Tweede Blad
Donderdag 24 Sept. 1925
STADSNIEUWS
GEMEENTERAAD.
Da gemeenteraad vergadert op Maandag
as dea namiddags te twee uur.
Te behandelen onderwerpen:
i lo. Benoeming van twee Curatoren
van het Gymnasium.
2o. Benoeming van oen tijdelijk leeraar
ïn de Wiskunde aan het Gymnasium.
3o. Benoeming van een tijdelijk leeraar
ïn het Duitsoh aan de Hoogere Burger
school mot 5-jarigen cursus.
4o. Idem alsvoren van een tijdelijk lee
raar in het Nederlandsch.
5o. Idem alsvoren van een tijdelijke
lerares in het Engelsch.
60. Benoeming van' een tijdelijke leera-
rcs in de Wiskunde aan de Hoogere Bur
gerschool voor Meisjes.
7o. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school Bui venbodes traat A.
80. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school Ha verstraat A.
9o. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school Zuidsingel B.
10o. Voorstel tot verhuring van een
gedeelte wateroppervlak aan de SprieMaak
onder de gemeente Warmond, aan K. J.
van der Burg.
llo. Voorstel tot overneming in eigen
dom en onderhoud bij de gemeente van
een gedeelte sloot achter de huizen aan de
noordz:jde van de Oosterdwarssfraat,
Sectie K. Nis 965 tot en met 971, ged.
12o. Voorstel in zake het sluiten van
Jcasgeldleeningen, gedurende hef 4de kwar
taal 1925.
13o. Voorstel in zake het treffen van
een dading met de N.V. Centraal Verre-
leenkantoor voor Brandstoffen, betreffen
de het aan de gemeente toekomend aan
deel in het bedrag dat bedoeld kantoor
rjin grootverbruikers verschuldigd is.
14 o. Voorstel om Burg. en Weth. te
machtigen met Prof. Br. P. G. Plu een
overeenkomst aan te gaan. betreffende het
\errichten van bacteriologische en sero-
üogische onderzoekingen.
15o. Praeadvies op bet verzoek van het
Leidsrhe Harmonie Gezelschap „de Post",
om toekenning van een subsidie uit de ge
meentekas. -
löo. Voorstel om den eigenaren van
een gedeelte ©loot, gele,gen langs de Os- en
Paardcnlaan over een lengte van ongeveer
90 Mte gelasten dat slootgedeelte te
dempen en door een riool te vervangen.
17o. Voorstel:
a. tot het verleenen van medewerking
aan het bestuur der Gereformeerde School-
Yoreemging, voor de aanschaffing van
schoolmeubelen en van toesteken voor het
onderwijs in lichamelijke oefening ten be
hoeve va.n de school aan de Luothoflaan,
b. tot het verleenen van medewerking
aan het Bestuur der B. K. Par. Jongens
scholen onder "R. K. Par. Kerkbestuur,
voor de aanschaffing van leer- en hulp
middelen ten behoeve van de inrichting
van het gymnastieklokaal der school aan
hot Rapenburg No 45;
c. tot vaststelling van den desbetreffen-
'den begrootfnesstaat.
18o. Praeadvies op het verzoek van de
Nederlandsche Vereeniging tot Bescher
ming van Bieren, om de verplichte muil
korf voor trekhonden uit de verordenin
gen te schrappen.
19o. Verordening, houdende wijziging
van de vernrden;ng van 27 Augustus 1923
(Gem.blad No. 31), regelende de heffing
van eene belast'ng onder den naam van
„Liggeld" in de gemeente Leiden.
20o. Voorstel:
a. om afwiïzend te beschikken op het
adres der sch ipp er s vereen 'gin 7 „Schut le-
vaër", inzake wijziging van de verorde
ning regelende de heffing van Haven-
ge'd;
b. tot vastsfelPng van de verorden'tt»
houdende wijziging van de verordening
van 27 Augustus 1923 CGem.blad No. 30),
regelende de heffing van eene belasting
tonder den naam van „Havengeld" in de
[gemeente Leiden.
21o. Voorstel tot beschikbaarstelling
van een bijdrage in de kasten van herstel
ling van het Leidsche glasraam in de St.
Janskerk te Gouda.
22o. Praeadvies op de motie van den
'henr Sch filler, inzake de rcin'n-lng dooT
afspuiting van. alle straten, waar vee ge
lost en gekeurd, wordt, na afloop van de
Veemarkt
23o. Voorstel in zake de beschikbaar
stelling van een 2-tal vertrekken van het
gebouw „Gravenstem* als ontspanning^
lokaal voor werkloozen.
24o. Voorstel om aan daarvoor in aan
merking komende werklooze hoofden van
gezinnen en kostwinners een reductie op
den prijs der brandstoffen te verleenen.
25o Voorstel in zake het geven van een
3-tal wintercursrussen in elementair vak
onderwijs aan gering geschoolde werk
looze arbeiders.
26o. Voorstel:
a. tot vaststelling van de verordening,
regelende den redhfs toes tand van de
brandwaohis in dienst van de gemeente
Leiden;
b. tot vaststelling van de •verordening,
houdende wijziging van de verorden'Tig
van 31 Januari 1918 (Gem.-blad No. 3"1»
betreffende de wedden van ambtenaren, in
dienst der gemeente Leiden;
0. tot toepass el i jkverklar:ne van art.
23, 2e Ud, van het Algemeen Werklieden-
reglement, op de brandwaohts;
d. tot toepasseliikverklaring van de ver
ordening van 29 Becember 1919 (Gem h1 ad
No. 55), betreffende het toezicht op den
gezondheidstoestand ran de ambtenaren
en werklieden in dienst bij de gemeente
Leiden, op de brandwachts.
(Voor de toelichting bij deze agenda
punten verwijzen wij naar het eerste blad).
GemengdeBes-ïeBiten
De malversaties bij de N. V.
- „Het Witte Kruis."
Ongeveer f 150.000
verduisterd.
Be mede-directeur van de N. V. Obliga
tie-Maatschappij „Het Witte Kruis", de
heer M. A. C. B., die wegens verduistering
van epn groote som ten nadeele der ven
nootschap door de Haagsche politie is ge
arresteerd, is ter beschikking van de justi
tie gesteld en in het Huis van Bewaring te
Ben Haag ingesloten.
Naar 't voorloopig onderzoek der politie
heeft uitgewezen, beloopt het totale be
drag, dat door den heer B. verduisterd is,
ongeveer anderhalve ton.
De moord te Nederweert.
Verlaten aan den weg
doodgebloed.
Omtrent den moord op den onbezoldig-
dton rijksveldwachter P. Verkennis, ge
pleegd te Nederweert, vernemen wij nog
het volgende:
Gisternacht omstreeks 12 uur reed de
onbezoldigde rijksveldwachter Verkennis,
tevens jachtopziener en opzichter van de
visscherij van den heer von Russel te
Weert, komende van de visscherij te Ne
derweert waarover hij toezicht hield, per
fiets naar huis. Nog voor hij de kom der ce
mcemte Nederweert, waar momenteel ker
mis wordt gevierd, had verlaten, werd hij
overvallen door een tweetal personen, ze
kere J. B. en J. C. Er ontstond een hevige
worsteling, waarbij een der. verdachten,
vermoedelijk C., een mes trok en daarme
de den veldwachter een vijftal zeer diepe
messteken in den rug toebracht, alsmede
een verwonding op het hoofd. Be versla^
gene zeeg ineen en bleef op den kant van
den weg liggen, waar hij door de onverla^
ten aan zijn lot werd overgelaten. Badend
in zijn bloed werd hij daar even later go-
vonden door een passeerenden auto van
een heer uit Helmond. Beze heer waar
schuwde de politie alsmede den geneesheer
dr. de Wouw uit Nederweert, die echter
toen hij ter plaatse kwam slechts den dood
kon constateeren. Be man heeft vermoe
delijk slechts een kwartier na het gebeur
de geleefd. Inmiddels was de zwager van
den verslagene komen opdagen die ach
terop was' gefietst, doch zonder licht rij
dend blijkbaar den verslageno niet had
zien liggen. Beze zwager had een hoofd
wonde en een verwonding aan de handen,
welke wonden hij had bekomen van een
tweetal personen, vermoedelijk dezelfden
als hierboven. Hij had hen gevraagd of
zij Verkennis niet hadden gezien. Het
slachtoffer werd naar het gemeentehuis
overgebracht, terwijl de rijkspolitie, bijge
staan door de gemeentepolitie, terstond xle
streek afzocht naar de daders. Gisteroch
tend om half vijf werden deze gevonden en
gearresteerd. Ook werd een broer van O.
in arrest gesteld, doch deze is weer vrij
gelaten. Gisteren arriveerde te Nederweert
het parket uit Roermond onder leiding van
den substituut griffier mr. dr. Rieder. Ben
geheelcn dag bleef het parket ten gemeen
tehuize van Nederweert ten einde de ver
dachten te hooren. Intusscken werd door
de geneesheeren de Wouw en Smit de lijk
schouwing gehouden. Het lijk ziet er vree-
selijk verminkt uit Be man is ongveer 80
jaar oud. Hij laat een vrouw en drie kin
deren na. Be beide verwachten, namelijk
de 25-jarige J. H. B. en de 24-jarige J.
H. C. zijn heden naar Roermond gebracht
ter beschikking van den officier van justi
tie aldaar.
Er heerscht diepe verslagenheid onder
de vreedzame bevolking van het kermis
vierende dorpje Nederweert.
Doodelijke ongelukken.
Gistermiddag is te Amsterdam in de
Ferdinand Bolstraat een 12-jarige jongen
door een auto, die door een anderen ge
sleept werd, overreden. Be knaap werd zoo
ernstig gewond, dat hij spoedig overleed.
Volgens getuigen moet hij spelende onder
den wagen zijn geraakt.
't Is gebleken, dat de jongen, ondanks
de waarschuwingen van het publiek; achter
op den voorsten auto wilde klimmen. Be
jongen liet den auto los, en wilde er ach
ter om, den weg oversteken. Hierbij zag
hij het touw niet, viel er over en geraakte
onder den tweeden auto, die geladen was.
Be knaap werd zwaar verminkt en was
dadelijk dood.
Dinsdagmiddag geraakte het 5-jarig
zopntje van hot echtpaar KolbrinkMein-
ders te Benekamp onder een wagen met
steenen. Het wiel van den zwaarbeladen
wagen ging over het hoofdje. Het jongetje
was daardoor onmiddellijk dood.
Verdronken.
Hot 2-jarig zoontje van W. F. in den
Hoef te Mijdrecht geraakte te water en
bleek, hoewel spoedig op het droge ge
bracht reeds te zijn overleden.
Een lading patronen In de borst.
Gisternacht is te Sittard in de nabij
heid van de Buitsche grens een zekere S.
uit Sittard, door de Buitsche commiezen
aangeschoten. Zwaar gewond werd de
man met een wagen weggebracht. Hij
heeft zeer veel bloed verloren, daar hij een
heele lading patronen in de borst had ge
kregen. Hij zal er waarschijnlijk het le
ven niet afbrengen.
Geen misdrijf.
Wij meldden, dat de vrouw van A. B.,
te Tilburg, bij de politie aangifte had ge
daan, dat zij haar 81-jarige echtgenoot
met afgesneden hals, badende in zijn
bloed, in de echtelijke woning had aange
troffen. Aanvankelijk vermoedde men, dat
de vrouw schuld had en men met een
misdrijf te doen had. Achteraf bleek vast
te staan, dat hier een zelfmoord was ge
pleegd. „Tel."
Brand.
Boordat een jongentje van 4 Jaar met
lucifers het hooi in de schuur had in brand
gestoken, brandde de arbeidersbehuizing
van den heer A. Kroes te Helium geheel
kwamen in de vlammen om. Niets werd van
den inboedel gered. Met groote moeite werd
nog een kind gered, dat te#bed lag en waar
van de moeder op eenigen afstand aard
appelen rooide. Be moeder kon, door een
raam in te duwen, het kind nog redden,
waarbij zij eenige verwondingen opliep.
Verzekering dekt de schade. Het huis Is
voor 2000 verzekerd.
De fraude bij den Ned. Graf. Bond.
Omtrent de aanhouding van den 2den
penningmeester van den Nederlandschen
Grafischen Bond, den heer C. A. C., ver
neemt het IJ. B., dat de arrestatie berustte
op een bloot toeval. Be heer C. keerde Dins-
dag naar zijn woning terug; een der huis-
genooten begaf zich toen onmiddellijk naar
het secretariaat van den Bond om van deze
thuiskomst kennis te geven. Een recher
cheur die zich op dat oogenblik ook in het
gebouw bevond, kwam dit nieuws ter oore,
en even later was de heer C. reeds in zijn
woning gearresteerd. In September van dit
jaar rees op een bestuursvergadering van
den Bond twijfel aan bet juiste beheer der
financiën; de penningmeester achtte het
toen raadzamer maar het hazenpad te bie
zen en den achtsten September verdween
hij naar Antwerpen: Bij zijn aanhouding
bleek hij niets meer In zijn bezit te hebben
van het verduisterde bedrag, dat toch meer
dan twintig duizend gulden beliep. C. be
heerde in zijn functie van tweede penning
meester verscheidene kassen: de werkloo-
zenkas, het bondsziekenfonds, het fonds
voor uitkeering bij overlijden en het fonds
voor steun aan uitgetrokken werkloozen.
Bij het voorloopig onderzoek is gebleken,
dat C. bij herhaling bedragen opnam, die
gestort waren op Utrechtsche banken, door
middel van valsche hardteekeningen. Hij
zal dan ook niet alleen vervolgd worden
wegens verduistering, maar ook wegens
valschheid in geschrifte.
De verduisteringszaak te Tilburg.
In aansluiting met het bericht over de
malvesaties bij de N. V. Steenkolenhandel
„Noord-Brabant" te Tilburg, kan nog ge
meld worden, dat het verduisterde bedrag
op f 25.000 wordt geschat. Eerst na lang
durig onderzoek zal het Juiste bedrag
vastgesteld kunnen worden. Be N.V. zet
pl.m. twee miilioen'gulden per jaar om,
zoodat hot lang duurde, voor de malversa
ties zijn ontdekt. Behajve de directeur P.
J. v. H., is ook als verdacht van mede
plichtigheid aangehouden de kassier A.
J. de B. Beide aangehoudenen zijn reeds
ter beschikking van de justitie gesteld. Be
malversaties kunnen over een langen tijd
loopen. Bo boekhouding was schijnbaar in
orde. Thans is aan het licht gekomen, dat
de boekhouding al sinds eenigen tijd on
volledig was. Zooals gezegd, wordt het
verduisterde bedrag op 25.000 geschat,
doch de mogelijkheid is niet buitengeslo
ten, dat het aanzienlijk hooger is.
Inbraak.
Gisternacht is ingebroken in het gemeen
tehuis van Eindhoven. Be inbrekers heb
ban zich aan den achterkant van het ge
bouw toegang verschaft en uit de brand
kast van het bureau van den Burgerlijken
Stand met een sleutel, die daar gevonden
werd, een bedrag van ongeveer f 1000 ont
vreemd. Be andere bureaux zijn ongemoeid
gelaten. Van de daders is tot nog toe geen
spoor ontdekt.
Aangehouden.
Boor de politie te Rucphen zijn In samen
werking met de gemeentepolitie van Haar
lemmermeer in deze laatste gemeente ge
arresteerd de 28-Jarlge J. J. en de 20-Ja-
rige J. N. beiden woonachtig te Rucphen,
doch tijdelijk werkzaam bij landbouwers ts
Haarlemmermeer. Zij worden verdacht van
diefstal door middel van braak te Ruophen
gepleegd. Beiden zijn heden op transport
naar Rucphen gesteld.
Vier Jaren gratis gewoond en bovendien
huur opgestreken.
Een zonderlinge geschiedenis is. volgens
de „L. K." dezer dagen ontdekt Dij den
verkoop van een aan de gemeente Maas
tricht behoorend terrein met daarop staand
pand no. 8 aan de Bleekerij aldaar.
Terrein en pond zijn in 1920 aangekocht
in verband met den bouw van het gebouw
van den Warenkeuringsdienet. Het pand
kan gerestaureerd worden en is blijven be
staan.
Het is sindsdien bewoond geworden door
zekeren F., die nimmer huur heeft betaald
en bovendien 27 per maand huur heeft
geind voor een terrein, dat eveneens aan
de gemeente toebehoorde.
Een en ander is eerst thans aan het licht
gekomen en een onderzoek zal worden in
gesteld, hoe het mogelijk is, dat een der
gelijk feit heeft kunnen plaats vinden.
Nfei-siemnTBr»;
Te Arnhem zullen 400 personen straf-
rechteftjk worden vervolgd wegens het
niet voldoen aan hun stemplicht hij de
jongste verkiezingen voor de Tweede Ka
mer.
Een ongewone pallngvangst.
Bij den veehouder G. van S., te Mijdrecht
gaf plotseling de drinkwaterkraan geen
water meer. Bij onderzoek bleek deze ver
stopt te zitten met niet minder dan bijna 2
pond paling.
Buitenl. Berichten
Ernstig ongeluk bij de manoeuvres
In Estland.
Uit Riga wordt blijkens een draadloos
N. T. A.-bericht gemeld, dat er Maandag
bij de legermanoeuvres in Estland twee ge
pantserde treinen met elkaar in botsing
zijn gekomen, waardoor 5 man werden ge
dood en 10 gewond.
Nieuwe goden op den Olympus.
Boor de Grieksche gendarmerie' is op den
Olympus eene rooverbende vernietigd, wier
hoofden, waarop eene belooning van 1 mii
lioen drachmen was gesteld, te Ekaterina
openlijk tentoongesteld werden.
Een Belgisch schip vermist.
Men is te Antwerpen zonder nieuws van
het Belgische s.s. „Gertrude", dat op 22
Februari uit Antwerpen naar Vancouver
was vertrokken met een groote lading al
cohol aan boord. Het sohip wordt, met
zijn bemanning van 19 man, als verloren
beschouwd.
UIT DE RADIO-WERELD.
Wat er vanavond te hooren is.
4.35 Mimchen *485 M. Concert
Newr.i.stle 400 M. Muziek.
4.50 Berlijn 500 M. Middagconcert.
Dortmund 288 M. Populair concert.
Frankfort 470 M. Middagconcert. Ham
burg 895 M Concert.
5.05 Manchester 475 M. Gramophoon*
muziek Radio-Paris 1750 M. Concert
5.20 Brussel 265 M. Kindermatinóe.
E'berfold 259 M. Populair uurtje.
Zfirich 515 M. Concert.
0.Hilversum 1050 M. Vóór-avond*
concert.
0 20 Birm oghnm 475 M. Concert
Hamburg 395 M. Concert.
7.20 Miinchem 485 M. Pianoconcert.
8.20 Bavenlry 1600 M. Sandler and
The Orchestra. Relayed from Grand Ho
tel, Eeastbourne.
The Orchestra: Grande Fantasie. „La
Tosca" (Puccini). Olive Slurgess: Selec
ted The Orchestra: Overture, „Tannhau*
ser" (Wagner). Olive Sfcu rgess: Selected.
Violin solo: „Ghent Himdou" (Rimsky*
Konsakoe); „Valse Triste** (Sibelius).
9.15 The Opera „Gianni SehiceM"
(Puccini). First Performance bv the Bri
tish National Opera Company. Relayed
from Theatre Royal. Leed©.
8.20 Londlen 805 M. Rond de s'at'ora,
waarna "kamermuziek. Birmingham 475
M. Concert. Manchester 375 M. Svm-
phonieooncert.
8.35 Brussel 265 M Concert. D«
BPdt 1100 M. "Weorbericbt.
8.50 Berlijn BOO M". Concert. Ham*
burg 395 M. Een plat-dutisch speL
Milnfrter 410 M. FlorJtaed r. Reuter-avond
Zflrieh 515 M. Concert.
0.Hilversum 1050 M. Aansluiting
aan het resfamrant Royal te den Haag.
9.05 Radio-Porte 1750 M. Concert.
Rome 425 M. Fra.srmenten van de operA-
„Fedora"
0.20 München 485 M. Tooneel.
9.85 Petit Portelen 845 M. Concert
10.50 Alle Br'tsrhe «fatione: The Savjjf
.metro" in Napels.
In tegenwoordigheid van tal van autori
teiten te dezer dagen in Napels de eerste
lijn van den ondergrondschen spoorweg
geopend. Een trein met oen honderd perso
nen verliet het Centraal Station om in 35
minuten onder de Piazza Cavour, Monte
Santo, Fuorigrotta en de Piazza Amedeo
door het station van Pozzuoli te bereiken
De tram boven den grond doet er li uur
over. Be lijn, die 18 km. lang is, heeft 115
miilioen lire gekost.
Hei mooie voorbeeld van oorlogs
berichtgeving.
Het Londensche weekblad, The Nation
bevat een brief van A. Ponsonhy met het
volgende mooie voorbeeld van oorlogsbe
richtgeving uit het eerste jaar v.111 den
^llcfnische Zeitung. „Toen cio vai van"
Antwerpen hier bekend werd, zijn do klok
ken geluid" (namelijk in Duitschland).
Matin. „Volgens een bericht in de
Kölnische Ztg. heeft de geestelijkheid te
.Antwerpen bevel gekregen tot het luiden
der klokken nadat de plaats door de Duit-
8chers bezet was"
Times. .Volgens een bericht uit Keu
len aan de Matin zijn al de Belgische
priesters, die geweigerd hehbon de klok
ken te luiden na den val van Antwerpen
uit hun ambt ontslagen".
Gorriera de la Sera. „Volgens een be
richt uit Keulen via Parijs in de Times
zijn de ongelukkige Belgische priesters,
die geweigerd hebben de klokken te laten
luiden na den val van Antwerpen, tot
dwangarbeid veroordeeld".
Matin. „Volgens een bericht uit Keu
len via Londen in de Corriera de la Sera
is het inderdaad waar dat de barbaarsche
veroveraars van Antwerpen de ongelukki
ge priesters, die weigerden de klokken te
laten luiden, gruwelijk gestraft hebben om
die heldhaftige weigering. Zij werden als
levende klepels in de klokken gehangen
met hun hoofd naar omlaag".
Lord Ponsonhy heeft al die mooie uit
knipsels bewaard.
Engolsche ongavcllen-statistiek.
Gedurende het laatste jaar zijn in Enge*
land bij aouto- en andere verkeersonge
vallen bijna vierduizend personen gedood
en 100.000 gewond.
Dit ongevallen-vraagstuk wordt op het
oogehblik besproken en algemeen wordt
verwacht, dat het kabinet, dat de volgende
week bijeenkomt, zal besluiten een onder
zoek te doen instellen.
JOHANNES PISTORIUS
W0ER0ENSI8.
1 door
J. W. GUNST 1).
ƒ19 Secretaris van Woerden In het ver
leden dier stad veel belang stellend, heb ik
destijds ook kennis genomen van de arti
kelen door ds. Gunst, gepubliceerd in het
Gereformeerd Theologisch Tijdschrift" 2)
over Jan de Bakker. Nu deze schrijver als
Verbetering en aanvulling zijner artikelen
onder bovenstaanden titel een werk heeft
doen verschijnen, heb ik met vernieuwde
belangstelling dit 374 bladzijden dikke,
uiterlijk wel-verzorgde boek, ter hand go-
domen.
Ik moet erkennen, dat Ds. Gunst met
pnjzenswaardigen ijver heeft getracht
Dijeen te brengen wat over Jan de Bakker
s te vinden. Alleen hij, die zich wel eens
met geschiedvorsching heeft bezig gehou-
i?n' ^an begrijpen, welk een reuzenarbeid
ter door Bs. Gunst te verricht. Ik heb het
ook doorgeworsteld en het weggelegdmet
ewondering voor de prestaties van den
ver 'V* maar onvoldaan. De schrij-
deeft Woerden's archieven ten gunste
n Jan de Bakker willen doen spreken.
Deze poging is, zoo niet geheel, dan toch,
jammer genoeg, grootendeels mislukt.
Uit de archieven van "Woerden kunnen
in het tijdperk van Johannes Pistorius
vrijwel alleen de stadsrekeningen eenig
licht ontsteken. Beze rekeningen houden
uit den aard der zaak alleen boekingen in
van ontvangsten en uitgaven. De posten zijn
echter dikwijls vrij uitvoerig omschreven
en als zoodanig kunnen zij, in verband ge
bracht met andere gegevens, dikwijls op
heldering verschaffen. Familienamen ko
men er in het laatst der 15e en begin der
16e eeuw weinig in voor. Een persoon
wordt er in den regel met zijn voornaam
aangeduid, dikwijls door vermelding van
zijn beroep, anders door den voornaam
van zijn vader met bijvoeging van: zoon.
Dat men met veelvuldig voorkomende
voornamen dus uiterst voorzichtig moet
zijn en als men denzelfden naam op ver
schillende plaatsen ontmoet zonder nadere
aanduiding, men absoluut geen zekerheid
heeft met denzelfden persoon te doen te
hebben, zal een ieder begrijpen.
Nu heeft Da. Gunst uit vooringenomen
heid met zijn held, verschillende feiten en
zaken, eerst dikwijls wel schoorvoetend en
aarzelend, als waarheid aangenomen, doch
zijn boek vervolgend als onomstootelijke
waarheid behandeld, wat hierop volstrekt
geen aanspraak mag maken. Op deze fei
ten heeft hij redeneeringen gebouwd, er
conclusies uitgetrokken die degelijken
grond missen en derhalve als in de lucht
hangen. De methode om archieven aldus
te doen spreken is wel eigenaardig.
De vader van Jan de Bakker, die te
Woerden koster was, heette Jan Dircksz.,
d.i. Jan, zoon van Dirk. Nu komt er in de
stadsrekeningen van dien tijd een zekeren
Dirk Jansz. voor, die het vak van timmer
man en metselaar uitoefende. Deze is nu
aanstonds voor Ds. Gunst de vader van
Jan Dircksz, doch het bewijs daarvoor
wordt niet geleverd. Op dezelfde wijze re-
deneerend zou ik uit de archieven heel de
naaste familie van Jan de Bakker kunnen
halen. Zijn moeder heette dan: Elisabeth.
Immers in de rekening van 1505'06 komt
aan het einde voor: „Item lyabet Jan
Dircksz.". Het volgend jaar 1506'07 was
Rein i er Dircksz en in 1507—'08 Dirck
Jansz Burgemeester, de eerste zeker een
oom, de tweede de grootvader van Jan de
Bakker? Ettelijke jaren later in 1523'24,
werd het Burgemeesterambt bekleed door
Otto D i r 0 k s z en Claes Dircksz,
weer twee ooms van Jan de Bakker?
De laatste volgens Da. Gunst zeker.
want hij brengt als executeur testamentair
in 1525 vier Rijnsche guldens in: „van de
eerste mysse geit van broeckelen" (blz.
186). Hoe Bs. Gunst er aan komt dat Claes
Dircksz dit als executeur ^gedaan heeft
begrijp ik niet. Be archieven spreken er
niet van en hij kan dat geld even goed als
burgemeester ingebracht hebben. Ik heb er
niets op tegen dat al die burgemeesters
ooms enz. zijn geweest van Jan de Bakker,
alleen maar: het te uit de archieven en ook
niet van elders te bewijzen. Als ik de ar
chieven wilde laten spreken zooals Ds.
Gunst het doet, dan kan ik aantoonen dat
Jan de Bakker zelf tweemaal burgemees
ter van Woerden is geweest, eens in 1506
'07, toen hij 7 of 8 jaar oud was en later
in 1521'22, want in beide jaren komt een
Jan Jansz als burgemeester voor en Jan
Jansz was toch de eigenlijke najim van
Jan de Bakker.
Met Cornelia, de zuster van Jan de Bak
ker, is Ds. Gunst al even onfortuinlijk als
met Jan zei ven.
In de rekening van 1514'15 leest hij
dat „N e e 1 dyo ooster" tien stuivers ont
ving voor het brengen van een brierf naar
Den Haag en nu legt hij aanstonds beslag
op N e e 1 als zuster van Jan de Bakker.
Edochdie N e e 1 was geen zwakke
vrouw, maar een stevige werkman, zooals
blijkt uit do rekening van 1529'30, waar
onder de 24 opperlieden die aan de oude
brug „gewrocht" gewerkt) hebben, ook
Neel die Coster voorkomt.
Zoo zou ik door kunnen gaan, doch het
is ondoenlijk op alle ar chief slak ken zout
te leggen. We zouden daartoe een boek
moeten schrijven even dik als dat van Ds.
Gunst.
Derhalve nog slechts enkele opmerkin
gen. Bs. Gunst begint zijn boek -met het
poortje in de Kazernestraat, waardoor,
volgens de overlevering. Jan de Bakker
'9 nachts heimelijk naar de stadsgracht en
verder naar Don Haag gevoerd is. Doch
met volksoverleveringen moet een ge
schiedschrijver voorzichtig zijn.
Zoo is het bijv. ook volksoverlevering
in Woerden, dat het carillon van
de Groote kerk door de bewoners van
Oudewater ia gestolen; dat de Archieven
der stad (en dit staat nog wol in weten-
schapelijke werken), door de Franschea
verbrand zijn, enz., terwijl toch een ieder,
dio iets van de geschiedenis van Woerden
afweet, overtuigd is, dat al die overleverin
gen met de waarheid In strijd zijn.
Ds. Gunst neemt ook aan, dat de overle
vering omtrent dat poortje geen historte
