buitehlamd 16e Jaargang. DINSDAG 29 SEPTEMBER 1925 No. 5060 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. By onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaaL jjet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 1 1 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverfentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine advertentfën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver buur, koop en verkoop fO.SO. git nummer bestaat uit tere* bladen. Volkenbond. Besluiten van den Raad. De enquête in Mosoe 1. De Volkenbondsraad besloot gisteren den Esllandschen generaal Laidoner als verte genwoordiger naar het Mosoelgebied to zen den, ten einde, een onderzoek in te stel len naar de Brilsche en Turksche klachten i zake grensgeschillen en andere inciden- .311. In de openbare zitting van den Volken bondsraad kwam het gisteren tot heftige incidenten. De vertegenwoordiger van Li- lanen, Galvanauskas, protesteerde bij de bespreking van de volgens de Conventie van Memel dén Raad toekomende rechten legen de beweringen van den rapporteur Guani en van andere Raadsleden. Hij sloeg niet de vuist op de tafel en verliet de zaal. Artikel 17 van de Conventie van Memel geeft ieder raadslid het recht den Raad opmerkzaam (e maken op Schendingen van liet verdrag. Galvanauskas nu loochende het recht van den Secretaris-Generaal van den Volkenhond omi bezwaren van de be volking aan den Raad voor te leggen. Be zwaren van de bevolking moeten langs di- plomatieken weg aan de landen die de conventie teekenden voorgelegd worden. Deze mogendheden moeten zich dan tot de regeering van Litauen w.enden en indien geen overeenstemming bereikt kan worden moet het geschil aan het Haagsche Hof voorgelegd worden. De Raad wees deze opvatting af en nam een resolutie van Lord Cecil aan, waarin de Secretaris-Generaal wordt gemachtigd bezwaren over ernstige schendingen van de conventie van Memel „a titre d'infor- mation" zonder commentaar aan de leden voor te leggen. Verdere stappen werden - imsr uitgesteld. m a« vuigeitae nijeenKomsr Duitschland. Het Westelijk garantiepact. Een rede namens Stresemann. Dc rijksminister van Buitenlandsche Zaken, dr. Stresemann, had het voorne men te kennen gegeven, onmiddellijk voor bijeenkomst der internationale pacts conferentie, op het congres der Duitsche Volkspartij te Heidelberg, nog eens de grondslagen der Duitsche buitenlandsche politiek uiteen te zetten. Op het laatste oogenblik is hij evenwel naar Berlijn te ruggekeerd. In zijn plaats heeft thans dr. Cnrtius als gevolmachtigde van den minis ter op het congres het woord gevoerd. Dr. Curtius ging daar van uit, dat 't bij hel in het oog houden van alle vertrouwe lijkheid der aanstaande onderhandelingen noodzakelijk is, hierbij slechts tot de uiterste grens te gaan en het Duitsche volk voor te bereiden op datgene, waarop wordt aangestuurd. Als een der voornaamste gezichtspunten van minister Stresemann noemde spreker, dat het bij dit groote Duitsche vredesoffen sief gaat om Duitschlands veiligheid en om de noodzakelijkheid, de door Frank rijk tot dusverre opgelegde sancties te be teugelen. In dit verband deed Curtius eenige mededeelingen, omtrent de resulta ten der juris tenconferentie in Londen. Volgens spreker is Duitschland er in geslaagd een werkelijk Westelijk pact te verkrijgen. De automatische garantie van Engeland is na het resultaat van Londen niet meer alleen ter beschikking van Frankrijk, doch ook van Duitschland. Voorts zal, volgens spreker, het resultaat «er pactsovereenkomst zijn, dat alle con flicten, voortvloeiende uit het Verdrag van Versailles, in de toekomst aan arbitrage zullen worden onderworpen, waardoor een herhaling der politiek van Poincaré on mogelijk z£\l zijn. Verder verklaarde Curtius, dat hij alle «finleiding heeft, om te gelooven, dat wel- uva een bepaalde datum voor de onlrui- m'ng der Keulsche zone zal worden vast gesteld, terwijl tevens een belangrijke wij ziging in het bezeltingssysteem voorwaarde zal zijn voor het afsluiten van het pact. De Duitsche regeering zal eveneens de alge- heele •plieffing dor bezettingsrechtspraak verlangen. Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat er met alle kracht naar zal worden gestreefd, zoo mogelijk een algcheele op heffing der bezetting te verkrijgen. J Ten aanzien van de Fransche wenschen m zake de Duitsch-Poolsche en Duitsch- Tsjechische grenzen verklaarde Curtius. dat bnitschland op dit punt geen compro- j mis kan aanvaarden. Wat betreft de eventueele toetreding van huitscMand tot den Volkenbond zeide «preker, dat Duitschland geen algolieele Wjziging van artikel 16 van het Volken- $°mfestatuut zal eischen, doch wél zal ver ongen, dat rekening wordt gehouden met "e bijzondere positie van Duitschland. zoo lang de algeheele ontwapening geen feit is. Duitschlands toetreding tot den Vol kenhond is in dit geval niet aan bedenking onderhevig. Duitschlands verhouding tot Rusland zal daaronder niet lijden, daar Duitschland in den Volkenbond Rüsland beter kan helpen dan daarbuiten. Overi gens streeft de Russische regeering er niet naar, de verhouding van Rusland tot Duitschland in geval van toetreding te her zien. De ontruiming van Keulen. Stappen der Duitsche ambassadeurs. De „Petit Parisien" meldt: Evenals de Duitsche ambassadeurs in de andere geallieerde hoofdsteden deden, heeft on Hoesch Briand mededeeling gedaan an zekere desiderata van het Duitsche rijk betreffende de ontruiming van Keulen en de militaire controle. Na afloop van zijn conferentie met Briand heeft von Hoesch een lang telegram gezonden naar de Wilhehnstrasse. Toen aldaar het tele gram ontvangen werd, is de Duitsche mi nisterraad bijeengeroepen. Polen. Tjitsjerin te Warschau. Een nieuwe politiek a. s.? Uit Moskou wordt naar Londen ge seind, dat Tsjitsjerin Woensdag en Don derdag besprekingen zal voeren te Berlijn met de Sovjetambassadeurs. Rakowskv, de Sovjetgezant te Londen, is op weg naar Berlijn, terwijl Krassin, de Sovjetgezant teTarijs, morgen naar Berlijn zal vliegen Naar verluidt zal in deze conferentie een nieuwe buitenlandsche politiek der Sovjets aan de orde komen. De „Times" meldt evenwel uit War schau: Tsjitsjerin heeft aan de buitenlaudsche correspondenten dér bladen verklaard, dat zijn bezoek niet het begin beteekent van een nieuw politiek stadium, doch alleen betrekking heeft op de bevordering van sclien Polen en Rusland. Zijn besprekin gen betreffen in de eerste plaats de kwes tie der tenuitvoerlegging van het vredes verdrag van Riga en de bevordering der economische betrekkingen, die ten doel heb ben het afsluiten van een handelsverdrag. Omtrent het Westersc-h garantiepact zeide Tsjitsjerin, dat indien Duitschland zonder restricties toe zou treden tot den Volkenbond en het pact met inbegrip van art. 16 zou aanvaarden, dit tevens zou be- teokenen, dat Duitschland toetreedt tot de anti-Sovjetcoalitie. Marokko. De strijd met de Mooren. De verdediging van Adjir. Abd-el-Krim beseft blijkbaar het gevaar dat zijn hoofdkwartier te Ajdir van Spaan schen kant bedreigt, aldus wordt uit Tan- ger geseind. Naar gemeld wordt, heeft hij talrijke Djebala-troepen, die nabij Kar- ricli in bet Tetoean-district waren verza meld, teruggetrokken, en zond bij ben naar bet Rifgebied, ten einde dat tegen den Spaanscken opmarscb te helpen verdedi gen. Krim blijkt thans al zijn aandacht te wijden aan de verdediging van zijn voor malige hoofdkwartier. Gemeld wordt, dat een Amerikaansch journalist in liet Rifkamp te Tagsoel nabij Sjesjoean vertoeft. Hij verliet Tanger eeni- gon tijd geleden om naar Ajdir te gaan, maar kon door de gevechten het hoofd kwartier niet bereiken en werd te Tagsoel opgehouden. Het is hem blijkbaar ook niet toegestaan naar Tanger terug te keeren omdat de Riffs hem als 'n spion beschou wen. Hij heeft voor hij zijn avontuurlijken tocht aanving nagelaten zich van de noo- dige aanbevelingen en waarborgen te voor zien, maar zijn leven blijkt niet in gevaar te zijn. Vijf Europeanen, wier nationaliteit bedoelingen onbekend zijn, begaven zich onlangs naar het Rif en passeerden dea nachts de gevechtslinies aan het Djeballa- front. Volgens een draadloos bericht uit Berlijn is Adjir thans binnen hot bereik van de Spaansche veld-artillcrie. De regenperiode begonnen. Volgens te Parijs ontvangen berichten is in Marokko de regenperiode begonnen met buitengewoon zware regens, waardoor reeds tal van rivieren buiten haar oevers zijn getreden. Maarschalk Lyautey. Hot was reeds eenigen tijd duidelijk, dat maarschalk Lyautey als resident-generaal van Marokko moest aftreden. Ondanks al lerlei draaierijen en ontkenningen bleef daaraan nauwelijks twijfel over. Thans meldt Havas, dat Lyautey zijn ontslag heeft gevraagd. Lyautey heeft tegenover de directeuren en c-liofs van dienst de reden uiteengezet, 1 waaroui hij zijn vervanging in Marokko heeft aangevraagd. Hij ia van oordeel, al dus Havas, dat de normale toestand in het protectoraat hersteld is door de jong ste militaire operaties, waardoor de Fran sche troepen weder de frontlijnen bezet en op sommige belangrijke punten zelfs overschreden hebben, welke zij hadden oordat de Riffs tot den aanval overgingen Aangezien hierdoor alle gevaar geweken is, meent Lyautey in volle gerustheid do noodige rust te kunnen gaan nemen. Perzië. De hongerrellctjes. Do „Times" meldt uit Teheran d.d. 28 Sept.: De broodoproerön zijn hier heden onderdrukt, door do ruime levering van brood, hoewel de prijs er van nog hoog is. De winkels zijn heropend. De meeste betoo- gers, die in de Sovjetlegatie waren ge vlucht, zijn daaruit met geweld gedreven. De toegangen tot het legatiegebouw wor den door politie en militairen bewaakt. Vele agialoren zijn gearresteerd. Geen honger, doch andere motieven. Reuter meldt uit Teheran: In de Perzi sche Nationale Vergadering (Mojlis) heeft de minister van Openbare Werken ver klaard, dat de jongste relletjes, ofschoon zoogenaamd een gevolg van voedselgebrek, in werkelijkheid een andere oorzaak heb ben. De regeering heeft besloten een on derzoek in te stellen naar de motieven en de raddraaiers te straffen, ten einde ver dere rolletjes te voorkomen. Amerika. De Fransche schuldenkwestie. Caillaux blijft optimistisch. Gistermorgen heeft Caillaux in de ver gadering der voltallige commissie te Wash ington het nieuwe Fransche aanbod ter re geling van de Fransche schulden inge diend. Omtrent den inhoud is niets be kend, doch men gelooft, dy het een voor bod ifet'cft, spèCiaai'waï uo'eersie oi gen betreft. Caillaux zou evenwel de reser- es handhaven, welke met de Duitsche stor tingen volgens het Dawes-plan verhand houden. De „Information Financière" deelt mede dat bevestigd wordt, dat C.aillaux in zijn nieuw memorandum zijn vroegere, aanbie dingen handhaaft en geen nieuwe cijfers naar voren brengt. Senator Borah schijnt een nieuw element in de onderhandelingen te willen brengen, n.l. dat van de handels schulden van Frankrijk. Als de meening van Senator Borah aanvaard wordt, zal Frankrijk binnen tien jaar, behalve een an nuïteit van 90 millioen dollar voor zijn po litieke schulden, nog 110 millioen dollar \oor de commercieele schulden te betalen krijgen, hel geen Frankrijk in groote moei lijkheden zou kunnen brengen. Caillaux heeft verklaard, dat hij zeker Vrijdag a.s. uit Amerika zal vertrekken en geeft blijken van optimisme. Te veel candidaten in Chili. Bloedige hotsingen bij de presidentsverkiezing e n verwacht. De aanslaande verkiezingen voor den president der republiek brengen in Chili groote beroering teweeg. De tegenwoordige president Alessandri, die verleden jaar na een omwenteling nqar Europa uitweek en ceuigen tijd geleden na een contra-revolu tie werd teruggeroepen, moet in December aftreden. De verschillende partijen wenschen alle een candidaat te stellen, zoodat de moge lijkheid bestaat, dat geen van die candida- len een volstrekte meerderheid krijgt. Men vreest, dat hierdoor bloedige botsingen zul len ontstaan. Daarom wil de regeering po gingen doen om een overeenkomst tus- sclien de partijen tot stand te brengen voor het stellen van één populairen can didaat. De radicalen, die een sterke partij vor men, verzetten zich legen een dergelijk aanbod van do regeering en handhaven als hun candidaat Acliaran, den tegenwoor digen Chileenschen gezant te Parijs. Deze verklaarde de Candida (uur te willen aan vaarden, op voorwaarde, dat door een com binatie van partijen zijn vreedzame kiezing wordt mogelijk gemaakt. CONGRES R.-K. WERGEVERS- VEREENIGING. (Vervolg). Dr. Fonk hield vervolgens een toespraak waarin spr. de Duitsche werkgeversorga nisatie uiteenzette, welke zwaar gedruk wordt door den benarden toestand der in dustrie, door het kapitaalgebrek, dc rust enz. Spr. noodigt Ion slotte het be stuur uit in Berlijn, op het congres dor Duitsche organisatie. De heer Platteau sprak waardeerende woorden namens den Belgischen houd tot de Nederlandsche zusterorganisatie. Spr. herinnert aan den moeilijken strijd der Belgische organisatie, daar de Belgische werkgevers nog meest in het oude liberale vaarwater roeien. Spr. brengt oen groet uit zijn land aan de prachtige Nederl. orga nisatie. Hiermede werd over het prae-advies van mr. Van Spaendonck van gedachten gewisseld. In de middagvergadering werd de dis cussie voortgezet. De middagvergadering werd namens de regeering bijgewoond door minister Koo ien, die door den vooïzitter verwelkomd werd. Spr. begroette eveneens den heer Heringa, chef van de afdeeling Handel van het Departement van Arbeid. Bij de besprekingen over het prae-advies van mr an Spaendonck bleek vrijwel algemeene instemming met de conclusies daarvan. Een zestal sprekers voerden het woord. Mgr. Nolens wees er op, dat zeker het standpunt het gemakkelijkst is, dat alleen rekening houdt met de belangen van een bepaalden tak van nijverheid of land en tuinbouw. Moeilijker is het standpunt van dc regeering, welke rekening moet houden met het algemeen belang, en dus de verschillende en speciale belangen moet toetsen aan dat algemeen belang, en dit dient na te streven als resultante van die speciale belangen. Nog moeilijker wordt het, -wanneer men zich begeeft op interna tionaal terrein. Spr. sprak eens een Amerikaan, die hier aan een der instellingen van internatio naal recht een lezing zou houden over den internationalen geest, doch spr. voegde hem foe: „We zitten hier tot over onze ooren in den internationalen geest; ik ge loof dat daaraan in de Vereenigde Staten meerdere behoefte is". (Gelach). De hoer Nolens voortgaande, meende, dat de prae-advlseur zijn conclusie eenigs zins tot het algemeen heeft beperkt. Een meer concrete conclusie ware wellicht te erkiezen, te meer omdat spr. tijdens de discussies heeft meouen te kunnen opmer- zeide spreker, in de eerste pfaaEs'üe^flSS- gelijkheid beteekenen, om bij het sluiten an handelscontracten door een dubbel ta rief voordeel te bedingen, terwijl men in de tweede plaats onder retorsie kan ver staan, het nemen van bepaalde maatrege len, omdat een ander land eveneens be paalde maatregelen neemt. Hoe de verschillende ministers onder ling de kwesties, die zich hierbij voordoen, zullen regelen, gaat ons, aldus spr., niet Dat moeten ze zelf weten. Ons gaat het slechts aan, dat zij dezé zaken voor ons goed regelen (gelach), in overeenstemming met het algemeen belang. Wenschelijk zou dus wellicht wel zijn, zeide spreker om een bepaald lid van het kabinet aansprakelijk te stellen voor de al gemeene welvaartspolitiek. Dit zou zijn in het belang van den werkgever, en nog meer in het belang van den arbeider, in 'erband met de mogelijkheid van werk verruiming (applaus). Na repliek van den heer Van Spaen donck werd het praeadvies van dr. Kor- tenhorst besproken. Enkele sprekers voer den hierover het woord, die in het alge meen met instemming de conclusies be spraken. Nadat dr. Kortenhorst de sprekers had beantwoord, werd het congres met de ge bruikelijke plichtplegingen gesloten. Tijdens den middag waren telegrammen van dank ingekomen, van H. M. de Ko ningin on van het Episcopaat. De Voorzitter van de Nederlandsche werkgeversvereniging, de heer C. F. Stork, had een telegram gezonden, waar in hij de beste wenschen voor de jubilee- rende vereeniging uitsprak. Hij sprak echter de hoop uit, dat onze Nederlandsche nijverheid zich ook zonder bescherming staande zal houden, niet alleen, maar zich onder leiding van de leden der A.R.K.W.V door eigen kracht ondanks do moeilijke omstandigheden verder zal ontwikkelen, ter bevordering van de welvaart van ons land. Na het congres recipieerde1 het bestuur der A.R.K.W.V. in het eigen gebouw aan de Lange Voorhout, temidden van de tal rijke bloemstukken, van welke gelegenheid door zeer vele leden en autoriteiten ge bruik werd gemaakt om hun gelukwcn- schen aan te bieden. Om 7 uur had in hotel „De Witte Brug'» de feestmaaltijd plaats. De voorzitter opende den feestmaaltijd met een woord van welkom tot alle disch- genooten, in het bijzonder tot Mgr. Nolens en de buitenlandsche gasten. Spr. stelde vervolgens een dronk in op H. M. de Ko^ ningin, Z. H. den Paus en het Doorluchtig Episcopaat, waarna alleen staande het „Wilhelmus" zongen. In een tweede tafelrede huldigde de voorzitter in hot bijzonder Z.Exc. Mgr. Nolens, aan wien wij de eenheid danken van het Katholieke volk. Spr. bracht hul- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De reis van Tsjitsjerin naar Warschau en Berlijn en de beteekenis daarvan. Maarschalk Lyautey heeft zijn ontslag aangevraagd. Te veel candidaten voor het president schap in Chili. BINNENLAND. Vervolg van het Lustrum-congres Alg. R.-K. Werkgeversvereniging. Een overzicht van de Vergadering van de Alg. Ver. van Bloembollencultuur. (L. en T., 1ste blad). Naar bericht wordt is aan mr. Zimmer man het ambt van Gouverneur-Generaal van Ned. Oost-lndië aangeboden. (Laat ste Berichten). Onze Geïllustreerde Panina Dc photo-pagina geeft te zien: Ministe rieel bezoek aan den kruiser „Java" Kegelfestijn te Amsterdam. De af schuwelijke mode. Innezonden Mededeelinn. Keerensingel 34/35 - Telefoon 1523 PRIMA KWALITEIT - VERZEGELDE ZAKKEN de aan Z. Exc. als politiek leider en groot waardigheidsbekleder en stelde hierna een heildronk op hem in. Mgr. Nolens dankte voor de hulde hem gebracht. Toen mij, aldus Mgr., dozen mor gen de buitengewoon vleiende woorden itfëiTIWèmbèe «zai Jk mot rlon rue die allen voorzitters eigen is, heeft de lieer Asselbergs mij de verpersoonlijking ge noemd onzer eenheid. Als dit voor 50 pet. waar is, zou het al erg genoeg zijn. Spr. wil liever den lof overbrengen op den Ka tholieken kiezer. Indien hij slechts als de „manus ministra" de zaken mag uitvoe ren, is hij reeds meer dan tevreden. Spr. wijlt hierna enkele woorden van hulde aan de werknemers, die steeds zoo getrouw de leiding volgen. Terwijl nu ook in do Kamerclub een vertegenwoordiger der werkgevers zijn intrede heeft gedaan, zal ook met deze groep een nauwer contact worden verkregen. Spr. is er van over tuigd, dat, wanneer de vertegenwoordiger dezer groep van denzelfden geest bezield is als die van de werknemers, dat dan de eenheid bewaard zal worden, zooals die tot op het oogenblik heeft bestaan. Spr. hoopt dit van harte en brengt hier- i na een heildronk uit op de goede verstand houding tusschen werkgevers cn werkne mers. Uit het boekdrukkersherlr'jf. De actie voor afschaffing van de bindende bepalingen inzake de p r ij s tarieven. Het comité tot afschaffing van de lrn- dende bepalingen voor de prijstnrievon in het boekdrukker.9l>edirijf heeft een tu- laire verspreid, waarin wordt meegedeeld, dal reeds 160 leden van de federatie van boekdrukkerijen hun ins tem m ng met zijn actie hébben betuigd en waarin opgewekt wordt, in de dvsirietsvorgaderingcn voor bedoelde afschaffing te ijveren, opdat af gevaardigden gekozen warden, die op de algemeene vergadering hun slem daarvoor zullen u'tbrengen. Uit de Bouwvakken. Het collectief contract. Naar „Het Volk" mededeelt, heeft de gisteren gehouden bondsvergadering v. d. Alg. Ned. Bouwvakarbeidersbond besloten 't voorstel dor pntronsorganisatie, om het contract te doen voortduren tot 1 Maart 1 1927, te aanvaarden. De Zomert"d. Do Gemeenteraad van St. Pancras heeft besloten, adhaesi'e te betuigen aan het adres der gemeente Zoterwoude aan de Tweede Kamer lot afschaffing van den zo mertijd. Ook de gemeenteraad van Zevenbergen heeft adhaesie betuigd aan hel adres. Eveneens de gemeenteraad van St. Maarten en de gemeenteraden van Loens, Ulrum en Usquert. De heer I. J. Havelaar, oudste fir mant van de firma J. Havelaar cn Zoon te Rotterdam, is overleden. De heer A. A. Kolff, directeur van de N V. Rotterdamsche Zoutziederij, voor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1