I
MAANDAG 26 OCTOBER 1925
No. 5082
7e Jaargang.
BONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal,
ze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal,
'per post 1 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
aar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
alice Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlenllën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het
dubbele van het tarief berekend. a
Kleine advertenïlën, van ten hoogste 30 woordon, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
nnmniai* bestaat uit twee
jmeling Stormramp 1925
Penningmeester van het Slorm-
Comité zijn nog de volgende giften
f 5.-
2.50
Ifficieren van bet 4de Regi-
In fan ter ie bijeengebracht
n= de vervolge®feningen te
17.50
worden nog gaarne 'ingewacht bij
'eiwingmecster, den heer F. Muys
e Moer, Plantsoen 49 Leiden, post-
lumrner 57471.
BUHTEHLHÜQ
Duitschland.
OUITSCH-NATIONALEN TEGEN
HET PACT.
Hun ministers nemen ontslag.
'Jrachtens een besluit der
fractie,
door het Duitsch-Nationale partij-
ir genomen besluit heeft, zooals reeds
een zeer ernstige politieke situa-
chapen. Met het oog daarop heeft
jjkskanselier Zaterdagmorgen om
aalf het rijkskabinct bijeengeroepen,
beraadslagingen hebben ook de
-Nationale ministers deel genomen
ceens de rijksminister voor Buiten-
he Zaken, dr. Stresemann, die zijn
iche verkiezingsreis heeft onderbro-
in Berlijn is teruggekeerd. Tege-
jd wordt medegedeeld dat president
ïburg de door hem voorgenomen
ar Hannover, die hij Zaterdag wilde
(gen, heeft uitgesteld, daar zijn ver
verband met de plotselinge binnen-
le politieke moeilijkheden wensche-
eeoige onderwerp der besprekingen
gevormd door het jongste Duitsch-
ale besluit en door de consekwen-
ie het niet slechts voor het rijkska-
doch wellicht ook voor den Rijksdag
iben. Tot een definitief besluit is het
nisteiio evenwel niet gekomen en
wachtte de beslissing der Duitsch-
ale Rijksdagfractie af, die Zondag-
lag bijeenkwam en waarvan het zou
of de Duitsch-Nationale minis-
de regeering zouden blijven of niet.
kunnen thans mededeelen, dat de
i-Xationale Rijksdagfractie in haar
gehouden vergadering het Vrijdag
omen besluit van het partijbestuur
de verdragen van Locarno heeft
teurö, alsmede besloten heeft, dat
ministers Schiele, Neuhaus en von
nog denzelfden dag bun
•aanvrage zouden indienen,
üavond hebben de 3 Duitsch-Na-
ministers Schiele (binnenlandsche
urn Schlieben (financiën) en Neu-
ationale economie) hun ontslag bij
kanselier ingediend,
tornaamste reden van deze houding
'Isch-nationalen ligt in de bepaling
verdrag, waarbij Duitschland af-
j| doet van Elzas-Lotharingen.
Ir]PmntiIq..v. 1-».:
o
elementaire kringen verluidt, dat
[-ontbinding of regeeringsuitbrei-
oar links do eenige mogelijkheden
regeering zou de voorkeur geven
laatste mogelijkheid.
Ie houding der pers.
ndicale ..Deutsche Ztg." eischt de
jaardelijko oppositie der Duilsch-
«n tegen de Locarno-ver dragen.
1 eischt verder de dictatuur vol-
|ragrafen 47 en 48 van de grond-
nnssche pers, waaronder de „Ger-
<fe democratische bladen en de so-
e „Vorwarts" verklaren, dat' hun
alleen dan vóór de verdragen van
1 stemmen kunnen, indien de
•nationalen dit eveneens doen. Blij-
partijen op hun stuk staan, dan zijn
^lezingen de ecnig mogelijke uit-
i 'iersche Volkspartij
e Duitse h-N a t i o n a 1 e n.
®rgaan der Beiersche Volkspartij
ifl een officieus artikel het bo-
ul'sch-Nationalen, om de re-
6rr,!r^on^eren^e van Locarno voor
_"ijk te verklaren. Bedoeld or-
q a' hel besluit der Duitsch-Na-
do111 s^erhe egocentrische rich-
0 r hlijk geeft. In het belang
1 ftn e Pn nuchtere nationale
IKtit/ ien optreden ten scherp-
IBenr ^et ^stip om tot de
■■zpV61 gaan' 'con ™et ongelukkiger
partij acht men het nemen van definitie
ve besluiten ontijdig, zoowel in positieven
als in negatieven zin. Ook do Beiersche
staatsregeering staat op dit standpunt.
Frankrijk.
NAAR EEN CRISIS.
Treedt vandaag het kabinet af?
Geen overeenstemming over de
financieele maatregelen.
Het wordt steeds minder waarschijn
lijk, dat er tusschen Caillaux en zijn mede-
ministersovereenstemming zal kunnen wor
den bereikt aangaande de financieele ont
werpen. Het meerendeel der ministers im
mers wenscht de op het congres der radi
cale partij aangenomen motie tot richt
snoer nemen, terwijl Caillaux daarentegen
verklaart, zich daardoor in geen enkel op
zicht gebonden te achten.
Naar wij reeds hebben gemeld, wenscht
Caillaux niet heen te gaan, dan nadat door
het parlement zal zijn gestemd. Indien
echter het ministerie in zijn geheel met do
plannen van zijn minister yan Financiën
niet solidair is, zou het een vrij onmoge
lijke tpestand zijn, wanneer bedoelde plan
nen onder de uitsluitende verantwoordelijk
heid van Caillaux zouden worden verde
digd. Mochten zijn voorstellen in de Ka
mer geen meerderheid vinden, dan zou
Caillaux dus moeten aftreden en zou met
een wijziing in het ministerie kunnen
worden volstaan.
Painlevé contra Caillaux.
Painlevé heeft Zaterdag te Parijs en Cail
laux heeft gisteren te Chateau-du-Loir een
redevoering gehouden, uit welke redevoe
ringen blijkt, hoezeer zij tegenover elkan
der staan. Indien heden geen overeenstem
ming wordt bereikt tusschen Caillaux en
de andere minsters zal of Caillaux óf het
geheele babinet aftreden. Painlevé zal dan
waarschijnlijk opdracht krijgen een nieuw
kabinet te vormen, waarin hij zelf de por
tefeuille van financiën zal aanvaarden. Het
is dan zeker, dat hij over zal gaan tot een
heffing op het kapitaal. De verwachting is,
dat ook eene nieuw kabinet-Painlevé in de
Kamer geen lang leven beschoren zal zijn.
Bulgarije.
HET GRENSCONFLICT VERSCHERPT.
De Grieken vechten door.
Verschillende dorpen
gebombardeerd.
Het BulgaarschGrieksch -conflict is in
den afgeloopen nacht verergerd. Het Griek-
sche bombardement wordt steeds heftiger.
Het Grieksche front is in den nacht uitge
breid. Nevrokop is door de Grieken bezet.
Zij zetten hun operates tegen Melnik voort.
De Bulgaren bieden slechts lichten tegen
stand. In de omgeving van Melnik worden
sterke Bulgaarsche troepenmachten gecon
centreerd.
Uit Saloniki wordt gemold, dat 2 infan-
terieregipienten en een half artillerie-regi
ment als versterkingen zijn gezonden.
Half officeel wordt ut Sofia gemeld, dat
de Grieksche artillerie gister de dorpen
Piperitza en Petrovo heeft gebombardeerd.
Vele personen zijn gedood. Gemeld wordt,
dat do Grieksche troepen voortgaan, do
Bulgaarsche posities te bezetten en geen
teekenen aan den dag leggen om terug te
trekken.
De „vuurproef" voor den Volkenbond.
Londen optimistisch.
Uit Londen wordt gemeld: De berichten,
welke alhier tot op heden zijn binnengeko
men met betrekking tot do GriekschBul
gaarsche crisis, zijn weliswaar met elkaar
in tegenspraak, doch in Britsche regee-
ringskringen blijft men optimistisch ge
stemd en gelooft, dat het gevaar voor een
ernstige botsing thans voorbij is, nu beide
partijen de vijandelijkheden gestaakt heb
ben zie boven), hangende de bemoeiin
gen van den Volkenbond. Men beschouwt
het onderhavige geval hier als een „vuur
proef" voor den Volkenbond.
Uit Atliene wordt gemeld, dat de Griek
sche regeering op Briands waarschuwing
haar troepen onmiddellijk terug te trekken,
hoewel zij de wetten van den Volkenbond
r.iet geschonden heeft en niet voornemens
is een vreemden staat te bezetten, niettemin
uit eerbied voor den Volkenbond erin'toe
stemt de troepen terug te trekken en de
zaak naar het Volkenhondsscheidsgerecht
te verwijzen. De ontruiming van Bulgarije
door die troepen evenwel is slechts moge
lijk, indien de Bulgaarsche troepen niet lan
ger vuren op de Grieksche, inzonderheid op
Ingezonden Mededeeling
AMSTERDAMSCHE flNTHRflCIEl-MflAISCHIJ.
Heerensingel 34/35 - Tel. No. 1523.
PRIMA KWALITEIT-VERZEGELDE ZAKKEN
3178
de Grieksche schildwachten aan de grens.
Griekenland wenscht verder, dat de terug
trekkende troepen beschermd zullen wor
den tegen mogelijke incidenten gedurende
de ontruiming, aangezien talrijke Bulga
ren langs de grenzen zijn samengestroomd
De Grieksche minister van lniilenland-
scho zaken, Hadjikyriakis, beeft het di
plomatieke corps medegedeeld, dat de
Grieksche troepen bevel hebben ontvan
gen, de vijandelijkheden te staken. Zij zul
len het Bulgaarsche gebied ontruimen on
der voorwaarde dat de Bulgaren het
Grieksche blokhuis 69 zullen ontruimen.
Marokko.
Abd-el Krim houdt krijgsraad
Een groote vergadering onder voorzit
terschap van Abd-ol Krim, bijgestaan door
liet hoofd van den Akhallich stam, zou
te Targuist worden gehouden.
Er komen voortdurend door Abd-el
Krim ontslagen soldaten te Tanger aan.
China.
De onlusten in China
Woo Pei Foe's verklaring, dat veertien
provincies hem steunen, schijnt overdre
ven; het is waarschijnlijker dat hun aan
tal vijf A zeven bedraagt.
In weerwil van Woe Pei Foe's bewering
dat hij den steun geniet van generaal Feng
Joe Hsiang, verklaart laatstgenoemde nog
altijd den vrede te willen handhaven en
wacht hij do gebeurtenissen af.
Thans wordt tegengesproken, dat Yoetsj
Wei Tsjoeng, de „reehterha d" van Feng,
de militaire gouverneur Van Honan, to
Kiangsoe zou zijn binnengetrokken.
Van het Vaticaan
De verhouding met de Italiaansche
regeering
Belangrijke Instructie
aan de geestelijkheid
Men seint uit Rome aan do „Msb":
„II Popoio" meldt, dat het eerstvolgende
nummer van de „Acta Apostolioae Sedis"
een streng verbod van den kardinaal-
staats-secretaris Gasparri zal bevatten voor
den gezamenlijken Italiaanschen clerus,
inclusief de kardinalen, om zonder speciaal
verlof van den H. Stoel met de Italiaansche
regeering te onderhandelen.
De „Msb." heeft te bevoegd er plaatse te
Rome nadere inlichtingen omtrent dit dag-
hladbericht doen inwinnen. Men verklaarde
daar, dat liet bericht waar is en dat de
clausule betreffende het verlof vragen
door de geestelijkheid luidt: „Na eerst d
secretarie van staat geraadpleegd t
hebben.
Geen lersch gezant bii hel Vaticaan
De president van den Ierscbon Vrijstaat
Cosgrave, die, zoonis bekend, met talrijki
Iersche plegrims Rome bezoekt, heeft in
een particulier gesprok onder mpor bet
volgende gezegd: G-onf-Briftannië hoe ff
ons, sinds in 1921 de Vrijstaat is ingesteld
niet volmaakte loyaliteit behandeld. Enge
land eerbiedigt de Briisch-Tersche verdra
gen, zoowol naar. de letter als naar den
geest.
Vervolgens gevraagd of de Iersche Vrij
staat een gezant bij het Vaticaan zal be
noemen, antwoordde Cosgrave, dat deze
aangelegenheid nog niet door ziin regee
ring is overwogen en dat een dergelijke
benoeming voorloopig niet zal geschieden.
pinnenlawid
BEGROOTING VAN ARBEID.
Doorvoerinq der Arbeidswet nevraaad.
Bijslagen en wonirvghuur in de toekomst?
Verdere woningbouw.
Verschonen ia- het Voorloopig Verslag
aan de Tweede Kamer van de hegroolimg
van Arbeid. Handel en Nijverheid (Hoofd
stuk X).
Sommige leden waren niet gerust over de
mededeeling in de Troonrede, betreffende
de sociale politiek der Regeering on in het
b:jzonde<r aangaande hetgeen over de door
voering van de Arbeidswet 1919 wordt ge
zegd.
In de eerste plaats bohooren h. L thans
de bepal'ingen dezer wet voor kantoren,
apotheken, ziekenhuizen enz. in werking te
worden gesteld. Ook wordt gewezen op een
wekelijkse hen rustdag voor medici. Aan
gedrongen wordt op groote voorzichtig
heid ten aanzien van de overwerkvergun-
ningen. Men wenscht» stelselmatige inper
king voor fabrieken en werkplaatsen.
Eenige leden achtten bet noodzakelijk,
dat ten aanzien van den arbeidstijd in bet
veenbedrijf meer soepelheid binnen de
wettelijke grenzen zal worden betracht.
Gevraagd werd wat de minister voorne
mens is te doen ten aanzien van het bak
kersbedrijf.
Eenige leden drongen voorts aan op een
^ettelijke regeling van den arbeidsduur
in het land- en tuinbouwbedrijf. Andere
leden betreurden liet, dat de conventie van
Washington betreffende de 48-urige werk
week door Nederland nog niet is gerati
ficeerd. Aangedrongen werd nog op een
arbe'dsregeling voor de binnenbeurlvaart.
Eenige leden wenschten spoedige tot
standkoming van een wettelijke regeling
van de inoedèrschapszong. Men zou verder
gaarne vernemen, welke de plannen van
den minister zijn ten aanzien van de
Ziekteverzekering. Betoogd werd verder
de wenscheKjkheid van centralisatie van
den dienst der Arbeïdsverzekering. Ook
werd gevraagd wat de minister zal doen
om een betere naleving van de Invalidi
teitswet te waarborgen en of er reeds
maatregelen in overweging zijn voor het
te werk stellen van ongevalainvaMden
Bij de afdceling Volksgezondheid werd
gevraagd of de miiirstieir bereid is een her
ziening van de Drankwet in te dienen, en
zoo ja, of daarbij het rapport der Staats
commissie-Van der Lande a's leiddraad
zal worden genomen.
Eenige Kamerleden achtten het ge-
wenscht, dat op de scholen onderwijs in
veiligheid en hygiëne zal worden gegeven.
Betoogd werd. dat aan kapitaal voor
den bouw van arbeiderswoningen jaarlijks
wel honderd mïllioen noodig zal zijn. Dit
bedrag moet., volgens eenige leden, be
schikbaar worden gesteld en de Regeering
mioet daarin deelnemen.
Voorts vroegen deze leden hoe do mi
nister denkt over afwijzing van de crisis
bijdragen voor woningbouw, en welk
standpunt Z.Exc. inneemt ten aanzien
van de „bijsliagenpoMtiek" in do toekomst.
Naar hun meaning moet niet alleen voor
sociaal achterlijken, maar ook aan licn,
die daar juist boven staan, bijslag op do
huur worden gegeven. Met een annuïteit
van tien m'illiocn zou h.i. kunnen worden
Volstaan. Ander? leden meenden daaren
tegen, dat het in de tegenwoordige omslin-
dighedon onverantwoordelijk zou zijn,
jaarlijks honderd milKoen voor den wo
ningbouw uit te geven.
G-Etvraagd werd nog welke gedragslijn
zal worden gevolgd ten aanzien van de
huur van de met Rijksgeld gebouwde wo
ningen,
Sommige leden drongen aan op intrek
king van de Hnuropzeggingswot on voor
al van de Huuroomm'ssiewet. Hoogero
bijdragen werden gevraagd ten aanzien
van de tuberculosebestrijding.
Bij de afdee'ing „Werkloosheidsverze
kering en Arbeidsbemiddeling" drong men
aan op wettelijke regeling van de Werk
loosheidsverzekering en op een verbeterde
rechtspraak:Mj den R'jksdiienst der werk
loosheidsverzekering- en arbeidsbemidde
ling.
Ten slotte werd de instelling van ar
beidsbeurzen voor medici gevraagd.
Hel Georganiseerd Over'eg bij do
Spoorwegen.
Wordt de B. A. N. S. uitgesloten?
Naar wij vernemen zal Donderdag a s.
een conferentie plaats hebben tusschen de
directie der Nederlandse he Spoorwegen
en de vertegenwoordigers d r vijf erkende
personeel organ i sa t ios, ter besprek ing dor
voorgestelde wijzigingen in hel R. D V.
1921.
Aks een der belangrijkste punten voor
hol personeel zal o.a. behandeld worden
een voorstel van de Nederlandsche Ver
eendging, St. Raphael on den Prol. Christ,
Rond, om in art. 3 vain hel R. V, eene
bepaling op te nemen, dat alléén aan liet
georganiseerd overleg kunnen deelnemen
vakvoreenigingen van personeel, a's zoo
danig door de directie erkend, die voor alle
categorieën van personeel openstaan.
Do bedoeling dezer bepaling is om
voortaan geen categorische bonden mee te
laten spreken in personeelaangelegjnhe
den, die toch zeer vaak een a'gemeen ka
rakter hebben.
Indien een dergelijke bepaling in 't
nioinvo R. D. V. wordt opgenomen, dan zal
de Rond van Ambtenaren in dienst bij de
j Nedorlandscho Spoorwegen (B. A. N. S.)
I voortaan van het georganiseerd overleg
zijn uitgesloten.
Bedoeld voorstel vindt zijn oorzaak in
het feit, dat bij het stemmen in den Loon
raad de vertegenwoordiger van den B. A.
N. S. liet mogo'.ijk heeft gemaakt, dat een
loonadvies werd uil gebracht, waarvan al
leen een groot deel der ambtenaren voor
deel had en de beambten en werklieden
nadeel.
De algemecne bonden willen thans voor
komen dat in de toekomst opnieuw zich
dergelijke dingen voordoen.
Uit de Metaalindustrie.
Do stakingbij Wilton opgeheven
In de Zaterdagmiddag in het Verkooplo
kaal gehouden, strikt huishoudelijke verga
dering van het stakende personeel van Wil-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Duitsch-nationale rijksdagfractie
heeft besloten het Locarno-verrirag niet
goed te keuren. De 3 Duitsch-nationale mi
nisters zijn afgetreden.
Men verwacht heden de val van het ka
binet-Painlevé als gevolg van oneenigheid
met Caillaux over de fihancieele maatre
gelen.
Het Grieksch-Bulgaarsche grensconflict
is nog verscherpt. De Grieken gaan door
met vechten.
Een belangrijke pauselijke instructie aan
de Italiaansche geestelijkheid.
Duizenden personen omgekomen in Per-
zïë. (Buitenl. Berichten).
BINNENLAND.
Het conflict in de metaalnijverheid bij
Wilson is geëindigd; dat bij Smit te Rot
terdam duurt voort; terreur van roode zijde
(2de blad),
Dc salarissen bij het Nijverheidsonder
wijs. (Onderwijs, 2do blad).
Adres R.-K. Werkliedenverbond inzake
onbewaakte overwegen (d2o blad).
ton's scheepswerf, is na een uiteenzetting
van den toestand door den lieer Ooster
hoorn met algemecno stemmen besloten,
de slaking te eindigen.
Hot Conflict b ij P. Smit.
In een vergadering, die alleen toeganke
lijk was voor stakers bij do firma P. Smit
Jr., is het advies van do organisatie om
ook bij die firma het work to lier vat ten met
een meerderheid van 600 legen 109 stem
men verworpen.
Heden zou liet bestuur van den mo
dernen boud echter nogmaals mot de sta
kers over dit onderwerp confereeren.
Mishandeling on b e d r e i g i n g
van werkwilligen.
Het bestuur van de afdceling Rotter
dam van den R.-K. Metaalbewerkersbond
doet mededeeling van terreur, welko Vrij
dag en Zaterdagmorgen op do werkwilli
gen, vooral hij do firma P. Smit, is uitge
oefend. Volgens deze modedeelingen zijn
hij werkwilligen deuren ingetrapt en rui
ten ingegooid en hebben uitjouwingon, be
dreigingen cn mishandelingen plaats go
had. De voorzitter van dn afdceling Bot
terdam van den R.-K. Bond werd door
acht mannen overvallen en ter aarde go-
worpen, met de bedreiging, dat als hij Za
terdagmorgen aan het werk zou gaan, hij
zou worden afgemaakt. Zaterdagmorgen
is hij onder poliliegeleide naar het werk
gegaan, en zijn huis wordt door de politio
bewaakt. Een andere werkman werd tus
schen een motorwagen en een bijwagen
van de tram geworpen en mishandeld
Hel bestuur van de nfdeeling Rotterdam
van den R.-K. Metaalbewerkersbond acht
do leiding van den Modernen Rond ver
antwoordelijk voor deze terreur.
Wat zijn diënststukf<"n?
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan do gemeentebesturen medege
deeld, dat in hot loopondo jaar door ge
meentebesturen als dicnstslukkon werden
verzonden circulaires, waarin propaganda
werd gemaakt voor het vreemdelingenver
keer of voor vestiging in de gemeente, uit-
noodigingen voor markten, aankondigin
gen voor een muziekconcours en dergelijke.
De Minister wijst er. op, dat dergelijke
stukken geen betrekking hebben op den
openbaren dienst. Deze stukken dienen dus
op de gewone wijze te worden gefran
keerd
Dc zomertijd.
De gemeenteraad van Rijssen heeft mei
7 tegen 6 stemmen besloten, instemming te
betuigen met bet adres van den gemeente
raad van Zoetorwoude aan de Tweoko Ka
mer om afschaffing van den zomertijd.
KERKNIEUWS
Door Z. D. H. den Bisscho* van Haar
lem is tot kapelaan aan de parochiekerk
van den H. Joseph te Gouda, benoemd do
Woloorw. pater G. J. van der schoot O.
F. M
Letteren en Kunst
Een bekroning.
Door do jury eenor internationale
ideeën-prijsvraag luidende: „Hoe moet
„Unter den Linden" do hoofdstraat van
Berlijn, zich in do 20ste eeuw ontwikke
len" is het ontwerp van C. van Eesteren,
architect te Den Haag met den eersten
prijs bekroond.
