16e Jaargang. ZATERSD&G 26 SEPTEMBER 1925 No. 5058 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN Se Seidóclve 0ou^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal, get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenlISn 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeclingcn wordt liet dubbele van het tarief berekend. Kleine adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingon worden aangeboden of gevraagd huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Zij, die zich met I October op „De Leidsche Courant" wenschen te abonneeren, ontvangen tot dien datum de courant GRATIS. Een lustrum congres. Maandag houdt do Algemeene R. K. Werkgevsrs-VereenigHig te VGravenhage haar tweede lustrum-congres. Wij verheugen ons over het feiit, dal er bestaat een Roomse h-K a t h o-l i e k e Werkgevers-Vereeniging en dat deze or- jrmiisatie, innerlijk-krac'htig, haar tweede lustrum mag vieren. En wij wenschen de jubileerende ver- ooniging een steeds „stijgender bloei, in toe name van ledental en vooral in vruchtbare Activiteit-, aangewend ten bate van handel en industrie, ten bale óók, en niet minder, van een goede verhouding tusschen werk gever en werknemer, volgens onze Katho lieke beginselen van recht en liefde. Het onderwerp van het tweede lustrum congres is bij uitstek actueel en van direct- praetische be teekenis. Daar zal worden gesproken over „Wcl- vaartpolitiek''. Welvaar (portiek, waar naar heeUiet Nederlandse he volk. arbeider jsoowel patroon en alle andere catego- riffli personen in het oeconomische leven, verlangt. De heer Mr. B. J. M van Spaendonck heeft een praeadvies uitgebracht over „De Nederlandsche Handelspolitiek in verhand mol de Handelspolitiek van andere lan den" en dr. L. G. Korten horst over „Wel- raarlpoliFek als probleem van organisa- lic". Over deze praead vliezen'. reeds door ons gepubliceerd, waarover de inleiders eerst hot woord zul'en voeren, zal daarna een gedachten wisseling kunnen worden gevoerd. Ook in niet-Katholieke krngen "zal dit Omgres, ongetwijfeld, belangstelling wek ken. En -wij verblijden ons over hot jhidatlef van de R. K. Werkgevers ver- ceniging, om dit onderwerp, .Welvaar ts- poltiöT' te behandelen. Wij willen nu honen en vertrouwen, dat "de gedachten wisseling op het Congres na do hilehlingen zoodanig zal zim, dat do conclus;es van de beide in'eriders, nader 'loegelich? en al dan n'et geamendeerd, kun nen worden geacht te z;jn een bestudeer de. we!~overdaohte en wei-overwogen uit spraak van de R. K. Werkgevers-Vereeni- ging, en dat deze conclusies aldus voor Rngoer'n.g en Volksvertegenwoordiging een lias's of all hans een waardevolle aanwij zing kunnen zijn voor hare werk- 'znamhe'd ten hale.van de mate.rieele wel vaart van ons volk, waarmede ook zijn geestelijk belang nauw samen hangt. BHTHIQIËD Volkenbond. Arbitrage en ontwapening. De beraadslagingen geëindigd. De volkenbond kwam gisteren weer bij een. Nadat Rolin rapport had uitgebracht, sprak de Tsjechische minister van buiten- landsche zaken, Benes, "over de arbitrage- en oötwapeningsresolutie. Hij legde er den nadruk op, dat op dit gebied slechts geleidelijk iets duurzaams kan worden tot Slap gebracht. Do leider dor Britsohe delegatie, lord Cecil, zeide, dat een onvoorzichtig optre den. zooals de ervaring geleerd heeft, nimmer lot het doel voert, Engeland is 'kans voor afzonderlijke verdragen, ten einde m bedreigde streken den vrede te waarborgen. Henri de Jouvenel (Frankrijk) ver klaarde, dat de Fransche delegatie in de bijeenkomst van dit jaar nog van dezelfde mooning is als in het vorig jaar. Eet pact van Genève heeft den weg vrijgemaakt voor vruchtgevenden arbeid. Do volken bondsgeest heeft een democratische oplos- S||ig van do grooh problemen mogelijk gemaakt. Do Fransche vertegenwoordiger betoog de verder, dat arbitrage zonder sancties niet tu verwezenlijken is. Hij sprak ton slotte den wensch uit, dat naast de Fran sche en de Angelsaksische opvatting om went dit vraagstuk weldra'ook de Ger- ttaansche bekend zal worden. Ken B. T. A.-tolcgram uit Genève meldt J10?, dat de volkenbondsvergadering de beraadslagingen over arbitrage, veiligheid en ontwapening geëindigd heeft. De Veiligheidskwestie. De a.s. pactsconferentie. I blitse li lands deelneming. De minis ter-president en der Duitscho iiiulen hebben gisteren het besluit van vijfekahinel tot aanvaarding van de n,1ldiging der geallieerden tot een hgiipndpld. Omtrent het resultaat dezer besprekingen wordt het navolgend officieele communiqué gepubli ceerd: „Op de bijeenkomst der minister-presi denten, welke zich tot in de namiddag uren beeft bezig gehouden met de buiten- landscho politieke kwesties, heeft eerst de rijksminister van Buitenlandsche Zaken uitvoerig verslag uitgebracht over den stand van zaken. In den loop der uitvoe rige besprekingen, waarbij ook de rijks kanselier herhaaldelijk het woord nam, werd algemeene instemming geconsta teerd met het besluit tot deelneming aan ue conferentie der ministers van Buiten landsche Zaken in Zwitserland." Polen en Tsjech o-S 1 o w a k ij e. In goed ingelichte kringen te Berlijn verklaart men dat aan het einde der eer ste conferentie Polen en Tsjecho-Slowakij^ tot de conferentie zullen worden toegela ten, ten einde do kwestie der Oostelijke arbitrageverdragen te bespreken. De Oos telijke arbitrage verdragen zullen geheel en al worden opgesteld volgens dezelfde for- muleering als het Westelijk pact. Men is van oordeel, dat frit de formuleering zelf geen moeilijkheden zullen ontstaan, doch de brandende kwestie blijft, op welke wijze de Oostelijke arbitragever dragen zullen worden gegarandeerd. Te Berlijn is men van meening, dat een tweede conferentie noodig zal zijn, om deze laatste kwestie te behandelen. Ongetwijfeld zal voorts ook de S^arkwestie ter sprake worden ge bracht, evenals de koloniale kwestie. België. Radek gesignaleerd. Naar Nederland gevlucht. Volgens een./ bericht uit Brussel heeft Radek de bekende Russische communist, zich eenigen tijd in België opgehouden, waar hij met den leider der Engelschc communisten plannen moet hebben ge maakt, voor het voeren van een campagne in Engeland. Toen zijn oponthoud aan de Belgische politie bekend werd. is hij ten spoedigste verdwenen. Men neemt aan, dat hij zich naar N e- d e r 1 a n d heeft begeven. Frankrijk. Kabinetsreorganisatie. Naar in politieke kringen te Parijs ver luidt, zal, als gevolg van het jongste on derhoud tusschen Herriot en Painlevó, Steeg benoemd worden tot gouverneur-gé neraal" van Noord-Afrika, welk gebied Tunis, Marokko en Algiers zal omvatten. Schrameck en Hesse zullen eveneens bun ministerportefeuille neerleggen. Painlevó zou de portefeuille van justi tie aangeboden hebben aan Herriot, die echter geweigerd heeft. Het is thans waar schijnlijk, dat Chautemps minister van ju stitie en Daladier minister van koloniën zal worden. De portefeuille Van binnenlandsche za ken zou aangeboden worden aan Malvy. Engeland. Een nieuwe organisatie. De handhaving der vitale openbare diensten. De bladen maken melding van de vor ming eener nieuwe organisatie on vrijwil- ligersbasis, welke ten doel heeft de regee ring bij te staan, om in geval van een al gemeene staking de vitale openbare dien sten in gang te houden. Zij noemt zich de organisatie voor het in stand houden der toevoeren en het voornemen bestaat over geheel Groot-Briltannië mannen en vrou wen aan te werven, die zich willen verhin den in geval van nood onder leiding van de organisatie werkzaam te zijn voor het in stand houden en beschermen van vitale diensten, met inbegrip van de spoorwegen en andere transportdiensten, de verdee ling van de levensmiddelen, sanitair werk en verlichting. Hongarije Een nieuwe Hongaarsche munt-eenheiri. De Hongaarsche regeering heeft thans het besluit genomen een nieuwe geldseen- heid in te voeren. Dit zal de gouden kroon worden. De regeering zal na de bijeen komst van het parlement een desbetref fend wetsontwerp indienen. De waarde van 1 K.G. fijn goud wordt gelijk gesteld met 3280 gouden kronen. Bij do omreke ning zal de waarde van een gouden kroon gelijk zijn aan die van 14.500 papier kro nen. Het kleine geld zal voor het groot ste gedeelte uit nikkelen munt bestaan. Naar gemeld wordt heeft het ministerie van financiën in de laatste maanden grooté hoeveelheden zilver aangekocht om daaruit kronenstukken te laten slaan. Turkije. De Mosoelkwestie. „Mo s o e F m o e t T u r lc s c h b 1 ij v e n". In een interview zeide de Turkschc ge delegeerde bij den Volkeuljnnd Ropsidi Bey: „Of er oorlog zal komen tusschen Groot- Brittannië en Turkije óf niet, hangt geheel van Groot-Brittannië af". Betreffende de berichten over liet con- céntreeren van Turkschc troepen nabij Mosoel en over het waarschijnlijke sluiten van de Dardanelles, verklaarde de Turle- sche gedelegeerde: „Deze berichten zijn sensationeel en waarschijnlijk onjuist, aangezien ik van mijn regeering hierover geen berichten ontvangen heli". Roesjdi Bey verklaarde uitdrukkelijk, dat Turkije geen enkele beslissing van den Volkenbond of van het Haagsche Hof aan vaarden zal, welke Mosooi niel aan Tur kije zal geven. „Mosoel is Turksch en blijft Turksch". „Het huidige Turksche vredesleger", vervolgde hij, „telt 150.000 man en is gereed voor alle gebeurtenissen Ainery verklaarde in den Volkenbond dat het verleden vergeten moet worden en een overeenkomst gesloten dient te worden. Ik hen bereid: doch Mosoel moet buiten kwestie blijven". De Turksche delegatie heeft gisteren Ge nève verlaten. Geruchten te C o n s t a n t i n o p e I. Volgens berichten uit Oonslantinoqel zou de regeering van Irak (roepen samentrek ken. Nestorianen zouden de Turksche dor pen plunderen. Aan den anderen kant wor den te Gons tan tin op el geruchten verspreid, volgens welke te Mosoel en ten Zuiden van Bagdad een opstand tegen het Engelsche bewind zou zijn uitgebroken. De Chris ten vluc h l.elin geu. Sir Henry Dobbs, do Brilsche Hooge Commissaris te Bagdad, heeft getelegra feerd, dat de Chris ten-vluchtelingen, die ontkomen zijn aan de deportaties in het Turksche gebied benoorden Mosoel, nog steeds het Mosoel-gebied binnenstroomen Het aantal gedeporteerden uit Harbol en de meer Noordelijk gelegen dorpen is nog niet definitief bekend, maar vluchte lingen uit andore dorpen vertellen als ze ker, dat tweetiuiz.u menschen niet tij dig aan de ontvoering hebben weten te ontsnappen. Verklaringen van ooggetui gen worden verzameld. De Britsche militaire inspecteur te Mo soel meldt, dat de deportaties uit de Noor delijke dorpen blijkbaar zijn stopgezet, maar omstreeks 1500 Christenen uit het betwiste gebied zijn onder geleide te Van binnengebracht, nadat velen onderweg waren gedood, wijl zij het ir»"'-••'•t^mpo niet konden volhouden. Marokko. Een Spaansdie terugtocht bij AShuccmas. E e iv Fransche a-a n val voorbereid. Een officieel communiqué uit Madrid zegt, dat de terugtrekkende beweging, die de troepen gisteren in den sector van Al- hucemas hebben uitgevoerd, zonder inci dent is verloopen. Do Fransche en Spaansche bevelheb bers stellen de laatste details vast van het offensief, dat do. Franschen thans onver wijld in samenwerking met de Sneniaar- den zullen uitvoeren. Perzië. Nieuwe hongerrelletjes te Teheran. De relletjes te Teheran als protest tegen de slechte kwaliteit en de schaarschte van brood, die Woensdag de stad in opschud ding brachten, zijn Donderdagmorgen her haald. Toen de poli (ie de betoogers, dio op weg waren naar het parlementsgebouw, togen hield, werd zij bijna gestcenigd. De politie schoot daarop op de menigte, ech ter zonder iemand te tre'fen. Vele betoo gers zochten hun toevlucht in hot legatie- gebouw van Sovjet-Rusland. Britsch-lndië. EVIoslim en Mindces in botsing. Ernstige ongeregeldheden te A 1 i g a r h. Ernstige ongeregeldheden hebben te Aligarh plaats gevonden. Hier hebben Mohammedanen een Ifindoe-processio met steenen gegooid, ten gevolge waarvan een geregeld gevecht is ontstaan. Zestig Mo hammedanen zijn gewond en verscheidene gedood. Van de Hindoes werden er twaalf gewond, terwijl een groot aantal lichte kwetsuren opliep. China. Strenge maatrsgelen te Sjanghai. De militaire autoriteiten tegen de stakers. De Chincesche militaire autoriteiten (e Sjanghai, nemen krachtige maatregelen door agitatoren te arresteeren en arbei- dersveréemgingen te ontbinden. Donder dag zijn negen postende stakers doodge-, schoten, waaronder drie vrouwen, die op positie bloven voeren tegen de hervatting van werk in de Japansche textielfabrieken Het hoofdkwartier van den Zeelieden- br»«vi. Ja o'«t enen. maar het hoofdkwartier •van den algemeen en arbeidersbond, die rechtstreeks onder bolsjewistische cou- trole staat, werd gesloten. De president van den algemeenen ar beidersbond en voornaamste leider van den anti-Britschen boycot, Li lih san, is ge vlucht en zijn opsporing mislukte. Men vermoedt, dat hij naar Moskou is gegaan. Amerika. De Fransche schuld aan Amerika. De voorstellen van Caillaux. Uit Washington wordt geseind: Het eerste voorstel, door Gaillaux ge daan. was zoo onvoldoende, dat het ter stond door de Amerikaansc-he schuldfun- doeringscornmissLe is afgewezen. Er wordt niets omtrent den inhoud van het voorstel uitgelaten, maar sommige Amerikaansclïe .commissieleden verklaren, dat. het Fran sche voorstel hun hoop op een overeen komst heeft verzwakt. Deze meening wordt gedeeld door Senator Smooth en het con greslid Burton, op wier meening omtrent hetgeen het congres zal kunnen aanvaar den, de commissie zich hoofdzakelijk ver laat. BIMMES6LAIID De Bioscoopwet. De regeling voor personen, onder 18 jaar. Ingediend is een nota van wijzigingen, betreffende het ontwerp lot bestrijding van de zedelijke en maatschappelijke ge varen van de bioscoop. Hierbij wordt teruggenomen de nota van wijzigingen van 20 September 1923, aan gezien het, in het eerste ontwerp bij amen dement gebracht stelsel van een eenvormi ge regeling voor personen beneden 18 jaar dient te worden gehandhaafd. Voorgesteld wordt artikel 4 te lezen als volgt: Bij verordening kan dè gemeente- ad, onder onze goedkeuring, bepalen, dat ver gunningen, zooals bedoeld in artikel 1 slechts niet inachtneming van de, in de verordening gestelde voorschriften zullen worden verleend. De artikelen 19, 20, tweede en derde lid, 2G en 27, worden teruggenomen, aan gezien hiervoor bij aanvaarding van het nieuwe*artikel 4 niet voldoende grond be staat. Aan artikel 9 wordt een tweede lid toe gevoegd, volgens hetwelk een bezitter van een vergunning bij het later opleggen van nieuwe voorwaarden binnen één maand bij God. Staten in beroep kan komen, op welk beroep God. Staten binnen twee maanden na den dag, waarop de voorziening is ge vraagd, een beslissing nemen. Voorts wordt nog een aantal redactie wijzigingen voorgesteld. 9 Het spoorwegpersoneel, Nieuwe wijzigingen in de 1 o onvoorst ellen. In de gisteren gehouden conferentie tus schen de directie der Nederlandsche Spoorwegen en de vertegenwoordigers der erkende vakbonden zijn, na langdurige besprekingen over de deze week gepubli ceerde loon voorstellen der directie alsnog de volgende wijzigingen aangebracht. Hel maximum van de loonschalen 3 ad. .1800, 7ad. 2250 en 10 ad. 3300, wordt verhoogd met 25 en dal van schaal 13 ad. 4000 met f 100. Do bestaande stand plaats-aftrek blijft gehandhaafd. Voorts werd overeengeokmen, dat de nieuwe loonregeling Yoor niemand van het in dienst zijnde personeel achteruitgang van het loon zal beteekenen. De beslissing der organisaties over deze voorstellen wordt vóór 20 October a.s. bij de directie ingewacht. Pensioenwet voor spoorambtcnaren. Thans is het Staatsblad verschenen, waarin bepaald wordt, dat de pensioenwet van do spoorwegambtenaren in werking treedt op 1 October 1925. De leiding der A.-R. Partij. Mr. J. A. de Wilde thans Voorzitter. Volgens art. 27 der statuten van do gc- organiseerdo anti-revolutionaire partij, kunnen in „Het Centraal Comité" het lei dend orgaan der partij, geen leden zitting hebben, die als ministers in een kabinet zijn opgetreden. Do jongste kabinetsfor matie verhiuderl dus den heer Co.lijn, die op de Depulatenvergadering van het voorjaar tot voorzitter van het „Centraal Comité" der komende parlementaire pe riode was gekozen, als zoodanig op te treden. De statuten voorzien daarin, door (e bepalen, dat in zoodanig geval de twee de voorzitter in de plaats van den eersten voorzitter treedt. Als zoodanig is dus met ingang van de maand September opge treden mr. J. A. do Wilde en wel uiterlijk lot de volgende Tweede Kamer-verkiezing. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Volkenbonilsberaadslaginuen ever arbitrage en ontwapening zijn gisteren be ëindigd. De Turksche delegatie naar den Vol kenbond heeft gisteren Genève verlaten. Een Spaansche terugtocht bij Alhuce- mas. Het Fransche voorstel inzake de fun deering der Fransche schuld aan Amerika geheel onvoldoende geacht. BINNENLAND. In verband met een bij de Haagsche af- deeling der Rotterdamsche Bankvereeni- ging ontdekte verduistering van meer dan een ton, is een procuratiehouder in arrest gesteld (Gemengde- Berichten, 2de blad). De Haagsche politie heeft verklaringen ontvangen inzake den moori} op mr. Wijs man, doch hecht daaraan geen waarde. (Gemengde Berichten, 2de blad) De belangrijkheid van de a.s. Maandag op de Alg. Ver. van Bloembollencultuur te Haarlem te nemen beslissing inzake de oprichting van een Beursgebouw. (Land en Tuinbouw, lsfe blad). LEIDEN. Het zilveren Ordefcest van den Wel- eerw. Pater N. Lubeek O.F.M. (4de blad). Onder den gevarieerde»! inhoud van ons defden (Zaterdagschen) blad treft de lezer deze week o.ni. aan een eerste ar tikel over „De Leidsche Kerken". In de Kinderrubriek wordt de uitslag gegeven van den wedstrijd. De advocatuur: beroep of bedrijf. Hot Advocatenblad publiceert het prae- aflvies van Mr. G. Nauta te Rotterdam Voor'de algemeene vergadering dor Neder landsche Advocatenvereeniging over de vraagpunten: 1. Bestaat er gevaar,' dat de uitoefening der advocatuur in Nederland, in plaats van een beroep,, zou worden tot een be drijf? 2. Zoo ja, wal valt hiertegen te doen? Op de eerste vraag antwoordt hij dat gevaar voor verwording- der advocatuur lot bedrijf aanwezig is, doch dat gevaar tot nu toe weinig, relatief niet belangrijk meer dan vroeger, lol uiting kwam En op de tweede dat pogingen tot uit breiding van liet veld van werkzaam heul voor de juristen en hol inlichten van <lo jonge juristen omtrent de positie en tra dities der advocatuur nuttig, maar r»;«t afdoende zijn, dat van al^erpepne pr^-en- tievc maatregelen geen afdoende afv»~r van het gevaar kan worden verwacht,1 maar een strenge depressie van uit hont staande mannen sameryncmlrlo. Raden van Toezicht de besle waarborg to^en oen ont wikkeling van bc'lndrl ó-pyaar is De heer Mr I .7 W Sm nr i- dent van den Bijzonderen Raad der St. Vineenfiusvereeni"ing te Breda, is d -or Z H. den Paus benoemd in de Or-1 n den H Grcuvrins dan firnN«. KERRHIEUVi; DE MISSIEWEEK TE ROTTERDAM Buitengewoon groot is de belangstelling voor Rotterdamsche Missieweek, de Roma De tentoonstelling en do vergaderingen worden druk bezocht. En even groot als de belangstelling is de waardeering voor wat er is te zien en to hooren. De tentoonstelling is ondergebracht in het oude stadhuis door het gemeente bestuur, welwillend, kosteloos ter beschik king- gesteld. De gelegenheid voor deze tentoonstelling is echter lang niet zoo mooi en doelmatig als ze te Leiden was op de Alma in do Stadsgehoorzaal. Vele paters kunnen er maar de helft van hun stand opslaan In J92G, of althans in 1927 komt er loeft ook weer 'ns een Missieweek in Leiden? jLtlLD- M TUEE3B-.TO Oneenmheid in de Vereen, voor Bloembollencultuur. De s t r ij d tusschen Noord en Z n i d. Wat is liet centrum der Bollenstreek: Haarlem of Hillegom? Ziedaar het grooto vraagleekon, waar over de leden dér Alg. Vereeniging voor Bloembollencultuur Maandag een beslis sing moeten nemen. Het is te betreuren, dat in deze macM tige Veroeniging een zoo boete strijd *4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1