W3@de Blad
iegen Pijnen
Rheumatiek, Gewrichtspijn, Ischias,
Jicht, Griep, Verkoudheid, Influenza,
Slapeloosheid, Hoofd; en Zenuwpijn.
jterdag 21 November 1925
Weekoverzicht.
1/ ongeluk verleden week met de Brit
onderzeeboot M. 1 heeft weder de
üclit gevestigd op het gevaar, dat aan
j booten verhouden is. De onderzeeër
^getwijfeld een gevaarlijk wapen; ge-
:iijk in dubbelen zin: voor vriend en
-d. Onzichtbaar on onhoorbaar slui-
;ij nader, lanceeren een torpedo en
jrootsto kruiser is weerloos overgele-
aan de genade van zoo'n klein ve-
lj diug Wonderbaar zit zoo'n onder-
r in elkaar, maar als er ook maar
aan hapert, dan worden zij stalen
(listen, blikjes voor menschel ijke sar-
Onlangs is een ItaJiaansche onder-
f bij do manoeuvres onder gedoken
ael circa 50 man ondergcbleven.
verongelukt een EhgeJsehe onder-
met bijna 70 man. Is liet wonder,
?r wederom stemmen opgaan, om
een gevaarlijk wapen maar geheel
schaffen? Wij zijn nu toch in oen
ide van ontwapening: de geest van
rao" spookt door alle parlementen,
heerschto er zulk een algemeene
ïhenrain en broederliefde,, tenminste
seorie. Een noodzakelijke consequentie
ran moet zijn: wederzijdschë onlwa-
ig en waarom zou men dan niet he
in met dat wapen nf te -schaffen,
fik zelfs in vredestijd niet kan nala-
ilachtoffers te eischen. Het is alles
klaar als een klontje, maar daarom
:rl liet nog niet. Men zou zoo den-
lat do regeeringen zich al 'vast zou-
töorbcreiden op de ontwapenings-
rentie die in het zicht is. Doch al-
dit jaar zijn of worden de oorlo.gs-
c der groote zeemogendheden met
piepen versterkt, waaronder 53 krui-
150 torpedoboot jagers en niet min
154- duikbooteu. Frankrijk heeft
wear een paar dui(?booten besteld,
tika en Japan zijn nog steeds bezig
pun onderzeeërtjes en denken er niet
len bouw slop te zetten. Evenals in-
op de conferentie te Washington
keiand slerk vóór de afschaffing der
looien en daar beeft bet goede rede-
roor. In den wereldoorlog heeft En-
liet ondervonden, hoe gevaarlijk
kapen voor (Je levensmiddelen- en
Istoffenvoorziening" van het eilanden-
li Maar aan den anderen kant is hel
ook te begrijpen, dat anderen zich
lil geduchte wapen niet willen ont-
zoolang het opgeven er van niet
is zou be teekenen dan de verster-,
ran Engelands maritieme positie,
pierikaansche zijde .is dan ook al
dat als Engeland vasthoudt
recht om het continent van
pa te blokkeercn, het zich niet moet
jndoren als anderen vasthouden aan
lapen, dat naar de ervaring heeft ge
lzoo doeltreffend is voor de blokka-
Engeland.
[carno. „De geest' van Loear-
llet woord is reeds een gemeenplaats
pion, zeide de JPclgischc minister van
zaken Vandervelde dezer
In alle landen spreekt men thans
van den geest van Locarno; van den geest
van verzoening, die de plaats beeft inge
nomen van den geest van baat: van den
geest^van verhouwen, die den geest van
wantrouwen heeft verdrongen. Zet men
dezen geest naast een duikboot, dan ver
bleekt hij M een bluedeloozo schim. In
de zalen der parlementen echter is hij
springlevend.
In E n g e land heeft liet Lagerhuis
over hel verdrag van Locarno alleen deze
opmerking gemaakt, dat men met dit ver
drag nu niet tevreden moest zijn, maat
dat men nu ook verder moest gaan. Amen
dementen van liberalen en labours legden
er vooral den nadruk op. dat men nu
een begin moet maken met praktische
maatregelen lot beperking der oorlogstoe
rustingen (kortweg „ontwapening" ge
noemd) en ook Sovjet-Rusland, in den
Volkenbond moet zien te krijgen.
(Tusschen twee haakjes: Men ka" nu
wel moties aannemen, waarin de wen-*
schelijkheid van Ruslands toetreding
wordt uitgesproken, doch daarmede heelt
men Rusland nog lang niet in den Bond.
Want Rusland wil zelf niet en dat komt,
omdat Rusland als bolsjewiek lijnrecht
staat tegenover de -andere naties. Doelt,
wat niet is, kan komen. De Sovjets zijn
al meer bijgedraaid.)
Overigens heeft het Britsche Lagerhuis
liel verdrag van Locarno met overweldi
gende meerderheid goedgekeurd.
De D u i t s c b e regeering heeft inmid
dels bij den rijksdag twee wetsontwerpen
ingediend; do eerste strekkende tot be
krachtiging van de verdragen van Locar
no, de tweede ter verkrijging van de
machtiging om Duitscliland lot den Vol
kenhond te doen toetreden. De Duitsche
rijksregeering en de staatspresidenten en
minister-presidenten der Duitsche landen
hebben (op 1 na) reeds hun goedkeuring
aan deze wetsontwerpen gehecht, zoodat
alleen de rijksdag nog overblijft. Maandag
zal deze daarover debatteeren en dan zal
er wel heel wat gepraat worden. Zooals
men weet zijn de Duitsch-nationalen,
Völkischen en Communisten tegen hel ver
drag. De andere partijen zijn er vóór. De
sociaal-democraten hebben evenwel ge
zegd, dat zij niet mee wilden stemmen
vóór Locarno als de Duitsch-nationalen
het ook niet zouden doen. Dat was om de
Duitsch-nationalen te dwingen om óf de
consequenties van het deelnemen aan de
regeering te aanvaarden óf voortaan uit
de regeoring te blijven. Men wacht nu af
hoe de toestand zich zal ontwikkelen,
doch algemeen wordt geloofd, dat aan de
goedkeuring van het verdrag van Lo
carno en aan de toetreding lof- d,jn Vol
kenbond geen "ernstige moeilijkheden in
.den weg zullen worden gelegd. ZooaTs
(hans definitief is vastgesteld, is geen 2/3
meerderheid noodig.
In België noch in Italië wordt
eenige moeilijkheid verwacht, terwijl liet
Fransche parlement het op 'I oogenhlik
te druk heeft met de financiën.
Zoo schijnt do ondertockening van hol
verdrag te Londen op 1 December a.s. vrij
wel verzekerd. Als Mussolini zelf naar
Londen komt, zijn de arbeiders van plan
hom te boycotten. Zij zullen er wel niet de
gelegenheid toe krijgen. In Londen was
men al van plan om den eersten December
met veel plechtigheid (c vieren'. De dood
van koningin Alexandra zal het uiterlijke
feestvertoon wel tot een minimum moeten
reducoeren.
De „Rü-ck wir kun ge n." Zooals
men weet hebben de geallieerden eenige
z.g. „Rückwirkungen" (zooals de Duit-
sehers zeggen) in het vooruitzicht gesteld,
als net verdrag van Locarno wordt aan
genomen. Van de aanneming van bet
verdrag zouden de Duitscherè den „te
rugslag" voeloit Tot die „Rückwirkun-
gen" behoorden verscheidene verlichtin
gen in de bezetting van het Rijnland. De
Duitschcrs begonnen evenwol reeds te
klagen, dat zij daarvan nog zo# weinig
bemerkten. En inderdaad, men schoot
Ook niet hard op.
erledcn week Zaterdag, evenwel is de
Raad van Ambassadeurste Parijs plotse
ling hij elkaar gekomen om een beslissing
te nemen inzake de ontruiming van de
Koulsche zone, blijkbaar op verzoek van
den Brilsehen minister v$n buitenlandse he
zaken. Chamberlain. Chamberlain wensch
te haast te maken met do aankondiging
van do tegemoetkomingen jegens Duitscli-
hNid. vermoedelijk ook in verband met den
wensch van de Duitsche regeering, dat
nog vóór do part ij vergadering van de
Duitsch-nationalen reeds een blijk zou
worden-gegeven Tan de welwillendheid
van de geallieerden als gevolg van de be
sprekingen te Locarno.
Vandaar dan ook dat na de spoedver
gadering van den Raacl van'. Ambassa
deurs onmiddellijk aan den Duitschen ge
zant een mondelinge niecledeeling is -p-
dnnu. die Maandag schriftelijk is beves
tigd. Den Duitschen gezant werd kennis
gegeven, niet alleen dat. de ontruiming
van de Keulsehe zone op den eersten De
cember zal beginnen, maar levens dat be
sloten is lot verschillende verzachtingen
van het regime in het bezette gebied. Zoo
zal het effectief van de bezettingstroepen
worden verminderd, de benoeming van
een Duitschen commissaris voor hel bezet
te gebied zal worden toegestaan en ver
schillende bevoegdheden zullen weer aan
de Duitsche autoriteiten worden hergeven.
T s j e c h o-8 1 o w a k ij e. Zondag
j.l. hebben in Tsjecho-Slowakije algemeoue
verkiezingen plaats gehad. Wij hebben de
uitslagen daarvan medegedeeld en bericht,
welke van de talrijke partijen de meeste
winst hebben behaald.
Het is misschien niet onaardig hier iets
meer omtrent de partijen daar in *het
nieuwbakken Tsjêchenland te vertellen.
Men heeft er het stelsel van Evenredige
Vertegenwoordiging en houdt van veel
partijen. Bij deze verkiezing werden er
lijsten ingediend door niet minder dan 20
partijen. Voor de 300 - afgevaardigden-
mandaten werden aldus 3579 eandidaten
gesteld, voor de 150 Senaalszetels 1550.
In do vorige Nationale Vergadering die
in 1020 word gekozen, vormden vijf Tsje
chische partijen een regeeringscoalitL. De
Jlians afgetreden coalitieregeering, onder
leiding van den minister-president Svehla,
was volle vier jaren aan het bewind
zij was de derde coalitieregeering, die na
de verkiezingen van 15)20 optrad. Maar de
Tsjechische, coalitie werd er in den loop
der jaren niet hechter op. Er deden zich
lal van moeilijkheden voor, omtrent wel
ker oplossing de coalitiepartijen het geens
zins eens waren. En in het laatste jaar gat
vooral de kwestie van 11 e salarisregeling
der ambtenaren tol oneenigheid aanlei
ding. Terwijl aan den eenen kant de nood
zakelijkheid van bezuiniging naar voren
wercl gebracht, werd aan den anderen
kant liet belang van de ambtenaren op
den voorgrond geschoven.
Er. zal dus vermoedelijk in het nieuwe
parlement wel naar een nieuwe coalitie
vorming moeten worden gestreefd. En dan
doet zich de vraag voor of het in de toe
komst zal kunnen komen tot een samen
werking van Tsjechische en Duitsche par-
eijen. Tof dusver was de regecringscoalitio
INGEZONDEN MEDEDEELING
1500 Dokters-attesten in 6 maanden.
Togal-tabletten lossen het urinezuur op, het gif dat gewrichten of
spieren stijf en gezwollen maakt, en de verschrikkelijke pijnen ver
oorzaakt. Togal-tablctten verdrijven de hevigste pijnen, ruaken ge
wrichten en spieren weder los, lenig cn normaal, en genezen U gega
randeerd. Doktoren en publiek zijn eenparig in hun lof, alle attesten
beschrijven Togal als een snel cn zeker werkend gcnccs/'ilddel tegen
In klinieken Is door doktoren de samenstelling der Togal-tabletten
onderzocht en beproefd; de groote geneeskracht en pijnstillende
werking van het preparaat is daar gebleken. Verrassende resultaten
werden door vele doktoren verkregen, zelfs In gevallen waar andere
middelen volkomen faalden. Togal wordt voor het lichaam nimmer
behoefte, is geheel onschadelijk en gemakkelijk in te nemen.
Absoluut pijnverdrijvend
Dr. E. te S. schrijft: Tot nu toe heb
ik Togal bij gevallen van cheumatlck en
ischias dikwerf voorgeschreven en daarbij
merkwaardig snelle genezingen waar
genomen." Soortgelijke attesten bereiken
ons dagelijks, ook van particulieren.
Groote geneeskracht
Dr. F. G. te K. schrijft: „Voor mij en
voor mijne patiënten is het een buiten
gewoon aangename gewaarwording de
pijnstillende werking van dit prachtige ge
neesmiddel mede te maken. In vele ge
vallen Is de snelle genezing verbijsterend."
Dit helpt
ImporteurPhar
Stop nu eens eindelijk met het
slikken van minderwaardige
preparaten die Uw gestel sloo-
pen cn U toch niet genezen.
Togal is het eenlgste genees
middel dat ziekten, door koude
vatten ontstaan, direct bestrijdt
en geneest, Togal lost het urine
zuur op, weert koorts cn kal
meert de zenuwen. Bij alle apoth.
en drog. i 0.80 en (3 X gr.jf 2.-
Dat niet
i Chem. Groothandel A. J. AMEYE. Amsterdam
KW
zuiver Tsjechisch. I)e minderheden speel
den geen rol en de verdeelde Duitsche op
positie had al oven weinig in te brengen,
als do vertegenwoordiging van de kleine
re minderheden.
Ongetwijfeld zouden de Duitschcrs,
die in do Sudeten, aan den rand van het
laud, een aaneengesloten volksmassa van
ruim drie millioen zielen op een totale
bevolking van ruim dertien en een half
inillioon vormen, zich meer kunnen
doen gelden, als zij slechts één partij
vormden. Maar do Duitschers zijn al niet
minder verdeeld dan de Tsjechen zerf en
pogingen om bij deze verkiezingen een
Duitsch eenheidsfront te vormen, misluk
ten dim ook. In hoeverre het "nu echter
mogelijk zaj kunnen zijn door een samen
werking van op gelijken politieke», grond
slag staande Tsjechische en Duitscïie par
tijen een hetere pavtijgroepceriug in hot
nieuwe parlement te verkrijgen, zal nog
moeten blijken.
Voorloopig wijst de uitslag der verkie
zingen er wel op, dat het in elk geval tot
een nieuwe coalitie ter regeeringsvorming
zal moeten komen.
SPORT
DE AANDACHT WAARD.
Het lijkt mij niet ondienstig nog eens te
publiceoren, wat reeds driemaal op do
uitvoeringsavonden in do St. Josopsgczcl
lenvorocniging to Leiden door mij gezegd
is, opdat nog meerderen bereikt worden.
„Hot gaat immers om het belang van
enze roomscho jeugd, en dus om het be
lang van de toekomst."
Aldus werd door mij gesproken:
Onder dankbaarheid van mijn kant is
het mij toegestaan, en zelfs met grooto
vreugde toegestaan door het hoofdbestuur
der S. J. G. V. een zeer ernstig woord tol
U te richten over een zaak, die veler har
ten en hoofden voortdurend in beslag
neemt. Den tienden Augustus van dit jaar
is door don Bisschop van Haarlem het vol
gende "bekend gemaakt: H.H D.D.H.H. do
Bisschoppen van Nederland achten het niet
alleen nuttig," maar zelfs noodzakelijk nan
den clerus bekend te maken, dat zij eischen,
dal onze katli. jeugd sloohts in kath ver-'
eenigingen, welk .-mort van spel dan ook
beoefent, en dat zij liet voor nllerverderfe-
lijkst houden én voor liet geloof óu voor da.
zeden, dat kath. jongens en meisjes spelen
inot niot-Katholieken.
Het is duidelijk waarop (lil doelt, nl
vooral op de beoefening der sport. Voor
ons Kath. volk is do wensc.h van een bis
schop gelukkig altijd nog geweest als e<-n
hevel, dat voorbeeldig wordt opgevoled.
Hier echter wordt niet gesproken van een
wensch, maar van een 'oisoh: de Bis
schoppen eisch-e n, en wat eischen zij?
Dat alle room se he jongens, die aan üvm-
«EINRICH FEDtRER.
ging heen. De winter is geko-
niet op den kalender, maar in de
Na de zachte dagen van October
fijn geel-bruine bladen, zijn lijpe
|'m, zijn koesterende gulden na-zo-
nu regenvlagen, koude sneeuw,
dreigend-drijvende wolken en' heel
nachten met overdag een schemer
rilt.
Ier! Is er één dichter onder ons, die
de matte sfeer van deze maand
vast te leggen, als Hélène
in baar „Herfst":
li vul die vaas met gele Octobenozen,
l blauwe druiven op die blanke
schaal;
de trossen laat de perzik
blozen
avondrood, en loof als bloedkoraal
p wilden wingerd blij mijn blik
verpoozen,
zoekt in kleuren-
laal".
lis het mat-gouden lied van den na
kenden nafuurgcnieler, verzadigd
ion zomer, blasé van de pracht der
5 dagen. Do perzik moet blozen als
rood, maar October zelfs is óók eeu
rood, het einde immers van het lioer-
pertij, dat langzaam henenvlood. En
i iedere avondstond, zoo ook deze:
at tot stille en rust, tol weemoed en
fujul die vaas met gele October-
fee stemming hebben we October
dl De winter is nu daar, de win
tin lange voornachten, die op oen
roo ongeveer om vijf uur beginnen
wij weer vaak. hopen te passee-
1 den zilveren zegen, die neerzijgt
Philips" rgeula en in den gouden
eon Jaarsma. Want ik houd het
mijn eigen rijmpje:
*ie boeken zijn als vrinden
ttugde thuis te vinden."
lord natuurlijk een of ander
i J-- sil •-
W hooren.
k-koii gesproken, li ve lezer l nt
mVm'ken van Heiuricl
Tli,..,. 0< Laehwoih-r Geschiedden,
In Frauzens Poelenstube, Sisto e Sesto,
Berge uud Menchen, Pilatus, Das Matteli-
seppi? En zoo ja, is het U dan óók over
komen, daé U na lezing van een dezer
werken niet aanstonds tot anderen arbeid
kon overgaan, doch eerst een kwartier
lang stil moest zitten, oogon toe, omdat er
ajs een leegte *was in uw hart, die eerst
vol moest vloeien met bloed?
Wie is deze Heinrich Federer? vraagt
wellicht een op biographie belust lezer. Fe
derer stamt uit het Zwitsersch kanton
Bern, waar hij in 1866 te Brienz geboren
werd. Priester geworden, werkte hij een
tijd lang als kapelaan te Jonswil, maar
moest om gezondheidsredenen ontslag ne
men, waarna hij zich vestigde te Zürich,
om zich uitsluitend aan de fraaie letteren
te wijden. En met succes! Niet slechts kwa
litatief, maar ook kwantitatief. Voor zoo
ver mij bekend, schreef hij niet minder
dan veertien werken, waarouder echter
eenige van geringen omvang.
Federer weet in zijn boeken een innige
sfeer te scheppen, waar je al lezende in
thuis raakt, als in het huis van een goed
vriend.
Maar evenals men vaak slechts noode
een bevriend huis verlaat, zoo gaat men
ook slechts noode naar 't einde van Federer
zijn verhaal. Neem b.v. ziju Lachweilor Ge-
schichten, waarin vijf schetsen voorkomen,
je leeft toch zeker meer met den nacht
wacht uit Unser Nachtwachter Prome
Aliens, met Heireli en Eischen uit Der
gestohlene König vou Belgicn? Hoe leuk,
niet?, dat op liet eind van Der Erzengel
Michael de held toch nog zijn Helfi krijgt,
evenals in Die Manöver Leonz zijn Rosi-
ne! En is Wenzel uit Valer und Sohn im
Examen geen sympathiek ventje, après
tout?
Maar hoven alles uit gaat hij mij Jungfer
Tlierese. Het heeft tot ondertitel: Eine Er-
zühlung aus Lachweiler, maar men zou er
evengoed onder kunuen zetten: De strijd
tusschen vorstand en gevoel, of ook: De
strijd tusschen proza en poëzie! Proza is
dan mejuffrouw Tlierese Legli, de huis
houdster van kapelaan Johannes Kong, en
poëzie is do. kapelaan zelf!
Johannes Keng, ocliarra! Maar zooals
meestal wint ook hier verstand hel van
gevoel. En dat is in dit geval maar goed
onk. want daardoor is Jungfer Theiv-c een
hlii- eindend hoek.
Johannes is een pasgewijd priester, die
door zijn bisschop de bediening iu ge
stuurd wordt met een hail vol gevoel en
idealisme en met vingers die jeuken van
sehrijflust. Johannes meent het uitste
kend, maar zijn schrijfkoorts jaagt hem in
handen van een uitgever, die hem in den
put zou helpen, aan welks rand hij echter
bijtijds gere^J wordt door.... Tlierese, zijn
gedienstige. Ziedaar den korten inhoud!
Tlierese is ecu verslandsmensch en een
Kenau 'bovendien, maar iemand met vele
goede kwaliteiten en een greuloozc toewij
ding. Het spreekt vanzelf, dat in een boek,
waar proza en poëzie met elkaar in con
flict komen, de situaties vaak bepaald
grappig zijn. Het mooiste voorbeeld daar
van is, dunkt ons, te vinden in hfdst. V.
Kapelaan Johannes Keng bevindt zich pas
in zijn nieuwe parochie en voelt zich over
gelukkig. Hij, die iu 't Seminarium slechts
over één kamertje beschikte, heeft thans
een heel huis tot zijn dispositie (de lezer
gelieve te bedenken, dat do geschiedenis in
Zwitserland speelt), 't ls duidelijk, dat een
gevoelig man als onze Johannes den eer
sten den besten nacht niet slapen kan. Hij
slaat op, wandelt moederziel alleen al de
kamers van zijn huis door, waarin hij zie!»
voelt als in een „Souverano Residenz",
maar merkt dan tegelijk, dat 't buiten een
heerlijke nacht is. Een kinderlijke poëzie
begint hem te bedwelmen en drijft hem
naar huiten, naar het hordes, vanwaar hij
over do leuning heengebogen, den schoo-
nen nacht bespiedt.
Zoete gevoelens vervullen zijn hart, hij
acht zich den gelukkiesten monscU óp
aarde.... als opeens de charme van dit
heerlijk oogenhlik ruw wordt verbroken
(we geven (hans hel woord aan Federer
zelf)
„Maar om Gods wil, meneer kapelaan,
wat drijft u toch naar beneden?" klonk
het plots schel en snijdend als een keuken
mes door ziin poëtische stemming heen. „Is
u niet wel?"
In een gebloemd nachtjak, de haren in
een netje opgeborgen, keek Tlierese uit
beur hoekvenster naar heneden. Vreeswek
kend bliksemden haar hrilleglazen den be
trouten zondaar aan. De kapelaan schrom
pelde ineens als een ballon, die zijn gas
verliest en daarmee zijn luisterrijko op
vaart naar do sterren.
„Als een sterveling u zóó zou zien!....
in kousen en nachthemd! Denkt eens na!...
Komt u toch gauw binnen!"
„Maar deze nacht, juffer «Tlierese, be
merkt u dan niet, hoe poëtischhoe
heilig het hier rondom is! Hoe de maan..."
„De maan is een oude geschiedenis, me
neer kanlaan! En u moei morgen om vijf
uur in den biechtstoel zitten. Om vijf uur!
En nu hebben wc daarboven", meteen
keek'zij naar dc maan-beglnnsde, stille
wijzerplaat der torenklok, „bijna één uur.
Wil u ziek worden?"
„Juffer Legli, voelt u dan werkelijk hee-
lcmaal niets van deze romantiek? Spreek)
deze nacht niet tot u als eeu openbaring..."
„Eerwaarde, ach ik bid u! Ik zeg maar:
als een sterveling u zóó zou zien.... denk
toch aan de ergernis!"
„Ach wat!" schimpte Johannes en ging
onwillekeurig naar binnen. „Ik zal toch
zeker wel mijn vreugde aan de maan mo
gen hebben!"
Maar hoven aan het diensthodenkamer-
tj» ging het venster reeds toe en werden
do gordijntjes kloosterdicht voorgescho-
ven.
„Ja, ja, ik begrijp het best Zoo
iemand weet niets van G o e t h o
a fbromde de jonge man en legde zich
te bed. liet was hem, als voelde hij reeds
het onzichtbare, maar toch duidelijke
zwaaien van do beroemde pantoffel boven
zijn hoofd
Nietwaar, lezer, dit is een kostelijk stuk
je. En zulke episoden komen er in Jung-
fer Tlierese vele voor. Het is een boek
van fijnen humor. En toch heeft het ons
meermalen ernstig gemaakt.
Geen wondert Is do humor niet ver
want aan liet tragische?
„So eine weisz niclits von Goethe!" Wij
hebben dit óéne zinnetje in dc vertaling
onderstreept, omdat in dia weinige woor
den, dunkt ons, heel liet conflict Johan
nes KengTheresa Legli, poëzieproza,
gevoelversland, Kort maar krachtig ligt
saamgedrongen. Zij zouden tot motto kun
nen strekken van het heelo boek.
„So eine weisz nichls von Goethe!" Dit
woord, door Johannes Keng uitgebronul,
als zijn dienstbode hem vrij ruw stoort in
een poëtische beschouwing van den nacht,
dit woord wijst heen naar een iet of wat
pijnlijke antithese in het leven van meer
dan één jong priester, een tegenstelling,
welke zich niet alleen hierin openbaart,
dat h ij van' een mooi vers houdt en velen
zijner omgeving niet wat per slot met
'n beetje goeden wil slechts een kwestie
van smaak te achten is maar die vaak
veel schriller vormen aanneemt.
Dit gebeurt bijv., als hij 's morgens iu
een opstreving van idealisme allo aardschc
kleinheid ver ouder zicli Iaat en de bc!:o-
ring krijgt lak te hebben aan de heele fi
listerij, doch 's middags in een gezin komt,
waar do honger hem uit alle hoeken aan
gaapt oji acht kinderen als kiekens om een
hen om moeder hectidraaien, terwijl elk
van die kleinen wellicht een heele week
moet leven van hetgeen aan één Zondaes-
inaal van hem, den geestelijke wordt ten
koste gelegd. Deze gedachte is hom na
tuurlijk schrijnend. Hier haat slechts klin
kende munt, geen klinkend vers»van Goe
the, zelfs het mooiste niet, dat dit genie
van Weimar ooit heeft neerg'' hr u,
het Wanderers Nachtlied:
Ueber allen Gipfeln
1st Huh
In allen Wipfeln
Spürest du
Kaum einen lLnueh;
Die Vögeloin schweigeu im Watde.
Warle uur, balde
Ruhest du auoh.
Zoo gaat dan de lijn van zijn leveu voort
met do wisselingen van een ölingerprocos-
sie in Kovelaer. Beurtelings zoekt 1>ij zijn
chaise longuo hij het haardvuur en de hoe
kenkast, waarin zijn hoste en edelste en on-
baatzuchligste vrienden slaan, met wie hij
zoovele jaren omgegaan heeft, die hem op
voedden lot hoogor leven cn hij wie hij
wol den heelen dag zou willen wijlen,
maar beurtelings ook, geraakt door den
angel des gewetens, springt li ij overeind,
om ter hulp te snellen op do klagende kre
ten, die opklinken uit deze verworden tij
den. Bil is iets pijnlijks.
Gelooft u niet, lezer, dat zulke dingen
voorkomen
Het is met Jungfer Thereso als met Vo-
yago autour de ma chanibro van Xavier do
Maistro: onder den fijnzinnigen humor,
dio aan do oppervlakte van dit verhaar
snoeit, golft een stroom van heiligen ohist,
hij eonig speuren dadelijk voelbaar, zooals
jn aan do vochte wimpers van iemand, Hie
lacht, kan zien, dat hij pas geschreid
heeft.
Ts Jungfer Tlierese Federer's eigen le-
ven8hesehi ijving? Eenigon bevestigen, an
deren ontkennen, maar gezien do feiten,
welke wij van den schrijver weten buiten
zijn boeten om, zal de waarheid wel in
ii,.f midden liggen, d.w.z. er zullen auto
biografische elementen inzitten. Doet ei
trouwens niet toe. Het hoek leeft, wijl het
geschreven .is door iemand met een rijk
en diep gemoed.
H A. ULLEMAN.
Pr.
