Je Lésé Courant"
Tweede Blad
Donderdag 29 October 1925
BiMMESïLftfjO
Qe spelling van aardrijkskundige namen.
Jns telling van een commissie.
Door de Ministers van Oorlog, Binnen-
landsche Zaken en Landbouw en Onder
wijs, Kunsten en Wetensohappen, is ten
einde eenheid van spelling te brengen in
de tot nu toe egvolgde onderling zeer uit-
eenloopende schrijfwijze van aardrijkskun
dige namen in Nederland bij gemeen
schappelijke beschikking een interdepar
tementale commissie benoemd, bestaande
uit de heeren dr. A. A. Beekmane oud-di
recteur eener Hoogere Burgerschool te
's-Gravenhage, J. Kardux, secretaris der
gemeente Hilversum, en dr. A. Beets, re
dacteur van het Woordenbek der Neder-
landsche taal te Lelden, aan welke com
missie is toegevoegd als secretaris de heer
J. T. L. W. Rutgers commies bij het Depar
tement van Oorlog.
Aan deze comissle Is de opdracht ver-
Btrekt om na te gaan of het beginsel, neer
gelegd in den Tweeden verbeterden druk
van de in 1884 uitgegeven „Woordenlijst
voor de spelling der Aardrijkskundige na
men in Nederland", samengesteld door de
afdeeling Nederland van het Nederlandsch
Aardrijkskundig Genootschap, welke spel
ling op haar beurt het resultaat is van de
in 1864 beëindigde studie ter zake van de
Letterkundige afdeeling van de Koninklij
ke Academie van Wetenschappen in
een bij de Topografische Inrichting samen
gestelde „Naamlijst van bewoonde oorden
en huizengroepen ln Nederland" Juist is
toegepast.
De commissie zal te zijner tijd verslag
uitbrengen van haar bevindingen, met ver
melding van de wijzigingen, welke naar
haar oordeel alsnog In de spelling, ge
volgd In bedodde „Naamlijst" dienen te
worden aangebracht
Arbeidswet.
Arbeid van jeugdige personen
en vrouwen.
Bij Kon besluit van 10 October 1.1. is
hel volgende bepaald:
Met ingang van 29 October 1925 ver
valt in het eerste lid onder a van artikel
72 van het Arbeidsbesluit 1920 de zinsne
de: „echter niet langer dan tot vijf jaren
na het in werking treden van dit besluit."
ioorts vervalt het tweede lid van genoemd
artikel 72.
(Het eerste lid onder a van art. 72 Ar
beidsbesluit dat door of namens den mi-
I Ejs'er voorwaardelijk of onvoorwaarde
lijk vrijstelling kon worden verleend aan
de voorschriften vervat in de artikelen
15 eerste lid, 16, 19, 20, 37, 50, 59, 60, 61,
62, 64, 66 en 07 (betreffende den arbeid
van jeugdige personen en vrouwen) gedu
rende een bepaalden termijn, echter niet
langer dan tot vijf jaren na het in wer
king treden van het Arbeidsbesluit.
Het tweede lid van art. 72 dat nu ver
valt, luidt: Een vrijstelling, krachtens het
eerste lid onder a verleend, kan slechts
eenmaal worden vernieuwd).
iDe toestand in het Dréntsche veenbedrljf.
Een bespreking met de hoeren
Aalberse en Engels,
t Maandag heeft het bestuur van den bond
ran R. K. kie^vereen'igingen in Drenthe,
pn eenige R. K. verveners en veenarbei
ders, in he»t Parkhotel te Assen, een be
spreking geftnad met de leden van de Twee
de Kamer Aalberse en Enge's. Breedlvoo-
fig werden de ifoestarnjden in Drenthe, zoo-
M die hij het particuliere bedrijf als bij
de werkverschaffingen, besproken.
Door een oom/mi as ie, gevormd door het
bestuur en verveners en arbeiders, wor
den oen aantal maatregelen aa-n de hand
fedaan. welke tot verbetering zouden kun-
kei den. Do Kamerleden verklaarden
IPflrne hun beste krachten te zul'en in-
i «pannen om de moeilijkheden voor het
Erenfsche veengeweat te verminderen en
wdt levenslot voor de veenibewoners meer
dragelijk te maken. Ook werd op deze ver
gadering de aanJd'adht gevestigd op de
moeilijkheden waarin de Drentsdhe veen-
gemeenten verkeeren, daar doze haar be-
eVooüng niet sluitend kunnen maken. Aan
gedrongen werd op een spoedig© berz:e-
van d© wet, rege'ende de financ'eele
Verhouding tusschen het Rijk en de tre-
..Centr."
De melkvoorzienlng In de hoofdstad.
Een aantal leden van de commissie, wel-
oorspronkelijk benoemd werd tot uit
voering der motie-Drabbe, in zake verbe
uring der melkvoorriening van Amster-
md, hebben aan B. en W een reeks voor
tellen toegezonden, welke beoogen, langB
en weg van het particulier initiatief tot
gewenschte resultaat te geraken. Tot
voorstellers behooren de vertegenwoor-
?era der melkveehoudersorganisaties en
van den melkhandel.
o voorstellers deelen mede tot de over-
jtjyg te zijn gekomen, dat zij het denk-
d om den uitsluitenden verkoop van
j Hesschen in te voeren, zullen moe-
Varen- z^n ©ohter nog steeds
fr^0 v ^at 6011 Jukst© toepassing van
j» ,e begrippen betreffende melk-hygiëne
toelS ^y^rdering van een hoogstaanden
nandel culmineeren in den verkoop
verpakte melk.
•ft Seven zij als hun meening te ken-
IfoiU i 6011 krachtige uitvoering van het
tar» It wenschelljk is. Het Gemeent*-
leocrrUL. Vaa Amsterdam zal voor een be-
l Veelte de taak, die het op zloh
kunnen volbrengen, door met groot©
nauwgezetïïeld de naleving van Het Mellc-
besluit té bevorderen en door onwillige
elementen tot het nakomen der voorschrif
ten te dwingen.
De voorstellers zijn dermate overtuigd
van het nut van deze maatregelen, dat zij
zich bereid verklaren, door middel van een
eigen instituut daadwerkelijk bij te dragen
tot het tot stand komen van wat wensche-
lijk wordt geacht. In de toelichting wordt
nader uiteengezet, hoe een dergelijk insti
tuut in twee richtingen werkzaam kan zijn.
Op moreelen (geen financieelen) steun van
gemeentewege, ten opzichte van bedoeld
Instituut, wordt ten zeerste aangedrongen.
KERKNIEUWS
Mor. Collier.
Gistermorgen half elf werd. In de ka
thedrale kerk te Haarlem, ter gelegenheid
van den 22sten verjaardag der Bisschops
wijding van Z.D.H. Mgr. A. J. Callier,
een plechtige H. Mis van het Hoogwaar
dig kapittel opgedragen, door den Hoog-
eerw. heer P L. Dessens, deken en pas
toor te Leidon, met assistentie van de
weleerw. heeren kapelaans Jacobs en
Keizer.
De H Mis werd opgedragen in tegen
woordigheid van Z.D.H. den Bisschop,
de E E. H H. Pastoors en Rectoren der
stad, en een groot getal geloovigem waar
onder zeer vele schoolkinderen onder ge
leide van onderwijzers en onderwijzeres
sen.
M«r. Cerettl kardinaa'?
De Rümeinsche correspondent van „De
Tijd" meld* aan zijn b'ad, dat de Pause-
J'j.ko gezant te Parijs Mgr. Cerotti spoedig
in het -col'©ge der kard'walen zal worden
opgenomen. De ^oodle hoed zal niet, zooals
vroeger gebruikelijk was. namens rlen
Paus door den president der republiek
worden overhandigd.
Naar de Missie.
Per stoomschip „Gelria" zal 11 Novem
ber weer naar de missie terugkeeren, na
eenigen tijd in het vaderland vertoefd te
hebben de HoogEevw. Pater Cyrillua The-
wes, Provinciaal der Paters Garmclieten
in de provincie Rio de Janeiro.
Gemengde Berichten
VADERMOORD TE SELLINGEN.
Een drama van drankmisbruik.
Te Sellingen is de arbeider Jan W., in
wiens gezin altijd oneenigheid bestond,
door zijn zoons van 16 en 17 jaar met een
geweer en en mestvork gedood.
Omtrent den vadermoord te Sellingen-
beetse onder Sellingen, vernemen wij nog
het volgende:
Jan Wolters stond ln den omtrek zeer
ongunstig bekend. Herhaaldelijk deed zich
in zijn gezin twist voor, waarvan meestal
de oorzaak in drankmisbruik gelegen was.
Wolters sloeg zijn vrouw ook vaak en bij
de twisten werden dan ook de kinderen be
trokken.
Het schijnt, dat zijn beide zoons Dinsdag
avond het voornemen gekoesterd hebben,
er nu maar eens een eind aan te maken,
wijl hun vader met 't geld, dat hun moeder
met aardappelenrooien had verdiend, naar
de kroeg was gegaan. Zij wachtten op een
afstand van ongeveer 800 M. buiten de
woning hun vader op. Toen deze vermoe
delijk in beschonken toestand aankwam
loste de oudste zoon eerst eenige geweer
schoten op hem en mishandelde den man
daarna met den kolf van het geweer en
een mestvork, waarbij zijn hoofd werd ver
brijzeld. Hij was onmiddellijk dood.
Het parket uit Winschoten is gisteren
middag te Sellingen aangekomen. De beide
zoons, die niet ongunstig bekend staan,
zijn gearresteerd en aan een langdurig ver
hoor onderworpen.
Het onderzoek in deze zaak duurt nog
voort.
Een moordaanslag?
Dinsdagavond omstreeks elf uur werd de
politie te 's-Gravenhage opgebeld en haar
medegedeeld, dat een moordaanslag in het
ITaagsche Bosch gepleegd was. Onmiddel
lijk gingen eenige rechercheurs er op uit,
doch deze vonden op de aangeduide plaats
geen spoor, noch van een verslagene, noch
van een dader. Daar men vermoedde, dat
de getroffene ergens zwaar gewond lag,
werden honden er bijgehaald, terwijl do
politie tevens hij eenige daar loopende
vrouwen haar licht opstak. De laatsten ver
telden, dat de steekpartij had plaats gevon
den tusschen een tweetal onbekende „hee
ren". Dank zij den honden slaagde de po
litie erin, de beide heeren om ongeveer 3
uur van hun bed te lichten. Een hunner de
40-jarige A. W. uit de Hemsterhuisstraat,
bleek een niet levensgevaarlijke steekwonde
in den rug te hebben bekomen, die hem
door zekeren L. D. was toegebracht. De
aanleiding tot deze vechtpartij was een
twist om een der „boschnymphen" ge
weest. L. D. is in bewaring gesteld en het
mes. in beslag genomen.
Het auto-ongeluk te 's-Gravenhage
Omtrent het auto-ongeluk, Dinsdag
avond in de Duinstraat, waarbij een tien
jarig knaapje hot leven verloor, kan nog
worden medegedeeld, dat naast den chauf
feur een vriend van dezen zat. Toen het
ongeluk gebeurd was, is deze van de auto
gesprongen en er vandoor geeaan. In den
loop van den avond Is deze echter door de
politie aangehouden en in verhoor geno
men.
De vrachtauto behoorde niet aan den
bestuurder, maar aan een vriend van hem.
Het was Dinsdag de eerste maal, dat htj
erop reed. De getuigen verklaren eenparig,
dat hij roekeloos gereden heeft en met een
veel te snelle vaart de bocht nam.
Op het lijk van het kind Is gisteren
sectie verricht. De officier van justitie
heeft gistermoren de plaats van het onge
val in oogenschouw genomen.
Ingezonden Mededeeiing.
Autobus AmsterdamOostzaan omgeslagen
Vermoedelijk tengevolge van niet of niet
voldoende uitwijken door een bus, welke
van de tegenovergestelde zijde naderde,
weck een autobus van den dienst Amster
damOostzaan, komende uit Amsterdam,
zoover naar rechts uit, dat de rechterwie-
len van den weg van den Waterlandschen
Dijk afzakten, waardoor de bus omsloeg
en ter zijde van den dijk kwam te liggen.
Van de inzittenden, nl. de chauffeur en een
passagier bekwam alleen de passagier eeni
ge lichte ontvellingen aan het rechterbeen.
Botsing tusschen tramwagen en lijkkoets.
Gisterenmorgen 10 uur wilde te Amster
dam de koetsier van een lijkwagen, tot een
lijkstoet behoorend, welke uit de richting
van het Weesperpleln kwam, vóór de Wees-
perstraat linksaf de Nieuwe Achtergracht
opgaan.
Op hetzelfde oogenblik kwam uit de
Weosperstraat een motorwagen van lijn 8.
De bestuurder van de tram zag te laat, ln
welke richting de lijkstoet wilde gaan, met
het gevolg dat de motorwagen tegen de lijk
koets botste De koetsier van de lijkkoets,
een circa 70-jarig man, sloeg van den hok,
en liep, naast lichte kneuzingen, enkele
bloedende wondon aan den hals op. Hij
werd naar het ziekenhuis vervoerd en kon
na daar verhonden te zijn, naar huls wor
den gebracht. Volgens zijn bewering heeft
hij en ook de voor den stoet loopende aan
spreker teekens gegeven dat hij de Nieuwe
Achtergracht wilde opgaan.
De bestuurder van den tramwagen zegt
daarvan niets te hebben gezien.
De lijkwagen liep weinig schade op. Na
dat een andere koetsier was gearriveerd
kon de stoet zijn weg vervolgen.
Onder een vallende plano.
De 20-jarige Th. A. was met eenige werk
lieden der firma B. te Den Bosch bezig met
het lossen van een piano, toen deze plotse
ling uitschoot en op hem neerkwam. A.
brak een arm, kreeg lichte verwondingen
in de linkerzijde en een nekblessuur en
viel bewusteloos neer. Hij is per auto naar
het ziekenhuis gebracht.
Overreden.
Te 's-Gravezando is het achtjarig zoontje
van den heer L. v. d. P. Dinsdagmiddag
nabij zijn woning overreden door een auto
bus van de W. S. M en was onmiddellijk
dood. Den chauffeur treft geen schuld.
Te ver buiten de locomotief.
Dinsdagnamiddag omstreeks vijf uur Is
de stoker der Zuider Stoomtram, J. G. te
Breda, oud 19 jaar, op den Oosterhout-
scheweg, doordat hij zich te ver buiten de
locomotief waagde,.jnet zijn hoofd tegen een
hoorn gereden. Zwaar gewond is hij naar
het ziekenhuis te Breda overgebracht. De
patiënt was gistermorgen nog bewusteloos
Zijn toestand is ernstig.
Ze was niet bang.
De sleeper J. A. uit Tweeboschsfraat te
Rotterdam, kreeg vanmorgen ruzie met
een groentenverkoopsler, wie hij verweet,
te hooge prijzen te vragen. Do Juffrouw
bleef het antwoord niet schuldig en wond
zich dermate op, dat zij, nadat de man zijn
woning weer was binnengegaan. haar
ei een kostbare aardappelen als projectielen
gebruikte en met groote behendigheid zes
vensterruiten der woning van den heleedi-
ger van haar beroepseer Inmikte. Daarna
trok zij, opgelucht, met haar kar verder.
Kerkdieven gevat.
De twee personen, die in de kerk te
Spekholzerheide hebben ingebroken, en
daar uit een offerblok den inhoud weg-
roofden, zijn thans gevat. Eén er van be
kende terstond. De ander blijft, ondanks
alle aanwijzingen tegen li cm nog steeds
ontkennen. Zij bicken nog in het bezit te
zijn van twee teekeningen met situaties van
andere kerken. Ze zijn in het politiebureau
opgesloten.
Jeugdige Inbrekersbende.
Op Donderdag 22 October werd bij de
Haarlem8che politie aangifte gedaan, dat
men zich toegang zou hebben verschaft tot
de perceelen Kenaupark 12 en 20 te Haar
lem. Het bleek dat sporen van braak" nlel
aanwezig waren en niets vermist werd. Up
een zolderkamer van perceel Kenaupark
12 werd echter een hoeveelheid ohooolade-
reepen en koek aangetroffen, waarvan de
herkomst niet bekend was. Een en ander
werd daarom in beslag genomen.
Het nader onderzoek door de recherche
Ingesteld, heeft geleld tot ontdekking van
vijf jongens, allen te Haarlem woonachtig
en oud 11, 12, 13 en 14 jaar. Zij bekenden
zich de laatste weken toegang te hebben
verschaft tot voormelde perceelen, het Pad
vindershuis aan de Rolhuizen en het per
ceel Rolhuizen 2a en daaruit te hebben
weggenomen twee krissen, twee florets,
electrische bellen, draad ln lood en nog
enkele andere artikelen. Verscheidene dezer
zaken zijn in de diverse woningen in beslag
genomen. Voorts bij den opkooper W. F. C.
zes kg. draad in lood en bij den opkooper
F. L. *4 electrische bellen.
Een drietal der aangehouden Jongens
heeft bekend zich op 19 October jl. door
lnklimming toegang te hebben verschaft
lot het ververschlnghuisje op het E. D. 0.-
terrein en daaruit te hebben ontvreemd on
geveer 100 chocoladereepen, koek en kauw
gum. De chocolade en koek hadden zij ver
stopt in het perceel aan het Kenaupark.
Tegen alle vijf jongens ls proces-verbaal
opgemaakt en tevens tegen den opkooper
W. F. C. ter zake het koopen van perso
nen beneden de 18 Jaar en tegen F. L. ter
zake het niet onverwijld aanteekenen van
koopwaar in het daarvoor bestemde regis
ter.
Nog een vlugge gemeenteraad.
De gemeenteraad van Schipluiden heeft
de begroéfing voor 1920 behandel-' Nadat
enkele vragen waren gedaan, wor-l de be
grooting binnen den tijd van een kwartier
vastgesteld.
Men weet, dat de gemeenteraad van
Zoeterwoude het nog vlugger deed.
Buitenl. Berichten
Het spoorwegongeluk bij Victoria (V. S.)
In aansluiting met het reeds gepubliceer
de bericht uil Memphis over hot spoorweg
ongeluk in do buurt van Victoria valt nog
het volgende te melden:
De ontspoorde trein was de bekende
„Sunnyland-express" op den spoorweg St.
I.ouis—San Francisco.
Het ongeluk had plaats op het oogenblik
dat de trein over de Tressle-brug reed. Hij
had toen een snelheid van 50 mijlen per
uur.
De locomotief en de bagagewagen kwa
men veilig over de brug, maar het overige
gedeelte van den trein stortte ln het ravijn.
De plaats des onheils schijnt eenzaam en
afgelegen te zijn. Vele gewonden stierven,
vóór de hulptreinen ter assistentie aanwe
zig konden zijn.
Familiedrama.
Op één der kerkhoven te Berlijn waren
twee zusters betrapt geworden op zakken
rollen.
De oudste der twee zusters, een 22-jarig
meisje, had een ultnoodiging van do poli
tie ontvangen om zich tot het ondergaan
van een verhoor aan te komen melden.
Bewoners van het pand, waarin de fa
milie van het meisje woonde, namen Maan
dag een sterke gaslucht waar.
De politie werd met do zaak in kennis
gesteld en vond het meisje en haar zuster
henevens haar vader, een vroegeren omnl-
buscondueteur, dood in hun woning liggen.
Zij hadden afscheidsbrieven geschreven
en zich daarna met gas vergiftigd.
De vuisttriomf.
Jack Dempsey heeft een bezoek gebracht
aan de stad Mexico. Deze stad bereidde den
bokser zulk een ontvangst, dat troepen met
gevelde bajonet te hulp moesten geroepen
worden om hem te besehermen Aan het
station ontstond nl. onder de boksenthou-
siasten, die allen den beroemden man wil
don zien, een zoodanig gedrang, dat relle
tjes ontstonden en Dempsey gevaar liep.
Nadat de gealarmeerde troepen de noo-
dige klappen hadden uitgedeeld kon de orde
hersteld worden.
Een verdronken stad.
Uit Moskou wordt gemeld: Een handels
schip der Sovjet-Unie, dat op weg waa van
Perzië naar Bakoe en zijn koers had ge
wijzigd, ontdekte toevallig In de nabijheid
van Sachowa de overblijfselen van een stad
uit de oudheid, Ten gevolge van het helde
re water waren de straten en gehouwen van
oude Aziatische architectuur duidelijk zicht
baar. In do nabijheid van deze ruino lag
een stad die den naam Charabascheger
droeg, van waaruit een op den bodem der
zee zichtbare weg naar de vesting Bakoe
leidde. Vermoed wordt, dat het hier over
blijfselen betreft van steden, die ten gevol
ge van epn sterke wijziging in de kustlijn
in de oudheid door do zee zijn overspoeld.
Een onvrijwillige reis.
De Amerikaansche loods George Laro-
chelle, die het s.s. „Repina" uit do St. Lau
rens loodste, werd gedwongen de reis over
den Atlantische Oceaan mee te maken, daar
het door den hevigen storm onmogelijk was
hem van boord te halen.
IJIMD- EN TUIIKSOUW
EEN PLANTKUNDIG PRAATJE.
Zorg voor de nakomelingen.
Allerwege is in do natuur een betrek
kelijk groote zorg voor do nakomeling
schap waar te nemen, zoowel bij de die
ren als bij de planten.
Men zou kunnen zeggen, dat deze zorg
In de dierenwereld meer bewust ls. dan in
de plantenwereld, maar dit ligt hoofdza
kelijk in het feit, dat de meeste dieren
zich meer verplaatsen kunnen, terwijl de
planten bijna allen aan hun standplaats
gebonden zijn.
Is het dier geboren, dan wordt het
meestal nog een tijd door de oudere of
DE RADIO-WOTELdrT
u vumvooE fc toom fff -
VIT
Wat i
AM Zflrlob UB H. Goncatt 4
4M Londea SM X. VnW - Jfear
castl© 400 M. Cotioan J
4.80 DortmuAd 253 X. m Münalt» 41 d
M. Harp-oltherccooeri
5.20 Brussel 288 M. MaÖnBunlhuf,'
895 M. Gonoori j
8.Hilversum 1050 IL Muxielf, humoï.
en lezing voor 4# hulavjoinr ©Tér dé MNa-|-
tuu» en scheikunde lft dé huléhoudlng*
(8.45 uur).
8.20 Londen 305 M. Zang BlrmlngV
ham 475 M. Concert Manobestar 375 M*
Concert Frankfort 470 M. „Elna Nachf
In Venedig" Opera. A
8.35 Miinchen 485 M. Liederen.
7.20 Hamburg 395 M. Concert.
7.22 Oslo 382 M. Conoert
7,40 Elborfeld 259 M. „Der Rheln In
Wort urid Lied".
7.50 Dortmund 288 M. Concert Mun-s
ster 410 M. Mozart-concert Zürlch 618
M. 'Liederen.
8.Hilversum 1050 M. Berichten, waan*
na abonnementsconcert uit het Concortge*
houw te Amsterdam. Dirigent: Pierre Mon*
tour. 1. Symphonie Bes gr. t. („La Reine")
Joseph Haydn, (eerste uitvoering). 2.
Poeme Hóroiciue, Godefrold de Vrees©
(oerste uitvoering). Pauze. B. Derde Sym
phonie (c kl. t. Op. 78) Gamlllo Saint Saëna.
8.Rome 425 M. Concert.
8.05 Mfinchen 485 M. Kamermuziek.
8.20 Londen 365 M. en Daventry 1600 M.
Rond het vasteland Birmingham 475 M.
Concert en Zang Dortmund 238 M. Vio-
tor von Scheffelavond.
8.35 Brussel 265 M. Concert De Bildt
1100 M. Weerbericht.
8.50 Radio-Paris 1750 M. Concert.
9.20 Daventry 1600 M De Quaints con
cert partij. „Pierrotland", zang van Pier-
rotland. Kwartet, zang. „Bingo", zang.
Causerie. Zang. „The Mopoko", zang Pia
nosolo's. „The jumbles" van E. Lears non-
tens, rijm. „William the Konk", ree. „The
moon", zang. „Tho little man who had a
little gun", duet. „Awake", zang. „My boy
Billy" en „Goodnight", duetten.
9.20 Londen 365 M. Muziek van Rebecca
Clarke Manchester 875 M. Gemengd
programma Hamburg 395 M. Dansmu
ziek.
9.35 Petit Parisien 345 M. Concert.
10.Hilversum 1050 M. Persberichten.
10.50 Alle Brit8che stations: Dansmu
ziek van het Savoy Hotol te Londen.
een van de ouders gevoed en onderwezen
in den strijd om het bestaan en behoed
tegen eventueelo vijanden (buideldierenL
Uit den aard van de zaak is het voor
de planten niet wol mogelijk, hunne na
komelingen te beschermen, zoodra zo oen
eigen, van de moederplant onafhankelijk,
bestaan begonnen ziju. Hoogstens kan do
moederplant wat reserve voedsel medego-
von, om op te teren zoolang zo nog geotl
eigen vaste standplaats hebben Dit is
het geval bij de groote eiwitrijke zaden
van boonen, erwten, kokospalm onz. Soms
missen ze zelfs dit resorvevoedsol, zooals
bij de sporeplanton b.v.
De voornaamste taak van de moeder
plant is, de zaden te brengen op een
plaats, waar zo kiemen kunnen en groeien
dat is dus: ze ln aanraking met den*
grond te brengen; hij de lagere planten is
dat niet altijd de grond (schimmels op
afval of ziekteverwekkende schimmels,
mistletoe op boomtakken, paddenstoelen
op hoornen onz.)
Vervolgens ls het voor do toekomst i r©
jonge plant van belang, niet te dicht in
de omgeving van do moederplant terecht
to komen, aangezien zo anders olkaar het
leven onmogelijk zouden maken, door het
benoemen van het noodzakelijke zonlicht
en het berooven van voedsel.
Enkele uitzonderingen zijn natuurlijk
to vinden, b.v. de Varensoort (Aspleniuin
viviparum) dio plantjes (ontkiemend©
gporon) op het blad draagt.
Sommige planten brengen het zoover,
dat ze hunne zaden zelf ln den grond
brengen zoodra zo rijp zijn, b.v.: de beken
de Cyclamen en de niet minder bekende,
in de tropen groeiende, Aardnoot (Pinda-
olionoot) die, zoodra de zaden gaan rijpeni
hunne bloemstengels naar don grond bui
gen en hunne zaden onder den grond ber
gen.
Om te zorgen, dat de zaden niet te
dicht bij de moederplant terecht komen,
bobben vele planten of zaden spring- of
slingerwcrptuigen of ze bedienen zich va a
de hulp van verschillende hoefdieren,
(tusschen do teonon) of vachtdioren (tus
schen de vacht) of van vogels (tuaschea
Zoodra violenzaad rijp is, springen de
Zoodra violenzaad rijp is springen de
zaadjes weg, door inkrimping van do
vruchtjes; de in ons land als sierplant eo-
hruikte springbalsamien slingert, bij 'ie
minste aanraking, hare zaden tot 3 M. ver
weg; iets dergelijks vinden we hij het be
kende slaapmutsje (Eschscholtzia Califor-
nica.)
De zaden van besvruchten (mistletoe
meidoorn, aalbes, vlier (op kerktorens en
oude muren) worden óf ln de maag '1e*
vogels meegenomen en op de bekend© ma
nier ergens gedeponeerd, óf ze kleven aan
hunne pooten en worden later verloren.
Aan het strand van Texel zijn b.v. vol©
plantjes en zaden te vinden, dio daar óf
door zeevogels moeten gebracht zijn óf.
wat niet zoo waarschijnlijk ls, door hoi
zeewater, aangezien ze niet op Texel thuis
behooren. Een mooi voorbeeld van d©
hulp van-hot water treft men aan hij d®
cocosnooten, dl© door het water meegeno
men worden en die tegen beschadiging ho
boed worden door een stevigen, houtach-
tigen wand.
In do mcoste gevallen wordt echter d®
hulp ingeroepen van den wind om de zo*
don te verspreiden. Dan zijn do zaden van!
vlieg- of zweef-apparaten voorzien; den
ken w© slechts aan onz© iepen, esch-
doorns, paardebloemen enz.
De meest geperfectioneerde zorg vindt
