Be jaargang. DONDERDAG 30 JULI 1923 No, 5009 'e Ccicbeliè 6ou/ta/n£ gONNEMENT5PR!JS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden S9 cent per week fi 2»SÖ per kwartaal, ise Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, per posi 8 2.95 per kwartaaL geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver eer tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- jjliog. Afzonderlijke numsnera 5 ei, met Geïllustreerd jgblad 9 St. Cit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gswono advertenlISn 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het da.belo van het tarief berekend. Kleine adverfenllën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, huur en vei» huur, koop en verkoop IO.SO. linmap bestaat uit twen CANISIUSVAART door Prof. Dr. TITUS BRANRSMA. istricht en Aken hebben hun Keilig- aari. Men kent pok de Vaart van ien, 'de Boxmeersche Vaart. Niet ien nog genoeg de Canisius vaart, die de Nijmeegsehe zouden kunnen toch heeft deze een zeer groote be is Jn het program, dat ontworpen is in grooten Neder la ndschen Kerk en Geloofsverkondiger Petrus Ca in dit jaar zijner Heiligverklaring Kgen. G tot 10 September, zijn er Cani- isten te Nijmegen. r dat mag geen feest zijn voor Nij- alleen. imin als Canisius geleefd en ge- heeft alleen voor zijn geboortestad, is wol allerminst een plaatselijke eid, wiens vereering en huldiging zou knnnen blijven tot één stad. is Nijmegen niet de stad van Ca- is do stad van Canisius als een na- jk cQütrum voor de huldiging door liggende gewesten, iburg in Zwitserland, waar hij ten werd geroepen, moge zulk een een- zijn in zuidelijke streken, in onze ilijke gewesten moet Nijmegen, de waar hij het levenslicht aanschouw- plaats zijn, waar niet een stad, maar sik samenkomt om hem te eeren en zijn roem gelukkig te voelen. Freiburg wordt een gedeelte van ostbaar geheento naar Nijmegen ibracht in feestelijken stoet. Zal daar Nijmegen zijn om het te ontvangen rereeren? wil zelfs Nijmegen niet. igcndqel, het noodigt alle Katholie- an Nederland uit om deel te nemeii. en "stoet, die den Duitscli-Zwitser- tegemoet trekt om de kostbare relie- ontvangst te nemen. Nederland Canisius opeischt als zijn e, dan mag het niet aan Nijmegen iten zijn feesten te vieren, maar dan net medejuhelen en medevieren, moet heel Nederland te Nijmegen enwoordigd zijn. denkt het, zich ook het Nijmeegsch oinité. ik spreek als tolk van dit Comité, als heel Nederland -de vereerders van us naar zijn veste roep. het Zuiden en het Noorden, van het en Westen des lands, ik noem richt en Groningen, Amsterdam, Rot- n en den Haag en vele Parochiën a Nijmegen, zijn nu reeds bedevaar- legezegd of in naaste voorbereiding, ijdt geen twijfel, of nog velo steden Het zal te'Nijmegen niet aan men- ontbreken. die er Canisius komen |en. klaar juist, waar velen komen, i niet ontbreken, wie hem -wellicht leest véreeren, doch niét bekend zijn (e georganiseerde Vaart naar zijn dom. ttt een heiligdom van Canisius wordt gen. Het is het reeds eenigszins, hij er werd geboren, na zijn dood lere vereering ontving, in de kerk iters Jezuieten in de Molenstraat een met eigen altaar aan zijn-nagedach- werd gewijd. ar thans mag Nijmegen op weidscher aanspraak maken, op den naam van ius' heiligdom. kerk in cle Molenstraat heeft zijn ontvangen en is bij Pauselijk -be- onder de aanroeping van Canisius itroon' gesteld. En naar deze Cani- ik zal 6 Sept. een gedeelte van zijn lie worden overgebracht om dit hei- te maken lot zijn praalgraf in Ne- j; zou Canisius zelf voor zulk een enthousiast zijn geweest. Niet inzoo- aij er zelf door werd gehuldigd, daar ïas hij te weinig op eigen eer gesteld, iuzooverre het de eer gold aan de n der Heiligen gebracht. De vereer- an Canisius mogen weten, dat deze Heilige, om zijn leer tol Kcrkleeraar en, de vereering van do Relieken der als een duren plicht beschouwde, bron van zegen, als een uiting van uelit jegens God zeiven. Een Reli- *as voor hem een schat, dien hij boven groote sommen gelds. was hij te Straatsburg. Bisschop lelijkheid waren hem dankbaar ctgeen hij in korten lijd lot stand Noode lieten zij hem gaan. Maar gaan moest, wilden zij, dat hij ten- een som gelds zou aannemen voor ■ding van nieuwe Collegos. Hij wei- Hij wilde niets aannemen. Men hem naar de sacristie der Kathe- opende voor hem de kasten, waar *lten dor kerk bewaard werden. S! zon hij dan iets kiezen. Hij koos, gouden kelk of een met"edelstee- jj When monstrans, geen zilveren va zen of met goud bestikte gewaden. Hij koos een relikwie, een vinger van den H. Polycarpus, den trouwen leerling van den H. Joannes, met nog eenige andere klei nere relikwieën o.a. van den H. Sixtus. Oprecht blij was hij met dit geschenk. Uit verschillende brieven blijkt, hoe booge waarde hij aan dit geschenk hechtte. Uit een brief, dien hij een paar weken later in het Carmelietenklooster te Strau- bing, een der vele plaatsen, waar men hem gastvrij opnam, schreef aan den Geheim schrijver van Hertog Albre-ht V van Beie ren zijn grooten vriend Heinrich Schwcic- ker, blijkt, dat hij diens echtgenoote, de zorg opdroeg, voor deze relikwieën een passend schrijn te vervaardigen of te la ten maken. Een maand later schrijft hij uit Ingolstadt opnieuw daarover aan zijn vriend en noemt ze daar „mijn schat, kost baarder dan goud". Uw eehtgeuooto stel ik aan als bewaarster van dien schat on ik vraag haar, ze eerbiedig te bewaren en haar best te doen, dit heilig Heiligen-ge- beento te sieren en deze panden, waarin Gods geest eens machtig en wonderbaar woonde, luisterrijk te doen herleven. Vigilantianen (ketters" die de vereering van relikwieën bestreden) mogen om die godsvrucht lachen, de Christenen hebben, die altijd betoond door het bewaren, ver sieren, kussen en vereeren van heilige relikwieën. Belachelijk zijn veeleer de ha ters van het godsdienstige en bespotters van al wat heilig is, die ofwel uit slecht heid niet willen ofwel uit verblinding niet in staat zijn, Gods kracht, wijsheid èn goedheid te zien in de Heiligen en in hun relieken.Ik weet intusschen dat voor die versiering veel noodig is en ik wil niet, dat gij er te veel kosten voor moet maken, opdat Judas-broeders niet roepen van: „Waarom die verkwisting". Maar van den anderen kant, Mogdalena is geprezen en haar lof is onsterfelijk, omdat zij heeft be grepen, dat aan God vele wijzen van wel doen aangenaam zijn en niet alles vervat .13 in het een# werk van barmhartigheid, dat aan de armen wordo bewezen. Ik zou U slechts als mijn geldschieters willen vra- .gen&te zijueg tijdjzfil ik Unites, terugge ven, wat gij Wens ent, al moest is er voor bedelen. Toch vraag ik U, hetgeen gij doet, niet te beschouwen als voor mij gedaan, maar voor de Heiligen zelf en voor hun Schepper, die. gelijk David zegt, heel hun gebeente-heeft bewaard en niet heeft ge wild, dat er een deeltje van verloren ging, d. w. z. zonder Gods uitdrukkelijken wil en beschikking". Een week later komt hij in een brief uit Augsburg al weer op deze relieken terug en noemt hij ze „zijn schat, welks waarde den wereld verborgen is". Nog een week la ter schrijft hij uit het klooster Ettal: „Gij zult er wel passend voor zorgen. -Gij doet liet niet voor mij, maar de Heiligen, neen, voor den Heiligo ded Heiligen, den Koning 'der Koningen, aan wien volgens het Ka tholiek Geloof en de zuivere leer der kerk de eer gebracht wordt, welke wij zijn Hei ligen brengen. En God zelf heeft geboden: Looft den Heer in zijne Heiligen. Ik zal er niet verder op ingaan. Houd ten goede,- dat ik er zoo op aandring. Krachtiger streef ik naar de vereering der Heiligen, naar mate de wereld in haar onzuivere, «een dwaze, blinde en hartstochtelijke liefde verder van de oude godsvrucht tot lien is afgedwaald". Laat zoo Canisius tot U spreken over de vereering thans van zijn eigen gebeente, geworden het gebeente van een Heilige, door God voor ons bewaard als een schat, voor welft passende bewaring, versiering en vereering hij zoti hebben willen bede-, len. Op het stille verwijt, dat het geld voor de "huldiging en vereering dier relieken gebruikt, nuttiger tot heil cler armen en leniging van maatschappelijke nooden.zou kunnen worden gebruikt, ontziet hij zich niet de woorden toe te passen, welke Chris tus zelf sprak ter verdediging van de hul de. Hem door Magdalena gebracht. Gelijk tyj trouwens heel de hulde aan do Heili gen en hun heilige overblijfselen be schouwd wil zien als een hulde Gode ge bracht, die ons zijn Heiligen schonk om ons door hen tot Zich te trekken. De geplande Canisiusvaart,*de tocht van zoovelen in het begin van September naar Nijmegen is dan ook iets meer dan dan deelnemen aan een of ander feest in een mooie stad, het is tegelijk een uiting van godsvrucht en godsdienst, het is een be devaart, voor welke deelname gevraagd wordt van mensch?n, die iets meer willen dan feestvieren in den» gewonen zin, die feest willen vieren ter eoro van een natio- nalen Heilige en in zij geest, tot verbrei ding van het rijk van God (waarvoor hij half Europa is rondgetrokken als een nooit moede pelgrim. Thans moge half Europa als pelgrim gaan naar hem. Freiburg is voor ons, Nederlanders, te ver. Maar het is thans ook niet meer noodig naar Freiburg te gaan om het graf van Canisius te bezoeken en er zijn gebeente te vereeren. Na de plechtige overbrenging van een gedeelte van zijn H. Gebeente zal do Mo lens Irani skerk te Nijmegen, de kerk, Ca nisius toegewijd, de plaats zijn, waar wij, Nederlanders, geroepen zijn, zijn Gebeente tovereeren. Er staat meer op het program der fees lelijkheden te Nijmegen. Een* luisterrijke optocht wordt gehouden, daarnaast een groote historische optocht, pontificale H.H. Missen worden opgedragen, feest vergaderingen worden gehouden. Er is bo vendien te'Nijmegen tusschen al die feest vieringen door gelegenheid de H. Land stichting te bezoeken, de eene bedevaart als het ware met de andere te verbinden, maar één punt is er, dat op het program van elke bedevaart prijken zal, wanneer deze niet aan alle ontworpen feestelijkhe den lean deelnemen. Dat ééno punt is het bezoek, het georganiseerd .bezoek aan de kerk van den Heiligen Canisius in de Mo lenstraat ter vereering van zijn kostbare relikwie. Het Feestcomité neemt hier de woorden over van den Heilige, dien.'het eereu wil, dat met to meer kracht aandringt op die vereering, naarmate de wereld in dwaze verblinding minder voelt voor de vereering van Gods Heiligen, als bemiddelaars tus schen menscli en God. Wordt die roepstem gehoord, wordt daaraan gevolg gegeven, dan zal er niet alleen feest zijn te Nijmegen, niet slechts in Nederland, dan zal er feest zijn in den Hemel en zal de H. Canisius zelf zich verheugen en verblijden, omdat er zielen zijn gebracht (ot God, boete is ge daan door wie hot noodig hebben, nieuwe namen zijn geschreven in het Boek des Levens, waarin de Heiligen schouwen. BUITENLAND De Veiligheidskwestie. Het garaniicf«act. Een spoedig Fransch antwoord? De Matin" zegt, dat Briand reeds ovm- weinige dagen op de Fiitsche nota zal kunnen antwoorden. Coolidgc optimistisch. Uit New York wordt gemeld: President Coolidgé verklaarde, dat hij de onderhan delingen over het veiligheidspact met op merkzaamheid volgt, en dat hij verwacht, dat dit pact in den laten herfst of in den winter tot .stand kt»mt. Het is duidelijk, zeide Coolidgé, dat do onderhandelingen tijd vorderen en dat het veiligheidspact tot stand moet komen, al vorens men de ontwapening kan hespre ken. Als liet pact echter eenmaal tot stand gekomen zou zijn, zal hij niet aarzelen vóór de lente van hel volgend jaar een ont wapeningsconferentie te W.i - n bij een te roepen. België. Nieuwe strubbelingen in de Kamer. Jacquemyns dreigt met aftreden. Gistermiddag, bij den aanvang der Bel gische Kamerzitting, heeft do vice-voorzit- ter Tibbaut voorlezing gedaan der schrifte lijke ontslagaanvrage van den Kamervoor zitter Brunei, in verhand met de houding der socialisten bij de vergoeding aan ka merleden. Deze brief maakte veel indruk. Tibbaut verzocht aan Brunet op zijn besluit terug te komen en aan de Kamer geen acte te nemen van cle ontslag-aanvrage. De groote achting, zeide hij. welke wij Brunei dik werf hébben betuigd, blijft bestaan in ons aller harten. Op deze woorden volgden langdurige toejuichingen van alle banken. Di den loop van do zitting leed de re geering een nederlaag door de aanneming van een socialistisch amendement op 't wetsontwerp in zake de indeeling van do kiesdistricten voor de provinciale verkie zingen. Het-amendement, dat beoogde van <£e kantons Eupen, Malmédy en St. Vith één apart kiesdistrict te maken, terwijl de regeering voorstelde deze kantons op te lossen in het arrondissement Verviers, werd aangenomen mot 70 tegen 58 stem men en 4 onthoudingen. De minister van Binnenlandsche Zaken, baron Bril in Jacquemyns. zeide daarop, dat de aanneming 'van het amendement in strijd is met België's eenheid en waardig heid. „Als het ook in tweede lezing wordt aangenomen, zeide hij. zal ik mij genood zaakt zien af" te treden." De voorzitter wilde onmiddellijk tot de behandeling in tweede lezing overeaan, waarop een hevig tumult ontstond. Een voorstel tot schorsing van de zitting werd aangenomen, om den socialisten gelegen heid te geven, zich te beraden. Daarna werd de tweede lezing tol JDir.sdag-uitge steld. Belgic's schulden aan de V. S. Gistermiddag om 2 uur zijn oud-premier Thëunis en de Belgische gezant ie Wash ington. baron De C.artmr do Marcliienne, flie deel uitmaken van d'"1 Belgische schuld- fiindi'oriiiL'soommissic, uit Brussel naar Parijs vertrokken, vanwaar ze naar Cher bourg -J ''ui oia 7. li op de ..Olympic" naar New v ii Ie schepen. Ouitschland. Een schandaal-scène in den Ri;' 'aq. De communisten bedroigoii een C e n t r u m-1 i d. In den Rijksdag is het gister tot een groote schandaal-scène gekomen. Bij de bespreking van de kerkbelasting verklaar de de comunist Vierath, dat or heden ten dage in do kerken veel praal wordt ten toon gespreid, die volkomen overbodig moet worden geacht. Men kan toch, zeide hij, den wijn bij het avondmaal in Houten bekers ronddienen, en daarvoor zijn toch niet absoluut gouden bekers noodig. Vice-voorzitler Graef verzocht den spre ker, de gevoelens van een groot doel van het Huis te sparen. Onder groote onrust van rechterzijde en centrum eischic de sprokejs dat ,do kerken voortaan zelf hun priesters -zouden sala- rieeren". De opwinding steeg ten top, toen Vierath beweerde, dat do kerken des to minder den steun van liet Rijk verdienen, daar zich juist onder 'haar aanhangers in het Rijnland tal van separatisten hadden bevonden. De scheldwoorden vlogen heen en weer. Het was Graef niet mogelijk het ontzaglijk lawaai te beheersclien. Toen de Centrum-afgevaardigde Esser den communistischcn leider Hoellein toe riep: „Hou je bende toch in bedwang1.", stormden alle communisten op Esser af Verscheidene communistische afgevaardig den bereikten Esser en wilden hom blijk baar te lijf. Speciaal de communist Ja dasch gedroeg zich als een wilde. De de mocraat dr. Haus, die Jadasch wilde te genhouden. werd door dezen opzij geslin gerd. Den democraat Korell gelukte het ten slotte Jadasch in bedwang te houden. Do zitting moest worden geschorst, daar do hoole Rijksdag niets anders meer was dan een opeenhooping van mot elkander worstelende afgevaardigden. Na 10 minu ten werd de zitting heropend en deelde de voorzitter mede, aai de communistische af gevaardigde Jadasch voorloopig j.:o' tol :1e zittingen wordt toegelaten. De ontruiming van Keulen In antwoord op een vraag van een •- raai afgevaardigde, verklaarde de onder staatssecretaris Mac Neili in liet Engel- sche Lagerhuis, dat de geallieerden Keu len zullen ontruimen, zoodra Duitsohland de voorwaarden der onlwnpeningsnola van 4 Juni vervuld heeft. Moordplannen eensr uejjeime organisatie te Leipzig. 'De leider en twee loden gearresteerd. Te Leipzig is 'n geheime vülkische or ganisatie ontdekt aan 't hoofd'waarvan een.zekere Clodius stond, die zich kapitein noemt, doch nimmer officier geweest is. De organisatie wist gelden, z.g.n. voor pa triottisme doeleinden bijeen te krijgen, doch bes'eedde deze voor particuliere be langen. De 'eider van de Völkische afdec- ling Leipzig, majoor Braunè, had hiervan mededeel ing gedaan aan de autoriteiten. Daarom besloot men hem te vermóórden. Op het oogenhlik dat dit plan zou worden uitgevoerd, werden Clodius en twee an dere leden der organisatie door de cr."waar schuwde politie gearresteerd. Engeland. Het vlootbouw-program. Debatten in het Lagerhuis. In het Lagerhuis is gisteren gedebuteerd over de raming voor den nieuwen viool bouw. Ramsay Mac Donald, de leider der ar beiderspartij verklaarde zich tegen liet goedkeuren dezer uitgaven, aangezien er geen gevaar bekend is, dat dergelijke uit gaven zou rechtvaardigen. Lloyd George, de leider der liberalen stelde de vraag, legen welke bedreiging de regeering zich wapent. Volgens zijn moo ning moet toegegeven werden, dat er geen nuaitieme bedreiging in Europa beslaat. Indien er een beilrei ,'(ig bestaat, dan is l:et in de lucht. De eenige bedreiging, wel ke zou kunnen onts.uo is die tegen do I.ngelsclie handelswegen in da Stil!» Zuid zee. Kan men echter aan een dergelijke bedreiging in de eerstvolgende tien jaren gelooven? Lloyd George betreurde bet, dat nog een last op de schouders van de natie zal worden gelegd in een lijd. "dat de natie de reeds bestaande ontzaggelijke lasten niet kan dragen. Chrurchill antwoordde, dat de regee ring voor zichzelf een vlootprogram heeft opgesteld niet voor een jaar, doch voor een tijdvak van vijf jaar, voor wvlk tijdvak, naar redd ijker wijzo kan worde ver wad: t, de reg< -jing vorantwc ordelijk zal zijn. Een motie van wantrouwen, door Mae Donald ingi-diend, werd verworpen met 207 tecen i:»0 stemmou. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Strubbelingen in de Beigiscli9 Kamer. Een schandaalscène In den Ouitscheri Rijksdag. De vredesonderhandelingen met Abd-el- Krini. Groote petroleumbrand in Roemenië. (Buiten!. Berichten). Weer een treinongeluk in Frankrijk; (Telegrammen). BINNENLAND. De kabinetscrisis Morgen wordt het einde der onderhandelingen verwacht. Ernstige brand In den Grooten JJpolder (Gemengde Berichten, 2de blad). Het mijnconflict. Ten aanzien *'an den stand van zaken in liet mijnconflict kan momenteel het vol gende worden gemeld: De mijneigenaars verklaarden zich be reid, de opzegging der beslaande loonovor- eenkomst in te trekken, mits do mijnwer kers zich bereid zouden verklaren tot be spreking hetzij van loonsverlaging, hetzij van werktijdverlenging, hetgeen de leiders der mijnwerkers echter belist blijven wei geren. Doch bovendien weigeren de mijn eigenaars do conclusies van het rapport der commissie van onderzoek to aanvaar den. Italic, Orlando door fascisten gebombardeerd. De bekende Italiaansche staatsman Or-i Iando, is nauwelijks aan den dobd ont- snapt to Palermo, waar een groote troep Fascisten hot stadhuis bestormde, terwijl Orlando een rede hield. De Fascisten wier pen met slcenen, doch Orlando wist t<> ontsnappen. Turkije. De Mosoelkwestie. Het rapport der oommissio De „Times" meldt dal hol rapport v de commissie inzake Mosoel het behoi.u. van Mosoel voor Irak aanbeveelt, indien Irak langer mandaatgebied blijft dan do termijn van vier jaren, vastgesteld bij het verdrag lussoherf Groot-Briiannië en Me sopotamia. Anders moet Mosoel aan Tur kije worden overgedragen tot aan do Klei ne Zab, zoodat Soeleinanie en Kirkoek bij Irak blijven. Het rapport spoort, aan tot het verleenon van bestuursautonomie aan de Koerden. (In verhand mot bet bovenstaande is van belang een in de EngelscKè bladen verschijnend bericht uit Bagdad, volgens hetwelk booge officieele kringen overwe gen om binnenkort aan bet parlement van Mesopotamia te vragen, goedkeuring te hechten aan het plan dor regeering om zich tot de Engolsche regeering te wen den met liet verzoek om liet verdrag tus schen Engeland en Irak van vier tot twintig jaar te verlengen) MaroktTo. Krim's vredesvoorwaarden. Zijn agenten door Primo ontvangen. Ongeveer 14 dagen geloden heeft de Fransch e protoctoraafsrogeering officieus aan Abd-el-Krim doen weten, daf de vre desvoorwaarden, waaromtrent op de Frausch-Spaansche conferentie to Ma drid overeenstemming was bereikt, te zij ner beschikking stonden, wanneer hij die verlangde ld weten. Het blijkt, dat deze mededeel ing is gedaan door bemiddeling van den Franse lion clistriclscontroleiir to Taurirt, een plaatsje aan de spoorlijn Ta- zaOedjda. Abd-el-Krim gaj geen antwoord en even min gaf hij liet verlangen te kennen de vredesvoorwaarden te ontvangen do.'1 bi- zond twee brieven aan zijn agent te Tan- ger, waarvan de inhoud aan de Fran- scho autoriteiten te Tanger moest worden medegedeeld. De eerste brief bereikte Tanger Vrijdag en dc tweede Zaterdag. Do inbond werd getelegrafeerd aan dc protec toraal sregeering te Rabat. In den eersten brief cisclit Abd-el-Krim .dat oventueele besprekingen te Tanger zul len worden gebonden en in don twee-l- n brief verklaart hij zich bereid, over vr-Me te onderhandel-li. indi- n vooraf aan de Riffs onafhankelijk beid zon worden v-r- zekerd. Nadere vredesvoorwaarde: /dsn niet gemeld en over de \reclesvo..i - den van Madrid wordt in 'w^.- ,<rl( - n gezwegen. Abri-el-Krim'- vertrouw I- naar Teloean vertrokken, w.v.r r.ii 'e/.o voor-.-' -Hen aan Primo do Pi 1 r.< u voorleg a-u, die ben gisteren tot een neroek beeft iiitgenoodigil.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1