ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling a Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL onze Agenten 20 cent per week 92.60 per kwartaaL qcü Per P08t 1 2.95 per kwartaaL Geïllustreerd Zondagsblad ia Yoor de Abonné's ver- ?b3ar tegen betiding van 50 et. per kwartaal, bij voor- «taling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd l(]a;rgMad 9 it. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 S POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oewona advertentlën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentlën. van ten hoogste 30 woorden, wnnrtn betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, buur en ver. huur, koop en verkoop 10.50. nhmmer bestaat uit drie iden- verandering is nog geen verbetering. ui is, merkwaardig, lioe thans door Je ter linkcrzijdo in woord en gc- rilt telkens de verwachting wordt uit- piokcn, dat do rechterzijde op 1 Juli in do minderheid zal komen, aarbij is natuurlijk allereerst te denken spreekwoord, dat de wcnsch hier vader der gedachte is. Is ook de iinkergroepen tot op zekere igle niet euvel te duiden, dat ze aan de ilerzijde hare overwegende positie in Slaten-Gcneraal en speciaal in de Twee- Kamer, willen ontnemen, c positie van absolute onmacht en van ilkrmdige onbeduidendheid waarin do erzijde zich bevindt, moet op den duur ichcrp gevoelde onvoldaanheid leiden, ooral voor menschen die op zichzelf wat to betcekenen hebben, doch zich de onsamenhangende minderheid die ïrzijde heet, tot weinig of niets in staat .0- lal is allemaal zoo menschelijk als het ir kan. [aar als hun opzet, zou slagen en de [terzijde in de minderheid kwam, zou- zc daarmede toch eigenlijk nog niét verder zijn: want zooals o.a. in de oden 1905—1009 en 1913—1917 geblc- is. kan een linkerzijde die 3 of 4 man ia boven de 50 uitgaat, toch niet met de Kring des lands worden belast. En sindsdien is de onderlinge verdeeld- tcr linkerzijde zoo mogelijk nóg liope- i geworden dan ze al was. Met don negatieven opzet om de rech- zjöe in de minderheid te brengen, ïdt daarom aan een richtig bestuur des k allerminst een dienst bewezen. De MS zullen daarom goed doen daar te- waken, door aan de rechlschc par- 'okt landsbestuur te blijven toevertrou- fii Ia maar, zoo wordt uit de vrijzinnig-de- tralische en sociaal-democratische hoe ra le kennen gegeven, zóó moet ge de esfie niet stellen. il'li, zoo zoggen zij, erkennen volmon- f dat van een regeering uit de linker- iegeen sprake meer kan zijn „links" is Waad tot regeering niet meer in staat. Haar dat behoeft ook niet; inplaats van scheidingslijn linksrechts moet een W komen, een demoeratisch-couserva- oriëntec'ring. is het avat wij willen en hopen te reilen En dan doolt men op 'n katholiek-, so- ;d- cd vrijziniiig-demoeratische regee- Pcbinbinalie. Daarin zouden do Katholieken de sterk- 1 partij zijn. wellicht de volstrekte meer iten! ormen: en dat zou de promotors r niern. scheidingslijn waarschijnlijk tneevallen. Ui Tf:wivr.i;..|-on verlangen er niet naar ".I-den or flus slechts noodgedwongen vindon zijn. Zij zouden waarschijn- «'els moeten, hebben van bepaalde de- mafixc'io hervormingen, die men B dien kant zeer sterk op den voorgrond le stellen. '°o zijn er bijv. de kwesties inzake bu- t'W-ofgeving, de gelijkstelling van do touwde met de gehuwde moeder, het_ liréloon en weer telkens in allerlei vor- 0 tcruskcpronde vraagstukken van ze- "iken aard, die voor een dusgenaamde MOcvatisclie regeeringscomhinatie hij tjfnaaè weinig regeer in gsk ra chi belo- r |Oin maar te zwijgen van de radicale Nwi.ilde ontwapening, welke thans zoo Nmchtig en onvoorwaarelijk wordt ge- M ^ou jieusch niet meevallen en lie? méér clan schijn, dat de heeren hun voor een niet le verwer- ["'W zouden moeten inslikken, j. lezers doen daarom verstandiger a'ochts" in de meerderheid laten. M^ Roomscho kiezers kunnen daar veel j 'urlragon. Als zij jn absolute eensge- PItI op de lijsten der Katholieke stemmen, is de zaak beklon- i 'n ook dan is de democratie verze- in ouzo Katholieke Fractie Li tf mcf-"r00,G nauwkeurigheid op 1 -Maar natuurlijk, op democratie in geest! C. J. KUIPER. Vrijheid! L® tw,ee laatste punten van het program Van katholieke Staatspartij '•De belemmering van do vrijheid .'1n godsdienstoefening, nedergelegd ■j artikel 123 van het Regeeringsre- n'lllent voor Nod.-Indië, worde weg komen. i }|„|S,i^eer ovcrhoidszorg voor het be- j011'1 van do schoonheid van stad en Wij willen vrijheid voor de uitoefening en jpropageering voor het belijden en beleven van onzen Katholieken Gods dienst. Vrijheid daarop hebben wij recht! Daarvoor te strijden het is ons aller, Katholieken, plicht! Dio vrijheid wordt nog altijd belemmerd in Ned -Indië. Helaas, is tot nu toe niet bereikt kunnen worden door onze Katholieke Kamerleden en onze Katholieke Ministers, die belem mering weg te nemen. Maar in de volgende wetgevende periode moet het! En óók daarom, alle Katholieke stem gerechtigden, maakt de Katholieke afvaar diging in de Tweede Kamer zoo sterk mo gelijk! STEMT WOENSDAG 1 JULI OP LIJST No. 23 (KOOLEN.) V Uit ergernis.... Daar zijn er, die zich over een oE meer dere daden van deze Rechtsche Regeering hebben geërgerd. In boe ver re deze ergernis al dan niet gegrond is, wij willen dat nu niet gaan bespreken. Nu willen wij alleen naar aanleiding daarvan twee opmerkingen maken. Eerstens: dat iedere andere regee ring, staande voor de moeilijke taak, waar voor bet ministerie-Ruys heeft gestaan, ergernis zou hebben opgewekt. Dat erkent b.v. ronduit Schaper ln „Het Volk" als hij schrijft: „Niemand zal ontkennen dat de lieer Golijn als minister van financiën een zware laak heeft. Geen verstandig menscli zal willens en wetens de voorstelling wek ken, dat Golijn dat bezuinigde geld maar in zijn zak steekt of bespaart uit eigenbe lang. De waarheid is dat door allerlei oor zaken na den wereldoorlog de zaken van den staat zóó staan, dat bezuiniging drin gend geboden is. „Wij kunnen gerust vaststellen, dat iede re regeering welke ook, zou moeten bezui nigen, en dat met een bezuiniging op le ger en vloot van 60 millioen die taak niet afgeloopeh zou zijn. Men kan zich hiervan gemakkelijk afmaken, doch wie rekenen kan en erkennen moet, dat nog altijd tweemaal twee vier is, ontkomt niet aan deze conclusie. „Dat zulk een regeering welke ook bier en dar ergernis moet wekken, is onontkoombaar." Een nierwaardige erkenning! Vervolgens: dat een ergernis over daden, door de huidige regeering. gesteld, aanleiding of reden mag zijn tot critiek, tot actie, maar nooit tot- ontrouw aan de beginsel-partij waartoe men als Katholiek behoort nooit tot een daad n.l. niet- Katholiek of niet stemmen waardoor men den invloed van principieelo tegenstanders in het staatsbeleid kan ver- grooten. Neen, uit ergernis kan een Katholiek stemgerechtigde nooit zijn beginsel-partij afvallen. Wel zal hij uit ergernis over de g o d s- di e n s t-b e s t r ij ding, over ,het in we zen en in practijk ongodsdienstige van de tegenover ons staande politieke partijen, met geestdrift Roomsch stemmen! BUITENLAND Volkenbond. De controle op den wapenhandel. De conferentie gesloten, Do conferentie in zake de controle op den handel in wapenen enz., welke den vlierden Mei to Geneve is aangevangen, is gistermiddag om halfdrie gesloten. In to taal hebben achttien stalen de cohventie in zaleo de controle op den internationalen handel in wapenen, munitie en oorlogs materiaal onmiddellijk onder teek end, n1. do Vereenlgde Staten, Abessinië, Braz:lië, Chili, Engeland, Estland, Finland, Frank rijk, Britscli-Indië, Italië, Japan, Joego slavië, Letland, Luxemburg, Polen. Roe menië, San Salvador en Spanje. Hot giftgassenprotocol is onmiddellijk door 27 staten onderfeekend. Frankrijk ontbreekt evenwel, doch de oorzaak hier van is, dat de leider der Fransclie delega tie Paul-Boncour. die zich sedert enkele dagen te Parijs bevindt, er waarde aan hecht, het protocol in zake dgn giflgessen- oorlog en den bacferiënoorlog zelf te on derteekenen België. EEN NIEUW KABINET. Twaalf ministerzetels. Dinsdag de regeeeTÏngs- verklaring. De algemeone raad van de socialistische partij heeft gisteren den gelieelcn dag ver gaderd om do kwestie tc bespreken of hij al dan niet de. nieuwe combinatie van Poullet zal ondersteunen. Met 40 tegen 26 stemmen werd ten laatste besloten de com binatie goed to keuren. Om zes uur deelde Poullet den koning mede, dat het kabinet gevormd was. De sa menstelling is als volgt: Poullet (katholiek), premier en eco nomische zaken. V a n d o r v e 1 d e (socialist), vice-pre mier cq Bui'tenlandsclio Zaken. Baron R o 1 i n Jacque my n s (be schouwd als liberaal), Binnenlandsche Za ken. Generaal K e s te IrS, Nationale Ver dediging. A n s c e 1 e (socialist), Spoorwegen en Posterijen. Vaudcvijvere (katholiek), Land bouw. Lab ou lie (socialist). Publieke wer ken. Carton (katholiek), Koloniën. Kam i e 1 Huysraans (socialist), Kunsten en Wetenschappen. T sc boffen (katholiek), Justitie. Wauters (socialist), Arbeid en In dustrie. Al hort Janssen (katholiek). Fi nanciën. Met ministerie omvat dus 12 inplaats van 11 leden. Het beslaat uit vijf katho lieken, vijf socialisten, een lid (generaal Kestons), dio tot geen enkele partij be hoort, en een lid, die als liberaal be schouwd wordt Vier loden zijn extra-par lementairen, namelijk baron Rolin Jacque- niyns. die ltoogo commissaris van België wa-s in Goblenz, A'bcrt Janssen, directeur van de Nationale Bank, Laboulle, die een van de administrateurs was van de pro vincie Lii'k, en generaal Kestons, die in specteur der artillerie was. Om 6 uur zijn de ■nieuwe ministers bij eengekomen om de groofo lijnen van do ministerieel© vorklavimr- 'e bespreken, welke Dinsdag aan de Kamer zal worden voorgelezen. Een nieuwe kabinetsraad zal Vrijdag phats hebben. Het valt niet moeilijk te begrijpen, waarom do socialisten lang geaarzeld heb ben voor zij, tot dezo nieuwe combinalae- Poullct. toetraden. Velen van hen betoog den, dat men hier niet te doen heeft met een waarl'jk drie-partijen-kab;net, omdat een der leden, die liberaal wordt genoemd (blijkbaar is hier generaal Kes'ens be doeld) veeleer als iemand van katholieke gezindheid moet worden beschouwd. Het voornaamste verschil met het aan- vankolijk-gedachte kalrne'-Poulfet is on getwijfeld, dat de socialisten daarin 5 van de 11 zotcis zouden hebben, terwijl zij er nu slechts 5 van de 12 hebben verkregen. En het belangrijke departement van Binnen landsche Zaken is tlians niet pui een so cialist toegewezen. ntiitschlanrl Duitschland en Polen. Tusschen Duitschland en Polen bestaat sedert eergisteren geen enkele handels overeenkomst. De Opper-Silezische grens is voor den invoer uit Opper-Silez'ë gespten. Het Op por-Silezische industriegebied, dat drie jaar geleden poliGek verdeeld is, is thans ook economisch gesplitst. Hot niet meer vrij van invoerrechten in Duitschland in voeren van kolen en andere producten der mijnindustrie zal rampspoedig voor cle Opper-Silezische industrie kunnen ziju. Ook indien van Duilsche zijde de grens niet gesloten ware. zou vroeg of laat de ramp in dit industriegebied onvermijde lijk zijn geweest, aangezien na do stabi'i- satie vau do Poolscbe valuta en na den srcl in het Boergebied de opdrachten, die do Poolscbe industrie verkreeg en de ver koop van Poolscbe kolen steeds geringer werden. Voortdurend moesten onderne mingen worden gesloten. Het gebrek aan crodiët dofcd z:ch overal gevoelen. De be lastingschuld van het mijnwezen en van de industrie steeg onafgebroken en wegens deze schulden kwamen ta'lvijko bekende on dernemingen onder don hamer. Terwijl er in 1923 150 000 arbeiders in de Oostelijke Opper-Silozischo mijnen werkzaam waren, daalde hun aantal in 1924 tot 124.000 eh in April van dit jaar lot 90.000. De voor- 3'aad kolen sloeg bij gebrek aan afzet van 966 000 ton in Maart 1925 op 1.125.744 ton in Mei. .Begin Juni waven er alleen in dit gcb'ed 40000 werkloozen. Een derde deel van de kolonproductie en bijna de golmele staalproductie uit d»t gebied was voor Duitschland bestemd Aangezien 250.000 ton kolen, die nog in Juni "volgens het ver drag naar Duitpchland moesten worden uitgevoerd, reeds geheel zijn uitgevoerd zu!.Vn talrijke mijnbedrijven onmiddellijk moeten worden gesloten. Hel aantal v -rk- loozen zal zeker met 20.000 stijgen Het ergste zullen le lijden bobben de onderne mingen van prins PL-* en van graaf Hcn- ckel-Donnersmarck, van de Kaitowilzor A. G. fur Bergbau en van de Bergwerksgesell- schaft Georg de Giesc. Bij Pless zijn reeds 4000 arbeiders ontslagen. Do productie moest met 50 pet. worden verminderd. De tinmijnen van Henckel -0 on n er s ma rek zul- lon op 1 Juli worden gesloten. In het Oos telijk Opper-Silezische industriegebied zijn thans in liet. geheel 60.000 werkloozen. Do zenuwachtigheid neemt toe. Ook op po'iitick gebiecl heorscht onzekerheid. Het ..Berliner Tageblatl" wijst erop. dat men zicli in Duitschland in geen geval over dezen loeslaiul mag verheugen, daar de meeste slachtoffers Duitschers zijn. Het blad hoopt daarom, dat de onderhandelin gen met Polen ernstig zullen worden voort gezet. Het. blad vernoemt, dat. van Poolscbe zijde een nieuwe voorloopige regel1 ng Is voorgesteld. Polen zou volgens deze rege ling maandelijks 60.000 ton kolen leveren. Dit voorloop!g verdrag zou tof begin Juli gelden ton einde do Opper SMpzische in dustrie uit de grootste m - eden te redden. Frankrijk. Painlevé voor de Kamercommissie. Een GommunistiscK rolletje. Vertegenwoordigers van de verscbillen- do kamercommissies waren gistermorgen bijeengeroepen, om een verklaring van Painlevé in ontvangst fe nemen. Bij hot begin der Ivjcenkomst verlangde do minister president de belofte, dat over zijn meded elSngen bel diepste stilzwijgen zou worden bewaard. De aanwezige communisten weigerden een desbetreffende toezegging te doen. On der dezo omstandigheden besloot do mi nister-president aan ve'v-'oliflJende leden in een particulier gesprek zijn voorgenomen verklaring bekend te maken. Men begaf zicli daarom naar de bijzondere v^vlnYk- kon, doch de communisten gingen niet weg en volgden do andere leden en trachtten zelfs zicli mot. gewold toegang hit de ver trekken te verschaffen. Franklin Boui'lon, en Trod, do voorzit ters dor commissie van bin Ioniandsche za ken en van de legercommissie, boden- den communisten tegenstand, waarop een handgemeen ontstond, zoo dat ten slotte do hulp van enkele manschappen der repu- blikóinsche garde moest worden ingeroe-- pen. om de communisten le verwijderen. Enne'and. De Protcctift-politiek in Engeland. T J z o r- en staalindustrieën v rage n beschermende t. e c h t e n Do Engolsche ijzer- on staalindustrie heeft tot den Board- of Trade het verzoek gericht, op grond van de Safeguarding of Industries-Act.'onder cle te beschermen industrieën te worden opgenomen en der halve op den invoer van buitenlandscbc producten een recht le leggen. De zrjdercchten aangenomen. Bij de verdere behandeling der begroo ting heeft bet Lagerhuis de paragraaf betreffende do zijdorechfen met een meer dorheid van 112 stemmen aangenomen. Hongarije De zaak Benickzky. Verklaring van Bctlilen. In de avondzitting van het parlement verklaarde de minister-president Bethlen, dat' de beschuldigingen van Benickzky to gen (le rijksbestuurder Horthy geheel on juist zijn. Benickzkv heeft getracht, door leugens een conflict teweeg te brengen tus schen regeering en staatshoofd. Ook de oud-premior Huszar, onder wiens regiem Benickzky minister was, noemde do be weringen onjuist Het parlement nam daarop een motie van vertrouwen in de rerroering aan. De affaire Benickzky is hiermede poli tiek gesloten. De socialisten dreip;en echter de regeer in g verdere onaaivonaamheden voor te bereiden. Bulgarije. Dc moord op Michailef. Thans is gebleken, dat de moord op Pancho Mieliailef is gepleegd op bevel van de Macedonische rovolutionnaire organi satie, die hem enkele maanden geleden had geroyeerd. Hel blad de „öutro" pu bliceert oen meded ei ding van deze organi satie. waarin verklaard wordt, dat Mi eliailef ter dood was veroordeeld ten ge volge van zijn gedrag in Macedonië en dat instructie was gegeven, hem le dooden zoodra li ij gevonden zou worden. Een financieel schandaal in Bulgarije. Dertig bankbonmliten gearresteerd. Dertig hoogo hunkin ambten en devie zenbundel:! ren zijn gearresteerd omdat zij HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Geneefschc conferentie inzake den wapenhandel is gisteren gesloten. Een nieuw Belgisch kabinet gevormd. BINNENLAND. Mr. dr. Kooien heeft verklaard, niet op nieuw Kamervoorzitter tc willen worden. (2do blad). Een dreigende uitsluiting in de bouw vakken. Bij een brand te Urmond (L.) zijn drie kinderen omgekomen. (Gemengde Berich ten, 2do blad). OMGEVING. Do opheffing van de openbare lanere school to Noorden voor den Raad van Sta ten. (De Rijnstreek, 2do blad). proote posten buitenlaudsche deviezen op ongeoorloofde wijzo verhandeld hadden. Turkije. Wetswijziging in Turkije. Naar Westerseh voorbeeld. De Turkscho minister van Justitie, Mahmoed Essad Bey, heeft bij de opening der' gemeenschappelijke vergadering van de commissies voor dc herziening van do Tiirksche wetgeving een rede gehouden, waaruit duidelijk blijkt, dat het geheel© legislatieve systeem zal worden gemoder niseerd en op Westorsch© leest geschoeid. Na een telegram van den premier Ismet Pasja te hebben voorgelezen, waarin dezo verklaarde, dal dergelijke wijzigingen on misbaar zijn, gaf Mahmoed Essad Boy een vergelijkend overzicht van liet oude en het nieuwe régime. De lijden zijn voorbij, zi-idc hij. dat autocratische vorsten zich konden gedra gen alsof zij do gelijko waren van Allah. Dc godsdienst mag nimmer gebruikt wor den als oen voorwendsel tot onderdrukking van liet volk. Onze wetten moeien thans gewijzigd worden naar hel voorbeeld,, door do be schaafde Weslerselie naties 'gegeven. Marokko. De strijd met dc Moorcn. Een generaal overgeplaatst. Eenige dagen geloden werd gemeld, dat generaal Golombat, bevelhebber van oen der sectoren van hel Fransclie front in Marokko, van zijn post ontheven was. Dit word weer tegengesproken, doch het blijkt nu toch, dat genoemde generaal overge plaatst is. Deze overplaatsing schijnt ver band te houden mei liet feit. dat er van militaire zijde geen maatregelen waren ge nomen om een paniek in bet in zijn sector gelagen Wezzan tc voorkomen. Chirr De troebelen in Chim. De Ghineesche autoriteiten Ie Ilank ui hebben 7 communistische agitatoren ge arresteerd. Een van ben Avord doodgescho ten. BINNENLAND Vragen van Kamerleden. Dg salarissen b ij li e t middel baar en voorbereidend iiooger o n d e r w ij s. Hot Tweede Kamerlid Saving heeft den minister van onderwijs, kunsten en we tenschappen de volgende vragen gestold: I. Ts het den minister hekend, dat er meerdere op 31 December 1924 gehuwde en met hen gelijkgestelde leeraren, zijn hij liet middelbaar en voorbereidend hoogor onderwijs, wion ingevolge artikel 27 van het Bezoldigingsbesluit 1925 oen zoodani ge persoonlijke toelage is toegekend, dat hun inkomen over J025 minder bedraagt dan 90 pet. hunner jaarwedde, volgens het Bezoldigingsbesluit 1920, zooals dit bedrag voor lien op 1 October 1024 was bepaald? II. Is do minister niet van oordeel, dat dit niet in overeenstemming is met do uit drukkelijke verklaring van regecringszijdo, dat voor gehuwde ambtenaren gedurende 1925 cle toestand van I October 1924, voor wat betreft hot uit Ie koeren salaris, zou blijven gehandhaafd? TIT. Ts do minister bereid, maatregelen te treffen, waardoor ook aan do in vraag I bedoelde leeraren in 1925 en inkomen zal worden verzekerd, overeenkomende met bol bedrag, dat door hen aan salaris op L October 1921 werd genoten? n- '"Is eerder had d lu !d ten aanzien van rtikel 27, waarop «h geantwoord hooit inlwnord weet «h- n-ïo mee te deeb-i lil aaiwluitii Nedeil. Ilian

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1