No. 5033 16e Jaargang. VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1925 Sfe EoAdóohz (Sou^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.G0 per kwartaal. Franco per post fl 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 Dt Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT* ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II Oit nummer bestaat uit twee bladen. V Woningbouw. Uit de gisteren gepubliceerde Raads stukken blijkt weer 'ns, dat men in de gemeente Leiden niet stil zit wat betreft voorziening in den woningnood. Ten eerste: Er komt in de Raadszitting van a.s. Dinsdag een voorstel aan de orde tot het, verleen en van voorschotten aan de woningbouwvereen iging „Ons belang", teneinde 33 beneden-, 36 bovenwoningen en 3 winkelhuizen te kunnen houwen op een terrein henoorden den Maresingel, grenzende aan het tweede complex wonin gen van genoemde vereeniging. Vervolgens: Naar aanleiding van het voorstel ora voor een aantal afgekeurde woningen den termijn van ontruiming te verlengen, omdat het den bewoners van deze woningen nog niet is mogen gelukken een andere woning te vinden deelen B en W. den Raad mede, dat zij voorne mens zijn, zoodra mogelijk voorstellen te doen inzake het bouwen van een aantal woningen, speciaal bestemd ter ontrui ming van daarvoor in aanmerking komen de onbewoonbaar verklaarde huizen. Wij weten, natuurlijk, nog niet, hoe do concrete uitwerking van genoemd voor nemen van B. en W. zal zijn en ons oordeel daar over kan niet anders dan van die concrete uitwerking zeer afhan kelijk zijn. Maar toch achtte wij het geens zins onvoorzichtig, nu reeds dat voorne men van B. en W. van Leiden "toe te ju i c h e n. Wij hebben het reeds zoo vaak ver klaard: Eisch van beschaving voor een gemeenschap eisch van ware, Christe lijke beschaving is, dat voor ieder goed willend gezin en persoon de mogelijkheid bestaat,-behoorlijk gehuisvest te zijn. En, hoe veel er ook al met name in onze stad Leiden is gedaan voor den wo ningbouw waarvoor in het bijzonder dank en hulde toekomt aan onzen Burgemeester! aan dien eisch van beschaving is nog niet voldaan. Eensdeels zijn de goedkoopste behoor lijke woningen nog te gering in aantal; an derdeels zijn ook zelfs deze voor meerdere goed-willenden nog te duur. Maar, als wij zeggen, dat in Leiden in zake de huisvesting nog niet is bereikt een toestand, welke bereikt worden móet dan zeggen wij daarmede niet, dat bet ge- meentebstuur blaam treft of verwijt ver dient.. Eerstens, omdat niet alles in-eens kan geschieden. En, vervolgens, omdat naast en met bet gemeentebestuur ook 't particulier initiatief werkzaam kan èn moet zijn. En nu is het juist hetzelfde particulier initiatief, dat op charitatief terrein bewonderenswaardig werk verricht hetzelfde particulier ini tiatief, dat zich in-eens vaak ten eenen- male machteloos gevoelt, als gevraagd wordt, den armen, goed-willenden krotbe woner aan een betere huisvesting te hel pen. Wat is gedaan b.v. door charitatieve vereenigingen te Leiden, om een of meer dere barer beschermelingen te brengen in de, betrekkelijk, goedkoope gemeente-wo ningen der gemeente Leiden, hetzij met een toeslag, door zulk een vereeniging zelf te verstrekken, hetzij met een toeslag, indi rect te verstrekken van gemeentewege, welke laatste in speciale gevallen niet uit gesloten kan worden geacht. In alle bescheidenheid mogen wij dit stuk sooialen armen-zorg aan onze charita tieve vereenigingen ter overweging en be- studeermg aanbevelen. Niemand zal het verder tegenspreken, dat de arbeiderswoningen, gebouwd door woningbouwverenigingen, vooral die in den duren tijd gebouwd, voor degenen, voor wie zij bestemd zijn ook voor een gemiddeld loon verdienenden arbeider te duur zijn. Hier ligt een zeer moei lijke taak voor Staat en Gemeente. Wij wijzen in dit verband naar de conclusies van een rapport, in deze uitgebracht door het Christelijk Nationaal Vakverbond (zie Binnenland). Van alle kanten zitten aan het vraag stuk van den woningbouw nog moeilijkhe den vast, die, hoe netelig ze ook mogen zijn, niet mogen worden ontweken, maar móeten worden aangepakt. Inzameling Stormramp 1925 Ontvangen giften door het R.-K. Huis- •Wstings-Gomité: 'J. H. Voor de geteisterde streken in Brabant f 50.= 'F. en A. Voor de geteisterde stre ken in Brabant 2.50 W. D. te 0. Voor de R.-K. Kerk te Langeboom 10 Bij den Penningmeester van het Storm ramp-Comité zijn weder de volgende giften gekomen: P. A. H. Mcj. F. H. H. J. S. uit Katwijk N. N. Mr. E. C. W. Prof. W. E. G. W. Z Familie v. d. H.. Stom J. H. G. te B. D. f 10.— 4 2,50 10.— 10.— 25.- 5- 5 t, 10.— 10.— 2.50 Giften worden nog gaarne ingewacht bij den Penningmeester, den heer F. Muys ■Van de Moer Plantsoen 49, Gironummer 57471. BUITENLAND De Veiligheidskwestie. Pe veilighsidsnota. Toelichting van Briand. Briand heeft tegenover vertegenwoordi gers van de pers de Franscho nota aan Duitschland nader toegelicht. Hij begon met te verklaren, dat de over handiging van de nota'is vertraagd, door dien er op wensch der geallieerden en vooral van België nog enkele kleine for- meele wijzigingen in aangebracht moes ten worden. Voorts wees hij er op, dat Frankrijk in zijn antwoord geen concessies doet ten op zichte van de drie punten, die het als es- sentieele beschouwt, het garantiepact, Duitschland's toetreding tot den volken bond zonder voorbehoud of voorrechten en tenslotte de onaantastbaarheid der verdra gen. Volgens Briand is het zoo goed als ze ker, dat er na de vergadering van den volkenbond geen conferentie der geallieer den zal worden gehouden, doch dat het al te langzame procédé van een conferentie waarschijnlijk vervangen zou worden door besprekingen tusschen de geallieerdo mi nisters van buitenlandsche zaken, bij wel ke gelegenheid de beslissingen, waartoe de juridische deskund;gen gekomen zouden Zijn en evenfueele bezwaren van Duitsch land l>esproken zouden worden. D u i t s c h 1 a n d g e r e s e r v e e r d. De bladen zijn het er alle over eens, dat de Franselie nota uitmunt door hoffelijk heid, maar dat de zaak, waar het om gaat, er niét veel verder door .gebracht wordt. Het „Berk Tagebl.'' schrijft b.v.: do to tale indruk van Briand's antwoord is, dat er tenminste geen schrede achteruitgezet wordt. Mocht het antwoord oen schrede in voorwaartsche richting willen beduiden, dan is. bet in alle geval een zeer aarze lende. Men heeft hot gevoel, dat de Franscho politici zich er van bewust zijn, dat ze den weg, dien zij ingeslagen hebben, gaan moe ten of zij willen of niet, maar dat zii nog te zwaar met den ballast van het verleden beladen on teveel door hun eigen propa ganda gehandicapt zijn. dan dat zij het nieuwe pad met gevleugelde voelen zouden kunnen bewandelen. Onder deze omstan digheden blijft het in hooge mate twijfel achtig, dat liet pact, zooals ra Engeland gehoopt wordt, nog voor de eerstvolgende vo'lkenbondszitting afgesloten lean zijn. Oe Schuldenkwestie. Dc reis van Caillaux. Do bereikte result aten. De voorloopig© overeenkomst, welke be reikt is tusschen Churchill en Caillaux moet niet worden opgevat in dien zin, dat de Fransche minister zich ten volle ver- eenigt met de Engelsche voorstellen tot betaling van 12% millioen pond per jaar, uitsluitend uit Frankrijk's eigen middelen en voor den tijd van 62 jaar. doch dat hij bereidis het voorstel aan zijn regeering over te brengen. Men gelooft evenwel, dat de Britsohe voorwaarden door Frankrijk zullen wor den aanvaard, Caillaux maakt in een door hem gepubli ceerde verklaring, gelijk reeds gepubli ceerd, nog melding van een tot 1930 loo pend gedeeltelijk moratorium, waarover Churchill in zijn uitvoerige verklaring niet spreekt. De voorwaarden, welke Frankrijk verkregen heeft, zijn dus veel gunstiger dan men te Londen verwacht had. Het oorspronkelijk in rJuK door Enge- land gedane voorstel strekte nog tot jaar- lijksche betalingen van 20 millioen pond, drie weken geleden was de eisch vermin derd tot 16 millioen, vervolgens tot 15 en ten slotte tot 14 millioen. Ondanks al het geen gezegd werd omtrent den vriend- schappelijkon geest, waarin de besprekin gen tusschen Churchill en Caillaux ge voerd werden, was het duidelijk, dat de Britsche minister weigerde te gelooven, dat Caillaux een juiste voorstelling gaf van Frankrijk's hetalingscanaciteit, waar hij zich het eigenaardige geval voordeed, dat de reparatiebetalingen krachtens de Dawesovcreenkomst, welke de betalingsca paciteit beïnvloeden, door Engeland als zoo onzeker worden beschouwd, dat Chur chill de Franscho betalingen zoo weinig mogelijk of inliet geheel niet afhankelijk Wilde stellen van do werking van het Da- wesplan. De diplomatieke medewerker van de „Daily Tel." constateert, dat het besluit van het Britscho kabinet' in politteke en financieele kringen groot opzien heeft ge baard. Er werd veel critiek uitgeoefend op •bet geringe bedrag dor jaarlijksclie beta lingen, welke Engeland van Frankrijk ver langde. Do Britscho belastingbetaler blijft aldus gebukt gaan onder een groolere ren te op de Fransche oorlogschuld, dan de Fransche belastingbetaler, aangezien de verhouding ongeveer als twee tot drie is 'ten gunste van laatstgenoemde. Ofschoon de kwestie der Dawcsbetalin- gen bij dit voorloopig compromis formeel is uitgeschakeld, heeft Caillaux duidelijk doen uitkomen, dat indien Duitschland in gebreke mocht blijven ook Frankrijk zijn schuldbetalingen zal staken. Aldus wor den de betalingen indirect toch afhankelijk gesteld van de werking van het Dawes- iplan, heieeen zeker niet in Engeland's be-; doelingen ligt, aangezien het vertrouwen, dat dit land steeds beweerd heeft te stellen 'in Duitschland niet zoo ver gaat, dat het ook de delging der Fransche schuld wil doen afhangen van de Duitsche betalin- gen. Een belangrijke concessie, welke Chur chill zou gedaan hebben, zou hierin be staan, dat geldoverdrachten zouden wor den opgeschort, indien de Fransche wis selkoers er ongunstig door zou worden be ïnvloed. De „Daily Tel." merkt op, dait bierdoor do goheelo regeling tusschen En geland en Frankrijk zuiver hypothetisch wordt. De Fransche schuld aan de V. S. Amerikaansohe waarnemers, die te Lon den de kweslio der rog ling van do buiten- ïandscho scniïlden gevolgd hebben zijn van meening, dat de bespreVngen aldaar een ernstige complicatie in de a.s. onderhan delingen tusschen Frankrijk en Italië eenerzijds en Amerika anderzijds tenge volge zulten hebben. Het Blijkt, dat de autoriteiten verwach ten, dat Frankrijk druk op de Vereenigde Staten zullen uitoefenen om voorwaarden te verkrijgen wejko overeenkomen met die welke aan Engeland zijn toegestaan. Door gezaghebbende zijde wordt echter meegedeeld, dat aan Frankrijk zal ver klaard worden, dat liet, wijl het aan de Vereenigde Stalen meer verschuldigd is dan aan Engeland, jaarlijks aan eerstge noemde ook groolere bedragen zal heb ben te betalen, België. Het conflict in de Metaalindustrie. Waarschijnlijk Maandag a.s. werkhervatting. In al de gedeelten van liet land, door de staking in do metaalnijverheid getroffen, spraken de stakende socialistische arbei ders zteh met een groate meerderheid uit voor het transactievoorstel. Alleen in het Gentsche was de meerderheid tegen het voorstel. De globale uitslag is ongeveer 75 pet. voor en 25 pet. tegen. Met algemeene stem men werd in een vergadering van het na tionaal comité van (le centrale van socia listische metaalarbeiders besloten Maan dag 31 Augustus overal het werk te her nemen, indien de vereeniging van werkge vers, aan wie dit besluit onmiddellijk werd medegedeeld, op haar beurt het transactie- voorstel aanneemt. Duitschland. Tegen de duurte. Maatregelen der rijksregeering. De rijksregeering .heeft mot medewer king van den president der rijksbank be treffende de algemeene prijzenvaststelling met algemeene stemmen de volgende be sluiten genomen: le. Alle machtsmiddelen der verorde ning tegen misbruik van economische ïnachteposities van 2 Nov. 1925 (kartel- verordening) zullen worden toegepast. 2e. Het rijk zal ziefli met do landen met gemeenten-organisaties in verbinding stel len en bewerken, dat bij het geven van vpublieke opdrachten de vrije concurrentie 'in vollen omvang w$er in toepassing wordt gebracht. 3e. Aan de wetgevende lichamen zal een wetsontwerp ter opheffing ^'an de zaken- controle worden voorgelegd. 4e. De gelden van het rijk zullen zoo be-; 'heerd worden, dat het particulier kapi- 'taal gunstige gevolgen daarvan zal onder vinden. die de prijsdaling bevorderen. De rijksregeering noodigt de heele be volking. producenten en consumenten, uit in hun eigen belang de ingeleide actie tot •tot verlaging van de levenskosten der be volking te steunen. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oowone adverlentiön 30 cent per regel. Voor .Ingezonden Mededcelingen wordt het c dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine adverlenllëny van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. De hoofdorganisaties op economisch go- 'bied hebben reeds toegezegd, al haar in vloed aan te wenden, opdat het effect dor belastingverlagingen in do prijzen tot uit drukking komt. De directie van de rijksbank' heeft lie den het volgende besloten: De rijksbankdiroctie steunt ten vollo de maatregelen en plannen der rijksregeering ïn de kwestie der duurte-bestrijding en zal de doorvoering daarvah zooveel mogelijk steunen. Inzonderheid zal de rijksbank hij haar crediet politiek aan uitwassen d^r kartel len en prijsovoreenkomsten systematisch aandacht schenken en zoo noodig dien overeenkomstige maatregelen treffen. De crisis In den Roer-mijnbouw op haar hoogte-punt. Volgens mededcelingen van het arbeids bureau Westfalen, afdeeling voor het mijn wezen, zijn in dc maand Augustus 22.000 mijnwerkers ontslagen. Naar schatting zal het aantal arbeiders ln de kolenmijnen werkzaam op 1 September a.s. niet meer bedragen dan vierhonderdduizend tegen vijfhonderd twee en zestig duizend in hot voorjaar van 1922. Daar naar alle waar schijnlijkheid geen verdere stopzetting van mijnen meer zal plaats vinden, is hiermodo- vermoedelijk do hoogste stand in do mijn- bouwcrisis in het Roerkolengebied bereikt. Waarschijnlijk zijn de mijnen Glückauf, Tiefbau, Kaiser Friedrich en Alter Hafon voorloopig do laatste, waar het bedrijf zal worden stilgelegd. Oostenrijk. Het Zionisten-Congres. De slotzitting. Gisteren is het zionisten-congres met 'n algemeen debat gesloten. Er werd een reso lutie voorgesteld, waarin bet vertrouwen van het congres in de leiding en in liet bijzonder in prof. Weizmann uitgesproken werd. Tegen deze resolutie keerde zich zoowel de uiterst linksche als de uiterst rechtsche vleugel. Tenslotte werd zij aangenomen met 136 tegen 17 stemmen, waarbij echter bleek, dat het grootste gedeelte van de opposilio chy zaal had verlaten. Prof. Weizmann verklaarde, dat hij eerst bij de volgende zitting bekend zal maken, of bij het presidium van den zionistenbond nog verder zal willen blijven waarnemen. Italië. De Italiaansche viool-manoeuvres. Een verrassend eindo. De Italiaansche vlootmanoeuvres zijn verrassend snel en tegen aller verwachting in geëindigd mot de overwinning der vloot, die de vijandelijke partij voorstelde. Deze is er nl. in den nacht van Dinsdag op Woensdag gemakkelijk in geslaagd, een troepenmacht aan dé kust van Noord-Si- cilië te ontschepen. De nationale militie, die op andere punten was opgesteld, faal de volkomen. Naar verluidt, is de uitslui ting van do oppositie-pers van de manoeu vres zeer streng gehandhaafd. Rusland. Aanval op een Russische trein. Volgens een B. T. A.-telegram uit Ko penhagen is een aanslag gepleegd op een trein, welke Russische troepen vorvoerdo. Een wagon, waarin groole boeveelheden dynamiet geladen waren, is nabij Smolensk in de lucht gevlogen. Vijf wagons worden geheel vernield. Men weet nog niot, hoe groot het aantal slachtoffers is. Syrië. De opstand der Drusen. De nederlagen der Franschen. De bewoners bobben zich bij den strijd om Khir-Bethel Ghazali ten Noorden van Damascus onzijdig gehouden. De Drusen achtervolgen de verslagen Fransche troepen. Een Fransche pantser auto en een vliegtuig werden vernield. Naar verluidt doden de Drusen een aan val op de Fransche plaatselijke gendarme rie te Gotha, twee mijlen ten Zuiden van Damascus. Do gendarmerie was genood zaakt op Damascus terug te trekken. Een convooi van den woostijn-autodionst Bagdad-Boyroelh is gisteren door roovors aangehouden. Er volgde een schietpartij, waarbij de leider van het convooi ernstig en twee andere personen, onder wie een vrouw, licht werden gewond. De roovers namen een hoeveelheid goud mede. Do woestijn-dienst is tijdelijk gosclior i. China. De Chineesche troebelen. Aanval op de Regeering van Kanton. De Times verneemt uit Hongkong: „Nabij de grens van Honkong viel heden een gevecht voor, dat wellicht het begin is van een campagne om de bolsjewisten uit HET VOORNAAMSTE NIEUWS» BUITENLAND Persbeschouwingen over de resultaten van Caillaux' besprekingen te Londen. Maatregelen der Duitsche regeering tegen de duurte. Er hebben gevechten plaats tegen de bolsjewistische regeering te Kanton. BINNENLAND. Koninklijk Bezoek aan Haarlem. De stormramp. Wat doet het Na tionaal Steuncomité. (Gemengde Berichten, 2de blad). Te Gorcum moet voor de militie worden overgeioot. (Gemengdo Berichten, 2doblad) Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.m.: Kiekjes vin- ring 300-jarig bestaan van do gemeento Hoogeveen Het eiland Spitsbergen, dat bij Noorwegen is ingelijfd Een der velo spoorwegongelukkon in Frankrijk Do Klompenbeurs te Epo. Kanion te verdrijven. Troepen aan do grens vielen de regecringstroepen aan en namen een trein in beslag. Do rogeeringstroepen van Kanton worden na een hevig gevecht verslagen. Over do gohcele provincie van Kanton is een militaire beweging gaaiulo en de mogelijkheid bestaat, dat liet spoe dig tot een geregeld govooht komt." Naar de correspondent van Reuter te Hongkong meldt, zijn ook in de stad Kanton zelf ernstige gevochten gaande. Na dere bijzonderheden dienaangaande kon den tot op dit oogenhlik nog niet worden verkregen. Zuid-Afrika. De boerengeneraal Johan Rissik overleden. Uit Pretoria wordt gemeld, dal .Tohanues Rissik, die als generaal onder Kruger ge diend heeft, gestorven is. De overtedeno was Surveyor generaal van Transvaal en onder zijn beheer is het naar hem genoem de Johannesburg, in 1336, gesticht. BINNENLAND Koninklijke Besluiten. Voeartson ij kundige Hoo ges 0 h ooi. Bij Kon. besluit is in verband met do vereeniging van de Veoartscnijkundige Hoogoschool te Utrecht met de Rijksuni versiteit aldaar, waardoor hunne werk zaamheden overbodig zullen worden, on der dankbetuiging voor do bewezen dien sten, eervol ontslag verleend aan: H. Tromp van Holst, als secretaris van het college van curatoren der Veeartsenij- kundge Hoogcschool; mr. J. B. do Buy, als bibliothecaris der Veeartsenijkundigo Hoogoschool; M. G. P. Krüse, als administrateur der Veeartsenijkuudjge Hoogoschool D. J. de Jong, als lector in artseuijwa- renkennis en artspnijhereidkunde aan de Vconrtsenijknndigo TTongoschool. KONINKLIJK BEZOEK AAN HAARLEM Door de Koninklijke Familie is heden een bezoek aan Haarlem gebracht. Van dit bezoek is door de Haarlemmers een feest dag gemaakt, een Koninginnedag bij uit nemendheid. Allerwego hing de driekleur uit en in de Kruisstraat was een grooto eerepoort opgericht. Reeds hedenmorgen te half negen werd 't feest, dat onder leiding stond van do Vereeniging Koninginnedag, ingeluid met koraalmuziek van den toren der St.-Bavo- kerk, door de muziekvereeniging „Harmo nie-Crescendo." Deze muziek werd geopend en gesloten met de Volksliederen. Nauwelijks was de laatste toon van het „Wien Neerlandsch Bloed" weggestorven of de Beiaardier van dc St.-Bavokerk, do hoer H. W. Hoffmeester, liet de tonen van het mooie carillon over do stad weergal men. 't Werd toen al drukker in de stad en toen om half tien het Politie-muziekkorps onder leiding van den heer R. van 't IToff met de uitvoering van het concert op do Groole Markt begon, was het al vol bij don weg. De meeste feestgangers droegen Oranje. Tegen kwart voor elf was liet zeer rlruk in de richting van het station. Rij het sta tion stond een groote menigte. Daar had zich opgesteld dc Koninklijke Liederlafcl „Zang en Vriendschap". Het Stationsplein was voor een groot deel afgezet door de politie, daarbij geas sisteerd door de groep Haarlem van do Ned er! a ndscl 1 e Padv i ndersvereen icing. Op liet perren had zich opgesteld een

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1