binnenland
17e Jaargang.
WOENSDAG 24 FEBRUARI 1926
No. 5183
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post I 2.95 per kwartaaL
get Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct„ met Geïllustreerd
1 9 ct
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertontlSn 30 cenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
z dubbele ran het tarief berekend. 3
Kleine adverlentl3nt ran ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop I 0.50.
Dit nummer* bestaat uit twee
bladen.
Nederland een Protestantsch
land!
Een bewering, die, ondanks haar tast
bare onwaarheid, herhaaldelijk wordt ge
hoord en hardnekkig voortleeft, is deze,
dat Nederland een Protestantsch land is.
Nederland een Protestantsch land?....
Hoeveel Protestanten telt Nederland dan,
als men de lidmaten der verschillende
Prolestantsche Kerken samentelt? Eu
waar is de grens van het Protestantisme,
de grens tusschen Protestantisme en on
geloof? Deze laatste vraag mogen wij
wel stellen, als wij zien, hoe weinig er in
kringen van de Ned. Herv. Kerk over
blijft van het Evangelie. Doch, wij willen
ook de laatst bedoelde Protestanten mede-
rekenen, en dan nog komen wij tot een
cijfer, waarbij het onmogelijk is, gezien de
quaiiliteit der Protestanten. Nederland
een Protestantsch land te noemen! Die in
gr00te verscheidenheid verdeel
de Protestanten zijn in aantal veel gerin-
dan de in eenheid in Nederland
ïcvende en belijdende Katholieken.
Maar nu heeft „De Nederlander" er
iels anders op gevonden, om Nederland
een Protestantsch land te kunnen blijven
poernen.
Nederland is een Protestantsch land
zoo zegt het Chr. Hist, orgaan omdat
er godsdienstvrijheid heerschtll
De nieuwste vinding!!
.,Do Tijd" van gisteravond reageert
daarop zeer juist als het blad opmerkt,
dat:
Het is onwaar, dat de eiscli van gods
dienstvrijheid is een 6pecifiek-prolestant-
sehe eisch, in dien zin, dat alle principiee-
le Protestanten voorstanders van die vrij
heid zouden zijn.
Het is onwaar, dat do Christ.-Hist. Unie
en kaar hoofdorgaan „De Nederlander"
belagers van de godsdienstvrijheid on
der de Protestanten in Nederland krachtig
zouden bestrijden.
iet is onwaar (en slotte, dat de R. K.
Staatspartij in Nederland zou ijveren voor
de opheffing van de godsdienstvrijheid. Zij
is tot zulk ijveren krachtens geen enkel
insel verplicht en zij heeft den eisch
praclisch nooit gesteld.
eUITENLANO
Volkenbond.
De a.s. ontwapenings-conferentie.
Men is te Genève van meening, dat de
Voorbereidende conferentie voor de ont
wapening tegen midden Mei bijeen zal ko
men. ondanks de oppositie van Rusland,
Het is waarschijnlijk, dat de conferen
tie te Genève zal gehouden worden
België.
De schuldenregeling met de V..S.
Door den Senaa't aanvaard
In den Belgischen Senaat heeft de
Luikscho liberale senator Magnette gis
termiddag een motie ingediend, waarin
'ïerklaard wordt, dat België van oordeel
is, dat het geen oorlogsschuld aan de Ver
eenigde Staten moet betalen en dat het
aan deze de na-oorlogsche schuld slechts
zal betalen naar mate van de betalingen,
die liet zelf van Duitschland ontvangt
krachtens het Dawes-plan en tegelijk met
deze betalingen.
De Senaat heeft deze motie met 26 te
gen 24 stemmen en 10 socialistische ont
houdingen verworpen. De minister van
Buitenlandsche Zaken en Financiën Van-
dervolde en Jassen hadden ernstige be
zwaren tegen deze motie geopperd.
Een socialistische militie.
De algemeene raad 'van de socialistische
Partij heeft besloten, een militie van ar-
heirlersweer te stichten, om zich tegen
eventueele fascistische aanslagen te ver
dedigen.
herder zullen eerstdaags de socialisti
sche bladen inschrijvingslijsten openen,
om gelden in te zamelen ten behoeve van
ccn corapagnie-tegen-fascisme in België.
Duitschland.
De agitatie tegen Italië.
»Traiata" te Müncben
in den ban.
Tijdens de opvoering der opera „Tra-
de „Nationaloper" te Miinchen,
ebben Maandag van de zijde van het pu-
nck demonstraties plaats gevonden,daar
in ,°Pvoering dezer Italiaansche opera
D verband met de toestanden in Zuid-
l/n wV*?.e beletten. Do demonstraties
vfl»i 1- ^pi?n ^oek Plaats- Alhoewel er
°I politie in de zaal was, slaagde zij er
r-1' niel *u' demonstratie te verhinde-
Frankrijk.
Een accoord tusschen Kamer en Senaat.
Ook inzake belasting op de
betalingen.
Te Parijs is de overheerscliende mee
ning, dat tusschen Kamer en Senaat, in
zake de financieele wet een accoord ge
vonden zal worden. Zelfs de belasting op
de betalingen zal, naar men verwacht, in
de Kamer een meerderheid krijgen. Men
strijdt er feitelijk nog alleen over, of het
percentage dezer belasting niet vermin
derd kan worden van 1.2 tot 0.5
maar minister Doumer zal waarschijnlijk
op zijn stuk blijven staan en betoogen, dat
bij geen li milliard van de door do Se
naatscommissie gevoteerde inkomsten kan
missen.
Ten slotte zullen in de Kamer misschien
alleen de socialisten en communisten te
gen stemmen.
Op de radicalen wordt een druk uitge
oefend, om deze allen voor de regeering te
doen stemmen, daar anders de radicale
ministers in het kabinet in een eenigszins
scheeve positie zouden kunnen komen.
Gistermiddag hebben de radicalen 'van
Senaat en Kamer 6amon vergaderd, eener
zijds ter bepaling van een gemeenschappe
lijke houding van de leden dezer partij in
beide huizen, en anderzijds ten einde na
te gaan, op welke basis een (ransactioneel
accoord gevonden zou kunnen worden.
De socialistische Kamerfractie zal mor
gen opnieuw samenkomen om de wensche
lijkheid na to gaan van het al dan niet
weder opnemen der socialistische tegen-
ontwerpen tegenover het financieel ont
werp 'van den Senaat.
Naar Doumer gister in de zitting van.
den miuisterraad mededeelde, zullen de
debatten in den Senaat waarschijnlijk tot
Vrijdag duren, zoodat zij niet voor Zater
dagnamiddag of zelfs eerst Zondag in de
Kamer zullen kunnen beginnen.
Polen.
Het Poclsch-Lithausche grensconflict
Voorloopig geëindigd
Het Poolsoh-Lithausch grensincident in
het district Wilna is voorloopig geëindigd
Een Poolsche politie-afdeeling drong de
Litausche grensgendarmerie, die zich se
dert eenige dagen op Poolsch gebied had
vastgezet, over de grens terug. De Pool
sche politie maakte daarbij acht gevan
genen. Aan beide zijden werd van vuur
wapenen gebruik gemaakt, maar de Polen
hadden geenerlei verliezen. Militairen
hebben aan beide zijden niet ingegrepen.
Tegenstrijdige lezingen.
Over bet geschil aan de grens van Li-
thauen en Polen geven beide landen pre
cies tegenovergestelde lezingen. Een offi-
cieele mededeeling van de Lithausche re
geering meldt, dat een detachement Pool-
sclie grenspolitie, 200 man sterk, eergis
teravond de grens is overgestoken gewa
pend met geweren, machinegeweren en
bommen, daarbij ondersteund door bere
den politie-troepen of cavalerie. Zij heb
ben bezit genomen van 't Lithausche bosch
bij Elisheblet.
De Poolsche lezing meldt daarentegen,
dat de Lithauers met handgranaten en
machinegeweren gewapend in de nabij
heid van Trotskyvilensko het Poolsche
gebied hebben betreden en de Poolsche
grenswachten hebben gedwongen zich te
rug te trekken. Zij zijn nog ongeveer een
mijl in het land doorgedrongen, waar zij
prikkeldraadversperringen hebben inge
richt. Zooals hieruit "blijkt, stemmen bei
de lezingen dus niet bepaald met elkaar
overeen.
Roemenië
Prins Carol naar Parijs.
Prins Carol is gisteravond van Milaan
naar Parijs vertrokken, waar hij verdere
orders uit Boekarest zal afwachten.
Joegoslavië.
Generaal Piastiras gearresteerd.
De „Matin" meldt uit Weenen. dat vol
gens een bericht uit Engelsche bron de
Joego-Slavische autoriteiten den Griek-
sclien generaal Piastiras gearresteerd heb
ben. die te Vara in Dalmatië vertoefde.
Rusland.
Een Russische legerorder.
Hot Roode leger moet versterkt
worden.
Naar aanleiding van de viering van den
achtsten verjaardag der instelling van het
„Roode Leger" in Sovjet-Rusland heeft de
volkscommissaris van Oorlog en Marine,
Worosjilof, een legerorder uitgevaardigd,
waarin o.m. het navolgende wordt gezegd:
Het jubileum van het Roode Leger valt
samen met het geschreeuw van den Vol
kenbond over ontwapening. Ik moet er
evenwel opmerkzaam op maken, dat de
arbeiders der Sovjet-Unie zicli niet om
deze verklaringen der imperialisten kun
nen bekommeren. Het imperialisme laat
geen ontwapening toe.
Het Roode Leger is betrekkelijk het
kleinste leger ter wereld. Rusland telt
slechts 4 soldaten op iedere 1000 inwo
ners, terwijl onze onmiddellijke naburen
10 man per 1000 inwoners hebben. Fin
land, Estland, Litanen, Letland. Polen en
Roemenië zijn te samen sterker dan het
Roode Leger, dat 502.000 man telt.
Worosjilof wijst er voorts op, dat hét
noodzakelijk is de legerreserve aan te vul
len en beveelt de militariseering van alle
boogescholen aan.
Marokko.
Ter bevrijding van Tetoean.
Een Spaanse lie expeditie
tegen de Riffi-batterijen.
Naar uit Tanger wordt gemeld, onder
werpen zich nog voortdurond leden van
den Anjera-slam en andere stammon aan
de Spaansche autoriteiten. Ten einde de
gebieden, die zich hebben onderworpen, te
beschermen togen de aanhangers van Abd-
El-Krim, hebben kleine Spaansche deta
chementen enkele strategische punten in
het gebied van den Anjera-stam bezet. De
situatie ten Noordwesten van de Spaan
sche zone is ontegenzeggelijk veel verbe
terd en gehoopt wordt, dat de vijandelijk
heden in dat gebied spoedig geheel een
einde zullen nemen.
De Spaansche autoriteiten hebben beslo
ten oen expeditie uit te rusten, om de bat
terij te veroveren, die de Riffi op den top
van den 600 meter hoogen. steilen heuvel
hebben opgesteld, on met welke batterij zij
verleden week Tetoean bobben beschoten.
Men vreest, dat deze expeditie een kost
bare en gevaarlijke onderneming zal wor
den.
China.
Schepen in Kanton uitgeplunderd
Er liggen thans veertig stoomschepen
stil, door de beslissing mr- don douane-
commissaris, dat geen schepen gelost of
geladen mogen worden, zoolang de regee
ring van Kanton niet zijn eischen heeft
aanvaard, waaromtrent op het oogenblik
nog niets vernomen is.
Twee buitenlandsche schepen, die in de
haven van WTiampoa voor anker lagen,
zijn door roovers uitgeplunderd. Er heb
ben thans in de laatste maanden op de
Paarl-rivier moer dan twaalf beroovingen
op buitenlandsche schepen plaats gehad.
Het sluiten van de havens van Kauton
en Whampoa door den douane-commissa
ris "van Kanton, heeft een ernstige crisis
in de betrekkingen tusschen China en de
buitenlandsche mogendheden veroorzaakt.
Sinds het vorige jaar heeft de roode re
geering van Kanton de Britsche schepen
en goederen streng geboycot maar de niet-
Britsche goederen weiden toegelaten tegen
betaling van schattingen aan de stakers,
die zich echter vaak van de goederen mees
ter maakten gedurende het vervoer van
de schepen naar de douane. De regeering
van Kanton heeft niets gedaan om deze
misbruiken te doen ophouden. De daad
van den douane-commissaris dwingt thans
de regeering zich voor of tegen de stakers
te verklaren.
DE KABINETSCRISIS.
De Minister van Binnenlandsche Zaken.
Uit welingelichte bron verneemt „De
Volkskrant", dat de burgemeester van
Breda, inr. dr. A. G. van Sonsbeeck, door
den kabinetsformateur mr. Limburg aan
gezocht zou zijn, de portefeuille van Biu-
nenlandsche Zaken te aanvaarden.
Jhr. Mr. VAN DER MAESEN DE
SOMBREFF. t
Jhr. mr. L. H L. J. van der Maosen de
Sombreff, lid der Eerste Kamer en kanton
rechter te Heerlen, is gisterenavond zeven
uur in den ouderdom van 71 jaar, na een
ziekbed van ongeveer 10 dagen, overleden.
Jhr. mr. L. H. L. J. van der Maesen de
Sombreff werd 12 September 1854 te Maas
tricht geboren. Na zijn studiën te hebben
volbracht werd hij in 1879 benoemd tot
kantonrechterplaatsvervanger te Maastricht
en in 1882 tot ambtenaar van het O. M. hij
het kantongerecht te Rotterdam, om in 1883
in dezelfde functie benoemd te worden te
'sTIertogenbosch.
In 1886 werd de thans overledene be
noemd tot kantonrechter te Heerlen, in
welk ambt hij juist dit jaar zijn veertigja
rig jubileum zou vieren. Weldra werd de
kantonrechter, die allerwege zeer bemind
was, gekozen tot Jid van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal, waar hij tot zijn dood
de R. K. Staatspartij heeft vertegenwoor
digd.
Jhr. v. d. Matsen de Sombreff was
voort-- lid van de Kamer van Toezicht op
het Notariaat, lid van den Voogdijraad,
voorzitter van de Gezondheidscommissie in
liet district Gulpen, vice-voorzitter van de
Vereeniging ..Het Geuldal'',eerelid der
Limburgsche Katholiekendagen en bcstuurs
en eerelid vau tal van andere corporation
op sociaal gebied.
Indertijd erkende de regeering zijn ver
diensten door hom té benoemen tot ridder
in de orde van den Nederl. Leeuw.
Vooral als kantonrechter heeft de nu
overledene veel goeds verricht. Bij de zit
tingen vermaande hij in Limburgsch dia
lect vaak de beklaagden en sprak hij hen
meer vaderlijk dan rechterlijk toe. Menigen
keer zijn de partijen door de vredestichten
de woorden van jhr. Van der Maesen als
vrienden naar huis gegaan. In den volks
mond had do overledene, die klein van ge
stalte was, den eerenaam gekregen van
„Sju de Péke'' (Juge de Paix).
In 1924 herdacht jhr. v. d. Maosen on
der groote belangstelling ziju 70stcn ge
boortedag.
Koninklijke Besluiten.
Staatscommissie waterstaats
bestuur.
Bij Kon. besluit is aan prof. mr. F. G.
Scheltema, te Leiden, lid en secretaris der
staatscommissie, bij Kon. besluit van 21
April 1892 no. 4 ingesteld, ten einde de re
geering vau advies te dienen omtrent de
wettelijke regels, die ten aanzien van het
waterstaatsbestuur bchooren te worden ge
steld, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend als secretaris van die commissie, on
der dankbetuiging voor de in die hoedanlg-
neid door hem bewezen diensten, en zijn
benoemd:
tot leden der staatscommissie, voornoemd
mr. C. W. van der Pot Bz., hoogleeraar aan
de rijksuniversiteit te Groningen; ir. G.
Rooseboom, inspecteur-generaal van den
rijkswaterstaat in algemoenen dienst, en
mr. M. W. Scheltema Jz., administrateur
ter provinciale griffie van Noord-IIolland,
te Haarlem, en
tot secretaris: mr. A. F. Visser van TJzen-
doorn, advocaat te 's-Gravenhage.
Tweede Kamer.
Vergadering van Dinsdag a.s.
Bij den aanvang van de vergadering
van de Tweede Kamer der Staton-Gene-
raai van Dinsdag 2 Maart 1926, te één
uur, zal plaats hebben het trekken der af
deel ingen.
Do voorzitter zal voorstellen om in af
wijking van art. 15 'van bet reglement van
orde, dadelijk na liet trekken der afdee-
lingen over te gaan tot de benoeming van
de voorzitters en de tweede-voorzitters der
afdeelingen.
Voorts zal de voorzitter 'van de benoem
de Centrale Afdeeling voorstellen het
wetsontwerp tot wijziging van de wet van
5 October 1841 (Staatsblad no. 40), hou
dende instructie voor de Algemeene He
kenkamer, zooals die wet is gewijzigd,
laatstelijk bij de wet van 31 December
1925 (Staatsblad no. 561), en de wets
ontwerpen houdende naturalisatie 'van:
le. A. Bal en 19 aiideren; 2e. II. E. II.
Berckmans en 20 anderen, in de afdeelin
gen te doen onderzoeken na afloop van de
openbare vergadering van 2 Maart.
Het Spoorwegpersoneel.
De eerste conferentie van
den Personeolraad bij do
Nederlandscke Spoorwegen.
Gisteren is de eerste conferentie gehou
den tusschen de directie der Nederland-
sche Spoorwegen en den Personeelraad.
Uitvoerige besprekingen werden gevoerd
over de herclassificatie van een aantal
standplaatseri. De directie verklaarde even
als vroeger, bij gebrek aan voldoende gege
vens, de rijksregeling zoo maar niet zonder
cuoer te willen invoeren. Zij was evenwel,
ook in verband met een door den minister
van waterstaat geuiten wenscli, bereid de
geheole standplaatsindeeling aan een on
derzoek te onderworpen door een commis
sie bestaande uit door de directie en door
den Personeelraad aan te wijzen leden.
Inzake de positieregeling der bureaube
dienden, schrijvers en bureelambtenaren,
waaromtrent tusschen de ledon van den
Personeelraad overeenstemming was ver
kregen. verzocht de directie toezending
van de schriftelijke voorstellen.
Uit de Kleeding-lndustrie
In het maatbedrijf
overeenstemming
Naar „Het Volk" verneemt, hebben alle
honden in de kleed ingsindustrie liet
hoofdbestuur van den Ned. Kleermakers-
patroonsbond meegedeeld, dat hun bond,
nu de leden van de werkgeversorganisatie
oen voorstel hebben aangenomen, waar
door een betere tariefstocpassing wordt
gewaarborgd, bereid is een overeenkomst
in dien geest af te sluiten.
De nieuwe tariefstoepassing voor de
maatzaken komt hierop neer, dat de kleer
makers bij het afsluiten der overeenkomst
zullen weten, naar welk tarief (stukloon)
elke werkgever zijn werk betaalt en ge
durende den heelen contractduur moet be
talen, ook wanneer hij nieuwe werklieden
aanneemt. De hoofdb-'duren der arbei-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
Men verwacht dat de voorbereidende
ontwapeningsconferentie tegen midden
Mei te Genève zal worden gehouden.
Men hoopt te Parijs op een accoord tus
schen Kamer en Senaat inzake de finan
cieele wetsvoorstellen.
Het Poolsch-Lithausche grensconflict
voorloopig geëindigd.
BINNENLAND.
Overleden is Jhr. Mr. L. H. L. J. van
der Maesen de Sombreff, lid der Eerste
Kamer en Kantonrechter te Heerlen (lste
blad).
Overleden is de Zeereerw. Pater E. No-
fermans S. J. (Kerknieuws, 2de blad).
dersorganisatiea bobben roods voorboroi-
dende maatrogolen golroffon om te zor
gen, dat do bepalingon stipt worden na
geleefd.
Eon conferentie met do
maatconfectiopatroons
Maandag hebben do vertegenwoordigers
vau de arbeidersorganisaties een bespre
king gehad met de nieuwe „Belangon-
combinatie" in het maatconfectiebedrijf.
De oude „Belangengemeenschap" is opge
hevenzij kon niet 'voldoende waarbor
gen bieden voor de correcte naleving dor
overeenkomst.
De arbeidersvertegenwoordigers hebben
allereerst geïnformeerd, welke waarbor
gen do patroons kunnen geven, als er een
overeenkomst wordt afgesloten. Op dezo
vraag zullen de werkgevers schriftelijk
antwoorden, doch liet bestuur sprak als
zijn meening uit, dat er betere waarbor
gen moeten komen, en dat hun combina
tie bereid is ze to geven.
De verdere besprekingen droegen een
zeer voorloopig karakter. Dc arbeiders-
vertegenwoordigers verklaarden alleen 'u
(Overeenkomst te kunnen afsluiten wan
neer ten aanzien van de tariefstoepassing
een redelijke oplossing door de werkge
vers zou worden aanvaard.
Tenslotte verzochten de werkgevers do
voorstellen schriftelijk in te dienon. opdat
men er zich over kon beraden. Daarna
zullen nadere besprekingen volgen.
Conferentie In het hoeren
engros-confectiobedrijf te
Amsterda m.
Er hooft oen conferentie plaats gehad
tusschen de vakbonden en den Bond van
Ned. Confectio-fabrikanten te Amsterdarn
De werkgevers zullen do voorstellen, door
de arbeidersorganisaties ingediend en lap
conferentie toegelicht, nog nader in 4 n
kring hespreken en van liet resultaat aan
de vakhonden mededeeling doen.
Werklcozensteun te Gouda
Aan ti o t Burgerlijk
Armbestuur onttrokken
Het college van B. en W. te Gouda Ie ft
in de gemeentelijke steunregeling voor
werkloozen een wijziging gebracht.
Do steunregeling is n.in. aan het Bur
gerlijk Armbestuur onttrokken, door het
gameonlobootuur ovevgonomM* co onder
gebracht bij de secretarie, afdeelin „So
ciale aangelegenheden".
Sinds 1921 was de regeling op Ira >-n
aan het Burgerlijk Armbestuur.
Wij vernomen, dat naar aanleid in- van
deze kwestie eenige raadsleden het voor
nemen hebben als zoodanig te bedanken.
Het geschil tusschen den Minister en den
Directeur-Generaal der P. en T.
Een 9-tal oud-hoof din.spec leuren en m I-
inspecleuren der Posterijen en Telegr i o
heeft het volgerid*adres gezonden aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal en een
afschrijven aan de Eerste Kamer der Sta
ten-Generaal.
Ondergeteekenden die tot kort voort het
optreden van den tegen woord igon direc
teur-generaal der P. T. T belangrijke
function hij dat dienstvak bekleedden, wair-
toe zij bij keuze werden benoemd, hebben
door liet hun verleende eervol ontslag per
soonlijk geen behing hij den gang van zak» n
aan het .Staatsbedrijf van genoemd dien I-
vak. Niettemin gaat het dienstvak waarbij
zij meer dan 40 jaren werkzaam waren hun
nog zoozeer ter harte dat zij het zouden
betreuren, indien misstanden aan liet
hoofdbestuur, hun uit ervaring bekend, hie
ven voortbestaan tot groot nadeel van liet
algemeen belang van het Staatsbedrijf en
van liet personeel dat daarbij werkzaam is.
Dit geeft hun aanleiding de wenschelijk-
heid uit te spréken dal een koniuklijko
commissie worde benoemd tot onderzoek
van het htijdige conflict tueechen de Iffnle*
tor van Waterstaat en den directeur jene-
rual, alsmede van -Ie reeds geruimen lijd
bestaande mi.sstairlen die dergelijke ver
wikkelingen mogelijk maken
In verbind hiermede geven zij uwe Ka
nier eerbiedig in overweging de instelling
