17e Jaargang OCfóDÊRDAG 15 OCTOBER 1925 No, 5073 iBONN EM ENTS PRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. post I 2.95 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- taling* Afzonderlijke-nummers 5 ct., met Geïllustreerd nabind 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiön 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. „ommer bestaat Hit twea het twintig jarig bestaan van Centraal Bureau voordeK.S.A, li. inziens io dus het gebrek aan in- in de drievoudige taak. die de K S. vervullen had, de eerste oorzaak j,e» Ie betreuren feit. dat zij in de li? jaar van haar bestaan niet is uit dij lot een instituut van de bcfee- die men haar oorspronkelijk toe- I Men meende, dat zij er alleen was licnwo veroenigingen te stichten, en lij dus nu haar taak volbracht.heeft, vergat maar al te vaak dat zij boven- nog een dubbele functie te verricli- ieeft, n.l. de bevordering der volks- llleHng en last not least de rdering van den geest der solidariteit ),en de afzonderlijke sociale ver ingen laris echter nog een twee- torzaak van het kwijnen der A. Voor een krachtige actie is nu ial geld noodig. Welnu, het gebrek jhianciën is altijd de zwakke plek ge- in de K. S. A., en met name van Centraal Bureau. Zulks was roods if,val in de eerste jaren, en het heeft fcler nog sterker doen gevoelen, de stijging van de onderhoudskosten een stijging van het budget noodza- maakie. En het gebrek aan bet Cen- Bnreau was meermalen zoo nijpend, de daaraan verbonden ambtenaren ijls liet grootste gedeelte van hun moesten besteden aan de uitwerking middelen om langs anderen weg dan het innen van contributies die langer hoe meer achterwege bleven et Bureau nog staande te houden, non, die liet Bureau gemis aan acti- l verwijlen, vergeten maar al te zeer, die activiteit onmiddellijk - zou toene- als financieele zorgen niet beslag m op een groot deel van den tijd der lan verbond eu ambtenaren. Zulk verwijt is dus niet billijk, en zou fei- alleen waarde hebben, als men gc- u had, dat de financieele positie van Bureau, de mogelijkheid had verze- om acties, die werkelijk noodzakelijk m, aan te vatten. aar kost dan zulk een Bureau niet iglijk veel geld? zoo zal men vragen, hoe zal men dit alles bij elkander gen, vooral in dezen tijd, nu zoo dik- een beroep wordt gedaan op de s der Katholieken tot het steunen alerlei instellingen? Goachto lezer, ik niet, waneer gij het antwoord op mag verneemt. Bat antwoord luidt: lien alle nationale kat ho le organisaties voor ieder p e r j a a r één dubbeltje of n cents betaalden, dan zou het fraai Bureau te Leiden voldoende heb- om zijn werkzaamheid te volbrengen^ is is toch een futiliteit. En het is mij d onbegrijpelijk geweest, dat zulk een rst geringe som een dubbeltje per Pr. per jaar een bezwaar is kunnen voor de organisaties, die te zamen de S A. vormen. Nu echter feitelijk die rilmlie niet binnen kwam, heeft het pau voortdurend een beroep moeten i op de milddadigheid der Katholie- of zijn toevlucht moeten nemen tot ere middelen, die de financiën moes- [vorsterken, doch waartoe men somtijds l dan met looden schoenen overging, kar zijn dus mijns inziens twee oor- ten Ier verklaring van het kwijnen der S. A, En ik hen nog steeds geneigd te enen. dat eigijlijk alies lot één oorzaak king te brengen, n.l. tot de eerstge- nwlc, liet gebrek aan inzicht in de taak de K. S, A. want ik ben overtuigd, de financiën haar niet langer zullen bondon worden, indieu het inzicht in J laak onder do Katholieken duidelij- wordt. Jp den twintigsten verjaardag heb ik upend dit alles te moeten neerschrijven, de hoop, dat verheldering van inzicht de taak en dus in de beteekenis der S- A. en van bet GenIraai Bureau er zou bijdragen om de financiën ruimer doen vloeien. Ik meende geen boter de to kunnen brengen aan de mannen, gedurende de afgeloopen twintig jaar 1 hot Centraal Bureau hebben gearbeid, door tot Katholiek Nederland den roep (e richten om het Bureau in stand honden en dc: uitbreiding er van moge- fo maken. Betere hulde aan hun werk 1 Mijns inziens niet worden gebracht. 'n gelukwensen mot den arbeid, die Ducht werd. kan krachtiger zijn dan ji'ieor men de hoop uitspreekt, dat die d nog jaren lang moge worden voort- cn in omvang moge toenemen. Wel- 'h koesier nog steeds de verwachtig, 1 de katholieke vereenigingen, die de A. vormen, er toe zullen komen om ^tenoodigde gelden voor liet instaud- 'Mia van het Cenlraal Bureau bijeen 'TGogr-n, wanneer het inzicht tn de eigenlijke taak van dat Bureau tot groo- tere klaarheid is gekomen. Het luttele be drag, dat ieder lid per jaar heeft te beta len, kan toch geen bezwaar zijn. Het zou belachelijk zijn, daarin een bezwaar, to zien. Zoolang echter dat inzicht bij de orga nisaties niet voldoende aanwezig is, zal een beroep moeien worden gedaan op de milddadigheid der particulieren. Welnu, als algemeen geestelijk adviseur der Ka tholieke Sociale Actie in Nederland, doe ik, overtuigd van de groote beteekenis van het Cenlraal Bureau, ja van de onmis baarheid er van voor ons Katholiek-soci ale leven, dat beroep bij deze volgaarne. Ik weet, dat dit beroep dringend noodig is om het Bureau momenteel in stand te houden. Ik vlei mij met de Jioop, door de boven gegeven uiteenzetting de beteeke nis der K. S A. en van bet Bureau voor velen te hebben duidelijker gemaakt en dus de overtuiging te hebben versterkt, dat bet Bureau niet verdwijnen mag in het belang van de katholieke zaak. Moge het gevolg er van zijn, dat op den Iwin- tigsten verjaardag vele giften binenstroo- men bij genoemd Bureau, waarvan het adres is: Steenschuur 17, Leiden. J. D. J. AENGENENT. Warmond. Pr- Op initiatief van Br. L. van Romun- do te Utrecht werd eene commissie, in het .leven geroepen, die zich ten doel stelt een fonds bijeen te brengen tol instand houding van liet Centraal Bureau der K. S. A. Ook,, aan den Secretaris-penning meester van dit Comité, Mr. E. Bolsius, Bijnsburgérweg 165, Leiden, kunnen bij dragen voor dit fonds gezonden worden. De Veilinfieidskwestie. DE CONFERENTIE TE LOCARNO. Hel VeIJjgheidspaci aanvaard. Be instructie uit B e r 1 ij n. Naar uit Locarno wordt genie'd, is aan de Buitsclio delegatie machtiging ver leend zich aan te sluiten bij hei veilig heidspact. I) e hoofdinhoud van het pact. Be correspondent der „M-orning Post" te Locarno vermeldt over den inhoud van het Westelijk pact, dat op het punt staat to worden onderteekend, de navolgende bijzonderheden: Be préambule verklaart, dat de ondertee- kenaars van het Westelijk pact zich ver binden. geen oorlog met elkaar te voeren. Voorts verbinden z ch de ooderteeke- naars, alle tusschen hen ontstaande juri dische kwesties voor het Permanente Hof van Internationale Justitie in Ben Haag te brengen, of wel óp gr end van wederkee- ri'ge overeenstemming voor een scheidsge recht, bestaande uit één lid van elk der betrokken landen en een derde neutraal lid Ingeval op deze wijze geen overeen stemming wordt verkregen, moet de Vol kenbond beslissen. Be verdragssluilenden verpachten zich, de beslaande verdragen in het algemeen, speciaal het vredesverdrag van Versailles, do overeenkomst van Londen en de Fransch-Poolsche en Fran?ch-Tsjechische overeenkomsten (e eerbiedigen. Togen de vermelding der laatste tract aten heeft, al dus de correspondent, Burtschland zich verzet. Om die reden zal de formalisering van diit artikel moeten worden gewijzigd, opdat duidelijk wordt, dat weliswaar op bedoelde twee tract aten is gewezen, doch dat zij niet uitdrukkelijk zijn vermeld. Ten aanzien van Builschlands toetreding tot den Volkenbond wordt slechts gezegd: „Buitschland zal zich bij den Volkenbond aansluiten." In een ander artikel wordit bepaald, dat de Belgiseh-Buitsche en de Fransch-Duit- sclie arbitrageverdragen door alle onder- teekenaars worden gegarandeerdvoorts wordt verklaard, dat deze verdragen in werking treden, zoodra de arbitrage ver dragen tusschen Buitschland en Tsjecho- slovakijo en Buitschland en Polen zullen zijn afgesloten. Be „gen Hemen"-overeenkomst ten aan zien van Builschlands toetreding tot den Volkenbond moet, naar dezelfde corres pondent schrijft, de s'rekking hebben, dat de geallieerd delegaties wel is waar geen volmacht hebben, aan Birtschland een spe ciale beliandebng der Volkenbondskweslie toe te zegcen. doch dat de het vcligheids- pact onderteekenende landen hun goede diensten zul'en aanwenden, om voor Buitschland bijzondere overwegingen te doen gelden, voor zoover die onder het Volkenbondsstatuut toelaatbaar zijn en in hun macht liggen. Algemeen optimisme. Be te Locarno uit Berlijn in den loop van den laten namiddag g'ster hekend ge worden berichten wekten ?en voortreffe- lijkea indruk en de overtuiging, dat de cojifirenlio een alleszins succesvol einde zal hebben, is thans algemeen. Ook in de Builsche delegatie geeft men thans open lijk toe, dat men vain do onderhandelin gen van Locarno een resultaat verwacht, waarvan do politieke draagwijdte voot het jvelz'jn van Buitschland en voor den vrede van Europa thans nog niet overzien kan worden. Do verklaring der geallieerden betref fende art. 16 zal. niet in positieven vorm zeggen, dat bij de toepassing van dat art. re koning zal word-m gehouden met de mi- b'tai're, economische en financ'ee'c situa te van eiken staat, maar zij zal negatief ui den en wpI rn dien zin, dat ..croon staat gedwongen kan worden maatregelen te ne men of te du'dcn, welke niet in overeen- sfemnv'ng zijn met zijn geografische posi tie en economische situatie". Be loa'sto strijd op de con foren I- schijnt fe gaan om lio.t prWipe van de verplichte arbitrage voor de Oostelijke verdragen, maar ook h:er zullou. naar men hoopt, de moeliikkMm nog voor vandaag overwonnen zonden z'in.Deze laatste moei lijkheid betreft overigens vee' mwr 't ver drag met Polen dan dal nvt TsieohosViva- kije, waaromtrent reeds bi in.a a'gehce'e overeenstemming tusschen de juristen is bereikt, d e gisteravond luin werkzaam heden hieromtrent op enkele formeele pun ten na hebben bandied. Het verdrag met Palen daarentegend- l van een anrler ty pe zal ziin. b-odt in dit opzicht nog eeni- ge moeilijkheden, welke tot dusver nog niet uit den weg zijn geruimd. Optimistische verklaringen va n C h a mber 1 ain. Chamberlain heeft g;s termor gen de Eti- gelsche journalisten ontvangen. Hij zeidc hun o.a.. dat de onderhandelingen reeds •zeer ver gevorderd zijn. hoewel verschil lende beslissingen vooral ten opzichte van de Oostelijke verdragen nog afgewacht moeten worden. Na de belangrijkste punten, waarover de conferentie lot nu toe hoeft beraad slaagd, te hebben na.gega"e verldaarde Ol.amiboi'laio. dat de on(rèrhanetel'ngen thans op een punt z in gekomen waarop niemand moer de wentvvoordeli'jkho'd op zich wil nemeh voor het mislukken van de con for ent ie. Bij a'le staatslieden, die aan de confe rentie decWmen bestaat de beste wil, om tot een gunstig resultaat te geraken. Chamberlain was overtuigd, dat het re sultaat der vmfarmtie geen op'oss'ng in schijn zal brengen, doch een werkelijke be- s'issing, die van ingrijpende beteekenis voor den vrede van Europa zal z'jn. Be hoop mag worden gekoesterd, dat de conferentie van Locarno een duurzaam re sultaat zal brengen, waarmede alle staats lieden tevreden zullen zijn. Verder wees Chamberlain op de werk zaamheid der juristen, die verschil'ende geschilpunten tot oplossing hebben ge bracht, on gisteren in de voltallige zitting roods geformuleerde voorstellen konden in dienen. Be juristen zul'en hun arbe'd voortzetten, bezield door don geest om in overleg met de staatslieden de nog bestaan de moei'iikbed<yn fe overwinnen. Hij zei de verder, dat het eenge, wat nog te doen 's, bestaat in liet redigeren der oostelijke a vlv trage verdragen, en dit zal volgens zijn overtuiging tot een goed einde worden gebracht. Met. de openbare moenm? is het thans zoo gesteld, dat geen regeering en geen parlement het risico op zich zullen nom.cn, om fe weigeren de conventies van Locarno te aanvaarden. Volgens Chamiber'ain's meaning is het moest bevredigende hierbij, dat een over eenkomst tot stand ie gekomen, waarbij de eene natie over de andere triomfeerde, noch de eene delegatie voor de andere is geweken, doch deze overeenkomst is op gebouwd op do overwegingen, nn de ge meenschappelijke belangen, en van den wed' rzijdscheTi goeden wil. De arbitra",e-verdraqen. Zaterdag reeds ondeTteekening. Naar uit Locamo wordt gemeld, wo'dt aldaa.r voTwacbt, dat de a rb it ra ga-verdra gen Zaterdag a.s. onderteekend zullen wer den. Do Fransclie, BoVsche en Bu-'tsche ju risten hebben do redactie voltooid van do nrbitrageverdvagen tusschen Buitschland. Frankrijk en België. Be conferentie zal r.ezo verdragen hedenmorgen om 10.30 uur in behandeling nemen. Be af te werken agenda. Bo verdragen, welke te Locarno geslo ten moeten worden, zijn de volgende: lo. Fen Rijn'ands vei'igheidspact tus schen Buitschland, Frankrijk, België, En geland en Italië. 2o. «von algemeen arbitrage verdrag tus schen Birtschland en Frankrijk 3o. Een algemeen arb! t ra gever drag tus schen Buitschland en België. 4o. Een .^gonu arbitrage verdrag tusschen DuÜfschland en Tsjecho-Slowa- kije. 5o. Een aibi tra gever drag tussclien Bui'tschland. en Polen. Go. Een conventie tusschen Frankrijk en Tsjooho-Slowakije. 7o. Een conventie tusschen Frnnkr'jlc en Polen, De komst van Mussolini. Naar uit Rome gemold wordt, is Mu.-.-o- i'ni gisteravond naar Locarno vertrokken, waar hij vandaag verwacht wordt. Ouitschland- Een monarchistische monuments- cn'hullinq. Aanklacht togen een generaal. Zondag j.l. is oen oorlogsmonument ont huld te Berlijn, waarbij generaal Sixt von Amim een redevoering gehouden heeft, d:o sterk monarchistisch getint was. Be republikéiusehe Bi'schwerdesfc?!Ie le Beulijn heeft nu b;j den in-o'-uveur-goiiö- raal een aanklacht ingediend togen den generaal. De Beschwerd es telle ziet hierin aansporing tot hoogverraad. Engeland Tegen dc communisten V e r s cli i 11 e n d o leiders gearresteerd Beambten van de speciale afdeeling van Scotland Yard hebben gisteravond op be vel van liet Brilschc departement van bin nenlands he zaken een jacht uitgevoerd op bekende communisten in de communis tische hoofd kwartieren to Londen en do volgende leiders gearresteerd, die beschul digd worden van hoogverraad: Albert Inkpin, secretaris van de Communistische Partij in Gr. Britlannië; II. John Camp bell, redacteur van het blad „Workers Weekly"; Harry Pollitt, bestuurslid der Communistische Partij; Ernest Gant, de 1 ondensche propagandist der Communis tische Partij; William Rust, de secretaris van de Communistische Jeugdbeweging; T H. Windringham, redacteur van de „Workers Weekly"; en nog enkele voor? aanstaande communisten. Bo gearresteer de communisten zullen lieden verschijnen voor het politiehof in Bowstreot. Gear resteerd zullen nog worden do twee be- slursleden William Gallacher en Th. Bell. Groote hoeveelheden litteratuur, betref fende rapporten van do 3e Internationale en de jongste onlusten in China zijn in beslag genomen. T)e minister van binnen- landsche zaken is van meening, dat het gedrag van do leiders der Communistische Partij gelijk staat met onwettige samen zwering togen de Kroon. Be arrestaties zijn geschied na zorg vuldige besludeering van liet wetboek. Syrië. De Franèche verliezen Vragen in do legor-commissio Tijdens de vergadering van de legercom- missie te Parijs, welke gistermorgen plaats had, heeft zich een klein incident voorge daan, naar aanleiding van de gebeurte nissen in Syrië. Hot lid Desjardins vroeg aan Painlevé als minister van Oorlog in lichtingen over het cijfer der Fransche verliezen. Painlevé antwoordde, dat vol gens zijn inlichtingen dit cijfer 6041 be droeg. Besjardins vroeg toen volkomen nauwkeurige en uitvoerige gegevens, bij gewerkt tot op heden, waarna ReDaudel deze vraag nog eens onderstreepte. Pain levé antwoordde, d 0 hij niet alle gegevens in zijn hoofd had en vroeg uitstel van ant woord tot Woensdag a.s. Bandieten bij Damaskus uiteen gedreven Fransche troepen hebben een bendd bandieten in de nabijheid van Damaskus uiteengedreven. Tegen andere benden zal op gelijke wijze worden opgetreden. Generaal vSarrail beeft kolonel Anderea tot gouverneur van Djebel Druse benoemd. Marokko De taktiek der operaties Naar gemeld wordt, zal de nieuwe phase der Fransch-Spaansehe actie bestaan in bet isoleeren van AM el Krim van de af vallige stammen, door het vormen van een soort scheidingsmuur tusschen de verschil lende gedeelten van liet Riffgebied. Aldus zouden de onderworpen stammen definitief worden onderscheiden van Abd el Krim en normale economische betrek kingen met de Fransche en Spaanscho zones hervatten. De nog niet onderworpen stammen zouden -intusschen het contact met Abd el Krim verliezen en spoedig ge dwongen zijn met de Franschen en .Span jaarden te onderhandelen. Abd el Krim zou gedwongen worden een toevlucht te zoeken in de bergen en geen enkel offensief meer kunnen onder nemen. Dc Franschen on "do Spanjaarden zullen dan de verbindingen verbeteren en wegen aanleggen tusschen de Fransche en do Spaanscho zono, waardoor het grondge bied beter kan worden bewaakt en normaio betrekkingen tusschen de bevriende s'am- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De Duitsche delegatie te Locarno is ge machtigd zich bij het Veiligheidspact aan te sluiten. Mussolini komt heden aan. Arrestaties van dc leiders der Britsche Communistische partij. BINNENLAND. Vergadering van het R.-K. Juvenaat in het Bisdom Haarlem (2de blad). Behandeling van de Bioscoopwet in rle Tweede Kamer (Staten-Generaal, 2do blad) en Kameroverzicht, 1ste blad). Installatie Staatscommissie Radio-om- rpep (1ste blad). men en de Fransche en Spaanscho in vloedssfeer mogelijk worden. Voorloopig zal de regen deze plannen wel onmogelijk maken. SINNEMLABÜD TWEEDE KAMER. Overzicht. De Bioscoopwet. Een belangrijke wijziging. Ds Lingbeek, de vertegenwoordiger der Hervormde Staatspartij. Bo verdedigingsrede Tan Minister Bo Geer was voortreffelijk; krachtig uit pole misch oogpunt, met deze restrictie echter, dat hij zijn partijgenooten-tegenstanders wel wat le veel uit den weg bleef. Bo Glir - Historischen hebben n.l. bezwaar tegen do centrale keuring, omdat daardoor de vo- geeritig verantwoordelijk wordt. Om tegemoet lo komen zoowel aan do bezwaren van do hoeren Boon (V.B.) en Marchant (V.B.) als Romans (R.-K) hoeft do minister in het belangrijke artikel 4 van het ontwerp eon wijziging aangebracht Do wet wil (art 1) het ondernemen van openbare bioscoopvoorstellingen hinden aan een vergunning van B. en W. Deze vergunmng mag alleen geweigerd word n (art. in eonigo bepaalde gevallen: !>ij vrees voor niet-nakoming van bepalingen, bij of krachlens deze wet vastgesteld; .u- dien do plaats, waar de voorstellingen worden gegeven, niet voldoet aan hij ver ordening of door B. en \V. redelijkerwijs te stellen eischen van veiligheid, gezond heid en zedelijkheid, of wanneer nog gren vijf jaren zijn verstreken sedert een aan den aanvrager verleende vergunning is ingetrokken. Tegen deze bepalingen is nie mand opgekomen en do eerste drio arti kelen zijn dan ook roods onder den hamer doorgegaan. Artikel 4 luidde tot gisteren als volgt: „Bij verordening kan de Gemeenteraad onder Onze goedkeuring bepalen, dat ver gunningen als bedoeld in art. 1 slechts met inachtneming van de in do veror le ning gestelde voorschriften zullen worden verleend". Be wijziging, gisteren aange bracht voegt nu aan art. 4 een tweede lid toe, waarin bepaald wordt, dat die „voor schriften" niet zullen mogen betreffen voorstellingen, die uitsluitend toeganke lijk zijn voor wie 18 jaar of ouder is. Bo bedoeling van den Minister is do gemeen telijke bemoeiingen van art. 4 te beperken tot voorstellingen, waar kinderen worden toegelaten en Z.Exc. denkt aan het stellen van een leeftijdsgrens het verbieden van bioscoopbezoek aan kinderen tot een zekernloeftijd en aan gemeentelijke nakeuring. In tweede instantie voerde de hoer Heemskerk namens do A.-TL-partij het woord. Hij zette ds. Lingbeek, den verte genwoordiger der Hervormde Staatspar tij, op geestige manier in het zonnetje. Blijkbaar is hot, zeide de lieer Heems kerk, de onuitgesproken bedoeling van don heer Lingbeek, dat de overheid actief moet optreden om de menschep le brengen naar de Nederlandsch Hervormde Kerk. Maar zoo volgde er boel ondeugend dan is de heor Lingbeek zeer bedenkelijk ver op den Roomschen weg! Heel de Kamer had onbedaarlijk plezier Alleen de lieer Lingbeek lachte niet Voor hem is de veronderstelling, dat hij zich in Roomsche richting zou bewogen, zelfs al wordt die veronderstelling -schertsender wijs gemaakt, iets hèèl ergs! Iets wat de lieer Heemskerk natuurlijk ook wel weet; zoodat hij vooraf zeker kon zijn van bet slagen van zijn grapje. Intusschen verweerde de heer Lingh '*k zich niet onhandig. Tlij herinnerde eraan, dat de Gereformeerde Kerk twee eeuwen lang in ons lang door de overheid werd gesteund en dat ook nu nog de Gerefor meerde Kerk, waartoe de heer Heems kerk behoort, de prediking van het Evin- gelie de roeping der overheid acht. En dat aan do practische overheersching der Ge reformeerde Kerk een eind kwam is to danken aan do Fransche revolutie. Mae 'k nu, vroeg de heer Lingbeek slagvaardig, den heer Heemskerk, beschuldigen in to stemmen met do beginselen der F rau- sohe Revolutie? Be Kamer had opn'ouw 1 plezier!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1