17e Jaargang.
DINSDAG 8 DECEMBER !925
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
No. 5119
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
r Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal,
inco per post I 2.95 per kwarta&L
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
ictaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
r.dagsb!ad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cenl per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordl liet
3 dubbelo van het tarief berekend z
Kleine advortentlën, van ten hoogato 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop I 0.30.
t nummer beetaat uit tares
llden.
BU2TENLAKD
Volkenbond.
Oe voorbereiding der ontwapening.
irauscli Engolsche geschil
punten.
Do raadscommissie voor het onlwape*
^vraagstuk kon ook gisteren niet tot
ireensten.mmg komen omtrent de taak,
de komende volkcnbondscommissio
ir de voorbereiding der ontwapcuings-
iferentie zou opgedragen worden.
Hot Franse he ontwapeningsontwerp ver
kil. op welke wijze hij liet tot stand ko-
q van een ontwapeningsprogram reke-
ig zal worden gehouden met de mogelijk
id, in welken vorm zoo spoedig en effec-
mogelijk aan een aangevallen land
lp kan worden verleend.
Het Engeteche plan daarentegen spreekt
liet geheel niet van de mogelijkheid of
[mogelijkheid van hulpverleening, dus
een aanval of van een oventueele honds
lie tegen of ten behoeve van een schat.
Engelschen zouden willen hebben, dat
laadslaagd wordt over een ontwape-
igsprogram, hetwelk slechts is gebaseerd
behoefte van verdediging van eiken
lat afzonderlijk.
'en einde sensalioneele geruchten over
pgaande meeningsvcrschillcn tusschen
inkrijk on Engeland te vermijden, had-
Paal Boncour en lord Robert Cecil of
tlwood toen de goede gedachte tezamen
pers bijeen te roepen en ons in elkan-
rs bijzijn een uiteenzetting van de ge-
ilpunten te geven.
Iet bleek toen, dat de raadscommissie
algeheele overeenstemming gekomen is
trent acht vraagpunten, die in verband
ontwapening zullen moeten worden
lor de oogen gezien. Slechts twee vraag-
ilen,die Frankrijk eveneens onderzocht
do hebben, achtte lord Cecil ondoelmatig
do studie te betrekkeu.
twee vragen zijn: lo. do raogelijk-
1 om vredesindustrieën spoedig in oor-
sindustrie te veranderen en 2o. de con
ic uitwerking van do verplichting der
konbondsleden om op grond van artikel
van het volkenbondsverdrag den aan
tallen staat economische en financieelo
!p te verleenen.
lonpour vond een bevredigende beant-
ordir.g dezer twee vraagstukken nood-
elijk om den staten een gevoel van vei-
kid te geven. Lord Cceil vreesde, dat
stadie dezer punten zoo gecompliceerd
I zijn, dat het werk der voorbereidings-
tmissio daardoor te lang zou worden
Iraagd. Het belang dezer punten ont-
Engeland echter allerminst,
it was zeer opmerkelijk, dat Boncour
i sprak over do verplichte medewerking
- allo volkenbondsstaten aan cconoml-
c en financieelo sancties. ïJa liet to-t-
ndkomen van bet veiligheidsverdrag van
tarno hecht Frankrijk blijkbaar geen
waarde meer aan militaire onder-
lining door de kleinere stalen.
Duitschland.
Duitschlands toetreding tot den
Volkenbond.
Maart een speciale zitting.
Pit Genève wordt gemeld, dat in de
»nd Maart een speciale zitting van den
■bond zal worden gehoüden om te
liison over de toelating van Duitschland
Het nieuwe Rijkskabinet.
N'aar een groote coalitie.
Sisteren heeft president Hindenburg de
!?rs der verschillende Rijksdagfracties
it uitzondering der communisten en
iiscben) ontvangen en in afzonderlijke
prekingen met hen over den politieken
d over de vorming eener nieuwe
!fing beraadslaagd.
Itaovor bijna alle leiders heeft de pre
nt uiting gegeven aan zijn dringenden
Sch, dat juist met het oog op den moei-
ro binnenlandschen toestand en in het
Tier in verband met den in dezen win
k' verwachten ecoomischen noodloe-
tl er naar zal worden gestreefd, een
groot mogelijke en stabiele mcerder-
»in den Rijksdag to verkrijgen. Deze
rferheid kan volgens hem slechts de
lie zijn.
do vertegenwoordigt rs der soeiaal-
Bfeten deed Hindenburg het dringend
*P tot deze meerderheid toe te lieden
jrtief in de regeeving mede te werken,
•soei a a 1-d cn o c ra t i s 11 e leiders heb hen
ward,' dat hunnerzijds geen princi-
k bezwaren bestaan tegen 'n ri sering
op de basis eener groote coalitie
jwMieu echter de aandacht van den
er op gev< stigd,- dat de houding
Btiitsclie Volkspartij ten opzichte eener
fecoalitie nog niet geheel duidelijk is.
%Up word er door hen nog op ewe-
het laatste wóórd in dgzen bij de
■democratische Rijksdagfractio ligt,
lag a bijeen! mt en de voor
waarden voor een tegeeringsprogram zal
opstellen.
Hindenburg heeft verzocht, hem deze
voorwaarden nog Woensdag schriftelijk te
doen toekomen, heigeen natuurlijk door do
sociaal-democratische leiders is toegezegd.
De vertegenwoordigers van hot Gentrum
dringen hij den president met grooto be
slistheid aan op de vorming eener groote
coalitio. Bij deze gelegenheid hebben zij
tevens verklaard, dat liet Centrum er geen
prijs op stelt, dat tot Rijkskanselier een
Centrum-man zal worden benoemd.
De leiders der Duitschc Volkspartij ver
klaarden zich in principe bereid met de
andere partijen overleg te plegen ten aan-,
zien van dc vorming eener groote coalitie
In verband mot een en ander is de Rijks
dagfractie der Duitsche Volkspartij legen
Donderdag a.s. bijeen geroepen.
Frankrijk.
De politieke toestand
De nieuwe Belasting
maatregelen
Na do overhaaste aanneming der in-
flalievoorslellen en de ruim drie milliard
nieuwe belastingen, is er een oogenblik
van rust ingetreden, waarbij men tijd
vindt, terug te blikken op liet werk, vorige
week door de kamer en door den senaat
verricht, werk, dat door niemand als de
oplossing van den financieelen toestand
wordt beschouwd en zoo goed als algemeen
voor een ondoelmatigen noodsprong wordt
aangezien. De naaste toekomst zal leeren,
of men werkelijk den weg der ongebreidel
de inflatie is opgegaan, zooals van ver
schillende zijden wordt beweerd.
Inmiddels wordt aan „financiën" met
koortsachtigen ijver gewerkt aan nieuwe
financieelo voorstellen, die ongeveer "vier
milliard nieuwe belastingen moeten ople
veren, en "die waarschijnlijk nog deze week
do kamer zullen bereiken. Het is zoo goed
als zeker, dat de kwestie van de monopo
lies daarbij opnieuw met nog grootere.
kracht door de oppositie zal worden ge
steld. De voorstellen van Loucheur moeten
do verhooging van een aantal verbruiks
belastingen inhouden en vooral een poging
om lot een beteren aanslag te komen. De
belastingsontduiking beeft namelijk in
Frankrijk een hopeloozen omvang aange
nomen, zoodat men overtuigd is, dat ver
mogens- en inkomstenbelastingen wel het
drievoudige van thans zouden kunnen op
brengen bij nauwkeuriger controle.
Oostenrijk.
Opheffing der Controle over Oostenrijk
Een bezwaar van Zimmerman
Het orgaan der Groot-Duitschc volks
partij, de „Wiener Neuesto Nachrichten",
meldt, dat do Volkenbondscommissaris voor
Oostenrijk, rui'. Zimmerman, to Genève
voor de financieelo commissie het stand
punt h'eeft ingenomen, dat het door dc
regeering aangenomen besluit over de aan
vaarding vau de voorwaarden der financi
eelo commissie staatsrechtelijk niet een
voldoende verbintenis voor Oostenrijk be-
leekent. Do democratische oppositie hoeft
immers verklaard, dat zij zich door dit
besluit niet als gebonden kan beschouwen,
daar het regeeringsvoorstel niet in den
vorm van een wetsontwerp is ingediend.
Mr. Zimmerman zou dan ook voorne
mens zijn, de financieelo commissie te ad-
viseeren, de controle te handhaven, totclat
bet parlement de nieuwe voorwaarden der
financieelo commissie in wettelijken vorm
zal hebben aangenomen.
Het aftreden van minister Mataja
Een vinnige s t r ij d in
O o s l e n r ij k verwacht
De Oostenrijksche minister van Builen-
landsche Zaken, Dr. Mataja, zal na de
besprekingen te Genève wegens gezond
heidsredenen aftreden. Do strijd tusschen
do boerenvertegenwoordigers en de Chris-
telijk-Socialën om de opvolging belooft
sgherp to worden. De eersten hebben oud-
minister Kicuböck candidaat gesteld, dc
laatsten den sectiechef Peter.
Italië.
Het Duitsch in Zuid-Tirol
S ch c i' p e vervolging
Dc Italiaausi.-he overheid is in den laat
sten tijd in Zuid-Tirol een jacht 1>. jonnen
tegen alle particulier onderwij in het
Duitsch, ook indien dit in particuliere wo-,
nic/en wordt gegeven.
Aan dc leeraars aan de volksscholen is
een circula ie gezonden, waarbij hun op
dracht wordt gegeven de kinderen te on
dervragen ot' wellicht onderwijs in hol
Duitsch wordt gegeven. Degenen, die hier
aan geen gevolg geven, worden met ontslag
gedreigd. Tndien eenige verdenking' be
staat, worden huiszoekingen gehouden,
waarbij ook alle Duitsche boeken, die ge
vonden worden, in beslag worden genomen
Personen, die onderwijs in het Duitsch
geven, worden, indien het geen plaatselijke
burgers zijn, uitgezet of iu de gevangenis
Ingezonden Mededeeling
MMMSCHE INIHRjlCIEMSCtl11.
Heerensingel 34/35 - Tel. No. 1523,
PRIMA KWALITEIT-VERZEGELDE ZAKKEN
geworpen, terwijl plaatselijke burgers met
hoeten worden gestraft. De schoolinspec-
(eur Pini te Brixen, heeft last gegeven om
de Duitsche boeken in de schoolbibliothe
ken te verbranden.
Turkije.
Een compromis inzake Mcsccl?
Gevolg van gespannen
binnenlandscho toestanden.
Volgens berichten uit Constanlinopel is
er een verrassende zwenking ingetreden
ten aanzien van do houding van Turkije in
verband mot de Mosoelkwestie. Turkije, dat
lot dusver steeds vastbesloten was aan
Engeland tegenstand lo bieden cn bij een
eventueelen oorlog in Moskou en flankdek
king zou hebben, is thans bereid mot En
geland tot een compromis te komen.
Do reden voor deze plotselinge zwen
king der regeering van Kemal moet in den
ernstigen binnenlandschen politieken toe
stand zijn gelegen. Kemal moet namelijk
in breede lagen der bevolking door zijn
maatregelen grooto beroering in liet le
ven hebben geroepen. Deze opwinding is
daarom te gevaarlijker, omdat zij geen
veiligheidsklep in liet parlement bezit,
daar de oppositie aan haar ontstemming
geen uiting mag geven.
Syrië.
Strijd onder de wallen van Damascus.
Den goheclen Zaterdag
gevochten.
Volgens onofficieele berichten is er Za
terdag hevig gevochten in het dorp Kalem
even ten Zuiden van Damascus. Gezegd
wordt, dat een sterke bende Drusen een
aanval heeft gedaan op den Franschen
post, die danr gelegerd is in oude cavale-
rie-loodsen. Uit Damascus werd een.sterke
Franscho afdeeling met tanks, pantser
auto's eu vliegtuigen uitgezonden, terwijl
ci^ze expeditie ondersteund werd door ar
tillerievuur van het fort Gouraud en van
batterijen lan"s don weg nair Beiroet.
Het gevecht duurde den geheclen dag
door. Naar verluidt zijn de rebellen ten
slotto met zware verliezen teruggedreven.
Periië
Reza Khan's kansen gunstig geacht.
De Perzische "Wetgevende
V-e rgadoring geopend.
Naar de „Evening News" uit Teheran
verneemt, heeft de premier Reza Khan met
grooten luister do nieuwe Wetgevende Ver
gadering geopend, die te beslissen zal heb
ben over don toelcomstigen staatsvorm van
Perzië. De beslissing hieromtrent, die nog
eenige weken op zich zal laten wachten,
zal naar verwacht wordfj ten gevolge heb
ben, dat Reza Khan den troon bestijgt en
een nieuwe dynastie vestigt.
China.
Een nederlaag van Tsjang.
Z ij n troep oir in vollen aftocht.
Onder voorwendsel zich te zullen over
geven, hebben de troepen van generaal
Kwo-Soeng-lin de linkerflank van Tsjang-
Tso-lin's verdedigingslinie aangevallen.
Dientengevolge is Tsjang's verdedigings
systeem totaal ineengestort. Zijn troepen
zijn in vollen aftocht in do richting van
Moekden en zullen wellicht een laatste halt
maken aan de Liao-rivier. Ook do verde
diging rond Moekden is geheel ineenge
zakt; een algemeene uittocht der bevol
king is begonnen. Tsjang-Tsolin hoeft het
voornemen te kennen gegeven zich in het
particuliere leven te willen terugtrekken,
in verband waarmede hij voorbereidingen
treft om Moekden te verlaten
Gemeld wordt nog, dat generaal Tsjang-
Tso-lin een bedrag van 50.000 pond ster
ling (circa f 6.000.000) als afscheidsgift
aan de hem trouw gebleven generaals heeft
geschonken. Op deze wijze eindigt de car
rière van een man, die eenmaal als heer-
scher van China werd beschouwd.
Tsjang begon- zijn loopbaan als leider
eener. bende, die uitgestrekte gebieden ter
roriseerde. Vaak vertoefde hij te Peking,
waar do centrale regeering door hem
werd gecontroleerd.
Uit Peking wordl nog gemeld, dat
Tsjang-Tso-Iin van alle rechten op bet
gouveneursehap afstand heeft gedaan. Do
troepen van Tsjang-Tso-lLn trekken in wan
orde op Moekden terug. Tsjang-Tso-lin
hoeft j-elf Moekden verlaten.
BIWWEWLAWD
DE KABINETSCRISIS.
Nog een advies.
Naar „De Standaard" meldt, heeft 1.1.
Woensdag ook mr. Gort van der Linden
met H. M. (lo Koningin een onderhoud ge
had over de crisis.
De houding van den heer Colijn.
In een driestar van „De Standaard"
lezen wij
Onze inlichtingen wijzen.... op het feit,
dat de minister-president van het oogen
blik af, dat het conflict is ontstaan, een
volkomen pasieve houding aanneemt, om
dat hij van oordeel is, dat er in den grond
der zaak slechts een geschil bestaat tus
schen de Christelijk-Historischen en de R.
Kath., en het herstel der breuk tusschen
die twee alleen op zijn weg zou kunnen lig
gen, indien hij daartoe uitgenoodigd mocht
worden.
Vergadering van het Hoofdbestuur
Chrisi Hist. Unie.
Hot hoofdbestuur van de Christel'jk
Historisch o Un'e, waarin o.a. van rechts
wege z'lli.ng hebben do leden der Ghr. His
torische fraclies in Eenste en Tweede Ka
mer, zal a.s. Woensdagmorgen ten ha'felf
ure te Utrecht een vergadering houden,
ouder le:d:n(g van Prof. dr. Slotenmaker do
Bru'ne. Ie viec-voorzitter.
Ofschoon deze b jeenkomsl niet speciaal
is b'jeen ge roepen 'in verbair met den poli
tieken cn parlementairen toestand, zal
deze ongelwij'eM hij do rondvraag lo' be
sprekingen leiden.
Herziening bezoldigingsbesluit.
De u it keering aan hot
R ij ks personeel.
Het -comité van Neutraal Overheidsper
soneel zond d.d. 3 December een adres aan
den voorzitter van den Ministerraad, waar
in met ernstigen aandrang werd verzocht
alles in liet werlc to willen stellen om maat
regelen to treffen, welke kunnen bevorde
ren, dat liet geldelijk te goed over 1025
binnen korten tijd aan het Rijkspersoneel
zal worden uitbetaald.
Op dit adres werd gisteren het volgende
telegrafische antwoord ontvangen:
Na ontvangst advies Centraal Overleg
zijn onverwijld stappen gedaan om bezoldi
gingsbesluit en wetsontwerpen vereischtc
stadia te doen doorloopcn. Thans kan be
krachtiging van het besluit spoedig tege
moet gezien worden, terwijl ook indiening
wetsontwerpen vermoedelijk eerstdaags
zal volgen. Met hel oog op de crisis is af
doening van deze laatste onzeker, terwijl
natuurlijk geen uilkeering kan volgen al
vorens wetgevende macht gelden hoeft toe
gestaan.
Voorzitter Ministerraad
n. COLIJN.
Dc Bioscoopwet.
V o o r 1 o o p i g V o r s 1 a g
Eerste Kamer.
Met liet wetsontwerp tot bestrijding van
do zedelijke en maatschappelijke gevaren
van dc bioscoop, konden vele leden der
Eerste Kamer zich blijkens bet voorloopig
verslag vereenigen.
Andere leden verklaarden evenwel geen
bewondering to kunnen koesteren voor dit
wetsontwerp, dat voor een belangrijk doel
een voogdij over volwassenen bevat, waar
tegen zij ern,s'.ige bedenking hadden. Keu
ring voor jeugdige personen achtte mou
zeer wenschelijk; zelis werd een leeftijds
grens van 21 jaar iu dit verband genoemd.
Het wetsontwerp echter gaat volgens hen,
in zijn bescherming van meerderjarige per
sonen tegen zedelijke en maatschappelijke
gevaren veel te ver, en maakt zich aan
overdrijving schuldig.
Bovendien werd in dat opzicht op de
bioscoop, ten aanzien van volwassenen het
begin van censuur gezine, welke, eenmaal
bestaande, wol eens zou kunnen leiden
tot een looneejeensuur. Daartegen meende
men zich ernstig te moeten verzetten.
~6ver de genietuktijke nakeuring waren
de meeningen der ieden verdeeld.
De faillissementswet.
Eon wetsontwerp.
Een wetsontwerp is ingediend tot herzie
ning der faillissementswet, strekkende tot
verbetering van eenige fouten, die geslopen
zijn in de wet van 10 Mei 1925
Het tweede en derde lid van art. 17 der
Faillissementswet wordt gelezen:
„Alle stukken, opgemaakt ter voldoening
aan de bepalingen dezer wet, zijn vrij van
zegel.
Daaronder zijn evenwel niet begrepen dc
processen-verbaal en akten, houdende ver
koop of andere overeenkomsten, noch do
stukken betrekkelijk andere rechtsgedin
gen over rechten en verplichtingen van
den boedel, dan die welke het gevolg zijn
van de verwijzing door den rechter-com-
missaris bedoeld in art. 122'".
Het eerste lid van art. 18* der Faillisse
mentswet wordt gelezen:
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Fransch-Engclschn meeningsverschillen
in de Volkenbomlscommissie ter voorbe
reiding van de ontwapening.
Naar de vorming van een groote coalitio
in Duitschland.
Een compromis tusschen Turkije en En
geland inzake Mcsoel?
Een totale nederlaag van Tsang-Tso-lin-
BINNENLAND.
Verbetering van dc arbeidsvoorwaarden
in hel bloembollcnbedrijf te verwachten?
(lste blad).
Dc uitkeering over 1925 aan het Rijks
personeel kan spoedig worden tegemoet ge
zien (lste blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem
(Kerknieuws, lsto blad).
De bloembollendiefstallen te Noordwij-
kerhout (Rechtzaken, lsto blad).
0»ze Geiüus'reerrifi Paf ina
Do photo-pagina geeft o.mEemgo
kiekjes van het ijsvermaak, dat nu al weer
voorloopig geëindigd schijnt. Dn instor
ting van drie panden aan het Hang, to
Rotterdam.
„De rechter-comniisaris beveelt de (IIdoj
haling der hypothecaire inschrijvin-en.
waarmede een tot den boedel behoor. t>d
onroerend goed is bezwaard, zoodra do uit-
deelingslijst waarbij de opbrengst van het
goed is verantwoord, verbindend is pewor
den."
De Huurcummissies.
Definitieve beëindiging van
haar workzanmheden tegen
1 A u g. 1926?
De p-1 rlementsrc il.io.leur van ..TM Vo'k"
schrift:
„B'j geruchten vernemen w j, dal op
initiatief van min ster Kooien aan het de
partement van Ar1v":d vvo"dI vonrh-nvd «lo
opltefFng van de Huuroomnrs-ics in Mn
lande to^en 1 Febr. a.s en w 1 zeod -o'",
dat de def:nit'ove beo ndMng van haar
werkzaam-n zal plaats hbben tegen I
Augustus 1926.
„Wij hebben getracht, be'reffrndo 'it
gerucht zekerheid to verkrii"en aan - t
departement van Arbeid, waar men i"n
verklaarde zich er niet over te kunnen lit-
lalen.
„Op onze vraag, of men hot«renielr d n
kon te geniep roken, gaf men een onlkenn mJ
an t woo 'd
,.F, voogd o men er hij, da' h"l
eenige men kon ni'-dodoe'en is, dat -L'
deze qua- -een geva' een bo.'-lissTig
word'l gen one - "'ang de rrgeeringseri-
sis n*et is op-
Lo
D c heer Brnat aan h e l woord.
De heer Braat spreekt in een nota naar
aanleiding van het verslag der Tweede Ka'
mor over zijn wetsvoorstel inzake den zo
mertijd als zijn nieening uit, dat de «I »r
anderen voorgestane methode om te v in
korten, n.l. door de klok gedurende v 'u
maanden per jaar in plaats van 60 met /0
minuten voruit te zetten, voor het platte
land, waar men den Amsterdamschen t l
niet kan ontberen, een hopeluoze verwar
ring zal geven. Do meening van eenige le
den, dal dit wetsvoorstel overbodig is, om
dat een verkorte zomertijd ook met do
thans bestaande wet verkreen kan wor
den is juist aldus de heer Braai, doch
hoewel op verkorting meermalen hij de b •-
treffende ministers is aangedrongen, heeft
do ervaring in deze slechts groote te
leurstellingen bezorgd.
In een bijgevoegde nota van wijziging
stolt de lieer Braat als tijdstip van inwer
kingtreding in nlaats van «mot ingang
van 15 Juni 1925", „met den dag van hare
afkondiging".
Uit het Bloembollenbcdrijf.
V er botering
arbeidsvoorwaarden.
Op een te I i ;>e gehouden conferenlio
hebben de besturen van de drie patroons
bonden in hot b'o( mbollenbedrijf in de Bol
lenstreek aan dé' der werknemersorgani
saties medcgcdi !d, bereid te zijn voor
1926 bij hunne 1 den te willen verdodi - n
een Inonsvcrhoo ii - van 1 - per week,
benevens de vorming van een fonds voor
Steun aan do arbeiders met groote gezin
nen. Verder wei..-:- Men do patroonsbeslu
ren niet liunii" leden p- bespreken do ande
re weiisehon der arbeidersorganisaties, als
invoeging vae.uitietoeslag, verbetering
zipkte'uitkoering. invoering verlofdagen, los
so arbeiders. Teven do gevraagde arbeids
dagverkorting in de maand Mei en inv<
ring vi ii ii Zate d -. middag maf 1 imr,
