MAANDAG 6 JULI 1925 No. 4983 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN ge Jaargang. Se- £cicbelve (Bou^cmt ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, inze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. A per post I 2.95 per kwartaal. ÏGeïllnBtreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver mar tegen betaling van 50 cfc. per kwartaal, bij voor- i,HDe. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd gjsblad 9 St. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT* Gewone advertentiën 30 cont per rogel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het r dubbele van het tarief berekend. r. Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen weeden aangeboden of gevraagd, huur en ver.' huur, koop en verkoop 10.50. bnymmei* bestaat uit twee de» li den isten Juli. artikel „2 Juli" in het laatste num- van „De Nieuwe Eeuw" besluit mr. K.: iet op 1 Juli was de taak der leiders Epeni zij is pas begonnen op 2 kunnen de bedoeling van uit- ik volkomen onderschrijven, m verkiezingstijd kunnen en moe- r propaganda de vruchten worden ield van den arbeid vóór dien tijd hl die arbeid is er een op religieus, op il en op politiek gebied, dien arbeid nu kan leering worden Lkea zoowel uit de gevoerde verkie- ictio als uit de bereikte resultaten, de bij de verkiezingsactie gevoerde (ome-hetze èn uit het feit dat daar- eenige zetels zijn gewonnen, moeten Katholieken, b.v. de les trekken, dat kennis van de Katholieke leer al- I moeten bezitten alle Katholieken kennis, gedragen en bekroond beleving van die leer cn kennis ook in steeds breederen 1 ender niet-Katholieken moet wor- rersprcid, opdat de invloed van de voorstellingen "betreffende het lieisme, door het antipapisme ver- 1, daar worde gebroken. Als er b.v. en Apologetische Vereeniging „Pe- Canisius" bestond, moest het veld. antipapisme, bij do verkiezing" Jali weer zoo duidelijk in het licht len, tot de oprichting daarvan doon ilea. Maar, Goddank, bestaat deze ng en bestaat zij in steeds tnde kracht. Mogen wij allen dat leeren! het feit, dat Vrijzinnig-Democraten aal-Democraten zoo sterk zijn voor aan, kan ons inziens worden gecon- ard, dat de ontwapenings-leüze op laerscorps vat heeft gehad. Onze en politieke werkers moeten nu duidelijk maken, en er bij herha- i wijzen, hoe de Katholieken staan iver het vraagstuk der ontwapening, i Katholieke Kerk was en is de groo- orderaarster van den -vrede. Uitne- materiaal daarvoor vindt men b.v. wetenschappelijk en glashelder ar- enkele maanden geleden door den ondschen hoogleeraar prof. Aenge- n„De Katholiek" -gepubliceerd, hetzelfde feit kan mot zekerheid besloten, dat bet woord „demo- 'zeer velen trekt en lokt. Onzerzijds laarom meer dan tot nu toe in so- en politieke bijeenkomsten worden gezet: wat is de sociaal-democratie de christelijke democratie. Maar ilstaat men niet met een paar pau- pitspraken aan elkaar te rijgen, ifide ook wel eens wetenschappelijk ere Katholieke redenaars meenen men volstaan, als zij hun gehoor uiteenzetten wat de valsche en wat r« democratie isl En dan moet ieder Kek, voorzoover mogelijk, op eigen streven naar de practische ïoering der Christelijke demo- Maar daarover kan hier niet tar even terloops worden gesproken, slotte willen wij er op wijzen, dat Huren der R.-K. Kiesveeenigingen achter ons liggende weken de over s'kunnen trekken, of zij al dan niet 'ebben gewerkt, of zij in den ver- al dan niet anders moeten arbeiden. Trij vernemen zal het bestuur der Kiesvereeniging te Leiden binnen dagen daarover beraadslagen en uit toadslaging eventueel plannen vor- not om die op te bergen voor de vol- ïerkiezing, maar, voor zoover mo- i voor onmiddellijke uitvoering, lossen van 1 Juli mogen niet on waar voor ons blijvenl BUITENLAND 0e Veiligheidskwestie. «olidgc over het-Veilighcidspact. eelesteun der Ver. Stat en jjdent Coolidge, die to Cambridge j-Senheid van een patriotische plech J bet woord voerde, zegde daarbij wieelen steun der Ver. Staten toe Veiligheidspact (er waarborging i vrede in Europa. '.deze belofte verbond hij de waar- w?, dat van Amerika op geen an- de daarin vervatte bepalingen orden verwacht, dat het verder zou ?en tot den financieelen wederop- oude wereld. de volken der oude wereld elkaar wantrouwen, aldus Coolidge, dan wederkeerige verdragen slui- r hun wederzijdsche veiligheid. °ds land zich onthoudt van het Lan Politieke beloften daar, waar Politieke belangen beeft, zouden la overeenkomsten steeds den ze delijken steun onzer regeering hebben en stellig ook de instemming van de open bare meeningen der heele wereld. Duitschland en het Pact. Opgewonden debatten in den Rij ks da g. Het kwam Zaterdag in den Rijksdag tot opgewonden debatten, naar aanleiding van de verklaring van een ministerieel amb tenaar, dat de regeering geen besprekin gen der buitenlandsche politiek wenschl, zoolang gen antwoordnota aan Frankrijk is gezonden. Deze ambtenaar, staatssecretaris Komp- ner, voerde bet woord omdat zoowel de rijkskanselier dr. Luther als de minister van Buitenlandsche Zaken dr. Slrese- mann, afwezig waren. Hij verklaarde verder, dat het ministe rie van Buitenlandsche Zaken met den grootsten spoed de nota aan Frankrijk tracht gereed te maken, om deze zonder verwijl te kunnen verzenden. Van communistische en socialistische zijde werd gezegd, dat de regeering opzet telijk in een gewichtige kwestie den in vloed van het parlement uitschakelt. De afgevaardigde Breitscheid verweet de re- geering geheime diplomatie en vroeg of de Rijksdag er alleen was, om reeds ge nomen besluiten goed te keuren. Namens het Centrum stelde daarop do afgevaardigde Fehrenbach voor, geduren de de eerste dagen van de volgende week niet te vergaderen, om den rijkskanselier gelegenheid te geven zijn houding te moti- veeren. Het voorstel der sociaal-democraten om Maandag (heden) in ieder geval de debat ten over de buitenlandsche politiek te be ginnen, werd tegen de stemmen der lin kerzijde verworpen. Duitschland. De Fransch- -Duitsche besprekingen. Voorloopig geen handels verdrag. Aan de „Vossische Zeitung" wordt uit Parijs gemeld, dat de voorzitter van de Duitsche handelsdelegatie, Trendelenburg aan den Franschen minister van Handel, Chaumet, heeft medegedeeld, dat de jong ste Fransche tegenvoorstellen door de Duitsche delegatie niet als basis aangeno men kunnen worden. De Fransche minister beeft deze mede- deeling met leedwezen en verbazing ont vangen. Hij trachtte de Duitsche onder handelaars te overtuigen, dat het even wicht tusschen de Duitsche en Fransche belangen bijna was bereikt. Trendelenburg zette daarop uiteen, wel ke punten van het Fransche tegenvoorstel voor Duitschland onaannemelijk waren. Hij zeide, dat een verdaging der onderkan dalingen hem noodzakelijk toescheen. Ver der wees hij er op, dat in Frankrijk liet parlement op 13 Juli en in Duitschland op 18 Juli met reces zal gaan, zoodat een Duitsch-Fransck handelsverdrag in geen geval meer zou kunnen worden aangeno men. Hedenavond halfnegen zal een nieuwe bijeenkomst worden gehouden, en dit zal waarschijnlijk voorloopig de laatste zijn. Men zal dan bespreken of do verdaging tot de volgende lente zal duren of wel of het mogelijk is in den herfst opnieuw bij een te komen. Van Duitsche en van Fransche zijde wordt er met nadruk op gewezen, dat de- zo verdaging niet als een breuk moet wor den opgevat. De verdragslooze toestand, die op 10 Januari is ingetreden, zal' eenvoudig voortduren. Do grootste moeilijkheid be staat daarin, dat de Duitsche delegatie aan den Franschen wijn-import niet de meestbegunstiging kan toekennen, zoolang de kwestie der Spaansche wijnen niet de finitief is geregeld. De crisis in het Roergebied. De Duitsche bladen vernemen uit Duis burg, dat de directie der firma Thyssen heeft besloten nog 30 der ambtenaren te ontslaan, waaronder zoowel leden der di rectie als lagere beambten. Het hoogovenbedrijf no. 7, dat deze week zou beginnnen te werken, zal niet in be drijf worden genomen. Ook vele andere hoogovens liggen reeds stil. Verschillende filialen, zullen worden opgeheven of sa mengevoegd. Engeland. De anti-Sritsche propaganda. De diplomatieke betrekkingen met Rusland in gevaar. De relaties tusschen Groot-Brittannië en Sovjet Rusland, welke sedert de laatste maanden uiterst zwak waren, worden critiek geacht. Door de anti-Britsche cam pagne, welke door dit land wordt gevoerd, is de toestand zoo gespannen geworden dat het afbreken der diplomatieke rela ties, welke verleden jaar door de Labour- regeering werden aangeknoopt, ernstig door de Britsche regeering wordt overwo gen, en verleden Vrijdag in den kabinets raad werd besproken. Alvorens dienaangaande een definitief besluit te nemen, zal wellicht de Britsche regeering aan Moskou een strenge waar schuwing zenden, met het dringend ver zoek om opheldering van de vijandige po litiek door de Sovjetregeering gevolgd, in strijd met de Engelsch-Russische handels overeenkomst, waarbij het zich verbonden beeft, zich te onthouden van vijandige pro paganda. In dat geval zal dan slaking van die propaganda worden geëisctyt op straffe van afbreken der relaties. In ieder geval kan spoedig een verklaring dienaan gaande in een der Huizen van het Brit sche parlement worden verwacht. Do voornaamste grief tegen Sovjet-Rus land is, dat haar gezant te Peking en vooraanstaande politieke personen te Mos kou en de nfficjeele sovjetpers in de af- geloopen weken de Chineezen openlijk zouden hebben aangespoord, de verdragen met Engeland te verbreken en geweldda- „den togen bet leven en de eigendommen van Engelsehen in China te plegen. Waarschijnlijk zullen bewijzen kunnen worden geleverd, dat bolsjewisten inder daad wapenen en munitie en zelfs geoefen de officieren hebben geleverd aan Chinee- sclie communisten en andere agitatoren die in Kanton moeilijkheden hebben uit gelokt en met name Britsche nederzettin gen aanvielen. Dergelijke dingen worden uiteraard ontoelaatbaar geacht en de band having van de relaties wordt daardoor onmogelijk gemaakt. Een afbreken daarvan zal be toeken en een terugkeer tot den toestand, die be stond, voordat MacDonald de Sovjetre geering erkende. Een zoodarigo toestand bestaat thans ook tusschen Engeland en Mexico, zonder dat de handel tusschen de beide landen verbroken wordt. 'De Sovjet gezant te Londen zal dan worden verzocht Londen te verlaten, terwijl *de Britsche zaakgelastigde te Moskou zal worden te ruggeroepen. China. Cc troebelen in China. Nieuwe gewelddaden. Er worden uit China nieuwe opstanden gemeld en wel in Swatow, waar kort ge leden Engelsche matrozen landden. De winkels ,van Engelsclien en Japanners werden geplunderd, terwijl ook geweldda den zijn gepleegd. Een Engelsch politie officier zou gewond zijn. De Chineesche regeering zou tegenover deze gebeurtenissen een onverschillige houding hebben aangenomen,» zoodat de toestand daar met groote bezorgdheid wordt aangezien. In Sjanghai werden drie Japanners door een Chineesche menigte aangevallen. De Chineesche politie kwam den aange vallenen daar te hulp, nam hen in be scherming en bracht hen naar de vreem- delingenwijk. Naar trams en omnibussen werden steenen geworpen. Levensmiddelen, welke voor de vreemdelingenwijk bestemd waren, zijn gestolen. Juist bij de grenzen van de concessies maken Chineesche sol daten loopgraven en draadversperringen. Australië. Het Zuidpoolgebied. Zooals men weet, beginnen de Noorde lijke landen elkander reeds in de haren fe vliegen om het bezit van het land in het - Noordpoolgebied, welke land tot nu toe nog niet eens ontdekt is. Thans schijnt deze strijd ook te gaan ontbranden om het Zuidpoolgebied. Do Australische National Research Council heeft er bij den Australischen pre mier op aangedrongen op te komen tegen de verklaring, waarbij Frankrijk bet be heer opeischt over Adelie-land (Poolge bied.) De Council wil daarentegen voor Australië het recht' opeisclien tot het be heer over hel gebied tusschen 90 gr. on 1G0 gr. Oosterlengte. De Council wijst er op, dat de actie van Frankrijk niet op geo- grapliische gronden berust, doch waar schijnlijk is toe te schrijven aan de succes sen der Fransche walviscbvaarders in dat gebied. De premier heeft verklaard er voor te zullen waken, dat de Australische belan gen niet geschaad worden. Van het Vaticaan. INBRAAK IN DE ST. PIETER SCHATKAMER. Talrijke kostbaarheden ontvreemd. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag hebben dieven, door een in het gewelf der tweede zaal van de St. Pieter-schatkamer aangebrachte opening, ziclt tot deze schat kamer toegang verschaft en er een groot aantal kostbaarste voorwerpen ontvreemd. Naar uit het eerste onderzoek gebleken is, zijn o.a. meegenomen een zware met een grooten saffier en briljanten bezette ring: een kostbare vergulde, met briljan ten en robijnen versierde ciborie, geschenk van den aartsbisschop van Orleans aan Z. H. Paus Pius IX z.g.; voorts een com pleet gouden, rijk met briljanten, paarlen en edelgesteente versierd altaarstel en een groot aantal andere waardevolle voor werpen. Uit de wijze, waarop do dieven zich tot de schatkamer toegang hebben verschaft, alsook uit (le door hen gedane keuze der schatten leidt men af, dat zij op de hoog te moeten zijn geweest van de plaatselijke toestanden en van den inhoud der schat kamers. Do dieven hebben c*en ladder, een louw, electrische lampen en andere instrumen ten, waarvan ze zich bij hun afschuwelijke daad bediend Lebben, ter plaatse achter gelaten. De misdaad moet dagen lang te voren zijn voorbereid. Do autoriteiten zijn van den diefstal in kennis gesteld en begonnen onmiddellijk een uitgebreid onderzoek. Eenige werk lieden gearresteerd. Nader wordt omtrent deze diefstal ge meld: De kerkelijke schatten worden bewaard in do z.g. Canonica, een groot gebouw op de Piazza Santa Maria, dat door een han genden corridor met de St. Pieterskerk verbonden is. De Canonica dateert uit de 18de eeuw en bevat de woningen der ka nunniken, alsmede de Sacristie, waarin de sc-ha'lten bewaard worden. Ten gevolge van den woningnood, waaronder ook de beamb ten van het Vaticaan en de geestelijken lij den. moest op de Canonica een verdieping gebouwd worden, en in een der lokalen werden de gereedschappen der metselaars en do verf der schilders neergezet. In den vloer van dit lokaal nu word een gat geboord, dal naar de daaronder liggen de sacristie leidde cn dit gat diende den dieven tot in gain g. Gelukkig hebben de dieven geen onver vangbare voorwerpen van historische en artistieke waarde meegenomen, vermoede lijk omdat deze te moeilijk verkoopbaar geweest zouden zijn. Zij gaven de voorkeur aan moderne sieraden van groote mate- rieele waarde. Do verdenking viel natuurlijk op do met selaars Gin schilders. De paus werd onmid dellijk van den diefstal in kennis gesteld, en drukte er zijn diep leedwezen over uit, da't een zoodanige daad binnen het bereik van den St Pieter had kunnen gebeuren. De Vaticaansche autoriteiten brachten de Romeinsche politie op de hoogte cm deze begon onder leiding van een quaestor on- middellijk een onderzoek. Eenige werklie den zijn reeds gearresteerd. BINNENSLAND De uitsluiting in de bouwvakken in Den Haag. De opvatting van patroon s- z ij d e. Men meldt van patroonszijde aan de „Te!.": „De uilsluiting is vrijwel algemeen. Een enkele kleine ongeorganiseerde patroon werkt door, doch de ongeorganiseerde pa troons, die belangrijke werken uitvoeren, sloten mede uit. Ook do patroons uit de omliggende plaatsen als Wassenaar, Voor burg enz. ontsloegen bun Haagscli perso neel tegen heden. Totaal bedraagt het aan tal bouwarbeiders, dat door dit conflict werkloos kwam, ruim 2000. Het „Haag- sclie Volk'' sprak op 20 Juni als zijn ver moeden uit, dat zoo de uitstoting algemeen zou worden, daarbij tusschen de 3 a 4000 werklieden zouden worden betrokken. Hoe wel ons toon reeds voorkwam, dat dit veel te hoog zou zijn geschat, hebben wij daar op niet willen reageeren vóór de definitie ve cijfers bij ons bekend waren. De bladen van do moderne cn fcdcraJtetiscke bonden doen het thans echter voorkomen, alsof de schatting van 4000 man van ons afkomstig is, en voegen daaraan toe, dat slechts een 500 man zijn uitgesloten. Zij conclude ren daaruit, dat op grond van deze cijfers de uitstoting een totale mislukking moet worden genoemd. Om deze verkeerde voor dracht recht te zetten, doelen wij mede, dat door ons nimmer een schatting is gedaan. Het aantal uitgestotenen bedraagt thans ruim 1200 man. De in do slaking zijnde metselaars, opperlieden en voegers bedra- gonf volgens de ingekomen mededeelingen van onze leden, riwn 500. De door de 10 weken bestaande slaking overbodig gewor den andere werklieden zijn door de loden niet aan ons gemeld. Het aantal zal naar schatting wel een 500 bedragen. Wanneer het „Haagsche Volk", in plaats van de schalling voor de'uitsluiting op 4000 man te lellen, hiervan 8000 had gemaakt, zou, op deze basis voortbordurend, dc uitslui ting nog veel grooter fiasco zijn. Dat deze ec-hler geen fiasco, doch een succes is, zal een ieder, die de Haagsche bouwwerken in oogensehouw neemt, duidelijk blijken." De vorstin van Bentheim overleden. Op het Schloss Wctgensfein, waar zij HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De FrAnschDuitsche handelsbespre kingen worden vandaag voorloopig afge broken. Een breuk dreigt er in de diplomatieke betrekkingen tusschen Engeland en Rus land. Inbraak In de schatkamer van den St. Pieter te Rome. Nieuwe aardbevingen In Japan. (Bui- tenl. Berichten). Danszaal ingestort te Boston. Er zouden 75 dooden zijn. (Buitenl. Berichten). BINNENLAND. De Tweede Kamerverkiezing Verhou- dingscijfers, persstemmen, de niet-herkie* zing van Henri ter Hall, geruchten omtrent het te vormen ministerie (2de blad) OMGEVING. Te Alphen a. d. Rijn is overleden de Zcereerw. heer J. Th. Verhoeven, em. pas toor van de parochie ..St. Michaël" te Ha- zerswoude (Groenendijk). (Uit den. Rijn streek). logeerde, is plotseling overleden de vorstiu- mooder van Bentheim, zuster van de Ko* ningin-Moeder. De vorstin-moeder van Ber*' Ii.no van Benthe'm en Steïnfurt, geb. prin-? ecs van Waldock-Pyrmont, was geboren 19 Oct. 1855. huwde te Aro'scn 7 Mei 1881 prins Alexander, die 9 Sent i^n' B ii- bontz ovvrleed. a IT HE OMGEVING NOORDWIJKERHOU Gemeenteraad. (Vervolg). Dc Voorz. zegt dat hij nu deze nk zoover beslist is, ook een voorstel wil ter sprako brongen, een voorstel dat hij ook in B. en W. heeft besproken, doch dat daar geen meerderheid licefl ktuTnen vin den. Spr. zegt, dat als hot peil van de viering van den kennis-Zondag niet wat verhoogd wordt, do Raad van Noordwijkerhout vroeg of laat, gaarne of ongaarne do ker- mis-Zondag zal afschaffen. Spr. zou daar om eens een proef willen nemen, een proof die wellicht er loc kan leiden, dat de mis bruiken tot meer redelijke proporties worden teruggebracht. Die proef beslaat daarin, dat het verboden wordt ora Zon dagss in de café's muziek te maken of lo dansen. Wethouder Oostdam is van oordeel, dat men dan bete: de kermis kan afschaffen. De heer R. v. Dijk gunt de menschen een pleiziertje on kan daarorfi met liet voorstel van den Voorz. niet medegaan. De gewone man heeft geen geld om op reis te gaan, laat hij zich met do kermis amu seeren. De heer Langeveld voelt veel voor het voorstel van den Voorzitter. De heer L. M. van Noort wil het voor stel van den Voorz. wijzigen in dien zin, dat 's Zondags tot 9 uur in de café's mu ziek mag worden gemaakt en gedanst. De Voorz. verzet zich hiertegen. Spr. wil de niataregel geheel en niet ten halve doorvoeren. Wethouder Oostdam verwacht van het voorstel van den Voorz. weinig resultaat. Het voorstel van den Voorz. wordt in stemming gebracht en aangenomen met 6 tegen 4 stemmen. Tegen stemden de hoe ren L. M, v. Noort, R. v. Dijk en de beide wethouders. De heer Langeveld brengt ter sprake dat bij met do kermis rekening moet wor den gehouden met de quatertemperdagen. Dc Voorz. beaamt, dat hiertoe in onze voor de overgrooto meerderheid Roomsche gemeente inderdaad aanleiding bestaat. Spr. hoeft eens geïnformeerd waarnaar zich de quatertemper regelen. Dit geschiedt naar de z.g. Zondagsletter, maar hoe do Zondagsletter bepaald wordt, schijnt oen ingewikkelder berekening te zijn, die slechts aan weinigen bekend is. Ér kan daarom op dit oogenblik geen be sluit worden genomen, dat de tijd der ker mis voor de opeenvolgende jaren regelt of men komt in conflict met de quatertem perdagen. Volgens het voor enkele jaren genomen besluit moet de kermis vallen op den Woensdag, vallende na den 2en Zon dag in September, d.i. dit jaar op 16 Sep tember. Doch, zooals de heer Langeveld daareven al zeide, 10, 18 en 19 September zijn quatertemperdagen. Wanneer moeten! we nu dit jaar kermis houden, 's weeks vóór of na de quatertemperdagen. Wethouder Oostdam acht het wensche- lijk om de kermis een week vroeger te houden dus van 9 t.m. 13 September. De hoor Langeveld prefereert de kermis een week later te stellen. Wij hebben

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1