6e Jaargang.
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1925
No. 5021
3)e Cdobclve (Bou/Yomt
SONNEMENTSPRiJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 10 cent per week f 2.50 per kwartaal.
:aze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaaL
os per post I 2.95 per kwartaaL
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
baar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor
taling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd
dad 9 "A,
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Oewona adverlenllên 30 cent per regeL
Voor toezonden Mededeelingen wordt hot
- dubbele van het tarief berekend. -
Kloino adverl.nliën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen w«den aangeboden of gevraagd, huur en ver.
huur, koop en verkoop 10.50.
nummer bestaat uit twee
ameling Stormramp 1925
eerste giften ter leninging van den
>n nood in liet Oosten des lands ko-
binnon.
Gaat nog niet hard en daarom wekken
illen nog eens op: tast in uw beurzen
ipl.pt! Stelt niet uit tot morgen, wat ge
a kunt doen!
>ft, geeft allen!
ore gift is welkom!
eerste honderd guldon i.-. binnen;
li er meerdere volgen!
heden hebben v on'vingen:
zo opgave f 8J
t. 0.25
D. 1.—
penningske der tc
lordwijk 1-
10.—
Henkie 2.50
2.50
2.50
10
Totaal
f 110.75
ÜU1TEHLAÜÜD
De Veiliglieidskwestie.
Briands reis naar Londen.
De resultaten,
liand en Chamberlain zijn gisteren
hun besprekingen gereed gekomen,
il Briand beden naar Parijs terug-
Verzekerd wordt, dat volledige over
raming is bereikt, en Briand ver-
de, dat hij volkomen tevreden is over
uitslag der besprekingen,
isschen verluidt, dat Briand toch
iijn doel beeft bereikt, om het vraag-
der regeling van de Fransche schuld
te koppelen aan clat van het veilig-
pact. Chamberlain bleef op het stand-
staan, dat alléén cle vraagstukken
jrband met bet veiligheidspact he
lm moesten worden, overeenkomstig
ilan van de conferentie. Echter heeft
id toch ook nog gelegenheid gehad
chili, den kanselier van de schatkist,
itmoeten die gisteren mede aanzat
de (er eere van Briand gegeven Itmch
it het antwoord aan Duntschland be-
verluidt, dat het oorspronkelijke
trp op aandringen van Engeland
'rkelijk is verzacht, zoodat het ant-
d thans in oen vriendelijken toon is
aden.
tekst van liet antwoord zal eerst na
taudiging le Berlijn worden gepubli-
iOci!s reeds gemeld, zal het tevoren
aan de goedkeuring van België, Ita-
m Japan worden onderworpen, ter-
naar vernomen wordt oolc een af*
ift van den tekst ter kennisneming
Washington zal worden gezonden,
it de verdere, mondelinge, besprekin-
niet Duitschland betreft, is liet nog
Kker, dat deze 'door de betrokken mi-
rs persoonlijk zullen worden gevoerd
's niet onmogelijk, dat de besprekin-
door bemiddeling van de gezanten
geschieden en dat een samenkomst
de ministers eerst zal plaats hebben,
alle moeilijkheden uit den weg zijn
limd.
voornaamste kwestie is de beslissing
de vraag, wanneer op grond van bet
lelijk pact de „casus foederis" voor
laud zal intreden. Dit wordt aldus
Üüieerd:
oor de hand liggende gevallen van
ife schending van bet pact, waar-
la de eerste linie het optreden der ge-
unie macht behoort te worden gere-
zoowel tegen de grenzen van een der
ïleekenaars der pactovereenkomst,
tegen bet neutrale karakter der
militariseerde Rijnzone zal 'de Engol-
rogeering na sommalie van de zijde
liet aangevallen land vrijelijk een be
ing nemen, of al dan niet bondsluilp
haar zal worden verleend.
besluit tot liet verleenen van honds-
zal zooals vanzelf spreekt slechts ten
hebben het aangevallen land tegen de
*en van den aanval te verzekeren en
'ik bemiddelende stappen van den
'^bondsraad tot stand brengen. Be-
"T naar Engelsche opvatting geen
Üke schending van het pact. dan zou
"gelsche regeering den Volkenhonds-
verzoeken vast te stellen of En ge
verplicht is op grond van de bepa-
Lvan hel garantie-pact hondshulp
Bpien.
uilwerking van deze omschrijving
..casus foederis" ten opzichte van
wpslie der Oostgrenzen werd van En-
zijde zoo uitgelegd, dat Frankrijk
'e beslissen hooft of een openlijke
•ding van een door Frankrijk gega-
'rd arbitrage verdrag tussehen
■hland en zijn Oostelijke buien
plaats heeft. Engeland behoudt zich ech
ter bet recht voor zelf te beslissen of het
met Frankrijk van gelijk opinie is. Ver-
eenigt Engeland zich met de Fransche
opvatting, dat er een schending van het
verdrag bestaat, dan is Frankrijk gerech
tigd in do gedemilitariseerde Rijnzone te
marcheeren. Wijst Engeland echter de
Fransche opvatting af, dan zal het den
doormarsch der Fransclien door de Rijn-
zone niet goedkeuren, en in geval Frank
rijk zich naar dit protest niet mocht schik
ken, aan Duitsclie zijde de onschendbaar
heid der Rijnzone helpen beschermen.
België.
Minister Tschoffen treedt af.
De huidige Belgische' minister van Jus-
tite, Tschoffen, zal na het parlementaire
reces, zijn ontslag als zoodanig indienen.
Zulks om gezondheidsredenen. Hij zal zeer
waarschijnlijk vervangen worden door het
katholieke Senaatslid voor Brussel,
Alexandre Byaun.
Duitschland.
Slotzitting van den rijksdag
De tariefwet aangenomen.
Het tarief ontwerp werd gistermorgen
in derde en laatste lezing door don Rijks
dag aangenomen. Bij den aanvang der de-
balten verlieten dc sociaal-democraten en
bloc de zaal, waarin zij slechts twee leden
hunner fractie als waarnemers achter
lieten. Dit verlaten der zittingszaal ge
schiedde als protest legen de terreur der
meerderheid en het doorjagen van het ont
werp. De sociaal-democraten wilden hier
door te kennen geven, dat door hen geen
waaide werd gehecht aan het houden der
derde lezing, van dit.ontwerp, dat ingevol
ge de beperking van den spreektijd niet
het onderwerp eener zakelijke behandeling
kon vormen, waarom zij de verantwoorde
lijkheid geheel aan de meerderheidspar
tijen wenschlen over te laten.
Door de communistische rijksdagfrac
tie werd een protestverklaring afgelegd,
waarna de communisten eveneens de zit
tingszaal verlieten.
Ook de democraten keurden de behan
deling van dit ontwerp sterk af. Zij bleven
wel is waar in de zaal, doch aan de stem
ming werd ook door hen niet deelgenomen
In verhand met de houding der minder
heid werd door de meerderheid van ver
der debat afgezien.
Bij afwezigheid der Sociaal-democraten
on communisten en onthouding door de
democraten werd daarop tot stemming
overgegaan en het tariefonlwerp aangeno
men met de stemmen der meerderheids
partijen vóór' en die der Völkisehen tegen
Daarna werden de overige punten van
de agenda, onder welke de handelsver
dragen met Amerika en Engeland alsme
de hot amnestie-ontwerp, met spoed be
handeld.
In den loop van liet debat kwam het
nog lot een scherpe „uiteenzetting" tus
sehen den Dnitsch-völkischen leider Yon
Griife en minister Stresemann, maar de
meeste volksvertegenwoordigers waren al
zoozeer in vacantieslemming, dat men zich
van hot incidentje niets aantrok, en om
kwart over vijven kon president Lobe fen
slotte de zitting -luiten en ging de rijks
dag op reces.
Het Seniorenconvent heeft besloten, dat
de vacantie lot half November zal duren,
tenzij do buitenlandsch-politiekë toestand
(het Veiligheidspact) hot noodzakelijk
mocht maken den Rijksdag vroeger hij
een le roepen.
Een nieuwe botsing te Berlijn.
Dinsdagavond heeft in de straten van
Berlijn opnieuw een hotsing plaats ge
had tussehen republikeinsche en nationa
listische organisaties.
De politie moest met getrokken sabel
de vechtende partijen scheiden. Een groot
aantal personen werd gewond. Twee-en-
twintig personen werden gearresteerd
voordat de rust kon worden hersteld.
Frankrijk.
De socialisten en het Gouvernement.
Een aantal der meest invloedrijke so
cialisten zijn ten zeerste verontrust over
de zeer anti-kartellistische stemming, die
bij de socialistische massa heeft postgevat
na den smadelijken ondergang van liet
kartel. Zij zien de kansen eerlang een
ministersportefeuille te bereiken, verdwij
nen en zij doen thans een wanhoopspoging
om de kartelpoliliek te redden door op
Horriot te zetten. Zij vinden daarbij steun
bij de radicalen, die 12 Juni bij het Ma-
rokkodebat legen de regeering hebben ge
stemd en zij hopen er in te slagen hij den
parlementairen terugkeer Painlevé te doen
vallen en Horriot terug te roepen.
De voornaamste leiders van deze frac
tieleden, die de steunpolitiek niet abso
luut willen verwerpen, doch haar slechts
willen geconditionnoerd zien, zijn Renau-
del en Auriol, welke laatstgenoemde al
gemeen rapporteur was van de jongste be
groot in g. Waar ook Va rente weinig lust
Leeft zich aan de sommaties van zijn par
tij le Sloren, daar is het mogelijk, dal als
Léon Blum op het congres de verwerping
van alle steunpolitiek er door haalt, wat
zoo goed als zeker is, en ook Boncour zulk
een gedragslijn als te streng opvat, een
zoo ernstige verdeeldheid in de partij zal
ontstaan, dat de beide stroomingen moeilijk
bij elkaar kunnen blijven. Men vermoedt
echter, dat een passc-partout-motie zal
worden aangenomen die de houding van
de socialisten voldoende in bet onzekere
laat om een uiterste manoeuvre ten 'gunste
van een Herirót-kabinet niet bij voorbaat
onmogelijk te maken.
De moeilijkheden in Syrië.
Rapport van S a r r a L
Aan boord aan de „Sinaja" is te Mar
seille een koerier aangekomen met een
gedetailleerd raport van Sarrail omtrent
den opstand der Dzjebel-Drusen. Hij is
onmiddellijk naar Parijs vertrokken om
het document aan Painlevé te overhandi
gen.
Do positie van Sarrail.
Het wekt ontstemming, dat de regee
ring niet energiek op durft treden tegen
generaal Sarrail en er ten minste niet voor
zorgt, dat de generaal met tie verliescijfers
voor den dag komt.
Builen de kartelbladen wordt de wijze,
waarop Sarrail met liet gouvernement een
loopje neemt, ten zeerste gelaakt.
Painlevé heeft zich aan de moeilijkhe
den onttrokken door zijn kortstondige on
gesteldheid van j.l. Maandag door een rust
kuur buiten te doen volgen.
Vooral uit de omgeving van Horriot,
wordt op Painlevé grooton druk uitge
oefend Sarrail niet los le laten, aangezien
anders het echec van Herriot's partijdige
uilzendingen te veel in het oog zou loopen
Iulussclicn worden steeds meer bijzon
derheden uit particuliere bronnen ver
meld. waaruit blijkt, hoe weinig taktvol
Sarrail en eenige van zijn handlangers te
genover een rustige bevolking zijn opge
treden.
Boycot aanbevolen
Sinds enkele Zondagen boycot het
Parijsche publiek de autobussen, waar
van de prijzen zijn opgeslagen. „l'Oeuvre"
beveelt thans aan dit uitnemende voor
beeld te volgen om de peperdure vleesch-
en suikerleveranciers op de knieën te
krijgen. Kom, zegt het blad, een weekjo
geen biefstuk en - geen suiker dat is
tocli niet zoo heel moeilijk en het pleit
is gewonnen. In oorlogstijd hebben ver
bruikersbonden in deze richting prachtig
werk gedaan zij zouden weer ten too-
neele kunnen verscbijcn. Het is maar de
kwestie van willen.
Albanië.
Opnieuw onrust.
Het „Giornale d'Italia." verneemt uit Ti
rana (Albanië) dat opstandelingen, onder
bevel van Moesi Sabani, een sterken troep
Albaneesche regeeringsmililie hebben aan
gevallen van den weg Modua-Skoetari. Vijf
man regeoringstroepen werden gedood.
Turkije.
Vier journalisten gearresteerd.
Op last van het Openbaar Ministerie der
Onafhankelijke* Rechtbank to Gonstanti-
nopel, zijn vier vooraanstaande journalis
ten gearresteerd. Zij worden beschuldigd
van liet schrijven van artikelen, waarin
zij de politiek der regeering criliseeren.
Marokko.
De strijd met de Mooren.
Pétain opnieuw naar Afrika
Volgens de „Eclio de Paris" zal maar
schalk Petain zich opnieuw naar Marok
ko begeven in verhand mot de voorgeno
men nieuwe indeeling van hot front.
Omtrent den toestand in Marokko wordt
aan het ..Journal" uit Madrid gemeld,
dat eergistermorgen sterke afdeelingen
van alle wapens onder leiding van gene
raal Riqueluo Larasche hebben verlaten
om zich te vereenigen met de troepen, die
in den sector torpedobool uit C.euta ver
trokken om te besludeeren, waar het gun
stige punt voor een landing zich bevindt
De operaties bij Alguccmas zullen be
ginnen, zoodra het Fransche offensief be
gonnen is.
Havenstaking in Tunis.
De havenarbeiders van Tunis zijn in
staking gegaan. Niet alleen eisclien zij
loonsverliooging, maar ook weigeren zij
levensmiddelen te vervoeren voor de troe
pen, die tegen Abd-el-Krim strijden.
China.
De troebelen in China.
Bom in een tramwagen.
Dinsdag werd te Hongkong in een tram
wagen, achter een werkwilligen bestuur
der een bom achtergelaten, die bij de ont
ploffing een passagier ernstig en verschei
dene andoren licht verwondde. De bestuur
der. die het gmnar bijtijds opmerkte, kon
nog juist van den wagon springen.
De regeering heeft alle verboden voor
den uitvoer van olie, steenkool en voe
dingsmiddelen opgeheven.
Do onfusten te Tientsin
Bij de onlusten zijn CS personen gedood.
De politie heeft versterkingen ontvangen
Er hebben 376 arrestaties plaats gehad.
BINMEKLAND
Michaëlistische Kamerleden
De „Morgen" vindt de opmerking van
het Gentrum over Mk-liaëlistische Kamer
leden een beetje woordenspel.
Het blad merkt op, dat prof. Veraart
door het adviseerend college op een vaste
plaats op de voordracht is gebracht om
dat hij in de St. Micüaëlbeweging oen
vooraanstaande plaats innam en dat dr.
Moller door de kiezers, die lid zijn van St.
Michael of daarmede sympaUiiseeren, naar
de vierde plaats in den kieskring Tilburg
is bevorderd en daaraan alleen zijn ver
kiezing dankt.
Prof. Veraart en dr. Moller zijn dus
als Michaëlislen gekozen, als vertegen
woordigers oenor zuiver politieke stroo
ming binnen de R.-K. Staatspartij.
Het Koninklijk bezoek aan Friesland
De Koninklijke familie en gevolg zullen
zich op Maandag 7 September terstond na
aankomst te Leeuwarden met den trein
van 10 u. 39 m. v.m. per auto over Veen-
wouden en Dokkum naar Wierum bege
ven, waar"op den zeedijk van de contri
butie Westdongeradeel een oogenblik zal
worden vertoefd. Daarop wordt naar Hol-
word gereden, waar H. M. zich naar Ame
land inscheept. Gedurende hot verblijf op
dit eiland, dal zal duren tot den volgenden
namiddag, zullen alle dorpen, het water
schap De Grieën en het in voorbereiding
zijnde waterschap De Burumer Grieën
worden bezocht.
In den namiddag van 8 September aan
den vasten wal teruggekeerd, begeeft H.M.
zich per auto via For werd en Stiens naar
Leeuwarden. De aankomst aldaar is be
paald op omstreeks half vier. Ruim een
uur later ontvangt de gemeenteraad H. M
(en stadluiize. Vervolgens zal er op het
Zaailand een défilé plaats vinden. Van
daar rijdt de Koninklijke sloot langs den
Noordersingel, om de in dien singel lig
gende gepavoiseerde Leeuwarder jachl-
vloot in oogensehouw te nomen, om zich
ten slotte naar het. Hof te begeven.
De volgende morgen zal gewijd zijn aan
een kinderaubadè en een rijtoer door de
stad. Omstreeks t uur vertrekt de Ko
ninklijke familie-naar Snoek, Ier bijwoning
van de aldaar te vieren herdenkingsfees
ten. De dag wordt besloten door oen boot
tocht op liet Sneekermecr. Deze eindigt
hij Oudesehouw, vanwaar H Af. zich per
auto naar liet station Akrum begeeft, waar
de Koninklijke trein voor Het Lon gereed
zal staan.
Het bezoek van H M. de Koningin aan
Limburg
Het gemeentebestuur te Venlo beeft van
den Commissaris dor Koningin in Lim
burg officieel bericht ontvangen, dat H M.
de Koningin in de maand October aan
Venlo een bezoek zal brengen. H M die
slechts enkele uren in Venlo zal blijven,
komt per auto vanuit Venrai naar hier en
rijdt, dan van hier verder naar Roermond
en van daar naar Maastricht.
Baarn wil zijn gemcenlewoningen
verkoopen
Burgemeester en wethouders van Baarn
maken bekend, dat blijkens van den Mi
nister van Arbeid. Handel on Nijverheid
ontvangen missives, bij de Regcering in
liet algemeen geen bezwaar bestaat tegen
verkoop van middenstand-woningen en
dat van Rijkswege machtiging tot verkoop
van arbeiderswoningen kan worden ver
leend.
B. en W. noodigen degenen, die een go-
meentcwoning als bovenbedoeld wenschen
ie koopen uit, oen bod te doen aan den Ge
meenteraad.
Tentoonstelling op scheepvaartgebied
Naar wij vernemen, zal van 22 tot en
met 30 October a.s. te Dordrecht een ten
toonstelling worden gehouden op het ge
bied van scheepvaart, handel en nijver
heid.
Van liet gevormde oero-coraité heeft de
burgemeester van Dordrecht het cere-
voorzitterschap aanvaard: de havenmees
ter. tevens directeur van het veerbedrijf
aldaar, zal als technisch adviseur dezer
tentoonstelling optreden.
Het secretariaat is gevestigd in gebouw
„Kunstmin", te Dordrecht.
Autobuslijnen in Utrecht
Er heeft zich in Utrecht een combinatie
gevormd, die zich ten doel stelt autobus
lijnen in de provincie Utrecht met modern
m ilrriaal te exploiteoren, teneinde de stad
Utrecht mot do voornaamste plaatsen der
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Tussehen Londen en Parijs is overeen
stemming bereikt over het Fransche ant
woord aan Duitschland inzake het Veilig
heidspact.
Slotzitting van den Duitschen rijksdag.
BINNENLAND.
H. M. de Koningin bezoekt de geteister
de landstreken. Een nationale steuncomité
gevormd. Nadere berichten over de ver
woestingen. (Tweede blad).
Overwerkvergunningen in broodbakke-
lijen in verband met het feest van Maria
Hemelvaart (Tweede blad).
De Metaalbond en het conflict te Rotter
dam (Tweede blad).
LEIDEN.
De 2G0s!e pelgrimstocht der Leidsche
processie naar Kevelaer.
De a.s. jaarvergadering van het Dioce
saan Kruisverbond in het Bisdom Haar
lem.
provincie door aulobuslijnen te verhinden.
Als eerste lijn is dezer dagen oen dienst
Utrecht-Doorn geopend. Binnenkort volgt
UtrechtAmersfoort. Het wagenpark be
staat uit Ameriknansche autobussen: een
zeer laag gebouwd chassis met oen stalen
carosserie.
Audiëntie minister van Binnenl. Zaken
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, brengt ter kennis van be
langhebbenden, dnt hij eiken Woensdag,
te beginnen met 2 September a.s., des na
middags te 2 urQ, aan het lokaal van liet
Departement van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, allen zal ontvangen, die hom
over de zaken van zijn Departement wen
schen le sproken
sprcr?Y
VOETBAL.
MOC. HAARL. BONI».
R. K. V. V.—E. M. S.
Zaterdag 15 Augustus n.m. uni 2.30 uur
zal or op het E. Af. S.-terrein een span
nende voetbalwedstrijd plaats hebben.
Daar wordt een match gespeeld legen do
Kustwacht le Leiden. Dp%wedstrijd slaat
onder leiding van den heer de Rueger
(Den Haag.)
Het ingooien van den hal.
Er blijkt verschil van meening le be
staan over de nieuwe wijziging van do
spelregels betreffende hot ingooien, Viar
de International Board ook doze wijziging
niet zoo heeft geredigeerd, dat alle ver
schil van meening buitengesloten is. f'.ij
de opening van het voetbalseizoen in
Schotland bobben n.l. de arbeidsrechters
op advies van de scheidsrechter, r.uninis-
sio oen speler, die bij hel ingooien zijn
hielen oplichtte, gestraft, daar in het re
glement slaat, dat de speler niet beide voe
ten op den grond moet'slaan en aan dezen
regel niet voldaan is. wanneer hij slechts
met oen doel van heide voeten op don
grond slaat. Hot bestuur van dén Schol-
sclien V. B heeft thans echter gepubli
ceerd, dat een speler wél zijn hielen mag
oplichten bij het ingooien. Ook in Enge
land bestaat er verschil van meening, wat,
evenals verleden jaar bij bet nemen van
den hoekschop, wel weer tol kwc.dies zal
leiden. Het is onbegrijpelijk dat een
lichaam als de International Board, dat
het monopolie voor het wijzigen der spel
regels heeft, zoo slordig werkt. De Seliol-
selie V. R. heeft bovendien gezegd, dal do
speler ook op de lijn mag gaan staan,
daar dit de bedoeling der nieuwe bepaling
is, hoewel dat niet in de hennling word
gezegd.
ZWEMMEN.
Nieuwe wereldrecords.
De Zweedsehe zwemmer Arne Burg
vestigde te Gothenburg een nieuw wereld
record Hij zwom de 'tOO yards in 4 min
37.1 sec., en sloeg dus het record van
Weismuller met 2.9 sec.
De 880 yards zwom hij in 10 min. 3S
sec., de 1000 M. in 13.15, dd Engelschf
mijl in 21.32.
WATERPOLO.
H. Z. en P. C. Ill—De Zijl 1 4—1.
Gisteravond werd in do Regentes 'o
's-Gravpnhnge de waterpolowedslrijd tus
sehen de Zijl I en de H. Z. en P. G. UT,
welke op het zwemfeest j.l. Zaterdag in
een gelijk spel eindigde, herhaald
De Hagenaars wonnen nu mol 41. Do
Leidenanr- schijnen in cieon home nog
maar hel beste thuis te zijn.
