VRIJDAG 3 JULI 1925
e uitslag der Kamerverkiezing
16e Jaargang.
No. 4986
e Eaidóobd (Bou^ant
^ABONNEMENTSPRIJS bodfaagtbij vooruitbetaling
ior Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
ïanco per post f 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaling van 60 ck per kwartaal, bij voor-
fetaling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd
ondagsblad 9 lit.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 S POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Oewono advert on tiön 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine adverlenlfön, van ten hoogste 80 woorden, waarip
betrekkingen wcffden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
De rechtsche meerderheid behouden.
54—42.
De reclitscliè meerderbetid. va<n 59 is ge
aaid op 54, doordat de R. K. Staatspartij
gedaald van 32 op 30 zetels, do A. R.
116 op 13, terwijl de Clir. Hdst. even
erk zijn gebleven (11 zetels),
tfij schrijven niet over een rechtsche
(jprdorbeid van 58, omdat wij daarbij
ei rekenen de afgescheiden Christ. Par-
jen: R. K. Volkspartij 1, Staatk. Gerefor-
eerden 2 (gestegen van 1 op 2) en Herv.
'reformeerden 1. Al erkennen wij, dat
de R. K. Volkspartij bij zuiver Katho-
ke en zuiver Kerkelijke aangele-genhe-
haar invloed ten goede kan uitoefe-
Ondanks de zoo felle bestrijding en de
inagogiscbe ophitsiarg is de rechterzijde
meerderheid gebleven!
Wij hebben nog gisteren in ons ochtend-
ad in herinnering gebracht, dat de R. K.
aalspartij,- die in 1918, bij de eerste ver-
onder het Evenredige Stelsel van
lol 30 zetels gestegen was, in 1922 het
32 heeft gebracht tengevolge van een
iikkige verbinding van lijsten, waarop
ns allerminst viel te rekenen, omdat de
iswet nadien gewijzigd is.
Js de R. K. Volkspartij er niet was ge-'
ist, zou de R. K. Staatspartij echter
arsehijnlijk 31 zetels hebben behaald,
'ot de gekozenen van de R. K. Staats-
lij behoort ook, wat niet verwacht
rd, dr. Kortenhorst, de vijfde candidaat
Zuid-Hollandscbe lijst. Zuid-Holland
lus met zijn candidalen gelukkiger ge-
dan Amsterdam, die zijn 2den can-
lat, mevr. Bronsvelji-Vitringa, nu niet
ozen ziet.
Antirev. verloren drie zetels. Neemt
in aanmerking, dat ook de Antirev. bij
vorige verkiezingen op dezelfde wijze
zeteltal zagen -opgevoerd tot 16, dan
in terugvallen op 13 goed beschouwd
jk te stellen met het verlies van 1 of 2
Is,
oegt men daar dan nog bij het sinds
bekend worden der eerst© uitslagen
onverwachte feit, dat de Ghristelijk-
lorische Unie haar 11 zetels mocht be
den, dan kan met vreugde worden ge-
stateerd, hoezeer het met de klappen,
wij speciaal voor de beide niet-Kafcho-
reohfscke partijen aanvankelijk
isden, is losgeloop en.
au de linkerzijde is de S. D. A. P. van
JP 24 gestegen, de Vrijheidsbond is ge
ld van 10 of 11 (Vrijheidsbond plus
lij van ïfbulen) op 9.
e Sociaal-Democraten winnen vier ze-
Hierbij dient echter in aanmerking te
den genomen, dat de helft hiervan is
del van het -verlies, dat deze partij in
2 heeft geleden, toen zój van 22 op 20
ijsgedaa'd ie, en dat. zonder twijfel, het
ws van één zetel van de- communisten
S. D A P is ten goede gekomen.
Na de verkiezing van 1918 bezetten de
soc.-dem. en do communisten te zamen 24
zetels. ^Thans zijn zij tezamen geklommen
tot 25.
De Vrija Democraten zijn waar
schijnlijk, dank zdj hun verkiezings 1 o n s
van ontwapening vaft 5 op 7 geklom
men.
De Vrijheidshond is wel zeer teleur ge
steld, zooals trouwens al eenige bladen, b.v.
de „N. Rotti Grt." erkennen. In de oude
Kamer bezette deze bond' tien zetels. Mej.
mr. van Dorp, die in 1922 den zetel heeft
ingenomen, welken de veteraan Mr. S. van
Houten met zijn nieuwe dissidente partij
tje verkregen had doch voor zich had afge
wezen, sloot zich kort vóór de verkiezingen
bij den Vrijheidsbond aan. Deze beschikte
dus over 11 zetels. Nu telt zij er 9. Het
gaat steeds meer bergafwaarts met de
partij doT liberalen.
Twee communiisten maakten plaats voor
één. Wijnkoop en Van Ravensteijn werden
door Moscou uitgestooten. Lou de Visser,
die in dezen verkiezingstijd te Den Haag
zijn e:gen naam op straat kalkte, is nn
Kamerlid geworden!
Ook de Plattelanders bleven laag bij den
grond. De Boer verdween. Braat keert al
leen terug.
Wat den afgescheiden Christ, partijen
betreft, iwllen wij het volgende opmerken:
De R. K. Volkspartij doet haar intrede
in het. parlement met één candidaat. Veel
zal het van het optreden van dezen candi
daat afhangen, of dit feit van ernstig na-
deelige heteekenis moet worden geacht. In
elk geval heeft de R. K. Volkspartij reeds
dnt nadeel gebracht, dat de grocle R.
IC. Staatspartij, die krachtig is in haar
eenheid en onverdeeldheid, waarschijnlijk
heel wat stemmen en daardoor een zetel is
De Staatk. Gereformeerden zijn geko
men van 1 op 2 zetels. De Antirev. hebben
dezen weer een zetel moeten afstaan, waf
wij betreuren, ook omdat in de Staatk. Ge
reformeerde Partij het onkruid van het
anti-papisme welig tiert.
Sterkei' nog in anti-papisme is do Herv.
(Geref.) Staatspartij, de verzameling van
befaamde anti-papi-stiscbe dommé's en de
zer volgelingen. Dat deze partij een zetel
heeft gewonnen, stelt ons, Katholieken,
klaar voor oogen, hoe groot toch is de anti-
Rome-liebze! De Herv.(Geref.) Staats
partij toch bestaat, wiij mogen wel zeggen:
uitsluitend uit Rome-bestrijders. Waar wij
eerst verwachtten dat deze partij een zetel
zou danken aan den afval van OhristeMjk-
Historiscben, blijkt nu, dat de afval van
die zijde niet zóó groot is geweest; ook
hebben waarschijnlijk kiezers uit den
Vrijheidshond meegewerkt om de Herv.
(Geref.) Staatspartij dezen eenen zetel te
bezorgen.
BUITENLAND
De nieuwe regeering.
Motie van vertrouwen
aangenomen.
kwestie van het vrouwenkiesrecht
de provinciale verkiezingen, welke in
ID herfst moeten worden gehouden, is
^middag in de Belgische Kamer de
leiding geweest tot heftige debatten. Bij
aanvang van de zitting moest de Ka-
'stemnien over de motie van vertrou-
de katholiek-socialistische regee-
rroullet, maar vóór de stemming
B de socialist Hubin het woord om een
af to leggen uit naam van de
aiislische fractie. Hij zeide, dat deze
,_le v°ér de motie zal stemmen, omdat
tegeeripgsverklaring 'niet wordt ge-
an over het vrouwenkiesrecht voor
'rovinciale verkiezingen.
socialisten, zeide hij, zullen hun ver-
ï.bandhaven zoolang de regeering
van de regeeringsverklaring
nqemt. Wij beschouwen, besloot hij,
«Mn
van de
UColilUlln til, UcO.
ouwenkiosreebt als definitief
?l ^holieke minister Vandervijvere
l'l e Haarop, dat de katholieke leden
repei'ing zich niet verplicht heb-
LJf? höt vrouwenkiesrecht, te stemmen
j ^Hiatief-voorstel daartoe mocht
vb .gediend. De rechterzijde juichte
^flaring zeer toe.
fals°flla^ Wauters verklaarde daarop,
aar ref?Gering het vrouwenkiesrecht
Ben ^?^ram ha(l geplaatst, ze niet had
üen °P óen steun van de so-
jl °he groep.
ttas yoor Carton de Wjart aanlei
dt ^.an te herinneren, dat de socialis-
ii S,30awenhiesrecht op hun program
en dat zij dit dus verlooche
nen. Zijn woorden waren het sein tQt eenig
tumult.
Toen de kalmte teruggekeerd was, ging
men over tot stemming over de motie van
vertrouwen, die werd aangenomen met 123
tegen 37 stemmen en 15 onthoudingen. Vrij
wel alle katholieken en de socialisten
stemden voor; tegen stemden de liberalen,
7 Katholieken, de Frontpartij en de 2
communisten. Zij, die zich van stemming
onthielden, waren allen katholieken.
Duitschland.
De ontruiming van het Roergebied.
Recklinghausen het eerst
ontruimd.
Uit Berlijn wordt bericht, dat de ont
ruiming van Recklinghausen op 10 Juli
zal plaats vinden. Dit is de eerste stad in
het Roergebied, die wordt ontruimd.
Het Britsche hoofdkwartier.
Na de ontruiming van Keulen zal het
Britsche hoofdkwartier verplaatst worden
naar Koblentz.
Duitsch-Poolsche tarievenoo'riog.
Gisteravond begonnen.
De Duitsch-Poolsche tarievenoorlog is
gisteravond begonnen.
De rijksraad heeft de door de Duitsche
regeering voorgestelde handelspolitieke
maatregelen tegen Polen goedgekeurd. Ze
bestaan uit invoerverboden en zoogenaam
de „Kampfzölle" d.w.z. sterk verhoogde in
voerrechten op de meeste Poolscbe export
artikelen. De desbetreffende verordenin
gen zijn door den min. van Staatshuishou
ding gepubliceerd. De Poolsche delegatie,
die nog steeds te Berlijn toeft beeft gisteren
nog aan de Duitsche regeering verzocht,
de in wèrkingstelling van deze verordenin
gen nog korten tijd op te schorten, daar ze
hoop had, dat het conflict nog ter elfder
ure zou kunnen worden bijgelegd.
Dat is evenwel niet gebeurd. Wel ver
klaart de Duitsche regeering zich nog
steeds bereid een handelsverdrag met Po
len te sluiten op voorwaarde, cfat dit land
zich tevreden stelt met het recht om
100.000 ton kolen per maand in Duitsch-
land te mogen invoeren.
Frankrijk.
De begrootingsdebatten.
Identiteitskaarten voor
vreemdelingen.
In de middagzilting van gisteren had in
de Fransche Kamer een langdurig debat
plaats over de kosten van de identiteits
kaarten voor vrqpmdelingen. De Kamer
had bij de eerste behandeling van de ont-
werp-hegrooting deze kosten op 200 francs
bepaald, in plaats van 12 francs, zooals
zij tot nu toe waren. Verder zouden de
kaarten elk jaar vernieuwd moeten wor
den. De Senaat had dpze kosten terugge
bracht op 68 francs ra de vernieuwing
tweejaarlijks vastgesteld, doch de Kamer
commissie verhoogde deze weer tot 120
francs, waarvan 100' voor den staat, 6
voor de departementen en 14 voor de ge
meenten.
De afgevaardigde Misoffe van Parijs,
behoprend tot de rechterzijde, stelde voor
het eerste cijfer van de Kamer namelijk 200
francs weer te herstellen, hetgeen bii een
tweejaarlijksche vernieuwing zou neerko
men op een jaarlijksche belasting van 100
francs. Verder werd voorgesteld, dat van
deze 200 francs de helft voor den staat zou
zijn, 25 voor de departementen en 75 voor
de gemeenten.
Gaillaux betoogde, dat de heffing van
rechten voor identiteitskaarten voor vreem
delingen, veel bezwaren beeft en tot een
vermindering van den toevloed van vreem
delingen zou kunnen leiden. Hij wilde het
artikel uit de wet lichten en later bij een
afzonderlijke wet een taxe de séjour voor
vreemdelingen regelen. .De algemeene rap
porteur van de cominltsie Lumoreux, ver
dedigde de wijziging van de commissie
(120 francs) en hij schatte de opbrengst
op die basis op 43 millioen.
Ten slotte werd het amendement Misoffe
aangenomen met 343 tegen 223 stemmen,
zoodat de kosten op 200 francs bepaald
zijn.
Eveneens werd een amendement-Poka-
nowski aangenomen, dat bepaalt, de elke
vreemdeling, die meer dan een maand in
Frankrijk verblijf houdt, tot het betalen
van het recht verplicht is. Studenten, ar
beiders en ouders van drie of meer Fran-
sclie kinderen zullen slechts 20 francs te
betalen hebben.
De Kamer "zal weder een nachtzilting
houden, waarin men hoopt met de behan
deling van de begrooting gereed te ko
men.
Enge'antl
De betrekkingen met Rusland.
Een onderhoud met
T s j i t s j e r i n.
Reuter publiceert een telegram uit Mos
kou omtrent een onderhoud met zijn verte
genwoordiger met den Volkscommissaris
van Buitenlandsclie Zaken, Tsjitsjerin,
waarin deze tegen de scherpe anfi-bnlsie-
wistische redevoeringen van lord Birken
head en den Rritschen procureur-generaal
Hogg, protesteert.
Tsjitsjerin verklaarde: „Hot is duidelijk
dat lord Birkenhead en zijn collega's naar
een voorwendsel voor het afbreken dor di
plomatieke betrekkingen zoeken, welks ge
volgen niet te overzien zouden zijn. De
volgende stap na het afbreken der diplo
matieke betrekkingen kan nl. slechts de
oorlog zijn. Als voorwendsel voor het af
breken der betrekkineen dienen de onlus
ten in China. Deze zijn echter slechts pen
verzet tegen de diplomatieke en maat-
schappeliike onderdrukking van het Chi-
neesche volk door de groote mogendheden
De beschuldigingen van lord Birkenhead
zijn van a tot z valscli. Engeland heeft er
belang bij, zijn handelsbetrekkingen met
China uit te breiden.
In naam van Rusland, aldus Tsjitsjerin,
verklaar ik, dat wi.j niets hebben gedaan,
wat den handol van Engeland mol China
zou kunnen benadeelen. Integendeel is
het scheppen van een politiek en maat
schappelijk vrij China naar mijn meenine
de beste oplossing van het Chineesche pro
bleem, en het zal de uitbreiding van den
Chineesclien handel met alle landen en in
liet bijzonder ook dien met Engeland bevor
deren.
Lord Birkenhead beschuldigt de'Sovjet-
regeering en hare agenten, er naar te
streven, het Engelsche rijk te vernietigen,
en iedere beweging te 'steunen, welke zich
tegen de menschheid richt. De Sovjet-re-
geering heeft integendeel aan de Engel
sche regecring voorgesteld, alle kwesties in
het belang van beide landen volgens het
principe van wederkeerigheid te regelen
Lord Birkenhead moest eerder zijn eigen
regeering beschuldigen, daar reeds een
overeenkomst tusschen Engeland en Rus
land was afgesloten, welke echter door de
Engelsche regeering werd verloochend. Ik
voor mij heb herhaaldelijk verklaard, dat
wif bereid zijnp'met iederen staat een over
eenkomst te sluiten, ter verzekering van
den wereldvrede. Dit is het beste ant
woord, dat wij in verband met de voorval
len in China kunnen geven."
In aansluiting aan cjezo verklaring van
Tsjitsjerin werd aan Chamberlain in het
Lagerhuis gevraagd, of de redevoeringen
van lord Birkenhead en Hogg met vollo
gezag der regeering waren gehouden
Chamberlain antwoordde, dat deze rede
voeringen inderdaad gehoudou werden
onder volle verantwoordelijkheid van de
leden van bet kabinet. De Engelscrtie regee
ring zou alle maatregelen treffen, welke
noodig zouden kunnen zijn, om de Engel
sche belangen te beschermen.
De repubiikeinsclic actie in Ierland.
De republikeinsclie actie leeft weer op.
Gisteren werden manifesten verspreid en
aangeplakt, waarin de Ieren opgeroepen
worden, zich bij bet republikeinsclie leger
aan te sluiten. Dezelfde manifesten werden
ook in do andere steden verspreid. De
regeering is op alles voorbereid, doch
acht geen reden aanwezig voor ongerust
heid.
Rusland.
Wil Rusland beialen?
Een verklaring van Sokolnikof
Sokolnikof, de Volkscommissaris „van
Financiën, heeft een belangrijke verkla
ring afgelegd met betrekking tot do Rus
sische voor-oorlogsche schulden. In een
rode voor de Financieele Conferentie over
de mogelijkheid van buitenlandsclie ere-'
dieten zeide hij: „Hoewel wij alle schul
den geannuleerd hebben, gaan wij voort
te zoeken naar een mogelijke oplossing en
regeling. Wij zijn bereid te onderhande
len. Wij zijn bereid zekere verplichtingen
op ons te nemen, en na te komen, doch de
voorwaarden van een regeling moeten in
overeenstemming zijn met onze financieele
draagkracht en ons ook zekere voordeelen
bieden. Tot dusverre wilden onze schuld-
eischers ons dwingen de schulden te be
talen op voorwaarden, die -ons in slavernij
zonden brengen. Wij zijn nimmer bereid
dergelijke voorwaarden te aanvaarden.
De huidige internationale toestand is niet
zoo, dat Rusland gedwongen kan worden
onwaardige voorwaarden te aanvaarden,
die gedicteerd worden door de groote mo
gendheden zooals bij de conferenties van
Genua en 's-Gravenhage. Rusland is echter
bereid zich opofferingen te getroosten."
De voorloopige Russische begrooting
voor het komende jaar uiteenzettende, zei
de Sokolnikof voorts, dat deze 3560 mil
lioen roebel zal bedragen dus ongeveer een
billioen meer dan bet vorig jaar. Hij
schatte de inkomsten uit de directe en in
directe belastingen op 1568 millioen roe
bel
Marokko.
De strijd met de Mooren.
Vredesonderhandelingen
afgebroken.
De „Daily Mail" meldt, dat de vredes
onderhandelingen tusschen Alxl-el-Krim
en den Spaanschen specialen gemachtigde
afgebroken zijn
In plaats van zijn eischen to matigen
■nam Ahd-el-Krim een nog recalcitranter
houding aan. Abd-cl-Krim handhaafde
zijn eisch betreffende het erkennen van
een onafhankelijken Riff-staat, omvatlen
de verscheidene stammen, wier gebied
thans nog bezet is door de Spaansche
troepen. Wat de Fransche zone betreft,
verklaarde Krim zich tevreden gesteld te
achten door de annexatie van de Wergha-
vallei.
China.
De troebelen in China.
De exterritoriale rechten.
Eenige feiten omtrent China, welke er
toe kunnen bijdragen zich een oordeel te
kunnen vormen over de huidige gebeurte
nissen in dat land, zijn vervat in een vor-
klaring, welke Sir John Jordan, president
van de Chineesche vereeniging, aan de
pers heeft verstrekt.
Daarin wordt uiteengezet, dat China
geen open land is, waarin vreemdelingen
mogen reizen of weder binnengaan zooals
zij willen. De onderdanen der natiën, wel
ke exterritoriale rechten genieten, zijn
gerechtigd handelszaken op te richten en
een permanent verblijf te houden, doch
slechts in eenige plaatsen, waaromtrent
eon overeenkomst is gesloten tusschen
China en de vreemde mogendheden, de
verdraghavens genaamd, en in een aantal
andere plaatsen, gewoonlijk de handels
markten genaamd. Sjanghai is de voor
naamste verdragshaven en de internatióna
le vestiging wordt bestuurd door -een ge
meenteraad, een internationaal lichaam
van 9 leden, waarvan da tegenwoordige
Dit nummer bestaat uit drie
bladen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Belgische Kamer heef! de motie van
vertrouwen in het nieuwe kabinet aange
nomen.
10 Juli a.s. wordt de eerste stad in het
Roergebied ontruimd.
De DuitschPoolsche tarieven-oorlog
begonnen.
In Opper-Stiermarken zijn 7 bergtoeris-
ten doodgevroren. (Buitcnl. Berichten.)
BINNENLAND.
Het resultaat der verkiezing voor de
Tweede Kamer is bekend. Rechts be
houdt een sterke meerderheid.
Onze Geïllustreerde Paqina
Onze photopagina geeft o.ra. kiekjes van
den stemdag Woensdag 1 Juli.
voorzitter een Amerikaan is. Deze voert
beheer over den gezondheidstoes' ;lo
verlichting on de goede orde der vestig g
en wendt een politicmacht aan, die voor
een deel bestaat uit vreemdolincron en an
derdeels uit Cliiueezen.
In de verklaring wordt er voorts aan
herinnerd, dat de spoorwegen in China
bijna geheel met builenlandscli kapitaal
zijn aangelegd. Een groot deel van het
geld, verschuldigd voor looningen, die
voor dien aanleg werden gelieven, moeien
nog aan de buitenlanders betaald worden.
De fabrieken, toobehoorendo aan buiten
landers to Sjanghai en andere verdrags
havens, staan in het algemeen oneindig'
ver boven de Chineesche fabrieken wat
inrichting, gezondheidstoestand en andere
bedrijfstoestanden betreft. Het bestaan van
zulke fabrieken leidt natuurlijk tol het
verbeteren van de bedrijfstoestanden iu do
Chineesche fabrieken, sedert zij werk moe
ten krijgen in concurrentie mot de buiten
landsclie fabrieken
Gedurende de laatste tien jaren is rr
geen regeering in China geweest, die in
staat was, haar hevelen in de provinciën
(e laten geldon. Gedurende dat tijdperk
heeft China'in een staat van wanorde
verkeerd, maar de vrede en de goede orde
zijn gehandhaafd gebleven in do builon-
landscho vestigingen. De waardeering van
dit feit door de Chineezen blijkt uit de
wijze, waarop zij naar de vestigin <n
stroomen, om daar te verblijven en hun
bedrijf voort te zetten. Van do 800.000
personen, die in de buitenlandsclie vesti
ging te Shanghai verblijf houden, zijn
meer dan 700.000 Chineezen, terwijl in
I-Iongkóng, hetwelk een Britsche vestiging
is, meer dan 3H millioen verkozen heb
ben onder de T,<-i! lo
O n g ,t t o w.
In de (ili... owalow viel
gisteren een volksmenigte de buitenland
sclie hotels aan. Een afdeeling gewapende
mariniers, welke door een Engelsch oor
logsschip aan wal werd gezet, slaagde er
ill de orde te herstellen,
aiaiMEiBLflMD
KIESKKINó LEIDEN.
De Katholieke lijst.
Do stemmen, op de Katholioke lijst in
den Kieskring Leiden uitgebracht, zijn als
volgt verdeeld:
Kooien40462
Kuiper 49
Meyer 17
Veraart 06
Kortenborst 33
Kampschoër 14
Steger 8
v. d. Brule2
Lamboo 10
Balvers 388
Totaal 44049
De Kabinetsformateur.
De „Tel." schrijft:
„In politike kringen was het geen ge
heim dezer dagen hoorden wij het nog
uit den mond van oen bekend partijleider
dat de heer Colijn, voor het geval hij
kabinetsformateur mocht worden, reeds een
miniesterie op 1 of 2 porlefeuilcs na ge
reed zou hebben.
In verband met den uitslag evenwol wel
ke een verlies van drie zetels voor de A.-R.
heeft opgeleverd, meende men hedenavond
in sommige kringen reeds le mogen aan
nemen en verwachten, dat de heer Koolra,
met de kabinetsformatie zal worden be
last.
Het spreekt var» zelf. dat wii dit gerucht