Sow/UMit
16e Jaargang.
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1925
No. 5031
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
BUSTEHLAMD
(Inzameling Stormramp 1925
BINNEMLAND
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal
Bo onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Franco per post 2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij voor-
litbctaling. Afzonderlijke numanere 5 ct, met Geïlluatreerd
londagsblad 9 zt
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 S POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Qowono advertentiSn 30 oent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berokend. s
Kleine advertontiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wotden aangeboden of govraagd, huur en voiv
huur, koop en verkoop 10.50.
m
nummer bestaat isêft twee
aden»
Tegen den klassenstrijd.
Allo Katholieken zijn als K a t h o 1 i e-
||e n tegenstanders van den klassenstrijd.
De klassenstrijd staat in theorio en in
Ipractijk lijnrecht tegenover do katholieke
beginselen.
Xiet alleen de klassenstrijd, zooals do be-
leude grondleggers van het socialisme de-
theoretisch liebbon verklaard cn uit
eengezet; de theorie, dat de maatschappe
lijke ontwikkeling, die noodwendig plaats
pijpt, gevolg en resultaat is van den even
Wiontkoombaren strijd tussclien do maat
schappelijke klassen. Maar ook, wat van-
iclf spreekt, de klassenstrijd, zooals de so-
cialist-van-de-straat dezen begrijpt; de
minachting voor de maatschappelijke
praestaties van oen andere dan do arbei-
crs-klasse, de haat vaak tegen de indivi-
u -ole leden daarvan.
I Wij, Katholieken, zijn principieel en
Iprantiscli tegenstanders van den klassen-
Jiirijd. Maar dan moeten wij ook niet den
L'rijd tussclien de maatschappelijke klas-
L?n direct of indirect bevorderen.
1 En zulks gebeurt nog al 'ns zij het
lm ook niet gewild, maar dau toch inder-
■aad.
I Eenigc voorbeelden uit het dagelijksche
[Een fabrikant berekent, als de nood van
ndcren hem een gunstige gelegenheid
liienkt, woekerprijzen; zooals nu ook ecni-
e fabrikanten bij den nood tengevolge van
poa stormramp hebben trachten te doen.
onmiddellijk staan velen uit andere
(naalschappolijke klassen klaar met de in
sar algemeenheid onware en on-Christe-
ke conclusie: Voor fabrikanten geldt het
•oismc als de moraal, is de levensprac-
id uitgedrukt in de wijsheid, dat 'het
?esch beter is dan de beenen.
winkelier weet uit een oogenblikke-
gebrek een prijsverhooging te kloppen,
Uke spot met alle regels voor geoorloof
de winst: velen hebben zulk 'iitreyoi »-
p5 aan aen lijve ondervonden. En net pu
lkek is aanstonds gereed met zijn in haar
[.ralgemeening sterk overdreven en zeer
khillijke verklaring: De winkeliers halen
lliijd wat ze maar lialen kunnen, zetten de
Jhntcn af, als ze or kans toe zien.
groep arbeiders beeft zeer goede
tonen, maar voelt zich op een bepaalden
ijd onmisbaar en wil door staking nog
der loonen afdwingen. En men hoort het.,
a domme oppervlakkigheid, uitroepen: De
irbeiders van tegenwoordig zijn nooit te-
ireden, al verdienen ijz nog zoo veel.
Een ondersteunde werklooze weigert be-
foorlijk betaald werk, omdat hij het ge-
ïakkelijkor vindt, niets te doen en van
rc „steun" to trekken. En men verkondigt
lis do hoogste wijsheid van Staats-
fbmeentebesluur: Den werklooze moet
ten steun worden verleend, want anders
[nan ze nooit werken, en blijven zq niets
:on. al is er nog zooveel werk.
V.\ei dergelijke algemeene b e-
chuldigingen, die ongegrond zijn,
rrirht aan een of andere maatschappclij-
klasse of bepaalde groep in de maat-
•happij, zij bevorderen practisch den
ilassenstrijd.
Men bedenke toch wel, dat in iedere
maatschappelijke klasse en groep fouten
wden gemaakt, omdat zij bestaan uit
ïienschen mot fouten. Men loono deze
fouten aan en bestrijde ze, als ze ernstig
rijn met kracht, maar steeds zonder over
ling en ongegronde veralgcmeening.
De Veiligheidskwestie.
De Fransche nota.
Do inhoud zeor tegemoetkomend
Het Duitsehe rijkskabinet is gistermor
gen bijeengekomen, ten einde de veilig-
heidsnota van Briand to bespreken.
In goed ingelichte kringen te Berlijn
neemt men aan, dat het kabinet tot do over
tuiging is gekomen, dat thans niets meer
aan het houden eener conferentie in don
weg staat.
Verdere stappen van het kabinet zijn
evenwel vóór de publicatie der antwoord
nota naar alle waarschijnlijkheid niet te
erwachten.
Omtrent den inhoud der nota verluidt,
dat de toon zeer tegemoetkomend is. Het
antwoord beperkt zich tot die hoofdpun
ten, die ook van de Duitsehe nota de kern
hebben gevormd.
De nota bevat formeele uitnoodiging tot
bet houden eener conferentie; zij geeft
echter uiting aan de wenschelijkheid, dat
de schriftelijke onderhandelingen als ge
ëindigd zullen worden beschouwd en dat
het tijdstip voor de eigenlijke onderhande
lingen (waarmede alleen mondelinge on
derhandelingen op een conferentie zijn
bedoeld) gekomen is.
Morgen wordt de nota gepubliceerd.
Vorige opgave 403 60
„Voor het Leo-gesticht, gecol-
I lecteerd op een bruiloft tc Kat-
Wijk
P te 1 150
J. V. Leiden
2.50
Totaal 425.80
Bij den penningmeester van het Storm-
liamp-Gomité zijn weder de yolgendo giften
ingekomen:
C. 0.
10—
B. J. K.
2.50
J. B. M.
10—
G. B.
5
Zilv. bruiloft van J. en IC.
n 4.17#
JongeL Chr. Geheel-Ont-
1 houders Bond
G. J. B.
25—
1 In gesloten couvert
7.46
1 Mr. Dr. J. C. 0.
25
L. B.
_5
1 N. D. N.
25
1 A L
10—
1 H. A. S.
10—
1 Mr. P. A. P. H.
100—
1 Mr P A. A. B.
5—
1 R. d. W.
5—
I van A.
5
Giften worden nog gaarne
ingewacht bi,
Vn V
►nningmeester, den lieer F. Muv
|'au de Moor, Plantsoen 49, Giron. 571'
Oosfzeeconferentie in Genève.
Russische vermoedens over
het programma.
In verband met de togen 28 Augustus
te Genève bijeengeroepen conferentie van
de ministers van buitenlandsche zaken
der Oostzeestaten, uit de Izwestia de ver
onderstelling, dat Polen een poging doet,
om, als een tegenwicht tegen het Duitsehe
garantieverdag, overeenkomsten te sluiten
met de Oostzeestaten. Het blad acht het
echter zeer twijfelachtig, of een derge
lijke poging mot succes zal worden be
kroond, gezien dat Letland ««v
bedenke, dat de Oostzeestaten den eisch
van Polen, om een zetel in don raad van
den Volkenbond voor bet geval Duilscli-
land tot den Bond mocht toetreden ter
nauwernood hebben gesteund. Wanneer
Polen met concrete voorstellen in deze rich
ting mocht komen, dan zal het wel Londen
zijn, dat daarover beslist. Wat intusschen
wel mogelijk zou zijn, is het vereen!gen
van den justitioneeln dienst in de drie
landen. Invoering van een gemeenschap
pelijk geldsysteem zal wel niet mogelijk
zijn, zulks in verband met de groote rol,
die de militaire uitgaven op de Foolscho
begrooting spelen.
België.
De vervuiling der zeevischwateren.
Eon resolutie van het congres
te Ostende.
Op het to Ostende gehouden congres
voor zeevaart en vischvangst, werd giste
ren besloten, regeeringsbemiddeling to ver
zoeken, om aan de vervuiling der Belgische
kustwateren paal en perk te stellen. Ge
vraagd zal o.a. worden, aan de stoomboo-
ten onmiddellijk te verbieden, de afval van
stookolie bij de monding der Schelde te
loozen.
Bovendien zal worden aangedrongen op
het steunen van een Amerikaansch voor
stel tot het verbieden van loozing van
stookolie in de kustwateren in afwachting
eener internationale regeling.
Duitschland.
De partiij-politiek in Duitschland.
Een buitengewoon congres
van het Gentrum.
Het hoofdorgaan van het Centrum, de
„Germania", verlangt de bijeenroeping van
een buitengewoon congres ter opheldering
van de politieke partij. Daar van de hou
ding van het Centrum thans de gcheelo
binnenlandscbe politieke constellatie meer
dan ooit afhangt, is de erkenning, dat er
in den boezem der partij groote spanning
heerscht, van bijzondere beteekenis. Do
bijeenroeping wordt niet alleen verlangd
wegens het uittreden van den voornialigen
rijkskanselier, dr. Wirth, maar het Cen
trum-blad eisclit zulks ook op grond van
de „dubbelzinnige en onoprechte houding
der regoering". Eind Juni is door den lei
der der Duitscli-Nationalen, graaf West-
arp, verklaard, dat het veillgheidspact,
waarbij vrijwillig afstand van Duitsch ge
bied (Elzas-Lotharingen) gedaan wordt,
niet afgesloten kan worden met medewer
king dor Duitseh-Nationalefl.
Spoedig daarop heeft graaf Westarp
als fractievoorzitter in tien Rijksdag zijn
instemming er rnede betuigd, dat de Duit
sehe regeering den ingeslagen weg tot ver
krijging van het pact verder vervolgt. Daar
dit neerkomt op het accoord gaan met het
afstond doen van Elzas-T.othnringen is
het begrijpelijk, dat het Centrum ophel-
1 dcring ve»-langt ten annzimi «W pnPliMj.
die door de regoering zal worden govolgd.
De „Germania" twijfelt er aan of men
vertrouwen kan stellen in een regeering,
welker leden de openbare meeniug opzet
telijk misleiden. Het blad gelooft niet, dat
liet bedoelden leden ernst is met do be
treffende bet veiiigheidspact gevolgde po
litiek en het blad wijst op het belang, dat
bet Centrum beeft aan het uitsluitend deel
nemen aan een regeering, die vertrouwen
kan genieten.
De dreigende uitsluiting In de Duitsehe
bouwvakken.
Do bouwvakarbeiders hebben do arbi
trale uitspraak afgewezen. Over de door
do werkgevers voorgestelde bindendvor-
klaring zal morgen geconfereerd worden.
Indien er geen compromis lot stand komt,
zullen Vrijdag ongeveer 600.000 bouwvak
arbeiders in Duitschland uitgesloten wor
den.
Frankrijk.
Het congres tc Marseille.
Do 8-urondag.
Het socialistisch congres heeft een reso
lutie betreffende den 8-uren-werkdag aan
genomen. Deze bevat, behalve gclukwen-
schen aan het adres van dje socialistische
arbeiders, wier actie do wettelijke regeling
van den achturen-werkdag reeds tenge
volge had, een aanmaning aan het uitvoe
rend comité te Amsterdam om onafgebro
ken propaganda te voeren Ier verwezenlij
king van een arbeidsdag van hoogstens 8
uur. Het onuoodig toevoegen van supple
mentaire uren aan den werkdag moet wor
den tegengegaan, terwijl voorts moet wor
den gestreefd naar een aanmerkelijke in-
korting van den arbeidsdag in zware en
ongezonde bedrijven.
De resolutie bevat verder het verzoek tot
de regeeringen, die do Washington-con-
vontie nog niet ratificeerden, dit onver
wijld te doen.
Wn.,, - -•
In den vorm van een „brief aan een
Katholiek te Parijs" antwoordt kardinaal
Dubois op tegenwerpingen, welke gemaakt
zijn tegen den oproep ten gunste der na
tionale leening, welke door hem aan de
geloovigen van zijn aartsdiocees gericht
werd.
De kardinaal zegt in dit schrijven o.a.,
te begrijpen, dat Katholieken er iets tegen
hebben, geld to geven aan een regcoring,
die bun vertrouwen niet heeft; die een
aan do Kerk vijandige wetgeving hand
haaft; die zelfs tot op den huidigen dag
de toepassing der roofwetten tegen de Kerk
sanctionneert; die ons geen enkelen waar
borg voor do toekomst gegeven heeft; die
niet voldoende reageert tegen do uiterste
partijen, welke de revolutie voorstaan.
De kardinaal erkent, dat de Katholieken
an Frankrijk, waarop de regeering op dit
oogenblik een beroep doet, beter behandeld
dienen te worden in hun eigen land.
Maar daarom draalt de kwestie niet.
Het gaat om het welzijn van Frankrijk.
Het is Frankrijk, dat onze hulp. noodig
heeft; het is Frankrijk, waaraan wij die
hulp geven.
Wanneer de lening niet slaagt, dan zal
een nieuwe socialistische regeering
aan het bewind komen. Dit zal het begin
zijn van een sociale en godsdienstige des
organisatie, waarvan men onmogelijk do
noodlottige gevolgen kan voorzien.
God op do eerste plaats in het godsdien
stige en Frankrijk op do eerste plaats in
het sociale plan van het oogenblik.
menderliand te veroveren, maar zij werden
door Fransche cavalerie on vliegtuigen met
zware verliezen teruggedreven in de rich
ting van hun eigen land.
Op hoog gezag wordt gemeld, dat er don
jongsten tijd bij Soeweida niet gevochten
i9. Alleen werd af en too geschoten op do
citidel, waar enkele personen van het
garnizoen werden gewond.
Voorts vielen ongelukken voor niet Fran
sche vliegtuigen, voornamelijk met die,
welko de citadel van proviand gingen
voorzien.
Uit. Cairo wordt gemeld, dat Egyptische
bladen por post berichten uit Syrië hebben
ontvangen omtrent ornsfigo gisting In dat
land, vooral to Damascus. De ontevredon
elementen zijn door do jongste successen
der Drusen aangemoedigd.
Ook uit Jeruzalem komen berichten ovor
verscherping van don toestand. Van Ara
bische zijde wordt gemeld, dat do beweging
der Drusen zich uitbreidt en dat het In
grijpen van andere Syrische stammen to
verwachten is.
Marokko.
De strijd met de Mooren.
Do operatios.
In het Westen hébben do stamhoofden
van do Bomara's zich naar Ajdir bcgo-
\on waar Abd-ol-Krlm hen vast zal hou
den wegens den zwakken door hen geboden
weerstand .bij Djebel, Sarsar en de Look-
kos.
De gemengdo afdeelhig beeft Ain Matoef
van leeftocht voorzien en in don omtrek
de posten ontzet, dank zij den stoun der
verslerkingstroepon en liet gemeenschap
pelijk optreden van artillerie en cavalerio.
Op het oogenblik zijn 2000 gezinnen in
het land der Tsoels met liun kudden naar
hun haardsteden teruggekeerd.
Do helft van den stam hoeft zich ondor-
worpen, meldt Havas.
Naar de „Daily Tol." uit Totoean ver-
bled niet zal voortzetten, daar hij gebrek
aan geweren heeft. Indien zijn strijdkrach
ten uit de Franscho zono worden verdre
ven is bet niet onwaarschijnlijk, dat hij een
nieuw offensief tegen de Spanjaarden zal
beginnen.
Wat bet Spaansclio offensief betreft, dat
tegelijk met dat der Franscben zou moeten
beginnen, meldt do correspondent, dat van
voorbereidingen daarvan te Tetoean niet
veel te merken is. Te Ceuta en Melilla
hoort men er evenmin auwelijks van.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Volgens berichten 19 de Fransche nota
inzake bet Veiiigheidspact zeer tegemoet
komend.
De „Germania" eischt een buitengewoon
congres van de Centrumpartij.
De Drusen hebben Maandag een aanval
op Damascus gedaan.
BINNENLAND.
Hot conflict in de metaalindustrie
Schrijven van den Metaalbond aan de or
ganisaties.
De tentoonstelling voor de Schoen- en
Leder-industrie te Waalwijk (2do blad).
Eerste verantwoording van het R.-K.
Huisvestingscomité inzake de inzameling'
van gelden voor do door de stormramp
geteisterde streken (Gemengdo Berichten,
2de blad).
LEIDEN.
Zijne Excellentie de Pauselijke Inter
nuntius, Mgr. Schioppa, heeft heden de
Leidsche Wollendekenfabriek van de fir
ma Jan Zuurdeeg en Zoon bezocht.
Engeland.
Caillaux te Londen.
Met nieuwe voorstellen naar
P a rij s.
Caillaux bevestigde gisteravond, dat zijn
besprekingen met Churchill niet een uit
eindelijke overenkomst ten doel hebben.
Hij zeide n.l. tot een vertegenwoordiger
van het Exchange-Agenlschap het volgon-
de:
„Wij gaan door met onze pogingen, on
ze verschillende opvattingen te verzoenen.
Ik blijf hier morgen nog en keer Donder
dagochtend naar Parijs terug. Zeer waar
schijnlijk zal ik morgen verdere bespre
kingen met Churchill hebben. Ik spreek
alleen met uwen minister van Financiën
om iets op papier te krijgen en wij vor
deren gelukkig".
Toen daarop aan Caillaux werd ge
vraagd, hoe het met do overeenkomst staat,
antwoordde hij:
„Er zal geen overeenkomst komen. Tk
kan alleen maar zeggen, dat ik naar Pa
rijs zal tcrugkeeren met nieuwe voorstel
len, om mijn collga's aldaar te verzoeken,
die voorstellen te bekijken."
Syrië.
De opstand der Drusen.
Een aanval op Damascus,
Omstreeks 1500 bereden rebellen van
den Djobel Druse on omgeving liebhen
MmTuIi "ochtend boprnefd T^TU--"M-
HET CONFLICT IN DE
METAALINDUSTRIE.
Nieuwe brieven van den Metaa'bond.
Door het bestuur van den Ned. R. K.
Motaalbewerkersbond word wederom een
brief ontvangen van de werkgeversvak
vereoniging Do Metaalbond.
Gelijk men weet hoeft de Metaalbond op
11 Aug. jl. aan do arbeidersorganisaties
medegedeeld, dal zij, alvorens met haar in
onderhandeling to treden oVer liet hangen
de conflict, een verklaring eischle. waarin
de vakorganisaties zicii vorconigen zouden
met het door den Metaalbond ingenomen
standpunt, dat do vakvereenigingen zich
niet verzetten zouden tegen het uitvoeren
van door den uinisler van Arbeid verleon-
do overwerkvergunningon.
Do R. K. Motaalbewerkersbond ant
woordde op dit schrijven, dat hij, hoewel
zich niet in bot algemeen tegen het ver
richten van overwerk vcrrePende, meende
tie moeten volhouden dat daarover tussclien
werkgevers en -nemers overleg diende to
worden gepleegd. In verband vooral mot
dikwijls plaats hobbendo verlagingen van
het uurloon bij het verrichten van over
werk, mennde de Bond zeker niet de beslis
sing over bot al of niet Verrichten van
overwerk zonder meer aan do regeering of
oen regeeringsambtcnaar te kunnen over
laten, gelijk do Metaalbond dit eischte.
In het thans door do werknemersorgani
satie? ontvangen schrijven lezen wij o.m.:
Wij ontvingen uw schrijven van 18 de
zer, waaruit wij opmaken, dat u zich niet
aansluit bij het standpunt, bij de bespre
kingen over het conflict te Rotterdam in
genomen door den modernen bond, daar u i
aari uwe medeworking tot beëindiging
van dat conflict geen pricipieelen eisch in
verband met den werktijd verbindt.
Zooals wij in onzen brief van 11 Augus
tus jl. schreven, zijn wij derhalve thans
bereid, ten spoedigste met uwe organisa
tie in overleg te treden, ten einde te trach
ten, liet conflict lot oplossing te brengen.
De door den Metaalbond gestelde prin-
cipieelo kwestie, of do arbeiders verplicht
zijn zonder moor een van regeoringswego
verleende overwerkvu-gimning len uitvoer
te leggen, wordt in dezen brief als n'et on
middellijk ter zake dienende ter zijde ge-
laten.
De Metaalbond hoeft aan den Christe-
lijken en den Neutra'en bond een ongeveer
Aan d<*n Alg. Nod. Metaalbewerkers-*
bond heeft do Metaalbond het volgendo
schrijven gericht:
Naar aanleiding van Uw brief van 21
dezer dooien wij u vooreerst mede, dat wij
geenszins beweerd liobben. dat do Vak vow
eenigingon wettelijk verplicht zouden zijn,
in do toepassing van eon verleende alge
meen overwerkvergunning to berusten.
Het door ons ingenomen standpunt
grondt zich op de volgendo overweging:
Wa n n eci^ oen^work^v'er ^op^oconomi -scha
voogd daartoe zelf-iandig over te gaan.
doch is hij verplicht, daartoe vergunning
to vragen aan den betrokken regeerings-
atnhtenaar. Slechts indien do Regoering
van oordeel is, dat de economische oms'a le
digheden langer werken noodzakelijk ma-
kon, wordt de vergunning verleend. De Re
geering houdt bij haar beoordeel :ng reke
ning met motieven van algemeen maat
schappelijk belang, dus ook met do be-»
langen van zoowel werknemers a's werk
gevers.
Bovendien hebben do Vakveroenigingen
ten allen tijde liet recht, haar inzicht in do
zaak aan de Regoering kenbaar te ma
ken.
Indien nu de Regeering, na de zaak
grondig bekeken te liebben van oordcel is,
dat-een vergunning verleend moet worden
cn dienovereenkomstig handelt, is het,
naar de meening van den Metaalbond, on
toelaatbaar (niet op wettelijke, doch op
pracfische en economische gTonden), dat
do Vakvereenigingen zich niettemin aan
de besliss:ng van de Regeering niets gele
gen laten liggen en weigeren aan do uit
voering van do vergunning mede te wer
ken.
Zoodoende zouden de Vakvereenigingen,
naar do meening van den Metaalbond, zich
practisch wel degelijk boven de Regoe
ring slollon.
Voorts willen wij II hot vo'g- r.le n her
innering brengen:
Bij (le besprekingen over hot conflict to
Rotterdam hebt u aan. uwo medewerking
tot beëindiging van dat conflict de voor
waarde verbonden, dat do Metaalbond mot
de Vakvereenigingen terstond een regeling
moest treffen, krachtens welko zoo spoe
dig mogelijk zou worden tmigekecrd tot
de 48-urrgo workweek. U hebt op die voor
waarde de bedreiging doen volgon, dat, in
dien de Metaalhond daarin niet toestemde,
uwo organisatie tegen do uitvoering van
iedere algemeeno ovcrwerkvergunning den
Strijd zou aanbinden en op 1 October as
overal zou weigeren haar loden langer da a
48 uur le laten werken, wat ook de beslis
sing van do regeering mocht zijn.
Zooals u zicli herinneren zult. 'verklaarde
do Metaalbond de oplossing van het con
flict langs dezen weg onmogelijk
Bo Metaalbond acht geen enkele verband
tussclien uwe voorwaarde en het conflict
lo Rotterdam aanwezig, en is niet bereid,
dezo kwestie in samenhang met dat con
flict onder do oogen te zien.
Het is do bovengenoemde door u gestelde
voorwaarde, die do onderhandelingen over
de oplossing van hot conflict heeft doen af
breken.
Invoerrechten op vleesch.
De Minister van Financiën brengt in da
St.crl. ter kennis van belanghebbenden, uat
de commissie van deskundigen voor do
vaststelling van de prijs-courant Ier bere
kening van het invoerrecht op vorsen
gekooid vleesch in baar vergadering van
24 Aiigu tus bedoelde prijscourant "p
vastgesteld als volgt:
r nd- en kalfsileesch; ww** n[
