17© Jaargang. MAANDAG 23 NOVEMBER 1925 No. 5106 S)e £cicbelie 0ou^omt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling wr Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL ■'onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, ■uco per post f 2.95 per kwartaal, it Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- jgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- •betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd -dagblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenliën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het dubbele van het tarief berekend. z Kloino advarlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur on ver huur, koop en verkoop fO.50. jt nummer bestaat uit twee Vrijzinnig Democraten en de crisis. h heer Albarda, leider der Kamerfrac- ivaü de S.D.A.P., beeft al reeds, zooals m lezers bekend is, het denkbeeld be- I ran een samengaan van R.-K., S. D. P. en Vrijz. Democr. 'En hij heeft daar- g ook al een program ontworpen uraan wij nog maar niet veel aandacht ilen schenken. Zeker, hoe weinig wij ook een samen- ln van R.-K. met S. D. A. P. begecren, ui u ut uitsluiten kunnen wij het ook I, tenzij voor het oogenblik; nu lijkt om de reeds» meer dan eens aangege- j redenen de houding der S.D.A.P. bij stemming over het amendemenl-Ker- de daarvoor afgelegde verklaring j mgr. Nolens zulk een samengaan eenenmale onmogelijk. Ja dc S. D. A. P. er is ook de Vrijz. s. Parlij door haar leider, den beer ithant, den R.-K. om een bondgenoot- jp komen vragen. Voor do Vrijz. d. geldt echter hetzelfde als voor de AP. Delieer Marchant hooft een rede gehou- op een vergadering van den Vrijz. Jocr. Bond, te Rotterdam, over den po- 4en toestand van het oogenblik. De schuld van den crisis werd gewor- lop den „schalk uit Ierseke" (ds. Ker- a), de Chr.-Hist. en voornamelijk op iija, die geen coalitie-ministerie op zulk zwakken grondslag had mogen vór- Maar.... niet op de Katholieken. Nolens heet „een machtig man" en i sympathiek man". De heer Marchant op zijn manier aan het hof maken! De heer Marchant ging na, welke moge- ikheden er bestaan tot vorming van een leinenlair kabinet. Soc. Dem., Vrijz. Rem. cn Kath. Katholieken, Anti-Rev. en Vrijheids bond. Een kabinet steunend op minderhe den of wel A.-R. en R.-K. A.-R. en C.-H. (niet of zoiyJer V. B.) S. D. A. P. en V. D. Mere mogelijkheden tot vorming van i kabinet op parlementairen grondslag itaan er niet. noemde de formaties onder 2 en 3 mogelijk, ook die van A.-R. en R.-K. spr. wilde mgr. -Nolens alvast verze- i, dat de linkerzijde aan zulk een ka- I een zeer kort leven zou verschaffen. Een minderheids bezuinigingskabinet zal korten leeftijdsduur krijgen; dat het aan de bezuiniging zal kunnen be- sen. foeilijk zou zijn vol te houden een kabi- van V. D. en S. D. A. P. Heel anders het zijn, als de Katholieken daarbij toe fen. De levenskansen zouden belangrijk versterkt, aldus de heer Marchant. bij ontwikkelde zelfs al een pro voor die samenwerking. Waarvan ook worden gezegd o.,.i dat er om ontijdigheid hoogstens theoretische L-P. n kan worden toegekend, aast antipapisme kunnen wij dezer da- oofc conslateeren het besef, de Kalho- uoodig te hebben. BUüT^fLUMD Duitschland. Duitsche Volkspartij steunt Locarno Sfresemann's politiek eenparig goedgekeurd s'eren is het centrale bestuur der t(;he volkspartij bijeengekomen. De lij- de zitting aangenomen resolutie slein- wze tot een der belangrijkste gebeur en voor dc Duitsche binnenlandscke Rijksiuiaisior van Buiten,landsche Za- !s ei' ia geslaagd, de eenparige goed- ■"ig zijner partij voor de Duitsche bui- Esche politiek te verkrijgen. Aan het ïan zijn rede, waarin hij het verdrag Locarno behandelde, viel hem een ^Ltige, minutenlange ovatie ten langdurige discussies, waarbij 'eenparig de besluiten van Locarno tourden, werd een motie aangenomen F de partij zich ten aanzien dor *«ndsche politiek geheel achter dc te '"o gevoerde politiek plaatst. nicer belang is evenwel nog het pandsche politieke gedeelte der mo- tijdens de discussies werd met talrijke sprekers gewezen op do Wigheid der partij en geprotesteerd ^verdachtmaking door de D uitsch ee Propagandapartij. Aan het slot ^solutie wordt dan ook met dc ■gationalen afgerekend. JJtateerd wordt, dat de Duitsch- Her j !n op het meest kritieke oogen- Duitsche ontwikkeling voor de Redelijkheid zijn teruggeschrikt, een gemakkelijke opposities! Hing te kunnen innemen. De ontwikkeling der verhoudingen in het Rijk eischt na het afsluiten van het verdrag van Locarno, persoonlijkheden uit die partijen, die be- persoonlijkheden uit lit partijen, die be reid zijn, de buitenlandsche politiek in den geest van het verdrag tan Locarno voort le zetten. Schadeloosstelling voor de Duitsche Vorstenhuizen Bij den Pruisischen Landdag is door de democratische fractie een voorstel inge diend, waarin de Pruisische regecring verzocht wordt bij de Rijksregeering stap pen te doen om een Rijkswet, inzake de schadeloosstelling der vroegere vorsten huizen in te dienen. De nieuwe Rijkswet zou do bepaling moeten bevatten, dat de voormalige vorstenhuizen een schadeloos stelling verkrijgen, die procentueel niet hoogev is dan de schadeloosstelling der bezitters v(in oüdo staalsleeningen. Dit voorstel ontleent zijn oorsprong aan de overdreven eischen. die vele vroegere vor stenhuizen en in het bijzonder de Hohen- zollerns gesteld hebben. Frankrijk. PAINLEVE's KABINET GEVALLEN Zondagmiddag geen meerderheid meer De meerderheid brokkelde langzaam af. Bij de stemmingen, die sedert Vrijdag- logeeringsmeerderheid voordurend geslon ken, totdat de regeering bij de stemming over artkel 5, betreffende de consolidati der z.g. hans op korten termijn, slechts 275 stemmen verkreeg, terwijl tegen haar 278 stemmen werden uitgebracht, zoodal zij dus met 3 stemmen in de minderheid bleef. De aanwezige ministers Painlevé, Chautemps en Bonnet verlieten onmiddellijk de zaal. De ministerraad, die daarop werd ge houden, besloot met algemeene stemmen, het collectieve ontslag van het ministerie hetgeen Painlevé om G uur aan president Doumergue heeft ter hand gesteld. Reeds gisterenmiddag om 12 uur, toen Painlevé de kwestie van vertrouwen had gesteld bij de stemming over een amen dement, waarbij werd voorgesteld artikel 5 te schrappen, had Painlevé, na krachtige interventie van Vincent Auriol, die op een scherpen aanval van Bokanowski ant woordde, slechts 277 tegen 249 stemmen verkregen .derhalve een meerderheid van 28 stommen, die echter slechts was verkre gen, dank zij het feit, dat de 26 commu nisten zich van stemming onthielden. Bij de stemming van gistermiddag over artikel 5 zelf echter stemden do commu nisten met de oppositie mode, hetgeen ten gevolge had, dat toen de stemverhouding i!T:. yóór en 278 tegen werd. Sedert Vrijdagavond is de regeerings- mcerderheid steeds verder afgebrokkeld aan de rechterzijde van het Cartel. Bij de stemming van Vrijdagavond over de arti- kelsgcwijzo behandeling der financiecle ontwerpen had de regeering nog 294 tegen 250 stemmen verkregen, dus een meerder heid van 44j bij 25 onthoudingen. Die meerderheid van 44 is gisteren tot een minderheid van 3 stemmen omgeslagen, doordien de regeering 19 stemmen verloor en de oppositie er 28 won, voornamelijk bestaande uit dc stemmen van hen, die zich Vrijdag hebben onthouden en voorts uit do stemmen diergenen, dip zich sinds dien van de regeering hadden afgescheiden Deze stemmen zijn afkomstig van het rcchtordeel van het Cartel en van de Cauche redicale cn eenige radicalen, o.a. Montigny en enkele andere aanhangers van Gaillaux. Voor de oplossing van de crisis is dit van belang. Welke regeering komt er nu? Daar de crisis niet is veroorzaakt door dat, zooals dit op 12 Juli het geval is geweest, een deel van do kern van hot Cartel zich heeft afgescheiden, doch in tegendeel het grootste deel van de recht- sclie bijloopers van dit Cartel, is het le verwachten, dat niet opnieuw een Gartel- regecring aan het bewind zal kunnen ko men De meerderheid van 278, die het ministerie van Painlevé ten val heeft ge bracht. is ni. l geschikt om een .ministerie te, vormen, daar deze reeds door het feit, dat dc 26 communistische stemmen daarin i zijn begrepen, allerminst een homogeen geheel vormt. Do oplossing zal daarom waarschijn lijk moeten worden gezocht in een z.g. „concentratie-ministerie", steunende op centrum en links, met uitsluiting der so cialisten. Deze oplossing zal evenwel zeer moeilijk zijn, daar centrum plus links met uitsluiting der socialisten geen hechte meerderheid vormen, daar hel grootste deel der radicalen de socialisten niet wenscht los te laten. Een andere oplossing zou zijn, het te probecren met een ministerie onder leiding der socialisten, m.a.w. een kabinet-Léon Blum. Evenwel schijnt een kabinet-Blum niet Ingezonden Mededeeling. Hf AllHRIICIET-MJIJirSCH". Heerensingel 34/35 - Tel. No. 1523. PRIMA KWALITEIT - VERZEGELDE ZAKKEN 3178 levensvatbaar te zijn, zoodat men tenslotte zijn toevlucht toch wel tot een „concen tratie-ministerie" zal moeten nemen. Voor de leiding hiervan komt iif do eerste plaats in aanmerking Briand, en mocht deze niet wenschen de portefeuille van Buitenland- scho Zaken aan het premierschap te ver binden, dan zou een zoodanig nieuw kabi net toch wel door Briand worden geïnspi reerd. Italië, P a r t ij b o s p r e k i n g e n. President Douhiergue zal heden ontvan gen Doumer, Malvy, Caza's. Chérau, Blum en Borel. De radicaal-socialislisehe, de re- publikeiusch-socialistische en de soc'alis- lische groepen hebben geconfereerd met de radicale groep, welke 40 stemmen heeft. De 3 eerste groepen, die over 278 slem- men beschikken, besloten eensgezind een regecring te steunen welke het radicale financiecle saneerngsplan aal doorvoeren. De radicale groep zal heden besi:ssen. S'echts 20 van hun stemmen zijn voldoen de om een kartel-meerderheid in de Kamer te vormen. De socialisten zien thans een oventueele dee.neming in een ministerie onder de oogen. Volgens Herriot zal Briand belast wor den met de kabinetsformatie. Ierland. De grensregeling. De vertegenwoordiger van den Ierschen vrijstaat in de comnrssje, welke de grens tusschen den vrijstaat en Ulster moet bo- pafefi, dr. John Mac Neill. heeft zijn ont slag genomen. Men vreest, dat daardoor dc regeling opnieuw zal worden uitgesteld. Het uittreden van Mac Ncilil uit do grenseommissie wordt opgevat als een be wijs, dat liet rapport der grcnsregeLmgs- c om mi ss ie niet gunstig is voor den vrij staat, cn dat Mac Neill het niet wenscht. to on tiert eekenen. President Gosgrave heeft onlangs ern stig gewaarschuwd voor de gevolgen van* een regeling, die niet zou overeenstem men met de wenschen der bewpaiers, en het Iersche parioment beeft een rcso'wt-'e aangenomen, waarin verklaard wordt, dat geen gebied den vrijstaat mag worden ontnomen. Dc wet op de geheime vereeitigingen. Het debat in den Senaat. Do Ilaliaansche senaat heeft bij geheime stemming, met 182 tegen 10 stemmen, de wet betreffende de geheime vereenigingen aangenomen. Naar een V. D.-lier'cht uit Rome over liet senaatsdebat nog meedeelt, verklaarde dc meerderheid der sprekers zich openlijk voor de wet, doch een minderheid becriti- seerde het voorst! scherp ans on schending van de furfdnmenteele rechten van het Ilaliaansche volk. Groot opzien verwekten de mededeeli n - gen van generaal Zupelli en maarschalk Diaz, die spraken van gevallen, u't hun ervaring, van boïnv'oeding door de vrij metselarij van het leger. Generaal Zupelli vertelde een geval uit den oorlog in Tripolis, toen een comman dant, die verpacht was een luitenant lo straffen, dit niet doen kon, omdat de la gere in militairen rang in de vrijmetsela rij een hoogeren rang bekleedde dan hij. Maarschalk Diaz vertelde, dat. toen hij opperbevelhebber was van het Italiaansche leger Ln den oorlog, hij verscheidene malen voorstellen der -vrijmetselarij heeft ont vangen, om propaganda in het leger te mogen voeren. Na deze twee redevoeringen stond de aanneming, der wet vast. Do laatste spreker was Mussolini, die er aan herinnerde, dat lr j en het fascisme steeds legen de vrijmetselarij ziin geweest. De vrijmetselaars worden niet gerecru- toerd, zoide Mussolini, uit de arbeiders klasse of do bourgeoisie, doch uit de bu reaucraten en hoogero ambtenaren. Daar uit blijkt, dat het hun bedooling is, voor deden te behalen. Sprekende over de vrees, door eenige senatoren te kennen gegeven, dat de strijd tegen de vrijmetselarij Italië zou isolee-. ren in de beschaafde were'd. ze'de Musso lini: „Terwijl deze vergadering hier bij eenkomt. bereiden 900 bankiers in de Ver- eenigde'Staten namens 110 nrlliocn inwo ners van Amerika een Italiaansche lee- n:ng van honderd millioen dollar voor. Naties, die geïsoleerd staan in de be schaafde wereld zullen niemand vinden,"' die bereid is haar honderd millioen dol lars te leenen." Terwijl de senaat opstond en Mussolini toejuichte, besloot deze: „Een nieuwe pe riode dn do Ilaliaansche geschiedenis be gint. Keurt deze wet goed. U zult een voorbeeld van patriottisme geven en 't land een groolen dienst bewijzen." De logos ontbonden. Do vrijmetselaarsloges in Italië zijn thans ontbonden. Er zullen nieuwe loges gesticht worden overeenkomstig de wet op de vereen-igingen. Syrië. De Jouvenel's bezoek aan Londen. Ook naar Egypte, Smyrna en Palestina. Henry de Jouvenel, die, zooals bekend, een bezoek aan Londen heeft gebracht om mot Chamberlain en den minister van Ko loniën, Amery, te confereeren over de Syri sche vraagstukken, is uit de Engelsche hoofdstad teruggekeerd met voortreffelijke indrukken over de ontvangst, dio hem is ten dool gevallen. Voor do Jouvenel zijn moeilijken post zal aanvaarden, wil hij, daar do toestand in de Levant op het oogenblik geen onmiddellijk gevaarlijk ka- raktor draagt, ook in contact treden met do overige nabuurstatcn. Zoo zal hij op reis naar Syrië, twee dagen in Egypte blij ven en hij is voornemens ook Smyrna en Palestina te bezoeken. De Jouvenel verlaat vandaag Parijs om zich morgen te Marseille in te schepen. Hij zal Zaterdag in Cairo zijn en denkt daar een onderhoud te hebben met koning Foead van Egypte. Tevens zal hij ieder ontvangen, dio hom met betrekking tot Syrië zou willen spre ken, ook do geïmmigreerde Syriërs," die in Egypte zeer talrijk zijn, op voorwaarde, dal zij behoorlijke volmachten hebben. De Jouvenel heeft een telegram gezon den aan generaal Duport, waarin hij hem heeft gevraagd, of hij over voldoende troe pen beschikt. De generaal hooft hierop bevestigend geantwoord en' medegedeeld, dat hij den toestand volkomen meester is. Nieuwe strijd bij Damascus. Een b e n (1 o li o o fd der Drusen. Op 18 dezer is een Franscho troopenaf- deeling tor sterkte van 500 man ten Oosten van de stad, nabij Wleclia, op een bende onder Hassan Kharrat gestooten. De vij and telde 700 man. Er ontspon zich een ge regeld gevecht, waarbij Hassan Kharrat gewond werd; 30 der zijnen werden ge dood en 40 gewond. De verliezen aan Fran scho zijde zijn licht. Naar verluidt, zijn do verwondingen van den hoofdman van dien aard, dat hij zich niet kan bewegen, zoo dat men verwacht, hem spoedig te kunnen gevangen nemen. To Damascus blijft do toestand rustig. Volgens berichten uit Beiroet, is op 19 dezer een verkenningscolonne van GO man onder een Fransch officier ïn een hinder laag gevallen ten Noorden van Rasjaya. Slechts 15 hebben er het leven afgebracht, omtrent het lot van den officier verkeert men" in het onzekere. Egypte. Parlement en regeering. Een offi cieus parlement. Door do Egyptische oppositie is een ma nifest gepubliceerd, waarin wordt geprotes teerd tegen de „inconstitulioneele handel wijze der rogeering, waarbij de samen komst van het Egyptische parlement op 21 November wordt verboden en belet. Voorts verklaart het manifest, dat het ontbindingsdecreet van Maart j.l. onwet tig is geweest. Dc drie oppositiegroepen hebben besloten, dat hun afgevaardigden zich niet naar het parlementsgebouw zou den hegeven, ten einde hotsingen met poli tie en militairen te voorkomen. Honderdvijftig leden van liet ontbonden Egyptische parlement zijn in liet Continen tal Hotel te Cairo bijeengekomen, alwaar zij Zagloel Pasja tot voorzitter der Kamer van Afgevaardigden hebben gekozen. Zagloel verklaarde de Grondwet te zullen verdedigen. Tijdens de vergadering von den geen incidenten plaats. z blNNENLAND DE KABINETSCRISIS. EEN OPDRACHT TOT KABINETS FORMATIE AAN MR. MARCHANT? Men schrijft uit parlementairen kring aan „Het Centrum": Steeds meer wint de meening veld, dat mr. Marchant, die de politieke leiding bij het doelbewust in het leven roepen van bet conflict had, liet eerst geroepen zal worden, om zijn krachten aan de oplossing der ontstane crisis te beproeven. De vraag is echter, welke opdracht hem zal worden gegeven? Een Kabinet te formeeren, steu nend oji de partijen, die haar slem aan het amendement-Kersten gaven? Of eenvoudig een meerderheids-Kabinet? Of een Kabi net tout court? In het eerste geval, zal hij wel aanstonds HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Dc Ouilsclic Volkspartij heeft Slrcse- mann's politiek eenparig goedgekeurd. Het kabinet-Painlevé gevallen. De vrijmetselaarsloges in Italië ontbon den. De oppositie in Egypte tegen de regee ring. BINNENLAND. De Kabinetscrisis. De heer Marchant Kabinetsformateur? De Vrijz.-Dcmocr. Partij wil een samengaan van R.-K., S.D. A.P. en Vrijz. Democr. Oslo blad). LEIDEN. De salarieering van de leeraren bij Gym nasium, H.B.S. en Kweekschool (2de blad) voor de voreerende opdracht bedanken. In het tweede geval wordt verwacht, dat hij althans een poging zal doen. door zich tot de sociaal-democratische en Katholieke Kamerfacties to wenden met een „demo cratisch" program, waarop hij haar mede werking en steun verzoekt. Na do verkla ring van Mgr. Nolens wordt echter ver wacht, dat de Katholieke fractie zal wei geren, medewerking te verleenen. In het derde geval, wordt evenzeer ver wacht, dat hij eerst zal trachten een meer derheids-Kabinet te vormen, maar wordt de mogelijkheid niet uitgesloten geacht, dat hij, indien dit mislukt, met een min derheids-Kabinet zal uitkomen, uitsluitend stounondo op do vrijzinnig en de sociaal democraten. Dus gelijk Mac Donald in En geland deed. Hij zou daardoor de gelegen heid krijgen, een „democratisch" program to ontwikkelen, waardoor do arbeiders ge lokt zullen worden. Na het eerste échec volgt dan Kamerontbinding, waarna men zou hopen op een versterking der beide fracties en een toenadering van de Katho lieke fractie. Hot tweede, boven benooiugeval wordt het meest waarschijnlijk geaqbU Daarna zouden volgen een poging tot vor ming van een Recht,sch Zakenkabinet, als nog het meest in overeenstemming met de huidige politieke situatie. GEZANTSCHAP BIJ DEN H. STOEL Men ineldt uit Rome aan „De Maas bode": Do afschaffing van liet Noderlandseho Gezantschap bij den H. Stoel heeft in Ro me, vooral in de diplomaten-wereld, een zeer pijnlijken indruk gemaakt en wordt ten zeerste betreurd Nederland toch dat op velerlei gebied, waarop een klein land groot kan zijn, zeer in aanzien staat vooral sinds den oorlog, wordt in don voornamen kring van diplo maten op het Vaticaan zoowel als b>j an dere internationale conferenties enz. zeer noode gemist. Men vraagt zich af hoe het mogelijk is dat Nederland do belangrijk heid eener vertegenwoordiging bij het Va ticaan niet begrijpt en men heeft er geen begrip van dat partijhaat bij een overigens zoo verstandig en nuchter volk zoozeer kan verblinden dat men de voordooien dezer vertegenwoordiging voorbij ziet of niet zien wil. Temeer wordt de opheffing van het ge zantschap betreurd omdat de persoon van deu Nederlandschen Gezant Jhr. van Nis- pen lot Sevenaer zoo algemeene hoogach ting cn sympathie geniet bij Nederlanders en nietrNederlandcrs. Het Spoorwegpers- Verlofs regeling. Naar wij vernomen zijn door tl" direc tie der Ned. Spoorwegen nieuwe voorstel len, inzake do verlofregeling bij H hon den ingediend. De thans beslaande regeling den rang van chef de bureau en daarboven blijven gehandhaafd. Voor het overige ambtenaren- en beambtenpersoneel wordt do regeling aldus voorgesteld: bij 5 dienst jaren of minder gedurende 10 dagen ver lof; bij meer dan 5 doch minder dan 15 dienstjaren gedurende 14 dagen verlof; b>j 15 of ineer doch minder dan 25 dienst jaren gedurende 16 dagen verlof en lêj 25 of meer dienstjaren 18 dagen verlof. Z'j die op 1 October 1925 recht hebben op meer verlof dan in bovenstaande rege ling is aangegeven, behouden dit recht. De nieuwe regeling zal, indien de vak bonden haar aannemen, 1 October 1920 in gaan. Uit het Meubel- en Behangcrsbedrijf. Collectief contract. Op een conferentie van vertegenwoordi gers van de meubelmakers- en behang- rs- organisaties en een commissie uitden Bond van Meubelfabr'ikanten in H ws* land, Ned. Bond van Behangers- en Mcu- belmakerSpatroons en den Algern. Bond van Meubelfabrikanten in Nederland, is

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1