17e Jaargang. DONDERDAG 11 FEBRUARI 1926 No. 5172 3)e £cicbelve (Bowtmvl pp ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartnaL By onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaal Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- uitbetaling. Afzon4erlyke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenllin 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedeelingen word: het 3 dubbele van het Lariof berekend e Kleine adverlentiën, ran ten hoogate 30 woordon. waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- huur, koop en verkoop I 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. lulpverleening Watersnood R.-K. Huisvestings-Comité. Vorig bedrag 11.554.27 Yt K. (ot zekere intentie 2.50 N. N2.50 Ver. R. K. Dilet- 10.— Totaal 11.569.27 K D£ VREDEVORST. De zeldzame invloed, die er van het Pauselijk gezag uitgaat over de wereld, beeft in de onlangs verschenen Encycliek Quas primas een merkwaardige bekrachti- ing verkregen. Het Pausdom, dat bij de Katholieken op de hoogste hoogte hunner imrdeering staat als noodzakelijk cen trum van eenheid en leiding, dat door 26 Staten erkend wordt als belangrijk brand punt van diplomatiek gebeuren en door vele niet-katholieken geacht wordt als cen trale bron van'-rijke weldadigheid, heeft door de officieele verklaring van Chris tus' wereldkoningschap, zich zeiven op nieuw tot uitvoerder van Christus' wetten gesteld. Dit met volle recht. Het Pausschap, het eenï're nimmer onderbroken gezag sinds 20 eeuwen, vereenigt in zich de kenteeke- non een er republikeinsche zoowel als eener monarchale regeeringsvorm. In dezen zin, dal het monarchale wegens zijn veel ster kere teekening het verre wint. Ieder kan, strikt genomen, Pontifex worden, doch, is hij eenmaal gekozen, clan staat de hem toegekende oppermacht geheel gelijk met eon absoluut Koningschap. Xu wij den 12en Februari den dag van 'sPausen kroning vieren, toen kard. Achille Haiti met grootsche praal den tiara op de thorn werd gedrukt, is het van belang op deze uitgebreide geestelijke macht des Pausen de aandacht te vestigen, opdat, gelijk voortaan Christus' eeuwige heer schappij over het menschdom jaarlijks zal worden herdacht, ook de aanvang van s Pausen tijdelijke regeering meer en meer worde gevierd. Voor zoover de Paus Stedehouder en tonisch Plaatsvervanger van Christus is, draagt hij het gezag van Christus, .voert ■hij don wil van Christus uit, bestuurt hij hel rijk van Christus. Door individuen, gezinnen en volkeren op to wekken om in den dienst van Chris ma standvastig te blijven, handelt hij als een vazal van liet eeuwige rijk des geestes. De erkenning van 's Pausen* innig ver- tand met Christus' Koningsschap is voor ons niet een kwestie van welvoegelijkheid "en, doch zelfs van strikte billijkheid en plicht. Wü hehben den Paus in zijn verband jet Christus' Koningschap in de eerste Plaats te beschouwen: als een vorst van Vrede Hef Vaticaan is hot middelpunt van aedosgedachten. Zooals onlangs reeds is Pgemerkt: waar de Conferentie van-Lo- arno een toenadering der volkeren tot ge- d!i a £°had, is hiervan do oorzaak, door de Europeesche machthebbers diplomaten de Pauselijke vredesbegin- plon gehuldigd zijn. nrin '»PaHsen ,aatste Encycliek „Quas P imas wijst Hij opnieuw op het funda- d«r i V.'° "Een duui*zame vrede on- mm, ?IkerGU zal "ooit tot stand ko- zoolang individuen en Staten zich \mihet gezag van Christus zullen blij ven verzetten." "jwhwrfu. van Christus in het per- oljike en 111 het wereld-leven is de nood- pwlukste oisch. tm™ t hog,clC Personen zijn er niet, die t»l 'us slaan er niet over V'rl-i... e g tot Koning over hun leven i,«m 1 i C0ïeel S,alGn nann riet eens fcWs 'C eezaK Gn d™ woreld- tom. i *an Christus' Sfedehouder aanne- hof(l f>m HoUanl1 bet en de «HrS Pausen niet siert in twijfel Wm."' "l1 Sezantsohapspost hij hot ïalS, "^angs werd afgestemd?. De ten ..en# ^amorleden en Ministers heb- th, p r:, 'Ul hooge waardeschatting van En ff!"1, onomwonden laten blijken, nlt Li.1 ,lek.e pers en he' Katholieke Uttlioïï- m i"1^0 tpgestemd. Zoo heeft t..JKj,.tl Nederland aan alle andersden- fassilne, oenkheeld bijgebracht, dat het de i, bun oogen zóó hoog staat, te broagen Z,)D' dMrv00r «r00,e otfer3 achting voor den Vader der kolieken i Zl vrede ondor de Ka olin wcA ,,c kunnen vermeerderen. pöiTArftlLïieo?.w?re a^eelding van to Paim nG' ^ot Katholicisme, die peninfA an Pomo aan menschen wil «'nieten geven. BUITEKLAKD Volkenbond. De ioetreding van Duitschiand. 8 of 10 Maart een buitengewone Volke-nbondsver gadering. De buitengewone Volkenbondsvergade- ring, die de kwestie van Duitscliland's verzoek, om in den Volkenbond te worden opgenomen, behandelen zal, vindt 8 of 10 Maart plaats. Duitschiand. De Duitsche begrooting. In den Rijksdag ingediend. De Rijksminister van Financiën heeft gisteren de begrooting in den Rijksdag ingediend. Hij verklaarde dat het treurige record cijfer van 2200 faillissementen to samen met het steeds grooter wordende aantal werkloozen den vreeselijken ernst van Duitschland's economische crisis aan toont. Spr. drong aan op bezuiniging in het bestuurswezen om zoodoende de be lastingen te. kunnen verlagen, opdat ze dragelijker worden. De minister kondigde o.a. een verlaging van de omzetbelasting tot 0.6 pet. aan, en wel vanaf den Isten April. Hij betoogde voorts dat alle geruchten betreffende liet dreigende gevaar voor de stabiliteit der Duitsche valuta schromelijk overdreven zijn, daar trots belastingverla gingen het evenwicht der begrooting ver zekerd is. De minister meende dat slechts, al bet economisch, leven niet door 011- draagbaren belastingdruk verstikt wordt, er mogelijkheid bestaat, de booge belasting volgens het Dawesplan te dragen. Frankrijk. Frankrijks financieelc saneering. De toesta nd dor schatkist eischt uitersten spoed. Gisteren ic het bestuur vaff de Gauche démocratique, dat is de linkerzijde van den Senat, bij Briand geweest, om aan haar ongerustheid over den toestand uiting te geven. Naar het communiqué meldt, was het onderhoud zeer hartelijk en is men tot overeenstemming gekomen over de toe te passen methode, ten einde ten spoedigste tot resultaten te komen, welke het even wicht van de begrooting en de finanuieele saneering moeten verzekeren. De groep van de Union Républicaine, de rechterzijde van den Senaat, heeft g'iste- ren vergaderd en na lange besprekingen waaraan met met name Poincaré, M111e- rand en Francois Marsal hebben deelge nomen, een motie aangenomen. Hierin wordt de hoop uitgesproken, dat alle maat regelen voor het verkrijgen Van net even wicht in de begrooting en de fiuancieele saneering ten spoedigste zullen worden genomen, ten einde te verhinderen, dat het parlement zich eens te meer voor oen inflatie-crisis geplaats zou zien, hetgeen een ramp voor het land zou beteekenen. Ten slotte wordt do wensch uitgesproken, dat zoo spoedig mogelijk bij den Senaat de fiuancieele ontwerpen en het ontwerp middelenwet 1926 aanhangig zullen wor den gemaakt. Naar aanleiding van de waarschuwing, eergisteren door Briand in de Kamer ge uit, dat indien de financieele ontwerpen niet binnen 8 dagen bij den Senaat in behandeling komen, de toestand ernstig zal worden, schrijft de „Information", dat inderdaad de toestand van de schatkist zoodanig is, dat de eerste Maart de uiter ste datum is voor het in werking treden der nieuwe belastingen. Na 1 Maart zal do toepassing daarvan geen enkel nuttig effect meer kunnen hebben, wat het voorkomen van nieuwe inflatie betreft. Ten gevolge van het tekort op de be grooting moet de schatkist op het oogen- blik 400 millioen per maand bijpassen. De drie milliard, welke de extra-belastingen van Loucheur voor 1 Mei moeten opbren gen zullen geheel verbruikt worden door den vervaltermijn van Mei. Italië. DE ZUID-TIROOLSCHE KWESTIE. Mussolini's verweer. Voor Mussolini vrij gematigd. Gisteren heeft de Italiaansche dictator geantwoord op de rede van Strc.sema.nn inzake de onderdrukking der Duitsche minderheden in Zuid-Tirol. Mussolini verklaarde, dat zijn felle rede van Zaterdag niet was geimproviseerd, maar gedurende een erbarmelijke anti-Ita- liaansche campagne van twee maanden met geduld overwogen. Het was geenszins een rethorische rede, maar integendeel juist een anti-rethorische rede. Het feit dat Stresemann mijn redevoering anders kan uitleggen, aldus Mussolini, bewijst weder om, dat Stresemann en vele andere Duit- schers met hem, absoluut niets van de groote geestelijke en anti-rethorische revo lutie weten, die zich in het bewustzijn van het huidige Italië heeft voltrokken (I). Weinig redevoeringen hebben zulk een snellen weerslag gevonden als de mijne, hetgeen bewijst dat zij *'oor de opheldering der situatie noodzakelijk is geweest. Deze opheldering is thans ingetreden en is thans voor allen duidelijk. Hel gaat om de tegenstelling tusschen het volle Ita liaansche recht en de onzinnige Duitsche aanspraken. Ik behoef wel nauwelijks te verklaren, dat ik mijn jongste redevoering naar den geest en de letter bevestig, met inbegrip van de zinspeling aau het einde over de tricolore op den Brennor, welke zinspeling Stresemann naar gelieven kan uitleggen, die echter door Italië .in dien zin wordt uitgelegd, dat Italië nimmer een schending van het vredesverdrag zal dulden, die deze tegen'een bloedigen en 1 ardnekkigen prijs verworven grens heeft gegarandeerd. Stresemann heeft niets anders gedaan dan alle belangrijke punten mijner rede voering bevestigen. Met geen enkel woord gaat Stresemann in oi) dat gedeelte mijner redevoering, waar in ik gewezen heb up de onzinnige plan nen, die de leiders van het pén-germanis me in Juni 1918 hebben gesmeed. Met nauwkeurige kennis van zaken beweer ik, dat hreedo lagen van hef Duitsche volk deze krankzinnige droomen nog altijd niet definitief hebben opgegeven. Indien de.Duit sche regeering beweert met een eenvoudige actie van particulieren aard te doen te heb ben, dan is dit niet in overeenstemming met de strekking dezer actie. Ook spreek I .Strcp^m-Mm", mr-t geen enkel woord over mijn bewering, dat, terwijl mil- lioenen Duitschors door aólere staten zijn geannexeerd, enkel en alleen voor liet ge bied van de Boven-Adige een agitatie is ontketend, die duidelijk op leugens berust. Dateert de verordening der regeering te Praag niet uit de allerlaatste dagen, die voor alle staatsburgers van Cecho-slovakije, met inbegrip van drie en een half millioen het verplichte gebruik der Gechischo taal in alle takken van bestuur voorschrijft? Betreffende de denati one liseer ijig van het gebied van de Boven-Auige. verwissel de Stresemann een denationaliseering, wel ke niet plaats heeft, met' de eenvoudige toepassing der Italiaansche wetten. Het is niet waar, dat aan de Boven-Adige geweld of terreur heerscht, zooals de Beiersche minister-president beweerde en zooals dat in zwakkeren vorm door Stresemann werd herhaald. Ik behoef nauwelijks te herha len. dat onze politiek in het Boven-Adige- gebied, een politiek, die ik een politiek van Romeinsche gerechtigheid heb genoemd, in dit gebied voortgezet zal worden, dat men niet veel vermetelheid in den kring der Duitsche cultuur-gemeenschap betrek ken wil, terwijl voor ons het Boven-Adigo- dal tot de politieke, historische, geografi sche. economische en moreele Italiaansche cul,nnrfTemeei)pehar) behoort Als antwoord op de voornemens, om de ze aangelegenheid aan den Volkenbond voor te leggen, verklaarde Mussolini: ïo. De bevolking van vreemden stam in het. Bovcn-Adige-gebied behoort niet. in het minst tot die minderheden, die onderwerp van speciale overeenkomsten in de vredes verdragen zijn. 2o. Italië zal niet in eenig debat over dit onderwerp treden, in geen vergadering en in geen enkelen raad. Daarom is de resolu tie van den Landdag van Tirol volkomen zonder waarde. 3o. De fascistische regeering zal zieb met de grootste energie tegen elk dergelijk plan verzetten, want zij zou zich schuldig maken aan een waarachtige misdaad te genover bet. vaderland, wanneer zij we gens 100 Duitscbers, die op IlaliaanBcben bodem neerdalen, op eenigerlei wijze de veiligheid en den vrede van 42 millioen Italianen in de waagschaal zou stellen, die ongetwijfeld *ot meest homogene en meest, gesloten nationale blok vormen, dat in Europa bestaat. Dat zijn geen bedreigin gen die voor tweeërlei opvatting vatbaar zijn. Dit zijn uitlatingen van waardigheid en kracht, die door de werkelijkheid nim mer tegengesproken kunnen' worden; zoo als zij ook aan bet nieuwe Italië eigen zijn, tegenover hetwelk al te veel Duit scbers, die aan de oude geschiedschrijving zijn blijven hangen, de ernstige fout be gaan, het niet te kennen. d'A nnunzio in geestdrift. Uit Rome wordt gemeld, dat GaBrielle d'Annunzio minister-president Mussolini telegrafisch heeft gelukgewcnscht. met zijn mannelijke woorden. De dichter deelt den dictator mede, dat hij uit vreugde over diens rede 27 kanonschoten heeft deen los sen. Hongarije. Het doel der valsche munters. De bekentenis van Jankovicz. Do Hongaarsche bladen melden interes sant bijzonderheden over den politieken inhoud der door den in Den Haag gearres teerden kolonel Jankovics afgelegde ver klaringen, die het bewijs leveren, dat do valsche munters-affaire wel degelijk een politeken achtergrond heeft. In de eerste plaats wilde men volgens deze verklaringen van de valsche-munters- affaire gebruik maken, om liet kabinet- Betlitlen ten val en een politieke groep aan het bewind te brengen, die door Jan kovics met den naam van „irredentisohe groep" wordt aangeduid. Door do/.e groep zouden dan onmiddellijk nieuwe verkie zingen zijn uitgeschreven, terwijl men met allo middelen .er naar zou hebben ge streefd, zich een meerderheid in hot parle ment te verschaffen. De eerste daad van het nieuwe bewind zou zijn geweest de integriteit, van Honga rije te herstellen. Voor het voeren dezer actie waren even wel groote middelen noodig, die men zich door de vaIsche-muntersaffaire heeft wil len verschaffen. Men had verder ook de bedoeling zich op Frankrijk te wreken, welk land ervoor wordt aangezien het vredesverdrag van Trianon te hebben geïnspireerd. Jankovics moet voorts nog hebben ver klaard, dat hij het eigenlijke hoofd dor valsche-immtersbonde is geweest. Do in komsten en uitgaven werden door hem ge controleerd. De hem door Windisehgriitz ter hand gestelde valsche francsbiljetten werden reeds in Boedapest door hem inge wisseld, terwijl hij aan de koeriers dollars verschafte. De verklaringen van Jankovics zijn t ei- kennis der Hongaarsche parlementaire commissie van onderzoek gebracht. De Balkan. De conferentie der Kleine Entente. Van de conferentie der Kleine Entente, welke dezer dagen te Temesvar fïï gehou den, wordt weinig positiefs gemeld. Er is een communique uitgegeven, dat niets zegt. In de ontwaponingskwestie schijnt do opvatting van Roemenië de overwinning te hebben behaald. Men is namelijk over eengekomen, dat een gelijkmatige ontwa pening niet kan geschieden, zoolang Rus land niet tot den Volkenbond zal zijn toe getreden. Do Joegoslavische minister van Buiten- landsche Zaken, Nintslitsj, vestigde do aandacht op de voorstellen van Grieken land in zake het sluiten van een Balkan pact. Hij W 'huwde tegen hel «d>-i'eu van zulk een Balkanpact, voordat alle tus schen de Balkanstaten nog hangende kwesties zijn opgelost. Zoowel de Roe- meenscho minister van Buitenland sche Za ken, Duca, als zijn Tsjechische collega, Be- nesj, namen het Joegoslavische standpunt over. Turkiie. Turkije's nationale politiek. Strenge controle op buitenlandscbe scholen» De dire*teur van het openhaar onderwijs te Constantinopel heeft van hel ministerie een circulaire ontvangen, waarin hem last wordt gegeven de vergunningen voor bui tenlandscbe scholen alleen na grondig on derzoek te verlengen. Alle leeraren moeten door den minister benoc nd worden, Tur ken van afkomst zijn en tevens toegewijd aan de nationale gevoelens. Klasseregis- ters moeten in het Turkscli worden bijge houden eri een groot portret van Moestafa Kemal Pasja moet zichbaar worden opge hangen in elke school. Kruisen mogen slechts worden opgehan gen in de school kapellen, en beeltenissen van heiligen, dio in sommige schoolboeken voorkomen, e i die een j ropaganda zouden vormen voor de Armeniërs, worden, verbo den. Twee mannen zijn veroordeeld tot 15 jaar dwangarbeid, een tot 10 jaar en twee tot 2 jaar voor het maken van propaganda tegen het dragen van hoeden. Per? Nieuwe Spoorwegen. Hel IV.zisohe parlement heeft met alge meen© stemmen da regoerir.g gemachtigd om plannen te bar ïmen voor belangrijke spoorwegverbindingen, v aartoc men een Amerikaansch en een Duitcch ingenieur in dienst zal nemen- BINHE&'LAND DE KABINETSCRISIS. Nieuwe moeilijkheden? Naar wij van de meest betrouwbare zij de vernemen, is het verloop der crisis on derhandelingen op het oogenblik niet van dien aard, dat de aanvankelijk gunstige verwachtingen omtrent een spoedige op lossing vervuld zullen worden. Men verzekerde ons, dat er geen spra ke van is dat vandaag of morgen reeds do oplossing kan worden verwacht; zelfs do mogelijkheid van slagen stond hedenmor gen weer niet vast. Do formateur blijft in- tusschen vol goeden moed omtrent een eventueel gunstig resultaat. Van andere zijde vernamen we nog, dat HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. 8 of 10 Maart komt de Volkenbond iu buitengewone zitting bijeen om Duitsch- lands toetreding toe te staan. Musolini antwoord op de rede van Stre semann met een vrij gematigd verweer. BINNENLAND De meening van den R.-K. Nederl. Boe ren- en Tuindersbond over de radio. (2do blad). Vragen van een Kamerlid over de strub belingen bij de Post. (lsto blad). OMGEVING. De gemeente Wassenaar en de grond renten van parken. (Rechtzaken, 2o blad). EEN NIEUW FEUILLETON. Do feuilleton, dio wij vandaag boginnon, is een detective-roman van de bes to soor t. Hooger dan do Engolsche Gonnn Doyle slaat in vele opzichten onze Hollandsehe Edw. Halliwells, de schrijver van dezo feuilleton. Pakkend, echt hooiend is zijn oorspronkelijke stijl en do leekenende, schoone taal verraadt een meesterhand. Wij willen den inhoud van deze feuille ton niet verklappen on do geschiedenis is ook zóó verrassend, zóó ingewikkeld, dut dit te veel plaatsruimte zou innemen. De koog-spanning,, dio hij in den lezer doet ontstaan, zijn verrassenden humor, zijn rijke variatie, zijn onnaspeurlijk com binatie-vermogen geprezen en de mooie gevoelens, die hij wekt door zijn verhaal maken Ed. Halliwolls ongetwijfeld tot neo dor beste romanlicis. na de weigering van mr. Van Schaik om de portefeuille van Arbeid voor zich ia nemen, er ernstig sprake van is geweest, dat oud-minister Posthuinn zich met dit departement zou belasten. Ton slotte heeft deze zich echter ook definitief terugge trokken. Mr. Limburg zou thans dezo por tefeuille hebben aangeboden aan oen so ciaal-democraat, maar voel resultant wordt hiervan niet verwacht. „Res.". De kwestie van het Belgisch verdrag. Wij vernemen, dat de pogingen van mr J. Limburg voor de vorming van een extra-parlementair kabinet vertraging hebben ondervonden doordat aanslaande leden van het kabinet zekere inodiPcalies in het Nederlandsch-Bclgiseh verdrag ge- wenscht achtten, tengevolge waarvan daar omtrent nader overleg mot den heer Van Karnebeek, die aanblijven zou, moest worden gepleegd. Niettegenstaande dit oponthoud is de kabinetsformateur nog steeds vol goeden moed. De meeste namen „van aanslaande ministers, den laatsten tijd in de pers ge noemd, berusten op mislukte onderhande lingen of op pure fantasie. Slechts van de hoeren van Karnebeek en De Geer schijnt het vast te staan, dat zij evenfuoel oen por tefeuille in het kabinet-Limburg zullen aanvaarden. Prof. B. Symons Min. van Onderwijs. Naar „Do Tijd" vernoemt zal prof, dr. B. Symons, de voorziter van den Onder wijsraad. in het Kabinet-Limburg optre den als Minister van Onderwijs. Vragen van Kamerleden. De o n d o r w ij z o r s en do uitkeering ineens. zijn «•11 Welf ri ft olijke rdeel, z< vult af te leiden, nn de uitkeering Door den heer uister van Onderwijs, Kn schappen de volgende scl gestold: 1. Is de minister van o« een ministerieele circuiti meente- en schoolbesturen dat voor de berekening v aan openbare en bijzondere ondorwijxerf over 1925, ingevolge artikel 111 van hel Koninklijk besluit van 9 December 1925, Staatsblad no. 467, huilen aanmerking blijft bet bedrag dor verliooging als ge volg van het rangschikken eener gemeen te in eep hoogere klasse door de wijzigin gen hij genoemd Koninklijk besluit aange bracht in de bijlage B van hel Bezoldigioes besluit burgerlijke rijksambtenaren 192.'V- 2. T.s het juist, da» een dergelijk non!'-<*l niet kan steunen op bel voorschrift onder d, van genoemd artikel III, dat huilen aan merking moet blijven de wijziging van arti kel 27 van hel Bezoldigim.' I» •-lui» Burj r- lijke Rijksambtenaren 1025, aangezien dit Bezoldigingsbesluit ook ongewijzigd niet «Ie bewoordingen: C,,mo| uitzondering van dia op grond van liet eerste lid van arlikd 2") de mindering van toelagen op grond te-werk-slelling in een gemeente van een hoogere klasse reeds uitsloot «n "i' du. ten aanzien van dit punt gen niateri«'ele wij ziging in artikel 27 is n.mgcbraclii? 3. Indien de vragen 1 on '2 lovr iku-nrl worden beantwoord, is lid oordeel van den minister dan niet in sii ij«l mei lucergC*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1