17e Jaargang. ZATERDAG 2 JANUAf l 1926 No. 5138 9e Seicbdie 6oti/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week !2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hel dubbele van het tarief berekend. - Kleine adverlentiën, van ten hoogslo 30 woorden, v/aarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver buur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit wijf bladen, waaronder het GeïU fustreerd Zonriagblad. V Wachtwoord uit Rome. De hoofdredacteur van de liberale „Nieu we Courant" heeft voor 1926 twee wen- schen. Den eersten werusch formuleert hij al dus: „het definitief inéén storten van de coalitie en hel Ie voorschijn treden van •en zuivere scheiding lusschen Nederlan ders. die hier hun wachtwoord ontvan gen, en Nederlanders, die dat te Rome vernemen". r wensrh wroet het addertje van antipapisme. Daarin wordt wel niet met even zoovele woorden gezegd, maar toch heel duidelijk te kennen gegeven, dat Nederlan ders. die te Rome hun wachtwoord onl- üigeit. andere, dat wil zeggen, minder gnede Nederlanders zouden zijn. Dat is afschuwelijke lasterpraat van antipapisme. Deze opvatting propageert men, brutaal en onbeschaamd, terwijl de feiten in het zonnelicht stellen, dat er geen betere Ne derlanders zijn dan de Katholieken ter wijl men geen enkel „wachtwoord", dat uit Rome komt. kan aanvoeren als be wijs, dat bij het opvolgen daarvan tiet Ne derlanderschap van Katholieken ook maar iets in waarde, in oprechtheid, in toewij ding zou verminderen of verliezen. Wèl kan het t c g e n d e el worden bewezen! De „wachtwoorden" uit Rome, die voor houden onderdanigheid aan het wettige gezag, verdraagzaamheid jegens de per sonen van andersdenkenden, vredelievend heid zoowel nationaal als internationaal -die „wachtwoorden*" getuigen van zulk (•••n heel andoren geest, als b.v. die uit. Moscoü. Na dezen eersten wonscl) wenscht de schrijver, die zich aandient als liberaal en Protestant, op de tweede plaats: „dat het zien, hoe dwaas en hoe gevaarlijk het is, de geloofsverdeeldheid op de spits (e drij ven". Deze tweede wcnsch is, zooals uit den eersten blijkt, bedoeld voor de geloofsver deeldheid fusschen de Protestanten on derling. De geloofsverdeeldheid lusschen uict- Kalholieken en Katholieken mag wèl op de spits worden gedreven, ten koste n.l. van de laatsten! Do bekrompenheid van sommige Neder landers is vaak veel enger dan de klein heid van ons land. Maar of zij dan goede Nederlanders blijven, is een vraag, die wij niet gaarne onmiddellijk bevestigend zou den beantwoorden. En de hoofdredacteur van de liberale „Nieuwe Courant" toont zich hier erg be k rompen. V Protestantsche liturgie. Een Protestantscli Duitsch predikant, S. Spörre. schrijft in een werk, getiteld: \uf dom Were naeh Rome: ein Wort zur i liturgischen Bewegung", hoe in het Pro testantsche Duitschland de „liturgie'] j .steeds meer en meer ingang vindt. Hij wijst er op. dat men is gekomen tot invoering van den zwijgenden dienst, koorgebed en altaargezang, gebruik van de rouwige lamp, van het wiorook-offcr en 1 het misklokje, aanbeveling van de Latijn- j sche taal, het kruis-slaan,"de priesterlijke J gewaden („de priester dragc oen schildje met de hoogeprieslerlijke formule heilig dén Heere als borstschildje aan een ket ting op do alba"), bevordering van de pri- va a (biecht, biechtstoel en Evangelische orden met beloften van armoede, celibaat en gehoorzaamheid (in Opperbessen be slaat zulk een Evangelische kloosterorde al reeds), uitbouw van den altaardienst, herstelling van do mis, verlangen naar een liturgische stervensure („laatste" noemd), enz. Aldus dc Protestantsche predikant. i Commentaar is hier overbodig. Vorm en inhoud van den Katholieken eeredienst, liturgie en dogma heeft het Prolestantis- i me verlaten. Men gaat nu weer den vorm en de liturgie van het Katholicisme na bootsen..Och, mocht uien zóó ook weer j komen tot den inhoud en tiet dogma fan 1 de Katholieke Kerk en de verbroken een- I beid in de Christen-wereld eindelijk weer worde hersteld! POLDERKADEN. Zooals we in de daghladhcricliten heb ben kunnen lezen, zijn dit jaar, doch voor al in do laatste weken, verscheidene kaden v vn polders doorgebroken of hebben op bet punt gestaan om door to breken. Dooi de hooge boezemwater inden zoowel in bel Hoog-Heemraad.-chap Rijnland, als in Let Groot-Waterschap Woerden en ook ii: het Hoog-Heemraadscliap Amslelland, dreigt ook thans nog voor meerdere pol ders een doorbraak dor kaden. Wat een doorbraak voor den betrokken polder be- ieekenen kan, 't is haast overbodig dit te zoggen. Toch is dit niet vogr alle polders gelijk. We willen daarvoor eerst twee der laatste gevallen aanhalen nl. de doorbraak van de Wierichekade van den polder hel Westeinde van Waarder en die van de Grechtkade langs don polder Zegveld. Do Dubbele Wicrickc is een boezemwater, waar langs het Groot-Waterschap Woerden, anuit den Rijn bij de Nieuwerbrug te Bo- degraven loosde in de IJscl Inj Goejauwer- wellesluis, doch dat thans als zoodanig geen dienst meer doel. Als nu do kade van den polder hel Westeinde van Waarder doorbreekt dit is al niets bijzonders meer. maar kan even goed eigenlijk van- I als morgen gebeuren wordt dit al dra aan bet stroomen van hel water aan dc Goejanwerwellesluis door den sluis wachter bemerkt erl evenzoo door den brug wachter aan dc Nieuwerbrug. De sluis wachter zorgt dan. dat de sluis gesloten Mijftde brugwachter zorgt ervoor, dat de keerdeuren, die juist voor een geval van doorbraak aan de landlioofden der Nieuwerbrug bevestigd zijn, gesloten wor den. Hierdoor wordt bet loestroomen van water uit de IJSel uit den Rijn in de Dub bele Wiericko belet, en kan dus alleen dit 7.5 KM. lange boezemwater in den Polder leegloopen. Bij de laatste door braak was hierdoor ongeveer 250.000 M3. water op den polder geloopen. Bij de Grechl is de toestand ongeveer dezelfde: bij eene doorbraak van een der kaden wordt daar de sluis aan bot Woerdsclio Verlaat gesloten gebonden en worden de keerdeu ren, welke aan de Blokhuisbrug bij den Rijn bevestigd zijn, gesloten. Bij de door braak op .10 December 1.1. van de kade van den polder Zegveld, lag er evenwel zoo veel vuil, sleenon enz. voor den slagdorpel dezer deuren, dat zij niet gesloten konden worden on ze ongeveer 1 M. open bleven taan. Het gat heeft men toen mét een bonten schot, zeilen, slroo. zakken zand en vorder met aarde gedicht. Inlussehen was er heel wat moer water door #de ('«recht en verder in den polder geloopen, dan anders liet geval zou geweest zijn. Blijkbaar bad men niet meer op eene doorbraak dier kaden gerekend en toch had nog niet zoo heel lang geleden eene doorbraak van diezelfde kade plaats, nl. op 28 December 1910, lerwijl een jaar te voren in den nacht van 16 op 17 Decem ber juist op dezelfde plaats eene doorbraak had plaats gehad. Do lengte der Grecht vanaf Blokhuisbrug tot aan het Woerd- sehe Verlaat bedraagt 8 K.M.. bij tijdige sluiting der deuren zou eene hoeveelheid van ongeveer 125.000 M3. water op den polder geloopen zijn: thans is er ruim 500.000 Mo. water op geloopen. dat zich over het gehecle, 2340 H.A. groot zijnde "Waterschap van don Gemeenen Boezem -an Zegveld. Zegveldevbroek en Achttk-n- iioven verdeeld lieeft, waardoor de water stand pl.m. 30 c.M. gerezen was en de la gere landen in Achttienhoven onder ston den Nog is deze doorbraak nauwelijks lier- sield. of de tegenoverliggende kade van den polder Kamerik-Teijlingens breekt door, zoodat de keerdeuren bij dc Blokhuisbrug, welke 29 Dec. 11 uur voormiddag ge opend waren, reeds weer den volgenden morgen te 4 uur gesloten moesten worden. De scheepvaart van Woerden op Amster dam ondervindt hiervan ook veel ongerief. ïs het met .deze polders betrekkelijk gunstig gesteld, doordat hol boezemwater lean worden afgesloten, met de'meeste an dere polders is dit niet hot geval. We wil len allereerst daarom de bedreigde kade van den Kleinen Heiligen Geestpolder te Oude Wetering langs dc Braassemermeer eens beschouwen. 29 December liepen op het Braassemer meer golven tot. eene hoogte van bijna 2 M. en dreven het water mét geweld over dc. kade heen. Door de zorg van Rijnland werd met ophooging de? kade op de be dreigde plaats begonnen. Wanneer toch deze kade doorbreekt, zal het water niet te sluiten zijn. Met welk een vaart het water door de kade stroomen zal, zal dui (lelijk worden, wanneer men weet, dat bet polderpeil 4.30 M. N. A. P. is, of wel bijna 4,M. onder den tegenwoordigen stand van het boezemwater in liet Braas semermeer. En dit water zal daarin blij ven stroomen. totdat het water in den polder en ook in den Grooten Heiligen Ceestpoldcr, die ertegen aansluit, gelijk zal zijn met het water van het Braasse mermeer, en alles 4 M. onder water gezel zal bobben'. De beide polders zijn te zamen 202 H.A. groot, 9.000.000 M.T. water zal de polders binnenstromen; op liet boezem water zal dit nog van weinig invloed zijn. het zal 0.15 a 0.20 M. zakken. Evenzoo is het met den Noordeindschen polder te Ter-Aar gesteld, waar in den avond van 20 December de Zuidelijke Pol derkade, cle Smidskade, langs de Leidsche Vaart op doorbreken stond. Deze polder is piet den onder Leimuiden gelegen Geer- polder gecombineerd, te zamen h-bben zij eene oppervlakte van 452 HA., het pol- öerpeil is 1.50 M. N. A. P.: bij eene doorbraak Is liet water ook hier niet te weren en zou er 0.000.000 M3. water op de beide polders loopeu. BUtT^ÜLAND Duitschland. De uitvoering van het vredesverdrag. D e o n t r u i m i n g van K e u 1 e n. De ontruiming der KeuLsclie zone door dc geallieerden maakt goede vorderingen. Blijkens een radiogram uit Londen zijn thans 4000 man Britsche trbenen naar hun nieuwe kwartieren te Wiesbaden overge bracht en Woensdag hebben de Fransehen bet bestuur oyct de zone officieel aan de Engèlsche autoriteiten overgedragen. De commissie voor do w a t e r w ego De intergeallieerde commissie vior de waterwegen wordt op 18 dan. van Keulen naar Mainz overgeplaatst. De economische crisis. Massaontslag bij H s c h. Dij het Eisen- nnd Stalilwerk Hösch AG. is in verband mei de. geringe afzet mogelijkheid met ingang van 15 .Tan. aan 1500 arbeiders de dienst opgezegd Frankrijk. De financieels saneering. D o n m e r\s plannen Douincr heeft zijn financieele plannen bki de kamer ingediend. Er wordt o.a. in gestipuleerd, dat do autonome amortisatiekas zal worden be boerd door een raad van onafhankelijke en onpartijdige personen. Hel wetsvoorstel Vóórziet govangenis- islraffeh voor personen, die de v.-ldon dor leak?" zouden gébruiken 'Vc.«. ndëré dan door de wet bepaalde doeleinden. Do prijzen van tabak worden het vijf voudige van voor den ooi-log. De buitengewone tijdelijke belasting, die op de betalingen zal worden geheven, zal niet de onmisbare levensmiddelen treffen Zwitserland. Ruslands komst ie Genève. Geen enkel bezwaar. Uit den brief, door den Zvvitserschcn Nationalen Raad gericht aan hel secreta riaat-generaal van den Volkenbond met betrekking tot de eventueel© deelneming van een Russische delegatie aan de ontwa peningsconferentie, blijkt, dat de huidige stand van zaken lusschen Rusland en Zwitserland geen enkel bezwaar oplevert tegen Ruslands deelneming aan deze cou- ferenlic. Italië. Italië en Engeland. Een Middellandse li e-Z c o- alliantie. De Duitsclie bladen spreken zeer ver ward over de beteek.-nis van het bezoek, dat Mussolini aan Chamberlain in Rapallo gebracht heeft. Dc „Tag" meent, dat bij dit bezoek slechts eenigc vraagstukken van interna tionaal belang vluchtig zijn aangeraakt. Overigens is de positie van Italië in het Oostelijk deel van do Middelland,sehe zee dusdanig, dat liet zich niet licht door En geland zal laten gebruiken voor een anli- kerksche of anti-Russische campagne. De „Vossisclte Ztg." daarentegen is van ecu geheel andere meening en spreekt zelfs van een Middellandsche-Zee-alliantie. Vol gens dit blad zou er lusschen Engeland en Italië een zekere overeenkomst geslo ten zijn, welke tegen eventueele Turkscbe militaire maatregelen met het oog op Mos- soel gericht zouden zijn. Het zou in de be doeling liggen Griekenland in deze allian tie te betrekken, hetgeen des te gemakke lijker zou zijn, omdat de tegenstelling lus schen de Grieken en den Noordelijken buurman, Jbego Slavië met den dag ern stiger wordt. Het blad haalt vervolgens eenige citaten uit bladen in Rome aan, welke sedert de terugkomst van Mussolini daar ter slede bewijs geven officieus ge ïnspireerd te zijn en met welke citaten de „Vossisclie Ztg." zijn onderstelling nog maals ondersteunt. Dc „Times"-correspondent te Rapallo meldt, dat Mussolini in liet onderhoud, dat hij met Chamberlain had, ook gespro ken heeft van dc zenuwachtigheid, die Turkije toont ten opzichte van Tfalië's be doelingen in liet naburige Oosten. Mussolini vestigde er de aandacht op, dal li ij de Turkscbe regeering roods uitge- noodigd heeft zich te komen overtuigen, dat er geen maatregelen worden getroffen, die voor de Turkscbe belangen vijandig kunnen zijn. De kwestie der ontwapening ifi niet besproken. Wat het vraagstuk der Italiaansclie schuld aan Engeland betreft, dit i slechts in zoo verre aangeroerd, dat beide minis ters het eens waren, dat zij zich hiermede niet moesten bezig houden, aangezien deze kwestie in liet tegenwoordige stadium hen niet direct aangaat. Chamberlain zal tij dens de onderhandelingen over de fun deering van de schuld niet te Londen zijn, aangezien hij wegens ogeslelcllieid van zijn zoon zijn verblijf in het buitenland iels langer denkt te rekken clan oorspronkelijk het geval was. Griekenland. Generaal Pangalos treedt krachtig op. Bladen verbodcn. Uit Athene wordt gemeld, dat de pre mier een communique heeft uitgegeven, waarin \ezcgcl wordt, dat gebleken is, hoe verschillende partijleiders n el in slaat zijn Ie voldoen aan den algemeenen wcnsch van het vólk naar het beëindigen van allo politieke conflicten. Men heeft do vogeo- ring beleèdigd en haar met verachting be handeld, hetgeen zij niet kan dulden. Daar de regeering Ik» vend? en met een ern stig communistisch gevaar te kampen lieeft, verbiedt zij, dat do bladen worden gebruikt door poHtiei, die door hun ge drag hol recht hebben verloren zich staatslieden of Grieksehe burgers te noe men. Verder noemt hel communiqué twee bla den, welke niet meer mogen 'verschijnen, terwijl aan cle andere bladen wordt ver boden medódeelingen te publier-eren, welko van partijleiders afkomstig zijn. Ten slot te wordt medegedeeld, dat do verkiezingen op den vastgestelden datum zullen plaats hebben. Communistenjacht. Weer e e vi a r r e s t a t i e. Stc-kmou, directeur <ler archieven bij het Grieksehe ministerie van Builenlandsdtc Zaken,' is gen r res Ire id' onder verdenking van verstandhouding mot communistische agenten. Egypte. De moord op den Sirdar. Twee o u d-m i n i s t ar s b e s c h uld i gd. Het parket te Cairo besloot Ahmed Ef- fendi Malier, minister van onderwijs in bet kabinet van Zagloel Pacha en Mak moed Effendi Nokrasji, ondcrstaats-secro- taris van binnemlandsche z;Aen in ge noemd kabinet, naar de terechtzitting te verwijzen in verband met den moord op den sirdar van liet Egyptische leger sir Lee Slack. Afghanistan. De Rusü'scho grenscverval. Do emir van Afghanistan is persoonlijk in dc Moskee verse heften om een beroep te doen op do bevolking togen den overval der Russen. Hij verklaarde, dat Rusland in het verleden steeds pogingen heeft ge daan om in hel gebied van Afghanistan binnen te dringen en zijn souvereiniteit aan te tasten. De Sovjetgezant te Kaboel heeft in het paleis van den emir en bij het departe ment van huilenlandöcho zaken lot nog too vergeefs gepoogd, de gemoederen te kal- meeren. Hij verklaarde, dal Móskou liet gebied van Afghanistan niet wil an- nexeeren. BINNENLAND Unie van R.-K. Studentenverenigingen in Nederland Op Zaterdag 30 en Zondag 31 Januari a.s zal de Unie van R.-K. Studenten veree- nigingen in Nederland haar tienden Roorn- scïie Studenten-Dag houden in Delft. Deze R. S. D. zal gecombineerd worden met don 28slen Diës Natalis der R.-K. Studentenvereniging „Sanctus Virgilius" en op liet program staan onder meer:. Vrijdag 29 Januari Feest vergadering van den 28sten Dies van „Sanctus Vir- giiius". Pater Callewaert O. P. zal dc feestrede houden. Zaterdag 30 Januari. 's Morgens en 's middags de algemeene vergaderingen mot als sprekers J. de Quay jur. cand, (Utrecht) en prof. ilr. J: P. Steffes (Nij megen) over „Gcmeenschapscultuur." 's Avonds opvoering van het Kerstsflel „Ilia-Boe" (of „De Nacht des Hoeren") van Jos. v. d. Velden, iloor leden van „Sanctus Virbilius". Zondag 31 Januari. 's Morgens en 's middags sectievergaderingen van den R. S. D. 's Avonds Feestdiner (met hal en caba ret) ter viering van den lOden R. S. D. en 28stcn Djës van „Sanctus Virgilius". Aan dezen R.S.D. en Diësviering zullen deelnemen ecreleden, oud-leden en loden der bij de Unie aangesloten studontenver- eenigingen met humie inlroducé(e)'s. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De pers over het bezoek van Mussoliu! bij Chamberlain te Rapallo. Krachtige maatregelen in Griekenland tegen de pers. Verschillende hooy-waterbericliten. Or kaan boven Berlijn. Storm boven Engeland Uit het Rijnland en Zuid-Duitschland wordt val gemeld. (Buiten!. Rerielii.M» ,m eventueele TelegrammenV BINNENLAND Berichten over dc ramp van de over strooming (4de en Isle blad'. Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft 0.111.: Kiekjes van door overs trooping geteisterde streken. KERKNIEUWS. Mère Madeleine, t In het St. .Tozefgcsliclil te Roosendaal -s in den ouderdom van 71 jaar overleden l oerw. zuster Marie Madeleine (mej. G Speet uit Leidon). UIT DE OMGEVING. HILLEGOM Tragisch Oudejaar. Ihuh-j.iaiviav.m.t zou de 78-jarige lieer J. v. I.ierop, Hou. - werfstraat, naar de St. Mnrtimiskcrk gaan In do Kerksloot is de krasse grijsaard water geraakt en hoewel er zeer .spoedig hulp opdaagde en dokter Ton Iïoopon nog trachtte de levensgeesten op te wokken, bleek de ongelukkige reeds overleden. O a d e v I ro uw tl: IC. Cl. Verhoeven en M. P. Kuipers. Getrouwd: .1. G. van Wftvercn vu E. J. van Houweniiige. Geboren; d. van M. L. v d. Poll— Veelenturf z. van V. M. Murk van Gennip d van J. E. BootA-solv d. van W. M. JanssenLangelaan van A. Bootsman—Vriend. Overleden: J. Willcnlnirg wed. J. Kopper! vr. 80 i. J. Weijers - ile II mn vr. 11 j KAAG. Personalia. Voor het prulijk-exumen boekhouden van de Ver. „Me reu nu,-.", ge houden oi» 8 en 9 Dec. 1.1 te 's-Graven- liage, slaagde A. Groen in 't Woud, al hier LEIDSCHENDAM ,.St. Genesius." Dc II. K Tooneel- vcreeniging „St. Genesius" Ie I.cidschcn- dam zal op 6 en 7 Januari een uitvoe ring geven voor hare Douateurs, Begun stiger.-. en belangstellenden. Opgevoerd zal worden liet drama „Quido de Vendcër" en liet blijspel „Driemaal een i.> een", zoodat men van een paar gezellige aangename avonden overtuigd kan zijn. NOORDWIJK. K. S. A. Maandagavond zal dc ly S A. een zeer belangrijke vergadering liouden in het J u veil a a t .s gebo u w le 8 uur om ko-, men lo! oprichting van een afd. van liet Wit-Gele Kruis. Door dit ze r belangrijke punt worden alle hoofden van R. IC. gezin nen op deze vergadering verwacht, waai door oen siireker het nul on de belangrijk heid van het Wit-Gele Krui nader uitoef, zal worden gezet. VOORSCHOTEN. Gesnapt. Donderdag jl. vervoegde zich aan ©Oil woning aan den LeidschenWog Dij J. P. v. d. N. alhier een koopman met. ansichtkaarten enz., die, nadat hem aan gezegd was, dal men niets noodig had, zoo boos werd, dat hij een ruit in de deur stuk sloeg. Do politie, die spoedig van een en amice kennis kreeg, hield een persoon, op den weg' naar Leiden, aan, waarna hij werd vertoond aan de getuigen, die hem lier- kenden, als dezelfde, die de vernieling had gepleegd. Na verhoor werd hij in vrijheid gestold en proces-verbaal tegen hem opgemaakt. Het bleek een zwerver, genaamd O, to zijn. STADSNIEUWS 75-jarig jubileum van A. W. Sijthoffs Uitgevers-Maatschappij. Een gedenkschrift. Gisteren was het 75 jaar geleden, dal de in binnen- en buitenland zoo gun i) hekend staande uilgever, zaak van dc firpia A. W. Sijthoff werd opgericht. In 1851 begon de 1Alhortua Will-m .Sijthoff zijn ui; -n-vor.-*loopbaan en legde hij den grondslag voor de omvangrijke uitgcversinaat-• Iiappij. dio wii thani

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1