Tweede Blad
Maandag 18 Januari 1926
KERKNIEUWS.
Propaganda-Ccmité voor het 28ste
InL Eucharistisch Congres te Chicago.
Be persmededceling van de Zaterdag j.l.
}o Utrecht gehouden tweede vergadering
van het Propaganda-Gomité voor het 28e
lal. Eucharistisch Congres to Chicago,
jnag zeker wel beginnen met do vermel
ding van het opmerkelijke feit dat van de
17 leden uit alle deelen des lands, er 15
aanwezig waren; een der twee afwezigen
way verhinderd door een buitenlandsche
zakesrois, de andere door den watersnood
De eerw voorzitter, pater W. van Dijk
O.S.A., deelde allereerst eenige bijzonder
heden mede over de onlangs té Rome ge
houden vergadering van het permanent
comité 'der Internationale Eucharistische
Congressen.
Tan het program was het volgende
vastgesteld:
De kardinaal-legaat zal worden afge
haald op Zaterdag 19 Juni.
Zondag 20 Juni zal Z. Eminentie ponti-
ficoeren in de kathedraal en zullen in de
370 kerken van Chicago pontificale en
plechtige Hoogmissen worden opgedragen
Maandag 21 Juni heeft do groote Kin
dermis met algemeene H. Communie der
jeugd plaats. Vijftigduizend kinderen zul
len dan zingen
Dinsdag 22 Juni solemneelo pontificale
Hoogmis door Z.Em. den kardinaal-legaat
fn het Stadion Des namiddags op dezelf
de plaats grooto vergadering met de offi-
cicole redevoeringen.
"Woensdag 23 Juni om 10 uur, plechtige
pontificale Hoogmis voor de studenten.
Donderdag 24 Juni luisterrijke proces
sie met het Allerheiligste.
Tusschen deze hoofdpunten in hebben
(do sectievergaderingen plaats.
De voorzitter deelde vervolgens mee, dat
•tot heden door Z. H. den Paus nog geen
kardinaal-legaat benoemd is. Alle andere
berichten hierover zijn dus uit do lucht
gegrepen.
Met betrekking tot de reisgelegenheden
waren verschillende aanbiedingen binnen
gekomen, o.a. van de Holland-Amerika-
iijn. van de Red Star Line en van de Ame
rican Express Cy. Met 'loze zal flog nader
worden onderhandeld, ten einde de beste
ca goedkoopste voorwaarden te verkrijgen
cn do uitslag daarvan zal binnenkort in
do dagbladen bekend'gemaakt worden.
Jen einde de gelegenheid van aanslui
ting zoo gemakkelijk mogelijk te maken
zal er naar worden gestreefd voor do te
rugreis plaatsen op twee booten te krij-.
gen, op een waardoor de gebeele duur tus-
scbeu uit en thuis tot een minimum, be
perkt wordt en op een andere, die nog een
week langer verblijf in Amerika toelaat,
ïn beide plannen zal nochtans een ge-
ropenschanpolijke excursie worden opge
nomen, zoodat allen, die dat wenscheen,
enkelo merkwaardigheden van natuur,
.stedenbouw, nijverheid, enz. onder gelei-
do zullen kunnen bezichtigen.
Op verlangen van het Doorluchtig Epis-
fcopaat zal onze sectie niet een nationale
zijn, maar oen voor allen, die de Neder-
landsche taal spreken. Haar titel zal diens
volgens luiden: „Section pour la lanque
Néerlandaise'V
De sectie zal drie rapporteurs krijgen,
waarvan «oder, priester of leek, over een
Eucharistisch onderwerp zal spreken. Na
olk rapport wordt door een in Amerika
wonend persoon hetzelfde onderwerp van
Amerikaansche zijde belicht (commenta-
teur), juist zooals dat in Amsterdam is
geschied1 Twee van de drie rapporteurs
zullen Nederlanders zijn, de derde een
.Vlaming.
Over de wijze waarop propaganda voor
'hel hijwonen van het congres zal worden
gemaakt is vastgesteld, .dat er zullen ko
men aanplakbiljetten voor do kerken en
ou andere plaatsen, en prospectussen be
vattende zooveel mogelijk inlichtingen en
oen aangehechte strook waarop men vóór
oen bepaalden datum mededeeling moet
doen van zijn voornemen tot aansluiting,
verder zullen nu en dan in de dagbladen
korte artikeltjes verschijnen over do voor
bereiding van het Congres en tot aanspo
ring óm, nu wij met eigen taal kunnen
Uitkomen, ook voor een waardige verte
gen v/oord i ging te zorgen.
Ten slotte zullen op verschillende plaat
sen in het land propaganda-vergaderin-
gen worden gehouden, waar tot meegaan
naar Amerika zal worden opgewekt. De
genen, priesters of leeken, die zich als
sprekers voor zulke vergaderingen be
schikbaar willen stellen, worden beleefd
verzocht zich op te geven aan het adres
Tan ondergeteekendü.
Ten slotte werd een garantie-fonds ge
slicht om de door het propaganda-comitó
te maken onkosten te dekken, en werd de
heer E. E. M. C. Laane te Ginneken tot
penningmeester benoemd.
ALPHONS STEGER, Secretaris,
t Juliana van StoLbergplein 19,
's-Gravenhage.
Beatificatie-toebereidselen voor
Franciscanen.
- M.;n schrijft aan de „Msb.": Op verlan-
gen van den H. Vader wordt door do H.
wnrjregatie der riten thans ijverig ge-
^erkt aan de zaligverklarings-pcocessen
van meerdere Franciscaanscho eerbied
waardige dienaren Gods en martelaren der
vanciscaner-ordo om, zoo mogelijk, wan-
er ae processen een gunstig verloop heb-
a. deze Franciscanen in den loop van
^us' jubeljaar zalig te kunnen
CE fij::stre?tk
INDUSTRIE-TERREIN TE LEIDEN.
Heeft Alphen a. d. Rijn eerst sedert het
begin der twintigste eeuw flinke beteekè-
nis verworven als industrie- en handels
centrum, de naburige stad Leiden kan er
op bogen, dat zij reeds in het begin der
zeventiende eeuw, niet alleen voor Rijn
land, doch zelfs" voor geheel Holland m
het industrieele handelsleven een voor
name plaats innam.
In het begin-der zeventiende eeuw gaven
Nijverheid en Handel aan Leiden de bo-
teekenis, welko het toentertijd bezat. De
Hoogeschool, welke later aan Leiden een
wereldvermaardheid geven zou, had, nau
welijks hare poorten geopend. Deze oude
industrie heeft zich in den loop der tijden
weten te handhaven.
Dank zij deze ontwikkeling kan Leiden
in het begin der twintigste eeuw gerekend
worden te behooron lot de belangrijke fa
briekssteden in Nederland.
Niet weinig heeft tot deze ontwikkeling
bijgedragen de omstandigheid, dat spe
ciale Leidsche producten een afzet vonden
niet alleen in Holland, doch zelfs over de
geheele wereld. Deze export deed do ont
wikkeling van deze bedrijven in een snel
tempo voortgaan, totdat in Augustus 1914
de wereldoorlog en de daarop volgende
crisis op dit tijdperk van gestadigen eco-
nomischen bloei storend werkte.
Thans, ruim elf jaren daarna, en niet
minder dan 6 volle jaren na den wapen
stilstand, blijkt slechts bij weinige dier
bedrijven de export in zijn beteekenis van
vroeger te zijn teruggekeerd. Bij verschil
lende bedrijven heerscht dientengevolge
oeno mindere productiebehoefte, welke zich
demonstreert in het V°oge cijfer der ar-
beidsloonen in 'de laatste jaren.
Een belangrijke verschuiving in het
aantal inwoners heeft in Leiden niet
plaats gehad, evenmin zijn er industrieën
of andere werkverschaffende ^richtin
gen, welker opheffing op het aantal ar-
beidsloozen invloed konden uitoefenen, ver
dwenen, zoodat het grootere surplus van
beschikbare arbeidskrachten van thans,
vergeleken met dat van 1914, alleen tot
oorzaak kan hebben een mindere produc
tie van de Leidsche Industrieën.
Vergelijkt men nu het gemiddelde van
het aantal werkzoekenden over de jaren
1910, '11, '12 en '13 met het gemiddelde
over de jaren 1921, '22, '23 en '24, dan is
het treurig resultaat, dat het aantal werk-
»zoekenden in de laatste vier jaren het
aantal werkzoekenden in de jaren 1910,
'11, '12 en 13, gemiddeld met 400 pCt
overtreft. i
Indien er al vreemde factoren zijn, die
dit cijfer mede ongunstig beinvloeden, dan
moet daartegenover gerekend worden met
het sterk verminderd aantal prorluctie-
uren per arbeider in 1924. In 1913 toch
werkte men algemeen nog in doorsneo 58
a 60 uren per week, inplaats van 48 uren
in 1924.
Uit het bovenstaande vlooit voort, dal er
alleszins reden is om aan te nemen dat
van het surplus aan arbeidskrachten een
zeker deel, zelfs bij een normale conjunc
tuur, door de tegenwoordige Industrie, niet
kan worden opgenomen. Dit gedeelte zal
dan blijvend steun behoeven van do Ge
meente.
Op grond daarvan is het dringend nood
zakelijk, dat "in Leiden zich nieuwe,In
dustrieën vestigen, waardoor de Gemeente
ontslagen wordt van de zorg voor deze
werkloozen.
Dat dit cijfer niet gering is, zal men
moeten toegeven, wanneer men weet, dat
in 1924 aan werkloozen- en armenzorg in
Leiden uitgegeven is een bedrag van niet
minder dan acht ton
Wil de Gemeente nieuwe Industrieën tot
zich trekken, dan zal zij in de eerste
plnats moeten kunnen aanbieden een goed
gelogen Industrie-lerroin. In Leiden is er
helaas niet veel geschikts te vinden op dit
gebied. Een strook, liggend langs den Rijn
ter hoogte van de spoorbrug bij den Vink,
is vrijwel het cenigste stuk land, dat voor
fabrieksterrein in aanmerking kotnt. Er zal
dus een terrein gecreëerd moeten worden.
Is daarvoor gelegenheid? Naar mijno mee
ning, Ja!
Goed industrie-terrein moot, behalve
het hebben van een gelegenheid tot spoor
wegaansluiting, liggen aan groot scheeps-
vaarwater. Bovendien moet het terrein,
hoog liggen en een vasten bodem hebben,
opdat dure fundatiekoslen kunnen worden
vermeden. Een dergelijk terrein nu kan
aangelegd worden in den Roodenburger-
polder. 4j
Het spreekt vanzelf, dat daartoe vele en
grooto moeilijkbeden moeten worden over
wonnen. De ligging is echter zoo gunstig
en de aanwinst voor Leiden als fabrieks
stad zal zoo groot zijn, dat deze moeilijk
heden overwonnen behooren te worden.
Een gunstige omstandigheid is, dat de
fiffancieele offers, door de Gemeente to
brengon, belangrijk lager zullen zijn, dan
de bedragen, welke andere gemeenten
voor dat doel beschikbaar stellen.
Het nieuwe industrieterrein zal in het
noordwesten aanleunen tegen de Electri-
sche tram naar Den Haag, in het Zuid
westen tegen den spoorweg LeidenWoer
den, in het zuiden liggen aan den Provin
cialen grond langs het Rijn- en Schieka-
naal, in- het oosten zal de Stadsmolen-
sloot de grens vormen.
Dit terrein met een totaal oppervlakte
van circa 15 a 20 Hectaren is voor in
dustrieterrein uitstekend geschikt to ma
ken. Spoorwegaansluiting kan langs de
zuidwestelijke grens verkregen worden in
directe aansluiting op de spoorlijn Lei
denWoerden, terwijl in de gelegenheid
voor verlading te water kan worden voor
zien door loodrecht op het Rijn- en Sehie-
kanaal langs de westzijde van de Stads-
molensloot een haven te graven.
Het groote voordeel .van dit terrein is
zijn gunstige ligging.
De groote waterweg naar Amsterdam
via 's-Molenaars- of Spanjaardsbrug en
de route langs den Oude Rijn naar Rot
terdam worden van hieruit niet hinderlijk
onderbroken door bruggen overbelast met
stadsverkeer. Een grondige verandering
van de situatie der Spanjaardsbrug en een
vernieuwing der Koudekerksche brug (de
grootste hindernis voor het moderne
scheepvaartverkeer naar Rotterdam, als
de Mallegatsluis te Gouda wordt vèrvan-
gen) zullen vroeg of laat toch aan do orde
gesteld moeten worden.
Hot spreekt vanzelf, dat ik dit plan in
alle bescheidenheid naar voren breng. On
getwijfeld zullen er velo bedenkingen tegen
aangevoerd kunnen worden. Wanneer ik
echter met dit schrijven slechts bereiken
kan, dat bekwamere oogen dan de mijne
zullen gaan zoeken naar hetero terrei
nen, ben ik ruimschoots tevreden gesteld.
De belangrijke kosten, welko andere ge
meenten op zich namen om goed industrie
terrein te scheppen, mogen dienen als een
bewijs, dat het geld hiervoor beschikbaar
gstold nuttig besteed geacht kan worden.
Zoo schiep b.v. de gemeente 's-Hertogen-
bosch een fabrieksterrein dat haar niet
veel minder dan 1.500.000 kostte. Hier
moest het terrein kunstmatig worden op
gehoogd, teneinde het watervrij en tot di
recte bebouwing gereed te maken. Voor
het. graven der haven gaf deze gemeenie
circa 230.000 uiL Do kosten van den
havendam beliepen aldaar niet minder
dan ruim 600.000. net aldus verkregen
nuttige terrein voor industrie geschikt,
heeft een groote van circa 20 H.A., zoo
dat do kostprijs ruim 7 per M2. bedraagt
Het erfpachtrecvht, waartegen terrein
wordt afgegeven, bedraagt slechts f 0.20
per M2. De koopprijs wisselt, al naar ge
lang men meer of minder arbeidskrachten
te werk stellen kan.
Niettegenstaande het terrein nog slechts
kort in exploitatie is: „1923/1924", heb
ben toch reeds 2 belangrijke bedrijven
van elders zich in Den Bosch gevestigd,
n.l. de N.V. Grasso's Machinefabrieken en
de N.V. IJzerconstructiefabriek.
Ook de gemeente Utrecht bracht een in
dustrieterrein, gelegen tusschen den spoor
weg naar Amsterdam en het Merwcdcka-
naal, in exploitatie. Naar winst wordt ook
daar niet gestreefd.
Do gemeente Arnhem bracht in den loop
van 1924 eveneens een industrieterrein in
exploitatie, gelegen aan den Westcrvoort-
schendijk.
Ingevolge oen mot de Staatsspoorwegen
aangegane overeenkomst worden thans
spoorlijnen op het terrein aangelegd. Uit
gifte geschiedt bij voorkeur in erfpacht
tegen 0.40 a f 0.60 per M2.
De gemeente Tilburg brengt sinds 1920
een industrieterrein in exploitatie, gele
gen aan het Wilhelminakanaal en onder
handelt thans mot de Nederlandscho
spoorwegen over den aanlog van een
spoorwogaccordement.
Ook Schiedam bracht sintfs 1914 groote
terreinen, geschikt voor industrie, in ex
ploitatie, evenals Deventer en nog vele an
dere plaatsen in ons land.
Nu doet het verwonderlijk aan, wan-
neer men (en dikwijls waarlijk niet door
de eersten de besten) do veronderstelling
hoort uiten, dat deze tijd van malaiso in
Leiden (dit zeer ongunstig surplus van
arbeidskrachten) een „buitengewoon" ver
schijnsel is, dat zeer zeker, hetzij na kor
ten of langen tijd, weder zal verdwijnen,
waarbij men dan doorgaans het aanbreken
van betere lijden afhankelijk stelt van de
wijziging der drukkende arbeidsvet met
haar voor de industrie funeste gevolgen.
Thans nog dit bijna kinderlijk vertrou
wen te hebben in een spoedige gunstige
verandering van het cijfer arbeidsloozen,
is naïef. Zeker, de arbeidswet is voor velo
bedrijven eene geduchte handicap. Be-
paaldo industrieeën, waar de productie
middelen of het productie-proces een ver
korting van den arbcidstiijd tot 8 of 9 uur
per dag, door den bijzonderen aard dor
te produceeren goederen, niet kunnen ver
dragen, zonder daardoor de economie ia
het bedrijf op bedenkelijke wijze in gevaar
to brengen, maken wel zeer moeilijke lij
den door en teren thans op den ouden
roem en op voorheen gevormd kapitaal
Toch is het niet alleen het gevolg van
de arbeidswet, dat thans de tijden zoo on
gunstig zijn. Daarvoor zijn nog andere
oorzaken aan te wijzen.
De oorlog toch heeft eeil belangrijko
verandering gebracht in liet evenwicht,
welke er op de wereldmarkt bestond tus
schen productie en afzet. De maatregelen,
welke men in den oorlogstijd genomen
heeft, waarbij de uitvoer van zoo goed als
alles werd onmogelijk gemaakt, hebben
landen, welko voorheen er niet aan zou
den hebben gedacht zelf te fabriceeren, tot
productie gedwongen. De gemakkelijkheid,
waarmede de producten van deze nieuwe
fabrieken toen werden afgenomen en do
groote winsten, welke bepaald werden,
deden de jonge fabrieken snel groeien tot
flink geoutilleerde bedrijven.
Van deze bedrijven, welke aan het af
zetgebied van onze industrie knaagden,
zijn ontegenzeggelijk vele verdwenen, maar
zeker ook vele gebleven. Amerika en Ja
pan zijn thans op do Europeesche niarkl
in bijna geen enkel artikel meer een even
groot consument als vroeger. Het spreekt
vanzelf, dat allereerst die afzetgebieden
voör ons verloren gegaan zijn, welko door
do jonge vreemde industrieën gemakke
lijker en vlugger bediend konden worden
De lagere loonstandaard, alsmede het
veelal ontbreken van remmende overheids
bemoeiingen, maakten liet sommige landen
dikwijls vrij gemakkelijk onze producten
door het uitkomen met lagero prijzen te
verdringen.
Vast staat dat, wanneer zich geen bij
zondere omstandigheden voordoen, oen
doel van het afzetgebied van sommige
Leidsche industrieën als verloren be
schouwd moet worden en dat dit niet ge
makkelijk herwonhen zal kunnen worden
gezien niet alleen de intensiteit, waarmede
deze jonge vreemde industrieën liet be
werken, doch ook do konkurenzfahigkeit
deze industrieën. 1
Velo steden in ons land, dit blijkt wel uit
de bierhoven genoemde voorbeelden, heb
ben niet geschroomd belangrijko bedragen
te bestoden aan het in gereedheid brengen
van een goed industrie-terrein.
Zulks is dan ook volkomen verklaar
baar. In en na 1921, de kostbare distribu
tion jd was nauwelijks achter den rug,
kwam de werkloozen- en armenzorg in do
meesto fabriekssteden grooto offers vra
gen. Meende men eerst, dat dit surplus
aan arbeidskrachten spoedig wel weer op
genomen zou worden, do stabiliteit van
het aantal werkzoekenden in do jaren 1921
1922 en 1923 bracht ten slotte bij velen do
overtuiging, dat men hier niet to doen had
mot een tijdelijk verschijnsel, doch dat dc
industrie door de gewijzigde economische
internationale constellatie oeno mindere
productiebehoefte bezat, welko voorloopig
als normaal moest worden boschouwd.
Toen men dan wist, dat men elk
jaar meerdere tonnen gouds zou
hebben te voteeren voor ondersteuning aan
arbeidsloozen, trachtte men op vele plaat
sen nieuwe industrieën tot zich te trek
ken, welke deze arbeidsloozen op zouden
kunnen nomen. Men overwoog, dat de kos
ten. besteed aan het industrieterrein, een
equivalent vonden in de verminderde ge
meentelijke uitkeering aan werkloozen
In Leiden trekt mr-n, zooals hiervoor
reeds opgemerkt, sinds jaren een aanzien
lijk bedrag uit (in 1925 819.509.—aan
werkloozen- en armenzorg, welk bedrag
meer dan eon derde is van het totaal der
Gemeente-Inkomstenbelasting.
Het aantal werkzoekenden ondergaat do
laatste 4 jaren bijna geen verandering en
daarom is, naar mijne mooning het voor
Leidon thans dringend noodig aan dit
vraagstuk ernstige aandacht te wijden
Een goed industrieterrein te hebben is creen
luxe. Enorme bedragen zijn er in do laat
ste jaren hier uitgegeven aan den bouw
van arbeiderswoningen, waarhij do aesthe-
tiek niet uit het oog verloren mocht wor
den. Ook wanneer later blijken zal, dat
de hierbij betrokken kapitalen niet al Ie
bestbelegd zijn, mag men zich daarover
niet al te zeer beklagen.
Nauw verwant echter aan do zorg voor
do huisvesting der arbeiders, zelfs daar
boven uitgaande, is do zorg voor werk
verschaffing en werkverruiming. Laat men
dit bedenkenl
Van harte hoop ik dan ook, dat Leiden
in de naaste toekomst een goed industrie
terrein rijk zal zijn. Door een flinke re
clame zullen gegadigden zeker komen op
dagen.
De groote voorgenomen verix-icringen
van den vaarweg AmsterdamGouda
Rotterdam zullen aan het welslagen van
dit plan ten zeerste bevorderlijk zijn.
TEN CATE BROUWER.
Inneznnrien MerietfeBl'nn.
voor gangers
UIT NIEUWKOOP EN NOOROEN.
XII.
Welvaartspolitiek. Kunst. Schoonheid.
Behandelden wij eon vorige maal do
vakontwikkeling als taak van een gemeen
tebestuur en als middel om een gemeento
tot verhoogden "bloei te brengen, ditmaal
stellen wij ons voor een en ander in hot
midden te brengen over kunst en schoon
heid, als middelen welko kunnen dienen
cm het welvaartspeil eener gemeente on
bijzonder ook van onze gemeente, om
hoog te brengen.
Kunst en schoonheid dragen in zich
eene hoog zedelijke en algemeen opvoe
dende strekking, een slrekkin'g welke ver
der reikt dan een uitsluitend aesthetisch
genot.
Is do omgeving, waarin wij leven eonor-
zijds een weerspiegeling van ons gemoeds
loven on van onze stemming, omgekeerd
beïnvloedt zij deze evenzeer.
Een volk, dat gevoel beeft voor schoon
heid, beschikt over een schal, een schat
welke het levensgeluk uiet weinig verhoo-
gen kan.
De heerlijke schepping van Gods Al
macht te kennen en te zien. Ie proeven
en te genieten oefent do onnaspeurlijke
aantrekking uit 's menschcn ziel op te
heffen naar dien Schepper, zijn gedach
ten op to voeren tot hoogcr orde en af le
trekken van het banale on klein-men-
scholijke.
Schoonheid veredelt on$ beslaan en ver
diept zijn inhoud en heeft zedelijke waar
de, maar ook en niet mindor matoricelc,
stoffelijke waarde.
Iemand zedelijk verheffen, tot een bo
ter incnsch maken zal bom tegelijk als
onderdeel van een geheel, krachtiger en
tot inspanning meer in slaat maken, de
stoffelijke welvaart ten goede.
Zien wij nu ons bepalend tot slechts
enkele punten wat in een dorpsgemeon-
te als do onzo op dit terrein to bereiken
valt, eerstens wat betreft ons punt: dc
kunst.
Allereerst deuken wij hierbij aan do
stelselmatige zorg voor do bouwkundige
monumenten en voeren onzo gedachten
ons als vanzc^ naar ons raadhuis, dag-
teekenend van 1628, gebouwd door Jan de
Bruin van Duitenwegh, en naar onzen
dorpstoren, oen overblijfsel van het zoo
genaamde „lloogo Huis" van Nieuwkoop,
heerlijke monumenten van oude kunst.
En met groot genoegen constaleeren wij
het besluit van den raad, zij bet dat de
pressie van overheidswege in deze niet
zonder invloed zal geweest zijn, om den
toren als monument te behouden en met
tertijd tot restauratie over te gaan. Met
evenveel genoegen constateeron wij, dat
zonder bovenbedoelde pressie, doch vooral
door liet welbewust streven van Burge
meester en Wethouders en het vakkundig
WAT GEEFT DE RADIO VANAVOND?
Hilversum, 1050 M.
5GKinderuurtje, YCrzor:,''! d.or
mevr Am v Dijk.
6.077.03 Concert door het II D,0.-or
kest, o. 1. v. Fr. Lupgcns.
7.057.30. Radio-praaljo door den li"ot
R. Swierslra, over: Trillingen en geluids
golven.
7.45 en 10, Persbcr. Vaz Dins
8.-«- Aansluiting van do Kon. Schouw
burg in Den Haag. Opvoering van „Fi-
delio", opera in 2 deelen en 3 tafr. van
I.. v. Beethoven, door do coöperatie. Dir.
dc heer Albert van Raalte. Regio Alex
Poolman.
Davcntry, 1600 M.
4.35. Orkestconcort.
5.35. Kinderuurtjo.
6.20. Dansmuziek
7.20. Tijdsein Big Boiï, weerber., nieuwe
7.45. Pianosonates van Mozart.
7.55. Lezing: Southward to the polo:
8.20. Orkestconcert en zang.
10.20. Tijdsein, weerber., nieuws Le
zing: Is the human body a mach ine?
10.5011.20. Liedjes en u-u - .-k van
Ond-IxuvPn. Orkest, harp. hnho, soprmn
en bariton
11.2012.20. Jazzmuziek van i' Royal
Opera House.
„Radio-Paris", 1759 M.
5.05. Orkestconcert.
8.5010.20. Orkestconcort.
Königswusterhaussn, 1300 M.
7 20. „Ihro IJohcit dio Tanzorin", opo-
retto in 3 acten van W. W. Goeie Dr le
acte speelt óp hot jachtslot v. tl. baron,
do 2o acto in een teut in dc nabijheid v. h.
slot en de 3e acto in het slot v d. hertogin
Daarna nieuws
Brussel, 262 M.
8.24 Lezi ng: Les artes plasticas espa-
nolas
8.30. Verlak v. d. lezing in liet Fransch.
8.35. Concert. Lichte muziek.
9.30. „Les deux medaillons", van Vuxc-
laire. Muziek van Van Oost.
Münster, 410 M.
3.355.05. Concert, tor herinnering aan
18 Jan. 1871.
6.206.50 en 7.10. Piano-concert. Daar
na orkestmuziek.
oordeel en den helderen blik van onzen
Gemeente-opzichter, do gevel van ons an
tiek raadhuis in 1924 zijn nrtistick kleed
is teruggegeven. Geen vreemdeling pas
seert of zijn oog valt er op en ware kunst
kenners roemen het om strijd.
"Wat betreft do gomeonte-'ubouv/i n m
wij dus in een goede richting. To r'oor
den moet binnenkort een nieuw spui thuis
gebouwd worden, hopen, en vertrouwen
wc, dat liet kunst en schoonheidsgevoel
ook hier zooveel mogelijk in hot oog wordt
gehouden. Dit behoeft toch gcens'.in- e-
i^ci tiouscr uitga
ven.
En zoo vragen \yij ons af: .-oil
huis te bouwen moet vergunning s: gd
en verkregen worden worden van B. en
W., welnu zouden B. on W.. bijgestaan
door den opzichter, die al roods genoog
bewijzen gaf daarvoor hart en oog le be
zitten, indien niet dwingend, dan toch lei
dend niet veel in die richting kunnen
doen? Met weinig moer uit le geven, ja
zelfs vaak met minder ware zooveel to
bereiken. De eigenaar gaat uf op do lre
kening van den bouwmeester, doch ik ben
er wel zeker van, dat een goed woord in
deze vaak een goede plaats vindt, terwijl
hij hot later nog het meest zal waardeu
ren. Velo fouten op het terrein der kunst
worden niet begaau uit onwil, maar in
onwetendheid, volkomen to goeder trouw,
ja soms zelfs met do beste bedoelingen.
Men heeft geen flauw begrip van liet be
trokken belang, men mist zoo vaak elk
artistiek onderscheidingsvermogen.
Hoe dikwijls ook wordt een punt op een
dorp, ccn mooi landelijk uitzicht bedor
ven door een wanbouw, of door een ar
chitectuur, welko oonvoudig vloekt mot
haar omgeving, niet het minst vaak ook
door gemis aan kleurgevoel.
Beschouwen wij thans nador ons twee
de punt: do schoonheid. Hieronder rang
schikken wij voornamelijk ons natuur
schoon.
Toen ons Gemeentebestuur in 1924 een
poging in dio richting deed en bij den
Raad een voorstel indiende om de Sta-
tionslaan te verrijken met con b iscliago
hebben wij dit met gejuich begroet. Do
critiek daarop uitgebracht was evenwel
heftig. Over den smaak valt nu eenmaal
niet to twisten, zij het dat naar veler oor
deel deze critiek niet simpel voortsproot
uit een gevoel van smaak.
Zeer jammer is het echter, dat van het
beraamd plan, naar het scheen uit vrees
voor die critiek, is afgeweken en do uil
voering ten slotte geheel afhankelijk is
gesteld van do kostenberekening, cone na
tuurlijk, aan de primitief lage kant Nog
meer jammer vindon wij het echter, dat,
naar het schijnt, het Gemeentebestuur op
den ingeslagen weg blijft steken.
Boom- en hoeslorboplanting langs do
wegen hebben tot doel liet verkrijgen van
schaduw, beter aanzien van den weg en
meer veiligheid voor hot vorkoor.
Is. het wandalen langs dezo wogen
vooral in den zomerdag niet buitengewoon
aangenaam? Ts het geen genot onder en
tusschen groen gebladerte, opgevroolijkt
door gekwinkeleer van vogelen, met ook
hier en daar een mooi uit- en vergezicht
to wandelen? Het moet toch wel oen
Nurks wezen van do slechtste soort, dio
zulks anders ziet.
Wat zijn do meest gezochto sleden en
dorpen? "VVaar mooie en goede wandelwe
gen zijn, waar «-enig kunstgevoel tot uiting
komt, waar veel bout is. Hoe vriendelijk
doet een boerderij aan, waar een smaak
vol aangelegde bosschage aanwezig isl
Uierbij moei mij echter even do opmer-
