•Ibe Jaargang.
MAANDAG 7 SEPTEMBER 1925
No. 5041
0e ABONNEMENTSPRIJS bedraagtblj vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bii onxe Agenten 20 cent per week 12.60 por kwartaal,
franco per post I 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'a ver-
krii 'baar tegen betaHng van 50 et. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Aftonéerljjke nummers 5 et, met GeïlluBtreerd
Jfcndagsblad 9 et
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 T. POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewono advortenliên 30 cent per regot
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertontlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen woeden aangeboden of gevraagd, huur en ver»
huur, koop en verkoop 10.50.
pit nummer bestaat icit twee
bladen.
y Het schoone en goede. t
Ei' ia in de vorige week in deze" stad
heiden van Katholieke zijde inderdaad
■wat goeds gedaan tod vcirmiiing van den
smaak voor liet schoone, de ambitie voor
het gnede en j,n deze week wordt dat
iten (leole voortgezel.
Witf bedoelen allereerst do Vaandelten-
lootótélting, georganiseerd door dein R. K.
Volksbond in ..Musis" (Plantsoen). De
hcev A. Aspeidagh heeft verleden week
in on-s blad kort en duidelijk aangewezen,
waarom zulk oen teniloonstoTing nuttig ia.
En wij waren liet met genoemden kunste
naar volkomen eens.
B ij n a ieder onzer i- gcovanhseerd
en kan dus in de gelegenheid konten, op
het aanschaffen of re-tamoeren van een
vaandel invloed te mogen uitoefenen. In
ieder geval ziet elkeen herhaaldelijk
vaandds en alls man of vrouw van eenige
ontwikkeling moet hij of zij het dan op
prijs stellen, zich er rekenlschap
van te kunnen geven, waarom dat vaan-
del in meerdere o! mindere male mooi,
ui et-mooi of 1 eel ijk moet lioeten.
WöTmi, voor het verwerven van die ken
nis en de vorming van dien smaak biedt de
Va anttelteiiloon >1 ell ing een uitmuntende
gelegenheid, kien kan daar rustig 'n 125-
ial vaandels bezien en vergelijken; men
kaii van heden af zien. aan welke van die
vele een deskundige jury een prijs heeft
verleend; Woensdag zal men daarenboven
een rondgang kunnen maken onder be
kwame leiding
Wij hopen daarom, dat er ieder en mid
dag en iederen avond van doze week (van
2—j en 7—10 uur) belangstellenden op de
tontoonsbeling zullen aanwezig zijn. (De
enlre^ bedraagt maar enkele centen).
Waar xiemand minder dan Zijn Excellen
tie de Pauselijke Internuntius deze ten-
4'oonsteftiiiig Zaterdagmiddag hoeft
willen bezoeken, daar zullen anderen hot
(och zeker wel niet. de mociito niét waard
vinden!
Wij bedoel Gin op de tweede plaats de
vertooning van de film ,.Hoe ik miijn kind
gedood heb", gedurende die geheele vorige
week in de Stadsgehoorzaal. Hot Centraal
Bureau der K. S. A. heeft bij zijn fÜm-
exploNafie, als wij hot wel weten, als di
rect en eerste doelversterking van zijn.,
belaas, niet overvloedige geldmiddelen.
Maar. afgezien van d't onmiddellijke doel
d'e Tv. S. A. doet met do exp'oiitatie va.n
een film a's" genoemde een uitstekend so
ciaal werk. Tc 'Oivover de vele öf slechte öf
waar Vooze producten van de cuiemato-
piapb-'e stelt het met genoemde fitot een
ultvoeving. die. zooals wij zeidien, den
smaak voor hot schoone, de ambitie voor
liet goede versterkt.
Inzameling Stormramp 1925
Bij den Penningmeester van het Storm
ramp-Comité zijii weder do volgende giften
ingekomen:
Mevr. M goh. O. f 10.—
Mej. C M. G 2.50
Mej. M. A. 10.
Giften worden nog gaarne aangenomen
bij den Penningmeester, den heer F. Muys
van de Moer. Planrfoen 49, Gironummer
57471. Verantwoording zal in het vervolg
slechts éénmaal per week plaats hebben,
BUITENLAMP
De Veilipheidskwestie.
r De a.s. ministerconferentie.
De plaats nog niet bekend.
Chamberlain, Briand, Vandervelde en
Scialoja, die momenteel te Genève vertoe
ven, hebben een bespreking gehouden,
waarop besloten werd na afloop der juris-
tcnconferentie to Londen een nieuwe con
ferentie te houden, waartoe ook Slrose-
mann zal worden uitgenoodigd. De plaats,
waar deze conferentie zal bijeenkomen, is
nog niet vastgesteld. Men wenscht daar
over trouwens de grootste geheimhouding
te bewaren.
Volgens de „Vorwarts" hebben de geal
lieerde minister-presidenten te Genève
het bijzonder de ontruiming van de Keul
sche zone besproken. Principieel zouden
zij overeengekomen zijn, deze zone binnen
drie maanden le ontruimen, daar een spoe
diger ontruiming op grond van militaire
overwegingen niet mogelijk is.
In bet „Berliner Tageblatt" wordt 'de
niecning geopperd, dat, als het in verband
niet den politieken toestand in Duitschland
niet mogelijk zal zijn, dat dit land tol den
Voltenbond toetreedt eer het veiligheids
rad onderteekend is, deze toetreding ge
lijktijdig met de onderteekening van het
pact kan plaats hebben. Van Engelsche
zijde zou een vingerafwijzing in die rich
ting gegeven zijn.
De bijeenkomst der ministers van Bui-
lenlandsche Zaken zal, naar men in de
Engelsche hoofdstad verwacht, binnen
twee of drie weken plaats hebben, waar
schijnlijk in Zwitserland.
Het vertrek der juristen
uit Londen.
De Duitsehe vertegenwoordigers op de
juristenconfernlie le Londen zullen.eerst
in den Iqop van deze week te Berlijn te
rugkoeren. Dr. Gaas zelf blijft echter nog
eenige dagen in Londen. Na zijn terug
komst in Berlijn zal een kabiuetsraad der
Rijksregeering worden gehouden, ten ein
de de bereikte resultaten te bespreken.
Eerst daarna zullen alle bijzonderheden
omtrent de juristenconferontie worden ge
publiceerd.
Reeds thans merkt men op, dat dr,
Gaus met het pactontwerp der westelijke
mogendheden naar Berlijn terugkeert,
waardoor de weg voor een conferentie der
ministers van Buitonlandsche Zaken open
staat.
Volgens het „Berliner Tageblatt" ver
langde Engeland op do juristenconferen
tie, dat alle kwesties zonder uitzondering,
die gevaar voor het uitbreken van een oor
log opleveren, aan den Volkenbond moe
ten worden voorgelegd
Volkenbond.
De controle over Oostenrijk.
N og niet opgeheven.
De geheime besprekingen der finan-
cieele commissie van den Volkenhond voor
Ooslenrijk hebben in de kwestie der op
heffing van de financicele controle tot het
resultaat geleid, dat oen algeheele ophef
fing dezer controle en ontheffing van mr.
Zimmerman van zijn functie van commis
saris-generaal van den Volkenbond in
Oostenrijk met ingang van 1 Januari a.s.
niet kan worden verwacht. Daarente
gen zou de controle belangrijk worden ver
zacht. Engelsche en Amerikaansche fi-
financieelc kringen moeten zich tegen al
geheele opheffing hebben uitgesproken,
aangezien zij daarvan op het oogenhlik een
ongunstigen invloed verwachten op den
koers der saneeringsleening en van andere
papieren.
Voorts hebben in de geheime zitting der
financieele commissie Layton en Rist in
lichtingen verstrekt omtrent hun rapport
betreffende de economische vooruitzich
ten van Oostenrijk. Hun' conclusies moe
ten in het algemeen gunstig luiden. Mr.
Zimmerman noemde de financieele voor
uitzichten eveneens gunstig en verklaarde
zich voor het treffen van maatregelen, die
tot een zoo spoedig mogelijke ophefing der
controle zullen leiden.
België.
Knoeierijen bij een Belgisch Ministerie
Een dure publiciteitsafdeeling
Op het Belgische ministerie van Spoor
wegen is door een controle-commissie een
onderzoek ingesteld naar malversaties, die
bij den pers- en publiciteitsdionst van ge
noemd departement zouden zijn bedreven
door den directeur-generaal en twee amb
tenaren. Bewijzen, dat er strafbare feiten
zouden zijn gepleegd, werden gevonden.
De controle-commissie concludeerde dan
ook tot verwijzing van den directeur-gene
raal naar de rechtbank en het ontslag van
beide ambtenaren. Uit het onderzoek ble
ken nog andere ophef-makende feiten,
waarover cle „Nation Beige" de volgende
bijzonderheden mededeelde:
De persdienst telde 19 ambtenaren, aan
wie de administratie maandelijks 26800
francs betaalt. De» bureaukosten bedragen
jaarlijks 500.000 francs. De dienst is on
dergebracht in een speciaal gebouw, ter
waarde van anderhalf millioen francs. Het
productieve werk van deze geheele organi
satie blijkt evenwel verricht te kunnen
worden door één ambtenaar.
Duitschland.
De Keulsche zóne.
Naar de Vorwarts uit Genève verneemt
zijn de geallieerde ministers het er bij hun
besprekingen principieel over eens gewor
den dat de zóne van Keulen binnen drie
maanden zal worden ontruimd
Frankrijk.
De bankstaking.
Het e'inde in 't z,i c h t.
De afgevaardigden der stakende bauk-
beambten hebben Zaterdagmorgen weder
om een onderhoud met minister Durafour
gehad, dien zij nieuwe voorstellen hebben
gedaan omtrent de kwesties van salarisver
meerdering en herziening van de loonbasis
Men hoopt, dat de directies der banken
deze wensclien zullen inwilligen en dat
daarmede de langdurige slaking tot bet
verleden zal belmoren.
Het vredescongres te Parijs.
Vóór het protocol van Genève.
Het 24sle Vredescongres te Parijs heeft
een resolutie ten gunste van het Protocol
van Genève aangenomen.
In deze resolutie wordt gezegd, dat dit
systeem het meest voldoening gevende is
van do stelsels, die de Volkenbond lot dus
verre onder de oogen heeft gezien, om te
komen tot verwezenlijking van zijn doel
einden en de vermindering dor bewapening
Overwogen werd, dat de oppositie van
sommige .staten voornamelijk gegrond is
op moeilijkheden, die haar oorsprong
vinden in het vraagstuk der sancties. De
resolutie vraagt den gedelegeerden der
landen, die bij Genève aangesloten zijn, de
beginselen, in het protocol neergelegd, te
handhaven. Deze principes zijn:
1. Erkenning, dat iedere aanvalsoorlog
een internationale misdaad is;
2. Eerbied van de leden van den Volken
bond voor al hun intern ttionalc verplich
tingen, het beginsel, alle nieuwe geschillen
te onderwerpen aan een vreedzame rege
ling.
Een nauwkeurige definitie van gevallen
van aanval en van de sancties;
4. Een algemeenc vermindering van be
wapening onmiddellijk na cle ratificatie
van het protocol.
Het congres is van meening, dat cle re
gionale accoorden, die thans door sommi
ge stalengroepen onder de oogen worden
gezien, beschouwd moeten worden als
nieuwe étappen naar de verwezenlijking
van een universeel pact van onderlingen
bijstand, veiligheid en ontwapening.
Het congres meent, dat deze accoorden
altijd en onder alle omstandigheden aan
de volgende voorwaarde moeien voldoen:
1. In overeenstemming moeten zijn met
cle beginselen van het protocol;
2. Geen enkele geheime clausule mogen
bevatten.
3. Tegen geen enkelen slaat zijn gericht;
4. Geregistreerd worden door den secreta
ris van den Volkenbond.
Do resolutie noodigt ten slotte alle vre-
desbonden uit, voor deze beginselen een
intensieve propaganda te voeren.
Do beraadslagingen over deze resolutie
waren langdurig en heftig, zooclat de vice-
president vam den Belgischen Senaat, La
Fontaine, een oogenhlik uitriep: „Dames
en Hoeren! „Gij zijt pacifisten, maar geen
kooi vol wilde beesten!"
Enge'and.
De Zeeliedenstaking
De „Berengaria" vertrokken.
De „Berengaria", met tweeduizend pas
sagiers aan böord, is met 97 procent der
oorspronkelijke bemanning vertrokken.
Voor de ontbrekende plaatsen hadden
zich veel meer vrijwilligers aangeboden
dan gebruikt konden worden.
Drie andêïe stoomschepen hebben even
eens Southampton verlaten.
Hongarije
De controle op het Hongaarsche
vliegwezen.
Beperking van hol aantal
vliegtuigen en bestuurders.
De Gezantenraacl heeft via het Hon-
gaarsche gezantschap in Parijs een nota
aan Hongarije gericht, in zake de kwestie
van het luchtverkeer. In het algemeen
houdt deze nota dezelfde bepalingen in,
als de voor Duitschland vastgestelde. In
plaats van 170 K.M. maximumsnelheid
voor handelsvliegtuigen mag deze in het
vervolg 180 K M. per uur bedragen, ter
wijl de nuttige belasting van GOO tot 900
K.G. is verhoogd. Voorts verlangt de no
ta, dat het aantal der in Hongarije te hou
wen vliegtuigen en der piloten zal worden
beperkt, terwijl de plannen voor nieuwe
vliegtuigen aan cle Entente-autoriteiten
moeten worden voorgelegd.
Griekenland.
Een aanslag te Athene.
Men seint aan het Journal uit Athene;
Een jongmensch loste eenige revolver
schoten op den Gouverneur van de Bauk
van Athene, hij werd onmiddellijk gear
resteerd waarop de onbekende zich voor
het hoofd schoot.
Turkije.
Het anti-clericalisme in Turkije.
De ministerraad heeft besloten dat geen
enkele orde van sjeiks en derwisjen op het
gebied van do republiek erkend wordt.
Eereteekenen en kleed ing van religieuze
orden zijn verhoclon. Het decreet zegt, dat
alleen ulemas het recht hebben om den
tulband te dragen; alle beambten van don
slaat, met uilzondering van die van het
leger, <JG marine, do magistratuur en de
ulemas, voor wie do kleeding is vastge
steld, zullen -burgerkleeding dragen, over
eenkomend met die, welke in do Europee-
selio landen gebruikelijk is.
Marokko.
De strijd met de Mooren.
Een offensief van A b d-c 1-K r i m.
Do Riffs zijn op twee punten tot het of
fensief overgegaan, ten einde een
SpaansehFransche acli.c te verijdelen.
Groote troepenmachten hebben een aanval
gedaan op cle voorpost van Totoean. De
Spaanseh o verliezen zijn zeer groot. Het
gerucht doet de ronde, dat de (roeper van
Abd-cl-Krim een inval hebben gedaan in
cle vallei van Marline in cle Westelijke
sector van liet Fransche front. Issoual
wordt belegerd. De rebellen doen hevige
aanvallen langs cle geheele sector.
Een Spaanseh eskader, omvattende 3
kruisers, 3 lichte kruisers, verscheidene
torpedo-jagers en geëscorteerd door een
groot bestuurbaar luchtschip, is van Alge-
ciras naar Alhucemas vertrokken.
Een v 1 i e g t u i ge n b o m b a r cl e m en t
Een Exchange-telegram meldt, dat 5
Fransche eskaders, tezamen 48 vliegtui
gen tellende en gesteund door cle Ameri
kaansche vliegeniers, bommen geworpen
hebben op Sheslioean.
Mexico.
Een Kamerlid door een collega
dcodgeschoten.
Do „Times" meldt uit New York, dat
na een heftig debat in cle Mexicaansche
Kamer het Kamerlid Macip zijn collega
Perez op straat voor het parlementsge
bouw heeft doodgeschoten.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Besloten is tot een ministerconferentie
over het Veiligheidspact.
De Keulsche zóne wordt binnen 3 maan
den ontruimd.
Hevige strijd in Marokko. Een dubbel
offensief van Abd-cl-Krim.
BINNENLANO.
De Canisius-fcesten te Nijmegen.
Het Chr.-Hist. Dagblad „De NederJa.u-
rier" over de Gedeputeerden-verkiezing in
Zuid-Holland. (Uit de Pers, 2de blad).
De onderhandelingen over de collectieve*
arbeidsovereenkomst in de bouwvakken.
(2de blad).
LEIDEN.
De bekroningen op de Vaandeltentoon-
stelling.
OMGEVING.
De yoltooide kerk en pastorie te Noord-
wijk (photo en beschrijving).
BINNENLAND
CANISIUSFEESTEN TE NIJMEGEN.
Gisteren zijn in bet in feesttooi prijken
de Nijmegen de Canisiusfeesten begonnen.
Talrijke hooge gasten luisteren deze
feesten met hun tegenwoordigheid op. Na
dat Zaterdag op de Heilige Landstichting
was gearriveerd Z. D. H. Mgr. Dr. M.
Besson,-bisschop van Genève, Lausanne en
Freiburg, die gislermidag do relieken van
den H. Petrus Canisius in plechtige in
tocht Nijmegen zou binnenleiden, is Zon
dagochtend aangekomen Z.E. Mgr. L,
Sclii'oppa, Apostolisch Internuntius.
In den loop van den dag van gisteren en
lieden zijn nog aangekomen Z. D. H. Mgr.
A Roche, bisschop van Toyoko (Parel-
kust van Eng.-Indiö), Z. D. H. Mgr. H.
v. d. Wetering, Aartsbisschop van Utrecht
Z D H Mgr.-A. Gallier, Bisschop vair
Haarlem, Z. D H. Mgr. Hopmans, Bis
schop van Breda, Z. E. Desiderius Kar
dinaal Mercier. Primaat van België, Aarts
bisschop van Mechelcn, Z.E. Michael Kar
dinaal von Faulhaber, Aartsbisschop vau
Miinchen.
In plechtige, grootsche stoet zijn gister-
namiddag de relieken van den H. Petrus
Ganisius plechtig ingehaald.
Het eerste gedeelte' van de stoet bestond
uit een weergave van verschillende tafo-
reelen uit Ganisius' leven. De zeer fraa
costumes deden deze tafereelen op uitst
kende wijze tot hun recliR komen. Na de
vaandrigs, tamboers en herauten on
wapendragers der familie Ganisius, volg
den de scholieren van de Latijnsche school
de burgemeesters Canis en Van Triest mot
schepenen en gilde's, dan weer wapendra
gors en jongens met palmen. Ganisius ah
doctor in de wijsbegeerte en godgeleerd
heid kwam vervolgens met een aantal ge
leerden, dragende symbolen der weten
schap. Vervolgens werd de Heilige voor
gesteld als de eerste Nederlandsche Je-
suiet, daarna als opvoeder der jeugd,
hervormer der hoogescliolcn, schrijver van
den catechismus, verdediger der Kerk,
Canisius de nederige raadsman der vor
sten (Karei V, Ferdinand I. Albrecht van
Beieren), Canisius, tweede Apostel van
Duitschland, Paulus van het Noorden en
tenslotte Canisius als Kerkleeraar.
Dan volgde het tweede gedeelte van den
stoet, geopend door bruidjes en zingende
meisjes en jongens. Dan kwamen do we
reldlijke autoriteiten gevolgd door oen de
putatie van de R. K. Universiteit. Daarna
volgden in volgorde Broeders van Joh. de
Deo, Broeders der Onbevlekte Ontvange
nis: paters van bet Mgr. Hamer Missie
huis, paters van het H. Sacrament, de
paters Montfortanen, Franciscanen, Re
demptoristen, Dominicanen, seculiere gees
telijkheid, paters Jesuieten, Monsignori en
Bisschoppen.
Dan kwam het groote punt van den
stoet, do relieken van den II. Petrus Ca
nisius, begeleid door Z. D. H. Mgr. Dr. M.
Besson, Bisschop van Genève. Lausanne
en Freiburg. De relieken bevonden zich in
een schrijn, hetwelk was geplaatst op een
met 8 paarden bespannon statiekaros en
omgeven was door een eerewaclit van
Malthser-ridders in hun sclii tierende
scharlaken uniformen. De deputaties van
do R. K. Nijmeegsche vercenigingen sloten
den stoet.
Tn em-biodigc stilte zagen tienduizenden
toeschouwers deze ma'e -luensen stoet pa--
seeren. Aanvankelijk hield bot weer zich
goed, maar om 4 uur begon liet helaas to
stortregenen.
Toen men was aangekomen in bet
hoofdgebouw van de R. K. Universiteit,
hield do reclor-magnificus prof. Mag. dr.
G. do Lange do Wen dels een rede.
Vervolgens trok do "lange sloot verder
naar do Ganisiuskerk in do Molenstraat.
Nadat de schitterende stoet het prach
tig versierde priesterkoor had bereikt,
nam oen kort T.of een invang.
Tijdens liet Lof hield Mgr. Besson oen
toespraak in het Fransch, waarin spr.
zeide dat hij met do grootste vreugde do
reliek brengt aan Mgr. Diepen, aan heel
liet Episcopaat, aan heel de bevolking en
speciaal aan de R. K. Universiteit.
Onmiddellijk na dit T.of werd een .of-
gehouden voor do pelgrims.
Om 8 uur begon in do uroole zaal tan
hel Concert gebouw de Vereen ie ing de
eerste feeslvergadering. De ruime zaal
was tot in de uiterste hoeken mot belang
stellenden gevuld. De bijeenkomst werd
bijgewoond door Z.E. Mgr. Schloppa,
tr.n. D.D. Tf.H. Mgr.'s v. d. Wetering,
Besson, Roche.
De volgende tafereelen uit bel loven
van den Heiligen Canisius werden onder
muziek en zang opgevoerd:
T. Ganisius biddend in de TT. Stevens-
kerk te Nijmegen om een juiste levens
staat.
TT Canisius openbaart zijn voornemen
om de wereld te verlaten.
Hf Petrus Cani-ius beproeft de roe
ping van den H. Stanislaus.
IV. Ontmoeting van Canisius en koning
Ferdinand in de aula van de Universiteit
van Dillingen.
V Afscheid van Canisius van zijn ge
boortegrond.
VI. Apotheose: Gezicht in de Sb Pie.
lerslcerk op het oogenhlik der heiligver
klaring;
Tijdens do verandering van decor wi
den door mej. Elsa Rijkons eenige lioda
i-en voorgedragen, op do piano begeleid
door mevr. T\rootjes-Ivens.
De eerste dag was een en al schittering
van grootSche eer aan den Nederlands'he
Heilige!
Kon. Besluiten
N o t ar i a.a t
Bij Kon. Besluit is op verzoek van G.
D. Verwey ingetrokken een Kon. besluit
van 28 Juli, voor zooveel betreft diens be
noeming tot notaris binnen het arrondis
sement Tiel, ter standplaats de gemeente
Buren;
en zijn benoemd tot notaris binnen bet
arrondissement: -
Tiel, ter standplaats de gemeente Buren:
N. J. M. E. van Everdingen, candidnat-
notaris lo Buren;
Haarlem, ter standplaats de gemeente
Heemstede, mr. J. A. de la Hazijo, condi-
daat-Notaris te Heemstede.
De zomertijd
Einde in den n acli t
van 3 op 4 October?
Naar de correspondent van de „N. R
Crt." te Brussèl meldt, is do Belgiscbt
regeering het met de Nederlandsche eens
geworden, don zomertijd in den nacht van
3 op 4 October te laten eindigen.
Ned. Studieweek voor Kunstgeschiedenis
Onder Voorzitterschap van prof. dr B.
Liglenberg, O.F.M., is te Breda een JSod.
Studieweek gehouden voor Kunstgesdne'
c'ienis, bijgewoond (loor Katholieke en nu*t-
Katholieko geleerden uit Nederland ec
15 Deze week is Zaterdag besloten met ec
excursie naar Oosterho.it, vvaap onder hi
ding van don bouwmer-.dor Dom Bol ot
li.- fraaie Benedictijner Abdij werd DO.
ligd.
h-
