tie Jaargang.
ZATERDAG 4 JULI 1925
No, 4987
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal,
e Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
per pose I 2.95 per kwartaal.
GeïlInBtreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
lag. Afzonderlijke numanera S ct., met Geïllustreerd
ad 9 5<t.
lipw
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen IL
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
nummer bestaat uit vijf
,den, waaronder het Geil.
Hfterd Zondagblad.
Waar, maar niet als conclusie.
„Nabeschouwing" over den stem
uitslag schrijft „De Tijd" o.m.ï
Terwijl bet zich gereed maakt, om
do homines novi, die straks
het initiatief van H. M. de Koningin
ra do parlementaire nieërderheids-
lenschen zullen aanwijzen, de lei--
diag van de staatszaken over te ge
en, mag het voor 't Kabinet-Ruys do
leerenbrouck - De Visser - Aalbejse-
Jolijii (het viertal, dat als gekozenen
volks uit het ministerieelc depar
tment de Tweede Kamer kan binnen-
lappen) met bijzondere voldoening
de beslissing der christelijke kie-
het getuigenis lezen, dat dezen
indanks do uitgebrachte en wel eens
ireclitigde kritiek op regceringsfou-
niet ontevreden zijn over een uït-
onderlijk moeilijke en riskante, maar
't algemeen wel volbrachte praes-
'l ons inziens volkomen waar, dat
irislelijke kiezers „niet ontevreden"
de door het ministerio-Ruys en
ook over de door de vier genoem-
cisters ..volbrachte praestatie." Wij
liet zelfs sterker willen uitdrukken
rreu de meening neerschrijven, dat
iristeliike' kiezers, althans in groote
pi-heid, „ondanks de uitgebrachte en
gerechtvaardigde c-ritiek op te
lfouten" dankbaar zijn voor
liet ministerio-Ruys aan goeds heeft
end gebracht en aan kwaads heeft
feeeren.
ons inziens moet men zeer voor-
ziin met het trekken van oen der-
coneiusie uit de stembus-uitspraak.
Katholieken kiezers toch is en
terecht in de verkiezingen
koud™, dat de allereerste en
afdoende beweegreden, om Ka
le stemmen, hierin gelegen is, dat
and moet worden geregeerd in
istelijken geest, dat er weer
komen een Christel ij ke regee-
üaarin en daarin alleen reeds ligt
ederen Katholiek de p 1 i c h t, om
liefe fp stommen, zoo werd volkomen
betoogd.
ilweedp beweegreden werd aangc-
lons Katholiek Verkiezingsprógram,
wkerbeid schenkt, dat de komende
dijfep regeering rekening zal houden
ond^ jipt Katholieke kiezerscorps
SlaaMipleid levende en tot uitdruk-
■hte wenschen.
slotte werden de Katholieke kiezers
lioudpo do daden van het ministerie-
i zij ook een reden konden
win stom te geven aan do
[feko lijst'.
hot is den Katholieken kiezer
iMpWc uiteengezet, dat, geheel en al
heidom van de beoordeeling van liet
liet bewind zijnde rechtsche mi-
do plicht vaststaat voor iederen
kiesgerechtigde, om Katho-
slommpn.
zoo is bet ook o.I. te verklaren, dat
,«ol°ns on de Bondsvergadering,
M Verkiezingsprogram werd
•en. een aansporing gaf om
'e stemmen, opdat er weer zal
resepren een rechtsch ministerie,
end, dat het hem „ijskoud"
lans drukte mgr. Nolens zich uit),
zon fenmen oen ministerie-Rays of
indov reehtscli ministerie ook.
,,M-oiid" Was ■natuurlijk betrek-
Moeld TTet zal nu den staats-
folens volstrekt niet „ijskoud" laten,
?ani0,istelling van het komende
m ministerie zal zijn. Maar toen
I "ijskoud", in dezen zin, dat
bij de Verkiezingsactïe,
?ennmpn alleen aan de orde was, de
•f od (e richten, dat er weder zou
oen sterke Katholieke Kamer-
rechtsche meerderheid, do
p- °m een Christelijke regeering
"ion krijgen
aoel van bovenstaande opmerkin-
r e. 0 wü bescbeidenlijk hebben wil-
I?® Jiaar aanleiding van do geci-
"TW-artikel, is alleen, om streng
Ter te houden de moreele stëm-
*olke in alle omstandigheden den
sen kiezer K a t h o 1 i o k doet
'0.
1661- juiste conclusie.
flJjjjjJJ8 l»v™ gwitperde arlikol
at .'Ulf'ei'io ook moge opvolgen.
Rekening moeten houden met cle
Ia^en van het R. K. Verkiezfrigs-
grills» i, volkomen luis»
mei hel Katholiek >eikie-
zal de Regeering, die nu
aan het bewind komt welke dan ook
rekening moeten houden.
't Is niet ijclel geweest, dat wij den kti-
thol'-eke kiezers hebben voorgehouden, ka
tholiek te stemmen, óók met het oog op
ons katholiek program.
Do pers en de katholieke kiezersorgani
satie zullen, zoo noodig, aan dat program
weten te herinneren!
B91TF.58LASÜD
De Veiligheidskwestie.
Het Garantie-pact.
Een internat, conferentie te
Den Haag?
In diplomatieke kringen te Berlijn acht
mon hot tot stand komen van een interna
tionale conferentie tot regeling van de
groote Europeescho kwesties, zooals in de
eerste plaats het veiligheidspact, zoo goed
als verzekerd. Men beweert zelfs, dat deze
conferentie in den loop van do maand
Augustus gehouden zal worden.
De voorbereidende onderhandelingen
zouden reeds ver gevorderd zijn; als plaats
van de bijeenkomst wordt in de eerste
plaats 's-Gravenhage genoemd.
Een definitieve beslissing is hieromtrent
echter nog niet genomen, daar van andere
zijdo Oostende voorgesteld is.
Internat. Ontwapeningsconferentie.
Te Washington.
In een interview met de „Tribune de
Genèvo heeft, naar de Geneefsche corres
pondent van de „Temps" meldt, de Brazi-
liaansche ambassadeur de Mello Franco,
de permanente vertegenwoordiger van
Brazilië bij den Volkenbond en lid van den
Volkenbondsraad, meegedeeld, dat er thans
onderhandelingen worden g'evoerd tot het
doen bijeenkomen eener internationale ont
wapeningsconferentie te Wash;ngton.
Krachtige Amerikaansche organisaties,
aan het hoofd waarvan staat het comité
van den wereldvrede, hebben in het begin
van dit jaar stappen gedaan bij president
Coolidge en bij Zird-Amerikaansche re-
jgeeringspersonen. De heer De Mello Fran
co zou zijnerzijds opdracht hebben zich te
wenden tot Europeescbe staatslieden, die
in contact zijn met den Volkenbond.
De conferentie zou twee onderwerpen
behandelen: maatregelen om den oorlog te
voorkomen en beperking der bewapenin
gen.
Ten aanzien van het eerste punt zou
er een internationale acte moeten worden
opgesteld om den aanvalsoorlog als een
misdaad te bestempelen en verder betrek
king hebbend op de preventieve middelen
om een oorlog te verhinderen en op de in
werking to stellen economische, indus-
trioelo en financieele sancties. Militaire
sancties zouden buiten beschouwing blij
ven. Het permanente hof van internatio
nale justitie zou moeien uitmaken wie de
aanvaller was.
Wat de beperking der bewapening be
treft, zou de conferentie een aanvullend
verdrag opstellen van dat van Washington
van .1922 nopens de beperking der bewape
ning ter zee.
Duitschland.
De buitenlandsche politiek.
Een ingetrokken interpellatie
De Duitsche Volkspartij, de partij van
den minister van buitenlandsche zaken
Stresemann, was van plan een interpellatie
bij den rijksdag in te dienen over de bui
tenlandsche politiek van de regeering. Doel
van deze interpellatie zou zijn, eindelijk
eens klaarheid te brengen omtrent de hou
ding der rijksregeering ou vooral der
Duitseh-nationalen.
De Duitseh-nationalen, door do aankon
diging van de interpellatie der Volkspartij
onaangenaam verrast, hebben onmiddellijk
na de aankondig:ng daarvan zich tot dr.
Luther gewend met het verzoek de inter
pellatie, en de algemeenc politieke debatten
in den Rijksdag te verhinderen. De wen
schen van do Duitsch-Nationalen kwamen
overeen met die van den Rijkskanselier,
wien het de vorige week eerst met veel
möeite gelukt was, het openlijk uitbreken
van liet conflict tusschen de Duitsch-Na-
tionalen en de Volkspartij te verhinderen,
en die het geenszins gewenscht achtte, dat
onmiddellijk vóór het afzenden van hot
antwoord aan Briand en kort vóór een in
ternationale conferentie over het veilig
heidspact, door politieke debatten in het
plenum van den Rijksdag de tegenstelling
tusschen twee in de regeering vertegen
woordigde parlijen verscherpt zou wor
den.
Onmiddellijk na den Kabinetsraad heeft
dr. Luther de leiders van'de Rijksdag!'rac-
tic der Duitsche Volkspartij bij zich ontbo
den. Hij deed mcdedeeling van het besluit
van liet Kabinet en verzocht hun met het
oog hierop, af te zien van het indienen
van een interpellat e over de algemeene
politiek. De besprekingen tusschen den
Rijkskanselier en de leden der Duitsche
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Oowono advertentiön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertontiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wiwdon aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Volkspartij duurden verscheidene uren.
Het schijnt dus, dat dr. Luther er niet go-
makkelijk in geklaagd is, de Volkspartij af
te brengen van haar oorspronkelijk voor
nemen om, ter opheldering van de politieke
situatie, don Rijksdag gelegenheid te geven
tot een debat. Den Rijkskanselier is dit
slechts gelukt door de toezegging, dat na
het zenden van het Duitsche antwoord aan
Briand het politieke debat in den Rijksdag
zal plaats vinden. Het kwam er den
Rijkskanselier dus klaarblijkelijk in do
eerste plaats op aan, dit politieke debat in
liet plenum van den Rijksdag niet vóór,
doch eerst mi het afzenden van de Duit
sche nöla van antwoord te doen plaats vin
den.
Frankrijk.
De begroeting door de Kamer
goedgekeurd.
De Kamer heeft bij de behandeling van
de wet op de middelen de bepaling gehand
haafd, waarbij de omzetbelasting wordt
afgeschaft voor den verkoop in het klein
van levensmiddelen en voor de operaties
van kleinhandelaren en daartegenover een
belastiiug wordt, geheven van suiker, cacao,
chocolade, koffie, thee. rijst, steenkool, co
kes en vleescb.
Na goedkeuring van do verhooging der
posttaricven heeft de Kamer dc wet op
de middelen in haar geheel aangenomen
met 410 tegen 3i stemmen. De begrooting
voor 1025 geeft ingevolge deze wet een to
taal aan uitgaven aan van 33,163,224,000
francs en aan ontvangsten 33,1751,209,218
francs.
De zitting word gistermorgen te 7.25 op
geheven.
Rusland.
De „fascistische" Duitsche studenten.
Ter dood veroordeeld.
De drie Duitsche studenten, Kinderman,
von Ditmer en Wolff, die beticht zijn van
een aanslag op Trotzki te hebben voorbe
reid, zijn door de rechtbank te Moskou ter
dood veroordeeld
Thans zal moeten blijken, of de veron
derstelling juist is, dat Moskou zich gij
zelaars heeft willen verschaffen met het
oog op de in Duitschland in het groote
Tsjeka-procès ter dood veroordeelde com
munisten.
Griekenland.
Het nieuwe bewind.
Officieel erkend.
De Italiaansche staatssecretaris voor
Buitenlandsche Zaken Grandi, wordt te
Athene verwacht. Aan deze reis wordt in
diplomatieke kringen groote beleekenis ge
hecht, daar men er van verwacht, dat de
betrekkingen tusschen Griekenland en Ila-
lië, welke reeds de laatste maanden zeer
verbeterd zijn, thans definitief geregeld
zullen kunnen worden, ten einde een en
tente tusschen dc beide staten tol slaud te
brengen.
Do Griojssche minister van Buitenland
sche Zaken Renlis verklaarde, dat de
nieuwe Grieksche gezant te Angora zich
onmiddellijk naar zijn post zal begeven,
opdat dc betrekkingen tusschen Turkije en
Griekenland hersteld kunnen worden". Ren-
tis streeft naar een Gricksch-Turkschc
entente.
De Briteche gezant en de overige leden
van het corps diplomatique hebben een of
ficieel bezoek gebracht aan miuister-pre-
sident Pangalos. Deze rokenning van het
nieuwe kabinet door de buitenlandsche mo
gendheden heeft, na cle motie van vertrou
wen van bet parlement, de positie van de
nieuwe regeering buitengewoon versterkt.
Marokko.
Stakingsonlusten te Tanger.
Tengevolge van een staking aangestookt
door zekere Sfttansche elementen als pro
test tegen cle nieuwe belastingen, hebben
er in cle buitenwijken relletjes plaats ge
had. De orde werd vrij spoedig hersteld.
Twee soldalen van den Franschen tabor
werden gedood. Het gerucht loopt, dat er
oen burger gedood is en «enigen gewond
zijn.
Britsch-fndië.
Opstootjes te Calcutta.
Bij een opstootje te Calcutta naar aan
leiding van oen Mohammodaansch feest,
zijn 39 koelies voor het meerendeel Moham
medanen, gewond. Tot de plechtigheid be
hoorde o.m. liet offeren van koeien, dio
door de Hindoes als heilig worcleu be
schouwd.
In de groote centra van Noord-ïndië
zijn cle feestelijkheden tot dusver kalm vor-
loopen, doch men maakt zich ongerust
over een speciale ..offerprocessie", welke to
Delhi zal worden gehouden.
China.
Dc Chinecsche troebelen.
Dc toestand te Kanton.
Te Kanion is een commissie van zestien
gevormd, met den zoon van Soen-Yat-Sen
als 'minister van Verkeer, clie met de lei
ding van cle nationale regeering is belast.
De buitenlandsche consuls, met uitzonde
ring van den Engelsclien eu den Franschen
waren uitgenoodigd do inaugurecle plech
tigheid bij te wonen, doch niemand hunner
was gekomen.
De staking to Ho n g k o n g breidt
z i o h uit.
De „Times" meldt uit Hongkong:
De staking blijft zich uitbreiden. Sleclils
weinige chauffeurs zijn op het werk geko
men, en 900 straatvegers hebben geslaakt
terwijl do poslamj||'op»-p» door hun'sta
king hebj^r-tProorzaaktdat alle kanto
ren zijd gesloten evenals do brievenbussen.
Ook do bezorging moest natuurlijk worden
stopgezet.
De koks en koelie hebben de civiele- en
regeèringshospitalen verlaten, waar lioofd-
eakelijk _Chincozen worden verpleegd. Dc
houthakkers staken ook en daardoor heb
ben de dorpelingen vrij spel om lioogo prij
zen te vragen voor brandhout, waarbij zij
cle dennenaanplantlngen ernstig bescha
digen. Hierdoor wordt het werk van jaren
ten opzichte van do herbebossching te niet
gedaan.
Amerika.
Oorlog en petroleum.
Een opzienbarende
medodcelin g.
Naar cle „Daily Chronicle" verneemt is
Edwart L. Doheny, cle president der Pan-
American Oil Company, voornemens om
in October bij het proces iil zake cle pacht
der Elk Hills Reservation olievelden
een sensationeele verklaring af to leggen.
Reeds heeft hij aan de „New-York Times''
daaromtrent eenige mededeelingen gedaan,
Hij verklaarde dat er nooit sprake van de-
zo pacht zou zijn geweest en dat zijn maat
schappij nooit lot den bouw van cle petro-
leumbasis in Pearl Harbour (Hawaii) zou
zijn overgegaan, bad niet schout-bij-nacht
John K. Robison, hoofd van het Naval
Bureau of Engineering te Washington, hem
persoonlijk verz.kord dat dc Ver. Staten
in 1921 door een groeten oorlog in de Stille
Zuidzee werd bedreigd en dal de voorge
stelde petroleum-basis de eenige schakel ln
de keien der nationale defensie, was, van
welks sterkte de overwonning of nederlaag
afhangen. Elke hooggeplaatste marine
officier in Washington had vertrouwelijko
mededeelingen ontvangen, meldend dat dc
petroleum-reserves van een groote maritie
me mogend hei A in de Stille Zuidzee go-
schikt voor oorlogsdoeleinden waren.
Admiraal Robinson had een beroep ge
daan op Dohonny om zijn land in de uren
des gevaar® te hulp te komen.Om deze re
den alleen had zijn maatschappij, zonder
winst, millioenen uitgegeven om de Elk
Hill Oil Reserve op te richten en de basis In
Pearl Harbour te bouwen.
BINNENLAND
DE KAMERVERKIEZING.
Oe lijst Staalman-Ter Hall.
Nader vernemen wij, dat de heer A b r.
Staalman is gekozen, zoodat de lieer
Ter Hall niet in do Tweede Kamer te
rugkeert.
ONTSLAGAANVRAGE MINISTERS.
H. Af. cle Koningin heeft in overweging
genomen, de onder dagteekening v. 29 Juni
ingediende aanvrage, om eervol ontslag
van de Ministers en hun verzocht zich
inmiddels te willen blijven belasten met
behandeling en afdoening zoo mogelijk
van loopende zaken.
EEN ONBESCHAAFDE VI EGEL.
De lieer J. A. Keiumers. lid van de
Hérv. (Geref.) Staatspartij, die pas ds.
I.ingbeek tot Kamerlid heeft gekozen,
deelt in „Hel Vaderland" moe, dat hij zijn
pari ij niet wenscht ingedeeld te zien bij de
con li tic-part ijon.
Hier-had hij een punt kunnen zetten.
Hij verzuimt dit cellier en schrijft verder,
dat zijn partij „niet met dion papa in Ro
me" te maken wil hebben.
Het blijkt wel, dal men te gelijk lid der
Horv. (Geref.) Staatspartij en een onbe
schaafde vlegel kan zijn zegt het „Hsgz"
Paler J. J. H. M. van Rijckevorsel S.J.
„Sociaal Leven en Streven", het orgaan
van den Centralen Rand dor Nod. Indische
katholieke sociale bonden, heeft een extra
nummer gewijd aan pater J. van Rijcke
vorsel. die zoovele jaren in Tndië met zoo
veel vrucht werkzaam is geweest en nu
om gezondheidsredenen naar liet vader
land is teruggekeerd.
l'n poëzie en proza worden de vele ver
diensten van dezen Jesuiet herdacht, door
tal van vooraanstaande mannen in het
katholiek Indisch leven.
De schildersstaking Ie 's-Gravenhage.
Gisteren hebben de stakende schilders
vergaderd. Do hoofdbesturen der patroons
MET VOORNAAMSTE NIEUWS*
BUITENLAND.
Een internationale conferentie Ie Dee
Haag inzake de veiligheidskwestie?
De Franschc begrooting goedgekeurd.
De „fascistische" Duitsche studenten te
Moskou ter dood veroordeeld.
Het Amerikaansche petroleumschandaat
in een nieuw stadium.
BINNENLAND.
Ontslagaanvrage van de Ministers.
Dc nieuwe Kamerleden. (2c blad).
Persstemmen over den uitslag der ver
kiezing. (2e blad).
OMGEVING.
De autorenbaan tc Noordwijk. (4e blad).
bonden hadden schriftelijk het volgend'
Voorstel bij de gozollonorganisaties inge
diend: cle patroons erkennen de.wonseho-
lijkhcid van een regeling voor de werken
in den nieuwen bouw. Zij verklaren zich
bereid om. wanneer te dezen aanzien
overeenstemming is bereikt, cle regeling in
don loop van 1925 voor Don Haag in wer
king te doen treden.
De vergadering heeft met groote meer
dorheid cle palroonsvoorslellen verworpen
Waarschuwing.
Reeds enkoio jaren worden door perso
nen uil Weert, zoo hot heet voor een goed
dool, platen lo koop aangeboden. Ze bewe
ren, dat dezo plafon in een klooster door
weeskinderen vervaardigd worden en cle
winst ten bate dier arme weesjes is
Tijdens den oorlog was het z.g. Ier on
dersleuning van Belgische en dadelijk na
den oorlog voor Duiisciie weeskinderen
Na een nauwkeurig onderzoek Ier plaat
se blijk!, dal een en ander pure verzinsels
zijn.
Hel is een particuliere onderneming op
de winst komt geheel ten goede van do
vervaardigers on colporteurs.
De platen zijn vervaardigd van geper
foreerd papier met was
OE RIJNSTREEK
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Personalia. De lieer A. Bogaard alhier
legde met goed gevolg af het propedeutisch
examen voor workluigk. ingenieur aan do
T. II. te Delft.
Eindexamens Chr. H. B. S. m. 5 j. c.
Geslaagdr F. Bos, alhier, P. J. Gaillard,
alhier, D. de Liefde, Zwammerdam, TI. G.
van der Meulen, alhier, G. M, Oppelaar,
Koudekerk, K. Scbmal, alhier. Een candi-
daat werd afgewezen.
Postspaarbank. Aan liet Postkantoor
alhier en cle daaronder ressorteerendo
hulpposlkantoreu word gedurende do
maand Juni 1925 inge'egd f10 364 90, te
rugbetaald f 18.511.16. Het laatste door dat
kantoor uitgegeven hoekje draagt bet num
mer 16533.
„Eerbied in Godshuis". Zondag 5 Juli
Vroegmis 678 uur. Hoogmis 12, Ves
pers 33.30 uur.
Bevallen: G. Ilesseling gel». Hooge-
veen d. G. cle Bruin gob. Stoffelon d.
J. E. Hendrikson geb. Ram cl. J. Ha
verkamp geb. van .Nierop z. M. van
Hellemond geb. Donker z. M. L, Vor-
ruijl geb. van Beusekom d.
Gehuwd: W. Griidolbach jm 38 j. en
G. van Keeken jd. 41 j.
Overleden: A. M. Steonhainerc
echtg. van A. Koops, 58 j. E. Burggraaf
jd. 14 mnd.
BOSKOOP.
Auto tc water. Donderdagavond kwam
dr. v. d. T. met zijn auto do helling afrij
den aan cle biozentoGht, en door to ver uit
halen kantelde cle auto in de BoeronwcUw
ring. Door dc ruit stuk lo trappen kon cle
dokter gered worden. De auto is door aan
nemer Vreeburg gelicht.
KOUDEKERK.
Personalia. Aan de Technische Hoo-*
geschool (e Delft is geslaagd voor liet can-
didaals-oxamen voor werktuigkundig in
genieur de heer C. J. G. Dorepaal, alhier.
ZEVENHOVEN.
Dc verkiezingsuitslag. De maal regelen
door „De Leidscho Courant" genomen, oin.
do uitslag der verkiezing zon «me! mogelijk
bekend te maken, badder, ten gevolge dat
de T.. G. de primeur had van het bekend
worden van don uitslag der vorkiezmg'-n.
Do aangeplakte bil jol Ion worden door hot
publiek met dc grootste belangstel''rg g«w
lezen
St. Jans-fanfarecorps. - - R. rmbrongat
der 'oliede, gehouden bij do muzikvo
rondgang, was f103 70.
