17e Jaargang. ZATERDAG 5 DECEMBER 1925 No. 5117 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN c ÊckLelie (Bou^omt Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL By onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaaL gel GetUustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'6 ver krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor- uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedeclingen wordt het dubbele van het tarief berekend. g Kleine advertentiën, van ten hoogsto 30 woordon, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit vier bladen, waaronder het Geïl lustreerd Zondagsblad. De S.D.A.P. en wij. In het antwoord, dat de R.-K. Kamer fractie heoft gegeven op het voorstel van Marchant inzarco do vorming van oen kuh.'not van R.-K., S.D A en Vrijz I<e- ir.ocraten, wordt duidelijk gezegd, Itoe de Katholieken over het socialisme denken. Daarin staal n.l., dal de diepere be gin s c le n v a n de S. D. A. P. 1 ij n - recht in strijdzijn met de Ka- t!ioJ igk e beginselen. Deze waarheid mag niet op den achter grond komen mag niet schuil gaan on der de, alleszins verdedigbare, meening, dat et wol practischc program punten zijn van de S.D.A.P., waarmede jrij cma, als Katholieken, wel kunnen ver- eeniffe*. De diepere beginselen van de S.D.A.P déze zijn beslist in strijd 1 ij n- rochti met do Katholieke beginselen. Dit heeft tengevolge, dat v o 1 o p r a c 11- sche programpunten van do S.D. A.P., ais deze zichzelf kan zijn, strijdig zijn 't kan niet anders met onze be ginselen; en ook, dat zelfs die program punten, waarmede wij ons wel kunnen ver eenigen, veeltijds, niet dan onder een ze kere reserve door ons kunnen worden aan vaard, omdat zij wortelen in beginselen, welke lijnrecht staan tegenover de onze. Geen socialist erkent, dat absoluut-vast- staande Goddelijke wetten maatstaf zijn óók voov het maatschappelijk leven. Zoo hij dat wèl zou erkennen, zou hij heel do socialiatischo propaganda ten onderste bo ven moeten werpen! Zoo hij dat wèl zou er kennen, zou het mét ons, kracht zoekend ia Goda Wet, steunend op de wetten van rechtvaardigheid en liefde, moeten streven paar een zoo goed mogelijk ingerichte sa menleving. Zoo hij dat wèl zou erkennen, zou hq zonder ook maar de minste ver mei ona moeten aannemen (en er practisch naar handelen) de overheerschende betee- kenis van de geestelijko belangen. Geen socialist erkent, dat hoewel or meermalen botsingen voorkomen (usschen do verschillende klassen deze botsingen niet mogen worden aanvaard als een nood zakelijk feit en niet mogen worden begeerd els een noodzakelijk middel om tot een andere betero maatschappij tc gera ken. Zoo hij dat wèl zou erkennen, zou hij mèt ons moeten trachten de klassen-tegen stellingen niet lo verbroeden maar juist te overbruggen, de noodzakelijke en ge- ffenschto verbeteringen in de maatschappij te verkrijgen het liefst niet door botsingen lusschen de .klassen maar veel liever zoo mogelijk door overleg en beraadslaging tus- 8chen de verschillende standen, door de bachtdadige propagceriug onder alle stan den van wat cisch is van recht en van liefde. Dit wat betreft de diepere beginselen van de S.D.A P inzake Godsdienst en zedenwet: haar w ij s g e e r i g o théorieën. Volgens deze theoriën zal een niet te Jormijden en noodzakelijke klas senstrijd do bestaande verhoudingen ten onderste boven worpen en ten slotte zoo een andere maatschappij te voorschijn loepen. En nu dienen de oeconoraischo theorieën van de S.D.A.P., om aan te too- nen, dat de andere maatschappij, die ei volgens haar wijsgeerige theorieën komen moet, een socialistische zal zijn. En deze oeconomische theorieën loopen alle uit op: afschaffing van privaat bezit Dit laatste afschaffing van privaat bezit kan worden genoemd het diepere beginsel van de S.D.A.P. voor haar oecono mische actie, als zoodanig. Dit oeconomische beginsel is ook lijn tocht in strijd met onze Katholieke leer, onze Katholieke beschouwing omtrent de gewenschtlieid en noodzakelijkheid Privaat-bezit, de rechten en plichten van eigendom in hel licht van do wetten van rechtvaardigheid en naastenliefde. Do Kabinetscrisis heeft onder andere lichtzijde ook deze, dat weer 'ns in het Volle licht is komen te staan de principieele tegenstelling tusschen Katholicisme n D. A. P. Heidensche elementen in den Katholieken eeredienst' 't Treft ons, telkens, dat in een apologe tische lezing in een Protestantsche samen komst altijd tegen Rome moet worden Rlproken in plaats van nu eens allee» voor het Protestantisme te pleiten. Zoo ook weer in een, overigens gernatig- jje, voordracht van een zekeren J. Dols, betiteld als gewezen R.-K. Missionaris". (Een reclame, waarover do Katholieken in bun apologie zelfs niet denken. Wordt bij °Aa iemand aangekondigd als b.v. gewe ten Prolestantsch Dominee"??) öeze Dols dan sprak over „Hol offer en het Heidendom, het Roomsch Katholicisme en den Bijbel". En hij betoogde voor zijn gehoor, dat in het Katholicisme zooveel is dat gelijkt op het heidendom; dat het daarom niet goed kan zijn! Dat was de strekking van do rede, waar van wij in een der plaatselijke bladen een kort verslag hebben gelezen. Toevallig nu wordt in de laatste afleve ring van ons apologetisch maandblad „Het Schild" de volgenden vraag gesteld: „Een lezer drukt ziju bevreemding uit over hetgeen hij door de Radio hoorde ver tellen op den Allerziclen-dag. Pater van dé Geest, O. P., had daar gezegd, dat de H. Kerk meerdere heidensche gebruiken had overgenomen. Wat moot men nu aau- an dersdenkenden zeggen, die ons verwijten, dat de katholieke liturgie heidensche ele menten in zich heeft opgenomen?" En prof. dr. v. Koeverden antwoordt de zen lezer: „Daar moet men op antwoorden, dat de H. Kgrk nog wel veel erger dingen gedaan heeft en nog doet: zo heeft zelfs heidensche menschen in de Kerk opgenomen door ze te doopen! En zou ze nu geen heideriscb gebruik kunnen kerstenen? Luistert u eens: een gebruik kan hei-, derisch ziju, omdat daarbij een heidendsche godheid wordt vereerd. Neem een feest tet eer van zulk een god. Een feestdag-houden heeft niets heidensch aan zich: het hei densche kóm! er aan, doordat men oen feestdag houdt ter eere van een heiden- sohen god. Veronderstellen we nu zoo'n algemeenen feestdag in Rome ter eere van zoo'n god. Het volk hecht sterk aan zulke dagen: meer om den „vrijen" dag waar schijnlijk, meer om volksgebruiken, dan om de godsdienstige vereering. U zoudt een andersdenkende b.v. kunnen zeggen, hoo in Groningen na do Reformatie Sint Martinusdag in eere bleef, en de kinderen nog van „Sunte Meester" zingen; of hoo heel Nederland Sinterklaas-dag viert. Nu doopt do Roomscho Kerk veel radikaler don ouden heidenschen dag dan onze Pro testanten den Sint-Maarten of Sint Nico- 1 aasde V y-ii- 'Jr>miI>4 Ucft toiJonoctrw-cr-uCr Eh zoo zien we, als we do nieuwere geleer den mogen gelooven, dat de feestdag in Rome, ter eere van de Sol inviefcus, do on overwonnen zon, omgezet werd in een Christenfeest; en thans vieren do Room sehen op dien dag, en zelfs alle Protestan ten met hen, de opkomst van de Waarach tige, onoverwonnen Zon der wereld: op den 25sten December, den Kerstdag." Men kan dit klare antwoord 'ns laten le zen als men misschien iemand mocht aan treffen, die na lezing van de „redeneering" van dien heer Dols meent, dat deze toch nog wel 'n beetje gelijk heeft als men misschien zoo iemand mocht ontmoe ten. Volkenbond. Naar de ontwapening. Voorbereiding to Geneve. Het ontwa.pen.ingsoom.itó vara den Vol kenbondsraad heeft te Genèvo in strikt ge- he'ino zitting •bcraad&laarjd ovor de sa menstelling van hot voorbereidend orgaan der conferentie voor beperking der bewa pening. Paul-Boncour, die de bijeenkomst voor zat. deed na af'oop de volgende mededee- lingen, waaruit Wijkt, dat ten d*-elc reke ning zal worden gehouden met de voorstel len door Jhr. Loudon dienaangaande ge daan in de derde Commissie van de jong ste Volkenbondsvergadering. De naam der tveuwc commiss'e zal zijn: Voorbereidende Commissie der Ontwape ningsconferentie. Z?j zal bestaan uit afge vaardigden van allo .Staten die in den Raad z4ling hebben, vermeerderd met en kele gedelegeerden van niet in -den Raad vertegenwoordigde staten Dit aantal zal zeer gering zijn en deze .sta'en zullen dooi' den Raad in zijn zitt'ng van de volgende week worden aangewezen. Do commissie zal worden biieeslaan door twee advisc-erend» organen. Hel eerste is do reeds bestaande permanente consirifa- lieve comnr'ssie. Het tweede zal worden gevormd uit afgevaardigden der lechui sche organen van den Voflkenibo-d en het Internationaal Arbe'dsburoau. Do techn;- sche organen zullen e'k twee leden hebben in de gemengde adv hoerende commissie. Het arbeidsbureau zal twee na hoorns cu twee arbeiders naar diecomnrssio afvaar d:gen. Be voorbereidend» commissie zal ter bespoediging van haar arbe:d steeds de voorzitters en rapporteurs der beide adviseerendc organen kunnen hooren. evenals andere technici. Fr n r k. Dc financiee'.e voorstehen. Een gunstige outva 11 g s t De Kamer is met de behandeling van de begroeting begonnen Be Senaat is overgegaan tot de bespre king van liet door do Kamer aangenomen financieel» wetsontwerp. Francois Mar» stad en tlo verschillende problemen, dio sa), do vroegere minister van Financiën, onderzocht uitvoerig den finaracieolen toe stand en de verschillende prob'emen, die hij hooft geschapen, en ze'de, dat hij zijn vrienden zou verzoeken, het wetsontwerp aan lo nemen. Brand verklaarde, dat hij zijn. pogin gen zou wijden aan het herstel van do na tional» eenheid. Henry Cliéron, voorz'tler van de fractie dor republike'iisohe unie. verklaarde, dat het wetsontwerp hem bevredigde, omdat het een tegenwicht in de belastingen vindt voor de verhooging van tien omloop. Hij zou daarom zijn stem vóór het ont werp u:tbrengen. Loucheur betoogde de noodzakelijkheid van de verkrijging van hei volled'g even wicht van de begroot'ng cu van hot creëeren daartoe van nieuwe middc'eu, d'e zouden moeten d'enen lol het ainorlisee- ren van (lo schuld. Ifet zal ons n«iet moge- li ik zijn, bos'oot de minister van Finan ciën, het voorbecM van do Vereen:gdo Sta ten na den vrijheidsoorlog lo vohron; wij zullen voel buitenslands moeien knopen. Ook hot voorbeeld van d'e Dii'teche ren'o- mark zou ons niet kunnen inspiroeren Do rentomark zou z:ch niet lang hebben kun nen handhaven zonder gouddekking. Het zou onverurjdelijk jsijn, hel f:nnne:ce!c." problt-em met goedomsc breven voorstelen op Ie lossen Do regeer in g zou de volgende week vier verschalende wetsontwerpen indienen, te zanien en geheel vormend. Enge'and. Het actoord inzake de lersche grens. Do o p e nb are me e n i-n g verdool d. In het Lagerhuis hoeft dc premier Bald win do voorwaarden van do lersche grens regeling voorgelezen. Hij zeide, dat een wet in dezen noodig is en drukt, do hoop uit, (lui (li'- spoedig zal worden es i.iiiulu üo overeenkomst i,. 1 i.ifVÖlkomeu regeling van (le grenskwestie met vollediger instemming van alle daarbij betrokken par tijen. De huidige grens wordt niet gewij zigd. Volgens (lo overeenkomst wurdt do ler sche Vrijstaat ontheven van do verplich ting, ecu evenredig deel te betalen in de nat ionaio schuld van het Vorconigd Ko ninkrijk. In overeenstemming mot deze regeling aanvaardt de Icrscho Vrijstaat alle ver plichtingen, welke de Britse.he rogoering op zich had genomen in verband met de opzettelijke schade, sinds Januari 1011) aan gericht in het gebied, dat thans onder ju risdictie staat van den Vrijstaat. De Vrij staat is bereid de sommen terug to beta len, die in verband met zulke schade reeds door (le Britsche regeering gestort zijn. Hel bericht omtrent do overeenkomst met Ierland is niet met die geestdrift ont vangen, welke men na do voldoeniu, waar mede (le betrokken partijen van de over eenkomst mededeeling hebben gedaan, kon verwachten. Do bladen en het publiek vragen zich af, wat deze overeenkomst den belastingbotalcr in Engeland weer zal kosten. Deze vraag is gebaseerd op een der bepalingen van do overeenkomst, welko den Ierschon Vrij staat vrijstelt van de betaling van bijdra gen in de pensioenen en in do nationale schuld. Daar staat wel tegenover, (lat (le lersche regeering op zich heeft genomen de schade te betalen, voortsoruitende uit den Ierschen burgeroorlog, doch men weet niet, of (leze bedragen tegen elkaar opwe gen. Ook in den Dail Eireann (het parle ment van Ierland) is men volgens een be richt uit Dublin niet erg over do overeen komst te spreken. Ontbinding van den Dail Eireann, met als gevolg nieuwe alge- meeno verkiezingen, worden er niet on waarschijnlijk geacht, gezwegen van het reit, dat Do Valera een felle oppositie heeft aangekondigd. Polen. Pleidooi voor een economisch Locarno. Do correspondent van de „Neue Freic Presse" te Warschau heeft mot Skrynski een onderhoud gehad, in den loop waarvan do Poolscho premier den economischen toe stand van Polen een pan-Europoesrh vraag stuk noemde. De Poolscho crisis is een uit vloeisel van (len onhoudharen economi schen toestand van Europa en herstel zal slechts mogelijk zijn als er een „economisch Locarno" komt. Roemenië. Het massa-proces in Bcssarabië. De meeste beklaagden vrijgosproke n. Het proces te Kisjinef, dal verscheidene maanden geleden voor den krijgsraad al daar liegen tegen ,279 personen, beschul digd van samenzwering tegen den Staat en van muiterij is geëindigd, met de veroor deeling van 58 liuuner lot gevangenisstraf fen varieeronde van zes maanden tot zes jaar. Kén kroeg levenslang, en een andere vijftien jaar dwangarbeid. De overigen wer den vrijgesproken on onmiddellijk op vrije voeten gesteld. Rusland. De Russische penetratie van Afghanistan. Volgens berichten uit Afghan'etan houdt re Russische penetratie in dit land voort durend aan. Een voortdurend toenemen^ aantal Russen komt het land binnen, en zij verwerven er petroleum- en andore concessies. De Sovjets houden groote opruiming. C o li t r a-r ovolutionnairon to Njiozjnji Novgorod dood geschoten. Te Njiozjnji Novgorod zijn alle actieve coutra-rovolutionnaiTon van de laatste twee jaar in de provincie van denzelfden haam, doodgeschoten. Do pol'tieke politie va de Oekraïne heeft gister reu officier van het Poolscho leger terechtgesteld, die beschuldigd word in lichtingen aan Polen te hebben verstrekt. Syrië. Uc Jouvenel's vredesarlieid. Eon e i g o n c o n s t i t u t i o voov tlon B i b a n o n. De JouvclieU heeft in ren loespr.'Lak lot vertegenwoordigers van den Raad van don Grooten Libanon gezegd, dat men hun, als beloonn.g voor hun trouw aan Frankrijk, het opsto'Ien van een eieen' cons' ilutie zou toevertrouwen. Do andere Syrische gebie den zullen hetzeJfdo mogen doen als zij de vija ndelijkheden staken. Algeiueene opmarsch der Drusen. H a u r a n r e o d s g o n o m o n. De Drusen hebhon oen algemeen offen sief ingivct teen de Fransehen in Syrië over alle fronten. Het grootste gedeelte van het leger dor robe1 len rukt voorwaarts naar r»io.i\i. jpj dwingen hot hoofdkwartier, te Imezel en Ifauran to ontruimen. Een bericht uit Je ruzalem meldt reeds, dat Hauran door do rebel'en zou zi'jn veroverd. Bevestiging hiervan is nog niet ontvangen Amerika. Het drankverbod. Verzoek om mor o©lon s t o.un van don Paus. Federate ambtenaren hebben 25 loaders van een z.g. smokkel ring gearresteerd als mede de bemanning van een kustwacht- schip. Deze bemanning zou zich lubben schu'dig gemaakt aan corruptie. Een vereenigd conrtê voor (le doorvoe ring van het drankverbod, de katltoliek© eh protestantsche hervornvnersvcreeni«rin gen vertegenwoordigend, heeft den Paus om zijn morcelen steun gevraagd voor do doovvoor'ng van liet drankverbod im de Veroenigdo ft I aten HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De tweede zitting van het ontwapenings- ccmité van den Volkenbondsraad. Do samen stelling der voorbereidende commissie ge regeld. De Fransche financicele wetsontwerpen voer den Senaat. Geen onverdeelde instemming met dr lersche grensregeling. Zware mist boven Engeland en het Ka naal. Vele verkeersongelukken (Buitenl. Berichten). BINNENLAND. Vragen van het Kamerlid mej. Wcstcr- inan over dc vergoeding aan de bijzondere scholen inzake kosten exploitatie, inrich ting en onderhoud, (lsto blad). Dc nieuwe Weldadigheidszegels; een pro vinciale bloemcnserie (1ste blad). De agenda van dc Kamerzitting op n.s. Donderdag (Lsto blad).* BIlSSfSEtSLIIESD Vragen van Kamerleden. Do exploitatiekosten van de bijzondere scholen. Het Tweede-Kamerlid mej. Western)mi lieeft tot den Minister van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen de volgende vra gen gericht: J. Acht de minister het in het algemeen belang, dat steeds meer moeilijkheden ver rijzen tusschen gemeente- en schoolbestu ren over do toepassing van verschillende artikelen der L. O.-wet 1920, voornamelijk wat betreft cle artikelen 101, 192 en 193, (exploitatiekosten) en artikelen 7283 (inrichting en onderhoud)? 2. Indien do Minister met haar van moe ning is, dat do pacificatie op ondorwijs-ge- bied bevorderd zou worden, waaneer do interpretatie van die wetsartikelen vast stond. zal dan niet een scherpe omschrij ving voor de toepassing dier artikolen kun nen worden gegeven aan de beslissende autoriteiten, zoodat iedereen weet, waar aan zich te houden bij de berekening van do vergoeding door de gemeenten aan do 1 schoolbesturen toe te kennen? 3. Is de Minister bereid, zoo spoedig mo- gelijk wal de exploitatiekosten betreft, in ieder geval voor do berekeningen over 1925 bij de gemeentebesturen moeten wor den ingediend duidelijk kenbaar te ma ken, welko kosten naar zijn inzicht door do schoolbesturen in rekening mogen worden gebracht? De vroedvrouwenschool tc Heerlen. VoorloopigVerslag T w o o d e K a m o r. Verschenen is het voorloopig verslag over het ontwerp lot verhooging van hoofdstuk X der Stftatsbegrooting voor 1925. Verscheidene leden juichten hef toe, dat de Iiegeering een oplossing heeft gevonden c om het voorll»estaan van de Vroedvrouwen school te Heerlen mogelijk to maken. Do aangegeven regeling scheen liun in de go- geven omstaudighodon aannemelijk. Intusscheu moesten de loden hientan toevoegen, dat uit «lo thans overgelegde cij fers en gegevens blijkt, dat de inrichting veel to grootsch van opzet Ls en dit in de toekomst ook zal blijven. Sommigen hun ner konden niet ualaton hun verbazing uit to spreken over do verregaand" weelde, die hij rleu houw van do school aan den dag is gelogd. Dozo leden konden het tot dus ver ten aanzien van dozo school govoordo Regeeringsboleid allerminst bewonderen en constateerden met voldoening, dut do Ka mer daaraan een oindo hts" '---maalt. Nu mui hetgeen bij de inrichting van de tnsfel- lin" i3 geschied, niet moer '.alt te versin- worden afinvaard. Andore leden konden vooralsnog mot hol welsontwern niol i- --■m. Zij o<"1rï"n hun medewerking aan het behoud van dozo school in do eerste plaats afhankelijk van do vraag, of zij, als do moeilijkheden oeu- mr.-' /••rwonucn zijn uit ei"-" ^rooht kan blijven beslaan en of zii voldoende waar borgen biedt voor Oen goed" opleiding. De Kamerzitting op Donderdag a.v De to behandelen w e t s- o n t w or p on. Zooals reeds gemold, zal flonderdag 10 December a.s., dos nam'ddags één uur d« Tweed» Kamer der Staten-Generaal in vergadering b'jeenkomon Dn voorzitter zal dan voorstellen een aanvang te ma ken mot de behandeling van o.m de vol gende wotsónlwerpen on conclus:ën: Ver'nn'ring van den tormijn, geniouwl in art. 88a der T a b a k s w e t, zoom's dat artikel dor wot van 30 December 1924; Wijziiging van de Lager O n d o r- w ii swot 1920; Voorstel van wel van den heer Van der Waarden c.s. on van den lieer Braai 'n zake den z o ra o r t ij d; Gonelusre van tiet vfu-s'ag der couuu's- .rie omtrent de Inrichtingen op hol adrojf van het lioofdlw.stuur vaiT den R K (Vn- dorwijzoivilwnd in hol b'sdom 's-Herhv genb -ohhoudende verzoek het lusteden van een ondezeok te willen bevorder n ter zake van de behandeling van oen hoofdonderuriizoc te Deur no bij con justi-* tdccl onderzoek. Oe nieuwe weldadigheldszeneJs. Provinciale blooinonsorio. Hel 'hoofdbestuur der posloriien en IoVh grafie zor.dl ons hot volgende commu* Ti i qué: T)p wapens der provinciën, den ontwer per opgegeven als uRgangspun', liehberi hem gelold tot do volgende opvatting: door hot historisch wapenschild te coj brirkon a's één'g mol'of der zeeels, meent hij kwalijk te beantwoorden aan het jon ge stoven van liet hoofdbestuur der poste rijen, dat immers door d laatste ja-en. verH-hiUende k unstonaars ontwerpen ie vragen, hot herboren goede inzicht van tocrepastc kunsten dient. Een wapenschild i» o:genliik noch in kleur, noch in vorm aes'liot'scli beier lo geven dan zoo vcol moo'o voorbee'den. d:o de vorige eeuwen ons naboten al is dit ook door moderne kunstenaars vaak be proefd. Beter dan wederom zu'k een poging te wagon, leek het den ontwerper do op dracht vam liet provinciaal historisch mo-» Hof, meer naar den geest dan naar do leU ter te vallen om dan lo komen lot een im uw gericht 'punt. Het Irstor.ieoh» waponsch'ld van vorach I- lende landen wordt zoo vaak voo-ft'gegaan of aangevuld door een'g motief aan bloe men- of plantenwereld oiit'ecnd. d it een 1 bepnald land of geslacht niet mindtr eigen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1