17e Jaargang.
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1925
No, 5103
Se 0ou^cmt
.ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal,
.nze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
ico per post I 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
^taling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
idagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlftn 30 cent per regol
Voor ft'gtAonuex. Mededeel iugan wordf het
dubbele ran het larie» Eerokcud.
Kleine advortentfèn. rat. ton nr.ugsto 30 woorden, wanrin
betrekiLingtin worden Aangeboden of gevraagd. huur en ver
huur, koop en erkoop 10.50.
I numiucp
bestaat uit twee
Halfslachtiflen.
2oe groot is jiolaas, nog onder do on
getal van halfslachtige menschen?
|fliinzo to vinden hij de vleet, die goe-
irienden willen zijn mot den Christus
lAgeïjk willen medegaan met de we
llus do Déken van Haarlem, plebaan
■•erwoudt, in de feestrede, die hij gis-
heeft gehouden op de vergadering
Voor Eer en Deugd" in het B;sdom
lem te Haarlem op welke verga-
i wij nader terug komen.
toral in onzen t:jd mogen wij. Katfio-
B, niet halfslachtig z:jn. WebUuken-
iDderslenkenden oischen zeffs van
- wij herhalen het dat wij kleur
t wij leven naar onze begi-nse-
dal wij béhooren: Roomsclien te zijn.
eisch. die ons zware verplichtingen
<t!
i, d'"e manifestatie van ons Roomscn-
moet niet uitsluitend en ook niet op
diste p»aats uitschijnen van groote
rderneen. met of zonder protest, van
ontcchten'enjz. Neen. allereerst en
raamel jk vut het eb en, persoonlijke,
me leven Daarin mogen Wij niet holf-
telfe zijn!
tegenover al het anti-papistisoh ge-
den dag van heden stellen wij niet
teerst ons protest van het woord, maar
positieve daad van een ntet-halfslaeh-
maar echt Roomsoh leven» Dat is een
#sl", waardoor eer wordt gebracht
God!
1 De onlossinq?
UI
Tweede Kamerlid der S. D. A. P.,
heer Albavda. heeft de op'loss'ng. van
cris's gevonden;-h'j heeft een nieuwe
tementaire meerderhe'd sameneeste'd
k het geval er geen minisberie-Colijn
i'komt. On dat laatste "is p^h^er veel
zoo zegt !iii, want de vier Katholieke
citers hebben hun ontslag «ingediend,
rjl de vijf Prrvbestanrfscihe mnisters
portefeuille „ter beschikking der Ko-
hebben gesteld. Uit d:t verschil
aldus de heer Al bard a. dat de heer
;in nog n'et begrepen heeft, dat hij weg
en nipt terug maig komen
heer Al hard a betoogt dan. dat er in
pavel moet komen oen parlemen-
Kobinet: oen Kabinet steunend op
meerderheid in de Tweede Kamer. D:e
'derheid kan links met geven en nu
i ook n'et meer: die raeerderliê'd
gevormd worden door R K S. D.
P en Vr-iz Democr Ziglr er de. crii-
opwlost! Do heer Alharda schijnt er
ivo- te doeken a's De Morcen": De
Ld-'e met do fJbr. H:sf. m'et wil'en sa-
tarken, omda.t zij liet Gezantschap bii
Tatieaan hebben afgestemd, zouden wel
snamregeenen met de S. D. A. P.
Vriiz. Democr., d;eheizelfde heb-
Waan. Ze'fs afgezien van de voor d"c
i:ng over het amendement-Kersten
dr Nolens gegeven verklaring zou-
*ij zulks onlbéhoorh'i'k achten, .zooals
rjsfeven reeds befoo"dm; gezTen de
aarnig van mgr. Nolens is het nbso-
Nmmogo'ijk.
de heer Albarda mag achter zijn
®ing nog -wel ëen vraagteeken zetten!
BUITENLAND
Hel r
I
Duitschland.
nieuwe regiem in het Rijnland.
Besluiten der Rijnland-
commissie.
Kijnlandcommissie te Koblenz heeft
haar toestemming te verleenen
benoeming van den nieuwen rijks-
«issaris voor de bezette gebieden: de
«der bezet tingstroepenmacht aan-
W in te krimpen en het stelsel van
*?eerdon met ingang van 1 Dec. op
wen.
*rts treden de Duitsche wetten en
jyfagea in de toekomst onmiddellijk
«hnf. Bepaalde straffen worden ver-
andore categorieën strafzaken aan
£Ulsche jurisdictie overgedragen.
"optreden der politie wordt op vele
beperkt, o.a. wordt het uitsteken
'Sgen vrijgelaten, het gebruik van
HDtvangtoestellen toegestaan en de
bij de post opgeheven.
•codificatie der nog van kracht blij-
^Palingen zal deze tot c.a. 20 te-
JJ» wordt een amnestie aangekon-
'en slotte het vertrouwen op den
en de medewerking der Duit-
«toriteiten en der Duitsche bevol-
"•^sproken.
I Wtningsyerschillen bij de Duitsch-
Nationaleu.
T «teredenheid in Duitseh-nationale
klingen komt, hoewel de resolutie van het
congres met algemeene stemmen is aan
genomen, meer en meer tot uiting. Te
Hannover is baron Von Gramm Brueggen,
een der bekendsche grootgrondbezitters
in do provincie Hannover, die vroeger vele
jaren lid van den Brunswijkschen landdag
is geweest, in verband met de houding
der Duitsch-nationalen ten opzichte van
het verdrag van Locarno uit de partij ge
treden en naar do Duitsche Volkspartij
overgegaan.
Professor Born schrijft in de „Hanno-
versche Kurier": Ik heb vaak de Duitseh-
nationale partij-politiek niet kunnen be
grijpen en de houding der partij ten op
zichte van liet verdrag van Locarno is mij
volkomen onverklaarbaar. Ik ben cr van
overtuigd, ja ik weet, dat talrijke leden
der partij de officieele houding der partij
niet goedkeuren en het partijbestuur zal
in dat opzicht nog veel onaangename ver
rassingen kunnen ondervinden."
Meer en meer wordt gesproken over een
aanstaande scheiding in de Duitsch-na-
tionalo partij, waarvan do ontevredenen
zich zouden aaneensluiten in een vrije
conservatieve partij.
Handelsvrede iusschen Spanje en
Duitschland.
Een modus vivendi
geteekend.
Gisteren is een modus vivendi Iusschen
Duitschland en Spanje tot stand gebracht
en onderteekend. De. tarieven-oorlog met
Duitschland is daardoor geëindigd.
Als nationaal-socialisten vechten met
communisten.
Voor 15.000 Mark ineen verga
derzaal te Chemnitz vernield.
Op een vergadering der nationaal-socia-
iistischo partij to Chemnitz ontstond gis
teren tegen middernacht een woeste vecht
partij met communisten, waarbij men el
kaar met stoelen, tafels,' c.tc. te lijf ging.
Er zijn bij deze vechtpartij niet minder
dan 1000 bierglazen, 500 kopjes, en schotel
tjes, 600800 stoelen en tafels, alle lam
pen en alle in lood gevatte ruitjes van de
groote vergaderzaal vernield of bescha
digd. De eigenaar van de zaal heeft een
schade van 15.000 mark, die niet door
verzekering wordt gedekt.
Toen de politie de zaal binnenkwam,
vluchtten de communisten door de ven
sters en sprongen van oen hoogte van zes
meter in den tuin.
De politie slaagde er echter toch in, de
voornaamste raddraaiers te arresteeren,
elaar dezen zich in het gebouw verscholen
bielden. Velen hadden plocrtendooders,
boksbeugels en andere wapenen bij zich.
Een der gewonden is reeds hi bel zieken
huis overleden.
Frankrijk.
Dc financieele saneering.
Do debatten in de Kamer.
Gistermiddag zijn in de Fransche Kamer
de debatten over de financieele ontwerpen
voortgezet. Waren eergisteren meerendeeh
leden van de regeeringsmeerderheid aan
het woord, gisteren was het woord aan de
oppositie.
De voornaamste spreker van gisteren is
Bokanowski geweest, do vroegere rappor
teur-generaal van de begrooting en minis
ter in het tw eede kabinet-Poincaré.
Maar vóór hem had Lamoureux, de te
genwoordige algemeen-rapporteur van de
do financieele commissie, het woord ge
vraagd, om de ontwerpen te verdedigen.
Volgens Lamoureux zijn er drie problemen:
de monetaire stabilisatie, het begrotings
evenwicht en da amortisatie.
Het probleem der wisselkoersen moet ten
spoedigste geregeld worden, maar alvorens
daartoe te kunnen overgaan, moet het pro
bleem der intergeallieerde schulden opge
lost worden en moet Frankrijk zich buiten-
la ndschc credieten verzekerd hebben.
De regeering zal evenwel ten spoedigste
een ontwerp, dat de stabilisatie van den
franc zal voorstellen, bij de Kamer indie
nen, welke stabilisatie door de aanneming
der ontwerpen, die in behandeling zijn,
mogelijk gemaakt moet worden.
Bokanowski, die daarop het woord nam,
zeide, dat indien het „heroïsche en brutale
geneesmiddel", dat de regeering voor de
oplossing der huidige financieele moeilijk
heden voorstelt, niet voor de ziekte van
Frankrijk past, het kwaad, dat aangericht
zal worden onherstelbaar zal zijn.
Uit do rede van Bokanowski bleek duide
lijk, dat de oppositie van de voorgestelde
couponbelasting der staatsrente haar voor-
naamsto strijdpunt zal maken.
Na do rede van Bokanowski werd de zit
ting tot heden verdaagd. De eerste spreker
die dan aan het woord zal komen is Lou-
cheur.
Painlevó zal heden antwoorden op de
critiek, welke geuit is op de financieele re-
geeringsvoorstellen. Hij zal de Kamer ver
zoeken hedenavond de debatten te beëindi
gen.
De actie tegen dc duikbooten.
Een Fransche persstem.
De Fransche pers begint zich thans even
eens to roeren naar aanleiding van het op
nieuw opgeworpen Engelsche denkbeeld om
de duikboot toi een ongeoorloofd oorlogs
wapen te verklaren. Frankrijk is, zooals
men zich herinnert, destijds op de conferen
tie van Washington de felste tegenstander
geweest van' het Engelsche voorstel om do
duikbooten af te schaffen. Hot is wel merk
waardig, dat het juist de radicale „Oeuvre"
is, die het oude Fransche standpunt op
nieuw verdedigt Het blad betoogt, dat wan
neer de duikboot zonder meer zou worden
afgeschaft, Frankrijk tegenover Groot-
Britannio en Amerika in een zeer zwakke
positie zou komen te verkeken, daar deze
heide landen wat hun dreadnoughts en
destroyers betreft Frankrijk verre de baas
zijn. Het blad meent daarom, dat als men
overgaat lot het afschaffen van de duik
booten, men eveneens dient over te gaan
tot bet afschaffen van de beide andere soort
schepen.
Het e e n i g e w e r k e 1 ij k e wapen?
Uit Parijs wordt evenwel aan V. D. ge-
seind:
Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat
Frankrijk niet voornemens is, de onderzee
booten nf te schaffen, aangezien het deze
beschouwt als bet eonigo werkolb'kc wanen
van marine-verdediging.
Engeland.
Locarno in het Lagerhuis.
Ve r k 1 a r i n g e n van Chamberlain
Gistermiddag beeft de Britsche minister
van Buitenlandsche Zaken, Glinmberlain, in
het lagerhuis zijn aangekondigde verkla
ring over het verdrag van Locarno afge
legd.
Hij diende de volgende motie in:
„Dat het Lagerhuis de ratificatie goed
keurt van het verdrag van wederzijdse lie
garantie opgesteld to Locarno op IC Oc
tober en als bijlage gevoosd bij het eiud-
protocol op dien dag geparafeerd."
Chamberlain zeide, dat de motie, welke
aan het Iluis wordt voorgelegd, verplich
tingen brengt, welke, naar voorgesteld
werd, do regeeriug zou aanvaarden, voor
zij den koning zou adviseeren het verdrag
te ratificcercn. Het verheugde hem op te
merken, dat geen dor beide amendementen
op de motie, door de oppositie-partijen in-
gediend, critiek uitoefende op de overeen
komst te Locarno bereikt, of de politiek be
streed der regeering, die de beperkte ver
plichtingen .aanvaardde, dor het verdrag
opgelegd. Beide amendementen wenschen.
to verklaren, dat het te Locarno verrichtte
werk onvolledig is, tenzij het gevolgd wordt
door verdero slappen naar algemeene paci
ficatie.
Chamberlain sprak er zijn voldoening
over uit, bij vroegere besprekingen to heb
ben vastgesteld, dat de politiek, die door
do tegenwoordige raadgevers van de kroon
W'ordt gevolgd door alle" partijen was aan
genomen.
De huidige regeering heeft dc taak, die
haar voorgangers niet konden verwezen
lijken, voortgezet, met denzelfdcn wensch
om Europa in een betere atmosfeer te hel
pen, waardoor alleen de basis voor den
toekomst igen vrede kan worden gelegd.
Het is een voornaam punt geweest voor
•do huidige regeering.dat de kwestie der
reparaties niet meer aanleiding tot geschil
len kon geven, reeds vóór zij werd geroe
pen om over den internationalen toestand
te onderhandelen,
Ook heeft spreker geluk gehad met zijó
collegas, met wie hij in Locarno had te
werken.
Chamberlain meende niet te veel te zeg
gen, wanneer hij verklaarde, dat het suc
ces der conferentie te Locarno voorname
lijk to dankeft was aan de karaktereigen
schappen der Duitsche vertegenwoordigers,
alsmede aan do afgevaardigden van Frank
rijk op deze bijeenkomst.
Ook dient een woord van hulde gericht
te worden aan de gedelegeerden van Bel
gië en Italië, die medewerkten aan do rege
ling der moeilijkheden, verzachting van be
staande vrees en het uitschakelen van wan
trouwen. De gevoelens van alle afgevaar
digden, toen zij van elkaar afscheid namen,
waren, dat, hoewel hetgeen verricht was
een keerpunt beteekende in do historie van
Europa en misschien in die van de gehee-
lo wereld, het slechts een voortoeken was
van den nieuwen internationalen geest en
de betrekkingen welke tusschen hen in den
loop der jaren zonden groeien en ontwik
kelen.
Refercerendo aan de critiek, vervat in
het amendement van de Labour Party, dat
geen voorzieningen waren getroffen ten aan
zien van gehcelo ontwapening, zei Cham
berlain: „Dat is waar. Maar Locarno was
niet de plaats, noch waren wij bevoegd een
plan voor algohoele ontwapening te ont
werpen. Wat wij gedaan hebben is, oen
nicuwo verzekering van den vrede te bren
gen, alsmede veiligheid aan vele naties, die
zich ten zeerste bedreigd en onveilig von
den. Door zulks te doen, is het do overtui
ging van allen, die daar waren, dat wij de
mogelijkheid hesp
tief behandelen
kwestie.
.-den.
do
ci n oen effeo-
ontwapenings-
H oI verdrag geratificeerd
Het lagerhuis heeft do motie vau Cham
berlain, waarbij hot verdrag van I.ocanio
wordt goedgekeurd, met 375 tegen 18 mpoi-
men aanvaard.
Hel Britsche spoorwegpersoneel tegen
Mussolini.
Men ziet hom I i ev e r niet te
Londen.
Indien Mussolini op 1 Deo ter gelegen
beid van do onderteekening van het Ver
drag van Locarno nog naar Londen zou
willen komen, zou het wel eens kunnen ge
beuren, dat er geen trein zou zijn, om hem
daarheen to brengen. In Engelsche vakver-
cenigingskringen wordt namelijk een leven
dige agitatie tegen Mussolini's eventueel
bezoek merkbaar en do wensch wint ter
rein, bom van de zijde der vakvereenigingen
te boycotten. Met name heerscht in de krin
gen van spoorwegpersoneel een hevige
verontwaardiging over de onderdrukking
der vakvereenigingen en coöperatieve on
dernemingen in Italië onder het régime
van Mussolini. De leider van den Engel
se hen bouw van locomotief-personeel heeft
dan ook verklaard, dat het hem volstrekt
niet zou verwonderen, indien het spoor
wegpersoneel zou weigeren een trein te be
dienen waarin Mussolini zich bevindt.
Italië.
De Kamer geopend.
Rede van Mussolini.
Do opening dor Italiaajische kamer
werd gisteren ook door een aantal afge
vaardigden dor oppositie, o.a. door Giolittb,
en Salandra bijgewoond.
De voorzitter van de kamer wonschto
Mussolini geluk, omdat hij gelukkig aan
don aanslag was ontkomen. Daarna hielfl
Mussolini een lange redevoering, waarin
hij verklaarde, dat geheel Italië door de
fascisten veroverd is.
Voorts wees hij or op, dal do strijd om
do lire eveneens i.s gewonnen, dank zij de
diplomatie, zoodnt thans ook het fascis
me in het buitenland naar waarde wordt
geschat
Polen.
Om de portefeuille van Oorlog.
Voorloopig geen coalitie
kabinet in Polen.
De pogingen van Skrzynski, een coalitie
kabinet te vormen zijn mislukt. De rcclit-
scho partijen hielden vast aan baar eisch,
dat generaal Sikorski ook in het nieuwe
kabinet minister van Oorlog moest blij
ven, terwijl do sociaal-democraten en an
dere linksche partijen hun deelneming aan
do regeering er van afhankojjjk sielJcu,
dal Sikorski niet benoemd werd.
Men noemt aan, dat thans do voorzitter
van den Landdag Rataj opdracht zal krij
gen ,een kabinet samen te stellen. Indien
echter de partijen in de Sikorski-kwc.slie
even hardnekkig blijven als tot dusver, d
waar :ij.dijK daardoor de mogelijkheid
van een 'ualitie-kabinet schipbreuk lij
den. In d»t geval betcekent de in do per
soon van Sikorski ontbrande :>Avt irijd
tusschen do aanhangers en do
dors van Pilsoedsky oon ern
catie Van den toestand.
slau-
(.li-
Rusland.
Elf communisten ter dood veroordeeld.
Uit Moskou wordt aan de „Daily Ex
press" geseind, dat bet Hooggerechtshof
te Leningrad den communist I.imborg, den
vroegcren chef van do haven van Lenin
grad, en elf and oven ter dood heeft ver
oordeeld wegens misbruik van staatseigen
dom. Meer dan honderd ondergeschikte
ambtenaren, particuliere handelaars en
anderen haddon zich in deze zaak te ver
antwoorden. Het proces hoeft meer dan
twintig dagen geduurd. Achttien personen
werden vrijgesproken. Do andoren wer
den veroordeeld tol straffen, varieerend
van een tot zes jaar gevangenis.
Syrië.
Ezeldrijvers in den Libanon overvallen.
Acht muilezeldrijvers zijn in den Liba
non door roovende Drusen overvallen. Vijf
werden gedood, twee konden ontkomen,
terwijl de ecnè achtergeblevene, een Druse,
.werd vrijgelaten. Door dezen overval is
groote opwinding veroorzaakt, die tot re
presailles zal kifnnen leiden.
China.
Naar centralisatie in China.
Een nccoord tusschen Feng en
T s j a n g.
Het Eastern News Agentschap ver
neemt uit Peking, dat vertegenwoordig - s
van Feng-Yoch-sjiang en Tsjang-Tso-Ta
een vredesovereenkomst hebben geteekend,
volgens welke geen Mandsjoerijsclie troe
pen in Tientsin geslalionneerd zullen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De fmaoeltelv debatten In de Fransche
Kamer.
Frankrijk Ie niet voornemens de onder
zeebooten af te schaffen.
rn Enfloland is het verdrag van Locamo
In het Lagerhuis goedgekeurd.
Voorloopig
Polen.
geen coalitiekabinet in
Do Kabinetscrisis. De rneening van
do National# Unia. Het oordeel van
oud-minister Heemskerk (2de blad).
froe men het machinaal melken in En
geland beoordeelt. (I en T.. 2do bind
blijven of worden en deze alle dertig mijl
len Oosten van do lijn, PekingHanhau
zullen worden teruggetrokken.
Voorts is overeengekomen, in Peking
een gemeenschappelijk bureau to vestigen,
ten einde de kwestie van het premier
schap, de reconstructie van het kabinet en
de verkiezing van den president le be
spreken
BINNENLAND
Koninklijke Besluiten.
G o n t r a 1 e Jeugdraad.
Bij Kon. besluit is aan prof. dr Jac.
van Ginneken, S.J., op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als lid van den Central, n
Jeugdraad, en is als zoodanig benoemd G.
Earners, S.J., rector van het Berchimtno
College te Oudonbosch.
Vragen van Kamerleden.
De leiding 1» ij de P o s t o r ij o n
en Telegrafie.
De lieer Boon heeft deri Minister van
Waterstaat de volgende vragen gesleM-
lo. Is het juist, «bit ile Minister vu» iie-
mejis is te bevorderen, dat de ééjihonf.lro
leiding van bel dienstvak der P.. T m T.
wordt vervangen door een meerlioofdirü»?
2o. Zoo ja, welke zijn dan de.molven',
die den Minister hebben bewogen af te
wijken van de eerst onlangs gcnpnïeii be
slissing ton gunste dor éénhoofdige leiding?
3o. Indien
beantwoord, is dn
do Sta Ion-Gen 11
verstrekken der
staat zullen 11.
sel le b» >r*b
ig lo. bevestigend v
n de Minister bereid
ill Volledige opgave
P-'gêven die baar
•log'"» w:l'r.g van
rd t
Dc ambleu.'.ron en de crisis.
„De M«b." verm "nt, da! bij do dcmis»
"sionnaire regoeHng het voornemen ïv»«la-it,
om direct na afloop van liet georganiseerd
overleg, waarin voorstellen lot bet opl ef-
J'ori van do onjuistheden in lic» Bezoldi
gingsbesluit 1925 besproken worden, order
le geven ot hel uitbetalen van Je beschik
baar gestelde en noodig gooordeeUe gel
den
De Kamer van Koophandel te Goudn.
In de gisteravond gehouden vergade
ring van do Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Gouda en omstreken is
besloten niet te trodqn in een verzoek van
de Haarlemsche kamer om medo te wer
ken aan een adres, aan den. minister lo
zonden, dat vrijsleljing van zegel voor cas-
sabons boven 10 zou vragen. Gevreesd
word dat deze vrijdom wetsontduiking in
do hand zou werken
Tot afgovanrilieih 11 ie ir de algemoeno
vergadering vso de \ederhmbe|,0 Yer-
eenigiiv.' van I van Koophandel op
11 DeeiielKT a te Utrecht to houden,
werden aangewezen de voorzitter en se
cretaris dor kamer.
Van Gedeputeerde Stalen was een brief
ingekomen houdende mododeclirig dat eon
spoedig herstel van do kade der Dubbele
Wiericke zou worden bevorderd, doch dat
nog niet in uitzicht kon worden gesteld
dat na herstel het verbod om dit water
met motorvaartuigen to bevaren, zou wor
den opgeheven. Deze mededoeling werd
voorloopig voor kennisgeving m. aangeno
men.
Van de vereenigingen die in de vorigo
maand te Bodegraven een winkelweek
hadden georganiseerd, was een verzook
ingekomen om een bijdrage to mogen ont
vangen ter grootte van liet tekort dier
week, 56.15. Besloten werd een sub i lia
van 50 te verleenen, onder vermelding
dat op deze wijze niet wederom tot ub-
sidieering zou worden overgegaan, nar .in
zien de kamer de bepaling van het subsi
diebedrag aan zicli wenscht te houden en
dit niet van een tekort wcnscht te doen
afhangen.
Overeenkomstig liet advies van bel bu
reau weid op het verzoek van hel Rui ui
voor uitvinders om subsidio afwijzend bo-
bil.!
Verder werd besloten dat twee leden der
