xcicbobe (Boti^cmt 179 Jaargang. WOENSDAG 25 NOVEMBER 1925 No. 5108 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BU9TEMLAMD ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, se Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, per post I 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- War tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ^taling. Afzonderlijke nummera 5 ct., met Geïllustreerd jagsblad 9 ct. - Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon, advertentiën 30 cenl per regel Voor Ingezonden Mededeclingen wordt het dubbele van het tarief berekend. z Klaln* advortentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- huur, koop en verkoop 10.50. nummer bestaat «uit twee Een Geruststelling. vrijzinnige zijde is men erg he- nl, dat er iels zal kernen van liet. door jbrchant bepleitte meerderheidska.bi- r k-, S. D. A. P. en Vnijz.-Democr. d «dirijft do „N. Rott. CrC van gis- «ind: Zoodra duidelijk zal zijn geworden daar behoeven we blijkbaar niet lang 0 wachten dat bij de hengel par ld j Mr. March ant het Roomsche vischje „niet heeft laten verschalken, zal ook laatste optimist, die liet nog mogelijk lillo, een meer de r lie i d skabnet te-for ceren, ongelijk moeten bekennen. Er dan in do moeilijke politieke crisis 'minste een punt gekomen, waar om- een e communis opinio bestaat: we j ons met een minderheidskabinet treden moeten stellen. 1 dan, haar beschouwing vervolgend, tieerf het blad, dat er een ..plicht" is n haar artikel staat: „Plicht" AntnVev. en Chr. H\st. om zulk 'n te vormen. „Nu een van de drie onttrekt, zijn daarom de twee andere aief ran hun toezeggingen (bij de ver- a? gedaan) ontslagen", zoo morali- Ihef blad! kunnen liet liberale orgaan gerust- Al hoeft het door haar gewensc'hto lerlie;diskabii#.et o.i. niet heel veel het door haar zoo gevreesde meer- fidsknbinct van R. K„ S. D. A. P. ©n t-Democr. komt er momenteel zeker' - dat is nu uit alles wel duidelijk irden. „Centrum" van gisteravond schrijft, tod op de hier besproken vrees van nnige z'jde: is één troost voor deze lieeren. Mgi'. Nolens heeft in 1922 de drie marden genoemd, die vervuld zou- moeten worden, eer de Katholieken zonden kunnen besluiten, om met D. A. P. saam te werken, lii dr:e voorwaarden waren: dat die samenwerking niet ge- lil wordt, maar door den uitersten worde opgedrongen: dat niet alleen de Katholieke rlij, maar ook eventueel bestaande lere Partijen daartoe overgaan: So. dat niet een deel. maar de ge le Katholieke Kamevclub van de Zakelijkheid overtuigd zij. oorzoover wij het kunnen overz:en. thans nog maar alteen de tweede rwaarde vervuld. er is geen schijn van waai'scli'jrdijk- •op het ooigenbLik dat alle drie die raarden, door mgr. No1 ens vereischt, imvezig zouden zijn of dezer dagen lijkheid zouden worden, moet nog wel Wat anders gebeuren, ens de ..uiterste nood", waarvan on to. wordt gesproken, er is, en alvo- „de gelvoelc Katholieke Kajmerclub le noodzakelijkheid overtuigd" zal ia een samenwerking met de S. I). 10 aanvaarden! iterdaaavond bij den dominé! „Stemmen voor Waarbeid en schrijft de psychiater J. van der '9 Den Dolder een artikel over de van geestelijke en lichamelijke t'en, die de mensch is. 's Zaterdagavond® in de pastorie, oudere werkman binnen wordt gela- dominee te spreken en dominee, fen uit zijn werk. dian tegenover md komt lo zitten, die onder veel :*n een verhaal gaat doen over den 'dei- zouden, waaronder hij gebukt 'dat hij al zoo lang van.plan was iuee eens op té zoeken om eens met daarover (e pralen", en die, nog 1 onder een vloed van tranen, ver pis een belijdenis van zonden aflegt dat de dominee er door geroerd "■dan zou die predikant misschien juivorder beeld van 's mans geeste- kven en gees tel i iken toestand kun- ™jgen, als hij 's mans rigide pols 'kon voelen en iels wist van ader- ^jpg en de psychische stoornissen f dien physieken invloed tol stand men. Feu geenszins ontkennen, dat het liet lichamelijke van groot en in- zijn op het geestelijke; ook ora- is dat waar. Maar dal 'n dominé, Aalordagsavonds in z:jn pastorie bi ec lrts to el heeft! als iemand azijn geestelijken nood komt kla- iDolfi zou moeien voelen en aij-n(vol- schrijver zoo gewensclite) kennis ^rverkalking" er bij zou moeten J'hjkl ons toch wol 'n wat.vr om- JJc /.org, 'n wat vreemd© wraor- de Z'cl, wier noodt n men hem Y leggen! jjfliolieken behoeven Zalerdags- ®et aan Ie bellen aan een paslo- Waar geestelijke „midden uit Ie roepen, ter Jen'ging; van hun geestelijke behoeften; onze kerken staan wijd open; onze priesters staan heel den avond gereed. "Wat zijn toch de Protestanten begonnen met de Biecht af te schaffen, waarvan, zooals telkens blijkt, velen nu weer een surrogaat in luin Kerk willen invoeren! En de Katholieken weten wel uit on dervinding, dat hun priesters in de biecht stoel een zuiver en héél zuiver beeld van bun geestelijk leven en geestelijken toe stand kunnen krijgen zonderde po1® te voelen en zonder kennis van „aderver kalking" te hebben. Beschouwingen als deze in de „Stem men voor Waarheid en Vrede" kunnen om meer dan één reden in ons verlevendigen en verdiepen onze waardeering van en dankbaarheid voor hot heilig Sacrament van de Biecht! De Katholieke radio-omroep. De Kallioüioke Radio-Omroep is gister avond geopend. Voorlaan zal lederen Dins dag van uit Hilversum een Katholieke avond worden gegeven. Pastoor Perquin uit Amsterdam wees er op .in zijn kort openingswoord, dat op zulke avonden de Katholieke beginselen geenszins zullen worden weggedoe zeld, maar, dat wel alles vermeden zal worden, wat wie ook lean hinderen, dat, waar onze beginselen worden gesteld te genover dit van anderen, er geen verwar ring tusschen heg:aiselen en personen zal zijn, hetgeen tot schade van de naasten liefde zou strekken. Ziehier de eenige goede vorm van apologie! Dat de Evange lische Maatschappij e.d, 'ns mochten in zien, dat zij óf ons voorbeeld moesten na volgen, óf, zoo hun dat onmogelijk blijkt, moestenzwijgen! Pastoor Percprn opende de K. R. 0. „in den naam des Hoeren'' De Nijinéegscho hoogleeraar dr. G. Brom was de redenaar voor dezen avond en hij hield een ontroerende redo over do plaats, die Christus moot innemen in het leven van Ons, Katholieken, in ons aller lie ven 'n Schitterende uitvinding, de radio, die nog zóóveel voor do naaste en de latere toekomst voorspelt zóóveel, diat in d:e toekomst-wereld, waarin do radio de plaats zal hebben ingenomen, wélke haar bij haar steeds verdere ontwikkeling aan gewezen zal blijken, héél veel dingen heel anders zullen gebeuren, dan nuMaar, laten wij niiet de toekomst ind.roomen doch met open oogen en naar daden stre vend verlangen voor de werkelijkheid van het h eden staan; en mede werken, voor zoover reder van ons mogelijk is. om do radio t'c doen dienen, tot verbreiding der kennis van Christus en verdieping der beleving van Zijn Leer! Ouitschland. Locarno in den Rijksdag Een overzicht der debatten Gisteren waren in den rijksdag de lei ders van de verschillende fracties aan het woort}. Glara Zetkiu, de stokoude communiste, die na twee jaar afwezigheid uit Sowjet- Rusland terugkeerde, had zich onmiddellijk naar de rijksdagzitting begeven, waar zij vuurroode bloemen op haar plaats vond. Haar plotseling verschijnen kon echter slechts voor een oogenblik de aandacht van de sprekers, afleiden. Men volgde met aandacht Wels, graaf Weslarp, dr. Scliolz, Felirenbacli en voqral den minister van buitenlandsche zaken, dr. Stresemann, die in de debatten ingreep en bijna een uur lang sprak om de leiders van.de verschillende fracties te beantwoor den. De kleinere goden moesten natuurlijk als naar gewoonte voor leege banken oree ren. Het bleek al spoedig, dat er verschillen de moties van wantrouwen waren ingeko men. Behalve de eergisteren door de com munisten ingediende kwamen gisteren ook de Buitsch-Nationalen en de Völkischen mol inolies van wantrouwen op de prop pen. De Völkischen hebben bovendien den eiseh gesteld; dat de wet op liet veiligheids pact eerst twee maanden na aanneming zal worden afgekondigd. Graaf Westarp deelde iu zijn rede mee, dal zijn fractie en bloc zal tegenstemmen, dat ze echter nog verder gaat en er aan vasthoudt, dat een meerderheid van 2/3 voor de aanneming van het Pact noódig is, en dat de Duitsch-Nalionalen. mocht er ïuct een eenvoudige meerderheid een besluit worden genomen, deze beslissing niet zullen erkennen. Een en ander werd echter in een opvallend gematigde en za kelijke rede medegedeeld, die zeer lang duurde en die uit den aard der zaak geen nieuws meer bracht. Namens de sociaal-democraten voerde Wels liet wöord en verdedigde het tegen woordige standpunt van zijn partij, die ge deeltelijk aan overwogingen van interna tionale solidariteit moot worden gevyeten. Scherp polemiseerde hij tegen de Duitsch- Nationalen. Onder andere kwam hij met onthullingen uit de notulen eoner geheime vergadering van de conservatieve partij leiders, waarvan Westarp later betoogde, dat ze veryalscht waren. De houding van het centrum is bekend, evenals dat van Stresemans eigen partij, de Duitsche Volkspartij, en de sprekers van deze beide fracties konden dus kort zijn. De communist Thalnianu zaagde 1* uur lar.g een manuscript af, waar niemand naar luisterde. Namens de democraten verklaarde dr. Koch bet pact als een nieuwe mijlpaal op den moeilijken, weg der Evfülluugspolitik te beschouwen, waarna dr. Stresemann zijn lang pleidooi' begon lor weerlegging van de reeds zoovelo malen behandelde verwijlen en tegen-argumenten van Duitsch Nationalen en andere tegenstanders van Locarno, en' hij had geen'slechten dag, of schoon men merken kon, dal hij lang zamerhand van deze stof meer dan genoeg kreeg en zicli over deze dingen niet eerlijk meer kon opwinden. In Stresemanns rede was alleen de me- dedaeling nieuw, dal de Belgische regee ring zooeven aan Berlijn had laten welen, dat de .veroordeelingen bij verstek van de zoogenaamde oorlogsmisdadigers als in strijd met den geest van Locarno zullen worden gestaakt. Spreker lioople binnenkort een soort gelijke toezegging van Frankrijk te zullen ontvangen. Na Stresemann .sprak de leider van de Economische partij, prof. Brcdt, die met nadruk vc: klaarde, dat zijn fractie alleen dan voor Locarno zal stemmen, als bet bekende Beiersche amendement no pens den datum van toetreding van Duitscliland tot den Volkenbond zal wor den aangenomen. Eenzelfde verkte,... zij het in minder positieven nu. legde de vroegere Beiersche minister-president graaf Lerchenfekl namens de Beiersche Volks partij af. Voorts kwamen de sprekers van de heide Völkische rijksdaggroepen, die liet tegen woordig met elkaar aan den stok hebben, aan het woord. Graaf lteventlow sprak namens de Völkischen, Strasser namens do nationaal-socialisten. Hel behoeft -geen betoog, dat béiden als om strijd tegen Lo carno en tegen de toetreding tot den Vol kenbond fulmineerden. Als bijzonderheid mag nog worden ver meld, dat gistermiddag generaal Luden-- dorf, die met de beide Völkische groepen overhoop ligt, plotseling iu den rijksdag opdook. H Was de eerste maal, dat men er hem sedert de beëediging van president Hindenburg zag verschijnen. De Beiersche premier voor Locarno, doch tegen den Volkenbond De politieke commissie» uit den Beier- sclien Landdag heeft gisteren een voorstel van het Völkische blok behandeld, waarin de Beiersche regeering wordt verzocht aan do Rijksregeering mede te deelen. dat zij niet in staat is haar toestemming te vor- lecnen tot Üuitschlauds toetreding tot den Volkenbond, of tot bet sluiten van liet vei ligheidspact. De debatten hierover hebben ettelijke uren geduurd, in hot verloop waarvan de Beiersche minister-president o.a. het navolgende heeft betoogd: Ondanks de weinig bevredigende „terug werkingen" op de nevenkwesties heb ik besloten, de vraag betreffende de-ondertee- koning bevestigend te beantwoorden. Ge zien de tot dusverre plaats gevonden ont wikkeling der situatie in verband met do kwestie van Locarno, schijnt het mij in dit stadium der ontwikkeling niet mogolijk neen te zeggen, daar Frankrijk, Engeland, en alle neutrale mogendheden zonder uit zondering weer dezelfde onjuiste meening over Duitscliland zouden verkrijgen, waar onder wij in den loop der laatste jaren zoo oneindig zwaar hebben geleden. Wat betreft de kwestie van Duilschland's toe treding tot den Volkenbond, daartegen heb ik mij met beslistheid verzet, omdat deze Volkenbond slechts een instrument in de bandon der overwinnende mogenlieden is. Ik sta op het standpunt, dat op liet oogen blik Duitschlands toetreding tot den. Vol kenbond niet mag plaats vinden. Tegen de tock<~' 'ige gevaren beschermen wij ons Let best, indien wij den datum van Duitschlands toetreding tot den Volken bond door den Rijksdag laten vaststellen. Frankrijk. DE KABINETSCRISIS Briands pogingen mislukt De Socialisten bereid oen Kabinet te vormen Briand is in zijn poging om een kabinet te vormen niet geslaagd. Zijn onderhoud met do socialistenleider had hem doen zien, dat de .socialisten voor een medewerking binnen liet kabinet zoo danig hooge eisclien stelden, dat het on mogelijk was, daarop in to gaan. De socia listen wilden n.l. in elk geval meester zijn van het voorzitterschap van den minister raad en eischten de belangrijkste porte feuilles. In den loop van den middag is Briand gisteren dan ook naar liet Elysée gegaan om aan Doumergue mede te deelen, dat bet zijn, bedoeling is geweest een ministerie te' vormen van breede linkschc concen tratie, waarin zouden kunnen worden op genomen Painlevé, Herriot, Paul Boncour en Leon Blum, maar waar hij niet op de gewensclite medewerking heeft kunnen re- keneD, daar wensclito hij van de formatie van liet kabinet af te zien. Do man, die daarop in aanmerking kwam om een soortgelijke poging te doen, was Doumer, die aan het ministerie een karakter zou kunnen geven, alsof liet in het hijzonder zich richtte op do financieele taak. Hij vroeg 24 uur om zijn geestver wanten to consulteeren. Evenwel gelooit men stellig, dat ook Doumer van de laak zal moeten afzien. Het grootste belang van den dag ligt echter niet in de crisisondcrliandólingen, maar in hetgeen gebeurd is bij de socialis ten. Ondanks liet feit, dat nauwelijks twee maanden geleden liet roode partijcongres de deelneming aan do regeering met groote meerderheid heeft verworpen, zijn tal van leden van de kamerfractie voor die deel neming blijven ijveren. Toen dan ook^ip de middaguren de socialistische fractie *en de partijraad in liet paleis Bourbon bijeen kwamen, werden de besprekingen onmid dellijk geleid iu een richting, die zelfs veel verder ging dan een eenvoudige deelne ming aan de vorming van een kabinet. In die vergadering hoeft Blum verslag uitgebracht over zijn besprekingen met Briand en mededeeling gedaan van de eisclien, clie gesteld waren. Naar aanlei ding daarvan werden twee moties aan de vergadering aangeboden. De eerste van Mistral, die gunstig was voor hot onmid dellijk deelnemen aan het bewind door do socialisten, zoo zij over r> of 6 portefeuilles zouden kunnen beschikken, een andere motie van Compere Morel, waarin gezegd wordt, dat de socialistische partij bereid is, de verantwoordelijkheid van hel bewind te nemen met of zonder medewerking van linksclie groepen, m.a.w. dat de socialisten dus bereid waren desnoods alleen een mi nisterie te vormen, maar zoo de andere groepen met de socialisten wilden samen werken, zij fcich zouden hebben te gedragen overeenkomstig de aanwijzingen van de socialistische partij. Tenslotte leidden de besprekingen tot het aannemen van een motie, die woldra in de wandelgangen van de kamer bekend raakte en enorm opzien baarddo. De ver gadering van de kamerfractie, en van den partijraad namen n.l. met algemeeno stem men een motie aan, waarin gezegd wo.rdl, dat do socialistische groep voortgaat den financieelen toestand op het eerste plan barer bezorgdheden te plaatsen, dal de groep vertrouwen heeft in de oplossingen, die zij heeft voorgesteld (de kapitaalbelas ting) en dat zij overtuigd blijft, dat, wan neer die voorstellen met krachtige daden worden voorbereid en er door vergezeld v/orden, daden, die in overeenstemming zijn met de omstandigheden, dat dan daardoor het financieele heil van het land, waarvan per slot van rekening ook het heil van de republikeinsche vrijheden afhangt, verze kerd znu zijn. De groep verklaarde, dat zij bereid is de uitvoering van die maatregelen te verze keren. Zij is bereid zulks te doen door al- "leen liet bewind te nemen, welke ook de zwakheid is van haar parlementaire effec tieven en zonder terug te deiuzon voor welk gevaar ook. De groep is ook bereid om het te doen in samenwerking met de partijen van de democratie, die zij lol nu toe gesteund heeft, op voorwaarde, dat in de gouver- nementeele actie de besluiten geïnspi reerd zullen worden door die beslistheid en die wilskracht, die alleen in staat stel len het land te redden. Nu do socialisten besloten hebben aan de regeering deel te nemen, is de samenstel ling van een kartel-regeering verzekerd. De komende man is óf Paul Boncour, die over eenzelfde meerderheid beschikken kan als het eerste Herriot lunet, óf Herriot. Engeland. De onderteekening der Locarno-verdrayen. Alleen door do gezanten? Do Britsehe regeering stelt voor, dat do verdragen van Locarno, met het oog op het overlijden van Koningin Alexandra, door de gezanten in plaats van door do leden der verschillende regeeringen op 1 Decem ber te Londen onderleekend zullen worden. Mussolini komt niet. De „Evening-Standard" meldt, dat ver tegenwoordigers van de Italiaanscho poli tic-autoriteiten dezer dagen te Londen inct de Londonsche poli'ie-autoriteiten hebben HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De debatten in den Rijksdag over Lo carno. De [.abinetscrisis in Frankrijk heeft een andere wer.ding genomen d - it bestrit der c Jalisten om in do r~ loring te tre den. Zullen Ilcen de gezanten het verdrag van Locarno te Londen teeltenen? Franse!,e vredesvu Abd-el Krim. BINNENLAND De Kabinetscrisis. Persstemmen ovoi de opdracht aan Mr. Marchnnt (lo blad) en Uit de Pers, 2de blajl). De eerste uitzending van de Katholieke Radio-Omriep. (1ste blad). De bloembollendiefstal te Noordwijker hout. (Rechtzaken, 2de blad)-. B. en W. van 's-Gravcnlufyc hebben aan de Koningin verzocht vernietiging van de goedkeuring dqpr Ged. Staten van hel uitbreidingsplan van Wassenaar Clo bin 1) geconfereerd over veiligheidsmaatregelen welke noodig zouden zijn indièh Mussolini te Londen zou komen. DeZe maatregelen zijn inmiddels overbodig geworden, daar liet thans vaststaat dat Mussolini niet overkomt om het verdrag van Locarno per soonlijk te onderteekenen. Italië, De onderdrukking der pers door Mussolini Wordt 11 a 1 i een oven duist o r lij n d al s R li s 1 a n d? In een zeer scherp hoofdartikel neeml de „Times" stelling tegen do onderdruk king der „Corriore doïla Sera" door Mus solini. llel zal voortaan voor de poÜóci in het buitenland zeer moeilijk zijn, aldus liet blad, don waren stand, der openbare meening in Italië te beoordéolen. Ironisi h vraagt de „Times", of Mussolini wellic ht do bedoeling hoeft, om Italië tot een vooi liet overige buitenland even onbegrijpelijk land te maken, als Rusland is. Griekenlant. Het Gricksch-Bulgaarsche geschil. Griekenland eis ebt v ij f t i p m i1 1 i o e n drachmen De Griekscho regeering stelde aan «lo commissie van onderzoek van den Vol- kendbond te Sofia een lijst ter hand van de de schadeloosstolineen, die zij eischl we gens liet jongste Gricksch-Bulgaarsche in cident. Zij eischl 30 mijlioen drachmen voor de families van den officier en ne gentien soldaten, die gedood werden, en voor de verpleging, lo verschaffen aan do 32 gewonden, en 20 millioen drachmen ter dekking van do militaire kosten Marokko. De vredesonderhandelingen. F r a n k r ij k s voorwaarde n. Do „Daily Expres" meldt, dat Let ant woord van Painlevé op het vredesaanh'>d van Abd-el-Krim ingekomen is. Frankrijk verklaart zich bereid <le. ouafltaukoljj!;hcid van de, Riffs toe te slaan. Frankrijk stolt verder de volgende voor waarden: Hbt leger dor Riffs moot beperkt wor den. Abd-el-Krim ziet af van iedere cnnlrolo op de mineraal-rijkdommen. 11 ii ontvangt hiervoor 12 pet. van alle minei-aal-ophn ng- slon. Frankrijk verklaart zich lot geen verdere concessie bereid. Ahd-cl-Krim zal alles verliezen, als hij dit aanbod van de hind wijst. Syrië. Hevige gevechten in den Libane In den Libanon zijn hevige gevechten aan don gang. Uil Beirooth wordt gemeld, dat ébn 2000 man sterke afdecling Dru- sen, onder bevel van den broeder van sul tan Atrasj sedert enkele dagen een klein Franseh garnizoen omsingeld heeft, dat zich in de oude citadel van Rachaya be vindt, 60 K.M. ten Z.O. van Beirocth, in liet hartje van de borgen. Een massa-aan val heeft zelfs de Druson oen oogenblik post doen vatten binnen de muren der ci tadel. Een tegen-aanval heeft hen echter weer eruit geworpen, maar het Franscho garnizoen begint gebrek te krijgen aan am munitie. Generaal Gameliri heeft onmiddellijk eenige colonnes gezonden om het garnizoen te ontzetten. Een militair vliegtuig heeft' gesignaleerd, dat de onlzettingsoperaties begonnen zijn. Een nader Havas-bericht meldt, dat do Franschen Rachaya bezet hebben en hot garnizoen bevrijdden De Drusen zijn vol

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1