17e Jaargang. ZATfcftDAG 30 JANUARI 1926 No. 5162 3)e £cicbeke Qou/vcvnt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor LeHen Ï9 cent per week 12.50 per kwartaal, Bii onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver» kiiigbaa* tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsklad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gawone advertentlën 30 cent per raae! Voor Ingezondon Medodeclingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrokkingen worden aangoboden of gevraagd buur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder het Geïl» tnstreerd Zondagblad. Hulpverleening Watersnood R. K. Huisvestings-Comité. Omroep voor de slachtoffers van den Watersnood Met groote vreugde brengt liet Bestuur van bet R.-K. Huisvestings-Comité, kring Leiden, de ingezetenen van deze stad en omliggende dorpen dank voor de daad werkelijke hulp, welke men reeds aan de slachtoffers van den Watersnood heeft ge bracht. De geldinzameling is reeds over de tien duizend gulden gestegen, en nog komen icderen dag nieuwe giften in. Gelukkig! ,vant naar schatting zal er een dertien ir, i 11 i o e n gulden noodig zijn. om de be? rokkende schade te herstellen, liet grootste gedeelte van deze geldon reeds afgedragen aan het Hoofdbestuur Don Bosch, dat van zijn kant reeds drie honderd duizend gulden aan de Algeineene "Watersnood-Commissie heeft afgeclragen- Horuit blijkt de onbaatzuchtige bedoe lingen van het R.-K. Huisvestings-Comité bij do hulpverleening ten opzichte van godsdienstige en politieke richting, en dat do in sommige kringen geuite vrees, als zou het R.-K. Huisvestings-Comité de gel den alleen besteden voor eigen geloofsge noten, ongegrond en denkloeeldig is ge feest. Tevens brengt het Bestuur zijn hartelij- kou dank voor de vele ontvangen en nog ieds binnenkomende goederen, als levens middelen, kleedingslukken, dekens, enz. Ilot Comité richt nu een nieuwe omroep tot allen, ir.1. voor de inzameling van meu bilair voor de slachtoffers. Als straks de luchtelingen naar hun haardstede terug- keeren, vinden zij van hun huisraad wei- of niets meer terug, dat bruikbaar is. Hol R.-K. Huisvest igs-Comité wil nu trachten deze ongelukkigen dan aan nieu we meubeTen te helpen. In sommige plaat- veil is men reeds druk met deze inzame ling bezig. Het Bestuur hoopt, dat men ook in Leiden en Omstreken zijn huisraad eens na zal zien. Fabrikanten, handelaren en winkeliers in meubelen noodigt. liet uit eenige meubelen voor dit doel te zenden. Het spreekt vanzelf, dat do meubelen nog goed bruikbaar moeten zijn. Het Bestuur van liet R.-K. Huisves tings-Comité, kring Leiden, zal gaarne alle giften in nalura in ontvangst nemen. Het Bestuur:- Kapelaan TH. BLOM, Voorzitter. G. VAN DEENE, Secretaris, Breestraat 12, Tel. 123. Mevr. TIT. WILMER, Penningm., Breestraat 32a. J. v. d. HEIJDEN, Haarl.str. 220, Tel. 1691. Mof. A. v. d. HORST, Oude Singel 230a. Mej. G. VAN DEENE, Breestraat 12. Vorig bedrag f 10.204.38)4 'Afd. Noord wijk, 2e afdracht823.07 au Nelly op Vaders verjaar. dag 3.—, K. Zangkoor v. Zoe termeer 10.— •J. If., Stompwijk 1. Nr. Nn i Collecte vergadering A.B.K.A. 10.— f 11.058.45 In natura ontvangen: N. N., Ter Aar, 1 dons kleeren. Do gisteren vermelde f25.R. K. Bond £an Bakkers p atro o n s Vereeniging „Sfc. Hubreclit", moet zijn R. K. Bond van Bak vis gezellen enz. „Sfc. Hubrecht". V De Chr.-Hist. en de Coalitie. Het Ohr. Hist. Kamerlid Krijger heeft in het Chr, Historisch Weekblad -„De Znid- Hrllander" verldaart, naar aanleiding van S;'i a,'tikel in „De Maasbode" van den lieer Van Wijnbergen, dat bij de Christclijk- mstorischen, evenals bij den lieer Van ijnhergen, de ernstige wil bestaat, om de CMlitic te herstellen. He heer Van Wijnbergen antwoordt !arop 0.111. in ,,De Maasbode" van gister avond; -Dc heer Krijger e.a. hebben echter den s'e,n tijd geheel in tegcnovergestclden gehandeld. Ik moge daargelaten andere gron- -n. die tot staving daarvoor zouden lcun- ra morden namrevo-rd - slechts wijzen [soli *1 -Bicenden 010 Lhnstèlijk-historï- L' "'i zich te moeten verzetten tegen het 1 het niet op mijn o voor hen den weg te zoeken, die daar- lai °i nen voeren. Ik vertrouw echter Lm r Krijger mij zal willen toe- z'i in elk geval dan zelf de •oorl-Ü "c'on snoeten nemen, en moeten ten n Zlh <5or chtei' Ds- Kcr* ian ,a-an ,e lr,open, medeplichtig werden °ns daad, die inhield een beleedi- DE PLECHTIGE BEGRAFENIS VAN KARDINAAL MERCIER. INDRUKWEKKENDE ROUWDIENST IN DE ST.ROMBOUTS TE MECHELEN. DE STOET DOOR MECHELEN. Gisteren lieeft te Meclielen do plechtige begrafenis van kardinaal Moreler plaats gehad, waarvan wij Let volgende aan do „Maasbode" ontleenen: .Scheen Donderdag voor do nationale Lulde te Brussel de zon, gisteren bij het groote afscheid scheen de natuur te treu ren. Het regende over de bisscliopstad, dio als in een grijzen nevel was gehuld en als een somber schrijn vormde, dat nog een maal mocht bezitten het stoffelijk over schot van den grooten Kardinaal-Aarts- bisschop, vooraleer het voor eeuwig zou verdwijnen in de roemrijke, maar donkero crypte van Sint Bombouts, waar liet den dag der opstanding zal afwachten. Minder grootsch was de plechtigheid hier dan die van Brussel, maar even ont roerend. Treurende mensclien, mot rouw floers omhangen brandende lantaarns, zwarte strikken aan de nationale en pau selijke vlaggen getuigen van het dooden- leed, dat over de stad hangt. Het was ruim lialf tien, toen de ldst dio in den eere-salon had gestaan, uit het aartsbisschoppelijk paleis werd weggedra gen, nadat Mgr. Heylen den „Asperges" liad verricht. Werkelijk aandoenlijk was bet oogen- blik, toen, getorst op de schouders van de grootste manschappen in uniform der Mechelsclie Brandweer, tie kist buiten werd gebracht en daar symbolisch onder don rooden kardinaalsmantel en do baret hoog boven de menigte bleef opgeheven, zoolang liet défilé duurde van heb eerste gedeelte van. den stoet. Sonnerïeën en treurmuziek maalden de ontvoering nog grooter. De soldaten presenteerden het ge weer. Men ontblootte tie hoofden. Dc laatste reis van het paleis naar tie kathedraal was begonnen. Van al de torens begonnen klagend de klokken te luiden over de stad. Honder den priesters, gedelegeerd door al de kloosterorden en congregaties van België, de pastoors' van liet Bisdom in superplis, de gemijterde abten, de prelaten der ab dijen en de kanunniken van Meclielen in hun weelderig gekleurde mantels schreden in statigen tred voor de ldst. Daarachter volgden zwarte zusters, seminaristen met den kardinaalshoed, de groollinten en het wapenschild van den doode. Aan het lioofd der bisschoppen schreed Mgr. Heylen, gevolgd door de bisschoppen van België, van Perigueux, Arras en een van Ierland. Verder kardinaal Bourne, de Pauselijke nuntius Mgr. Micara, de groot- vicarissen van Meehelen, de grootmaar- schalk van liet hof van België als vertegen woordiger van den koning, het gemeente bestuur, de gouverneur van Antwerpen, een talrijke delegatie van Katholieke par lementsleden. afgevaardigden van Mechel sclie, Brusselsche, Lcuvensclie cn Antwcrp- sclie Katholieke verecnigingcn, burgerlij ke cn militaire overlieden enz. Een aangrijpende groep in den lijkstoet werd gevormd door den grijzen Lord Hali fax, die met ontbloot hoofd en aan den arm van abbé Portal cn abbé Vandenhout in den killen regen achter de kist niee- stapte, daardoor eens te meer de groote genegenheid bewijzend van den sympa- liieken Anglikaailschen leider voor den grooten Roomscficn kardinaal, met wien bij op zoo gelukkige wijze de bekende Mechelsclië conferenties had ingezet. In de St. Rombouts. Na oen langen omweg iu de stad kwam de stoet in de St. ïtombouts. De groote kerk was tot in de kleinste hoeken met een vrome en ontroerende massa gevuld. De beroemde Scliola Cantorum van de ka thedraal zong do Requiemmis van Orlan do Lassus. De H. Mis werd opgedragen met dezelf de religieuze plechtigheid van Donderdag. Celebrant was mgr. Waffelacrt, bisschop van Brugge. Werd in dc hoofdstad een lijkrede ge houden in het Franscli, gister zou een ge wijd redenaar van talent in de Viaamsclie taal den lof van den doode verkondigen. Het was onder do grootste stilte, dat de hoogeerwaarde cere-kanunnik C. J. A. M. Caeymaex, van het metropolitaan kapittel, de lijkrede uitsprak, welke oindigdo met do woorden: „Eminentie, gij vondfc het gepast bij uw sterfbed liet Te Deum te doen bidden tot dankzegging voor zooveel genaden als go er van Gods milde hand ontvingb in uw vijf en zeventig-jarig leven; wij sluiten ons bij die dankzegging aan en loven God, omdat Hij u aan ons heeft geschonken, n, roemrijke zoon van België en van de H. Kerk, gij staat in het volle liclit der ge schiedenis cn do zon, die eenmaal op de borst van St. Thomas verscheen, schiet ook om uw eerbiedwaardig hoofd haren stralenglans. Op meer dan vorstelijke wij ze betuigt uw volk u zijne hulde, zijne er kentenis en zijn verhouwen. Gij Uobt. triomfdagen gekend, maar zulke vereering bleef u nederige gespaard en voorbehou den tot na uwen dood. Docli wat spreek ik van glorie en onsterfelijkheid op do we reld, wanneer gij slechts uwe zaligheid hebt op het oog gehad? Twee uwer dierbaarste verlangens ble ven onvervuld: de toenadering der afge dwaalde kerken tot Home en de uitroeping tot geloofspunt van Maria's middelaars- scliap. Maakte God misschien de verwe zenlijking dier verlangens afhankelijk van uwe voorspraak in den Hemel? Wellicht dacht go daaraan op uw sterfbed, wanneer ge, kind van Maria, na het Te Deum, om baren lofzang hebt gevraagd en preveldet: Magnificat anima mea Domi>nm? Wat er van zij, gij hebt in dien aanhef van Ma ria's blijde lipd, uw eigen bestaan samen gevat: Mijn ziel verheerlijkt den Heer. Dat Hij u verheerlijke. Amen." Groot was dc indruk, die door de hoog gestemde oraison funëbre op al de aan wezigen word gemaakt. Na de H. Mis werd de absoutc verricht door de bisschoppen, dio den plechtigen dienst haddon bijgewoond. De religieuze plechtigheid eindigde om ruim één uur. Tot van avond mocht dc menigte nog langs dc katafalk defileeren, die daarna in tegenwoordigheid van slechts enkele per sonen in do crypte van de St. Bombouts werd begraven. ging voor den Paus, en daardoor een kren king der Katholieken van Nederland. Door dat niet te hebben ingezien en nog niet in te zien mag, naar- ik meen, dc heer Krijger geen aanspraak maken op het compliment, dat hij mij bracht, cn dat ik meen te mogen aanvaarden. (Dc heer Krij ger heeft geschreven, dat de heer Van Wijnbergen zich kan indenken in de be schouwingen, in de gedachlengang van an deren. Bed. L. Crt.). Zondervoorbehoud echter aannemend de oprechtheid der verklaring van den heer Krijger, dat hij de samenwerking tus- schen Katholieken cn Christclijk-lristori- schen op politiek terrein wil, zou ik hem ingemoede willen zeggen: „Wil dan be vorderen, dal in de O.-H. LLiie eene zoo danige gezindheid ten opzichte der Ka tholieken worde aangekweekt als voor po litieke samenwerking beslist noodzakelijk is: binnen eigen Christelijlc-historischen kring vindt fgij een voldoend aantal per sonen, uiterst geschikt om in die richting te leiden. Moge geluisterd worden naar hen." Volkomen' juist. Maar meent dan de heer Van Wijnber gen, dat. die gezindheid in de C.-H. Chic ten opzichte der Katholieken, welke „be slist noodzakelijk is voor politieke samen- werkiig, en die blijkbaar do hoer Van Wijnbergen zal dit onmiddellijk toegeven don laatsten tijd niet meer in voldoende mate aanwezig was, bij wijze van spreken morgen kan zijn aangekweekt?... 't Lijkt hoogst onwaarschijnlijk. Is er niet noodig een rustige tijd voor het „aankweeken" van die gezindheid?. En kan die niet worden verkregen tij dens de zittingsperiode van een extra parlementair Kabinet waarvan dc heer Van Wijnbergen niet veel schijnt to moe ten, hebben? BUITENLAND Volkenbond. Polen ook permanent in den raad? F i- a n k i' ij k steunt eventueel zulk o e n e i s c li. Om I rent hot onderhoud tusschen Briand cn Chamberlain verneemt Havas nog, dat do beide ministers van oordeel waren, dat Duilscliland.s toetreding lot den Volken bond en zijn vertegenwoordiging in den Volkcnbondsraad er zeker toe zullen lei den. dal ook Polen een permanenten ze tel in den Raad zal opeischen. Frankrijk steunt dezen ciscli, die gerechtvaardigd is door Polens belangrijkheid, ziju toene mende bevolking, zijn gewichtige geogra fische positie iu Oost-Europa en door zijn medewerking ten aanzien van het verdrag van Locarno. Het schijnt niet, dat Engeland daarte gen onverzettelijk zal zijn. De ontwapeningsconferentie. De deelneming van Rusland. In politieke kringen te Bern heerscht ineer en meer do opvatting, <lat do kan sen voor het tot stand komen van een vergelijk met Sovjet-Rusland op het oogen- blik zeer ongunstig zijn. Meer en meer wint do opvatting veld, dat Rusland geen vredelievend vergelijk wonscht, teneinde niet gedwongen te zijn, deel to nemen aan de werkzaamheden van do commissio ter voorbereiding van de ontwapeningsconferentie. In Zwitserland neemt het aantal stem men, die een afbreken van de onderhande lingen wenschen toe. In den bondsraad loopen dc opvattingen uiteen, of verdere onderhandelingen met Sovjet-Rusland ge- wenseht zijn. Niet erg geruststellend. In dc Italiaansclio Kamer, welke zich gisteravond bezig hield met dc leger-reor- ganisatiewet, zeido Mussolini: „Italië wenscht den vrede. Ik was to Locarno 'en ik zal er weer heengaan, doch dc vrede kan slechts verzekerd worden in de scha duw onzer zwaarden." Frankrijk. Separatistische beweging In den Elzas. Een dreigend gevaar. Met eenigo ongerustheid wordt in natio nalistische kringeu to Parijs do groeiende beweging voor „homo rulo" in den Elzas gado geslagen, Reeds aanstonds na den wapenstilstand is in vele kringen een des illusie gevolgd op do vreugde van den te rugkeer in liet Fransche staatsverband. Do Elzassers, die onder het Duilscho be wind aan groote orde en stiptheid waren gewend geraakt, zochten hiernaar tever geefs bij do Fransche bestuurders, terwijl de groote moeilijkheden, waarop do indu strie bij de frontverandering stuitte, liet aanpassingsproces niet vergemakkelijkte. De anti-religieuse wetgeving van hot ra dicale kabinct-Herriot gaf do allengs ont- stano beweging voor zelfbestuur een nieu wen stoot. De rechlscho bladen voeren Jhans een scherpe actie tegen dozo beweging voor zelfbestuur in de herwonnen gebieden. Generaal Percin is reeds door den Raad van* Orde van hot Legioen van Eer gedes avoueerd wegens do artikelen, welke bij ton gunsto van het zelfbosluursbeginsel heeft geschreven. Alleen zijn hoogo ouder dom en zijn militaire verdiensten waren oorzaak dat hij niet botweg van do lijst van bet Legioen van Eer is geschrapt. Tot do voornaamste tegenstanders van generaal Percin behoorde generaal I-Iir- schauer, thans Senator, die in oen rede, welke hij in Dieuzc heeft gehouden, zijn afkeuring uitsprak over de eischen, die men in vergaderingen in de provincie kan hooren ten gunste van een locaal parle ment, een autonome begroeiing en ,,eon of ander separatisme, regionalisme of fede ralisme." Hij meende dal zulk een agitatie tot niets goed kan leiden. Er werd onder do komerulers in den Elzas zelfs bier en daar geopperd bun zaak aan den Volken bond voor te leggen. Wanneer zulke be dreigingen ooit tot werkelijkheid worden, aldus de generaal, daif zullen de Fran- schen die beschouwen als een anti- Fransche manoeuvre, welke door zulk een golf van verontwaardiging en woede wor den weggespoeld dat niemand kan zeggen wat er uil voort komt. Iu de „Intransigeanl" verklaart Bailly zich genoodzaakt te zien het bestaan eener separatistische beweging in den Elzas te erkennen. „Het denkbeeld eener home rulo-beweging in den Elzas", Zroo zegt hij, „zou twee jaar geleden elk goed-ingelicht man hbben doen glimlachen. Thans be staat het vraagstuk wérkelijk en het is voor de gehoele natie opgeworpen." En hij verklaart dat men, buiten allq partij politiek om, dient te weten wat do regee ring doet of voornemens is te doen om eon einde aan liet schandaal te maken. Hongarije. De bankbiljetten-affaire Het debat in de N a t i o n a 1o vergadering Dc nationale vergadering is gisteren met do behandeling der begrooting begonnen. De regeering stolt zicli op liet standpunt, dat een voorloopig crediet noodzakelijk is, daar dc oppositie de gchcele begrooting niet wil behandelen zonder zeer uilvoerigo debatten over de affaire der valsche mun ters. De socialistische afgevaardigde Farkas begon terstónd met uitvoerig dc zaak der valsche munters tor sprake te brengen, waarvoor li ij het gchcele regeeringsstelsel verantwoordelijk stelde. Hij wees op het beslaan der talrijke vereeningen, waarvan aartshertog Albrecht voorzitter is, in wiens handen alle draden bijeenkomen. De spreker werd herhaaldelijk door an dere afgevaardigden in de rede gevallen, waarbij liet soms zeer hartstochtelijk toe ging. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De separatistische beweging in den Elzas. Nieuwe onthullingen omtrent den troons afstand van prins Carol van Roemenië. Do plechtige begrafenis van kardinaal Mercier te Meehelen. Roemenië Nieuwe sensatie te Boekarest De o n o o n i g h o i d in do Koninklijke familio Boekarest .schijnt voor oen nleuwo schandaal-affaire lo slaan, aldus wordt aan do „Tel." gemeld. Op 23 dezer namelijk waren op allo muren der stad grooto plakkaten aange plakt, waarop het hoofd van prins Bnboo Stirboy was afgebeeld. Onder dozo voor stelling stonden do woordon: „Dat is hij". To gelijker tijd word het verschijnen van een nieuw blad aangekondigd, dc „L'Epoc", mot aan het hoofd de afgevaar digde Grégoiro Filipescoe, welk blad ont hullingen beloofde over do groote on al- maolitige gunstelingen van den koning van Roemenië en van diens achterman, den premier Bralianoe. Hot geheim, dat achter don afstand van prins Clarol slaat, aldus schrijft thans het blad, is nog niet opgehelderd. Alhoewel dc Koemcensche bladen over dozo affairo niet mogen schrijven en prins Baboe .Stir boy niet met name wordt genoemd, was het toch sedert lang bekend, dat dozé naam en Carol's afstand in nauw verhand met elkaar staan. Eon to Weonen aangekomen Roo- moonsch politicus dooldo in een pers- onderhoud mede, dat Baboe Stirboy inder daad do oorzaak van ernstige twisten aan hel RoemeOnscho hof is geweest. De in vloed van dezen prins nam zoo toe, dat hij hij den koning alles kon doorzetten, wat hen wilde en dit was do reden, waar om prins Carol, die Bratianoo bestreed! en den invloed van Baboe Stirboy poogde uit te schakelen, in conflict met de koninklijke familio kwam. Daarbij kwam nog de persoonlijke haat, dien Carol jegens Baboe Stirbey koesterde Deze Baboe Stirboy is niet als prins ge boren, hij werd echter roods op jeugdigen leeftijd kolonel in hot Roomoonscho leger en thans is hij een der rijkste grootgrond bezitters en lioogwaardighoidsbeklooders in Roemenië. De Balkan. Het Balkan-pact De houding van Joego-S 1 a v i Do Athcensclio „Elcfsoros Typos" ver neemt van officieelo zijde te Belgrado, dat de Servische regeering, zwichtend voor do overredingskracht van vrienden-mogond- hedon, besloten heeft voor te stellen de besprekingen over een Balkan-garantic- pact te beginnen, To dien cindo zal do Joego-Slavischo regoerïng haar gezant lo Berlijn, Baloetsjtitsj, terug roepen, die be schouwd wordt als do grootste Servische autoriteit ton aanzien van do Balkan vraagstukken. De correspondent, voegt eraan toe, dat ln officinale kringen te Belgrado oen Bal- kau-p lliang als noodzakelijk wordt be ach r.- daar de kleine-entente "na Lo- cariin opgehouden heeft van veel belang (e zijn, tenzij dc basis van haar'politiek gewijzigd wordt. Hetzelfde blad deelt mede, dat do Ser vische gezant to Athene, Gabilowilsj. rvnr Angora zal worden overgeplaatst en zal vervangen worden, door don vn eren Servischen minister van Justitie cm pro fessor aan de universiteit van Ih "rulo, Peritsj, die door nieuwe secretarissen zal vergezeld worden. Rusland. Trotski. Op eigen verzoelc is het lid van hel pre sidium van den oppersten econoinischen raad Trotski ontheven van zijn functie als chef dor electricileitsafdeolingen. Tol zijn voorloopigo opvolger is Koerpstatsjr-wiski benoemd. Egypte. Boycott der Egyptische verkiezingen. Dc Zaghloelisl.on, liberalen en Wulanis- ten hebben to Kairo een gemeenschappe lijk protest gepubliceerd, waarin zij ver klaren, dat gozion bet voortdurend igno. roeren door de regeering van den volkswil en bot handelen in strijd met de grond wet, zij de verkiezingen zullen boycotten. Voorts zullen zij een conferentie bijeen roepen van senatoren, kamerafgevaardig- den cn andere persoonlijkheden, die den toestand onder hot oog zullen zien en raad zullen geven t en aanzien der middelen, orn dezen te verbeteren. Onder de 03 onderteo- Icenaren komen voor Zaghloel pasja en an- dore leiders van dc protesteerende par- tijen. j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1