16e Jaargang.
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1925
No. 5027
3)e Reidóobz 0ow^omt
IDo ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal.
Hét Geïllustreerd Zondagsblad fa voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaüng van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9
liiii—mi 'iin tiwiiaiinMimi nmiiiii inhhmi i iiwiii wm
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. II
bit nummer bestaat uit turea
bladen.
Inzameling Stormramp 1925
A\ M. te R.
T. F. S.
A T.
F M G. B.
Vorige opgave
f 346.10
1.50
20.—
10.—
7.50
Totaal f 385.10
Ontvangen giften door het R. K\ Huis-
vos tirrgs-Comi té:
N. N., Hoogmade f lO.-^a
Van moeder en zoon 4.—
N.N.. Uir eere van de ET. Thoresia 2.50
Bij dén Penningmeester
ramp-Qemité zijn nog de
ingekomen:
Amt. B. van A.
Mej. J. J. de H.
Darnea B.
H. O.
Mevr. E H. M v. B.
Fam. "W.
Ti. O. v. X.
Mej. G v. V.
AA. Bond van politieper.
afdt Leiden
I) A. II. v. E.
Movi». J. C. Z V
J. G. A. B.
P. W. I
Prof. Bs G. S. H
A. li. R.
M. A. M. v. N.
H. D. M. K
Mr. M B. V.
Proi Br L. v. I.
Pr J. G M. T.
H M. S.
•Th. a Jfo.
Pr. H. H. J.
A A A. A.
J 0.
van liet Storm-
volgende gifton
f 35.50
10
10.—
10.—
100.—
100.—
10.-^
10.—
10.—
'25.—
100.—
25.—
10.—
5.—
25.—
10—
50—
10.-*
5—
2.50
25—
Giften worden gaarne nog ingewaclit bij
den Penningmeester, den -heer F. Muys
van do Moer'Plantsoen 49,. Gironummer
57471.
SSUiTEÜLAfüD
België.
De schuldregeling mei Amerika,
Amerika*s motieven.
In hei officieeel Amerikaansche com-
muuiqsié in zake de met België getroffen
regefeg wordt o.a. gezegd:
Alle crediteuren ran België waren het
reeds lodens de vredesonderhandelingen er
over eens, dat de aan België verstrekte
'oenmgen geheel verschillen van andere
finaiïcieele verplichtingen, tijdens den oor
log aangegaan.
Hoewel het geen wettelijke verplichting
a&hèie Amerika zich moreel toch ge
bonden door de aan België door..president
Wilson gegeven verzekeringen.
Ten aanzien van België heeft men daar
om. anders dan bij andere landen, de ren
te in vaste bedragen neergelegd, ten ein
de tegemoet te komen aan de huidige
moeil^kheden, waarin België verkeert bij
de verwerving van buitenlandsche betaal
middelen, in verband met zijn ongunstige
handelsbalans, alsmede met de onvoldoen
de inkomsten uit geldbeleggingen, toeris
tenverkeer en andere vormen van onzioht-
baren handel.
Pe Fransclie commissie
15 September naar
Washington.
De Amerikaansche minister van Finan
ciën Mellon deelt mede, dat de Fransche
schuïdfundeermgscommissie ongeveer 15
September uit Frankrijk naar de V. S.
tal vertrekken.
Minister Van de Vijvere.
.Het „Laatste Nieuws" weet te vertellen
dat minister Van de Vijvere, die, naar men
tic li herinnert, destijds na lang aarzelen
de portofeuille van landbouw in het kabi-
lot-Poullet aanvaardde, na het parlemen
tair reces zijn ontslag zou indienen.
De heer De Liedekerke zou zijn opvol-
ter worden.
Duitschland.
De werkloosheid in Duitschland.
Circa 450.000 werkloozen.
Het aantal steuntrekkende werkloozen
ju Duitschland bedroeg op 1 Augustus
197.000. Het aantal personen, dat zonder
okomen is, is echter aanmerkelijk hoo
ier, daar slechts een deel der werkloozen
teun trekt. Blijkens de cijfers der arbeids
'eurzen staan tegenover 1.100.000 verzoe-
en om werk, 645.000 vacante plaatsen. Er
'lijft dus een overschot van werkloozen
455 000.
Frankrijk.
De bankslaking.
De sympathie-staking te
Marseille.
Gister hebben de arbeiders van Mar
seille gestaakt, om van hun sympathie te
getuigen met de stakende bankbeambten.
Het werk in Marseille lag nagenoeg volko
men stil. De winkels in het centrum waren
gesloten. Er reden geen trams.
Minister Durafour beeft gistermorgen
de gedelegeerden der stakers nog eens ont
vangen en hun medegedeeld, dat hij de
besprekingen met de bankdirecfies voort
zet. Er vielen in den loop van den dag te
Parijs enkele incidenten voor. Er hadden
twee arrestaties plaats.
Engeland.
Koning Feisoel.
Volgens do Londensc-he bladen baart de
toestand van Feisoel, den koning van Irak
die, zooals men weet, naar Engeland is
gekomen om zich daar onder behandeling
te stellen van een specialist, llians ern
stige bezorgdheid. Een bloedonderzoek zal
moeten uitmaken, wat koning Feisoel pre
cies scheelt, doch vaststaat dat hij zich
aan een ernstige operatie zal moeten on
derwerpen.
Tsjecho-Slowakije
Onteigening.
De Praagsche correspondent van de
„Vossische Ztg." seint over het streven
der Tsjechische regeering om de baden
Karlsbad, .Mariënbad en Franzenbad, die
een Duitsch karakter hebben, te „Tsjechl-
seeren". Men hoopt zulks te doen aan de
hand van de wetten op den bodemeigen
dom.
De eerste aanval is gericht op de baden
van Mariënbad, welke eigendom zijn van
de Norbertijnerabdij van Tepl.
Na de revolutie had de abdij deze ba
den aan het Ivurhaus verpacht, waarvan
<te leiding grootendeels in handen van
Tsjechen berust. In April j.l. liep hot pacht
verdrag af, maar het Kurhaus weigerde te
rug te treden. De rechtbank besliste ten
gunste van de monniken en het Kurhaus
moest toen tot ontruiming overgaan.
Daarna mengde de commissie voor
grondeigendom zich in den strijd en
trachtte allereerst vast te stellen, dat de
nieuwe verpachting schade veroorzaakt
aan het badbedrijf. Zulks gelukte niet,
daar de Kurgasten van de verandering
niets anders bemerkt hebben dan een be
richtje er over in de couranten. De com
missie ging derhalve tot ontruiming over
Gisteren is daar een aanvang mee gemaakt
en drie boerderijen werden in beslag ge
nomen en aan Tsjechische pachters over
gegeven.
De gemeente Mariënbad, die volgens de
wet in de eerste plaats rechten op den
onteigenden bodem had kunnen laten gel
den, werd afgewezen.
De prijs, die de abdij vergoed krijgt, be
draagt 2000 Tsjechische kronen per H.A.,
terwijl de werkelijke waardo 130.000
Tsjechische kronen bedraagt.
De correspondent meent, dat de alge-
heele onteigening in Mariënbad spoedig
volgen zal, ofschoon de wet geen inbeslag
neming van bronnen, badinrichtingen en
soortgelijke dingen kent, maar alleen van
gronden, welke noodig zijn voor den land
bouw.
Het conflict met het Vaticaan.
Een herderlijk s c h r ij v e n der
bisschoppen.
Het episcopaat van Tsjecho-Slowakije,
met inbegrip van den aartsbisschop van
«Breslau, heeft een herderlijk schrijven ge
publiceerd, waarin als reden van de terug
roeping van mgr. Marmaggi als nuntius
te Praag, wordt genoemd de manifestatie,
ter eere van Huss georganiseerd, onder
deelneming van officieele persoonlijkheden
In de hoogste kringen van den slaat,
zegt het schrijven, wordt de Kerk en haar
zending geringschat.
De Katholieken apprecieercn do letter
kundige en patriottische verdiensten van
Huss, maar keeren zich tegen de protes-
tantscho propaganda.
Zij zijn loyale burgers, eeren het staats
hoofd, maar meenen verplicht te zijn, te
protesteeren tegen do anti-Katholieke de
monstraties op den Huss-dag.
Daarom noodigt het episcopaat de ge-
loovigen uit, hun onwrikbare loyaliteit te
betuigen jegens den H. Vader en zijn ver
tegenwoordiger.
Nieuwe verkiezingen a.s.?
Volgons de „Lidove, Listy", meldt de
„Reichspost", zal binnen enkele dagen de
commissie van vijf uit de coalitiepartijen
bijeenkomen. Van deze bijeenkomst zal liet
afhangen, of de nieuwe verkiezingen nog
dit jaar of eerst in het volgende jaar zul
len gehouden worden.
Voorts zal deze commissie ook het pro
gram van de nog restende parlementaire
prriode vaststellen. I'e coalitie zal een
vuurproef te doorslaan hebben bij de op
lossing van eenigc kwesties van het bond-
genootschaps-prögiam.
Ook het conflict mei het Valicaan zal de
zer dagen in behandeling komen. Men
wenscht het geschil voor de bijeenkomst
van het parlement bijgelegd te liebben.
Ten slotte is liet niet uitgesloten, dat de
onlangs afgetreden sociaal-democratische
minister, Stribrny, in zijn vroeger departe
ment zal terugkeeren.
Polen.
Communisten ter dood veroordeeld.
Door de rechtbank te Warschau zijn tot
den dood door den kogel veroordeeld drie
jeugdige communisten, die op 17 Juli in
de straten van Warschau op de politie en
voorbijgangers hebben gc-schoten, ten einde
aan bun arrestatie te ontkomen. Bij die
gelegenheid zijn drie hunner a-litervolgers
door hen doodgeschoten.
Marokko.
De strijd niet de Mooren.
Do kamp om de s o u v e r e i n i t e i t.
Uit Tanger wordt aan de „Daily Tele
graph" gemeld, dat een mededeel ing van
generaal Primo de Rivera het bericht be
vestigt, dat Abd-el-Krim volledige autono
mie voor het Rifgebied en de Jeballa-stam
men kan krijgen, doch onder algemeene
souvoreiniteit van den Sultan. Deze souve-
reinileit in de Spaansclie zone is slechts
formeel wat de administratieve, economi
sche en binneulandsche politieke aangele
genheden betreft. De buitenlandsche poli
tiek van Marokko is echter in handen van
den Sultan en zijn Fransche adviseurs in
Rabat. Bovendien is de vrijheid der bui
tenlandsche politiek door de bestaande
internationale overeenkomsten beperkt.
Wanneer Abd-el-Krim vrede sluit, zal hij
weliswaar in zijn eigen gebied bestuursvrij-
heid krijgen, doch hij kan geen eigen bui
tenlandsche politiek voeren, maar moet
met de bestaande overeenkomsten rekening
houden.
Het verluidt. d<«:—hij invoerrechten wil
invoeren, doch daar de bestaande verdra
gen internationaal zijn, is het Frankrijk en
Spanje niet eens veroorloofd eigenmachtig
tot wijzigingen over te gaan.
Fransche successen.
Havas meldt uit Fez, dat de stammen
der Mesmoeda al Berif en de Biji Mesguil-
da reeds de besprekingen hervat hebben
ter voorbereiding van hun onderwerping.
Aan alle kanten hebben de Tsoels in groo-
ten getale hun onderwerping aangeboden,
welke onder zekere voorwaarden is aan
vaard. De Fransche troepen hebben thans
de geheele streek, tot aan de uiterste Noord
grens van het Tsoels-gebied, bezet. Tal van
vijandige stammen hebben de wapens neer
gelegd en genade gevraagd. Ook de groote
Branes-stam is onderhandel m n begon
nen.
China.
'De Chineesche troebelen.
Nieuwe militaire bewegingen.
In Londen heeft men bericht ontvangen
van nieuwe militaire bewegingen, in China.
Generaal Feng werkt thans samen met
Kanton en met den sovjet-gezant. Een
legermacht is van Karton naar de Provin
cie Honan vertrokken, waarschijnlijk om te
trachten deze provincie tot aansluiting bij
Kanton te bewegen.
Tegelijkertijd heeft een conferentie plaats
van de gouverneurs van do zeven centrale
provincies, waar de invloed van Woe-Pei-
Foe nog steeds zeer groot is. Tusschen de
gouverneurs van Foekien en Kwangtoen
hebben reeds vijandelijkheden plaats ge
had.
Een communistische leider te
K-anton vermoord.
Een van de leiders der communistische
regeering te Kanton. Liau Tsjung-Hoj, is
gisterenavond vermoord.
Een Amerikaan in handen
van bandieten.
Do Amerikaansche dr.' Howard, die 23
Juli door bandieten werd ontvoerd, verblijft
naar thans definitief is vastgesteld, in het
kamp der bandieten veertig mijlen stroom
opwaarts van Toechau-Hsien. Naar ge
meld wordt, verkeert hij in goeden gezond
heidstoestand en geniet hij een goede be
handeling. Troepen liebben het kamp om
singeld. Geloofd wordt, dat de bandieten
niet kunnen ontsnappen.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gowono advortentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
- dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advortentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en veiv
huur, koop en verkoop 8 0.5O.
Buitenl. Beslichten
De oorzaken der talrijke spoorweg
ongelukken in Frankrijk.
SJecht materiaal. Onbevoegd
personeel. Tehardrijden
Do onbewogen kalmte, waarmede de
directie dor Fransche psoorwegmaats'chap-
pijen hebben gereageerd op de ontstemming
van liet publiek Ver' dé herhaalde" spoor
wegongelukken, heeft de openbare meaning
in beroering gebracht. Men acht het de
plicht der maatschappijen om geruststel
lende verklaringen to geven en de noodige
maatregelen te treffen voor een groot er
veiligheid van hèt publiek: Zoodra de Ka
mer dan ook weer bijeen is, zal de minister
van spoorwegen over oen en ander worden
geïnterpelleerd.
Het feit dat er in drie weken tijd der
tien .spoorwegongelukken hebben plaats
gehad, waarbij 34 personen zijn gedood en
264 gewond, doet de lijst van slachtoffers
over 1925 nu reeds grooter zijn dan de
twee voorgaande jaren. Van deze dertien
ongelukkon waren er elf aan déraillemen
ten en slechts twee aan botsingen te wijlen.
In 1918 bad liet aantal slachtoffers bij
spoorwegongelukken een bedonkolijko
hoogte bereikt: 343: in 1921 zakte liet tot
121, terwijl liet in 1923 tot 27 was gedaald.
Helaas is dit cijfer thans reeds overschre
den.
De oorzaak der ongelukken» wordt dooi
de deskundigen o. a. toegeschreven aan 'do
slechte samenstelling der treinen, waarin
zich materiaal bevindt van allerlei ge
wicht en afmeting. Dit verhoogt de kans
op ontsporing, maar ook op verongeluk
king der passagiers, die bijv. in een wagen
van lichte constructie gezeten, verpletterd
worden door eerj daarop volgenden wagen
van zwaren bouw. In hel drukke reissei-
zoen wordt vaak liet oude materiaal, dat
op de kleine lijnen rijdt, naar de groote
lijnen overgebracht.
De diepere oorzaak van do ongelukken
moet echter bij hef personeel worden ge
zocht. En nu is gebleken dat in de moeste
gevallen to hard gereden wordt. Dit komt
echter omdat, wanneer oen trein te laat
komt, do machinist voor elke minuut ver
traging een boete krijgt. Daar slaat tegen
over dat, in geval do c vpress Parijs—
Marseille bijv. te Lyon met oen half uur
vertraging aankomt en van machinist
wisselt, de tweede machinist een extra toe
lage krijgt voor elke minuut, die hij in
haalt vóór Marseille. Pit stelsel, dat na
tuurlijk prachtig is om de (reiner, cp (ii'l !e
laten aankomen, leidt evenwel jn de rak
tijk tot roekeloos rijden en overschrijden
der maximumsnelheid. Het ecnige middel
om de veiligheid te bevorderen zou dus hol
afschaffen der booten en douceurtjes zijn
en liet voorschrijven eoner geringere snel
heid.
Hiermede is de kwestie echter niet afge
daan. Want het onderzoek naar de oorza
ken der jongste rampen heeft aan het licht
gebracht, dat liet personeel niet altijd vol
doende geschoold is en dat de wegen niet
voldoende onderhouden zijn.
Misschien dat de a.s. interpellaties in de
Kamer lot een kordaat ingrijpen dor regee
ring zullen leiden.
Spoorwegongeluk tn België.
Gistermorgen is in het slation van 01-
tignies op de lijn van Namen een locomo
tief op een reizigerstrein göloopen. Twaalf
reizigers zijn gewond, terwijl drie wagons
zijn beschadigd.
Een Cubaansch dagbladdirecteur gedood.
De directeur van liet Gubaansche blad
,.E1 Dia". Armando André, werd gister
morgen vlak voor zijn woning gedood door
een in hinderlaag liggend persoon. Zijn
blad had de regeering aangevallen, even
als de „F,l Heraldo", die deswege werd
geschorst.-
De tempel te Madras door den bliksem
getroffen.
Uit Madras wordt gemeld, dat do be
roemde Rocklempel binnen liet fort te Trl-
chinopoly door het weerlicht getroffen is.
Een paniek ontstond onder de 500 tempel
bezoekers. Een tempeldienaar werd go-
dood, een andere bediendo werd bewuste
loos. Eon aantal personen werd gewond
tijdens de vlucht van de verschrikte be
zoekers uit den tempel.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Te Marseille is een solidariteitsstaklng
ten gunste van de Fransche bankbeambten
uitgebroken.
Het Tsjechc-Slowakisch episcopaat heeft
terzake van het conflict niet den H. Stoel
dat dezr dagen wederom in behandeling
komt, een herderlijk schrijven uitgevaar
digd.
BINNENLAND.
Het nietaalconflict te Rotterdam. Bemid
deling door den Minister aangeboden.
(Tweede blad.)
De sleunactie voor de bewoners der ge
teisterde gebieden. (Tweede blad.)
De geheimzinnige moord te Oosterhout.
(Gem. Ber. Tweede blad.)
Brand in de artillerie-inrichting aan do
Hembrug. (Gom. Ber. Tweede blad.)
BIWIiEWLAliP
UITBREIDING DISTRICT-TELEFOON.
Het telefoonnet voor de bloembollen
streek, thans omvattende do gemeenten
Lisse, Hillegom, Bennebroek. Heemstede
(gedeeltelijk); Sassenbeim. Noordwijker-
hout, Voorhout en Noordwijk, zal vermoe
delijk uitgebreid worden tot Warmond,
Oegstgeest, Rijnsburg en Katwijk.
De abonné's in die plaatsen zullen een
zeker bedrag boven het gewone abonne
mentsgeld moeten betalen, waarvoor zij
kosteloos kunnen spreken met liet groote
aantal aangeslotenen in liet districtnet.
Voor den bollenhandel is dit van grooto
betoekenis. Ongetwijfeld zullen velen van
de gelegenheid gebruik maken om dezo
uitbreiding te bevorderen.
„Kweok.bld."
Het NederlandschBelgisch Tractaat.
Naar de „Standaard" meldt, hebben in
gezetenen van LTlrecht, „doordrongen van
de overtuiging, dat hef tot stand komen
van de aan de Stalen-Gem i i.il voorgestel-
Onze Geïllustreerde Paaina
Ci'zo photo-pagina van beden geeft o.m.
Het bezoek \nn II. M. de Koningin aan do
geteisterde gebieden van Noord-Brabant.
Restauratie van torens. De wereld
kampioenschappen wielrennen. Hinden
burg fn Miinclicn. T..:neel in de open
lucht.
do wijziging van het in 1839 mot België
gesloten Iraciaal, voor ons land grooto po
litieke en economische gevaren zou doen
ontslaan", liet initiatief genomen lot do
oprichting van con commissie, welke in
san: -nwerking met zu.-ler-coinmi.-.-i<:n in
bef geheele land, dezo gevaren in het licht
zal lollen en zal trachten hot daarheen
to leiden, dat liet Ingediende ontwerp al
om zal lurzion worden, dat de bepalingen,,
die ons land'schadelijk zouden zijn
cn die do 1 wrijving si ?nnt«m nu I België zou
den vermeerderen, gewijzigd zullen wor
den. Hot Vuorloopig comité, waarvan prof,
G. A. Verrijn Stuart voorzitter is, heeft
legen Maandag a.s. in liet Jaarbeursge
bouw een ver/adering belegd, waartoe het
vooraanstaande personen van verschillen-»
de politieke richting heeft uitgenood ie d.
Oud-Minister Bijleveld.
Oud-Minister Bijleveld. thans voorzitter
van den Octrooiraad. zal. wanneer hij
het ambt van lid der Tweede Kamer heeft
aanvaard, aan de regeering verzoeken, als
voorzitter van den Octrooiraad op non-
acliviteit te worden gesteld..
Politietoezicht bij de haringvisscherij.
De Minister van Marine o. i. heeft af
wijzend beschikt op een door hot hoofdbe
stuur der Reodersveroehiging voor do Ne-
derlandsoho Haringvisscherij gedaan ver
zoek om gedurende de maanden Septem
ber en October nog een derden politickrui
ser in dienst te stollen, hoofdzakelijk voor
het politietoezicht op Doggersbank.
Er zal evenwel door do twee-reeds mot
bet toezicht belast zijnde kruisers getracht
worden zooveel mogeliik aan xle wensohpn
van voornoemd hoofdbestuur tegemoet 'o
komen.
Spoorwegpersoneel.
In een gisteren gebonden bespreking In.
sell en do vertegenwoordigers der inzake do
loon herzien ing bij de Ned. Spoorwegen sa
menwerkende organisaties 't.w. de N. V.,
„St. Raphaël" en P. C. B zijnde (en aan
zien van deze materie verder te onderno
men slappen ter ondersteuning van de in
deze organisaties levende wensclien inzake
de loonregeling onder het oog gezien.
Besloten werd als eerste daartoe dienen-
do stap een onderhoud aan de .Spoorweg
directie te verzoeken, om de hij de organi
saties bestaande wensclien inzake de loon
regeling nader uileen te zetten.
Het N. V. V. en de bestrijding der
wsrktooshel L
Het N.V V. heeft aan do regeering een
uitvoeiigc memorie gezonden inzake do
werk loosheid en tevens een audiëntie aan
gevraagd, om de in de memorie bohnivh I-
do aangelegenheid nader to kunnen he
spreken.
In die memorie wordt er met de c ijfers
op gewezen, dat de omvang der werkloos
heid nog steeds buitengewoon groot is.
Bekend is, dat emigratiemogelijklioden
in do oorlogs- en na-oorlog Jaren uiter
mate zijn bemoeilijkt, waardoor de nor
male afvloeiing van arbeidskrachten, zoo
als die voor 1914 regelmatig plaats had,
zoo goed als geheel tot slil-land is geko
men.
Hoewel een aantal bedrijven weer in
betrekkelijk gun digo omstandigheden ver
keert, is toch niet to verwachten, dat de
industrie bet surplus van deze arbeids
krachten zal absorbeeren.
Op de overheid rust naar do meen ing
van het bestuur do taak, door leidend»
