17e Jaargang.
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1926
No, 5185
3)e £cidóelie (Sou/ccmt
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Franco per post I 2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 «cent per regel
Voor Ingezonden Medodoelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
at'vorlenMGn» van *°Q ^°°&3te 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver-
huur, koop en verkoop IO.50.
Dit nummer bestaat uit drie
bladen.
Over Patronaatswerk.
Er is iu „De Tijd" een dispuut gevoerd
over het patronaatswerk.
Kapelaan Schimmel uit Velp (G.) had
enkele artikelen geschreven over de „Op
voeding der maunelijke jeugd'', waarvan
kapelaan Goesseus uit Maastricht is ko
men verklaren, dat daarin het Patronaats
werk op de meest meedoogenlooze wijze
jtordt afgemaakt.
Tegen deze laatste gevolgtrekking komt
ru weer kapelaan Schimmel in verzet en
zegt er van, dat hem daardoor duidelijk
blijkt, dat zijn bestrijder hem niet begrepen
Leeft. Wij moeten onderscheid maken,
Échrijft kapelaan G. in „De Tijd" van
.Woensdagavond.
Het patronaatswerk als zoodanig,
dus de vorming der jeugd op gods
dienstig en maatschappelijk gebied,
moeten wij met alle krachten onder
steunen, en aan zooveel jongens als
maar mogelijk is geven, dus zeer zeker
ook aan de fatsoenlijke jongens uit
den arbeidersstand of uit den boeren
stand; en dit om reden, die kapelaan
Goessens noemt, dat zeer zeker ook die
jongens bescherming en ontwikkeling
noodig hebben, en ook voor die jon
gens in de tegenwoordige maatschap
pij wel degelijk gevaren dreigen.
Volkomen mee eens! Maar ik "be
weer alleen dit, dat dit „patronaats
werk" gedaan kan en moet worden in
zuiver godsdienstige vereenigingen, in
zooverre het omvat de vorming der
jeugd op godsdienstig gebied.
De maatschappelijke vorming, hoe
noodig en gewenscht ook, ligt, dunkt
me, niet op het terrein van ons, pries
ters!
Ik geloof hetgeen ik bedoel, niet
duidelijker te kunnen zeggen dan met
deze woorden:
Het patronaatswerk moet van de pa
tronaatszalen overgebracht worden
naar de kerk.
'Aldus meent kapelaan Schimmel.
Waar aan het patronaatswerk iu"stad en
dorp wordt gearbeid, daar zal allicht door
velen de vraag worden gesteld, of in deze
meening al dan biet veel waars ligt.
En, zonder de pretentie te hebben, de
..kwestie" te willen uitmaken, meènen wij,
dat wij aan een verklaarbare belangstel
ling in dit onderwerp voldoen, wanneer wij
er een en ander over zeggen.
Vooreerst dient er met nadruk op ge
vezen, dat kap. S. niet beweert, dat de
Katholieken niet zouden moeten werken
aan de maatschappelijke ontwikkeling van
de schoolvrije jeugd. Zijn bewering is
deze: dat in de onder leiding van een
priester staande patronaten niet de maat
schappelijke maar de godsdienstige ont
wikkeling dier jeugd moet worden beoogd,
<*n dat daarom, zooals hij het uitdrukt, het
patronaatswerk van de patronaatszalen
moet worden overgebracht naar de kerk.
Als wij deze bewering even overwegên,
dringen zich eenige vragen naar voren.
Kan de maatschappelijke vorming
door kapelaan Schimmel erkend als „noo
dig en gewenscht'' niet het beste
worden ter hand genomen in nauwo
vereeniging met de godsdienstige
vorming, dus in het patronaat?
Zou dat niet aan beide vormen van ont
wikkeling ten goede komen?
En wat de taak van den priester in zulk
patronaat betreft: Hij zal daar na
tuurlijk allereerst de zorg dragen voor de
godsdienstige vorming; maar zal
r-i.' óók niet heel nuttig werk doen, als hij
eon meer ongedwongen samenzijn der
jongens tijdens een ontspanning door een
meer persoonlijk contact het vertrouwen
dier jongens weet te winnen en dan door
dezen als een vaderlijke vriend zal wor-
dou gewaardeerd? Zulk een ontspanning
*an heel goed aan het werk der maat-
schappelijke vorming verbonden zijn
en zal ook in zichzelf, mits door de leiders
V,|J^ geleid, vormend kunnen werken.
-)aar onze bescheiden meening kan,
moet daarom bij het patronaatswerk gods-
Jensfige en maatschappelijke ontwikke-
'ln8 (waarbij ook ontspanning) samen blij-
en gaan- Maar daarbij dient dan o. i. te
orden gelet op het volgende:
godsdienstige ontwikkeling blijft
2o. De maatschappelijke ontwikkeling
orcte verzorgd, omdat en inzoover deze
tokregen^61 WijZÖ ^°°r J0ngens wor^t
ifftfi ontspanning worde vooral geen
hJ en de bepaling van aard en
nW*ate meü zioK leiden door de
J^'selyke omstandigheden, terwijl ook
on d'met de behoeften der jongens
m*.1° WGnschen der ouders rekening kan
wii 7en gek°uden. Met dit laatste willen
o:<lprg8i-U' ^at mogelijk moet zijn, dat
1^,- 0 aie Kun jongen z'n ontspanning
- willen geveu, hem op het patronaat
alleen kunnen laten gaan om de gods
dienst-oefeningen en godsdienst-lessen te
volgen.
Wij hebben over 't door allen als zeer
nuttig erkende patronaatswerk enkele op
merkingen willen maken, waarmede wij
:t zij herhaald niet meenen dat de hier
boven gereleveerde „kwestie" zop zijn op
gelost. Misschien echter meent men er z'n
nut mee te kunnen doen.
BU1TFHLAÜD
- 'Volkenbond.
De Volkenbondsraad.
Het Spaansche standpunt.
Ondervraagd over de mogelijke uitbrei
ding van het aantal permanente leden van
den volkenbondsraad verklaarde de
Spaansche minister van huitenlandscho
zaken, dat Spanje gunstig gezind staat te
genover het toetreden van Duitschland tot
den volkenhond en het toekennen van een
permanenten zetel aan dit land.
De minister verzekerde, dat de regee
ring een vastberaden houding zal aanne
men, opdat Spanje op het oogenblik, dat
de samenstelling van het permanente deel
van den raad gewijzigd zal worden, een
permanenten zetel krijgt. Deze zetel is een
der vurige wenschen van Spanje door dit
land reeds bij zijn intrede in den volken
bond uitgedrukt.
Spanje van zijn kant zal geen enkel be
zwaar tegen het toetreden van welk land
dan ook tot den raad, opwerpen.
De houding van Engel and.
In den Woensdag gehouden kabinets
raad blijkt nog geen beslissiug genomen
te zijn ten aanzien van de kwestie van den
Volkenbondsraad. De „Daily Telegraph"
verwacht, dat een beslissing niet genomen
zal worden voor het einde van de volgen
de week.
Frankrijk.
De financieele saneering.
Socialistisch tegenontwerp
in de Kamer.
De groep der republikeinsche Unie in
den Senaat heeft eenstemmig besloten, de
financieele hulpbronnen, welke door de
regeering worden gevraagd, toe te staan.
De socialistische groep heeft op voorstel
van Blum besloten, aan de Kamer voor te
leggen en te verdedigen een socialistisch
tegenontwerp, zoodra de financieele ont
werpen van den Senaat teruggekomen zijn
Dit tegenontwerp zal met name bevat
ten bezuinigingen van een milliard op de
uitgaven voorde Nat. Verdediging. Voorts
den staat erfrecht verleenen, een huiten-
gewone heffing van het kapitaal voorstel
len benevens andere ingrijpende maatre
gelen.
Roemenië
De Kleine Entente en Rusland.
Roemenië het centrm gewor den
Uit Weenen wordt aan de „Germania"
gemeld:
Volgens betrouwbare berichten is het ïn
1923 tusschen Polen en Roemenië gesloten
bondgenootschapsverdrag enkele dagen ge
leden te Boekarest in opdracht der Pool-
sche regeering voor den duur van drie
jaar verlengd.
Deze verlenging wordt in Roemeensche
regeeringskringen als een groot succes van
den Roemeenschen minister van Buiten-
landsche Zaken, Duca, beschouwd. Niet
alleen heeft hij den Tsjechischen minister
van Buitenlandsche Zaken, Benesj, ertoe
gebracht, voorloopig van de erkenning de
jure van Sovjet-Rusland door Tsjecho-
slowakije af te zien, maar het is hem ook
gelukt, de staten der Kleine Entente van
een al te scherp optreden tegen Hongarije
in verband met de valsche muntersaffaire
te weerhouden.
Boor deze verlenging heeft Roemenië
naar de meening in Roemeensche regee
ringskringen de leiding van alle ^p Rus
land betreffende kwesties der Kleine En
tente overgenomen, waardoor het zwaarte
punt van Praag naar Boekarest is over
gebracht.
Met name in kringen die in relatie met
Duce staan is men ervan verzekerd, dat
tusschen Joegoslavië en Roemenië in alle
aangelegenheden, die Rusland en Honga
rije betreffen, algeheele overeenstemming
en solidariteit bestaan, waartegenover Roe
menië de speciale belangen, die Joegosla
vië op den Balkan hefeft, zonder voorbe
houd erkent.
Rusland.
Rusland en Afghanistan.
De opperbevelhebber van het Russjsche
Zuidelijke leger is naar Moskou ontboden,
om verslag uit te brengen over den toe
stand aan de RussischAfghaansche
grens.
De grensgarnizoenen zijn versterkt. Er
zijn echter maatregelen getroffen, om de
diplomatieke besprekingen voort te zetten
Griekenland.
Pangalos in allerijl naar Athene terug
Een sensationeele arrestatie
Aan de Weensehe „Reichspost" wordt
uit Athene gemeld, dat de chef der Griek-
sche militaire Liga, kolonel Mamoeras, is
gearresteerd en dat hij zal worden gede
porteerd.
Pangalos is plotseling uit Saloniki ver
trokken, daar uit Athene bericht was ge
komen, dat de toestand daar bijzonder cri-
tiek was en er een gevaarlijk begin van
onrust was ontstaan.
Do arrestatie en deportatie van Mamoe
ras hebben in het Grieksche officierscorps
groote opwinding veroorzaakt tegen Pan
galos' politiek.
Turkije.
Journalist wegens spionnage opgehangen.
Een hekend Grieksch-Russisch journa
list is te Angora wegens spionnage opge
hangen.
Syrië.
Een bloedbad te Damascus?
Het Persbureau Vaz Dia? meldt uit Ro
me, dat de Syrische delegatie, die aldaar
voor het voeren van onderhandelingen ver
toeft, een bericht uit Gaïro heeft ontvan
gen, blijkens hetwelk in Damascus een
groot bloedbad is aangericht. Armeensche
soldaten zouden de wijk Nidan binnenge
drongen en GOO Mohammedanen vermoord
hebben. Voorts zouden 150 huizen ver
brand en geplunderd zijn.
Volgens Christelijke notabelen zouden
de Fransche autoriteiten in zooverre heb
ben ingegrepen dat zij 20 Armeensche sol
daten hebben ontslagen.
De Syrische delegatie heeft onmiddellijk
het zenden van een Commissie van Onder
zoek gelast.
(Wij plaatsen dit bericht onder het
grootste voorbehoud. Red.)
Egypte
De irrigatiewerken aan den Nijl.
Naar verluidt, zal onmiddellijk worden
begonnen met den aanleg van den Gebel
Auliadam in den Witten Nijl. De voorge
nomen nieuwe dam zal aan Egypte een
voortdurenden watertoevoer voor irrigatie
verzekeren, zelfs in de droogste zomers, en
men verwacht, dat in normale seizoenen
2.1 milliard kubieke meter extra water,
welke het reservoir aan Egypte zal ver
schaffen, een ontwikkeling der rijst- en
gierst-oogsten mogelijk zal maken.
In de ongunstigste seizoenen zal het een
gea-egelden aanvoer verzekeren voor de
katoen-oogsten en eveneens de moer nood
zakelijke oogsten van voedingsmiddelen
waarborgen.
De onlangs geopende Makwar-dam is
bestemd, om voor de irrigatie der Gezira-
vlakte in Soedan het vloedwater van den
Nijl te bewaren, hetwelk tot nu toe ver
spild werd; de Gebel Aulia-dam zal om
streeks dezelfde hoeveelheid water ver
schaffen voor de irrigatie van Egypte.
Men verwacht, dat, met de kosten van
het aanleggen van een dam te Naghamadi,
de uitgaven voor de nieuwe werken om
trent 6 millioen pond zullen bedragen,
maar de ontwerpen tot het geven van sub
sidie in verband met het plan zullen waar
schijnlijk ten geVolge hebben, dat de to
tale uitgaven ten slotte bijna het dubbele
van dat bedrag zullen beloopen.
Marokko.
De strijd met de Mooren.
Het seizoen begint weer.
Er schijnen opnieuw door de Riffi kleine
aanvallen op het Fransche front te wor
den gedaan in de Werga-Valei en het
Wezza-district. Fransche luchtstrijdkrach
ten nemen een werkzaam aandeel bij het
stuiten van de Riffi-aanvallen.
In de Spaansche zone boeken de Span
jaarden politieke successen onder de stam
men in de omgeving van Tetoean, die zich
blijven onderwerpen. Aan den anderen
kant hebben Riffi-aanhangers den Beni-
Issef-stam gestraft, omdat zij met de Span
jaarden hadden onderhandeld. In deze
streek schijnt de invloed van Abd-El-Krim
veld te winnen. Tanger profiteert van de
plaatselijke onderwerpingen, vooral van
do Anjera-stammen. Een groot aantal in
boorlingen bezoekt de markt en zij geven
hun voldoening te kennen over het herstel
van den vrede.
Een zoon van Raisoeli, ia ondanks zijn
jeugdigen leeftijd door Abd-El-Krim als
kaid aangesteld over den Ben-Arostam.
Hij is reeds in Tazroet aangekomen, waar
een aantal stammen zich wilde verzame
len om hem te verwelkomen
De bijeenkomst werd echter verhinderd
door Fransche en Spaansche luchtstrijd
krachten.
China.
Vluchtelingen te Tientsin.
Bewindsverandering te Peking
in zicht?
Vluchtelingen uit het Zuiden komen in
grooten getale naar Tientsin, om den op-
rukkenden troepen uit den weg te gaan
en de daaraan verbonden gevaren te ont-
loopen. Gemeld wordt, dat op twintig mij
len van Tientsin gistermorgen troepen wa
ren aangekomen en verwacht wordt, dat
deze elk oogenblik de stad kunnen herei
ken. Tot nu hebben geen ernstige gevech
ten plaats gehad.
Uit Sjanhaikwan worden geen verdere
krijgsverrichtingen gemeld, doch een groot
gedeelte der verdedigende troepen zijn per
spoor naar Honan gebracht. Betrouwbare
berichten uit Honan ontbreken; het leger
uit Sjantoeng heeft echter de Oostelijke
grens overschreden en trekt op naar de
hoofdstad der provincie.
De militaire gebeurtenissen schijnen te
wijzen op do mogelijkheid van een spoe
dige verandering van de regeering in Po
king, waarbij men verwacht, dat aan do
pro-bolsjewistische elementen «en gevoeli
ge slag zal worden toegebracht. Af to
wachten is, of hierdoor de situatie zal
worden verbeterd. In ieder geval zal een
regeering, die erkend en gesteund wordt
door de generaals ten Noorden van de
Jangtse, van meer beteekenis zijn dan de
huidige onbeteekeuende regeering.
De buitenlandsche mogendheden kunnen
zich dan ten minste tot een werkelijke re
geering wenden.
Missionarissen, die uit het door Woe-
Pei-foe belegerde Siuyang, een stad van
300.000 inwoners, zijn gevlucht, geven een
beschrijving van de gruwelijke ellende
A^iarvan de inwoners hebben te lijden. Do
garnizoenstroepen plunderen, rooven en
zien zelfs niet tegen moorden op. De ban
deloosheid overtreft alles wat de binneil-
landsche oorlogen tot nu toe liebbeu ge
bracht.
De op Tientsin aanrukkende troepen
staan onder bevel van den toechoen van
Tsjili. Li-Tsjiug-lin, die na zijn verdrijving
uit Tientsin op Sjangtoeng terugtrok. Li
is een anahanger van Tsjang-Tso-lin.
Een regeling te Kanton.
Uit Kanton wordt geseind: Er is thans
een eind gekomen au den toestand, die liet
gevolg was van de sluiting der douane
kantoren door de internationale douane-
commissie, daar do stakers in geslag ge
nomen koopwaren hebben teruggegeven
en een proclamatie is afgekondigd, dat
alle noodige formaliteiten moeten worden
vervuld. Hedenmiddag zouden de doeane-
autoriteiten weer toestaan dat goederen
gelost en geladen worden.
BINNENLAND
OE KABINETSCRISIS.
Mr. Limburg heeft kans op spoedig
welslagen.
Het Nederl. Correspondentiebureau te
's-Gravenhage deelt mee:
Naar wij uit welingelichte kringen ver
nemen, zou er een redelijke kans zijn, dat
de kabinetsformateur, mr. Limburg, binnen
enkele dagen zal zijn geslaagd in vor
ming van een kabinet.
EERSTE KAMER.
De opvolger van jhr. van der Maescn
de Scmbreff.
Jhr. mr. G. Michiels van Kessenick, lid
van Provinciale Staten van Limburg, rijks
advocaat en advocaat-procureur te Roer
mond, zal wijlen jhr. inr. R. van der ALiesen
de Sombreff als lid van de Eerst- Kamer
opvoelgen.
De Arbeidswet.
W e r k t ij d in s l e i
De Minister van Arbeid, Handel r.i Nij
verheid heeft aan hoofden of bestuurders
van met een winkel verhonden slagerijen,
in alle gemeenten des rijks vergund, dat in
liet tijdvak van 1 tot en met 31 Maart 1926,
in afwijking van het bepaalde hij artikel 24
der Arbeidswet 1919, op Zaterdag de ar
beid van de in zoodanige onderneming
werkzame mannelijke arbeiders van 15 ja
ren of ouder aanvangt om G uur des voor-
middags, onder voorwaarde, dat in de be
trokken onderneming niet door oeni.;en
arbeider op dien dag arbeid wordt verricht
na 81-' uur des namiddags. „Siert."
Uit het Bloewbollenbedrijf.
Vr ij o Zaterdagmiddag
voor de bedienden.
In café „Flora" te Hillogom is een goed
bezochte vergadering gehouden van be
dienden, werkzaam in het Bloembolb'iibe-
drijf. Door den Ned. R.-K. en Christelijke
Kantoorbediendenbond waren ze tot deze
vergadering opgeroepen.
De lieer Haver uit Amsterdam behandel
de de noodzakelijkheid lot de invoering
van den vrijen Zaterdagmiddag. Hij toon
de aan dat van. de zijde der heeren pa
troons hiertegen geen bezwaren konden
worden geopperd, wijl de invoering hier
van ook thans geregeld is voor de landar
beiders.
met voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Een socialistisch financieel teyenonts
werp in de Fransche Kamer.
Nadere bijzonderheden omtrent het
vliegongeval bij den Eiffeltoren. De waag
halzerij is gefilmd. (Luchtvaart.)
BINNENLAND
Er is een redelijke kans dat de Kabi
netsformateur, mr. Limburg binnen enkele
dagen zal geslaagd zijn in de vorming van
een kabinet (1ste blad).
Gedurende de maand Maart is toege
staan, dat in met een winkel verbonden
slagerijen op Zaterdag door mannelijk
personeel om 6 uur v.m. de arbeid begon
nen wordt. (Isle blad).
OMGEVING.
Aanleg van waterleiding te Noordwij-
kerhout (3de blad).
Een nieuw Raadhuis te Hazerswoude
(Rijnstreek, 3do bind).
Een nieuw Kapel in het St. Bornardus-
gesticht te Sassenheim (Lste blad).
LEIDEN
De oprichting van een vereeniging van
pulpverbruikers.
Onze Geïllustreerde Patjina
Do pliotopagina KPPft o m jy(.| .rPZ,.|-
schap, dat liet zilveren huwelijksfiv i van
Prins en Koningin op liet Loo vierde
De brand, die deze week op het Beursplein
te Rotterdam beeft gewoed De rijd ndo
artillerie te Arnhem Minister Lambooy
bij do marechaussee te Apeldoorn - De
aanvang van do schipbrug Ie Deventer.
Nu uitvoerige gedachlenwisseliiig werd
onderstaande motie met algemeene stein-
men aangonomen met het beslui om zo nan
de boeren patroons en patroonsorgnnisa-
ties te zenden en ze in de pers te publicoe-
rci -
Motie: De vergadering van Knnloorho-
dienden, werkzaam in liet Bloonibnllonbu-
drijf te Ifillegom en Omstreken, da.irloo
uitgenoodigd door do Hoofdbesturen v an
den Ned. R.-K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden „Si. Franeiscns
van AssLië" en der Ned. Vereeniging van
Christelijke Kantoor- en Handelsbedien
den;
overwegende de noodzakelijkheid van de
invoering van den vrijen Zaterdagmiddag
hetgeen moge blijken uit bol feit dat in bij
na allo takken van bedrijf de vrije Zater
dagmiddag voor de Kantoorbedienden is
ingevoerd
overwegende dat overeenstemming is be
reikt inzake do invoering van den vrijen
Zaterdagmiddag voor de landarbeiders.
dragen alsnog aan de betrokken Hoofd
besturen op, zich to wenden tot de pa
troonsorganisaties en ook tot de patroons
individueel, om deze regeling ook voor het
kantoorpersoneel in te voeren,
roepon de ongeorganiseerde collega's op
om door aansluiting bij de B. K. en Chris
telijke organisaties mede te werken tot het
welslagen van deze actie;
en besluiten deze motie ter kennis te
brengen van hot "publiek door middel van
de pers.
Staking van zandschippers te Gouda.
Onder de schippers, die in den laal>(en
tijd zand naar Gouda vervoeren voor het
herstel van den overstroomden polder
Vettenbroek, is een staking uitgebroken.
Sinds Dinsdag is geen enkele schuit «au.i
aangekomen. Slechts één geladen schuit
ligt nog in den Bleekersingcl.
Den stakers is aangezegd, dat, indien zij
niet spoedig het werk hervatten, ontslag
zal volgen on dat dan anderen in dienst
genomen worden.
J>e oorzaak van de staking is, dal do
schippers, ongeveer GO man, looneierhoo-
ging wenschen.
I IT DE OMGEVING.
SASSENHEIM.
NIEUWE KAPEL ST. HERN Alt Dl "•*-
GESTICHT.
Een geslicht zonder kapel is als een wo
ning zonder haardstede. Gelijk om <lo
haard het huiselijk leven-samentrekt, zoo
is de kupel het middelpunt v<.<* de Ge-
stichts-bewoners voor de Zusters, de
pensiongasten en de verpleegden. Welis
waar bezit „St. Bernard us" roeda een ka
rei, ingericht in een ruime kamer zondet
er voor de inwouenden du» feitelijk ge«*n
wijziging lu.mt), maar voor bet oog «i.-r
buitenwereld is bet een kapelloos geslicht.
Hierin komt nu verandering. De than»
dienstdoende zaal kon bet Meed» toeue-