binnenland ie Jaargang. DONDERDAG 12 NOVEMBER 1925 No. 5097 ^)e Scicbohe (Sowïwit (ONNEMENTSPRIJSbedraagtbij vooruitbetaling leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, j per post f2.95 per kwartaal. (Ulustreercl Zondagsblad is voor de Abonné's ver- a tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor lag, Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd «blad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. II nmmef bestaat uit twee donkere politieke toestand, er gisteren in de politieke gesebie- m ons land is gebeurd hult de toestand van het heden in een ijslagen duisternis. ffis het. omdat door de aanuemdng bei amendement-Kersten tot. ophef- n bet Gezantschap bij het Vaiticaan feavuit gevolgde minister-crisis een l is ontstaan, waarvan niemand ar bij gissing kan verklaren, wat jeboren zal worden, if vooral, omdat door dat votum mor. waarbij de Chr. Kist. Partij ïbnldig staat, een coalitie-minister bezwaarlijk, zoo niet, althams in toekomst, onmogelijk zal kun- reeron. vrilien onomwonden verklaren, dat do denk. die door het gister ge- votnm in de coalitie is gebracht, dat, ilchzelf betreurenswaardige, votum ritoft-'gst inden. velen niet, of. als er geen coalitie jgeeren kan, een andere regeering fs het schijnt van niet. robrens onze besliste overtuiging, rièr geval van alle mogelijke regee- coalitie-regeering de beste. zijn niet al'een wij overtuigd, ook de antirevolutionairen, ook de [•slor'sohen. Maar des te zwaar- dan ook de verantwoorde- eld van de Chr. H i stori- i. dat zij in tegenstelling met de ige Antirevolutionairen door ducht te slaan voor antii-papist'sche ij, pracbiseh een coalitie-regeering, zeiden, zeer bezwaarlijk zoo rooiioopig onmogelijk hebben ge- jiftróke toestand van het oogenblik duister geworden, dat alleen wie »pon antipapisme laboreert of wie poëtiek van den" kleinen kant doet 1 bet gevallen votum met do daar- okde minister-crisis kau verheu- Wie politiek wil, krachtige, prin- op het algemeen volksbelang ge- optiek, moet den toestand, waarin moment de politiek is vervallen, bo wl, a's zeer noodlottig. houding der Katholieken. Nieuwe Rolt. Crt." schrijft heden- in een artikel over de Minïster- N'u een wensch van de katholieken t wordt vervuld, toonen zij een nij- 1 kop nag over het optreden doT Ka- a n i e t worden geoordeeld! volkomen ongegrond en hóógst on- g&antschap bij het Vaticaan kan rden genoemd een door de Katho- doorgezcl verlangen, een door de eten doorgedreven wensch. Men tl vergelen, dat onder een 1 i b e- sring het gezantschap is i n- ld en dat het steeds door een itholieken minister is ver- boude rvolgens ook in het oog, gezantschap gisteren is afgekeurd, "ii velen der tegenstemmers m o- voor zaten, die voor de Kalho- ii t e r s t grievend waren dr. Nolens Dinsdagavond het uit doet goed de letterlijke tekst van de ing van mgr. Nolens aandachtig üén. Zijn woorden laten dé dui- niets te wenschen over er woord te veel of te weinig bij. insdagavond door den leider der Kamerfractie afgelegde ver luidt letterlijk aldus: raag mij af in welk ander land het tëlijk zou zijn, dat ieder jaar bij it getracht wordt een Gezant- :P Ie heffen. dat die vraag gerechtvaardigd tel oog op de noodige continuïteit Wandsche verhoudingen, en met °P de waardigheid van de daar- «ken mogendheden. •onderstel, dat de voorsteller van •dement, evenals de leden, die er Wen stemmen, op de hoogte zijn a loop van zaken; hoe in 1915 op 1in 's lands belang met medewer- alle groepen der Kamer en zon- ^selbezwaren een tijdelijk gezant- den H. Stoel werd gevestigd gronden, dat in 1920 werd ®ij betreft, ik acht het overbodig moveels len keer die gronden te Die motieven van algemeen ku onverzwakt blijven voortbe- ^overigens duidelijk, dat dit ge- nu het eenmaal is ingesteld ^•Katholieken, een bijzondere heeti, en de opheffing daarvan, vooral met het oog op do hoofdmotieven, dio sommigen bewegen dit voorstel te doen of te steunen, uiterst grievend zou zijn. In dio omstandigheden zullen wij bij aanneming van dit amendement ernstig moeten overwegen of wij onze stem aan do begrooting van buitenlandsche zaken kunnen geven. Wij zullen nok de vraag hebben te be antwoorden of wij steun kunnen verlee- nen aan welk kabinet dan ook. voortge komen uit groepen, aan welker medewer king de opheffing van dezen gezantschaps- post zou zijn te wijten." V Krom zien Wij moeten in deze dagen vóóral onze kalmte bewarenl Als hier en daar, naar aanleiding van het gevallen Kamer votum, het anli-papisme driest zijn kop opsteekt en min of meer uittartend zijn overwinning belacht dan moeten wij ons er toch niet te gauw aan ergeren: er Is veel begrijpelijks in die feest-stemming! Maar wij mogen en moeten toch wel eisclien, dat men wat er Woensdag in de Tweede Kamer is voorgevallen niet zóó krom ziet als ds. Kromsigt to Am sterdam! Eenige predikanten der Ned. Hervorm de gemeente houden te Amsterdam lezin gen „tegen de Roomsck-Katkolieke actie en ter verlevendiging van het Protes- tantsch bewustzijn." Gisteravond was er een dergelijke sa menkomst in de N. Z. kapel. Deze samenkomst, die zeer druk be zocht was, stond onder leiding van dr. P. J. Kromsigt, die in zijn openingswoord o.m. zeide: „Ik feliciteer u allen met den val van het gezantschap bij den Paus. Zijn val was groot en wij hebben daarin te zien hoe God alles nog bestuurt naar zijn welbehagen. Van uiterst rechts tot uiterst links heeft samengewerkt om dit te berei ken, opdat alzoo Gods wil worde vol bracht. Daarmede heeft Hij ons, die zoo vaak vertwijfelen, willen doen zien, dat Hij er is en blijft. Moge Hij ons leeren zoo besloot spr. standvastig te blijven, om, steunend op den Bijbel de vrijheid te verdedigen." Dus: Loutje de Visser, de godloochendo communist, b.v. heeft zich volgens ds. Kromsigt Woensdagmiddag in de Tweede Kamer beter, Christelijker gedragen, dan alle aanwezige antirevolutionaire Kamer leden! Deze conclusie zou men uit de woorden van ds. Kromsigt kunnen trek ken! Een oppervlakkig gehoor applaudiseer- de op zulk op z'n zachtst gezegde: op pervlakkig gepraat. Zoo brengt een dominé, die krom ziet, het Protestantisme in miscrediet! BUITENLAND Duitschland. De ontwapeningsstrijd geëindigd. Het Duitsche antwoord op de nota. De gisteren overhandigde Duitscho nota van antwoord op de jongste ontwa peningsnota van den Gezantenraad is, naar het „Berliner Tageblatt" schrijft, het geformuleerde resultaat van de gedurende do laatste weken met de Fransche en En- gelsche regeering plaats gevonden hebben de gedacktenwisseling. Ook wat betreft de positie van generaal Von Seeckt is overeenstemming bereikt, waarbij naar het blad schrijft, rekening wordt gehouden met de wenschen der Duitsche regeering en waardoor het pres tige van den generaal in de Rijksweer wordt ontzien. Wat betreft de Staatspolitio is van Duitscho zijde een der gedane eischen ingewilligd, voor zooveel daardoor de slagvaardigheid der politie niet lijdt. De kazerneering der politie in de grooto steden moet onvoorwaardelijk gehand haafd worden en kan hoogstens bij bepaal de lichtingen verminderd worden. Hoewel over het aantal nog verdere mondelinge onderhandelingen zullen worden gevoerd is overigens hiermede in het algemeen de strijd over Duitschlands ontwapening als geëindigd te beschouwen. De ontruiming der Keulsche zone. Tc Berlijn wordt verwacht dat de Raad van Ambassadeurs in z'n eerstvolgende zit ting een definitief besluit zal nemen over de ontruiming van de Noordelijke Rijn- landzöne. De ontruiming zal 1 December beginnen. Verder verluidt, dat de Duitsche regeering tegen Maandag een nota der be- zettingsmogendheden verwacht, waarin de z.g. „Rückwierkungen" van het Verdrag van Locarno voor het bezette gebied zul len worden aangekondigd. Frankrijk. De financieele crisis. Partijgeschi pper. Met veel ophef hadden gisteren de afge DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeélingen wordt het n dubbele van hot tarief berekend. u Kleine advertentiën, van ten hoogsto 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangoboden of gevraagd, buur cn ver huur, koop en verkoop 10.50. vaardigden dor linkergoepen verklaard, dat zij liet eens geworden waren -zooals in een telegram door ons gemeld. Waar over bleek echter niet en eerst nu is uit gekomen, dat die eenheid alleen daarin bestond, dat besloten was gezamenlijk te trachten met Painlevó tot een voor allen aannemelijko oplossing te komen. Of dio pogingen succes zullen hebben is nog vol strekt niet te zeggen. Do partijen schipperen, doen voorstel len en tegenvoorstellen, maar avanceeren doet men niet. Engeland. De onderteekening van het Locarno-verdrag. Do plechtigheden te Londen. Het verdrag van Locarno zal, komt niets tusschenbcide, Dinsdag 1 December a.s. in één der zalen van het ministerie van Buitenlandsche Zaken te Londen officieel worden geteekend. Aanwezig zullen zijn Chamberlain, Briand, Mussolini, Vander- velde en Stresemann. verder Sir Cecil Hurst, Sir William Tyrrel, Selby, Berthe- lot en de Italiaan Scialoja. Ten slotte zijn uitnoodigingen verzonden aan den Duitschen Rijkskanselier Luther en de gezanten der groote mogendheden. Baldwin zal den gasten in Downingstreet een lunch aanbieden. Des avonds wordt door den koning en do koningin een schit terend banket in Buckingham Palace aan geboden. Voor dit banket zijn tevens uilgenoodigd het corps diplomatique, leiders der poli tieke partijen, hoofden van dienst en an dere vertegenwoordigers van het Britsche openbare leven. Den daarop volgenden dag zullen do ministers van Buitenlandsche Zaken, die het verdrag teekenden en "hun collega's, aanzitten aan een dejeuner, aangeboden door do stad Londen, 's Avonds zal te hun ner eere nogmaals een diner worden aan gericht in Lancashire Hall, het officieelo receptiegebouw der regeering, waaraan de premier en andere te Londen vertoe vende ministers zullen deelnemen. Een officieele nitnoodiging aan de Duit sche gedelegeerden voor de onderteekening op 1 December te Londen van het Verdrag van Locarno is te Berlijn nog niet ont vangen. Dit is ook eerst mogelijk, zoodra onomstootelijk zal vaststaan, dat Duitsch land het verdrag inderdaad zal ondertee kenen. Echter heeft men deze aangelegen heid reeds onder het oog gezien. Volgens deze besprekingen zouden de officieele Duitsche vertegenwoordigers worden uit- genoodigd, om met hun dames de gasten der Engelsche regeering te zijn. Deze ver tegenwoordigers zouden dan zijn de Rijks kanselier Luther, de minister van Buiten landsche Zaken Stresemann, staatssecre taris Kempner, de juridische adviseur Gans cn Dirksen. Italië. Het lot van Zaniboni. De Romcinsche pers bespreekt de kwes tie, of Zaniboni, de voornaamste aanstich ter van het complot tegen het leven van Mussolini, voor oen burgerlijk of een mili tair gerechtshof zal moeten terechtstaan. In het laatste geval zou hij ter dood ver oordeeld kunnen worden. Joego-Slavië. Nieuwe anti-ltaliaansche relletjes. Tc Ragusa en weder te Spalato Uit Ragusa (Joegoslavië) wordt ge meld, dat aldaar eergisteravond door jeug digo personen een demonstratie tegen het Italiaansche consulaat op touw is gezet, waarbij ook revolverschoten werden gelost Do menigte eischto do teruggave van Is- triö en Zara. Slechts met groote moeite wist de politie de demonstranten uiteen to drijven. Volgons andere berichten werden cenige ruiten van het Italiaansche consu laat ingeslagen. To Spalato hebben van nationalistische zijde nieuwo demonstraties plaats gevon den. Roemenië. Mussolini maakt school. Een complot te Galatz ontdekt? Naar uit Boekarest gemeld wordt heeft dé politie te Galatz 8 personen gearres teerd, die beschuldigd worden van het smeden van een complot tegen het leven van den koning. Cofnitadjis in de Dobroedsja. In de laatste dagen zijn de aanvallen van comitadjis iu de Dobroedsja en in het de partement Doerosteor veelvuldiger gewor den. In genoemde gebieden hebben zij wreed heden bedreven, waartegen thans voor zorgsmaatregelen zijn genomen. Polen. Benden-overval. Het Poolsch agentschap meldt, dat een bende van tien met mauser-geweren gewa pende mannen dezer dagen een aanval heeft gedaan op het gemeentehuis en dea politiepost van Gkinio in het arrondisse ment Swieciany bij de Litausche grens. Zij vernielden do telefoon-centralen en plunderden de gemeentekas. Zij staken ver volgens het gebouw met de archieven in brand. Bij den aanval tegen de politie werd een agent ernstig gewond. Het onderzoek heeft uitgewezen, dat do aanval ondernomen werd door Litausche benden Syrië. De opstand der Drusen Naar verluidt zou een sterke bende Dru sen Hatbaya hebben bezet. Naar wordt verzekerd zijn in allerijl groote verster kingen gezonden. De gouverneur van den Grooten Libanon heeft zich naar Mard- jerjoun begeven om do kwestie van do veiligheid der inwoners te onderzoeken. Een protest van de Arabloren in MosoeI De Arabische nationalistische partij in Mosoel heeft een manifest uitgegevon, waarin geprotesteerd wordt tegen het „moord bombardement", en de vernielings- en onderdrukkingspractijken der mandaat- mogendheid in Syrië. Op alle beschaafde naties in het algemeen en den Volkenbond in het bijzonder wordt een dringend beroep gedaan, tusschen beiden te komen en do Syrieërs te helpen, dio geen schuld heb ben en die slechts hun eer wenschen. te handhaven. Het manifest stelt een derge lijk ingrijpen van den Bond voor, als in zake de jongste Mosoel-grensincidenten. China. De nieuwe burgerkring in China Een nederlaag van Tsjang Tqchin Naar do „Times" uit Sjanghai vernoemt, is de slag tusschen do troepen van Tsjang Tso-Lin en die van Soen Tsjoean-fang, welke verscheidene dagen duurde en uiterst verbitterd was, geëindigd in een nederlaag van Tsjang. Soen zal het waar schijnlijk aan het leger van Honan over laten, verder met do FengtieA-ir'v-Men af te rekenen.' Achter-lndië. Een kamer van afgevaardigden in Annam De kroonprins van Annam is als souvo- roin erkend. Rekening houdend met do voortschrijdende ontwikkeling van het volk, zijn de regeeringon van Frankrijk en Annam het eens geworden over een nieuwe constitutie, waarbij voorzien wordt in interventie, bij de bespreking van be langrijke aangelegenheden door een Kamer van afgevaardigden uit het volk. Amerika. De Ku Klux Klan tegen hel Intern. Hof Het hoofdkwartier vpn de Ku Klux Klan in Atlanta heeft allen leden opdracht gegeven te verhinderen, dat het Congres een wet zal aannemen, waarhij de Ver- eenigde Staten toetreden tot liet Interna tionale Hof. Koninklijke Bc&lu'.ten. Burgemeostor. Bij Kon. böslu't is benoemd tot burge meester dor gemeente Hulst B. A. Th. M.. Trufftóo. R. K. Staatspartij. Bondsbestuursvorgadering. Op Zaterdag 7 November id. is na do Bondsvergadering hot Bon da bestuur onder voorzitterschap van jhr. mr. Gh. Ruys do Beerenbrouok b'jeen gekomen, Afwezig waren met kennisgeving do heoren Helle- brekers (R'dam) on Pastoors (T'lburg). Na opening dor vergader:ng on voorle zing der no'u'on, stelt de voorzitter aan do voorzitter aan do ordo do voorziening in de vacature van het voorzitterschap dor Reorganisal'o-commissie. Het Bondsbestuur vernam, dat de werk zaamheden dier commissie reeds zoover gevorderd z'jn. dat het aanbeve'dng zou verdienen, dat do niouwo Bondsvoorzitter ook voorzitter dier commissie zou worden, om zoodoende ook do spoedige afwerking der taak te bevorderen. In do Bondsver gadering zal het uit to brengen rapport der commissde verdedigd worden door een of meer leden der commiss'c als rappor teurs). Bij do rondvraag word oene voorloopigo besproking gehouden over do vraag in hoeverre het do taak van een kieékringbe- stuur moet geacht worden het Politiek Advies te propageeren. Op de eerstvolgen de vergadering van het Bondsbestuur zal daaromtrent een definitieve formulcering worden gegeven. H erna word do vergadering gesloten. NET VOORNAAMSTE NIEUWS* B IENLAND. De Duitsche ontwapeningsconferentie bevredigend geregeld. De feestelijkheden op 1 December a.s. te Londen. Een parlement in Annam ingesteld. BINNENLAND. Kabinetscrisis. De vier Katholieko ministers zijn afgetreden, (lo en 2o blad). Overleden is de Katholieke letterkundige M. A. P. C. Poelhekke (L. en K„ lo blad). Vragen van Kamerleden. Do onbewaakte overwegen. Hot Eerste Kamerlid. Haazevoet, hoeft tot don minister van Waterstaat de vol* gendo schriftelijke vragen gericht: 1. Is hot don minister bekend, hoeveel personen ton gevolge dor onbewaakte over wegen doodelijk zijn gefroffpfn en hoeveel personen tijdelijk of blijvend zijn ver minkt? 2. Is do Minister niet van oordeel, dn! het leven van een mensch grootero waarde beeft dan do bezuiniging door de onbo«* waaklo overwegen verkregen? 3. Acht de Min ster liet n'ol noodzake lijk, dal de Overheid, vooral in dozen t'jd, door haar voorbeeld meer eerbied voor hot leven van don mensch heeft te toonen? 4. Tndien de vragen sub 2 en 3 bevesti gend worden beantwoord, acht de M*n*sf«»r dan lief antwoord van de dn'rPolio dor No- dorlnndeehn Snoorwegen on hef rekest van bet R K Werkliedenverbond niet on'u st, en ia do Minister bero'd, om alsnog Ie ho- vorderen, dat im den geest van hel hodorl.de rekest ten spoedigste maalregolen worden genomen, opdat, zoo dit n'et mocreHik' iq. de bewaking dor overwogen weer wordt hersteld? De vorige week ^ün uil ons 'and 3 mill icon eieren nanr Engeland u!fgftvoftrd. In den ouderdom van 71 ja er 's lo Amsterdam overVden de heer U»e'|>-'k Barnsloin, Vr; jzi n n i g-Domocr a I i aoh lid der Provinciale Sla Ion van Noord-Hol land. De gewone audiëntie van den nvris-; ter van marine a i. zal Maandag a.s. niet plaats hebben. KERKNIEUWS Mijr. P. C WI.ITENBURG. t In do „N. II. Grt." lezen we een „memo-* riam" waaraan wij liet volgende ontleonen: In September 1900 werd mgr. P. G. Win lenburg tot deken van 's-Gravenhage en pastoor der St. Jacobuskork aan do Park straat benoemd. Onder zijn bestuur worden iu Den Haag zes nieuwe parochies ge-< sticht. Naast deze algemeene zorg voor de ka tholieken van zijn dekenaat, toonde mgr. Wijlenburg een bijzondere voorliefde voor de verbetering en verfraaiing van zijn kerk: Het katholiek onderwijs ging mgr. Win tenburg steeds bijzonder ter harte; ver-» schillende Roomsche scholen heeft hij ge sticht of aan de oprichting daarvan kracht* dadig medegewerkt. Ook voor do opvoeding der jeugd na den leerplichtigen leeftijd toonde mgr. een open oog te hebben door de stichting van een jongens- en een meisjes-patronaat in zijn. parochie. Het R K. vercenigingsleven, waarin mgr steeds grootelijks belang stelde, heeft zich vooral in de laatste jaren sterk ontwikkeld- Tot versterking van het innerlijk Gods-» dienstig leven stelde mgr. de Vastenconfe- renties in cn de maandelijksche aanbid ding op den 1en Vrijdag. Verder willen wij er op wijzen dat mgr. Wijtenburg tal van bestuursfuncties van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1