16e Jaargang.
MAANDAG 20 JULI 1925
S A. TH. SEIJSENER.f
No. 5000
e Coiobelve (Bou^omt
0e ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
foor Leiden !9 cent per week f2.50 per-kwartaaL
«ij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post I 2.95 per kwartaaL
jet Geïllustreerd Zondagsblad 1b voor de Abonné'a ver
ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
letaling. Afzonderlijke nummers 5 ck, met Geïllustreerd
-Ll_J Q
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Oowons advartentlën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. 5
Kl.lne advert.ntlën, van ten hoogate 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
pit nummsr bestaat uit twraa
gillen.
BIJ EEN STERFBED.
Jiat voluntas tua". Heer Uw Wil ge--
Mede. Dagelijks herhalen wij deze woor-
vaak gedachtenloos en als in den
leur, vooral wanneer ons leven zijn kalm
sugetjc gaat.
|anneer wij echter bedreigd worden
«r een of andere ramp, vooral wanneer
'getroffen worden door een zwaren slag
i het verlies van iemand, die ons dier-
ir is, ja dan kost het ons soms groote
oeite ons te schikken naar den Wil van
cd*
Hoe hebben dit ondervonden wij, die als
«de vrienden rondom het sterfbed ston-
cn van Prof Seijséner.
ilies, letterlijk alles wat de wetenschap
zulke gevallen vermag, was aangewend
zijn herstel, helaas echter vruchteloos.
De vurige gebeden van zijn talrijke be-
roefdc vriei^len, voor behoud van zijn
paar leven, hieven onverhoord.
nader kwam de dood en de drei-
ide noodlottige slag bleek steeds meer
meer onafwendbaar. -
In zulke oogenblikken komt in de woor-
tn „Uw Wil geschiede" een klank van
'ipe smart, een toon van berusting in het
ivermijdelijke.
-Uien, die het voorrecht hadden dit sterf-
A van nabij te mogen naderen, waren
ilroffen door het voorbeeld van moed,
duld en kalme berusting, dat zij aan
bouwden.
In de eerste dagen leed de zieke ondra-
lijko pijnen, die zelfs door de pijnstillen-
middelen, hem toegediend, niet geheel
onderdrukken waren.
Hot mannenmond en echt christelijk ge-
»ld verdroeg hij echter dit alles op be-
ondcrenswaardige wijze,
De hoop op herstel werd allengs minder
levensgevaar begon te dreigen, zoodat
ticden week Zondag-middag de zieke in
mis moest worden gesteld van de nood-
'ielijkheid der bediening, welke tijding
zoo pijnlijk voor hem die het zeggen
cost door hem kalm en met volle be
ding in Gods H. Wil werd ontvangen,
flele uren na de bediening zag ik hem
wr ,on, sprak hij van zijn geluk dat hij
w bijtijds en met volle kennis de laatste
Sacramenten had mogen ontvangen en
Me er aan toe: „Wij Priesters moeten
Jers aan de leeken het voorbeeld geven,
*1 tot het uiterste oogenblik-te wachten
liet ontvangen der laatste H. Sacra-
enten."
Zijn laatste dagen waren gelukkig min-
Pijnlijk, 's Maandags meenden wij een
cnto verbetering te mogen bespeuren
"aas» bet was slechts voor korten duur
'J® laatste opflikkering vóór. den dood.
De zieke was zijn toestand volkomen be
kt on lag daar kalm, tevreden en geluk-
Hjoensdag-avond den avond vóór zijn
w 7- zag ik hem voor 't laatst. Hij had
Mén wensch te mogen blijven leven tot
12 uur 's nachts," opdat hij alsnog voor
laatste maal de H. Communie zou kun-
D ontvangen dan mocht hij sterven op
I Juli» hot feest van .0. L. CarmeL
l°ea ïindelijk het ontroerend en pijn-
•l, "^.^Hblik van afscheid daar was,
j*'0 hij mij de hand, er bij voegend en-
Je vriendelijke woorden, waarvan ik
Kt zal vergeten deze laatste, met kalmte
zekerheid gesproken: „Tot Weerziens",
geve het want dan moet het wel
B. aaar waar ongetwijfeld zijn schoone
j.' 'jaar belooning zal vinden: in den
^t treffend sterfbed is zelfs voor den-
die door zijn.beroep vele menschcn
'zien sterven, een tafreel geweest
ül°Pe ontroering en aandoening en ik
°r goed aan te cluen om enkele bij-
l'O'lon daarvan te vermeiden om zijn
talrijke vrienden, die in die droevige, ang
stige djigen voorzeker met hunne gedach
ten en gebeden rondom dit ziekbed verwijl
den.
De dood van dezen eenvoudigen en ge
leerden Priester, bemind en geacht door
allen, die hem kenden, veroorzaakt een
verlies, dat lang en smartelijk zal gevoeld
worden door zeer velen van allerlei rang
en stand.
Wat de studenten van het Seminarie in
Prof. Seijsenër -verliezen als hunne leer-
aar, de R. K. onderwijzers van Leiden en
Omstreken als geestelijk adviseur hunner
Vereeniging, de Ver. Geloof en Wetenschap
als hun Moderator, liet is niet aan mij om
dat alles te beoordeelen en te schetsen, doch
wel weet ik dat wij. Katholieken van
Warmond, in den betreurden doode verlie
zen een voorbeeldig Priester, wiens voor
treffelijke hoedanigheden van geest en hart
wij, gedurende den tijd, dien hij als Kape
laan der Parochie onder ons doorbracht,
hebben leeren kennen en bewónderen.
De band; toen tusschen hem en ons ge
logd, werd na zijn benoeming tot Hoog-
Jeeraar niet verbroken, neen hij werd, ook
door zijne medewerking aan de Parochiale
arbeid, door de jaren steeds hechter en
sterker en zoo was bij in zoovele gezinnen
een raadsman en een vriend, die lief en
leed meeleefde.
Dankbaar zullen wij zijn vriendschap,
dien wij_nu zoo nootle moeten missen, blij
ven—gedenken, alsmede zijn welsprekend
en overtuigend woord des Zondags onder
dc H. Mis. waarnaar wij allen zoo gaarne
c-n met alle aandacht luisterden.
Wij kunnen zijn nagedachtenis niet beter
eeren, dan door zijn vermanend woord,
van den kansel tot ons zoo vaak gericht, in
daden om te zettéh en door zijn voorbeeld
te volgen, toen hij,' gekweld door onduld
baar lijden en met den dood voor oogen,
ons leerde, ook dan, berustend in Gods H.
Wil, te bidden „Fiat voluntas tua".
Zoo blijve de herinnering aan dezen no-
belen Priester en goeden vriend onder ons
voortleven, terwijl onze gebeden dagelijks
tot God opstijgen: „Heer geef zijne ztel de
eeuwige rust en Het eeuwige licht ver
lichte haar."
Warmond, 18 Juli.
W.
V Protest-lust.
Het bestuur der S D. A. P. heeft beslo
ten in Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag, openbare vergaderingen te beleg
gen, ter bespreking van" het feit, dat Co
lijn belast is met het vormen van een nieu
we regeering.
In verhand met deze vergaderingen
heeft het S. D. A. P.-bestuur een manifest
tot de arbeiders gericht. In „Het Volk'
wordt nog geschreven, dat het doel der
protest-bijeenkomsten is, „om te betoogen
tegen het geven van 't lands bestuur in de
handen van den man, die meer dan wie ook
anders door de overgroote meerderheid der
kiezers is afgewezen".
In dit laten we maar zeggen: relletje
teekent de S. D. A. P. zichzelf als de partij,
die leven wil en leven moet van protestee
ren.
Hoe toch is momenteel de toestand? Den
heer Colijn is door H. M. de Koningin op
gedragen een nieuw Kabinet te formeeren.
En wat zai er gebeuren, als de heer Go-
lijn deze opdracht aanvaardt?
Zal er dan komen een ministerie met een
program-Colijn, met oen program, zooal3
hij, Colijn, dat wensch en eischt?
Wie zioh dat voorstelt, heeft n:et het
minste besef van wat een Kabinetsforma
teur te doen heeft nf liever: sluit moed
willig de oogen voor de feiten. Een Kabi
netsformateur hier te lande is geen dicta
tor of geen Mussolini! 't Lijkt er niet op.
Zoo iets zou niet gebeuren, als de heer
Colijn den gewonen weg wilde volgen en
enkole vooraanstaande personen uit de
drie rec.htsclie partijen wilde vragen, met
liem een Kabinet te vormen.
Maar nu zieker niet., nu do heer Coliin,
naar „De Standaard" heeft medegedeeld,
eerst de drie reclitseke Kamerfracties
zich wil laten vereenigen met een gemeen
schappelijk program, waarvoor, natuur
lijk, van hem het ontwerp zal uitgaan.
Slaagt hij nu daarin niet dan aanvaardt
hij ook niet de opdracht van H. M. de Ko
ningin. Slaagt hij daarin wel, dan komt or
niet een Kabinet op een program-Colijn,
maar op een program der dre rechtsche
Kamerfracties!
Ons dunkt, het is zonneklaar, dat die
protestmeetingen van de S. D. A P. op dit
moment zijn georganiseerd, omdat men nu
eenmaal protesteeren wil, omdat men nu
eenmaal protesteeren noodig heeft voor
zijn bestaan.
Als min of meer komisch kan liierbii n-
worden vermeld, dat het partijbestuur van
de Commun'stiseiie Partij in Holland,
naar de Tribune meldt, zich lot de Sociaal
democratische Arbeiderspartij: iiet Neder-
landsch Terhond van Vakvereenigingen;
het Nationaal Arbeids-Secretariaat; den
Rond xan Vakor^ni -ndes van lioofdarbei-
tiers; het Algemeen Neutraal Vakverbond;
de Roomsch-Katho! >ke V'•!!-. u i-
heeft gewend, met bet voorstel ..zoo spoe
dig mogelijk een gemeenschappelijke sa
menkomst te beleggen, ten .einde te bera
den welke middelen kunnen worden aan
gewend togen de kapitalistische reactie, te
gen de verslecht! ng van den económischen
toestand.der arbeidende massa's, tegen mi
litarisme en oorlogsgevaar, vóór de eens
gezinde strijd der arbeidersklasse!"
BUITENLAND
De Veiligheidskwestie.
Het garantie-pad.
Het Duitse he antwoord
verzonden.
Het rijkskahinet heeft Zaterdag nog
eens de formuleering van het Duitsche
antwoord aan Briand besproken. Het ka
binet heeft den definitieven tekst daarvan
vastgesteld en do nota is Zaterdagavond,
met een koerier nar Parijs verzonden.
Ambassadeur von Hoesch zal haar he
den (Maandag) aan Briand overhandigen
Toch spoedig een conferentie?
Het „Berliner Tageblatt" meldt, dat
men in toonaangevende regeeringókringen,
klaarblijkelijk op grond van bijzondere
diplomatieke inlichtingen, verwacht, dat
in verhand met het veiligheidspact spoe
dig een internationale conferentie zal wor
den bijeengeroepen.
Duitschland, zoo wordt verklaard, zal
alles doen wat in zijn macht staat-om deze
conferentie te bespoedigen.
Ook wanneer op dc agenda der confe
rentie alleen liet veiligheidspact staat,
denkt men, buiten de ctinf creatie om, ook
andere kwesties, zooals de ontwapening,
de toetreding van Duitschland tot den
Volkenbond, do luchtvaarlbepalingen enz.
ter sprake te brengen en tot een bevre
digende oplossing te voeren.
Het Protocol van Genève.
Do b ez wa -t: der Br it s che
dominions.
De Britsche regeering beeft de gemoti
veerde besluiten van de regeeringen der
Dominions gepubliceerd, waarbij deze deel
neming aan het protocol van Genève ver
werpen.
Zuid-Afrika verklaart, dat de Volken
bond, waarvan Amerika, Duitschland en
Rusland geen leden zijn, nooit in staat zal
zijn, zijn grooto taak te vervullen en den
wereldvrede te brengen.
Als deze groote naties geen leden van
den Bond worden, zal deze meer en meer
het karakter van een politieke vereeniging
krijgen. De aanneming van het protocol
zou echter de toetreding van andere groote
landen, voor alles de toetreding van Ame
rika tot den Volkenbond buitengewoon be
moeilijken, terwijl de Bond daardoor ver
hinderd zou worden zijn groote laak te
vervullen.
Nieuw-Zeeland verklaarde dat het niet
kan dulden, dat zijn vreemdelingenwet
geving aan buitenlandsche rechters zal
worden onderworpen, en wijst er met na
druk op, dat het protocol tegen de onein
dig veel groolere gecompliceerdheid der
internationale betrekkingen niet voldoen
de is.
De regeering van Australië neemt het
zelfde standpunt in, als Zuid-Afrika, n.l.
dat het ten zeerst te betreuren is. dat een
aantal groote naties tot nu toe niet tot'den
Volkenbond zijn toegetreden.
Zoolang deze naties dat niet zijn, kan
men hef principe van het verplichte
scheidsgerecht niet met succes ten uitvoer
brengen. Het is volgens deze regeering
noodig den Volkenhond algemeen te ma
ken, voor en aleer men hem dezen taak
mag opdragen.
Canada heeft groote bezwaren tegen de
enge opvatting der in het protocol voor
geziene militaire en economische sancties,
In plaats van het protocol, zou Canada
bereid zijn, do beslissingen van het Haag-
sche hof als definitief te aanvaarden.
De Iersche vrijstaat is de opvatting toe
gedaan datyde onveiligheid in Europa
eerst kan verdwijnen, als alle groote vol
ken lid van den Bond zijn.
Volkenbond.
Intellectueele samenwerking.
Een internationale
universiteit?
De commissie voor Intellectueele sa
menwerking van den Volkenhond waarin
o.a. onze landgenoot prof. Lorontz, zitting
heeft, zal aan het einde dezer maand te
Genève bijeenkomen om do laatste hand
te leggen aan de organisatie van het in
ternationaal instituut voor intellectueele
samenwerking, dat door de Fransche re
geering is aangeboden. De Fransche Ka
mer van Afgevaardigden en de Senaat
hebben pa'3 kort geleden dit besluit defi
nitief goedgekeurd, zoodot de oprichting
thans een voldongen feit is.
Aan de zitting der voltallige commissie,
die 27 dezer begint, gaan verga 1 ringen
van verschillende sub-commissies vooraf.
Een dier commissies zai beraadslagen over
een voorstel, afkomstig van prof. Lorentz,
dat ten doel heeft een internationale uni
versiteit op te richten, bestemd voor de
opleiding van diplomaten, redacteurs van
politieke vraagstukken en leeraren in in
ternationaal recht Voorts zal de mogelijk
heid worden besproken een internationaal
meteorologisch bureau in het llven te roe
pen.
België.
Krantenstaking.
Tegen heden afgekondigd.
De arbeiders in de drukkerijen hebben
besloten heden in staking te gaan. In do
provincie zullen de meeste kranten niet
verschijnen. Er bestaat** echter nog hoop,
dat de minister van Arbeid van de Natio
nale feestdagen van Maandag en Dinsdag
gebruik zal kunnen maken om het con
flict hij te leggen.
Naar verluidt zullen de parlementaire
stukken, die hij particuliere drukkers wor
den gedrukt in geval van staking in de
Kamers worden voorgelezen. Voorloopig
zal dan van het drukken worden afgezien.
Een vrouwelijke burgemeester.
He staatsblad van Zondagochtend bevat
do benoeming van mevr. Browne tot bur
gemeester van do gemeente Waillot, een
plaatsje van een driehonderd inwoners,
nabij Dinant.
Duitschland.
De ontruiming van het Roergebied.
Blijkens persberichten uit Parijs en Brus
sel is besloten, dat de steden Dusseldorp,
Duisburg en Ruhrort, binnenkort tegelijk
met de laatste steden van het Roergebied
zullen worden ontruimd.
De drie genoemde steden waren als
„sancties" bezet in Maart 1021 ingevolge
een gemeenschappelijk besluit van Frank
rijk. België en Engeland, maar Engeland
achtte zich reeds lang geledon gerechtigd
zijn troepen terug te trekken. De bezet
ting van deze steden stond niet in ver
band met de Roerbozetting, waartoe
Frankrijk en België alleen, iti Januari
1923, overgingen.
De Fransche troepen zijn Vrijdag uit
Recklinghausen vertrokken. Incidenten de
den zich niet voor. Om haf O was Reck
linghausen ontruimd.
De ontruiming van Gelsenkirehen door
de Fransche troepen heeft gistermorgen
plaats gevonden, zonder dat zich Itierbij
incidenten hebben voorgedaan.
Voorts is in den loop van gist middag
ook Bochum ontruimd.
Engeland.
Het Monsiervakverbond.
De ontwerp-groudwöt,
Do leiders der mijnwerkers, spoonvog-
inannen en transportarbeiders, alsmede
van dc scheepsbouwers en metaalbewer
kers, hebben het ontwerp van een accoord
tusschen hun vakvereenigingen onderzocht
en het vervolgens aan hun vereenigingon
ter aanneming voorgedragen. Deze
„grondwet'' voor oen nieuw '„verbond van
vier" behelst de navolgende beginselen:
lü, Een arbeidsconflict* dat één der aan
gesloten vakvereenigingen raakt, gaat alle
aangesloten vakvereenigingen aan.
2o. Het vierverbond wordt eerst van
kracht, wanneer alle normale onderhande
lingsmogelijkheden zijn uitgeput.
3o. Wanneer alsdan van dc zijde van hot
verbond aan een der leden hulp zal worden
verleend, dan geschiedt dit slechts na door
den voorzitter van het verbond ingewonnen
informaties.
4o. De hulp kan worden verleend in den
vorm van een sympathiestaking.
5o. Zoodra het verhond. hetzij door een
sympathiestaking, hetzij 'anderzins, in een
arbeidsconflict hulp verleent, gaat de lei
ding van dien strijd van den leider van de
afzonderlijke vakvereeniging op hot be
stuur van het verbond over.
Portugal.
Weer eens een opstand.
De st a a t van beleg
afgekondigd. v
Gistermorgen vroeg brak te Lissabon we
der eens een militaire opstand uit. De be
roeringen werden blijkbaar tegen de regee
ring op touw gezet door Portugeesche offi
cieren, die bij den laatsten opstand wer
den gearresteerd, maar, zooals gemeld, on
langs uit de vesting waar zij gevangen go-
zet waren wisten Ie ontkomen.
De regeering liet alle troepen in de ka
zernes gereed houden. Zij vaardigde oen
proclamatie uit, waarin zij verklaart, dat
alle maatregelen door haar v. rdem getrof
fen voor de snelle onderdrukking van den
opstand, dat er gezorgd zal worden voor
de handhaving van de openbare orde en
eerbiedig ng van de republik. in-che grond
wet.
De staat van beleg wordt over hot ge-
hceie land afgekonc! .d. In het openbre
HET VOORNAAMSTE NIEUWS»
BUITENLAND.
Het Duitsche antwoord inzake liet vei
ligheidspact is naar Parijs gezonden.
Krantenstaking in België.
Weer eens een opstand in Portugal
BINNENLAND
Uitvaart en begrafenis van prof. A. Th.
Seijsener. (Kerknieuws).
De nieuwe bezuinigingscommissie zal
adviseeren over versobering van den ge-
heelen Staatsdienst.
Ingediend is een wetsontwerp tot wette-
teiijke voorziening van het autobusverkee»'
De mogelijkheid bestaat, dat van regee-
ringswege een wetsontwerp in zake lief
L. O. wordt ingediend, in verband met de
verwerping van het voorstel-Westermau
door de Eerste Kamer.
Het conflict in de bouwvakken te *s-
Gravenhage. Nieuw voorstel van do
bouwvakarbeiders. Een voorstel tot
landelijke uitsluiting.
loven te Lissabon viel van don opstand
niets te bemerken.
Bulgarije.
De politieke onrust.
Nog steeds doodvonissen,
Het militaire Hof van Cassatie te So.
fia heeft de doodvonnissen tegen de oom.
monistische -leiders Gcrgof, Kalrandsjins.»
ki. Slivenski en Godef en drie hunner par-
tijgenooten bevestigd. In het communis
proces te Sliven heeft liet O. M. tegen
communisteu de doodstraf geëischt.
Aanslag op een brug.
Een groep van communistische samen
zweerders heefi des nachi.c beproefd, dtf
groote spoorwegbrug bij GaburnniUa aan
de lijn Sof aPhilippopel in do lucht te
luien vliegen. Door de opmerkzaamheid
der bewakers kon de daad verhinderd wor
den.
Marokko.
De strijd met de Mooren.
De kwestie der vredes
onderhandeling en.
De „Mo tin" meent te weten, dal
Frankrijk en Spanje Abd-el-Krim heli-
ben medegedeeld, dat liet hem gemakke
lijk zou, zijn, hun vredesvoorwaarden bij
'de agenten te Tanger te weten te komen.
Slechts indien de voorloopige besprekin
gen te Tanger tot goede resultaten zouden
lelden, zouden Frankrijk en Spanje ge
volmachtigde gedelegeerden naar Ajdir
zenden.
Do b u i t e n 1 a n d s c lie hulp voor
Abd el Krim.
De Fransche pers is hoogst gereser
veerd over de motieven, die geleid hebben
tol het plotseling vertrek per vliegtuig van
vlen Franschen legerbevelhebber Pétaiu
naar Marokko.
Er. wordt beweerd, dat het gaat om de
organisatie van de bevelvoering do
nieuwe bevelhebber Naulin, is per boot
vertrokken om de kwestie van de zen
ding van versterkingen en om de bewapen
ning.
Evenwel een groote ongerustheid over
den toestand valt aHerwege te bomerkou.
Men vraagt zich af, of men over den. ju ia-
ten toestand wel ingelicht is en of men
wel precies den omvang der communisti
sche defaitistische propaganda kent. Som
mige bladen vergelijken den toestand met
dien van 1917. toen ook de moraal van
liet leger ernstig bedreigd werd cloor het
defaitisme. De feiten, die de laatste da
gen op een actieve communistische en anti
militairistische actie in de arsenalen en
basis der vloot, te Toulon en to Marseille
ontdekt zijn, hebben ook de ongerustheid
niet verinp
erd.
China.
De troebelen in China.
Tegemoetkoming aan
Ghiüoesche eiscli en.
De vertegenwoordiging der vreemde b<H
langen in Sjanghai, gevormd door den ge
meenteraad en de internationale Kamer
van Koophandel, heeft aan de Chinoescho
Kamer van Koophandel medegedeeld, «lat
de vreemedelingen bereid zijn, twee van da
dertien Chinoescho eischen in te willigen,
n.l. do vertegenwoordiging dor Chineezou
in don gemeenteraad en het doen tenig-
keeren dor burgerlijke rechtspraak van do
internationale gemengd" ge rechtshoven «>a
der Chineesehe' controle. De Chineesche
Kamer van Koophandel zal met verlogen-*
woordigers dor arbeiders- en studentcnoiv
ganisalies dit voorstel onderzoeken. In
dien liet wordt aangenomen, zullen (le Chi
noescho en buitenlandsche vertegenwoor
digers 'Maard-.rj eu bo h -"mie conferen
tie heV.-i;
