VRIJDAG 4 DECEMBER 1925 No. 5116 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN 17e Jaargang. 3)e Scidóclve (Bou^cmt Ie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling foor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL H onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, yanco per post I 2.95 per kwartaal, let Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver* iijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Jondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gwono advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededcclingcn wordl hot dubbele vnn hot tarief berekend. - Kleine advertentfën, van ten hoogsto 30 (voordon, waarin betrokkingen n'orden aangeboden of gevraagd, huur en ver. buur, koop en verkoop 10.50. it nummer bestaai uit drie laden. 1 Benoemingen. Bij do behandeling van de bcgrooling in ra Haagschen gemeenteraad uitte de heer filtert een bittere grief over dc achter- lelling van de Katholieken bij benoemin- in .„Dergelijke klachten zijn op het oogen- ik in de mode" merkt de „N. R. rl." hierbij hooghartig op. Ja gelukkig zijn ze .,iu de mode". De jl. dat wij, Katholieken, ons bij zulk een lestand maar neerlegden, omdat er toch iels aan te doen was, die tijd is voorbij. Vorder haar' opmerkingen makend bij j klachten van den heer Witter', zegt de V.-Rott. Crt." heel naief! dat deze bobt „wel verwondering wekt". De Katholieken hebben jarenlang den heer Van Vuuren aan de Bedrij ven gehad als wethouder, nu hebben zij den heer Quant aan Openbare Wer ken, beide afdeelingen, die over veel personeel gaan. In de commissies heb ben zij hun vertegenwoordigers naar evenredigheid van hun getalsterkte. Ligt het ouder deze omstandigheden niet meer in gebrek aan sollicitanten wanneer zij niet aan bod gekomen (zouden) zijn? De raad benoemt toch in den regel de eerstvoorgedragenen, het is maar een booge uitzondering wanneer hij daarvan afwijkt. Op de eerste plaats wat die co mm is les betreft: als in zoo'n commissie vijf uien zitten, o.w. een of hoogstens twee [atholieken, dan hebben de Katholieken iet de benoemingsmacht in handen; dat is toch heel duidelijk, meenen we! En dan wat aangaat den invloed van (lie katholieke wethouders. Wij willen aame aannemen, dat de twee genoemde Seven in Den Haag krachtig hebben ge-, taakt tegen het passeeren van Katholieke (ollieitanten, als zoodanig. Maar ook een ethouder kan dat niet altijd met succes pea;-daar zijn nog de directeuren der bedrij >11 e.d., bet college van B. en W. dc Raad. Wel is er 'echter reden voor de vraag wij stellen deze, afgezien van be- aalde, met name genoemde personen of ik Katholieke wethouders en Katholieke ladsleden en anderen, die in deze in bed hebben, hij benoemingen steeds wel "oende actief zijn. Niet natuurlijk om perse een Katholiek te benoemen; iet volstrekt niet! om een Kalho- sk te benoemen, terwijl ouder de andere illieitanfen een moer geschikte is; maar m een Katholieken candidaat niet te la- li passeeren, omdat hij Katholiek is. Is men in onze kringen s niet aan sla?' door een kinderachtige vrees, om irtijdig te schijnen waaraan de ande- e heelemaal niet lijden! waardoor men in niet de aandacht on een geloofsgenoot irft vestigen?.Wij zouden deze vraag 4 aldus kunnen formuleeren: wordt men ws niet graag aangezien voor >ed- nkend, echt liberaal man, die er rifs peen ondeelbaar oogeublik over den- wil, om een geloofsgenoot voor te trek- De echte liberalen zijn heel Mrs!! Menige Katholiek, die op 'deze vragen ns een gewetensonderzoek instelde, zou i bevestigend moeten beantwoorden 'bas, tot schade van ziin geloofsgonooten tot ziin eigen schande. Van Katholieken, die invloed hebben, ia g niet gezegd kunnen worden, dat zij tor Katholieke sollicitanten voor te trek- m partijdig ziin. Maar zij mogen, zij moo- wel Katholieko sollicitanten, die inder- lad geschikt zijn, en die niet door ande- worden overtroffen, protegeeren. Laat dat opzicht maar eens van hen gezegd orden, dat zij „in de. mode" zijn; dit is Sn slechte mode! BU3TFJLAKD België. België veer ontwapening. Een belangrijke verklaring van V and er velde. Ia een interview, dat de Belgische mi jter'van Buitcnlandschc Zaken, Vander- na afloop ran het diner bij den ntscben premier, Baldwin, aan een ver- ioawoordiger van de ..Daily Telegraph" fit toegestaan, komt bijzonder duide- tot nitin" in welk vergevorderd ela- 301 de ontwapeningskwestie zich reeds fjndt. De minister verklaarde om.: ontwapening is een der problemen, 'door het afsluiten van het verdrag van &nio op den voorgrond der belangstel- l zijn geplaatst. Ik ben steeds een voor- ®der geweest van de opvatting, dat oen als België, dat zoo gemakkelijk aan Brallen blootislaat, zijn bewapeningen &ls in evenredigheid met de verschafte ^ties kan verminderen. Nu zoodanige olies ovenwei inderdaad zijn var- *11. vertrekt geen delegatie mei groo- rreupde naar de vergadering vau den PtBbond don de Belgische, om mede te werken aan do opstelling van een ont- wapeningsschenm. Dezo arbeid in den Volkenbond is de eerste «tap naar veel verder strekkende maatregelen, die Bel gië zullen bevrijden van een deel der mi litaire fasten en Europa van het ernstige gevaar, dat zou voortvloeien uiit een bo venmatig opdrijven der bewapeningen. Duitschland. Het kabinet-Luther Zaterdag af. Zal Hindenburg do partijen v o o r b ij g a a n. Het Bui'-< he rijkskabinet zal morgen zijn laatste zitting houden. Do agenda voor deze zitting vermeldt: ..Indiening der ontslagaanvrage van 'het gehec'e kabinet". Do bespreking over de vormuig van een n;euw kabinet zid'en waarschijnlijk Maandag aanvangen. Verwacht wordt, dat president Hindenburg na liet on'slag van liet kabinet dr. Luther met do vorming van oen nieuwe regeering za' belasten en zich niet. zooals. volgens het parlementaire principe mógelijk zou zijn, eerst tot de oppositie-partijen zal wenden. De Putschgeruchten. Geruststellende woordon van Severing. In den Pruisischen Landdag verlangde •gistermiddag dc communistisch o afge vaardigde Pieok de bespreking van een communistische inlerpella'io. waarin ge- eiiSeht werd, dat de Pruisische mi nister van Binnenlandsche Zaken Se ver :ng onmiddellijk in do zitting zou verschijnen, om aan den Landdag me de (c doelen, wat hem op grond van offi- cieele infformaties bekend is omtrent de voorbereiding van een recht sradicale Putsch door contra-revokilionniro organi saties aks do cftahl'lielTn e.d. In deze' in'ei'pel'lat:es werd verder ge zegd, dat. er gevaar bestond, dat deze con- tra-revolut'onaire organisaties roods in do eerstvolgende dagen zouden trachten, haar p'anuen te verwezenlijken. De onder toeken ing dor veitl ragen van Locanno zou de hoofdaanleiding lot dezo p'anuen zijn. Voorts zouden de reeh'«radi calen vreezen, dat door dc veem processen dingen aan het licht zouden komen, die door de leiders van deze orean'sa lic-s zeer compromitloerend zouden zijn. Vooral in Noordoost Brandenburg zou mei koorts- achligen ijver de opmarsch naar Berlijn worden voorbereid. De Rijksweer. zoo "wordt beweerd, staat in nauwe betrekking lot de Putscliisten. Men heeft niet de minste zekerheid, dat ze de republiek za! beschermen. Inlegendeel staat te vreezen, dat ze met v!'ogende vaandels naar de contra-revolutionairen za' overloopen. Het coinmunist'isohe voorstel om deze interpel'atie onmiddel'ijk te behandelen, werd aangenomen Minister Severing was echter aanvankelijk verlnnderd te ver schijnen. Hij kwam naderhand en legde de verklar ing af, dat de Pruisische poli tie geen Putsch zal toestaan, onverschillig of zij van 1 echts of van lines komt. (Ge lach bij de communisten). Er beslaat op het oogenblik niet de nvnstc aan'eidin? bezorgder te z;jn dan anders. Zoo'ang ik op dezo post sta, aldus Severing, zal "een Putsch pk als hebben. (Levend ge bijval van het midden). Frankrijk. Briaud 13 uur lang op ziin post. Des middags alweer dn den Senaat. Do Kamerzitting heeft 13 uur geduurd, van Woensdagavond li uur tot gistermid dag 12 uur, en al dien lijd was Briand op zijn post. Do zitting kreeg meermalen een drama tisch karakter, daar de uitslag van de stemming onzeker was. zoowol bij het voorstel in zake de invoering van nieuwe belastingen als bij het artikel betreffende de inflatie, toen de meerderheid der re geering, zooals gemeld, tot zes stemmen gereduceerd was. Eu dit nog wel dank zij den steun van een 30-tal stemmen der so cialisten, terwijl de rast van de socialis tische fractie zich on'hield of tegen stemde. Zelfs Herriot verliet de neutraliteit, wel ke de president ran de Kamer in acht pleegt te nemen, en stemde vóór de regee ring. Bj de stemming over liet geheele wets ontwerp kreeg de regeering. ondanks hot feit. dat HO socialisten zich van stemming onthielden (de anderen slemden tegen) slechts een meerderheid van 28 stemmen. Gistermiddag om 2 uur was Briand al weer in den Senaat aanwezig om daar den strijd aan te binden. Het ontwerp werd omn ddellijk verwezen naar de finmcieelc commissie van den Senaat. Deze commis sie verzocht den Senaat. *s avonds O uur weer bijeen te komen. De zitting word dan ook tot dat uur geschorst De finaii ■it-o'e commissie uit den Se naat heeft toen bel doo. dc KamtT aange nomen saneeringsontwe-rp aanvaard. Het ontwerp werd daarop ten lyureelo van den Senaat, gedeponeerd. De discuss'ë er over werd verdaagd tot bodenmiddag. Engeland. Na de onderieekemnq van het Locarno- pach Do g o d a c li ten wisseling to Londen. Volgens Engelsohe bladen is bij de be sprekingen met do Duit.se lip ministers ook het voorstel ter sprake gekomen, om het aantal bezettingstroepen te verurmieren tot 45.000 man n.l. 30000 man Franschen en 15 000 man EngeLschen en Beken. Ook hot vraagstuk van een koloniaal mandaat is ter sprake gebracht, doch door Chamberlain voorloopt op hoffelijke doch bësbsto wiize van do hand gewezen. De moeilijkheid is, dal er op het oogen blik gten mandaat vrij is en er waar schijnlijk voorloopig ook geen vrij zal ko men. 331/3 pel. Invoerrecht op sniiwerktuiqen. Het Lagerhuis lieoft gister met 149 legen 45 stemmen een door de regeer; n? inge diende resolutie aan-gnomen, waarb'j een invoerrecht van 331/3 pc! op buiten landsche snij werk tuigen wordt gelegd. Accoord in zake Ierland bereikt. Do grens blijft zooals ze voor loopig was bepaald. Gisteravond verluidde, dal een compro mis tusschen Noord- en ZuVI-Ierland, voor hel tot stand komen waarvoor im het Ivjzender Baldwin heeft, geijverd, thans ook in do details bereikt is. Noord- en Zuid-lorknd verklaren zich met bet l>e- houd van de tol nu (oo voorViopige grens als definitieve grens accoord, Do in deze kwesl'e g'ed'niue uitspraak van de gréns- i' ego ling.sco nvin is e zal met wederz'jdscli good vinden der beide parti''-n vernietigd worden. - Zwitserland. Het oniwapeningscomité bijeen. De eerste slappen naar een conferentie. Gisteren is (e Genèvc bet speciale Vol kenbondscomité bijeengekomen, dat aan dc 7 dezer beginnende Raadsbijeenkomst voorstellen moet doen. op welke wijze de besluiten der jongste vergadering, betref fende de ontwapeningskwestie, kunnen worden uitgevoerd. Op die vergadering is, zooals iflln weet, o.a. besloten, dat de Raad voorbereidende studiën zou laten houden, hoe een confe rentie tot beperking der wapeningen zóó georganiseerd zou kunnen worden, dat zij, zoodra van 't standpunt der veiligheid en krachtciis de bekende resolutie IV der Der de Vergadering, de omstandigheden zulks veroorloofden, meteen kon worden bijeen geroepen en do wapeningsbeperking wor den verwezenlijkt. Iri de Septêmber-zitting van den Raad was de vraag beantwoord, hoe en wanneer die voorbereidende stu diën konden worden aangevangen. Op voor stel van dr. Benesj werd toen besloten dat zich daarmee allereerst zou bezighouden liet comité uit den Raad, dat reeds na de aanneming van hel Geneefsche Protocol voor do ontwapeningskweslic was aange wezen. Aan dil coniilé, beslaande uit ver tegenwoordigers van 9 der 10 Staten- Raadsledcn werd tweeërlei opgedragen. In do eerslo plaats moest het beraadslagen over do samenstelling en vooral de werk methode der z.g. „coördinatie-commissie" liet permanent orgaan van den Raad voor onlwapeningskwesties in do twee- do plaats moest het nagaan, welke punten met het oog op een eventueelo ontwape ningsconferentie konden of moesten wor- den bestudeerd. En ten slotto werd het co mité opgedragen, tegen de Deceraber-zit- ting van den Raad over dit alles een rap port op te stellen. Het comité is reeds eenmaal, in October, bijeen geweest. Do zitting van heden is dus oen voortzetting, waarbij het gaat om de formuleering van het rapport aan den Raad en tevens om de definitieve vaststel ling van de methodes, die de Volkenbond zal hebben ie volgen, om de taak te vervul len die hem door de ontwapeningsresolu- ties der Zesde Vergadering zijn opgelegd. Spanje Het directoire af. Binnenkort een normaal regiem? De koning van Spanje heeft in zijn ant woord op liet rapport van Primo de Rivera o.a. dil gezegd: Ik hoop, dat binnen een behoorlijken lijd (d.w.z. binnenkort) hel land in bet be zit zal kunnen.zijn van wetten, die den grondslag vormen van het normale leven, en dat liet dank zij c'.eze wetten zal kunnen leven onder een régime, waarbij geen uit- zondering^perioden meer noodig zullen zijn, zooals die welke 13 September 1923 begon. Primo de Rivera heeft verklaard, dal hij zijn politiek nog geenszins heeft vastge steld. De vice-president deelde den journa listen mede, dat hij niemand wenschtc te ontvangen, daar bij den president allo poli tieke inlichtingen zijn gecentraliseerd. Rusland. De Turken en de Soviets W e d e r z ij d s oh e hulp en s l o u n Uit Riga wordt gemeld: Rvkof, de president van den raad' van Volkscommissarissen, heeft den Turkschen minister van Landbouw ontvangen, dio zich als gast te Moskou bevindt. Rykof ver klaarde hem, dal de Volkenbond en de Verdragen van Locarno tegen de Sovjet unie en togen Turkije zijn gericht, en hij verzekerde hem, dat de.Sovjet-Unie geheel op het Turkschc standpunt staat wat be treft Mosoel. Hij beloofde Turkije het maximum van inoreelen steun, dat do Sovjet bieden kan. Do Turkschc minister zeide in zijn ant- oord, dat in de buitenlaudsche politiek do belangen van de beide naties samengaan. Syrië. Een nieuwe bedreiging van Damascus Sultan A t r a s j' eed De correspondent van de „Petit Pari- sien" seint uit Damascus, dat Sultan Alrasj' gezworen had, terzelfder tijd, dat De Jouvenel te Beiroet zou landen, Da mascus te zullen binnentrekken. Dit is niet gebeurd, doch do Fransche bevelhebber hóeft aan vrouwen en kinderen aangera den, de stad te verlaten, daar hij wellicht weder tót een bomhardement zal moeten overgaan. De consuls ziju gewaarschuwd en do Europeesehe wijk is afgezet. De „Daily Mail" meldt uil Damascus, dat deze stad in slaat van beleg verkeert. De straten zijn gebarricadeerdDe Syri sche gendarmes slaan gereed in hun kwar tieren, op nllo gebeurtenissen voorbereid. talüNENLA^D DE KABINETSCRISIS. Hoe de oplossing? Aan „De Rsb." ontleencn wij de volgende berichten: In verband met de vele geruchten, die thans in omloop zijn omtrent een oplos sing van de huidige crisis, vernemen wij van bevoegde zijde, dat er inderdaad op (lit oogenblik onderhandelingen gaande- zijn, om het geschil tusschen do katholie ken en cliristelijk-historischen tot eene oplossing te brengen. Men ontveinst zich ni-t, dat dit niet ge makkelijk zal zijn. Het is natuurlijk uitge sloten, dut men óf van de katholieken óf van de cliristelijk-historischen een radicale wijziging van standpunt kan verwachten. Maar ook staat vast, dat de katholieken niet in een oplossing kunnen berusten, waarbij het gezantschap bij den Paus uit do begrooting van Buitenlandsche Zaken wórdt geschrapt. Handhaving van het amendement-Korsten, waarbij de Kamer zich uitsprak voor de opheffing van hot gezantschap bij den Paus, maakt het on mogelijk voor de Kroou, om thans, buiten de Knuier om, liet gezantschap bij den II. Stoel to handhaven. Een oplossing, door een gezant \ym een andere mogendheid tevens te accreditee ren bij het Valicaan, kan in deze omstandig heden dan ook niet worden aanvaard, ook al zou dc Kroon formeel daartoe bevoegd zijn, omdat voor een dergelijke oplossing geen crcdict van de Kamér noodig is. AJleen is mogelijk oen oplossing, die ook in de bcgrooling van Buitenlandsche Zaken tot uiting komt. Naar wij uil vertrouwbare bron ver nemen, zou dc oplossing van liet vraagstuk van hol gezantschap bij het Valicaan ge vonden worden in dozen grfe.sl, dat er een gezant buiten bezwaar van 's Lands schat kist benoemd wordt. Jhr. v. Nispen lot tfovenaer zou bereid zijn, op eigen kosten hel gezantschap waar te nemen. Tegen deze oplossing zouden de chris- telijk-li istorisclien geen bezwaar hebben nie' kunnen bobben omdat het benoe men van gezanten een praerogatief der Kroon is en de Kamer alleen over de fi nanciën kan oordcclen. (Wij zien tusschen deze twee voorstellen geen wezenlijk verschil. Red. li. Crt.) Het bezoldigingsbesluit Wijzigingen „De Rsb." meldt, (lat art. 80a van het Bezoldigingsbesluit 1925, regelende de korting op salarissen boven f (5000 zal wor den ingetrokken. Aangaande de regeling van de kinder toelage in hel gewijzigd Bezoldigingsbesluit wordt pmeld, dat de minimum kindertoe lage i-> verhoogd van f 50 tot f GO en de maximum toelage van f 200 tot f 240. Voor aangenomen pleegkinderen kan eveneens een kinderbijslag worden gegeven 1 NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Morgen treedt het Duitschc Rijkskabinet af. De Putsch-geruchten in Duitschland. De financieels voorstellen van de Fran sche regeering ook in den Senaat goed gekeurd. BINNENLAND. Dc Kabinetscrisis Mogelijkheden. Onze Geïllustreerde Pagina De pliolo-pagiua geeft photo's van: Do teekening van het Verdrag van Locarno. Prof. dr. If. A. Lorcnlz (naar aanlei ding van wiens 50-jarig jubileum wij in ons nummer van gisteren een artikel hebben gegeven) Storm op zee liet schaaktoernooi to Moskou Mooie sneeuwkickjos. Vragen van Kamerleden Bes ch o r m i n g v an den snoek Hel Tweede Kamerlid Engels heeft den minister van ln'nnenlandsche zaken en landbouw gevraagd: Is do minister in staat mede te doelen legen wanneer liet verslag dor commissie, ingstcld bij ministerieel besluit van '!I April 1923, no. 039, afd. visschorijen, in het belang van de bescherming van den snoek kan worden tegemoet gezien. Dc belastingwetgeving. Hot Bestuur van do Verconiging van In spect curfi dor directe bel as tin gen, invoer rechten en acc'jnzen hooft unn do Twee do Kamer dor fllaton-Goneraa' oen schr'jren gericht, waarin wordt betoogddat mol dó opdracht van dc hef finer van de vermo gensbelasting en van do verdediitingshc!s- ling I nan de Inspecteurs der dLreelo be lastingen oen maatregel woidt ge.lroffen. dio zoowel in hol belang van den Slaat als in hel belang van de bebislingplichU- gep Het Instuur ze.gl, te ineonon. niet tè mogen nalaten dit ter kennis van de Tvm-c- <le Kamer to brengen. 'n Singulier soort Prolestantisnin Dc a-ntórov. „Rotterdammer", me'duvr makend' over de rare beweringen van „Nederlander" on „Kon;ng:n en Innd'' (vam den lieer Snoock Uenkeunnis». dat op II November j.l. liet Pro'oslnniés- me een ..onliorstolbaro s'ag" zou Ik■•Uh»n gekregen, ja ..do zaak van hot P-rol^'a1»- ti'Smo verloren" zou zijn cowers*a's <'e O.-U -nnrl'j toen ware teruggetreden, schrijft over d:o uitlo»iii<*en: „Het is dus b'oed^e ernst met de red ding van liet Pr-oleslnn'^mo! Jinat om dien smnlwren ernst doel ons leed. van dio redding mets. le'terl'J-k nio's fo bemerken. Waaruit h';;kt die redding er. on'ev'm» van de zaak van hof nrol --'an'isnm :n Nederland na d<*n tweedon Her vorm inga- da". II Novwnlxr 1925? Verdient een n-ni"..' m o d 11 of valt met de pc-Yiticko manoeuvres van eü- ke'o Kamerfmel'es. niet ten onder lo gaan? Is het niet een smaad voor hot Pro('«- fanlismo wanneer een gokii'/en's w'-dt gegeven nis door ..Ni'de-laiido-" en „Ko ningin rn Vaderland" cescbiodf? Of bedoo'de de seliriivor te conslis'ee- ren dat n-iot liet. Proteslar-tisme gered is, maar zeker soort vnn praloshintw.ne? Een s'ngulier soovll" li IT DE OIHGEVir]^. NOORDWIJKERHOUT. Gemeenteraad. Wethoudersbenoeming. Begrooting. Gistermorgen om 1" uur vergaderdo dn Raad dezer gemeente. De burgemeester was wegens ziekte afwezig. Voorz. dc heer G. Oostdam. Aanwezig waren alle raadsleden l)o Voorz. opende do vergadering met gebed. Spr. deelt den Raad mede, dut hij binnen l«»rt tijdsverloop voor do tweede maal 'do raadsvregadering moet leiden, om dat de burgemeester wegens ziekte verlof beeft aangevraagd. Spr. hoopt ten zoorste, dat de burgemeester spoedig weer zijno functie kan hervatten en met de oude op gewektheid de leiding van zaken zal kun nen overnemen. Aan dc orde komt punt 1: Onderzoek go- loosfbricven van hot nieuw-benoemde lid, den hei-r G. van der Klauw. Dc Voorz. bo - noemt de hoeren. L. M. van Noort, E. Oost- dam Jaczn. en J. Pa s.scbicr, iu eene comj misNie ter onderzoek dezer geloofsbrieven. ,Na afloop van dit onderzoek brengt de commissie bij.monde van don heer L. M. \an Noort rapport uit en verklaart de luk-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1