17e Jaargang. DONDERDAG 3 DECEMBER 1923 No. 5115 ;eABON N EM ENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling foor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal, j onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. [gDCO per post I 2.95 ger kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ■tbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd «idagsWIad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG NO. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het '4 dubbele van het tarief berekend. g Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop ÜU.50. if nummer bestaat uit twee Booze menschen. De keei' Merchant zoowel als de heer Al- ida zijn boos, omdat de R.-K. niet met willen medewerken om een kabitfet te trneu. - ju kunnen wij het niemand kwalijk ne- als hij 'ns een keer z'n verstand door gevoel laat overhcerschen en boos ordt; en, wanneer iemand in zulk 'n gc- ledss temming verkeert, willen wij ook „al zrn woorden op een goudschaaltje gen, dan moeten wij nog royaler dan iders zijn met het vergeven en vergeten. Dat geldt zoo in het gewone dagelijkscho voor ons, gewone menschen dat echter niet voor politieke leiders. :e personen moeten altijd zichzelf vol- >11 beheersclien: althans zeker wanneer als zoodanig optreden. Do heeren Marchant en Albarda doen echter blijkbaar niet. Wij knuneii het tenminste niet anders rklaren, dan door een booze bui, als de Marchant, gelijk gisteren in een rede, Amsterdam gehouden, zegt, dat, nu de Iholieken zijn aanbod hebben afgewe- liij nooit een aanbod van de Katholie- zaï aanvaarden; niet d c K a t h o- eken zouden bij de vorming van een binet, als door hem gewild, de leiding* >gen ebben! is toch niet een 300 heel verstandige dating van een politieken leider, die het een bondgenootschap met de Kalliolie- aanstuurdo en het toch ook wel in d§ ikomat in die richting zal willen aanstu- Dat de heer Marchant deze mee- in bet openïïaar uitsprak, is heel lerstandig; dat hij die meening heeft, is •veel onverstandiger. Het moet aan een rergevelijko boosheid worden toegeschre- De heer Albarda,-die eergisteren te Am- rdam sprak, was ook al heel" erg onl and over de weigering van rie_Katholie- Maai de 1) -leider heeft zich tocli r zoo onverstandig uitgelaten als de Marchant. Hij verweet den Katholieken, zij een democratische' 'regèering on gelijk hebben gemaakt..., Eigenaardig ih ook! Nooit hoort men van de zijde der A. P. de Katholieke Staatspartij als mocratisch betitelen en de meening- uit teken, dat van liaar democratische ver lering is te verwachten en belangrijke inn voor Uct streven in den democrati- 1 voor het streven in een democrati- 'richting en nu op eens: is de illiolieke Staatspartij de partij, van wie leering' afhangt. Ooktoch wel ietwat Quitschland. De reorganisatie der regeering ie t-b i n d e n d e b e s p x.e k i n g e n Maandag j.l. hebben er tusscben het alrura, do democraten en de sociaal- moeraten vertrouwelijke en niet bin- rnde besprekingen plaats gehad over de uwe regeering. Dinsdag hebben liet cen- 1 Beiersche volkspartij en de eco.- imische vereeniging over hetzelfde punt raadslaagd. Bij deze laatste vergadering is ook de Duilsche volkspartij uitgenoo maar deze kon daaraan niet deelne- wijl het fractiebestuur eerst nog een tgadering houden moet. De houding tegenover de groote coalitie ijlt' dezelfde. Het centrum en de demo- alen blijven er op aandringen, maar bij volksparten en de socialisten bestaan 1 altijd talrijke bezwaren. Op liet oofeenblik heersebt de meaning, l president Hindenburg den aftredenden livelier op zal dragen een nieuw kabinet vormen, maar dat deze aanvankelijk [trachten een kabinet uit het midden te nneti met deelneming van de democra- waardoor dit kabinet een linkschc -I zou krijgen. Het Veemmoord-proces Een doodstraf to het Veem-moordproces te Schwerin uitspraak gedaan. De veldwachter Karl Mdt werd ter dood veroordeeld; de koop- ton Olto Stucken, vroeger eerste luitenant to een afdeeliug administratietroepen, medeplichtigheid tot zes jaren ge- igenisstraf; de student Erich Franz uit raag, eveneens vroeger luitenant' bij de f feiaislratietroepen, wegens het niet aan- Hen van hetgeen hij over den moord wist, uea jaar hechtenis. De klerj^ Peters i wegens begunstiging van het misdrijf ^zes maanden hechtenis veroordeeld, en Menzelfden grond Wilhelm Röcders tot maanden hechtenis. Frankrijk. Het nieuwe Kabinet-Briand e r e g e e r i 11 g s-v erkl^iring P5 Fransche regeeringsvcrklaring legt er den nadruk op, dat de huidige situatie weliswaar ernstig is, doch dat zij geen enkel onherstelbaar gevolg met zich zal medebrengen, indien de regeering kan steunen op het vertrouwen van het land en op do samenwerking van Kamer en Staat. Do tijd van praten is voorbij; ten einde het hoofd te kunnen bieden aan de moei lijkheden, die den oorlog en zijn gevolgen aan Frankrijk hebben nagelaten, acht de regeering het oogenblik gekomen, om de verantwoordelijkheid op zich tc nemen voor liet reffen van onmiddellijk van kracht wordende maatregelen, waardoor het regelmatig functionneeren der publieke diensten zal worden verzekerd en een nor male nationale economische ontwikkeling wordt gewaarborgd. Dientengevolge beeft de regeering besloten, de consolidatie te vermijden, van welk gedeelte der publieke schuld ook, maar zij zal aan het parlement vóorloopige faciliteiten vragen, ten einde de overgansperiode door te komen. zon,der de staats- en particuliere zaken te versto ren. Deze faciliteiten zullen strikt beperkt blijven tot de onvermijdelijke "behoeften van de schatkist. In verband hiermee zal de regeering reeds heden voorstellen doen betreffende de methoden om binnenkort tot het voltooien van deze opraties te gera ken; en zij zal een reeks maatregelen voor bereiden ten einde de amortisatiekas defi nitief van middelen te voorzien, welke ontleend zulen worden aan alel vormen der verworven rijkdom, op zulk een wijze even wel, dat arbeid der natie niet belemmerd wordt. De saneering der Fransche financiën zal geen voldongen feit zijn zonder de ver wezenlijking van een loyale overeenkomst met de groote naties, onze oorlogs-credi- teuren, waarmee wij onverwijld do onder handelingen zullen voortzetten, ons er van overtuigd houden, dat zij rekening zullen houden met den toestand van Frankrijk en met de noodzakeijkheid mede te werken vóór het herstel van den franc, ten cnvde sten mogelijk te maken. De regeeringsverklaring herinnert ver volgens aan het sluiten vtfn het verdrag van Locarno. De regeering is van zins, be zield met dienzelfden geest, binnenkort een einde te maken aan de oorlogen in Marokko en Syrië, zoodra den aanvallen tegen Frankrijk do kop is ingedrukt. Zij zal een vermindering van do militaire lasten onder het oog zien. Het districten- kiesrecht zal worden hersteld. Het volks onderwijs zal worden hervormd. De regee ring zal elke verantwoordelijkheid aan vaarden en de Kamer verzoeken de hare op zich te nemen. Loucheur's financieel program Uit de door Loucheur tegenover pers vertegenwoordigers afgelegde verklaringen blijkt, dat het financieel program van den nieuwen minister de 'volgende punten om vat: lo. Emissie van tusscben de zes en acht milliard biljetten met het oog op den in December vervallenden tormijn, ten be hoeve van handel en industrie. 2o. Geen nieuwe emissies zonder door tas tend 0 saneringsmaatregelen. 3o. Handel en industrie behooren alle noodigo credieten te verkrijgen. 4o. Saneering der begrooting moet voor afgaan aan iedere poging tot stabilisécring van den franc. 5o. Geen buitenlandsc.be leening ter vol doening aan begrootingsbehoeften. 60. Onmiddellijke regeling der in ter geallieerde schulden. 7o. Vorming Van een belangrijke devie zenvoorraad met het oog op de stabili- seering van den franc. De socialisten tegen de voorstellen der regeering De socialistische Kamer groep besloot met 34 tege/i 29 stemmen, zich te verzet ten legen de voorstellen der regeering. Beraadslagingen in de Kamer Vertrouwen in de r e g e e r i n g uitgesproken De Kamer heeft den geheelen' nacht beraadsslaagd zette hedenmorgen haar besprekingen, over de artikelen van do voor?lellen van minister Loucheur voort. De Kamer heeft met een meerderheid van 175 stemmen haar vertrouwen in de re geering uitgesproken, door de verwerpin; met 361 tegen 186 stemmen van een tegen voorstel van Bokanowski, waarbij^de flatie beperkt zou worden tot 3i milliard. De Kamer heeft het eerste artikel van h<*t regeermgsontwerp betreffende de heffing van een extra-belasting ^an 20 pet. den verkoop van onroerende goederen aan vreemdelingen goedgekeurd. Leon Blum bevestigde, dat de socialisten bereid zijn met de regceriug mede te werken, docli dal zij zich zullen moeten verzetten tegen elke inflatie. Briand deed ten slotte een beroep op de solidariteit van allo Franschen. om alle offers te brengen, die in dit ernstige moment noodzakelijk zijn. Engeland. De „nevenkwesties" te Londen Verlichting dor bezetting Bij de onderhandelingen te Londen tus- schen de Duilsche en geallieerde vertegen woordigers hebben de Belgische gedele geerden toegezegd, hun bezettingscontin gent niet met één derde, doch met twee derde gedeelte, dus tot circa vijfduizend man te zullen verminderen. De vrijko mende troepen zullen naar België worden overgebracht. De Fransche gedelegeerden hebben een zoodanige vermindering der bezettingstroepen nog niet kunnen beloven, daar Briand een en ander eerst met zijn nieuwe ministers moet bespreken. Ora de zelfde reden kon hij zich ook nog niet binden ten aanzien eener definitieve in trokking van alle processen te'gen „oor logsmisdadigers". Op 4 December zullen in Parijs de on derhandelingen aanvangen over hel geheel vrijgeven der Duitscho burgerlijke lucht vaart. Do bedoeling is, Duitschland in een Europeesche luchtvaartunie te betrekken, waarin het dan naar evenredigheid zal zijn vertegenwoordigd. Andere aangelegenheden (Saargebied, opheffing der militaire controle-commis sies, enz.) zullen, naar in Londen is over eengekomen, worden behandeld op een medio Februari iri Parijs te houden con ferentie. Een deel dezer kwesties kan prac- tisch eerst ter behandeling komen, als de r.icuwo Duilsche Commissaris voor het be zette gebied, Von Langwerth-Zimmern, hij de Rijnlandcoirimissie, in Goblenz, zal zijn gearriveerd. Een aantal andere kwesties voorts kan eerst door Duitschland worden aangeroerd, nadat het tot den Volkenbond zal zijn toe getreden. Daar zullen door Duitschland de eerste stappen worden ondernomen, om te komen tot een verkorting der bezettings termijnen. De geallieerde ministers maken reeds zitting van den Volkenbonusraad. Bij die gelegenheid zal ook Duitschlands toetre ding tot den Volkenbond worden bespro- kon, doch Duilsche vertegenwoordigers of toehoorders zullen bij die besprekingen niet aanwezig zijp. Ten slotte zal dan nog langs diplomatieken weg te dien aanzien tus scben do kabinetten verder worden onder handeld. Het was dan ook geen toeval, dat gisteren bij do onderteekening van hel verdrag van Locarno zooveel gezanten tegenwoordig zijn geweest. Britsche oorlogsschepen geschrapt. In liet Lagerhuis werd medegedeeld, dat de Britsche Admiraliteit besloten heeft, onmiddellijk drie kruisers, vijf depotsche pen, achttien torpedobootvernielers, zeven onderzeeërs en vier andere oorlogsvaar tuigen te schrappen. Denemarken. De nationale verdediging .an Denemarken. Minister Rasmussen dient zij n wetsontwerp in. De minister van Nationale Verdediging 'heeft gisteren in het Folketing een.wets ontwerp ingediend in zake de reorganisatie •van het .leger en van de marine tol een politieleger en een staatsmarine, ter hand having van de neutraliteit en nakoming der verplichtingen, welke uit het lidmaat schap van den Volkenbond voortvloeien. De minister heeft met de indiening van dit sociaal-democratisch ontwapenings- welsonlwerp gewacht tot na de ondertee kening van het verdrag van Locarno Het wetsontwerp is zoo opgesteld, dat ook de liberalen er voor kunnen stemmen. Het is echter zeer de vraag, of het een meerderheid zal krijgen. Oostenrijk. De controle in Oostenrijk. Te Genève komt heden de twintigste bij eenkomst samen der financïeele commis sie van den Volkenhond, onder voorzitter-, schap van den Zwitserschen bankier Du bois. Als voornaamste punt staal op de agenda de liquidatie der financicele con trole over Oostenrijk. De commissie zal te zamen met den Oostenrijkschen Bonds kanselier, Ramek, den Oostenrijkschen minister van Buitoulandgche Zaken, Mala- ja en don Oostenrijkschen minister van Financiën, Ahrer, definitief de bepalingen, vastleggen, welke na bet vertrek van den commissaris-géneraal van den» Volkenbond mr. Zimmerman, nog moeten blijven ge handhaafd, nadat het Oostenrijksclm par lement aan de eischen der financieelo com missie en die van den Volkenbondsraad zijn goedkeuring zal hebben gehecht. Italië. Oe oppositie mast er uit. Wederom een nil? t,- fascist in de Italiaansche Kamer m i s li a n d el d. In de Italiaansche Kamer van Afge vaardigden heeft zich een nieuw incident 1 voorgedaan. De fascisten meeüden geheel onder el kander te zijn, toen plotseling eenzaam aan do linkerzijde der Kamer do Afge vaardigde Saitta werd ontdekt, die er in geslaagd was, ongemerkt de zittingszaal binnen te komen. De fascistische afgevaar digde, die Saitta ontdekte, sprong op, on derbrak den spreker, en riep luid: „Mijn heer de voorzitter, hebt u gezien, dat zich een man .van de Aventino-oppositie on-* der ons bevindt?'' Nauwelijks had hij de ze woorden uitgeroepen, of er brak een geweldig tumult los. De eenzame Saitta, die tot de democratische groep behoort, werd door de fascistische afgevaardigden omringd en met slagen en trappen de zit tingszaal uitgedreven, evenals dit dezer dagen met een communistischen afge vaardigde gebeurd is. De Matteclti-affaire. Geen commentaar geoorloofd. Gisterochtend is het resultaat gepubli ceerd van de instructie in de zaak tegen de moordenaars van Matteotti. "liet is een uitvoerig document, dat in alle details de geschiedenis van de misdaad weergeeft en besluit met de bijna algeheele aanvaar ding van de conclusie, waartoe liet Open baar Ministerie reeds op 9 October j.l. is gekomen. Van de dertig 'personen, beschuldigd van doodslag of medeplichtigheid «daar aan, worden vijf vervolgd voor. het assi- zen-hof. De tenlastelegging luidt: doodslag op een functionaris bij de uitoefening van zijn ambt. De anderen werden in vrijhei^ gesteld, omdat de beschuldiging van me deplichtigheid niet werd volgehouden en zij wat-de andere aanklachten betreft, de voordeelen van de jongste amnestie deel achtig worden. Het is den bladen niet geoorloofd com mentaar op deze publicatie to geven hetzij gunstig, hetzij ongunstig. Wegens overtre ding van dit voorschrift zijn gisteren twee bladen geschorst. UriBK^Oliauu. Het GriekschBulgaarsch grensincident. Griekenland tot schade vergoeding voroordeeld. Een telegram aan de „Morning Post" uit Athene meldt, dat do Volkcnbonds- commissie rapporteert, dat het onmoge lijk is. <lo verantwoordelijkheid voor hel Gricksch-Bulgaarsche grensincident vast te stellen. Do commissie legt echter aan Griekenland een boete op van tien mil- lioen leva wegens het binnendringen op Bulgaarsch grondgebied.zonder do inter ventie van den Volkenbond in te roepen, en bepaalt de aan Bulgarije le befalen schadevergoeding op 20 .millioen leva. Syrië. Henry de Jouvenel te Beiroet. Geen incidenten bij zijn aankomst. De nieuwe Fransche Hooge Commissa ris, Henry De Jouvenel, is te Beiroet aan gekomen. Hij werd ontvangw* door de militaire en civiele autoriteiten en betrok daarna zijn officieelo woning. Er hadden geen incidenten plaats. LiJMNEIiLAMD Koninklijke Besluiten. Notariaat Bij Kon. besluit is aan G. M. Hammes eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van notaris te Oosterhesselen; R.-K. WERKLIEDENVERBOND. Najaars-Vakbondsvergadering. Onder voorzitterschap van den voorzit ter, den heer A. G. de Bruyn, had "te Utrecht de ïmjaarsvakbondsvergadering plaats van hel R.-K. Werkliedenverbond. Do heer de Bruyn hield een 0 p e- ningsrodo, waaraap. liet volgende is on'1 eend: Wij .mogen, gezien de omstandigheden, niet al te zeer k'agen betreffende het le den verloop onzer vakbeweging over de voorb:je.9 maanden van 1925. Een achttal bondon ging met gezamenlijk 626 leden vooru't, waartegenover staal, dat liet le dental der overae organisaties met 2757 terugliep, ivaardoor. het verlies 2131. of 2,26 pet. bedraagt. Dal cijfer vaH mee; hot laatste kwartaal kan het zijne er nog toe bijdragen, dat de eindcijfers nog eenieszins gunstiger worden. Spr. wees er dan op dat de Kathelieke vakbfcwegir.fi voorop gaal in den slrjd ter bereiking van betere man's-liappohjke ver houd" 11 «en. Dat zeggen drt niet to weerleg gen feiten. Wij strijden o.in. voor een re- rl"1 ijk stoffelijk bestaan der werknemers. Wie stichtte oen centraal woorsjandsfonde, toen er nog geen vakcentra1*; aan dacht? Wie heeft er, naast hel centraal weer stands fonds, een reserve-fonds, dat nu reeds over 1 Yi ton bcsc.h 'kt en over ceir*n jaren met do gekweekte rente belangrijk;' HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Fransche regeeringsverklaring. Een nachtzitting van de Kamer en een votum van vertrouwen in de nieuwe regeering. Londcnsche besprekingen omtrent de oplcüsing der z.g. „nevenkwesties". Een wetsontwerp tot vermindering de bewapening in Denemarken. Griekenland veroordeeld tot betaling van schadevergoeding aan Bulgarije. Het einde van het Spaahsche directoire (Telegrammen). BINNENLAND De Kabinetscrisis. De briefwisseling van mr. Marchant. Dr. De Visser Ka binetsformateur? (2de en lsto blad).* Een vergadering van het R.-K. Werk liedenverbond (lsto blad). LEIDEN. Hei gouden doctoraat van prof. dr. Lorentz (2de blad). conflicten zal*kunnen financieren? Dat i.? de Katholieke VakbewegingI Het is goed daar nog eens uitdrukkelijk de aandacht op le vestigen, nu in de laat ste jaren bijna elke rondo .VaklnndsVid'T zijn modder legen ons gebruikt, liet N.V.V. met Iwerput-'nkt manifesten schrijft en men de ooanmpnisten evenaart hef gebruik maken van spec'ulo knok ploegen. Onze R'Ottordaniseho 111 el aal he werkers zijn reeds de dupe geworden van die her- aaide apachrm-pract'jkon. Zij werden mishandeld, omdat zij zich niet owlnr '-"t roode terreur-juk wilden krnmiirn En ïaJjï-ii'ii hel vorig jaar hu'de brfl h 11 zoo brengen w'.j nu, ton genoom vr-n *»-«->» Ned'cFand, een •oore-saluut can onze Pot- lerdamsaho .makkers, die op zoo ono'fe- - •nde wijze pal stonden voor hun Katho lieken Vakbond Wij doen dat van deze nlaats vnorail ook, omdat het Rotordamsoho grboir«n een ernstige waarschuwing inhoud' vor zoo velen, die h«t ronde gevaar n'lr rhodni- kehikst onderschatten. Dat staal vast:: waar do socinaj-démo- oralische vakbeweging cr de kans voor krijgt, daar drukt z;j, ovenals biiv. in Oas- tcn'-jk, do Katholieke organisatie dood. Men zal z:oh dien toes'and in do vor- schil'cnde doelen vam liet lanrl ernstig voor oogen moeien stel'en. Spr wekt daarom op tot bevorder 11 g onzer katholieke vakbeweging, wier :us'o'- l'imgen en verdiensten hij memoreert en betoogt tenslotte dat liet nood:« ks de or- gani'sat'o ook inwndiig te versterken Na deze open'no^srede werd dno- den lieer Sloot man te Utrecht een korte de monstratie gegeven in verhand niet d" bej toeken :s der rad :o. Daarna werd aangevangen mot do he li a n d e 1 i n g der ago ri d a en kwa men in bespreking die posten van de be grooting 1926. welke betrekking heh'-en. op het weerstandMonds 011 hel rose »"»- wcers'andsfoTids. Do voor/iH-r d"i-M'» daarlrj mod0. dat do Grafisch? Bon'1, do Mijnwovkershond on de Lnndarbp'd>n,'s- bond zich per 1 Januari as 1>*hel re»-"r- ve-cveorst.andMonds zullen aaiv-hrien Ho ven d'en bobben de Bond van R.-K. 0»"r- be'dspersoneel en de Bond van R.-K. Spoor- en TramweM)ersooioq' in zee1' ern stige overweging genomen lot a.",r'3hiiling over te gaan, terwiij' lel hoofdbestuur van den R.-K. Slagershond is ecmach',r,rl a' of n:ct tot d't fonds toe le treden. Sur vr- 1 rouwt, dat nog meerdere organisa^l:es, haar e:gen bninmg inziende, z/cli z.u'len aansluiten De posten werden goedge keurd. Rij besluit van de vorige Verhondflver gadering is uitgemaakt, dat ..Hel Hoer" en de „R.-K. Vakbeweging" opgeheven worden. In de plaats daarvan za' een nieuw orgaan vcrselrinom. twee maal por maand, om'rent welks naam en samen-» stellhig hel Verbpndsbosf.uuT roe nader zal beslissen Formeel moet echter thans deze vak-< bondsvergadering het reeds geval'on he-» shrt bekrachtigen. Hiertoe wordt besloten. Ver vol ,rens kwam !n besprekuig do vraag: Is het wensehebjk en, zoo ja ivelkc e r z 0 k e r 1 worden in ec •".aio verzoke ,vijze, zou de w Over deze kwest- advies aan de aai toeteenden. Nadat deze kwest if bez'en en hesoroker dat 1 rit k 1 o 0 s h e i *1 s- •seluakeld kunnen me regeling der so fts bereids een prao- eslo'en organi alios van alle kanten was verklaarde de "<M rrrdr eens «e z'jn. moei komen. besloten bijienko

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1