17e Jaarr'9* MAANDAG 30 NOVEMBER 1925 No, 5112 De ABON*^c"NT^P^'JS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Lei' cent Per wee'i 2.50 per kwnrtaaL By onzegenten 50 cent .per week f 2.60 per kwartaal. Franco - Post 1 2,95 Pcr kwartaal Het G,ustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver* krijrrba ^gen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- uitbet^R- Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zond'blad 9 cL Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II Qj,iummar bestaat uit twee Wie«. Blijft het Kabinet-Colijn? „Do Standaard" het antirev blad, fel op do hoogte mag worde© geacht van politieke atmosfeer brepit een /^Kaagscbe brief'', waaraan het volgendie js ontbeend: Als wij letten op de politieke atmosfeer en oi) de waarachtige behoef'en van liet land. dan zeggen we: a'les wijst in de ■rirhtiaiig van een Weer optreden van het Kftbiuet-Gol'jn. En hoo eer dit mogelijk is, fe beter wordt het la©&sl>elang geel'and., ï.fpn '°tte pt op. dat er staat b e t Kabi- lüet-Colïïii. dus bet thans démissionnaare jKahippt-Ooiiin. met al zijn Christ.-bist., [inl'-Rev en Katho'ieke leden. behoeven n:et te herhalen, wat af horbaa'-delijk gezegd is. n.l. dat het veder ontreden van het Kah;net-Col:jn naar hof aVwneen gevoelen )"an héél liet KMtiCfie'-e nl'éen moeelii'k zou zijn, hdvn do C'ivisteliik-His'o rise hen van de koil'ivr huns weegs zouden W'Pien toinig- feerent Ongetwijfeld denkt er zoo ook over de "VhoPpko Kamerfractie, welke vanmid dag om half twee vergadert, en dan. be have hef antwoord, da:t moot worden ge- jfven op hef voors<el van tien beer Mar- ehatrt. en wcttca afw'izende shreVkin-c nu ilreerTs vasfsfaat, ook andere mogelijkhe den voor de crisis-oplossing zal overwegen- en bespreken. Een nipuwe rechterzijde en een centrum. In „Het Centrum" wordt de mogelijk- W gelanceerd. een nieuwe partij-forma- i te vormen [iftf- f>" Waarom zouden de Vrijzinnig-Demo- Itrafen niof veel eer aan een centrum- fmncenfrafio denken dan aan een naar de A P. georiënteerde democratische inrentratie". Dit centrum zou dan worden ge- trirmd door R.-K., Antirev. en Vrijs. [Democraten, „dp drie partijen, die (Je or- he staatsopvatting huldigen, en bij alle verschil van meening voldoende pun ten van overeenstemming hebben, om ge durende een wetgevende periode vrucht- haar saam te werken". .Men kan dan Socialisten en Communis ten 1 i n k s laten liggen, er vormt zich een nieuwe rechterzijde uit Vrij heidsbond, Christelijk-Historischen, Bra- tisten en antipapisten", aldus „Het Cen trum". Het denkbeeld geeft, naar onze mee- ning, een roede oplossing voor het geval, dat de eenheid in de bestaande rechterzij de coalitie, niet behoorlijk kan worden hersteld... Het land moet re- worden. Met de S D. A. P. samen te werken in een regeoring, begeeren wij Diet, dan noodgedwongen, .in uiterste nood- aak Welnu, de bovengenoemde cen- ir om-formatie, door „Het Centrum" Toorgnsteld, geeft een andere mogelijkheid Toir do vorming van een meerderheids- bbinel. Deze oplossing is o.i. heel goed, maar men zou toch wel al te theoretisch de zaak bezien, indien men zou mrenen, dat ze in de practijk zoo maar in-eens kant en klaar zou zijn, en, indien ze er eenmaal was, in do practijk geen moeielijkhedcn Wu opleveren! „Het Centrum" besluit dan ook: „Had mr. Marchant zijn politiek in deze richting georiënteerd, hij zou wel licht ook thans nog niet slagen, maar hij had perspectief geopend". Wij meenen bescheidenlijk. dat „wel Bcbt'* te mogen vervangen door „hoogst waarschijnlijk", ja, door „zeker"! I V De oolitiek der S.D.A.P. In een artikel in „Het Volk" treffen wij dezo zinsnedo aan: „Wel brengt ook een ®PPositiesteiling haar verantwoordelijkheid en dient mon steeds voor oogen te hou den, dat men, wil men oprecht blijven, als oppositie, niet meer moet eischen dan men zich in staat acht als regeerendo partij te Jwvullen". bat is een nieuwe lente en een nieuw feluid, zegt „Het Vaderland', om met don dichter Gorter te spreken, want tot nog too beft de S. D. A. P. altijd juist andersom Haan, en zich nooit om het bereikbare bekreund Inderdaad is dat „een nieuwe lente en I <-n nieuw geluid". Maar 'wij vreezen, dat, zooals wel meer ons klimaat voorkomt, die nieuwe lente *at al to kortstondig van duur zal zijn en «t dit nieuwe geluid maar al te gauw 'akeb zal gaan klinken! «e S. D. A. P. zou immers beol veel „aanhang" verliezen, als zij „oprecht" zou zijn en slechts naar het bereikbare zou streven! En dat moet klaarblijkelijk in haa?po litiek vóór alles worden vermedenl DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiön 30 cenl per regeP Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverlentiön, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen wdMén aangeboden of gevraagd, huur on ver huur, koop en verkoop I Ü.50. BUITF.MLAND Duitschland. De aanvaarding van Locarno." Peracora m en laren door de ra (j0 iaaf u t^chen Rijksdag ballen van te v« tn 7°" ffeho»den de- Maden S da u'feen te zeilen. d-punl nogmaa's '«"eerP7en',^tndIf ,T van het verdrawel - afsluiting beteefcent, doel," dat ll>crl"ml schouml kteeen J"0* be- ■la der nieuwe ontwil-Wing 8 h<* ein' beke^S XÏÏL1vind de° ™d slraties ptaate den eT domon- afRevaard^dT8' de d ^'iksda«- marek, waren aanwezig- ook".!..™"' B'S" Dnbsn-h-Nalionaie B nnen'andsche Zn kon q„i T vnn tot de teeenslenimera behoorde "■O-te, °ni dB afkondiging j„ r!!n hM vo°rste', maanden uit teeteVnJ!/™""''' Iw"« hie'den, zoodal h t' l!? 's'emni n'? onf- Grondwet v^tht»±J^VOOT de d0 dw Ir""^.6'- Frankri'k. HET KABiWET-BBIAMD GRVORMD. Hon m jjiré-rdi o i A s mTfn sTer fei Briand heeft Zaterdagavond Doumer- P1.z.IJn. m n'B'er:(; vooreesle'd TT: i v-r- trekl heden naar Innden en za' tVnensda^ Parijs le-n»keeren. Itonderdag zal h i atm mm.sterie aan het mrloment voor atellen en h.j zal de Kim»r verzogen vrijdagochtend de debatten over do he- jrroohng te hervallen T,o..oheur zd zii„ herstelplannen fa hef lWein van de T0,_ gende week aan de Kamer voorleggen Het kabinet is als volgt samen,oeele'd: Briand, premier en Bultenlandsche Za- Bené Renou1! Justifie. Ohautemns Binnenl?„nds-be Zake© Loncheur, Financiën. Pa:nlevé, Oor'og. Levsmes, Marine. I>alazier. Onderwijs. Be Monzie, Onenbeve We 1 Ba'niél VneenL Handel P err i-ea-, Kol onën. Btirand. Landbouw. Jourdain, Pennoenen.. Bu ra four. A-beid voM Ziin Lava!, voorzitterschap van den min!s- terpaad. Morel, Financiën. Ossola, Orrr'ag. Laurent Ev^ac. Luch'vaart. Baniélou. Handelsma-rin«e Chauv'n, Bevriide Gebeden. Benazet, Lichamebjke Opvoeding Het karakter van het kabinet Het ministerie Hriand is een afschadu wing van het kabinet Pain'ovó en bestaat Uit leden van de radwa'e kartelgroenen mei twoe jremaheden van de uilers'o lin- meTlo8' t OI"wls,'He opeeno- men Leygnes en P.,„. Jourdain. die weinig aanhang aanbren-gen. mvokke p'.nl ligt juist in de ern- sl Sta porlefou.Hc, daar hot niel Lm. cl.eur is van wie o»n energiek miiverngs- P °n verwacht wordt. Do 1fak.whe pers nit zich zelfs zeer on gunstig over de finaneioele vomsle'len von Loucheur. De grootste druk is uifaeoefend door de £fr K™ °m bij "«"fbike onl- mnd'ing de vork-ernwon Ie leiden Hel kal. mi el is oen parUrkoheot, doch gem, pno.Veron.le nalio.iale rnuce,ilra'ie Men acl.t het kabi.net „iet toe .mum te-' gen de kanend» no'ücke etermen P.i geert he> oen ko-ten duur. sc'" Het kabinef-Drjand is zeker ntal min der een cariel-minusterie. dan de snd;.ir;n;^™s„™n,,n,:"1 p^»- lo.d t PWtan ziin door on verdachte O,winsten bezet R selie Zaken B;",,enla„d- ex Dahdu-r aan ftndorwiis 'Peri-slo lullen,mis van Herrioi Hel tegenwicht dal door Levgues aan I ne en Paul .Tourdain aan Pensioenen den nks-rein.hlik,l woord.gors van bet reehische eanlrum ge.-o.md wordt, legt niel veel gewicht fa Ingezonden l^ededeelinp. IMSIEHIüMSCrlf IIHRItlET-HUISn". Heerensingel 34 35 - Tel. No. 1523. PRIMA KWALITEIT - VERZEGELOE ZAKKEN 3178 de sohaal, zoodal do orienteering van het ni'-n.sterie fadord(sad bes'tst naar lfaks wijs'fc. Be rechtsoho bladen zijn eenig9zns ver baasd B rn and aan liet hoofd van oen Car tel-mini's'er ie to zien. waarvan do moeste leden deel uitgemaakt hebben vu do ka- bimetfen Herrot en Painlevó Maar hun verbazing gaat niet zoover, dat zij om deze reden a nr ori het n'onwe m'n:s'e"ie a'len steun ontzeggen. Zcr»als Bnró in de sa mengevoegde „Eektfr" en ..Aivnir" schrijft is een groot deel der oppositie Briand dankbaar, dal hij hen van de on gerustheid voor do socialisten verlost heeft, zoodat z'j zelfs al fe bere'd z'jn, hom te ondersteunen zo©der hem een en- IcoV» ernst-ge cara© tie- to \rar,en. Be overtuigde cnr'e";isten zouden oven- we' de sooiail:s'en nu nog niet wil'en los laten en in ieder gcva.l de moge'iijkheid wülon open houden te ge'eger t'jd weer tot oen samengaan met do öoc:alisf«n (e- rui? te koeren. In (leao omstandigheden Js men niiot ze ker. wat he» proram van liet nieuwe m:- nisforo zal zi:n o© op we'ke meerderheid hel zal steunen Be re geerings verklaring za', rooals Br-ind madcdee'dc. zeer kort z in. Zij zal voornameb ik aan het f'nancieole vra: - stuk gew'jd zijn en voorts twee punten. Ton ecsio zLi dun wensch der re •ree- ring uitspreken, im den ko-fst mo«'e':i,ken tijd den terugkeer tot het diativcf en kies stelsel aangenomen te z/en: en ten tweede zrx\ Int* ij*'n,<"a- n V t Kirrvr en Senaat worden vnovelezen, welke daartoe to^en Woensdagmiddag A r worden b'ieon«peroepen. Wat de poVtiieke jwmenstelling betreft bestaat het min'sfer'o uit vier senatoren: Bené Bono-r» B« >^-1- Perrior, en Bu- ra©d, en ne"en kamerleden. Wat d^ pnr4iien be'reft. bebooTen dp se natoren alen tof d'i' democratisch o Vnker- ziide. en de Kamerleden Briand en Pan- ïevé tot dio c-ocp van d° Benub'iko'nscho soc'alistidn, Chaufemns. Balad'er en Bura- four tot de groep Rad'calen,- Louoheur tot de Cauclio-Tad criien. Geerde Tjovues en Peul .Tmirda:n lot de groep der links-re- pob"keirtpn d:e fo« 1111 tee nog noo't aan he' Cartel beeft meegedaan. Va© de ond orstaa 1 ssecre'e r:ssen behoort p5erre T.a'p] liet geen enkele eroop. maar l»:i neemt zieli onafliepke'iik som'aHsL Z':n ro' in liet m:n:stpaie zat van vee' be- (•noVen'S zijn, omdat pij ren tweede Br:a©d zal wezen, zooa's deze hem reeds heeft go- kwal'f'oeerd: b:i zail over hof a.lgemeen namens Brand op trod en, wanneer dozo vwhi'nderd is. Moskou's bezornd^eid over Locarno. Briand stelde T 8 j i t s i 0 r i n gerust. Be „Hommo T'ihro" le^t den nadmk op de belangri'kbeid v°© Tsn'ojer'n'e onder bond met Briand en voegt or aan toe. dat deTo nauwkeurig oml:rnde verzekerm^n heeft gegeven, welke bedoeid°n do onge- rus'htrd van Moskou mot betrekking tot do Eimelscho msingel'mgspo1 itek" wog to nomen. Wat be Bert het verdrag van Locnrno en den Vo1 ken bond vernam Tsiiifsionn. dat p'emand Busiariids biiitens'tuitinig wenscht, doch dat Moskou beginnen moet mot do bos'aande infe~nat:onale wetten on org- nisaties te erkennen. cnne'and. De ouderteekening van Locarno Onderhandelingen over liet R ij n land Na de onderleekening op Binsdag a on na een audiëntie bij don koning zal to Londen worden aangevangen mot de voort zetting dor onderhandelingen over Rijn land. Do delegatie van Duitschland zal wel de omvangrijkste zijn, die te Londen aan- wpzig is. De ministers worden n.l. boven dien vergezeld door den Oborregierungs- rat von Stockliausen, van do rijkskanselarij, den legatie-secretaris Storm, van liet de partement van Buitenlandsche Zaken, den legatie-secretaris Redlhammer en den par ticulieren secretaris van den minister van Bultenlandsche Zaken. Bernhard. Onder diegenen, die de delegatie uitgeleide doden, bevonden zich ook de Fran.scho zaakge lastigde Lobourye, de Belgische gezant en do Poolschc gekant. Do stemming der Duitsche delegatie was hooi wat beter dan toen zij enkoio weken geleden naar Lo carno vertrok, want thans heeft men den berg achter zich. I)e delegatie zal lieden aan het Victoriastation te Londen arrivee- ren en evenals het vorige jaar haar intrek nemen in het Ritz-hotel. Haar verblijf to Londen zal drie dagen duren, daar de ge delegeerden, naar men verwacht. Londen Woensdag weder zullen verlaten on Don derdag te Berlijn aankomen. Vrijdag of Zaterdag zal dan het kabinet, zooals aan gekondigd, zijn ontslag indienen. De veroordeeling der communisten Do Londensche ufdeeling dor Labour Partij heeft zich in do Zaterdag gehouden jaarvergadering bezig gehouden met do veroordeeling der twaalf communisten. Een der leden diende het volgende voorstel in: „In verband mot den aanval der regeo ring op de communistische partij, welke oen voorbereiding is voor een algemeenen aan val op do vrijheid van het woord cn do politieke actie der arbeidende klasse, be sluiten wij, dat het oogenblik niet gunstig is, om over te gaan tot toepassing der be sluiten van Liverpool betreffende de com munisten en derhalve do uitvoernT van dezo besluiten op to schorion tot hot vol gende jaar. Do voorzitter was van meaning, dat hij dezo motie niet kon toelaten, daar zij in strijd is met de door het algemeen congres genomen besluiten. In stemming gebracht, werd de motie verworpen inet 50:? 205 stemmen. Een motie van professor Laski werd aangenomen. Daarin wordt ter kennis ge bracht, dat, ofschoon de partij zich niet eens wil verklaren met de politiek en do methodes der communistische partij, men op de krachtigste wijze wil protestveren tegen do dwaze en door niets (e rechtvaar digen actie der regeering, welke processen instelt tegen communistisch e' leiders, op grond van verouderde statuten. Deze ver volging is des te afkeurenswaardiger, om dat er onder do leden der ("«en^ 'H"" -o onser va lieve regeoring mannen zijn, die „...tmuxli^ir*7 govangoncn te ois.-lion. Vorder wordt or Lu alle aangesloten voreenigingen o»> aan ■0- drongen bij den premier een krachtig pro test in te dienen. De toestand in Ierland Aanval op do kazerne Vrijdagmorgen half drie is op de kazerne van de burgerwacht van Philipstown en Tullajnoró door een gewapende bende een aanval gedaan. Twintig minuten lang dunrdo hot goweorvuur ononhnodohjk oort, maar niemand vnn du bezetting .8 gewond. Voor de aanval begon, hadden do bestormers de telegraafverbindingen door- gesneden HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Briand heeft een nieuw kabinet oevorntd Loucheur Is minister van financiën. Naar een Noordelijk Locarno-nact? Winter in het buitenland. Hevige stor men in Zuid-Italië en Spanje. (Buiten Iandscho Berichten). BINNENLAND. De Kabinetscrisis. Een nieuwe nar- tij-formatie (Driestar). Nadere berichten over de stormramp en over de brand te Venray (Gemengde Be richten, 2do blad). LEIDEN. Te Sassenheim is op 42-jarigen leeflijf' overleden de heer P. v. Cranenburgh. den Finschon geleerde prof. Erich. Voorzoover valt to bezien, schijnt Rus land niet geneigd te zijn zulk een pact Ir sluiten. Do andore Noordelijke landen ne men ih&ns in overweging een dergelijk pact zonder Rusland te INNENLAND In i' ij d Gcvan genei Zeven republikeinscho gevangenen zijn Zaterdagavond ontsnapt uit de Muiintjoy- gevangenis te Dublin in politic-uniform, die de gevangenis waren binnengesmok keld. Volgens een Reuler-bericht werd de de ontsnapping mogelijk gemaakt door ,To- wapende lieden, dio toegang verkregen tot de gevangenis- door do gewaagdo list, in de uniform van do burgerwacht te ver schijnen met mannen, die volgens hen ge vangenen waren. Zij breiden de gevangen- beaardrrs in bedwang on zetten inderhaast, negentien gevangenen in een wachtende auto. De politie doorzocht de omgeving, doch tot dusver zonder succes. Italic. Het Fascisme regeert In (lo Italiaan ach o Kamer Groot t u in u 11 Do eerste van de belangrijke fascistische hervormingen kwam Vrijdag voor do Ka mer. Deze aanvaardde do wet. waarbij in 7500 van de 9000 Italiaansche gemeenten nun het plaatselijke zelfbestuur oen einde wordt gemaakt. Do burgemeesters en ge meenteraden worden daar vervangen d< Tegecriugs-beambten, pod es tas geheeten De oppositie was niet verschenen, zoodat de meeste redevoeringen door fascisten w don gehouden. Alleen werd de stem v een communist gehoord, die de fancis voor moordenaars uitmaakte, liet tumult was bijwijlen zoo hevig, dat de president van do Kamer zijn toevlucht moest n lol het nieuwe bellen-systeem waarbij onder den zetel van ioderen afgevaardigde een electrische schel is geplaatst, welke bellen de voorzitter, door op een k drukken alle tegelijk in werking kan stellen Aldjts wordt ieder tumult overstemd door het gerinkel van ecnige honderden bellen Baltische Staten. Een Noordelijk Locarno-pact? Zal Rusland meedoen? iclcl wordt, dat de .Noord-Europee- den, n.l Finland, Zweden, Noor wegen en Denemarken, momenteel bespre kingen voeren over hot sluiten van eer Noordelijk „pact van Locarno" niet Gov jet-Rusland. Dit plan is voorgesteld door De KABINETSCRISIS. Over de stroomingen in de R.-K. Kamerfractie. De parlementaire correspondent vat ,,De Morgen liet orgaan van du II-|< MmhaWiaton. meent hu, volgende uxnn.i lo lunnon geven van dn vuraohillujulu stroomingen ui de R.-K. "Kamorfrarii... ..OP do oereto plaats is er een hrirelke, oanlal onvorzoonlijk™, die I, xxlrnnro verzotten togen ieder,, dcnie r.i- lerlie coalitie on liet is ons zelf. ml/, k. dat een van de markantste cona.rv.ilievn '■"•en tan zeerste verwonderd ,j tbfPci tJ.nlrpaJmf.jjjuih.vi v:in (|,.n i, ,.r Vervolgens is er een stroomt ng. uk, haar uiting vond in het gcïnspirt.-'nli- ar tikel van „De Tijd", waarin aan oen vrj- zinui^ democratisch-socialistiscb m i n <1 e l hoidskabinet een loyale oppositie were toegezegd, on zelfs stouu word beloo'd tot het bereiken van eonigo bepaaldp pnutfii. Ten slotte is er een dorde .strooming en ïinar mon algemeen aannoemi is <li numeriek de slorksto Strooming vrelkc de zaak van allo kanten ernstig wil over Deze strooming schijnt haar oorsic uiting te hebben gevonden in Jiet merk- iligo artikel in Het Cenlyim vaif Donderdagavond,- in welk artikel naast de objectiovo booordoeling van h<*l aanbod den heer Marchant do stelling wordt geponeerd, dat de verklaring van Mi. r; Nolens in do avondvergadering van 1H November onmogelijk kan dienen om een samenwerking mot de vrüzinnig-domoera- I to sluiten, indien dezo zich onnvd- dellijk bereid verklaren lot voortzetting het gezantschap bij don n. Stoel Al gemeen wordt aangenomen, dat dit arti kel, dat kennelijk van do hand van mr. P. Aalberso is. hot gevolg is van contact met M'fr. Nolens. Van oon politicus „uit do onmiddelliiko omgeving van den heer Marelmnt en dio lortdurend contact houdt mol den vrij- zinnig-dcmocratisohen leider", heeft de lfde correspondent nog eens de „absolu- to zekerheid" verkregen, daf do moceli'k- heid van een vriiz'nrii"-domocratisch-so- cialisliso.h minderheidskabinet uitgesloten is, zooals nir. Marcliant reeds in zijn Bo>t- terdamscho redo hooft verklaard, en wol om de alleshehoerschendq reden, dat de val van een dergelijke regeoring de vorming van eon nieuwe democratische regoor'ng voor langen tijd onmogelijk zou mak u. Tegenover dit groote nadeel zouden ook naar liet oordeel der sociaal-democraten do voordeeion, welke een kort democratisch bewind voor de democratische gedachte zou kunnen opleveren, niet opwegen In de omgeving van den heer Marchant bleek de meening; fe bestaan, dat er in ze kere rooinsch-kalholieke kringen een slmo miug opkoinl om de kabinet-formatie van den lieer Marchant'thans fe lalen misluk ken, ten einde in eon later stadium een de mocratische concentratie onder roomxeh- katholieke leiding te doen plaats vinden. Men verzekerde den eorre onndenl van ..Do Morgen" echter nadrukkelijk, dal de vrij zinnig-democraten daar in dat geval den absoluut afwijzend tegenover zullen i n en men beriep zich daarbij op do houding, door den heer de Savornin Lobman aange nomen hij de formatie van lu-t kabinetuy j per. Nu eenmaal (en ook allerwaarschijn lijkst volgens het advies van mgr. Nolens> do formatie in «lo handen der vrijz.-demo- craten gestold is, zou de eenvoudigste po litieke eigenwaarde een dergelijke handel wijze onmogelijk kunnen tol"i*eoron. "W'ist de roomsch-katholieko Kamerfractie sa- 1 menwerking af. dan zou de heer Marchant

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1