16e Jaargang.
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1925 No. 5056
Bureaux
RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
BIHNEKLAMD
3)e £eicbdve (Bou/ta/nt
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 8 2.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post fi 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke "nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
i.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
Uit nummer bestaat utt twee
Maden.
Zij, die zich met I October
op „De Leidsche Courant" wenschen
te abonneeren, ontvangen tot dien
datum de courant GRATIS.
Volkenbond.
Krijg! Duitschland een mandaat?
Engeland zou Togo en
Kameroen afslaan.
Volgens te Brussel ontvangen berichten
'houd* men zich op het oogenblik te Ge-
j fieve bezig met de kwestie van de toekom
stige toetreding van Duitschland tot den
Volkenbond.
Onderhandelingen hebben daaromtrent
achter de schermen plaats. Men omgeeft
zè rru'f el geheimzinnigheid. Men schijnt
er zelfs reeds bij te hebben overwogen, de
overdracht aan Duitschland van oen
mandaat over een van zijn voormalige ko
loniën Er is eerst sprake van geweest,
oni zekere Britsche Dominions te vragen
van een of meer barer mandaten over de
eilanden van Oceanië afstand te doen;
doch thans wordt verzekerd, dat Enge
land zelf van een mandaat zal afstand
doen. Men zou n.l. aan Duitschland onder
de auspiciën van den Volkenbond het be
heer willen toevertrouwen over Togo en
Kamercen, twee zijner oude koloniën, die
op het oogenblik onder Britsch mandaat
staan.
Ds Mosoelkwestie.
Turk ij e verlaat Genève.
De Turksche minister van Buifenland-
sclic Zaken heeft 24 uur uitgesteld de
verzending van hef antwoord op het ver
zoek der Britsche delegatie, strekkende tot
- 'baai'" iiet "betwiste gebied
van Irak en het villajet Mosoel.
De Turksche delegatie gaat niet accoofd
met het Engelsche verzoek aan den Vol
kenbondsraad tot het instellen van oen
onderzoek naar de deportatie van Christe
nen in het villajet Mosoel.
Daarentegen verlangt de Turksche delc-
gatie de uitzending eener andere commis
sie. lot het instellen van een onderzoek
naar beweerde wreedheden door de En-
«il.-rhen bedreven tegen inwoners van
Mosoel, die zich voor Turkije hadden ver
klaard.
Overigens zal de Turksche delegatie
niet deelnemen aan de verdere besprekin
gen over hot Engelschc voorstel, doch he
den Genève verlaten.
Een dreigement van Angora.
Volgens uit Angora ontvangen berich-
ten is de Turksche regeering vast besloten
1 om, indien de Mosoel-kweslie niet op be
vredigende wijze zou worden opgelost,
.,voor geen gebeurlijkheden terug te
schrikken" Ook het verbod voor buiten-
r landers, om zich naar Angora te begeven,
wijst op zekere voorbereidingen.
De Turksche pers en* de verantwoorde-
lijkc politici geven uiting aan het vaste
vertrouwen, dat Turkije ook in militair
opzicht zijn „gerechtvaardigde eischen
zal weten door tc zetten.
De Turken weigeren vis a's voor
de Zwarte Zee-havens.
Be Fransche vlieger Nogues, die voor
nemens was, de luchtroute ParijsTehe
ran te onderzoeken, wordt to Constantino-
pel opgehouden, daar de Turksche autori
teiten hem de vergunning weigeren, over
de zone te vliegen, waarin Samsoen, Sivas
en Adana zijn gelegen. Ook worden visa's
geweigerd aan alle buitenlanders, die de
Zwarte Zee-havens en het gebied van
Meislna en Adana wenschen te bezoeken.
De Veiligheidskwestie,
De a.s. ministerconferentie.
De houding der D u i t s c' h-
nationalen.
Gistermorgen heeft de rijksdagfractie
der Duitsch-Nationalen vergaderd,, ten
einde definitief haar houding ten aanzien
der pactspoliliek te bepalen.
Alhoewel hét besluit der Duitsch-Natio-
nale rijksdagfractie nog niet bekend is,
Diag toch, te oordeelen naar het verloop
dor gehouden besprekingen van het be
stuur der Duitsch-Nationale partij met
de besturen der landelijke organisaties,
Worden aangenomen, dat de rechtervleu
gel dezer partij geen moeilijkheden meer
fa den weg zal leggen. Met groote waar-
«cliijtffljkfeeid kan dan ook thans worden
gezegd, dat de uitnoodiging voor de pacts-
conforentie zal worden aanvaard.
Terwijl Engeland, Frankrijk en België
door fano respectieve ministers van Bui-
fcnlandsriie Zaken zullen zijn vertegen
woordigd, zouden, als Duilsohe onderhan
delaars de rijkskanselier, dr. Luther en de
minister van Buitenlandsche Zaken, dr.
Stresemann, deelnemen.
De formeele beslissing zal in den op
heden te houden kabinetsraad onder voor
zitterschap van Von Hindenburg worden
genomen.
Duitschland is eveneens geneigd Locar
no als vergaderplaats te aanvaarden, in
dien dit de aauwezigheid van Mussolini
vergemakkelijkt.
Frankrijk.
De telefouistenstaklng van 2 uur.
Aangaande de rogeeringsmataregelen,
welke genomen zouden worden tegen de
Parijsclie telefonisten, die Maandag 2 uur
het telefoonverkeer hebben stopgezet,
wordt gemeld, dat minister Chaumct giste
ren eenige ambtenaren heeft ontslagen en
verscheidene geschorst en overgeplaatst.
De minister verklaarde aan de pers, dat
-de i'ogeering vastbesloten is, een derge
lijke tuchteloosheid tegen te gaan en in
geen geval nieuwe onregelmatigheden zal
dulden.
Engeland.
Vijftig personen uii Engeland gezet.
Krachtig optreden tegen
de communisten.
Na overleg tusschen het Britsche minis
terie van Binnenlandsche Zaken en Scot
land Yard is besloten 50 personen, Fran-
schen en Kussen, die van communistische
propaganda verdacht worden, uit het land
te zetten.Vermoedelijk zullen nog wel meer
uitwijzingen volgen.
Naar verluidt, zijn 'in het leger detecti
ves als soldaat ingelijfd, die tot taak heb
ben na te gaan of er zich communistische
propagandisten bij de troepen bevinden.
Polen.
Gewelddadige onteigening van Duitsche
bezittingen.
agrariscne uervuriuiiig aaügcxiiM«ci«,
in o.a. ook de gewelddadige onteigening
van de Duitsche bezittingen bepaald wordt
Italië,
Prinses Mafalda getrouwd.
Mussolini ambtenaar van den
burgerlijken stand.
In het Koninklijke slot Racconigi bij
Turijn zijn eergisteren do feestelijkheden
begonnen in verband niet het huwelijk van
prinses Mafalda met prins Philip van
Hessen. De Italiaansche minister-president
Mussolini, de voorzitters van Kamer en
Senaat, de koninklijke comissaris van Ro
me, alle Italiaansche prinsen en talrijke
leden van andere regeerende huizen met
name van de Balkanstaten, zijn aanwezig.
Gisteren heeft het huwelijk zelf plaats
gevonden, waarbij Mussolini als „ambte
naar van den burgerlijken stand" heeft
gefungeerd.
Turkije.
De Christendeportaties.
Volgens te Londen ontvangen berichten,
is een afdeeling der door de Turken ver
jaagde Christenen bij het Tanisgebergte
aangekomen. Verschillende bejaarde lie
den en kinderen zijn onderweg, tengevolge
van uitputting gestorven
In het geheel zijn 5 dorpen in het Goya-
district door de Turken omsingeld, waar
van de bewoners gedwongen werden te ver
trekken. De Turken maken op groote schaal
propaganda, waarbij ook over oorlog ge
sproken wordt, terwijl zij verzekeren dat
zij Mosoel met geweld zullen -bezetten,
indien de volkenbond dit niet aan Tur
kije toewijst.
ÜSaroklco.
D,e Spanjaarden bij Alhuccmas.
Een Spaansche aanval.
Volgens het officieole Spaansche com
muniqué te Madrid hebben de te Alkuce-
mas gelande Spaansclio troepen met suc
ces een aanval ondernomen, waardoor zij
2 Kilometer verder in het binnenland zijn
vooruitgekomen.
De communist Doriot in
Marokko.
Uit Fez wordt het gerucht geseind dat
het communistische Kamerlid Doriot er
in geslaagd zou zijn van Algerië uit Ma
rokko binnen te dringen.
In aanmerking genomen de opvatting,
die de communisten van den Marokkaan-
schen strijd hebben en bun aanmoedigin
gen aan Abd-el-Krim, zal men hem uit het
laud zetten zoodra men hem in handen
krijgt.
Australië.
Dc zeeliedenstaking.
Een spoedig einde verwacht.
Een spoedig einde der zeeliedenstaking
wordt verwacht. De eiscli der stakers om
trent volle loousbetaling over den tijd der
staking is de eenige hangende kwestie, en
zal waarschijnlijk wel bijgelegd worden.
De havenarbeiders besloten eonparig, het
werk aan alle schepen gaande te houden,
zelfs al zouden de gestaakt hebbende zee
lieden door andoren vervangen worden.
Men gelooft, dat dit besluit grooten in
vloed op den toestand zal uitoefenen.
Amerika.
Deportatie van buitenlanders.
Wegens inbreuk op het-
Amerikaanschc drankverbod.
De Amerikaansche districts-attorney
Buckney heeft bekend gemaakt, dat de fe
derale autoriteiten belast met de handha
ving van het drankverbod een van dc
meest drastische maatregelen gaan toe
passen, welke tot dusver ten opzichte van
dranksmokkelaars zijn ondernomen. Men
heeft namelijk bemerkt, dat een groot deel
der smokkelaars buitenlanders zijn en vol
gens het nieuwe plan zullen buitenlanders,
die tweemaal wegens overtreding van do
drankwet zijn veroordeeld, gedeporteerd
kunnen worden. De regoering zal die vrcem
delingen niet alleen verbannen, maar er
ook voor zorgen, dat zij niet weer terugko
men.
De immigratie-wet bepaalt o.a, dat
vreemdelingen, van „slechte zeden" per
manent geweerd kunnen worden en die
clausule is bestemd om chronische smok
kelaars voor altijd uit de Vereenigde Sta-
ten te houden.
Do vreemdelingen onder de dranksmok
kelaars, schijnen buitengewoon lastig te
zijn. Ze kunnen moeilijk opgespoord en
geïdentificeerd worden, omdat zij het land
op onwettige wijze binnenkwamen, terwijl
anderen, die op gewone wijze in Amerika
zijn gekomen, schuilplaatsen in vreemde
kolonies „langs den waterkant" hebben
gevonden, waar de politie niet veel kan
uitvoeren.
vo^d," zlfziclf met
zullen inlaten, nu zij weten, dat anders do
poorten van het beloofde land voor altijd
voor hem gesloten blijven of worden.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen Wordt liet
:j dubbele van bet tarief berekend.
Kleine advetrlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur on ver
huur, koop en verkoop fl 0.50.
De salarissen van het Rijkspersoneel.
Verhooging van het uit
getrokken b e d ra g wa a r s c h ij n 1 ijk
Gistermiddag is :n een onder voorzitter
schap van Mr. Kan op het departement
van Binnenlandsche Zaken gehouden ver
gadering der Centrale Gommiss:e van. ge-
oi'gaivsecrd overleg van ambtonaarszaken
opnieuw langdurig van gedachten eew:s-
seld over liet voorstel der Begeering om
drie mill'oen gulden beschikbaar te stel
len voor een exlra-uitkcering aan het
Rijkspersoneel.
Door de vertegenwoordigers rler Perso-
neGlorgn.ni&a'tio'S werd de noodzalceli ikhe'd j
van verhooging van dit bedrag bepleit, dat
mep algemeen te laag vond. Met al gemeen o
stemmen werd geadviseerd, het beseVk-
baar te steden bedra" van cirea 3 nvl'icen
zoo "spoedig mogelijk aan het personeel
ineens u'.t te betalen, en daarbij een mini
mum bedrag voer het laagst bezoldigd per
soneel vast te steken.
Het bleek voorts, dat b'j de Beroering
het ptan zou bestaan, de ex'ra-ivtVeeT'ng
voor bet personeel der staatsbedrijven
n'Ct van bet beschikbaar te stellen bedrag
van f3 mRliinen af te t-okkon, maar daar
boven uit Ie keeren, waardoor bet toiaal-
Iwlvag aapmerkeMjk verhoogd zou wor
den.
Ten slo'te verklaarde de Pe^e^T'ngsde^
legsh'e 7/rh bereid nader m-d de Begeering
te besroken een mogel'jke verhoog'ng van
hol bedrag.
Voor doze vor^aderng hadden de verte
genwoordigers der personeelsorganisaties
een voorvergader'n" gehouden, om hun
houding vast te sto'len.
Vraten van Kamerleden.
Het gevaar der Waa-1 sdorpsche
duinen.
Op de vragen van den heer IJzerman;
lo. Is het juist, dat het voornemen be
staat, over te gaan tot het doen afgraven
van een deel van de aan het Rijk behoo-
rende duinstrook langs den Waalsdorper-
weg te 's-Gravenbage, ten einde dit ter
rein geschikt te maken voor den bouw
eener kazerne?
2o. Zoo ja, is de Minister dan niet van
oordeel, dat aan een dergelijk voornemen
geen begin van uitvoering dient te worden
gegeven alvorens een wetsontwerp, vol
gens hetwelk voor (of in verband met)
den bouw van de bovenbedoelde kazerno
gelden beschikbaar worden 'gesteld,
aangenomen?
antwoordde de Minister van Oorlog:
Ad 1. De ambtsvoorganger van den
Minister heeft bij den Minister van Fi
nanciën de vereischte stappen gedaan om
to kunnen komen tot oen afgraving, als
in deze vraag bedoeld, zoo zooveel betreft
een gedeelte, groot pl.m. G H.A., van on
begroeid Rijksduinterrein, gelegen nabij
don Waalsdorperwog, ten zuiden van
„Klein-Zwitserland" en ten oosten van
liet voormalige Proefveld.
Deze aangelegenheid is bij den Minis
ter nog in onderzoek.
Ad 2. Zoolang evengenoemd onderzoek
niet is afgeloopon, moet het antwoord op
deze vraag achterwege blijven.
Alvorens een begin van uitvoering aan
eon mogelijke afgraving wordt gegeven,
zal liet antwoord worden gegeven.
Arbeidswet 1919.
Wo r k tij d in slager ij on.
De Minister van Arbeid, Handel en Nijr
verheid heeft aan hoofden of bestuurders
van mol een winkel verbonden slagerijen
in alle gemeenten des Rijks vergund, dat
in liet tijdvak van 1 October lot en met 31
December 1925, in afwijking van het be
paalde bij art. 24 der Arbeidswet J010,
op Zaterdag de arbeid van de in zoodani
ge onderneming werkzame mannelijke ar
beiders van 15 jaren of ouder aanvangt
"om 0 uur des voormiddags, onder voor
waarde, dat in de betrokken onderneming
niet door eenigen arbeider op dien dag
arbeid wordt verricht na 8.30 uur des na
middags.
Posterijen en Telegrafie.
N i e u w o p o s l z e g e 1 s.
Naar do „Tel." vernoemt, is de kleur
van do nieuwe postzegels van 3 en'G cent,
welke 1 October in omloop worden ge
bracht, resp. groen en terra-cotta. De
3 cent is voorzien van liet cijfer 3, even
als de overige waarden beneden 5 cent
(1, 2. 2'-- en 4 cent). Het exemplaar van
O cent, naar het ontwerp van prof. Veth
gemaakte is voorzien van dc booltenis_i^
de Koningin. z~hn> frinK
Dn nor'tn^'"''. ïden ge
blaakt. JJc postkantoren hebben nog steeds
deze waarden van liet oude type in voor
raad. Deze voorraden zullen voorloopig
niet uitverkocht zijn.
Uit de metaalindustrie.
De 51-urige werkweek.
In een brief van den Directeur-Generaal
van den Arbeid aan de werkgevers in bet
metaalbedrijf wordt de 51-urige werkweek
voorgesteld.
Betaling van belasting op dc Postkantoren
Naar men aan aan (lo Msbd. meldt, be
staat het voornemen dc gelegenheid tc ge
ven om belasting te voldoen op de post
kantoren.
Dc zemertijd.
De gemeenteraad van Hooge- en Lage-
Z wal uwe beeft besloten adhaesie te betui
gen aan het verzoek van Zoeterwoude tot
afschaffing van den zomertijd.
Ook de gemeenteraden van Arnemuiden,
Wemcldinge en Oost en West Souburg heb
ben besloten adhaesie te betuigen.
Eveneens de raad der gemeente Ambt
Hardenberg. tt*™!
De raad van Nieuwerkerk a. d. IJssel
heeft eveneens besloten adhaesie te betui
gen.
Kolenlaay aangeboord.
Naar „De Geld. Bode" van weliiftelichte
zijde verneemt, is door don boortoren in
de buurtschap Zwolle bij Groenlo een ko-
lenlaag aangeboord op een diepte van pL
m. 800 meter.
het voornaamste nieuws.
buitenland.
Te Genève zou men overwegen Duitscli,
land een Volkenbondsmandaat over eert
zijner vorige kolonies op te dragen.
Dc Mosoelkwestie wordt hoe langer hoe
scherper.
Vandaag wordt beslist door Duitschland
over de a.s. ministerconferentie
het veiligheidspact.
inzakg
BINNENLAND.
Onderhandelingen over de salarissen
van hef Rijkspersoneel.
LEIDEN.
B. en W. stellen een verlaging van ha*
vengelden voor.
OMGEVING.
Inbraak te Noordwijkerhout.
Z H de Paus beeft benoemd tot rid
der in de Chde van den n. Gregorius den
beer Fr. Pluijmaekers te Ubachsberg.
In plaats van don heer L. M. Hor
mans, die ontslag genomen heeft, is do
heer C J. Luremans, te Arnhem, benoemd
tot lid\an do Provinciale Staten van Gel
derland.
Te Utrecht is gisteren overleden, op
64-jarigen leeftijd, jhr. mr. W. H. de Sa-
vornin Lohman, oiul-voorzitter van t en
Raad van Beroep der Ongevallenverzeke
ring te Utrecht.
STADSNIEUWS^
GEMEENTERAAD.
Benoemingen.
Als curatoren van het gymnasium we
gens periodieke aftreding van do heoren
dr W. P. Jorissen en dr. P. C. T. van der
Hoeven worden do beide aftredende Loe
ren voorgesteld, met als no. 2 resp. dc
boeren dr. G. A. Grommelin en dr. J. H.
Zaaijer.
Voor onderwijzeres aan de schooi
Duivenbodestraat A worden voorgedragen
le. Mej. J. P. Hemerik, 2e mej. C. van
Weizen (beiden te Leiden), 3e mej. M. J.
Baart (le Scherpenisse.)
HavorllraarA^T™8 aan ',0
Ar.-j r T n voorgedragen: In
mei C P w r Eindhoven!, 2e!
mej. u. G. W. Krop, 3e mei. M J Srhnw
huizen (heiden lo Leiden) 0|'"
G. Avnn der Noordaa (te Leiden J'
lal inrniïeHdn loo"ominK van het aan-
lai paiallelklassen aan de H. I! S mei
v«fjangen cursiis is het noodig een drie-
lijde ijko leerkrachten aan Ie siciim
voor Duilsch, Nederlnndsch en V^' eh
ren W ^l"nhn:nh^" vespeclievelijk de hoo
it O A "en' TZ"ter ïf" d" akt" Dl,il"ch
Kr.'i van ^huilen. Lilt Docfs
'o 's-Gravenhago nn
Move. G. W. Canneeielen-Knn
waarvoor wordt aanbevolen mej. M'. C. J.
do Meijerc, candidate in de wis-, natuur-
en scheikunde, alhier.
Gymnastiek-onderwijs.
B. en W. stellen voor in te willigen.
a. een verzoek van het bestuur dor Go-
reformeerde Schoolvereeniging alhier om
een bedrag van rond 2210.beschik
baar te stollen voor do aanschaffing van
schoolmeubelen, alsmede van toestellen
voor liet onderwijs in lichamelijke oefeJ
ning, ten behoeve van de school voor ge
woon lager onderwijs aan de Lusthoflaan
en
b. een verzoek van liet bestuur rler
R. K. Parochiale Jongenscholon onder
R. K. Par. Kerkbestuur om beschikbaar
stelling van een bedrag ad f 090.ton
behoeve van de inrichting van het gym
nastieklokaal (lor school aan het Rapen
burg 48.
Geneeskundige Dienst.
B. en W. geven den Raad in overweging
hun college te machtigen met Prof. Dr.
P. G. Flu, met ingang van 1 October as.,,
een overeenkomst aan te gaan betreffend©
liet verrichten van bacteriologische en
scrologische onderzoekingen, als vermeld
in de in de Leeskamer liggend" overeen
komst, echter len-en betaling van een be
drag van 1000.voor alle te verrichten
onderzoekingen.
Dierenbescherming.
De afdeeling Leiden van dn Noderland-
sche Verceniging tot Bescherming van
Dieren heeft de Raad verzocht, „liet.
daarheen te wileln leiden, dat de verplich
te muilkorf voor trekhonden uit de ver
ordeningen worde geschrapt". Adressant©
(loeit blijkbaar op artikel 34 van de ver
ordening op de Straatpolitie, volgens het
welk het verboden is op den openbaren
weg zich van een aangespannen hond lo
bedienen, zonder dezen vooraf te hebben
voorzien van een lederen muilkorf, welk©
het bijten verhindert
Het komt B. en W. voor. dat het niet
wenschelijk is, do aangehaalde bepaling to
schrappen, aangezien zij noodig is, om
het publiek tegen de honden te bescher
men.
Huur van water.
B. en W. stellen voor aan den heer TC.
J. v. d. Burg te 's-Gravenhago een opper
vlakte water, ter grootte van pl.m. 30 M2.
pan de Sprietlaak te Warmond le verhu
ren,ten behoeve van don aanlegstcic t
voor een-zeiljacht, voor 37.50 gld. per
jaar.
„De Post."
B. on W. stellen voor, om op hel ver
zoek van het Leidsche Muziekgezelschap
„de Post" om subsidie afwijzend te be
schikken, eveans op al dergelijke vei'-»
zoeken.
Demping sloot.
B. en W. wijzen er op, dat. do sloot ge
logen langs de Os- en Paardcnlaan z ot
vervuilt.