16e Jaargang. DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1925 No. 5050 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BUnrEMLAMD Se Eaidóoho, Gou^a/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 9 2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Plet Geïllustreerd Zondagsblad Ï8 voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ot., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingon wordt het dubbele van bet tarief berekend. a Kleine «rdvertentiën» van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn ver buur, koop eu verkoop 10.50. Oil nimmer bestaat uit twee bladen. Zij, die zich met I October op „De Leidsche Courant" wenschen te abonneeren, ontvangen tot dien datum de courant GRATIS. De St.-ioseph kerk te Leiden. Wij hebben onze vierde parochiekerk in i Leiden! Vanmorgen heeft Zijne Doorluchtige ■Hoogwaardigheid mgr. Gallier cnize be jaarde en toch nog jeugdige Bisschop 'de nieuwe St. Josephkerk geconsacreerd. Een Katholieke kerk is er meer. Een "huis van God en een huis des geheels. Wal is het, dat aan onze kerken hare z00 bijzondere aantrekkingskracht geeft dal haar zoo bijzonder maakt, midden in liet gcnvoel rondom cms èn in ons, tot. plaatsen van innige rust cn Wijde vre de? 't Is niet hare bouw en structuur, 'I zijn niet hare symbolische sieraden, 't Ls ook niet het stille geflikker van den Mijd door in onvers (oorbare onderbre king brandende Godslamp. 't Ls bet Toil, dat zij zijn, in voM* werkelijkheid: hui-s van God, onzen Schepper, onzen j Heer cn onzen Vriend. En daarom voelen wij ons, waar ter wereld wij ook zijn, als kinderen in het huis van vader en moeder, zou gauw Wij- Linnen treden een Katholieke kerk. Gciakgcwensolit dan Ka Iholiek Leiden mét haar v:erde parochiekerk! Gelukge- Avcirscht in het hijzonder dat gedeelte on zer stad, voor welks Katholieken de nieu we' Si. Joseplikerk als de parochiekerk zal I z;jn aangewezen! Geluk gewensch t pastoor Leusen, de bouwheer, en de bouwcommissie met de M roning van veel arbekl en veel zorgen. Daar staat nu miidden in volkrijke [buurten, in een zich steeds "uitbreidende nieuwe stadswijk, als het voornaamste ge- ])0iny ook in haren schoouen architec- tonischen vorm, grootsoh en imponeerend een koninklijke tempel, een bedehuis, een Godshuis, een Katholieke Kerk. Keeu lret Te Dcum laud am us wordt ons niet gelegd op de lippen, maar jubelt uit ons hart op! Dal priesters en leeken door hun toe- wijd'ncr en gebeden in dit nieuwe kerkge bouw van God moge verkrijgen voor Ka- lïiolrek en ook voor niet-Ka Iholiek Leiden een overvloed van zegeningen!- Wij hebben een vierde parochiekerk in Leiden. Deo gratias, God zij dank! V De heele waarheid s.v.p. r Do Evangelische Maatscharmij te Leiden heeft gisteravond in de Romonstrantsohe Kerk een bijeenkomst gehouden ter her denking van Jan de Bakker. Doini.né Baar, Ned. Herv. predikant uit Alkmaar, heeft daar een rede gehouden en hot niet talrijke publek wat opgehitst tegen Rome natuurlijk! Op een zijner uitlatingen willen wtij nie'* even wijzen. H:j zeide, doelend op onze driestar van gisteravond: De Roomsehe „Leidsche Courant" schrijft, dat de dood van Jan de Bakker is te wijten aan den barbaarsc-hen tijd cn dat "Rome tegenwoordig dergelijke dngen niet meer doen zou. luist, doniiné! Maar: wij schreven moer. Wij schreven, dat prof. dr. Knappert, hootj'eeraar der Ned. Herv. Kerk te Lei den, he! zelf de beweert, en wij citeerden dien hoogleeraa-r. Eu dat verzweeg dB. Baar! Durft ds. Baar dlit niet mede te doelen?! Do rost van diens rede lafen wij rusten. Volkenbond. Het Hof vcor Internat. 'Justitie, Noderlandsche bezwaren tegen hot Deense he voorsteL In de eerste juridische commissie van den Volkenbond heeft gisteren mr. Lim burg (Nederland), een cultische beschou- truig gegeven ten aanzien van 't Deensche worstel tot instelling een er verzoenings commissie bij het Permanente hof voor hUernationale Justitie in Den Haag. Een groot bezwaar tegen het Deensche oor.tel ziet mr. Limburg in den band, elke wordt gelegd tnsschen «Le verzoe- 'Ugscommi.ssie en het Hof. Voor 'het pres to au do ontwikkeling van liet Int. Hof 19 het volstrekt noodzakelijk, daaraan conflicten van politieleen aard ter be ft ;r:1'n's voor ,|)0 Imogen en alle opporhini- v wegingen van hot Hof verre te vJf";11, Bovendien sluit het Deensche eour in zich; dat. indien een 11 uc', nadat de pogingen tot het herei ken van overeenstemming zijn mislukt, aan het Internationale Hof wordt voorge legd, minstens een dier partijen den indruk zal hebben, dat do rechter, die de verzoe ningscommissie presideert-, bevooroordeeld zal zijn. Indaen men echter een zoodanigen rechter geen deel laat nemen aan de pro cedure voor het Hof, dan is het gevolg daarvan, dat steeds gedurende hot geheole jaar een der rechters van het Hof tot werkloosheid zal zijn gedoemd. Ook zullen zich tal van moeilijkheden voordoen, in dien do competentie van het Hof door een der partijen wordt betwist. Naar aanleiding van het voorstel van Cecil Hurst, waarbij aan den Yclken- bondsraad wordt verzocht, een lijst sa men to stellen van personen, die men kan achten bevoegd te zijn, als voorzitter der Verzoeningscommissie te fungeeren, merk te mr. Limburg op, dat 'liij daarvan wei nig heil verwacht. Uit de ervaring der laatste jaren dturners is gebleken, dat hij do samenstelling van arbitragehoven nim mer gebruik wordlt gemaakt van de be staande lijst van het Hof van Arbitrage in Den Haag. Resumeerende is mr. Limburg van 'mee ning, dat het Deensche voorstel noch in het beloog van het Permanent© hof van Internationale Justitie, noch dn het belang der Verzooniiigsprocedure zou ziin. Geen aanvalsoorlog meer. Roemenië wil met alle buren overeenkomsten aangaan. In de gister gehoaiden zitting van de Assemblée hoeft de Roemeensche nvnisier van Buitenlandsche Zaken, Duca, plechtig medegedeeld, dat Roemenië bereid is. met ieder zijner buren, zonder onderscheid, een pact te sluiten, waarbij partijen zich verbinden, niet tot een aanvalsoorlog over te gaan. Deze nitnoodiging. speciaal aan hot adres van Rusland gericht, liet niet na, een zeer gunstiigcn indruk te maken op de vergadering. De Veiligheidskwestie. De bijeenkomst van de conferentie. 6 October te Luzern? Volgens de „Vossischo Zr-tung" acht men het in diplomatieke kringen te Berlijn zeer waarschijnlijk, dat de conferentie over hot veilu'-gheidspact op 6 October te Luzern bijeen aal komen. De „Taegliche Rimschau", bet orgaan van Slresomann, bevestigt, dat de confe rentie ar et uitsluitend bijgewoond zal worden .door de mVislers van buitenland sche zaken.Het zal een plenaire bijeen komst zijn van ministers met volledige volmachten, welke uitsluitend het pact zal bespreken. De Oostelijke problemen zullen daarna behandeld worden in een n:euwe conferen tie in een andere plaats. Duitschland. Het Socialistisch Congres. De houding der oppositip. To Heidelberg wordt dezer dagen een sociaal-democratisch congres gehouden. Gisteren zijn besprek ragen gevoe.d over de vraag, hoe zich de oppositie iin het parlement heeft te gedragen. Terwijl door de sprekers der meerder heid de ei sok werd gesteld, dat de oppo sitie prime .pieel geen molles zal indienen, welker ei clien zij niet in staat zal zijn ie verwezenljken, indien zij aan de regeering komt, werd. oen zoodanige opvatting o.a. door Paul Levi bestreden. Hij betoogde, dat het princip:eel ver keerd is, dat de oppositie steeds eraan moet denken, dat zij weder aan de regee ring kan komen. De sociaal-democraten hebben eischen na te streven, ver Liggende buiten het kader der burgerl'jke republiek. Taak der sociaal-democratie is de mas sa's uit de duisternis der onverschillig heid wakker te schudden en liet. socialis tisch bewustzijn b;|j te brengen. Dit is evenwel niet mogelijk, indien men in een regeeringscoaliilne zit. De sprekers der meerderheid, speciaal de belasLimgdeskund:gG Keil, die rapport uitbracht over de medewerking dier so ciaal-democratische Rijksdagfractie aan den jongsten grooten wetgevenden arbeid, wezen, op de houding der Duibsch-Natio- nalen, die door hun dubbelzinnige houding ais oppositie- en thans als regeeringspartij de groote massa der kiezers hebben telour gesteld. Verborgen wapens. Zware machinegeweren 'in, Hannover gevonden. Aan de autoritei ten was gemeld, dat op een boerenhoeve te Glüsingcn bij Hamburg wapens waren verborgen. Daarop is door de poli-tie-autoriteiten te zamen met den regeeringsprosident, een onderzoek inge steld. Hierbij vond men ouder een hout stapel verborgen zeer zware machinege weren, voorts twintig kisten mot machine- geweespaitnoomhanden, munitie, karabij nen cn geweren. Een nader onderzoek is ingesteld, doch omtrent de herkomst van een on ander kon nog niets worden vast gesteld. Engeland. Het roode gevaar. Verklaringen van Johnson Hicks. De Engelsche minister van binnenland- sche zaken, sir William Johnson Hicks hoeft in een interview mot een correspon dent van de „Daily Graphic" over het Rus stsche gevaar gesproken. De minister is overtuigd, dat er in over leg met Moskou pogingen worden over wogen om de Engelsche constitutie omver le werpen. Het publiek kan er van over tuigd zijn, dat het kabinet don loop der dingen zeer nauwkeurig volgt. Voorts deelde do minister mede, dat hij in October con reeks redevoeringen zal houden, waardoor hij zijn medeburgers hoopt te overtuigen, dat er werkelijk een rood gevaar bestaat en dat, indien do te genwoordige bepalingen voor het tegen gaan van kuiperijen, die het verwekken van onlusten beoogen, niet voldoende mochten blijken, de regeering verdere machtsbevoegdheden moet verkrijgen. Turkije. De Mosoel-kwcstie. G h r i s t e n-d eportaties als voorzorgsmaatregel. Omtrent liet Engelsche memorandum, bij den Volkenbondsraad ingediend, in zake het lot der Christenen in het Mosoel- gebied, wordt nog •hot volgendo gemeld. Do aandacht van den Raad wordt erop gevestigd, dat de Turksche regeering blijk baar weer haar politiek begint van syste matische verdrijving van alle Christen bevolkingen uit het grondgebiel tusschen de z.g. „lijn van Brussel" en de grenslijn die door Engeland wordt verlangd. Er wordt verder aan herinnerd, dat die poli tiek begon, toen gewapende Turksche strijdkrachten de rivier de Hazil in Sep tember 1924 overtrokken. Wegens die mi litaire bewegingen van do zijde der Turk sche regeering heeft toen de Britsclie re gering het noodig geoordeeld, een speciale zitting van den Raad te Brussel te doen bijeenroepen, ten einde aldaar precies den status quo te laten bepalen, waaraan beide partijen zich zouden hebben te houden, conform art. 3 van het Verdrag van Lau sanne. Verder wordt er in hot memorandum op gewezen, dat op 9 September 's morgens om 9 uur een kleine afdeeling Iraksche troepen handgemeen raakte aan den Oos- lelijken oever van de rivier Hazil die deel uitmaakt van de „linie van Brussel" met een Turksche afdeeling. Nadat schoten waren gewisseld, trokken de Tur ken af. Het memorandum zegt dan, dat ofschoon dit incident op zichzelf onbeteekenend is, liet niettemin een duidelijke schending is van de door de Turken te Brussel gedane belofte. Sprekende over de Turksche acte zegt de „Manchester Guardian": „Getrouw aan hun oude politiek gaan de Turken voort bedoelde Christenbevolkingen, bijna zoo oud als het Christendom zelf, te ver trappen en heele dorpen „en masse" noord waarts naar verspreide punten in Anato- lië te expatrieeren. Deze oude Christenge meenschappen hebben "eeuwen van Turk- sclien haat in haar bergen in Noord-Mo- soel weten te overleven. Het cenige excuus voor de Turken kan zijn, dat tijdens den oorlog, die- gemeem schappen in opstand kwamen tegen het Turksche gezag en dat zij thans bij wiize ran voorzorgsmaatregel moeten worden weggebracht en beroofd van hun haardste den,-dip zü reeds sinds de tijden der Ab- bassiden hebben gehad. Deze gemeen schappen woorden thans wel bijzonder hard door de Turkscho soldatoska getrof fen, in strijd met uitdrukkelijke verplich tingen en met ieder begrip van mensche- lijklieid, doch in de lijn van een politiek, die van lang voor den wereldoorlog da teert". Marokko. De strijd met de Moeren. De landing bij Alhucemas. Het blijkt, dat de Spanjaarden te To- toean zich eenigermate bezorgd maken omtrent de positie van de troepen, die op 9 September geland zijn te Moro Nueva in de baai van Alhucemas. In weerwil van de tegenspraken blijkt, dat de geslaag de landing slechts een deel heeft uitge maakt van een onderneming op veel groo- tere schaal, die om tot dusverre niet ver klaarde reden werd ingekrompen. Thans wordt toegegeven, dat de gemelde landing to Kaap Quilales, in den Oosthoek van do baai van Alhucemas, niet plaats had, maar werd opgegeven. Het voorgebergte van Moro Nueva,waar de gelande troepen kampeerden werd ver sterkt, maar de troepen zijn op die rots achtige plek vrijwel verstoken van water en blootgesteld aan den Oostenwind, die reeds enkele dagen allen aanvoer van pro viand bemoeilijkt. Er is reden om te ge- looven, dat Moro Nueva aanvankelijk be sterad was als depot voor proviand en munitie voor een veel groolere expeditie. Aangezien het strand daar evenwel geheel open is, is dio plaats geheel ongeschikt als basis voor landingen, Verleden Vrijdag nacht was do Oostenwind daar zoo hevig, dat vier der lichters, bestemd voor do ont scheping, ernstig werden beschadigd. Sindsdien giert de wind aanhoudend uit die richting. Do weg Tetoea nT anger weer bedreigd. De weg van Tanger naar Teloean is we derom gesloten. Gistermorgen vroeg is uit die richting aanhoudend geschutvuur ge hoord, zoodat blijkbaar weer ernstige ge vechten plaats hebben. Te Tanger zijn ech ter nog geen berichten dienaangaande ontvangen. Wel is bekend, dal de Djeballa's in weer wil van hun jongsto nederlaag te Ben Karrich, zich opnieuw verzamelen voor aanvallen op de Spaansclie liniés. Uit Rabat wordt gemeld, dat de Fran- sche troepen op schitterende wijze het massief van Bibano heroverd hebben. Koninklijke besluiten. Burgemeesters. Bij Kon. besluit is aan H. M. van Beur sen, op zijn verzoek, met ingang van 1 November, eervol ontslag verleend als burgemeester der gcmccnlo Haps. Bij Kon. besluit is benoemd tot burge meester der gemeente Rockanje P. F. Zee man: met ingang van 1 October, tot burge meester der gemeente Veenendaal mr. J. J. P. G. van Kuyk, met toekenning van ge lijktijdig eervol onl.slag als burgemeester der gemeente Vreeswijk. Eerste Kamer. De opvolger van den h e e r Do Waal Ma 1 ef ij t. Opvolger van don heer de Waal Male- fijt, die voor liet lidmaatschap van de Eerste Kamer bedankt heeft, is de heer H. Amolink, le Utrecht, secretaris van het Christelijk Nationaal Vakverbond, als hoedanig hij ook ziljing heeft in den Hoo- gen Raad van Arbeid, ingevolge het door den minister van arbeid, handel en nij verheid gepleegde overleg met vakcentra- Ion van arbeiders. Vragen van Kamerleden. De Waalsdor-psche duinen bedreigd. Op vragen van liet lid van de Tweede Kamer den heer IJzerman, in verband met een voornemen lol afgraving van een doel van de aan liet rijk behoorendo duin strook langs den Waalsdorperweg le 's-Gravenliage, luidende: 1. Is het juist, dat liet voornemen be slaat over te gaan lot het doen afgraven van een deel van de aan hel Rijk behoo rendo duinstrook langs den Waalsdorper weg te 's-Gravenliage? Zoo ja, is de minMer dan bereid mede te doelen, of, in verhand met het ant woord, 23 October 1922 door den loon- maligen minister van financiën gegeven op de tweede van do 20 October 1922 door ondergeleekende ingediende vragen, om trent bovenbedoelde afgraving overleg is gepleegd met het gemeentebestuur to 's-Gravenliage en advies is ingewonnen van de Vereeniging tot behoud van Na tuurmonumenten in Nederland? 2. Is de minister bereid, indien boven genoemd overleg is gepleegd en bovenge noemd advies is ingewonnen, de hierop betrekking hebbende bescheiden te doen piüiliceeren of zo ter griffie van de Twee de Kamer der Slaton-Generaal te doen nederleggcn, ter inzage voor de leden dier Kamer? heeft de minister van financiën geant woord: 1. lid 1. Het is don ondergeteokende hekend, dat do afgraving van' een deel der voor 't publiek niet toegankelijke mili taire Staatsduinslrook door zijn ambtge noot van oorlog wordt overwogen, voor zoover betreft het ongeveer G H.A. groolo, onbegroeide, westelijke gedeelte van die strook. Over deze afgraving is de onder- geteekende nog met zijn genoemden ambt genoot in briefwisseling; lid 2, dit overleg is geploegd en het hier bedocldo advies is ingewonnen. 2. Overlegging van do hierop betrekking hebbende bescheiden acht de ondergcloe- konde, als ongebruikelijk, niet wensche- lijk, doch hij voegt hieraan toe, dat deze bescheiden zich togen afgraving do.or den staat uitspreken. De Kamerclub van den Vrijheidsbond. De Tweede Kamerfractie van den Vrij heidsbond heeft als voorzitter gekozen mr H. G. Die:-elbuys, als secretaris mr. G HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Nederlandsche bezwaren over het Deen sche voorstel inzake het Permanente Hof voor Internationale Justitie te Den Haag. De Christendeportaties in Turkije. De landing de^ Spjanjaarden bij Alhu cemas in Marokko is niet zoo'n groot suc ces geweest. BINNENLAND. De voordracht voor een voorzitter van de Tweede Kamer (2de blad). De begreoting van Waterstaat voor 1926 Betere Rijkswegen (2do blad). De begroeting van Posterijen. Telefonie en Telegrafie voor 1926. Verlaging ta rieven (2de blad). Het a.s. R.-K. Middcnslandscongres. 1 „Overheid en Middenrtand". (2de blad). LEIDEN. De plechtige consecratie van de nieuwe Si. Josephkerk. A. Boon en als penningmeeslorcs mej. Joh. Westerman. De anti-revolutionaire Kamerclub. In de Dinsdagmiddag gehouden ver*i- dering van de anti-revolutionaire Tweede Kamercluh is als voorzitter aangewe/'n mr. Th. Heemskerk, als vice-president dr. E. J. Bc-umer en als secretaris mr. II. Bijloveld. De christelijk-hislorische Kamerclub. Hel bestuur van de christelijk-hisl'>;i- scho Tweede Kamerclul) is als volgt sa mengesteld: voorzitter dr. J. Th. de Vis ser, tweede voorzitter J. P>. Snoeck Ilen- kemans, secretaris If. W. Tilanus. KEBfKBfllEUWfS Het kapittel der Pater Minderbroeders. In de benoemingen voor het Provin ciaal Kapittel der Pater Minderbroeders, gisteren in ons blad geplaatst, is 'n zeUmt geslopen. De zoeroorw. pater Josaphat Hulshof en de zeereerw. pater Nolascus van Vliet zijn niet benoemd tot gardiaan en vicaris van een klooster le Haarlem (hetwelk niet bestaat), maar van het kloos ter te Heerlen. Verder is er geen Klooster te Baarlo maar te Baarlo. JJIT OF. VOORSCHOTEN. Eerste steenlegging nieuwe raadhuis. In oms blad van Dinsdag gaven wij een. korte weergave van du Eerste Steen) - ging van hot nieuwe Raadhuis. Een uit voeriger verslag van do rede van bur g meester Vcrnode moge hier voiVen: Alvorens de plechtigho d zou plaats leb ben richtte do burgemeester zich lol do aanwezigen met da opmerking dat dit n letterlijken zin wel niet de eersto steen, maar (lan looli, één van do eorslo s'eenon van het nieuwe raadhuis zou zijn en dat hij even wensolrto torug Ie z en op de ja ren, die voorafgingen. Hot is dan, aldus spr., 32 jaar geleden dut ik in deze ge meente kwam, om liet ambt van secretaris op mij ie nenfen. De secretarie uit die da gen is thans een stal, de stal van Grim de ken, Men vond daar een tafel en enkele kasten en zoo klein was 't daar, dat men de menschen d o op de secretarie kwamen-, moest verzoeken b j de kasten we? te gaan, waaneer daaruit iels moest worden ge haald. Verder was er nog oen klein hokje voor den burgemeester on. als hier tjvoö mensclien waren, was het vol. De verga deringen van den raad hadden plaats in een zaal, die alleen was te ber&iken door enkele ondoraardschc gewelven hetgeen vooral voor Taenschen op leefüjd niet zon der gevaar was. In 1894 heeft mijn voorganger al inge zien dat de;.e toestand zoo Vet kon blij ven. Er werden plannen gemaakt alles op de Voorstraat te brengen. Raadhuis, Post en Telegraafkantoor. Maar de gemeente raad was hiervoor niet te vinden, de kosn ten waren te hoog. Thans gaat dat gemak kelijker, vooral na de oorlogsjaren In 1894 word toen aangekocht een hoerenhuis cn ingericht voor secretarie en sedert dat jaar werden daarin ook do raad.svergaderinn gen gehouden, totdat in 1905 een flinke raadszaal is bijgebouwd die in een drin gende behoefte voorzag. Langzamerhand bleek dit raadhuis on voldoende. Er was geen kamer waar men beliooiLijk don burgemeester kon spreken, er was geen kluis, or was geen kamer voor commissie-vergaderingen. Toen kwam liet denkbeeld van een nieuw raadhuis. Wanneer een overtuiging wordt op gé* drongen gaat hel niet, maar wan-neer het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1