Tweede Blad
De Gevangene van Zenda
Tk besef ooï, 3at 6e* uitsturend vrij-
handélsatimdpunt, -waarop de Vereen!ging
van Nedorlandsche "Werkgevers vroeger
stond, toetreding van hen, die op het punt
van vrijhandel andsecns dachten dan dö
leden dier vereenigöng, onmogelijk maakte
Met groote voldoening meen ik echter
te mogen constateeren, dat ik hierboven
slechts spreek van verdeeling, niet
van verdeeldheid. Waar ik toch de
Jongere vereeniging, die,onder leiding van
haar opeenvolgende besturen, en haar uit
muntenden en zoozeer bekwamen secre
taris zooveel goed werk verricht, geluk-
wensch met haar tienjarig bestaan, mag
ik tevens constateeren, dat bespreking en
samenwerking van deze vereeniging met
andeTe vereenigingen van werkgevers in
de laatste jaren tot verschillende goede
resultaten hebben geleid.
Een dergelijke samenwerking op fede-
ratieven grondslag zal ook in de toekomst
naar ik hoop goede vruchten dragen. Ten
onrechte verw'jt men ons werkgevers in
onze rereemgingen uitsluitend do werk-
geversbelangen op het oog te hebben. In
tegendeel, waar wij do belangen der in
dustrie, zooals wij die inzien, voorstaan,
werken wij in do eerste plaats ook in het
belang onzers arbeiders-bevolking. In onze
vergaderingen met de afgevaardigden der
jaibiï'eerendo verceniging heeft het mij
steeds getroffen, dat ook in de kringen der
Katholieke werkgevers de belangen der
werklieden bij onze besprek'neen steeds
in het oog werden gehouden en dikw'jls
op den voorgrond gesteld. Ik acht het
goed, waar tusschen de leden dier R.-K.
vereen1 gingen en de mijne natuurlijk ook
principieele verschillen bestaan. d:t punt
van overeenkomst op deze plaats nog eens
bijzonder op den voorgrond te kunnen
stellen."
HET CONGRES
Het Tweede Lustrum-Congres, dat
vandaag wordt gehouden in hotel ,.De
Twee Steden" te 's-Gravenhage, is om
11.30 geopend.
- De be.langstell'ng was heel groot. Enkele
honderden leden van de A R. K. W. V.
waren tegenwoordig. De Regeeering was
vertegenwoordigd door Minister Kooien,
de R.-K Kamerfractie door mgr. Nolens;
verder tal van Eerste en Tweede Kamer
leden, leden va.n Regeeringscommissies,
ambtenaren van Departementen, Bestuurs
leden van verschillende zusterorganisatie©,
en uit het buitenland; depulat:es van het
A'g. Chr. Verbond van Werkgevers in
België en van de Handels ünd Industrie-
Beizate der Deutsehen Zenlrumspartij.
Na de ©pening door den voorzalter, den
heer J P. J. Asselbergs, hie'd de eere
voorzitter, prof. L. van Aken 0 Pr., een
rede.
Rede van den Eere-Voorzitter
't Wsa een uitstekende wootc!enkeus,
waarmee op hét program van dezen dag
ir'jr>e rede werd aangekondigd, aldus spi.,
als een herdenkingsrede. Immers, waar
besloten was, dit 2e Lustrum, wegens.de
nog steeds niet rooskleurige tijdsomstan
digheden, niet met groote plechtigheden
te vieren, 'diaar mocht, wat ik zeggen ga,
noch heeten, noch wezen een feestrede.
Spr. schets'e, hoe de toestand onder de
Katholieke werkgevers ongeveer 12 15
jaren gebeden: klimmende verhitter'ng,
toenemende onzekerheid en neiging tot
neutraliteit, ontevredenheid en wantrou
wen in wat men zelf verkondigde of liet
verkondigen, groeiende actie en re-actte in
de harten en hoofden. Het gevoel van eigen
onbeduidendheid, van onmacht, van nood
zakelijkheid van organisatie. Het psycho
logische moment was er. Er kon worden
ingegrepen, en er werd ingegrepen.
De geschiedenis van de oprichting der
A. R. K. W. V. werd vervolgens dooT spr.
in het kort uiteengezet.
Er kwam ook hij de oprichting eenige
krit'ek. Mr. Aatberse betreurde, dat de
algemeen© verceniging niet voortkwam uit
1 bestaande R.-K. Vakpatroonsbonden, en
vreesde, dat z:j.wellicht de vorming van
vakvereenigingen zou tegenhouden. En dat
hij im die vrees niet alleen stond, bleek
later, toen het pas-geboTen Bestuur
bij Mgr. den Aacrtsfb-'sschop eenze' fde
vrees constateerde. Slechts door erop. te
wijzen, dat men ijzer nu eenmaal niet met
handen kan breken, dat het hetere wel
eens de vijand va.n het goede kon wezen,
dat de katholieke patroons vooralsnog
van va kor??u: satie niets w'ld'en weten en
een aantal hunner daarvoor zelfs niets ïn
aanmerking kwam, heeft men die vrees
en die kritiek tot zwijge» gebracht.
Na haar oprichting is de Nationale
Vereeniging veranderd van vorm. Op ver
langen van het Doorl. Episcopaat werd
zij een Federal ie van diocesane vereeni-
gingen. Een verandering, welke ik, aldus
spr., als groot offer aan het wettige Ge
zag beschouw, omdat het persoonlijke con
tact der leden daaronder veel geleden
heeft en veel moeilijker is geworden.
Het zou onmogelijk zijn, aldus A-er-
volgde spr., blind te blijven voor het vele
en voortreffelijke werk. dat door de Ver
ceniging en hare ledders is verricht in die
10 propvolle jaren, of de bereikte re
sultaten niet te erkennen en te waardeeren
Een vergelijking van den toestand,
zoo als dal© was voor tien jaren pn zooals
die thans is, spreekt boekdoelen.
Toen bes'onden als werkgevers ver een i -
gingen alleen Boaz, dat van weinig betee-
keming was, de Maatschappij van Nij
verheid met een wat verouderd program
en vele niet-werkgevers als leden, en hield
de Ned. Vereeniging van Werkgevers vrij
wel het monopolie der werkgeversbewe
ging.
Thans gebeurt in de werkgeverswereld
niets mieer buiten ons om en werkt men
samen op voet vap volstrekte "gelijkheid.
Toen telden de katholieke werkgevers-
vereen i gingen nauwelijks mee in het Kath.
vereenigingsleven en leek het wel, alsof
wij maar drie productieve groepen, van
arbeiders, middenstanders en hoeren onder
ons kenden;
thans is de A. R. K. W. V. tenminste
ehenbürtig aan de andere centrales.
Toen telde de meening der werkgevers
nauwe'djks mee, noch in de pers, noch in
de publieke opinie, noch in de gestie der
arbe i dersbon don
thans is wat zij voorhouden, ofschoon
aanvankelijk wel eens bestreden, menig
maal ten slotte gemeengoed geworden van
allen, en wordt voor te grooten invloed
op pers en volk en Regeering wel eens
gevreesd. En is die invloed inderdaad
groot, dank z:j ons orgaan en de vele
spreekbeurten, door onze Secretarissen ge
houden, de brochures en tijdschrift-arti
kelen,, door hen gepubliceerd.
Toen heersehte bij een groot deel onzer
Kath. werkgevers een afkeer, of althans
vrees voor kath. organisatie;
thans kan men zeggen, dat de fine fleur
der katholieke werkgevers zich heeft ge
schaard onder de banier der A. R. K. W.
V. en dat de vrees, om de neutrale ver
een i gingen afbreuk te doen, of haar minder
welgevallig Ie zijn, voorgoed verdwenen is.
Toen was de invloed op de wetgeving, de
toepassing en de bestuursmaatregelen ge
lijk nul, toen kende men in Den Haag de
bestaande R.-K. Patroomsvereen igingen
hoogstens bij name en uit een gepubli
ceerde lijst,
thans zijn Voorzitter en Secretaris geen
vreemden meer op de betrokken Departe
menten, luistert men daar met belangstel
ling naar hunne sterk gedocumenteerde
uiteenzettingen en adviezen en .^verlan
gens, en ik mag n:et alios ze*"èirrr.~
thans heeft men voortdurend contact met
de R.-K. Kamerclub, is onze Secretaris
lid van die cluib, thans kunnen wij
wijzen op de schitterende resultaten, door
onze Vereeniging bereikt inzake de Tarief-
wet, het Schoenenwetje, de Welvaartpoli-
tiek, en, laten we hopen, van de Wee'.de-
wet, thans is de katholieke werkgever
naar zijne beteekenis, en misschien wel
daarboven, vertegenwoordigd in allerlei
officieel© en semi-officieele lichamen,
klinkt de stem onzer vertegenwoordigers
niet zoo heel zacht en nutteloos in allerlei
Gommiss:es. Ik noem b.v. dé N'jverheids-
radd, den Hoogen Raad van Arbeid en
diens Commissaris, de Commissie voor de
Econ. Politiek, den "We.rkloosheidsraad, de
Commissie voor de Hande'sverdragen. En
hedenkt dan, welke noodlottige beslissin
gen daar kunnen genomen worden en kon
den genomen z:jp, indten wii daartegen
nief. samen met andere we~krevers, voort
durend hadden gewaakt en nog waken.
Spr. besloot met een woord van dank.
Ik mag geen namen noemen, aldus spr.,
noch van den onvermoeiden, nooit' over-
slnnndem, steeds op alle cylinders loopende
motor onzer Vereen;ging, gij weet toch
wel, wien ik bedoel noch van de man
nen aan het bestuur, die. hij zulk een kilo-
mniervaart, door at'© gedrang heen. zon
der ongelukken, den kostbaren last wisten
te behouden.
Maar op dezen dag. nu onze Vereeniging
haar Tv/eede Lustrum viert, na een zegen
rijk begaan en arbeiden van tien jaren.,
mag wel eens, rij het dan in het alge
meen, warme hu1 de worden gebracht aan
al die werkers, die hun beste krachten, hun
groote talenten en de sympathie hunnner
groote harten he'bben gegeven aan de
wöi-kcrevers van Nederland, aan
hunne Alg. R -K. Werkgeversvereen-gmg
En als ik mag en wie zal het mij euvel
duiden? dan zal ik d e hulde voor alle
werkers bestemd in concrete wil'en a^n-
bteden aan twee hunner: aan onzen bij
aden eympa'ih'eken, krachtigen, offer-
vaardli'gen, beleridVollen Voorzitter, Jan
Asselbergs, en aan z'jn factotum, aan on
zen onvolprezen voorvechter, onzen overal
aanwezigen, overal gezaefaebbenden, on-
vermoeibaren, hoogbegaafden Dr. Korten-
horst.
En hoven die allen uit, dank aan God.
Die het Werk zichtbaar zegende, aan
God, van Wien immers geschreven staat,
dat alle bouwlieden vergeefs arbeiden, in
dien de Heer het huis niet bouwt, dat
alle wachters vergeefs waken, indien Hij
de stad niet bewaart.
Rede van den Connres-Vcorritter
Na deze toegejuichte rede hield de
Congre^-Voorzitter, de heer J. P. J. As-
se'bergh, een inleiding over het doel van
het Congres.
't Is nu welhaast 'n tweetal laren ge
leden, dat de Algemeen© R.-K. Werk-
geversvereen'ging in deze zelfde stad en
in deze zelfde zaal een oongrc3 hhld, dat
uitgioeidj tet een machtigen roep om .3-
eoustructip in het bedrijfsleven aldus Lpr
Aanvankelijk, aldus sp»-lag het 'n onze
bedoeling om op d'< Oon?s nogmaals ie
behandelen en ma'orieelen inhoud van de
welvaari obtiek in zijn v>'l:n omvang.
Wij hebben, zoo vervo'n-do spr, het
echter'beter geoordeeld op rtit Congres ons
een beperking op te leggen.
Het leek onis n.l. veel doeltreffender om
het geheel© wel va a .r f p robleem fe doen b"-
h an do'en in den Nod. Workloosheidsraad.
Dat college toch. samen gestold uit atee-
vaarmgnen wu nu^ asi
de welvaart politiek in aanraking komen,
onder presidium bovendien van Mgr No-»
lens, geeft alle waarborgen, dat een uit-»
gebracht adv'es meer kans heef', op ver-»
wezenbjking. dan wanneer het alleen van
ons uit zou gaan.
Wij stelden daarom voor. dat de N. W.
R. een Commissie zou benoemen ter voor-»
here'd'ng van een advies'over deze vraag:
„Welke maatregelen dienen mot name
van overheidswege "©nomen te worden, om
blijvende vérruiming van werVgelegenhe:d
in de toekomst t© bevorderen?"
Het doet ons u:t den aard der zaak
bui ten gewoon veel genoegen, dat de N.
W. R. ons voorstel aannam niet al'een,
maar bovendien een advies uitbracht, dat
all© stemmen in dien Road on zich ver-»
eenngde.
B't advies 's ©entep dagen g©leden gen
pubtioeerd. Onze leden kunnen een af-»
schrift ervan vindpn in het Luslriim-num-»
mer van ons orgaan.
Het zal u n'et zijn ontgaan, dat dö
eensteim.mi.ghp:d van dit advies in belang
rijke male is bevorderd doordat wij de
kwestie van den arbeidsti'd en van de
loon politik Uitdrukkelijk buiten debat
hebben gelaten.
■Ro<,n-oV;n™n ovo- zou-
Maandag 28 September 1925
bwEAM
Lustrum B.K. Werkgeversvsreenlglng
Bij de herdenking van. het tienjarig be
staan van die Algemeen© R.K.- Wea-k-
geversvereeniginig en van het R.-K. Ver
bond van Werkgeversvakvereenigingen op
Maandag 28 September a.s. is een lus-
'trumnrnmier uitgekomen van „De R.-K.
[Werkgever*", het officieel orgaan van de
juhileerende vereeniging.
De voorzitter, de heer J. P. J. Assel
bergs leidt het zeer lezenswaardige num
mer in met een terugblik over het afge-
loopen decennium, schrijft bovendien o.m®
veen gemoedelijk woord" over de Wel-
vaartpolitiek als algemeen belang en de
Velvaartspolitiek en het bevolkingsvraag
stuk. Een'seirie portretten van de leden van
het dagelijksch bestuur detr A. R. K W. V.
en verdere reproductie van portretten
il'ustreeren deze uitgave, waaraan nog hun
medewerk''"ng verleenden dr. Kortenhorst,
jnr. Frans Toulines. mr. M. P. L. Steen-
berghe, de heer Ford. "WterdeTs e.a.
„Maasbode" en „Tijd" hebben eveneens
(ustrumnummers uitgegeven.
Aan een artikel van den heer C. J. Kui
per, bestuurslid van het R.-K. Werk
liedenverbond, in „De Tijd", onlleenen wij
het volgende:
„Het zakelijke- karakter van het Lus
trum-congres op a.s. Maandag betreft een
van de moeil'jkste pTobleimen, waarvoor
ons Nederiandsche volk zich momentcel
ziet gesteld.
Het moeilijk nè.-oorïogsche herstel der
Europeesche volkshuishouding, d!at door
reëel© of vermeende belangentegenstellin
gen tusschen de volkeren in hooge mate
wordt vertraagd, bracht ook Neder'and
ondér den econom'schen druk en eiseht
van ons volk alle kóaébten, om zijn wcl-
vaarispos'tie intact te houden.
Deze overtuiging drong dermate door,
'dat werkgevers- en arbeidersorganisaties
als 't ware om strijd naar mid'do'en speu
ren, die het beoogde doel kunnen bevor
deren, en de inzinking onzer econom'sche
posriie kunnen helpen voorkomen.
In ons dicht bevolkt land, met zijn
bovendien snel wassende bevolking, komt
daar nog bij, dat het probleem niet alleen
van momenteel© beteekenis is. maar te
vens de naaste en meer verwijderde toe
komst betreft.
Dat de A. R. K. Werkgever,svereeniging
aan het welvaartsprobleem dus b:jzondere
aandacht schenkt, wordt ook in arbeiders
kringen gewaardeerd; en de wijze waarop
het Maandag te oordeel en naar de te
behandelen praeadviezen wordt aan
gevat, heeft grootendieela onze Instemming
Het dóet met name we'dadig aan, dat.
'do directe arbeidsverhoud:n,gen, b:jzonder
de veel omstreden kwesties van loon en
arbeidsduur buiten beschouwing z'jn ge
laten en vraagpunten op den vooTgrond
worden gestéld, waarover zonder achter
docht of hartstocht te praten valt."
De heer C. T. Stork, voorzitter van de
Vereeniging van Ned. Werk revere, schrijf:
in een artikel, eveneens in „De tijd" gewijd
aan t>et lustrum-congres, o.m.:
„Wat het feit zelf betreft, zoo verbeur'
het mij, dat de Algemeene R.-K Werk-
geversvereeniring met opgewektheid haar
tieniarig bestaan viert Als voorzitter
éener dergelijk© vereenig:'ng, die reeds
oon meer dan 25-jarig bestaan achter den
rug heeft, en welke rich nooit in eem'g
opz'chf op een confessioneel standpunt
heeft gesteld, moge ik het betreuren, dat
de Npderlandsche werkgevers b:f de he-
handpbng van sociale en economische be
langen niet allen in één vereeniging samen
zijn gekomen. Ik erken ga am", dat rte
politiélce omstandigheden In ons land aan
dnze vrvprteeb'rng schuld hebben
FEUILLETON.
door ANTHONY HOPE.
(Udl het En gelach vertaald.)
7)
De stad Strelsau was voor een gedeelte
Oud en voor een gedeelte nieuw. Ruime,
moderne boulevards en deftige wijken
omringen, de kronkelende, oude straatjes
der oude stad. In de buitenstad wonen de
beter-gesitueerde klassen. In de binnen
stad zijn de winkels gelegen en achter hun
weelderige gevels liggen volkrijke, verval
len steegjes en sloppen verborgen, bewoond
door een arm en oproerig volkje. Deze so
ciale indeeling kwam overeen zooals ik mij
herinnerde met een andere verdeeling, die
belangrijker voor mij was. De n'euwe stad
was voor den koning; maar voor de oude
stad was Hertog Michael de hoop, de held
on die lieveling.
Het -was een schitterend gezicht toon
wtj over de Groote Boulevard gingen naar
het groote plein, waar het Koninklijk Pa
leis stond. Hier was ik temidden van mijn
verknochtet© aanhangers. Ieder huis was
behangen met rood, met vlaggen en schil-
I>anga de straten waren overal
Planberen opgeslagen, en ik ging voort,
buigend naar alle rijden, onder een stort-
ui van hoera'e en wuivende zakdoeken.
r!9 balkons waren wol met vroolij'k ge-
weed© dames, die in haar handen klapten,
jj'&ön en hun liefste bi kken naar mij
oegen. Een stroom roode rozen viel op
neer> ör bleef er een in de manen van
mijn pa&rd zitten en ik nam 'm en stak
'm in mijn knoopsgat.
De Maarschalk lachte een beetje. Ik had
stee'lsch zijn gelaat bestudeerd, maar hij
was te zelfbeheerscht. om te toonen of zijn
sympathie met mij was of n:et.
„De roode roos van de Elphberg, maar
schalk", zei ik vroolijk, en hij knikte.
Ik heb geschreven „vroolijk", wat een
vreemd woord moet lijken in mijn omstan
digheid. Maar de waarheid ie, dat ik
dronken was van opwinding. Op dat
oogenblik geloofde ilk geloofde ik bijna
zelf, dat ik werkelijk de koning was: en
met een gericht, waarop lachende triomf te
lezen stond, wendde 'k miin oogen weer
naar de met schoonheden beladen bal
kons... maar schrikte p'otseling. "Want
de dame met wie ik gereisd had met haar
knap gezicht en troteohe gb'mlach zag op
mij neer. Antonette de Mauhan. Ik zag
dat ook rij een schok kreeg en haar lippen
bewogen rich en zij leunde voorover en
staarde mij aan En ik, mijzelf weer be-
heerschend, keek haar rechtuit in de
oogen, terwijl ik naar mijn revolver voel
de. Veronderstel dat rij geschreeuwd had:
„Dat is de koning nietl"
Gelukkig, we gingen zonder ongelukken
verder. Tot de maarschalk, in ziin zadel
omkeer end, met z'jn hand wuifde en de
kurassiers rich d'rect rondom ons aan
eensloten, zoodat de menigte niet hij mij
komen kon. Wij gingen mijn kwartier ver
laten om dat van hertog M'chel binnen te
trekken en deae daad van de Maarscha'k
toonde mij duidelijker dan woorden, wel
ke gevoelens de binnenstad mil toedroeg.
Maar aangez'en do Voorzienigheid mij ko
ning maakte was het beste wat ik doen
kon, mijn rol zoo plezierig mogelijk te
spelen.
„Waarom deze verandering, Maar
schalk", zei ik.
De Maarschalk keek op zijn witte snor.
„Het is voorzichtiger, Sire'', fluister
de hij.
Ik l:et mijn paard langzaam loopen.
„Laat de kurassiers 20 Meier vooruit
rijdon'', zei ik en .wacht gij, Maarschalk
en Kolonel Sapt en mijn vriendén, tot ik
20 Meter vooruitgereden ben. En let er op
dat niemand dichter bij mij is. Ik wil
hebben, dat het volk ziet. dat de koning
hen vertrouwt."
Sapt legde rijn hand op mijn arm Tk
schudde hem af De Maarschalk aarzelde.
„Ben ik niet begrepen?" zei ik; en weer
op z'jn ©nor bijtend, gaf h:j de orders. Ik
z^g Sapt lachen achter zijn baard. Ind'en
ik op klaarlichten dag in de straten van
Strelsau werd gedood, zou Sap fa positie
moeilijk zijn.
Misschien behoorde ik reeds verteld te
hebben, dat ik geheel in het wit gekleed
was, behalve mijn laarzen. Ik droeg een
zilveren he'm en het breed eerelint van
de Buriteensche Boos stond heel goed op
mijn borst. Ik s'oeg, wat je noemt, een
goed figuur. Het volk dacht eveneens,
want toen ik alleen rijdend de vuile, wet-
nig versierde, sombere straten der oude
stad binnenreed was er eerst een gemom
pel, toen een hoeraatje en een vrouw, uit
een raam boven een p offer,Ij es -winkel,
schreeuwde het gezegde:
„De rooien bennen de rechte!" waarop
ik lachte en mijn helm afnam, zoodat zij
kon zien of ik van de goede kleur was,
waarop rij mij opnieoiw toejuichten.
UIT DE RADIO-WERELD.
Wat er vanavond te hooren Ie.
4.20 Hamburg, 395 M. Concert.
Londen, 865 M. Concert.
4.35 Birmingham, 475 M. Orkest en
voordracht.
4.50 Berlijn, 500 M. Concert. Frank
fort, 470 M. Concert.
5.Hilversum, 1050 M. Kinderuurtje.
5.05 Radio-Paris, 1750 Concert.
5.20 Zürich, 515 M. Concert.
6.20 Hamburg, 395 M. Muziek.
7.20 München, 485 M. Opera „La Tra-
viata".
8.10 Hilversum, 1050 M. Concert.
8.20 Londen, 865 M. en Deventry, 1600
M. Concert. Manchester, 375 M. Con
cert. Birmingham, 475 M. Concert.
C.35 Brussel, 265 M. Operette-muriek.
De Bildt, 1100 M. Weerbericht.
8.50 Berlijn, 500 M. Baumbachavond.
Miinster, 410 M. Platduitsche avond.
Zürich, 515 M. Concert.
9.05 Radio-Paris, 1750 M. Concert.
IETS OVER DEN LEVENSDUUR VAN
MINIWATT-LAMPEN.
In een vorig artikel over minjwatt-lam-
pen beloofden wij op dit onderwerp terug
te komen om eenige wenken te geven in
verband mét het gebruik.
Van vele luisteraars hoort men klachten
over den levensduur van miniwatt-lam-
pen. Zijn ze dan zoo slecht? 0 neen, in
tegendeel, naast een gering stroomver
bruik en geruischlooze werking bezitten
zij een levensduur, die minstens overeen
komt met die van de helgloeiende radio
lampen. mits zij op de juiste wijze ge
bruikt wordenl
De miniwatt-lamp is een betrekkelijk
nieuw product, waarmede het publiek nog
vertrouwd moet raken. Zij vereischt meer
zorg dan de helgloeiende lampen, die een
jaar geleden nog vrij algemeen gebruikt
werden.
Deze lampen hebben een gloeispanning
van 4 Volt en worden gebruikt met een
4 Volts accu. De lamp kan de volle span
ning van de accu hebben zonder direct
veel overbelast te worden. Een gloeidraad-
weerstand is vrijwel overbodig en op vele
toestellen ontbrak hij dan ook. wat weer
oorzaak is, dat de luisteraars dit onderdeel
zeer onbelangrijk vinden. Dóórbranden
door te hoogen gloeidraadspanning is met
de helgloeiende lamp vrijwel onmogelijk.
Toen kwamen de miniwattlampen in
groote verscheidenheid met gloeispannin-
gen, welke tusschen 1 en 3i Volt varieeren
Het spreekt van zelf dat een 1-Volts-lamp
Het was interessant om aldus alleen fe
rijden, want nu kon ik de opmerkingen
van iie menigte verstaan.
„Hij is bleeker dan anders", zei de een
„Zou jij er niet bleek uiWzten. als je
zoo'n vroolijk leventje leidde a's h;j", was
het hoogst oneerbiedige antwoord.
„Hij is toch grooter dan ik dacht", zei
weer een ander.
„De plho'o's va.n hem rijn niet knap ge
noeg", verklaarde een aard'g moisie, er
voor zorgend, dat Ik het goed hoorde.
Maar ondanks doze teekenen van "bijval
en belangsfelVng, ontving de groote massa
van het volk mij stilzwijgend en met on
verschillige gezichten en het poriret van
mijn beminde broer sterd'e vete vensiers
wat 'n ©enigszins dron'sohe manier was om
d©n koning te begroeten .Ik was er blij om.
dat de echte koning voor dit onaangenaam
gericht was gespaard gebleven. Hij zou
hef wanrschijnh'jk n'et zoo vredelievend
hebben opgenomen als ik.
Ten stette kwamen wii aan de Kathe
draal. De trotsebe grijze voorgevel, ver-
s:©rd met honderden heiligenbeelden en
met een naar van de prachtigste eiken deu
ren in Europa, rees voor de eerste maal
van m'in leven voor mij op in al haar glo
rie en h'Jna overwéldr'gd© het mij toen
mij plotseling bewust werd van mijn eigen
brutaliteit. Alles was beneveld voor m'in
oogen toen ik afsteef. Als door een misf
zag ik de maarschalk en Sant en als door
een mist een menigte prachtig cekleede
priesters, die mij afwachten. En mijn
oogen waren nog steeds beneveld toen ik
het groote schip binnenging, waar het or
gel een bruisend welkomstlied inzette. Tk
bemerkte niet de schiterend© troon, die
nfel op oen aóon van i Volt kan branden
zonder hiervan de nadeelige. gevolgen te
ondervinden. De luisteraars, nog gewend
aan de helgloeiende lampen, draalden den
weerstand net zoo ver uit tot de lamp goed
zichtbaar brandde, met 't gevolg dat er
inplaats van één, twee, of drie Volt op
stond De gloeidraad, tegen zulk een over
belasting niet bestand, brandt dan spoe*
dig door en.de fabriek krijgt klachten.
Om zekerheid te verkrijgen hebben wij
de miniwattlampen, ons welwillend door
de bekende radiolampenfabriek „Radium"
in Tilburg ter beschikking gesteld, ann
een zware proef onderworpen en zijn wij
tot de slotsom gekomen dat miniwatt
lampen, mits volgens de voor
schriften van de fabriek ge
bruikt, een levensduur hebben die
niet onderdoet voor de helgloeiende
lampen.
Tijdens deze proeven hadden wij gele
genheid op te merken, dat zelfs een 1/4
Volt overbelasting belangrijken invloed
heeft op den levensduur.
Ook een te hooge anodespanning is ver
keerd. Niet alleen dat de lamp haar zui
vere werking verliest, doch 't aantal
branduren wordt ook minder.
Ten slotte nog een opsomming van de
bestaanc^ Radium-mlntwatt-lampen, waar
hij ik eenige wenken geef:
type gloeispann. Anodesp. accu-typ®"
M. 15 max. 1.5 V. max. 100 V. 2 V.
DM 15 max. 2 V. max. 30 V. 2 V.
M. 300 max. 3.5 V. max. 100 Y- 4 V.
M. 400 i
DM. 300 max. 30 V.
Het verdient aanbeveling de lampen
niet op de maximum spanning te laten'
branden. Stol in met luidspreker of tele
foon en zoodra 't geluid voldoende is,
draai dan don gloeidraad weerstand niet
verder. Gebruik nooit een hoogere anode
spanning dan voorgeschreven is. doch he-<
schouw liever 60 A 80 Volt als maximum.
Volgens onze ervaring werkt de lamp dan
het beste.
Voor de M. 400 (eindversterker) kan
natuurlijk een hoogere anodpspanning ee
nomen wordpn, doch meer dan 125 Volt is
onnoodig. Gebruik voor de typen M. 15 en
DM. 15 een 2 Volts accu, ook al is de
gloeidraad weerstand 30 olim. Niet alleen
dat de gloeidraad door onvoorzichtig door
draaien een te hooge scanning krijgt,
doch tevens gaat veel stroom onnut ver
loren hij gebruik van een 4-Volts accu.
Tracht nooit door overbelasting geforceer
de geluiden te verkrijgen; dit gaat steeds
ten koste van de geluidszniverheid en uw
dure radiolampen.
voor mij in het koor was opgericht; ik on-
dcTsoheMde nauwelijks do statige figuur
van de Kantinaal, toen hij ven zijn aarts-»
ihisschopnetiiko troon opstond om m'j te
begroeten. Stee'hte twee g»^zie1ifen stonden.'
duidelijk voor mij het gericht van een.
meisie. bleek en bormnnotiik me! een kroon
van'het .stralende F.'mhheTg hear en h"t
gez'cht van oen man, wiens bloed-roode
wangen, zwart, haar en diepe donkere
oogen mij vertolden, dat tk eindetiik daar
stond in tegenwoordigheid van 's kon'ngs
broeder. Zwart© M'chel. En toon Trii mij
rag, werden z'jn wangen piofsel'ng bleek,
Ik geloo f dat tot op dat oogenblik hij rich'
niot had kunnen voorstellen dat de kon'ng
wp-ke'ijk naar Rtrelsau zou komen.
Van waf er voted© kan ik mii niets her
inneren TV knielde vnoT lie-t atiaag* npeif
en de Kardinaal zalfde miln hoofd (God
ver geve mij de zonde). Toen stond ik op,
en nam uit rijn hand de kroon van Rur'-
tan'a en ze'te han^ op miin hoofd en iï
zwoor de oude eed der koningen. Toen
bruiste het orgel op^teuw. de Maarschalk
droeg den herauten op mli uit te roepen
en Rudolf de Vijfde was ©en gekroond krx
n'ne, vnn welke indrukwékkgc-te oleehHg-
he'd mi pen prachtig sch'Tderil in mMiS
eetkamer hangt. Het portret van den ko-«
ning lijkt heel goed.
Toon stapt© de dame met het bleek ge-
z'chtie en het stralend© haar van haar
treon naar mil toe. lerwiil twee paves
haar steen droec"n. En een heraut riepf
..Haa** Koninklijke Hoogheid Prinsefi
Flavia!"
CWordt vervolgd),
