17e Jaargang.
WOENSDAG 31 MAART 1926
No. 5213
Ste Eeidóvbd 6oti^a/n£
0e ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor loeiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
onze AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Franco per post I 2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor
uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd
lonHagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBÜS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS 8EDRAAGT:
Gewone advertentlën 3D cenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het
5 dubbele van het tarief berekend. z
Kleine adverlenllën. van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur. koop en verkoop fl 0.50.
Oil nummer bestaat uit twee
bladen.
De „Stille" week.
Wij wezen er Maandag in een driestar
{.p. dat de wereld veel schijn van de Chris-
lp!i;ko vier- en feestdagen overneemt.
Maar dan moet die „schijn" geen offer
kosten van zelfbedwang, van zelfbeheer
sing anders geeft men ook dat uiter
lijk. dien schijn gauw opt
Zoo had men tot voor enkele jaren van
dm Christelijken geest, die ons in de Goede
r.vk moet bezielen, van de Christelijke op-
lalting over de dagen, die het Hoogfeest
mi Paschen voorafgaan, overgenomen de
flilte voor wat betreft de openbare ver
makelijkheden, ook voorzoover deze kun-
worden gerangschikt onder de kunst;
jonneel of muziek.
Maar ook daarin komt nu verandering
Zoo zijn er ook te Leiden in deze week
irncerten en schouwburgvoorstellingen als
jpiroonlijk.
Wij betreuren, dat nu ook weer de
lofwaardige gewoonte van de stille
ipek gaat verdwijnen. Maar wij, Katholie-
bn, bobbon des te meer den plicht die ge
woonte, waarvan bij ons het innerlijke
fin liet uiterlijke, de werkelijkheid aan
d" schijn moge beantwoorden in eere te
bonden.
Do „Goede week" zij en blijvo ook een
„Stille week", gelijk deze, zooals wij zeiden,
tot voor enkele jaren vrij algemeen w^rd
opïovat.
V De Katholieke Vredesbeweging.
Voor de Haagsche Studieclub „St.
Miiiaël" heeft het Kamerlid Bulten ge-
iprokon over „De Katholieke Vredcsbe-
treing."
Hen mooi, sympathiek en dankbaar on
derwerp zegt „Het Huisgezin" naar
«inleiding daarvan en het blad vervolgt
dan:
„Even slechts gleed de spreker uit, toen
hij vaststelde, dat onze partij een pro
p-am moet krijgen, waardoor zij geken
merkt wordt, als een pacifistische partij-
Wat de heer Bulten vroeg, is do katho
lieke partij reeds.
Een partij, die, als do onze, in haar
program schrijft:
Krachtige medowerking mot de
plannen van den Volkenbond die
met de voorstellen van Benediotus XV
volkomen overeenstemmen ter op
lossing van internationale geschillen
door scheidsrechterlijke uitspraken
en ter gelijktijdige en wederzijdsche
vermindering van bewapeningen.
De organisatie van leger en staat
dient beperkt te zijn tot hetgeen nood
zakelijk is voor de handhaving der
neutraliteit en do verdediging der on
afhankelijkheid binnen do grenzen
door internationale regelingen te stel-
len.
Is een pacifistischo partij en behoeft
het niet meer te worden."
Inderdaad, zoo is hetl
Geen partij-program is meer pacifis-
tich, dan dat der Katholieken.E n ook
geen partij-politiek is in de practijk
toolang die partij niet in oppositie zich
if weelde kan veroorloven mooie woor-
deu te spreken zonder daarop daden te
toen kloppen! meer pacifistisch dan
if Katholieke partij.
Een verstandig man als het Kamerlid
Bulten zal dat ook niet tegenspreken; in-
difQ bet verslag der door hem gehouden
tfic juist is, is hij, naar het „Hsgz."
uitdrukt, bij do formuleering zijner
iachte „even slechts uitgeleden."
-De Maasbodo" vestigt evenals „Het
isgezin" ook do aandacht op de redo
'au den heer Bulten, maar beido bladen
"ijzen nog in 't bijzonder op een vraag, na
die rede door een der aanwezigen gesteld
P-IIs voor een Katholiek niet de tijd ge-
om te weigeren ten oorlog te gaan,
tas m.a.w. dienstweigeraar te zijn?
Kaar aanleiding van dezo vraag, waar-
»!)uw<le prof. Veraart, die op bedoelde
'frgadering aanwezig was, tegen het ma-
bn van al to gemakkelijke practische
conclusies. Dezo waarschuwing in den
tond van iemand als prof. Veraart, die
fc'f in woord en geschrift zoo veel propa
ganda en vaak zéér warme propa-
fcndal in pacifistischen geest heeft
tfroaakt, stemt wel tot nadenkenl
Alle Katholieken tot pacifisten maken
u uitstekend, zei professor Veraart, maar
"'t moeten wij, aangenomen dat wo allen
fe'ifisten zijn, doen, als wo in een oorlog
brokken worden? Men moet met zijn
kictiache conclusies erg voorzichtig zijn,
«de de hoogleeraar.
..Hier ia een wijze man aan hot woord"
ffierkt „Het Huisgezin" opl
«Niet zonder roden o.i. meende prof.
'r<iart op de Haagsche „St.-Michaël"-
'er?adering van gisterenavond met na-
te moeten waarschuwen tegen het
^kc-n van al to gemakkelijke practische
Wclusies", schrijft „Do Maasbode."
En, doelend op den vragensteller in dio
Haagsche vergadering, en op ten Katho
liek woordvoerder op een Congres voor
dienstweigeraars dezer dagen to Rotter
dam gehouden, vervolgt dan „De Maas
bode":
,Met het propageeren der dienstweige
ring gaan wo zeer stellig in do verkeerde
richting.
Het is te hopen, dat spoedig van moer
bevoegdo zijde een beslissing worde ge
geven over het deelnemen door katholie
ken aan zulk soort pacifistische actie."
Aldus „De Maasbode."
Wij meenen, dat de Katholieken aller
eerst moeten bestudeeren en 'ns meer
samen moeten pTaten, onder deskundige
voorlichting, over wat te dezer zako
krachlens onze beginselen wordt ver-
eischt en wordt toegestaan, en over wat
practisch mogelijk is. Een onderwerp voor
den komenden Partijraad!
V Partijraad en Bondsvergadering.
't Zal misschien velen nog niet- zoo dui
delijk zijn, wat- de P a r t ij r a a d is, welke
door do reorganisatie-commissie voor de
R.-K. Staatspartij wordt voorgesteld.
Erzal zijn een Bondsvergade
ring en een Part ij raad.
Do Bondsvergadering zal hebben te be
handelen de zaken die meer van liuishou-
delijken aard zijn; do Partijraad de moer
belangrijke politieke aangelegenheden. Dat
is do bedoeling; maar met opzet schijnt
de omschrijving van beider taak niet in
bot reglement te zijn opgenomen, teneinde
deze over te laten aan do prudentie van
do besturen.
In den Pa r t ij r a a d hebben dezelfde
personen stemrecht als in de Bondsver
gadering, n.l. de afgevaardigden van
rle Rijkskieskringorganisaties. Vandaar
dat o.i. niet gelukkig geformuleerd is een
bepaling in het reglement, dat de besluiten
van den Bondsraad door den Partijraad
kunnen wordfiB- "TT"
dueling is, dat degenen, die op een Raads
vergadering een besluit bobben genomen,
dit, gehoord de besprekingen gehouden op
een Partijraad, dat besluit kunnen intrek
ken. Zujks zal echter, geliik wij reeds op
merkten, niet vaak geschieden, daar het
de bedoeling is, de bespreking, of althans
de beslissing over meer belangrijke poli
tieke aangelegenheden direct in den
Partijraad te doen gescheiden.
Of de Partijraad, d.w.z. het adviseerend
gedeelte, goed is samengesteld, of er meer
of minder personen in behooren, dan voor
gesteld is (wij hebben, zooals men weet,
j.I. Vrijdag het concept-reglement in onzo
courant afgedrukt) dat is een vraag,
waarover natuurlijk te praten valt. Jn
groot e trekken beschouwd, heeft men zich
den Partijraad, zooals deze nu wordt voor
gesteld, o.i. uitstekend gedacht.
BUITENLAND
België.
Antwerpens gemeenteraad eischt
amnestie.
Een stormachtige
vergadering.
Na een uiterst stormachtig debat heeft
de gemeenteraad van Antwerpen Maandag
avond met 21 tegen 12 stemmen een motie
aangenomen, voorgesteld door de socialis
ten, strekkende tot het verkrijgen van algo-
meene amnestie voor alle politieke veroor
deelden, met inbegrip van Borms.
Vóór de motie stemden de socialisten, de
katholieken van do groep van Cauwelaert
en de fronters. Do liberalen en vier katho
lieken stemden tegen. Een gemeenteraads
lid van de Frontpartij werd door den bur
gemeester driemaal tot de orde geroepen,
omdat hij een liberaal collega beleedigdo.
In den loop der debatten heeft men el
kaar uitgescholden voor bandiet, verrader
enz. Do zitting moest vanwege het tumult
voor een half uur geschorst worden.
Frankrijk.
Om het begrootingsevenwicht.
Het vijfde ontwerp in
behandeling.
Het openbaar debat over het vijfde ont
werp tot het in evenwicht brengen der
Frausche begrooting, dat sedert, het begin
dezer zitting bij de Kamer werd ingediend,
is gisteren begonnen.
Do algemeene rapporteur, de Chappede-
laine, gaf een overzicht der voorgestelde
maatregelen, waarop dc Minister van Fi
nanciën, Péret, den financieelen toestand
van Frankrijk uiteenzette.
Hij besloot zijn rede door te verklaren,
dat alleen het regeeringsontwerp verlich.-
p.ng kan brengen, zoodat men dit moet aan
nemen, indien men het land een gevaar wil
doen ontgaan, waarvan men eerst later
den ernst kan overzien.
Do rede van den minister werd door de
Katholieken met sympathie aangehoord,
terwijl af en toe applaus klonk.
Na de rede van den minister werden de
algemeene beschouwingen gesloten.
Toen hierop de communist Garchery het
woord kreeg, om het communistische tegen
ontwerp te verdedigen, traden do nieuw-
gokozen communisten van den tweeden
sector van Parijs, Duclos en Fournier, de
Kamer binnen, door de aanwezige com*
munisten met luid applaus begroet.
Hierop ontstond 'n helsch lawaai. De
communisten hieven de Internationale aan,
hetgeen tot gevolg had, dat Herriot de zit
ting onmiddellijk schorste. Na 5 minuten
was de rust hersteld en kon de zitting weer
worden voorgezet.
Er hadden lange discussies plaats over
amendementen op do (axe-civique. Heden
ochtend werden de debatten voortgezet.
Men hoopt, dat de Kamer in de middag
zitting het ontwerp zal kunnen afhandelen,
in welk geval de Senaat een nachtzitting
zal houden, opdat het ontwerp nog voor 1
April gevoteerd zal worden.
De jongste incidenten te Parijs.
Een vraag in de Kamer.
Aan het einde van de Kamerzitting van
gisteren heeft Pierre Taittinger zijn vraag
aan de regeering gericht, betreffende den
gewclddadigen dood van den jeugdigen
Maurice Ridard, ten gevolge van een tref
fen van een groep der Jeunesse Patriotiquo
met de politie op Zondagavond. De afge
vaardigde gaf een omstandig verhaal van
do gebeurtenissen en bracht do tragiek van
het geval naar voren. Maurice was de
lioop zijner familie. Zijn moeder, die we
duwe is en zijn zuster werkten beidon in
kommervolle omstandigheden, ten eindo do
opleiding van Maurice tot officier mogelijk
te maken.
Dc Kamer luisterde in groote stillo naai
den spreker. Taittinger zeido nog, dat hij
van deze zaak geen politieke kwestie wilde
maken en daarom slechts een vraag aan
de regeering richtte en geen verzoek tot
interpellatie.
Jeunesso Fturft.* iquo nar 7 liet ministerie
Tan Binnenlandscho Zaken een spontane
beweging is geweest en dat er van de zijde
der betoogers geen enkelo gewelddaad is
gepleegd. Zulks is ten duidelijkste geble
ken uit het feit, dat geen enkele agent go-
wond is. Taittinger hoopte, dat de regee
ring strenge maatregelen zal nemen. In
diende openbare macht te kort zal schio-
tenten, vervolgde hij, dan zal een tijdperk
van geweld en represaailles aanbreken.
Gedurende liet laatste jaar zijn 5 leden van
de Jeunesse Patriolique gevallen, doch geen
enkel lid van de socialisten of communisten
Hierop braken heftige interrupties van
do zijde der communisten los. „Gij zijt
verantwoordelijk voor het bloed, dat ge
vloeid is", aldus riep Doriot Taittinger toe.
Namens de regeering sprak daarop de
minister van Justitie, Pierre Laval, die
een gematigde en verstandige taal liet
hooreo. Een rechtzaak is aanhangig ge
maakt en Taittinger kan vertrouwen heb
ben in do Fransche Tochters. De minister
bracht echter hulde aan de politiebe
ambten, die ahs bewaarders van dc orde
vaak in zeer moeilijko omstandigheden
hun taak hebben te vervullen.
Een conferentie over Marokko.
Abd-el-Krlm boreidt oen
offensief voor.
Op den Quai d'Orsay bad gister een
groote conferentie plaats over Marokko.
*De gouverneur-generaal Steeg was o.m.
aanwezig. De besluiten worden streng ge
heim gehouden. Volgens do „Matin" be
reidt Abd-el-Krlm een nieuw groot offen
sief voor. Zijn voornaamste aanval zal ge
richt zijn op bet massief van Bibane. Aan
bet front der Rifkabylen hecrscht groote
bedrijvigheid. Abd-el-Krim concentreert
zijn troepen.
«i
Engeland.
De Elcectriciteitswet In het Lagerhuis.
Do eelctrlciteitswet is in tweede lezing in
gediend, waarbij de regeering een uiteen
zetting heeft gegeven van het gevaar, dat
de chaotische situatie in do eleclriciteits-
voorziening oplevert voor den industriee-
len vooruitgang. Er zijn in Engeland niet
minder dan 592 krachtstations, waarvan
slechts 32 do helft van den totaal benoo-
digderi stroom opwekken. Het groot aan
tal kleine centrales geeft aanleiding tot
versnippering van kapitaal. Het hoofddoel
der wet is het aantal ondernomingen sterk
te verminderen, dc overblijvende te ver-
grooten en daardoor een goedkoope uit
breiding van het stroomverbruik mogelijk
to maken, waartoe men door de groote
voorraden steenkool in .staat wordt gestéld
Uiteengezet werd, dat do nieuw te benoe
men centrale raad het middel zou zijn, om
bij de reorganisatie een nationale controle
op het bedrijf uit te oefenen zonder den
particulieren eigendom aan te tasten. Do
Labour-party beeft een motio van afkeu
ring ingediend op grond van het feit, dat
do reorganisatie niet ver genoeg gaat en
de particuliere eigendom gehandhaafd
blijft, terwijl tevens de voorgestelde fi-
nancieele organisatie bestreden werd. Ook
een groep consorvatieven is hevig gekant
tegen de voorgestelde wet,omdat deze naar
hun meening nog erger is dan nationali
satie.
Oostenrijk.
De reis van Rainek.
De kwestie der aansluiting
bij Duitschland.
De „Times" bespreekt heden do reis van
Ramek naar Berlijn en Praag, welke een
verbetering van de economische positie
van Oostenrijk beoogt. Oostenrijk kan zelf
standig bestaan, wanneer het een afzetge
bied voor zijn producten vindt. De groot
ste hinderpaal vormen de tolbelemmingen
der nabuurstaten De aansluitings-kwestie
moet van het tooneel verdwijnen'. Zoolang
Oostenrijk zich economisch onzekor voelt,
zal dezo kwestie echter steeds weer ter
sprake komen. Thans moet afgewacht
worden of het Ramek gelukt, gunstige
handelsbetrekkingen met do nnlmurstaten
to vernieuwen.
Italië.
Farinacci treedt af.
De secretnris-gencraal van de fascisti
sche partij in Italië heeft zijn voornemen
aangekondigd af to treden. Hij zcide, dat
hij slechts lid van het hoofdbestuur en
voor den tijd van een jaar secretaris-gene
raal was geworden onder voorwaarde, dat
hij weer zou kunnen aftreden, wanneer
hij de natie zou hebben bevrijd van do
affaire-Matteotti. Deze taak had hij ver
vuld en hij gevoelde thans do behoefte om
weder als gewoon lid do massa aan to
sporen tot nieuwen strijd en overwinning
Het nationaal bestuur van do fascisti
sche partij beeft besloten uit solidariteit
met Farinacci eveneens nf Ie treden.
Roemenië.
De regeeringscrisis.
flanaraal A YJCÏ-ft-s/uv* -aJJJJ,J/ (l
Generaal Avcrcscoc is geslaagd in (ie
kabinetsformatie.
Tot minister van buitenland,scho zaken
is benoemd Mifilincoe; tot minister van
oorlog Mirceekoe en tot minister van bin-
nonlandsche zaken Goga.
Griekenland.
Pangalos komt uit den hoek.
Zelf candidaat voor het
presidentschap.
Volgens een bericht uit Athene heeft ge
neraal Pangalos officieel verklaard, dat
hij zal optreden als candidaat bij do
Griekscbe verkiezingen voor het president
schap.
Rusland.
Trotsky komt weer op.
Uit Moskou wordt gemeld, dal do volks
commissaris voor het legerwezen Worosi-
low zal aftreden. Zijn opvolger is waar
schijnlijk Trotsky, wiens Candida tuur door
Stalin wordt gesteund.
Turkije.
Weer een Koerdenopstandje.
Naar uit Angora wordt gemeld, is een
nieuwe opstand dor Koerden uitgebrokep
in de nabijheid van Midiat, welke opstand
echter reeds weer onderdrukt zou zijn.
De leiders der opstandelingen ontkwamen
over de grens van Irak.
Britsch-lndië.
Een nieuwe partij.
Anti-extremistische
combinatie.
De correspondent van do „Daily Tele
graph" te Calcutta maa*kt melding van
het tot stand komen eener anti-extremis
tische combinatie, gericht tegen do drei
gende overheersohing der Svvarajisten hij
de aanstaande verkiezingen. Do onafhan-
kelijken, do nationalisten en do liberalen
hebben een coalitie gevormd, die zich do
Indische nationalistische partij noemt. In
een manifest, o.m. door mrs. Besant gc-
teckend, wordt uiteengezet, dat de samen
werking geschiedt om zoo spoedig moge
lijk het gestelde doel: een verantwoorde
lijke regeering en een Dominion-status
voor Indië te verwezenlijken. De methode
wordt omschreven als samenwerking mot
oordeel des onderscheids en grondwette
lijke agitatie met inbegrip van, zoo noo-
dig, parlementaire obstructie.
China.
De strijd om Pekinu.
Gisteren word in Peking voortdurend
artillerievuur gehoord op verschillende
deelen van het front, doch er zijn geen
aanwijzingen, dat er op het oogenblik
zwaar gevochten wordt. Do verdedigers
van Kwomintsjuun trekken terug. Hoewel
het spoorwegverkeer nog steeds gestoord
is, komen de postzendingen, die per auto
door de vijandelijke linies worden ver-
1 voord, dagelijks te Peking aan.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De secretaris-generaal van de fascisten
in Italië neemt z'n ontslag.
De Grieksche dictator Pangalos wil zelf
president worden.
Een nieuwe partij in Britsch-lndië.
BINNENLAND.
Do memorie van antwoord op liet voor-
loopig verslag van de Tweede Kantor be
treffende wijziging van de wet betreffende
de openbare middelen van vervoer, met
uitzondering der spoorwegdiensten. Een
bepaling tegen dc autobusonderneming-
coöperatieve vereeniging (lsto blad).
Bij de Tweede Kamre Is ingcdliend een
wetsontwerp tot heffing van belasting van
iso-propylalcohol (lsto blad).
Plannen tot reorganisatie en concentra
tie van vereenigingen van bloembollen-
kweekers en handelaars (L. on T., 2de
blad).
De melkrijs (lsto klad).
OMGEVING.
Uitvaart en begrafenis van den Zeer
eerw. heer Pasfoor F. Th. M. Buhrs (Rijn
streek, lsto blad).
Om do rust te bewaren.
Do buitenlandscho gezanten te Peking
hebben aan het hoofd der regeering een
half millioen dollar overhandigd ter beta
ling van de tractcmenton der politie en
lijfwacht van liet hobfd der regeering, als
mede voor do soldij dor troepen van het
derde Kwomintajuiin-leger, die zonder of
ficieren in de omgeving van Peking rond
zwerven.
Een Japansch schip boschuten.
Het Ja panache a.s. „Yuehklang" uit
Tsjangsja is te Hankau aangekomen mot
elf gewonde Ghineescho zeelieden nan
boord; het schip is beschoteu door Chi-
nee.seho troepen onder voorwendsel, dat
er zich bevelhebbers der tegenpartij aan
boord zouden bevinden.
BIN^PIAMD
Koninklijke Besluiten.
Universiteit to Groningen.
Rij Kon. besluit is nan dr. J. W. van
Wijhc, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend als hooglecraar aan do Rijksuniver
siteit te Groningen, met dankbetuiging
voor de vele en gewichtige aan do univer
siteit. bewezen diensten.
Het vergunninpsstnl«el en de Autobus
diensten.
Dc kwestie der concurrentie.
Verschenen is thans dc Memorie van
Antwoord aan do Tweede Kamer betreffen
de het Wetsontwerp tot wliziginp van do
Wet van 2a April 1880 betreffen do
openbare middelen van verveer, met uit
zondering dor spoorwegdiensten.
De beschouwingen in verschillenden -/in,
welke in het Voorlopig Verslag zijn ge
wijd aan de vraag, of voor con centrale ro-
pcling omtrent do schade-vergoeding do
tijd reeds gekomen ïh, leidden den minis
ter tot' do slotsom, dat onthouding voor
alsnog verkieslijk is, zoodat hij omtrent
deze aangelegenheid van privaatrecht nog
niet met. ziin ambtgenoot van Justitie in
overleg is getreden.
Opneming in de wet van voorschriften
omtrent den arbeidstijd van bestuurders,
of van een opdracht aan de Kroon, om
daarin bij algcmcenen maatregel van be
stuur te voorzien, zal onjuist, ziin, zegt do
minister, alleen reeds omdat bij de Ar
beidswet. bereids een voorziening is getrof
fen. Minder juist is in liet Voorlnopig Ver
slag aan het vergunningsstelsel do .strek
king toegeschreven, dat dit in de practijk
zou dienen tot bescherming van tramweg-
ondernemingen tegen* do con-T-ontie van
autobusdiensten. Het vergunningsstelsel
heeft geen andere strekking, dan om tns-
schenkomst der overheid, ook voor het
ontstaan van autob»'sdienstcn. noodig lo
maken cn daarmede te voorkomen, dat
door onjuisto of te ruime von'riening mot
vervoermiddelen do duurznmo vorkee.rsbo-
hoefto wordt geschaad. Daaruit, zal oiulor
bepaalde omstandigheden kunnen voort»
vloeien, zegt de minister, dat zekere auto*
bnsdiensten, die een spoor- of tramweg-
dienst of een anderen autobusdienst, con
currentie hadden kunnen aandoen, niet in
werking worden gebracht, doch dit is d-o
enkel een der mogeliikc gc vol eon en niob
een tegen de autobussen gericht drol van
liet stelsel. Dit beoog» ongebreidelde en
op den duur schadelijke concurrentie te
voorkomen.
Art. 11 is alsnog door den minister aan-
