16e Jaargang. BAANDAG 14 SEPTEMBER 1925 No. 5047 3)e £oidóoke (BouAant' 0© ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Lelden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaaL Franoo per post 12*95 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen beta&ng van 50 ©t. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke numsaera 5 et, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 it Dtt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 1G - LEiDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 2 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Gewone advertontiën 30 cent psr regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s adverUmUen, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen wwden aangeboden of gevraagd, huur cd ver*' nuur, koop en verkoop f 0.50. Oit nummer bestaat uit twee bladen. Voorlichting. Een onzer abonné's wijst er ons op, dat Leiden gecolporteerd wordt met boe ien, waarop de anti-Katholieke strekking duimen-dik ligt boeken, van het bek and allooi, tan zulk een laag gehalte en met zulk een duidelijk-sprekende p erf Lede be doeling, dat, helaas, goede trouw noch bij de schrijvers en uitgevers noch bij de col porteurs, zoo deze verstandelijk normaal ontwikkeld zijn, kan worden veronder steld. 't Zijn hoeken van het allooi van De Zwarte non, Papenspiegel e.d. Het verschijnen van znlke hoeken toonlt wel heel klaar aan, tot welke afschuwwek kende buitensporigheden de vrijheid van drukpers lelid't- 't Moet vanzelf sprekend zijn, dat Ka tholieken de uitgave van dergelijke geeste lijke en moreele vuiligheid niet steunen, door iets daarvan in hun huis toe te laten. Hef inzien daarvan zelfs acht ook iedere Katholiek heneden zijn waardigheid. Op andersdenkenden, die ook wanneer het den Katholieken betreft wei-denken en nadenken, kan dergelijk geschrijf geen in druk maken. Misschien helaas wel op de schare van hen, die vrijwel alles slak- keu, wanneer het anfi-papistisoli is. Maar het moest eigenlijk ook voor alle riet-Katholieken van zellf sprekend zijn;, dat zij met dergelijk vies geschrijf niets ie maken willen hebben. Als wij vernemen van een dergelijke colportage, dan dringt cars weer zoo scherp naar voren de wenschelijkheid en aoo&zakelijkheid van ware voorlichting over de Katholieke Kerk onder nief-Ka- tholieken. Dat wij ons daarop meer toelegden! Het kan zoo goed zijn, eens een en an der dit een Katholieke courant door een Andersdenkende te laten lezen. Het kan zoo goed zijn. -r.m nummers vmi W5E uitstekend apologetisch.' maandblad „Het Schild" onder de aan dacht van niet -Katholieken te brengen. De waarheid betreffend de Katho lieke leer moet meer gekend worden. Daarvoor hebben wij te zorgen en ons in te spannen. Voor onwaarheid en leugen en laster betreffende de Katholieke Kerk zorgen anderen maar al te goed. Inzameling Stormramp 1925 Bij den penningmeester van het Storm ramp-Comité zijn de volgende giften inge komen: E. 10 Busje winkel J. G. van Dijk 14.47* B. H. W. 2.— P. 5.— Werkplaats-personeel der N.Z.H. T.M. te Rijnsburg 4de en laat ste week 13.10 Mej. C. P te Voorhout 1. Personeel Leidsche Katoen-Maat schappij 23.25 J. P. M. 10.— S. C. te Zoeterwoude 2.50 H. H. Th. v. V. 5.— Dames IL 5— M. S. 10.— N. N". 25.— A. A. v. R. 10.— P L. v. G. 10.— Giften worden nog gaarne aangenomen bij den penningmeester, den heer P. Muys van de Moer, Plantsoen 49, Gironummer 57471. BU8TENI.ARSD Volkenbond. De Volkenbondsvergadering. Spanje, Japan en B e 1 gië aan het woord. De Zaterdagvoormiddag gehouden zit- tin van de Assemblee heeft een reeks van interessante toespraken gebracht der ge delegeerden van Japan, België en Spanje. In het hijzonder heeft de redevoering van Quinones de Léon, den Spaanschen ge delegeerde, sterk de aandacht getrokken. Deze diende een motie in betreffende het veiligheidspact. „De Volkenbondsvergadering, die do zaak van den vrede wonscht te dienen, blijft ervan overtuigd, dat het een drin gende noodzakelijkheid van het oogenhlik is, het wederzijdsch vertrouwen onder de volken te herstellen. Zij verklaart nogmaals dat de aanvalsoorlog een internationale misdaad is, en neemt nota van de verkla ringen, door den Raad en de Assemblee ufgelegd, in verband met het protocol, dat vreedzame regeling van internationale conflicten beoogt, alsmede van het feit, dat bedoeld protocol tot nu toe niet een voldoend aantal ratificaties heeft verkre- om te kunnen worden uitgevoerd. benn Zij nam mét instemming kennis, va de oeiingen, welke eenige staten thans ondernemen, om deze kwestie Joor het af sluiten van wederkeerige veiligheidsver dragen tot een oplossing te brengen in den geest van het veiligheidspact en in over eenstemming. met de grondgedachte van het protocol, namelijk arbitrage, veiligheid en ontwapening. De motie constateert verder, dat een .der gelijk vertrouwen niet beperkt mag blijven tot een bepaald gebied, maar uitgestrekt moet worden over de geheel wereld en spreekt dan den wensch uit, dat, als 't pact bij den Volkenbond geregistreerd zal zijn, de Raad 't bestudecren zal, om op de ze gende Volkenbondsvergadering rapport uit te brengen over den vooruitgang, welke in de kwestie van algemeene veiligheid door dit pact is bereikt. De Volkenbondsvergadering verplicht ich opnieuw, om tot de bevestiging van den vrede langs den beteren weg van ar»- hitrage voor veiligheid en ontwapening ■er-der te blijven werken en verlangt van den Raad de organisatie van een confe rentie voor te bereiden tot vermindering der bewapeningen, zoodra de Raad van mening zal zijn, dat deze uit een oogpunt an algemeene veiligheid uitvoerbaarheid beeft. De Japansehe gedelegeerde, graaf Isji, betoogde, dat regionale verdragen volgens de Engelscheopvatting den wereldvrede beter zullen dienen dan het vredesprotocol an Genève van verleden jaar. Spreker vervolgde, dat de arbitrage-ge dachte den voornaamsten inhoud dezer verdragen moet vormen. De voormalige Belgische minister van Buitenlandsche Zaken, Hymans, ver klaarde, dat arbitrage alléén geen werke lijke garantie voor den vrede kan bicden, doch dat ook de dwang van materieele sancties noodzakelijk is. Moreele sancties zijn niet voldoende. De onmogelijkheid om op het oogenhlik reeds, oen algemeen sys teem voor de veiligheid der wereld op te bouwen, maakt de afsluiting van regionale .verdragen noodzakelijk. Het thans in voorm?r.^,j-llg zij^le veiligheidspact biedt do mogeiijUL-.-». heid voor een deel van Europa op een so- lieder basis te brengen. Daaróm juicht de Belgische regeering de op liet oogenhlik zwevende onderhandelingen van harte toe Duitschland. De kwestie-Wirth. De houding van Berlijn en Brandenburg. De af deeling Groot-Berlijn en Branden burg van het centrum heeft in een verga dering van gedelegeerden met algemeene stemmen een motie aangenomen, waarin gezegd wordt, dat de provinciale bonden van de centrumsfractie verwachten, dat zij er nauwkeurig voor zal zorgen, dat liet democratische karakter van de Duitscho republiek onvervalscht gehandhaafd blijft Van den partijdag wordt verwacht, dat hij zorg zal dragen voor den terugkeer van dr. "Wirth, die het. volle vertrouwen van de kiezers bezit, in de rijksdagfractie en dat voortaan de rioodige zorg zal worden be sleed aan bet in stand houden van het vertrouwen tüssclien de fractie en de kie zers. Engeland Het Britsche vakvereenigingscongres. De Empironpolitiek ver e.or d'e eld Zaterdag, den laatsien dag van het Tradcs-Union-Congress te Scarborough, is een -motie in discussie gebracht, waarin het imperialisme wordt veroordeeld. In deze motie wordt voorts verklaard, dat de heerschappij van Engeland over niet-En- gelsche volkeren een soort van kapitalis tische Uitbuiting is, welke ten doel heeft, dat Engeland op goedkoope wijze grond stoffen in bezit kan krijgen, waardoor de levensstandaard der Engelsche arbeiders wordt gedrukt. Zij dringt er bij het congres op aan, hiertegen een krachtige oppositie to voeren, en het zelfbestemmingsrecht van alle deelen van het Britsche rijk te propa geer en. Deze motie werd door Thomas, den vroegeren. minister van Koloniën uit het Labour-kabinet, krachtig bestreden, doch met groote' meerderheid, (n.l. 3.028.000 te gen 79.000 stemmen) aangenomen. Vervolgens werd de algemeene raad voor het volgende jaar gekozen. Alle nieuwe leden zouden tot den gematigden vleugel- behooren. In zijn sluitingsrede heeft de voorzitter, Swales, nog medegedeeld, dat de conferen tie den Algemeenen Raad machtiging heeft gegeven, zijn pogingen voort te zetten ten einde de Russische vakvereenigmgen tot het I.V.V. te doen toetreden en.de inter nationale eenheid te bevorderen Roemenië. 400 boeren voor he* gerecht. De Boekarcslcr correspondent van .do „Maneb Guard" me*fr, dat in de Chisimau i gevangenis 490 Bessarabischo hoeren te recht staan wegens beweerde rne-loplich- tighoid aan den communistischen opstand te Tatar Bunar. Vertegenwoordigers der pers worden niet toegelaten. (De Tatar-Bunar-opstand was een po ging waarschijnlijk onder leiding der sovjets «ra een onafhankelijke Molda- vische republiek te stichten aan de Roe meense lie zijde van de Dniester': Turkije. De Mosoelkwestie. Turk ij e wil Z u i d-M o s o 1 afstaan. De Turksche gedelegeerde te Genève verklaarde, dat Turkijè bereid is, tiet Zui delijk gedeelte van het Villajet Mosoel, dat noodzakelijk is voor de watervoorziening van Irak, aan Irak af te staan. Verder stelde deze gedelegeerde voor, dat een veiligheidspact gesloten zal wor den tusschen Turkije, Irak, Perziü en Groot-Brittannië. Van Fransche zijde worden pogingen gedaan, om de Mosoel kwestie te verdagen tol December a.s. T u'r k s c hR u s s i s c h e s a.m e n- werking. Uit Moskou wordt gemeld, dal aldaar onderhandelingen gevoerd worden tüs sclien Turkije en Rusland in zake een ge meenschappelijk optreden in de kwestie van het Nabije Oosten. De Turksche ge volmachtigde in Moskou had een bespre king met Litwinof, die, ten einde Turkije in zake 'de Mosoelkwestie te steunen, toe zegde het oprichten van con Engelsche vlootbasis in de Zwarte Zee niet te zullen toelaten Syrië. De toestand in Syrië. Een aanbod aan de F r a n s c h c n. Dc „Times" meldt uit Beiroet: Gemeld wordt, dat Noeri Es Sjaalnn, de lelSéV. KVïi'fCh: dan 1' ran kruk gen de Drusen heeft aangeboden en ook de veiligheid wil waarborgen van den weg bij Doemeir op 50 Eng. mijlen van Damascus. Bij een aanval der Drusen op het chris tendorp Ileenv werden 4 christenen ge- dpQd en 8 gewond, terwijl 4 Drusen ge dood werden. Arabië. Dc strijd tusschen Ibn Saoed en Hoessein. Een conferentie te D j c d d a. Minnenkort wordt te Djedda, aan de Ronde Zee, tusschen de vertegenwoordi gers van Hoessein, den vroegeren koning van den Hedjaz, Ibn Saoed en Groot- Brittannië een conferentie gehouden om een uitweg te zoeken uit de bestaande impasse, waarin zich thans hot conflict tusschen de Waliabielen van Ibn Saoed en de dynastie van Hoessein bevindt. Toen door den val van Mekka koning Hoes sein moest aftreden-en zijn regeering de vlucht nam, was de toestand vastgeloopen. Wegens de groote onrust in de Mohamme- daansche wereld en in het bijzonder den politieken toestand in Arabië, heeft En geland thans besloten, niettegenstaande hot zich tot nog toe afzijdig hield, het initiatief te nemen tot het bijeenroepen van bovenbedoelde conferentie. Marokko. De strijd met de Mooren. Hevige gevechten. De Spanjaarden hebben een tweede lan ding uitgevoerd ditmaal in den Oosthoek van de baai van Alhucemas. Zij zijn thans vrijwel meester van de kust gelegen tus schen die baai en Moro Nueva. waar do eerste landing geschiedde. De afstand tus schen de beide punten dwars over de baai is circa 20 K.M. In hot Westelijk centrum ligt op korten afstand van de kust Ajdir. Abd-el-Krim's hoofdkwartier. De beide landingen werden zeer voorspoedig uit gevoerd, onder dekking van hevig geschut vuur der vercenigdc Spaanscho en Fran sclië violen. De kanonnen van de Riffs konden niet veel nadeel aanbrengen, hoewel verschei dene oorlogsschepen werden geraakt. Het wekt te Tanger groote verbazing, dat de Spanjaarden hun geslaagde lan dingen en dc daarop gevolgtic successen niet-beter hebben weten le benutten om op de inboorlingen indruk te maken, terwijl de Riff-propaganda te Hanger ijverr wordt voortgezet. De Djeballaslammcn gaan voort met hun aanvallen op de Spaansche linie bij Boni Karich. Fransche oorlogsschepen bombardeoren opnieuw de Anjera-dorpen. De Fransche troepen konden na een he vig bombardement op de yijaridelijke stel lingen, langs een front van circa 57 K.M. voortrukken. Dit bracht de Fransche le gers terug tot de posten, die vroeger dééls ontruimd moesten worden, anderdeels door dc Riffs werden veroverd. De slagvelden van April, Mei en Juni werden bereikt en zelfs gepasseerd. Een geweldige macht, bijgestaan door artille rie, tanks en vliegmachines, drong den vijand terug naar een uitgestrekt gebied, dat de grens vormt tusschen hol Riff en het Fransche protectoraat. Een regen van granaten daalde neer op dc Riffs en Dje- balla-contingenlon, die niettemin krachti ger! tegenstand boden,waar dit mogelijk was. Bij den aftocht betwisten de Riffs den tegenstander iederen duimbreed grond. Allerwegen wordt erkend, dat de Riffs zich moedig verdedigen. De Fransehen hebben overal de gestelde doeleinden bereikt en zijn in sommige ge vallen zelfs nog verder kunnen gaan. Uit Parijs wordt gemeld, dat maar schalk Pélain de Fransche troepen na de erste sucpessen van het offensief thans eenige rust gunt. Verbindingen worden eorganiseerd met de achterhoede, wegen en bruggen worden aangelegd. Een po- ing, welke door de Riffs ondernomen erd om de Franschen terug te dringen mislukte. De Franschen hebben 9 mijl grondgebied gewonnen. Defensieve posi ties worden gemaakt. BINNENLAND HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Een Spaansche motie In de vergadering van den Volkenbond. Het offensief der Franschen is tot stil stand gekomen. De Riffs verdedigen zich hardnekkig. BINNENLAND. Viering 650-jarig bestaan van Amster dam. Koninklijk Bezoek. Het Provinciaal Kapittel der Paters Franciscanen. (Kerknieuws, 2de blad). De prae-adviezen van Mrs. van Spacn- donca en Kortenhorst over de Nederlandij sche handelspolitiek en over een toekom stige welvaartspolitiek voor het Wclvaartc- congres der R.-K. Werkgevers (2de blad). Bij het Steuncomité voor de stormramp is bijna 2 millioen binnengekomen. (Ge mengde Berichten, 2de blad). LEIDEN. Een nieuwe spoorbrug over de Haarlem- niertrekvaart. HET 650-JARIG BESTAAN VAN AMSTERDAM. Koninklijk Bezoek. Het 650-jarig beslaan van Amsterdam is heden door cle burgerij met opgewektheid gevierd. Om 10.53 uur arriveerde de Koninklijke veem, waarmede II. M. dei Koningin, Haar Gemaal en die Prinses niaar Am sterdam zijn gekomen. De Koningin werd verwelkomd door Burgemeester W. de Vlugt, die vervolgeus aan» H. M. voorstelde de drie aanwezige .wethouders, in ambtsgewaad gekleed, do hoeren J. ter Haar Jr., Dr. I. H. J. Vos Hierna react ut- tusschen een haag van wuivende men- schen onmiddellijk langs Damrak, Dam, Rok'n, Muntplein, Vijzelstraat, Heeren gracht, Nieuwe Spiegelstraat en Spiegel gracht naar het Rijksmuseum. Daar hebben de Hooge Gasten de Histo rische Tentoonstelling bezichtigd, Door den Hoofddirecteur vaal het Rijksmuseum, den heer Schmidt Degener en het Hoge lijk,sch Bestuur van het Genootschap Amsteloda-mum", dait de Tentoonstelling georganiseerd heeft, :s Have Majesteit aan den ingang van het Museum onlviangien. Op de Tentoonstelling zijn de leden der' TentoonsicHings-coniniissie aan de Ko ninklijke Familie voorgesteld. Vergezeld van Prof. H. Brugmans en Dr. Breen, resp. voorzitter en secretaris van het Genootschap, maakte onze Lands vrouwe een rondgang d'oor de Tentoonstel - Uilig. Na ongeveer drio kwartier in de Tenioons't eiMmgszalen vertoefd te hebben, verlieten de Koninklijke Bezoekers om twaalf uur het Museum, vanwaar door het Vondelpark en langs Overtoom, Const. Huygenstraat. Nassaukado en Rozengracht naar hot Paleis op den Dam gereden rerd. Toen do Koninklijke Familie zioh m haar vertrekken had teruggetrokken, bleef een groot de-el der menigte, die voor hot Paleis stond opgesteld, om Hare Majesteit toe te wuiven nog gcrulmen tijd on den Dam vertoeven tot hot aanhoor en van do O uil-Hollandse! ie bedoren, weiko de hoor J. Vincent op hét carillon op het Konink lijk Paleis zoo meesterlijk uitvoerde en waarvan hof. voornaamste lied was; dat van Richard Hol: „Waar eens de zee meeuw vloog' De kinder en waren dos morgens ï'n de goVrenlheul gesteld prettig feest Le vieren. Wandeltochten met muzmk werden go- houden en nadat de vroobjko kin der op tochten ongeveer abc wijken van de stad waren doorgetrokken, worden op 2o ver schillende plaatsen in speeltuinen sport en kinder feesten gegeven. Te 2 uur 's middags verzamelden zich vele groepen kinderen op hot. terre'ai van do Amsterdamsohe IJsclub. Deze groepen hest-onden uit kinderen der weeshuizen van de verschillende" gezindien on andere gestichten en de kinderen van de vorceni- gingen, die aangesloten zijn hij den Am- éterdamsehen Oranje Jeugdbond en van verschillende andere verecnlgingen. Hot jubileumspel, dat in tegenwoordigheid van vele belangstellenden in het Stadion werd opgevoerd, was verdeeld in drie ta- feroelen. Vóór de pauze zag men als algemeene geschiedkundige inleiding hot fort her dacht.'dat Fieri,s V in 1275 den bewoners van Amste'reclomme tolvrijheid schonk. De tweede afdeehng bracht een drama- ti.seering van hot slot van Vondel s „Gijs- hreglht van Aemstol". Men 'is getuige van den ondergang der s'ad. Eer-1 ziet men 's vijan-ds aanval op Kerstnacht, dc nver- ivicriiioimit"» van Stadhuis en Kerk. die aan dien kant van den hoof din,gang van liet Stadion zijn opgesteld, en dan de belege ring van den Burcht, welke aan den over kant is opgericht. De Schutsengel R'afaël voert op Gijs- breohts gebed de belegerden veilig over hot IJ weg. Na de pauze doet Rafael de grondleg gers van Amstei'-s macht: Gijshrecht, Ba- doloch en hun gezin, uit den Ho ogen getui ge zijn van dien. Moei der stad door de eeuwien heen. Hiertoe zijn een achttal „blijde inkomsten" uit Amsterdam's ver- leden gekozen, waar ei,een en vreemde vorsten wedijveren in liefde voot de Kei- zorsötad. Een gxoolsche ihulcle aan de Stedemaagd en een ommegang van circa 750 medewer kers besluit dit spel. Om twee "uur 18' ice va n van het Paleis uitgereden om allereerst 'het tweede gedeelte van do Histprscho Tentoonstelling, dat in het Stedelijk Mu seum is ondergebracht, dn oogenschouw te nemen. Aan het bezoek ging r'itoer vooraf. Te half drie was dc Koninklijke Stoet bij het Stedelijk Museum aangekomen waar Hare Majesteit door den Tkreoteur, den heer Baard, werd verwelkomd^ Evenaks des morgens in het Rijksmu seum, werden de Koninklijke Gasten ook nu rondgeleid door de bestuursleden van 'het Genootschap Amstclodamum. Een klein half uur bracht do Koningin in do Tontoonshdhngsizalen door en na van do tentoonstellingscommissie onder het heili gen van Hare groote ingenomenheid met 'het geëxposeerde afscheid eenomon lo hebben, lmgaf die Koninklijke Familie z'cli ïi-aa.r het IJsdubtorrein. waar -- zooals 'hiervor-en reeds vermeld de K:nderj feesten plaats hadden Gedurende 25 minuten verloofden de Ken ïrngm met Haar Gemaal en Dncliter te midden van die fees'vierende kitndeven. Daarna vmdvok do Kani-iik'iike Fanv'-io 'naar het Stadion lot bijwoning van een gedeelte van het Jubileum-Spel, waarover w-ij hiorvorén reeds het een en ander vermeldden. Te kwart over vier vertrok hel Kon nk-< lijk Gezin langs een -omweg naar liet Sta tion, uitgeleide gedaan door den BurgeJ meester cn die Wethouders Vos, Tor Haar en Von Frijtag Drahbc, waarna de Konhm gin en de Prinses naar Den Haag reisden, ma afscheid genomen to hebben van den Prins, die te Amstcrda.m bleef om deel: te nemen aan het gastmaal', dat vanavond! door het, Gemeentebestuur' wordt aange-" Idch't. Naar wij vernemen, werden ven Syndi-i calisUscbo zijde m de laatste dagen afJ fichés aangeplakt, waar'in vooral ernst:gd beschuldigingen werden geuit legen het sladuhestuur. Bovendien werden van de- zehde zijde oranje-kleurige blaadjes ver-i kocht, waarin eveneens logen do Bogeo-* ring en het Amsterdamscho Stadsbesluuf werd geageerd!. Door do politie z'jn de zo affiches voor zoover zo reeds waren op-", geplakt verw' id erd. Ook tegen dien verkoop der oranie-kleiH ]v,go hoekjes, die blijkbaar in die kleur drukt zijn om ze als feestprogramma voor het 050-jarig hoslaatn va.n Amster-" dam te doen doorgaan, wordt door de li tie stelling genomen. Gisteren zijn tal van Amsterdammers bet slaclitoffer van deze bedriegerij worden. Zij kochten de „Oranjedjoekjfu A 5 cent. die als Extra-edLlio van Stad" aan don man gebracht werden. Koninklijke Besluiten Onderscheidingen Bij K. B. zijn tawrf W I'M** den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1