17e Jaargang. WOEN5D&G 7 OCTOBER 1925 No. 5066 9e> (Bou/to/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. per post I 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ïbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- eialing. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 1 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen i. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenlign 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine adverientfën. van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop IÖ.50. nummer bestaat uit twee des. Genoeg te doen. de vergadering van de R. K. Midden- (fcvereeniging De Hanze in het Bis- j Haarlem, gisteren te Amsterdam gc- [,-n. is door voorzitter en secretaris ,zi?,i op bet terugloopen van liet leden- n op gebrek aan belangstelling van de olieLe middenstanders, die lid zijn. grijpen clan de katholieke middenslan- niet, dat er voor hen in lnm organi- genoeg te doen is? brok aan besef om- zich, w a nn e e r i een organisatie treden, p r i n c i - el te organiseeron, is er onder de ïlieke middenstanders niet, althans rij ons niet ergissen niet in een szins verontrustende mate. ar wel is er laksheid om toe te treden e organisatie en om, eenmaal lid ge en zijnde, mee te leven met de eree- 2, mee te werken aan dezer uitcrlij- o'finerlijken groei, aan dezer doel- i werking lot zegen van den stand en j ledentfindiviclueel. g een diocesane vergadering als ten gehouden en het congres van. heel Katfi. Nederlandscheri Middenstand, >ag en morgen, de vele slapenden or schudden en de vele la uwen aan- Uit "de verslagen daarvan in de cou- i als zij deze althans maar eens lezen 1 kan hun al voldoende blij- dat een katholieke middenstands-or atie gewensclit en noodig is. jongere middenstanders, zoons aiddenslanders en met dozen gelijk te ïi jongelui deze moeten zeker allen Domeinen maken, om, als hun tijd len is, actieve, werkende leden tc zijn de katholieke middenstands-organisa- is organisatie voor de katholieke mid- mders onontbeerlijk in de naaste reeds zal die noodzakelijkheid 'ringender zijn. daarom kan de oprichting van ver ingen voor de jongere middens tan- veel nut-stichten voor dozen, on- ilijk voor het heden en middellijk voor 'komst. Dat zulk een vcreeniging on- Leiden werkelijkheid is geworden agt ons. En wij willen van deze gele id gebruik maken, om hieraan deü edi toe te voegen, dat zij dezen winter met een mooi program van geestes- kkeling en organisatie-scholing haar ie in de rij onzer katholieke vcreeni- zal doen! BUSTENLfkSSD De Veiiiqheidskwestie. CONFERENTIE TE LOCARNO. De besprekingen der juristen. li o e i 1 ij k c vraagstukken, teren hebben de juristen to Locarno dslaagd over de door de Duitsche ransche delegaties ingediende voor in, in verband met het te Londen ont- veiligheidspact. Daar ook deze dslagingen geheim ziju, ontbreekt het aan niteenloopende meeningen over ireikte resultaten. Door sommigen I beweerd, dat reeds spoedig overeen- pmiiig werd bereikt, terwijl andoren "en, dat er meeningsverschillen zijn ereerst gaat liet om de vraag, hoever irantie der staten gaat ingeval van mgeprovoceerden aanval van een der op een anderen staat. Zonder dat uitdrukkelijk wordt gezegd, betreft tier de garantie van Engeland, die fkeerig moet zijn, d.w.z. dat zij voor ebland en Frankrijk op dezelfde wij- 1 moeten worden vastgesteld, wlke wijze zal voorts hijstand wor- ierleend en door wie wordt het feit den aanval vastgesteld? Om de for cing dezer punten gaat de strijd der mgen. oris hebben de juristen beraadslaagd artikel 16 van het Volkenbondssta- waarbij rekening is g'èhouden met Duitsche zijde gewensghte inter- üe ten aanzien van den doortocht van lea door Duitsch gebied. Het is be- dat de Westelijke mogendheden zich J'°egd hebben verklaard, hieromtrent pingen te voeren en formeel be de besji sing dan ook Jjij den Vol- ond thuis. Het is echter duidelijk, dat •caruo de weg moet worden geeffend dit formeele geschil. Men schijnt dan fcn formule te zoeken, op welke wijze ('e kwesties van het veiligheidspact aü artikel 16 met elkaar kan verbin- ^oodanig dat daarbij met- de Duitsche ■ben ten aanzien van artikel 16 reke- rvordt gehouden. 8 ^°'kenbond en het Oostelijk pact. derwein, de correspondent van de 111 te Locarno, seint aan dit blad, dat Maagstukken waarschijnlijk aanlei ding lot ernstige beraadslagingen zullen geven. Het eerste, dal minder moeilijkheden zal opleveren, is hot vraagstuk van Duilsch- land's toetreden tot den Volkenbond, voor dat nog het pact en-tie arbilrageverdragen in werking zullen zijn getreden. Het yoor- behoud, dat Duitschland ten opzichte van art. 16 van het pact van den volkenbond heeft-gemaakt, kan een onderwerp van onderhandelingen tusschen Duitschland en den volkenhond worden. Het tweede vraagstuk is van ernstiger aard. Dit heeft betrekking op Frankrijk's garantie voor de arbilrageverdragen tus schen Duitschland en zijn Oostelijke hu ren. De oplossing moet op dezelfde wijze worden gezocht als bij liet Belgiscli-Duit- sche arbitrageverdrag. Deze garantie gaat zoover, dat het recht van interventie wordt erkend, zoodra na schending van de verdragen van arbitrage de overtreder zijn toevlucht neemt tot operaties van een mi litair karakter. Sauerwein acht, liet niet onmogelijk, dat de Fransche regeering als compensatie aan Duitschland eenige concessies zal doen inzake het stelsel van bezetting van het Rijnland. Waarschijnlijk zullen de Duitsche ministers, als deze punten ter sprake komen, het argument aanvoeren, dat zij zonder concessies inzake liet be stuur van Rijnland en het Saargehied on mogelijk de toestemming van het Duitsche parlement voor het voorgenomen garantie pact zullen verkrijgen. Daarbij moet ech ter rekening worden gehouden met zekere moeilijkheden. Het Saargehied staat onder toezicht van den Volkenbond, terwijl het bezettingsstelsel van het Rijnland geregeld is door den raad van gezanten." Alles, wat een Fransche minister aan de Duitsche gedelegeerden kan zeggen, is dat het ga rantiepact van groote moreele beteekenis is en noodzakelijk tot ontspanning moet leiden, welke ook tot uitdrukking zal ko men in alle andere vraagstukken, dus ook in het bestuussleisel van het Rijnland. De aankomst der Polen en Tsjtchen. De aanvang der m o e i 1 ij k h e d e n? Vandaag arriveeren de heeren Benesj en Skrzynsky, resp. de minister van bui- tenlandsche zaken van Tsjecho-Slowakije en Polen, te Locarno. Verschillende le den van de delegatibs zijn reeds gearri veerd. Men meent, dal de onderhandelin gen over het Westpact vandaag of morgen voldoende opgeklaard zijn om het Oost pact te kunnen entameeren. Daarmee beginnen dan de eigenlijke moeilijkheden, daar Polen en Frankrijk verklaren beide pacten ✓gezamenlijk af le willen sluiten, terwijl Duitschland, onder sieund door Engeland, een afzonderlijke behandeling bepleiten zal. Evenzoo verlangt Polen, dat ziju gren zen buiten alle discussie zullen blijven, ter wijl er daartegen groote kans is, dat deze in liet debat betrokken zullen worden. Als uiterste concessie zou Polen willen toe staan, dat Duitschland in liet Oostpact geen uitdrukkelijken afstand van den cor ridor doet, zooals het zulks ten opzichte van het Westpact voor Elzas-Lothuringen voornemens is te doen. Oostenrijk. Oostenrijk en de Volkenbondsconirole. Heftige discussies in de Na.tionale Vergadering. Na de vertrouwelijke besprekingen tus schen de politieke partijen over het te Ge- nève onlangs gesloten nieuwe pact voor Oostenrijk, heeft thans in de nationale vergadering een debat plaats gehad, waar in de partijen op zeer heftige wijze hun standpunt inzake de z.g. „raadgevingen van den Volkenbond" uiteenzetten. - Tegenover de beide regeeringspartijen, christelijk socialen en groot-Buitscliers stonden ditmaal de sociaal-democraten in vcreeniging met den Landbund. De Duitsche boerenpartij, die thans het standpunt der sociaal-democraten goed keurt verdedigt haar afwijzende houding tegenover de regeeringsvoorstellen met de bewering, dat het Oostenrijksche parle ment, indien het de raadgevingen van den volkenbond inzake de controle en inzake den adviseur van de nationale bank tot wet maakt, hiermede een met de Oostenrijk sche nationale eer onvereenigbaar stand punt inneemt. De sociaal-democratie slaat weer op het standpunt, dat alleen het protocol van Ge neve uit het jaar 1922 voor de ophefing van de controle een maatstaf is en dat alle daarboven uitgaande, thans geformuleer de, voorwaarden een verdragsbreuk van den volkenbond zijn. De sprekers van -de oppositie dr. Ollo Bauer en dr. Ellebogen (beiden soc. dcm.) verklaarden, dat de staal, door een in den zin van de regeeringsvoorstellen gehouden besluit niet verplicht zou zijn, daar de meer dorheid zich slechts bindt en de minder heid de handen vrij hoiult. De bestrijding van liet standpunt der oppositie-en haar verdediging vormden het middelpunt van zeer opgewonden debatten De regeering' en de vertegenwoordigers van de meerderheid, in de eerste plaats de vroeger bondskanselier, dr. Seipel ver klaarden dat de oppositie de algemeeene grondbeginselen van ieder democratisch parlement moet erkennen en dat een be sluit van liet parlement natuurlijk ook voor de oppositie bindend is. Indien het stand punt van de sociaal-democratie algemeen zou worden, hetwelk zegt, dat de beslui ten van een parlement geen rechtsgeldig heid hebben indien do oppositie (de min derheid) tegen stemt, dan beteekent dit, bot einde van het vertrouwen in de beslui ten van het parlement, van de rechl-sgel- •digheid der wetten. Dr. Seipel noemde de politiek der so ciaal-demoeraten demagogisch en bestemd voor de tribune. Hierbij kwam het tot een heftige woor denwisseling. Een pijnlijk karakter kreeg het debat door de heftige aanvallen der linksche sprekers op den volkenbond, en vooral op Mussolini. Dr. Ellebogen zeide, dat Oostenrijk door het nieuwe pact aan do, zijde komt te staan van de Hottentotten en Boschjes- mannen. Dr. Ellebogen uil te heftige be schuldigingen aan liet adres van Musso lini en noemde dezen een moordenaar. (Zooals is gemeld, heeft Italië reeds ge protesteerd tegen deze rede). Bondskanselier Ramek verdedigde op kalme wijze de. adviezen van den Volken- vond, terwijl de groof-Duilscher dr. Ding- hofer tevens op krachtige wijze de regee ring steunde. Hij zeide. dat het rfannemen der resoluties bindend is voor oppositie en meerderheid. In verhand met de huidige partijverhou ding kan met zekerheid gemeld worden, dat de regeeringsvoorstellen onveranderd aangenomen zullen worden. De burgerlij ke pers keurt de sociaal-democratische critfek eenstemmig af. Italië, Mussolini en het Parlement. Volgens de „Epou. 'tt fascistisch or gaan, voorziet een van de nieuwe door de regeering ontworpen wetten in een uit breiding van de bevoegdheden van den premier. De functies van het parlement worden daarbij beperkt lot het stemmen over een motie van vertrouwen. Het effect van deze wet is natuurlijk, dat Mussolni geheel onafhankelijk wordt van de gebeurtenissen in het parlement en uitgezonderd in enkele gevallen slechts tegenover den koning verantwoording schuldig is. Rosnienië. Samenzwering in Bessarabië. Naar dc „Times" uit Boekarest ver neemt, is in Noord-Bessarabië een uitge breide - bolschewistisclic samenzwering ontdekt, die in genoemd gebied een revo lutionaire beweging wild© organ isceren. De arrestatie van den voornaamsten samenzweerder, een oud-luitenant van het Russische leger alsmede van andere communisten leidde tot de ontdekking van groote- hoeveelheden wapenen, machinege weren, handgranaten en munitie, welke in verscheidene Noord-Bessarabische dor pen verborgen waren. Bevestigd wordt, dat een aanslag werd beraamd op bet leven van het Roemeen- sche vorst onpaar%ij het koninklijk bezoek aan Jassy jp 11 October a.s. Griekenland. Papanastasioe wordt niet vervolgd. Blijkbaar to voel belangstelling. Het proces tegen den vroegeren pre mier Papanastasioe, tegen wien eenige dagen geledon een vervolging was inge steld, naar aanleiding van oen door hem uitgevaardigde proclamatie, die ernstige beschuldigingen tegen dc huidige regee- ring-Pangalos bevatte, is ingetrokken. Het verhoor was op heden bepaald en had veel belangstelling gewekt, daar als getuigen a décharge meer. dan honderd personen zouden voorkomen, onder wie vroegere premiers, generaals en politieke leiders. Marokko Dc Fransche en Spaansche troepen. Zij naderen elkaar. De Malin verneemt uit Taza. dat de Franschen op 45 kilometer van Ajdir zijn en op 18 kilometer van het Spaansche le ger, dat de Franschen tegemoet komt. De beide gecombineerde bewogingen omsin gelen de troepen van Abd-el-Krim. Een zeer talrijk materieel wordt naar liet Fransche front gezonden onder meer veel kanonnen en kleine, lichte vliegtuigen, die op moeilijk terrein kunnen* landen. Nader wordt uit Fez gemold, dat de Fransche en Spaansche troepen gisteren le Syah voeling met elkaar hebben ge kregen. De Spaansche troepen hebben met de bezetting van Malmusi, Monle Adrar, Rocosa en Laspalomas de bezetting van Ajdir, het vroegere hoofdkwartier der Riffs, verzekerd. De Spanjaarden conso- lideeren den rechtervleugel, waar Abd-el- Krim waarschijnlijk een tegenaanval zal doen. Japan Het Japansche vlootprogram. Naar uit Tokio bericht wordt, bepaalt het nieuwe Japansche vlootprogram, dat tot 1932 gebouwd zullen worden 4 oor logsschepen van 10.000 ton. 23 torpedo jagers le klasse, onderzeeërs. 3 tank schepen en 3 kanonneerbooten. De bouw kosten zullen 32 millioen pond bedragen. BINNENLAND Koninklijke Besluiten. B urgemcesters. Bij Kon. besluit is aan O. J. Hooft van Iddekiaige, op z;,jn verzoek, niet ingang van 15 October, eervol ontslag verleend als burgemeester van Appingcdam. R. K. MIDDENSTANDSCONGRES. Heden en morgen wordt te Amsterdam liet Zesde Ned. R. K. Middenslandscon- gres gehouden. Gisteravond reeds was gelegenheid ge boden voor de Congressisten om met elkaar kennis te maken in „Bellevue" en de bijeenkomst was zeer goed bezocht en had een zeer prettig verloop. Hedenmorgen werden, na een H. Mis met zang in liet Bagiijnenhof. de leden van het Congres ten Stadhui ze officieel ontvangen. Daarna had in „Bellevue" de opening le 11 uur plaats. Do Congressisten werden welkom géheelcn door den voorzitter dor Congrescommissie, den heer J. G. M. Erftemeyer. Hierna sprak de Bondsvoorzitter, de heer G. J. G. Slruyckeri, de openingsrede uit. Spr. wierp een blik op de t:en jaren, welke de federatie beslaat. Hij herinnerde daarbij o.m. aan de moeilijkheden, die zich bij de stichting hadden voorgedaan. Reeds in het eerste jaar der stichting van de Federatie werd een vrij uitgebreid be ginsel- en werkprogram ontworpen en op het eerste Blondscohg.res te Utrecht be handeld en goedgekeurd. Dit program is sindsdien goeddeels uitgevoerd. Er werd geslicht oen nationaal bureau, een luberculose-fonds. genaamd Santos, dat thans bijna 40 nvl'e kapitaal bezit', een plaatsing-bureau, een Federatief or gaan. Hanzo-examens, enz. Er werd of ficieel contact gezocht en verkregen mfot de R. K. Kamerclub. Nationale vakbon den werden opgericht, die thans in een af zonderlijken Vaknaad vereenigd de alger meene vakaangelegenheden zelfstandig be handelen Conimiss'ën werden benoemd voor - het informatie- en incasso-, alsook voor het verzekeringswezen. Congressen werden om beurten in de vei schillende diocesen gehouden en daarop voor den Middenstand belangrijke onderwerpen be handeld. Een voorwerp van bijzondere zorg voor den Katholiek geergaïrseerden m eiden stand is immer geweest het han delsonderwijs. dat in den vorm van plaat selijke handolscur sussen met ar aan ver honden examens, lot grooten bloei is ge komen. Ook het nijverheidsonderwijs had de volle aandacht van d'e Federatie en meer bijzonder ten aanzien der vakoplei ding van den leejfinig in de werkplaats, werden reeds geruimen tijd geleden vak- plannen ontworpen m overleg met het R. K. Vakbureau. Voorts dient nog vermeld de stichting der Ri s'e. overeen'ging voor den handeldrijven den Middenstand, waar bij een zeer groot deel dier leden van on zen Bond is aangesloten. In tie verhouding tusschen stands- en vakorean:sat:e is. a'- Ihams voor wat betreft enkele vakbonden, kennelijk verslapp#" ingetreden. Het.valt niet te ontkennen, dat enkele voormannen in de vakbeweging oogluikend leden toe laten en handhaven, zonder dat dezen voldoen aan de terzake geldende Bisschop pelijke Voorschriften. De eerbied voor deze voorschriften allereerst en het respect voor den hechten onderbouw van het Ka tholiek vereeniighigiswezon van don M:d- denstanrd vervolgens stellen ons tot plicht deze iaisluipsel'en niet kracht te keeren. Alhoewel zich de FederabLe ndef daad werkelijk met het Credielwezen hooft be moeid. is d't toch steeds een voorwerp v?h zorg voor haar geweest. Onze Bond, zegt spr.. heeft vrijwel vanaf liet begin van haar bestaan ernaar gestreefd, samenwerking te verkrijgen tus schen verschillende R. K. middcmstaiids- credietbanken en deze in één landelijke Centrale tie vereenigen. Jammer hebben echter alle daartoe gedane pogingen schip breuk geleden. En toch, ware deze een heid verkregen, dan zou m-oge'ijk aan deze credietinsleHingen niet -zijn oveikoraen, wat thans aan u allen bekend is. Steeds NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De ^s. moeilijkheden bij de besprekin gen te Locarno. Oostenrijk en de Volkenbondscontrole. De Grieksche ex-premier Papanastasioe wordt niet vervolgd. De Fransche en Spaansche troepen in Marokko hebben met elkaar voeling ge kregen. BINNENLAND. Vergadering van De Hanze in het Bis dom Haarlem (2de blad en Congres van den R.-K. Middenstandsbond (Iste blad). OMGEVING. In VoGrhout zijn nog twee boücndiefstal- len ontdekt. heeft de Federatie gepropageerd het slui ten van collectieve arbeidsovereenkomsten. Ook verleende z;j hare medewerking aan de stichting van bcdrijfsraden. waarvan eenige thans nog goed wenk verrichten. Aan liet Paaschniantfest had onze Mid denstand een ruim deel, terwijl do Cen trale Raad van Bedrijven mede door on zen middenstand werd in hot leven geroe pen. De Federal'c i.s het orgaan, dat na mens den geheelen R. K. goorganiseerden middenstand .optreedt; zij doet dit zoowel door mond -ling overleg le plegen met do Ministers, als door liet zenden van re- questfen aan Reigeering en Stateh-G me- raal. Zoowel het contact met de Regee ring als met de Kamer is geconsolal crd, eenerzijds door slichting van dcm Mühlen- star.d-raad, diic thans 6 jaar bestaal en anderzijds in den vorm ecner Mhldon- standscommisslie uit de R. K. Kamer fractie. Spr. betreurt, dat bij de laatste verkiezing de Candida Ion onzer R. K. Staatspartij de heeren Chris Jansen en II. E. v. d. Brille niet gekozen zijn. Voorts zij ei' nog op gewozen. dat onze Federatie voortgaat een vricndschnppik contact te onderhouden met onze Dui's. lie en Belgische zusterorganisatie en vau ei kaars ervaring profijt pogen te trekken. Door de ingetreden economische nnl vse en andere u bekend© omslaridrghorlen, heeft ook onze organisatie in den al'er- laatstent.ijd een gevoelige knak gekregen, doch de leiders versagen niet, omdat zij weten, dat alleen een krachtige organ sa-' tie den Middens!.-'nd helpen kan Zond-ar een krachtige organ1 saitie toch moet nood zakelijk die Middenstand innerlijk ver zwakken omdat zware s'agen komen van boven en oreler. In dit verband herinnert spr aan <1© Gemeentebcmoedngen en de so. ia.lisat'c. Allen, zegt spr., welop wi| wat bij doorvoering dor socialistische ge dachte van den Middenstand terecht zal kóm-ai. Ziel maa-- eens naar RuOnnd, waar de geheéle Middenstand vorneiigd werd. Hel bolsjewisme is liet ergste, wat do wereld overkomen kan. "I is nog veel erger dan do gruwelijke oorlog, dien wij achter ons hebben. Met alle machI en kracht, d:c wij bezitten zul'en wij ons te gen iederen aanval moeten verweren. Daarvoor is allereerst noodïg een levende krachtige organisatie, een organisatie groot in ledenla1, innerlijk sterk dooi- het modi/werken van al'e Middenstanders, zoo wel in stands- als .in vakvereenig ng. Wij hebben aL heel wat br-wikt sinds de Mid denstand georganVord is. nn een 20-!al jaren ge'edc-n, zonder dat zulks tot alle middens-landers of zelfs tol alle aangeslo ten leden doordringt. Vóór 20 jaren was het woord ..Middenstand" in den zin van nijvere en handeldrijvend© middenklasse vrijwel onbekend, mm hoorde er niet van en liet klonk vreemd in ieders oor. Spr. 'wijst verder op den invloed dien de Middenstand reeds heeft gekregen. Aan het slot gekomen van zijn rede. meende spr. te mogen constatoeren, dat in den laats ten tijd op tal van plaatsen een ver blijdende op'©ving :s waar te nemen; ze'fs zien we hier en daar hel vo.oenigines- leven van den middenstand krachl'ger z-^ih ontwikkolen dan ooit tevoren. D l geeft moed en wekt vertrouwen voor de toe komst. (Wordt vervolgd). De zomertijd. De gemeenteraden vain Selvoonebéek, van Kloosterburen en van Haelen hebben be sloten ad-haes:o te betuigen aan het adres van Zoe'erwoucle orn afschaffing van den zomertijd. Vliegen geeft de Koningin een hand. Wij lezen in „Do Volkskrant"; Men is in de S. D. A. P. al over veei heen. Men woont diners bij, waarop hot Wil-' helmus wordt gespeeld en veriheft zich van zijn zetel. Men staat ook op, als oen heildronk op konhigm of prins wordt ingesteld. Men gaat mee haar het paleiis, als de koningin een boodschap moet worden over gebracht. 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1