9e £cldódte (Bowiwnt
No. 4970
öe Jaargang.
DINSDAG 16 JUNI 1925
ABONNEMENTSPRIJS bodraagt bij vooruitbetaling
Leiden cent per week i 2.50 per kwartaal,
ize Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
ioo per P03* 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver-
.baar tegen betaüng van 50 et. per kwartaal, bij voor»
jtaling. Afzonderlijke nummers 5 cfc., met Geïllustreerd
lagsblad 9 ^t.
OH blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
mii<éllWÉBWWfflWtii>ÏIIBBSBBSBgBgMMfiHflSMMMMHHMHIili'i li' Uil' III
nimmer bestaat uit twee
idea.
Bezuiniging op Leger en Vloot.
fjj kunnen niet nationaal gaan
S!Tij moeten als vrij en onafhanke-
Y0lk het mogelijke doen om onze vrij
en onafhankelijkheid te bewaren.
I het mogelijke behoort voor een land
„et onze zeker de handhaving van een
rmaclit. Zij mag niet groot zijn, want
standhouding mag de draagkracht
ons volk niet te boven gaan; maarzij
I ons in staat stellen onze onafhanke-
jeid zoo noodig te verdedigen en onze
Iraliteit zoo lang mogelijk te behou
dteer moeten wij van onze weer
al niet verlangen en er denkt tegen-
Irdig dan ook wel niemand onzer meer
om een zoodanige weermacht in
ad te houden, dat men haar b.v. zou
men gebruiken om gewapenderhand
uw grondgebied te veroveren.
zonder dit laatste echter te verlan-
ju men kunnen streven paar voort-
èiide versterking van leger en vloot en
slvallig kunnen vasthouden aan het
aande stelsel en de tegenwoordige in-
ting. Aan zulk een streven mag niet
den toegegeven, reeds alléén niet om-
ïet in den weg staat aan oordeelkun-
bezuiniging en met name aan die,
icc slechts door verandering van stel
en inrichting is te verwezenlijken. De
iven voor leger en vloot moeten he
il blijven tot het heslist noodzakelijke.
'I een heginsel-eisch, waaraan vol-
n moet worden bij alle maatregelen,
aanzien van de landsverdediging te
en die toch geenszins een beletsel
ml om deze aan haar doel te doen be
woorden.
In overeenstemming hiermede is punt
an ons program van actie:
De organisatie van leger en vloot dient
|kt te zijn tot betgeen noodzakelijk is
t de handhaving der neutraliteit en de
iMiging der onafhankelijkheid hin
de grenzen door eventueel© interna
aste regelingen te stellen",
ffie dus bezuiniging op Igger en vloot
irslaat, hij
Ml WOENSDAG 1 JUL! OP LIJST
No. 23 (KOOLEN).
_BUSTEBILAiaD
De Veiiigheidskwestie.
Het garantiepad.
Het Fransche "antwoord.
Pertinax schrijft in do „Daily Tel.", dat
Igens inlichtingen van betrouwbare zij-
[Stresemann, do Duitsehe minister van
itenlandsch© zaken, op de hoogte is van
gedachtewisseling, die er tusschen de
ansche en Engelsche regeeringen heeft
sats gehad. Stresemann kent reeds den
loud van het Fransche antwoord op de
lilscho veiligheidsvoors tellen van Fe-
uari dat vandaag te Berlijn zal worden
erhandigd.
Het is zeer waarschijnlijk, dat Strese-
inn zich met het hoofdbeginsel accoord
verklaren onder het maken van eenig
orbeliond.
iks de verleden week te Parijs
iMiceercle tegenspraak is het zeker, dat
n voorstel tot Duitsckland's toelating in
d volkenhond op de a.s. vergadering
sproken zal worden, zonder dat daarbij
wag zal worden gemaakt van het vraag
uk der militaire ontwapening of van het
;keidspact. Chamberlain en Briand
bet er over eens, dat de deelneming
Duitschland aan de volkenbondszit-
ig dezen herfst noodig is, ter bevorde-
ig van him politiek.
De ontwapeningsnota.
Een scherp artikel van
„D ie Z e i t".
Dio Zeit, het orgaan van Stresemann,
«vat een uitvoerig artikel over de ont
wapeningsnota der geallieerden. Daarin
fordt o.a. gezegd:
:Het belangrijkste punt van déze nota
igl minder in de onlwapeningseischen,
ttel in het niet geuite verlangen naar
en nog verdere vernedering van Duitsch-
Rnd door de voorgestelde vernietiging van
ndustiiele machines, welke de buiten-
andsche concurrentie, speciaal de Engel-
zal vergemakkelijken. Op dergelijke
Fben kan Duitschland slechts antwoor-
ta: Neen!
Een merkwaardigheid der elschen ts,
^..Engeland toestemde in dit Fransche
unatum; nog merkwaardiger is het
ïen .^mcriEa nog geen tijd heeft kun-
»ar,l; en tö nealiseeren wat deze ont-
ngsnota met haar duidelijke uit-
van A»0 houding van Frankrijk
L ^oehenen heeft voor de uitvoering van
De Dawesplan.
'jii(n 'eiL Iphrieken voor de vredesindus-
L ln Duitschland kunnen worden ver
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT;
Gewone advertentlën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
nietigd onder het mom, dat zij onver-
eenigbaar zijn met de ontwapening, in
dien elke poging tot economische weder
opbouw altijd willekeurig door middel
van een nota kan worden verboden, dan
zal niet alleen het crediet, doch ook de
capaciteit tot het doen van betalingen van
het land ophouden.
De Fransche politiek drijft Duitschland
naar de economische catastrophe en Euro
pa in dezelfde richting. Zal president Coo-
lidge nog langer blijven toekijken bij een
politiek, die. zich thans aan de wereld,
heeft doen zien door de ontwapeningsnota,
welke het verlangen van den Amerikaan-
schen president naar vrede, uitgedrukt in
het Dawes-plan, tot een leego phrase
maakt?"
Volkenbond.
De Wapénconferentie te Genève.
De Perzische delegatie trekt
zich terug.
Kort voor het einde van de conferentie
in zake de controle op den handel in wa
penen enz. beleefde men nog een incident
De Perzische gedelegeerde, Generaal Ha-
hiholah Khan, stelde nogmaals voor de
Perzische Golf niet1 tot de verbodtn zones
te rekenen. De Britsch-Indische en En
gelsche gedelegeerden voerden wederom
al de motieven aan, die het 't Britsche
Rijk en Britsch-Indië in het bijzonder on
mogelijk maken, de schrapping van de
Perzische Golf niet tot do verboden zones
zones goed te keuren, en de commissie
keurde zonder debat haar vroeger geno
men besluit goed. Daarop verklaarde de
Perzische gedelegeerde, dat zijn delegatie
ingevolge van de Perzische regeering
ontvangen instructies zich genoodzaakt
zag de conferentie te verlaten. De beide
leden van de Perzische delegatie stonden
op .en verlieten de zaal. Daar men in goed
ingelichte kringen hierop voorbereid was,
verwekte dit geen bijzonder opzien. Het is
evenwel te verwachten, dat het 'incident
nog een naklank zal. vinden in de Volken-
bondsvergadering van September a.s.
Daarna wercf de conventie in de tweede
lezing' aangenomen.
België.
De kabinetscrisis.
Naar oen drie p a r t ij c n-k a b j 'n e t
De algèmeene raad van de socialistische
partij is gistermorgen weder hijeen geko
men, ton einde het door den koning goed
gekeurd# voorstel van Vandevijvere te be-
studeeren, tot vorming van een voorloopig
ministerie, beslaande uit vertegenwoordi
gers der katholieken, socialisten en libera
len. In plaats van elf zouden er dan 12 mi
nisteries, waarvan vijf Voor do katholie
ken, vijf voor de socialisten en twee voor
de liberalen, komen. Premier van cliI ka-
-binel znu dan Poullet worden.
Frankrijk.
.•>e positie van bet Kabinet.
Een socialistisch voorstel
tot kapitaalboffing.
Het lot van het linlcsche kartel en mis
schien ook dat van het kabinet-Painlevé
zal vermoedelijk in do eerstvolgende da
gen worden beslat, aangezien het vol
gens de „Oeuvre" vaststaat, dat de soc.ialis
ten een motif? zullen indienen om 10 pet.
van het kapitaal te heffen.
Duitschland.
Dreigende spoorwegstaking in
Wurtemberg.
Het Wurtembergsche spoorwegpersoneel
heeft aan de Reicbseisenbahngesellschaft
de volgende elschen gesteld:
„De algemeene vergadering der vakver-
eeniging van het .Duitsehe spoorwegperso
nee], afdeeling "Wurtemberg, verlangt, met
onmiddellijken ingang, verhooging der
plaatselijke toelagen. Wordt aan deze
eischen niet voldaan, dan is een slaking
niet te vermijdpn."
Bulgarije.
De arrestaties.
Een regeéringsv-erklaring.
De censuur op de in Bulgarije verschij
nende bladen is vanaf 12 dezer opgehe
ven. Deze beslissing, evenals enkele an
dere maatregelen, hebben ten doel, den
staat van beleg te verzachten en geleidelijk
tot liquidatie daarvan over te gaan, door
opheffing van do buitengewone maatrege
len, welke na den aanslag in do kathe
draal zijn genomen.
De minister van Oorlog verklaarde in
het Sobranje, dat ten gevolge'van de terro-
ristische daden in April de autoriteiten
genoodzaakt waren, alle personen te arres
teeren, die verdacht konden worden daar
bij betrokken le zijn, ten einde verdere sa-
menzweringsplannqn te voorkomen. In
„den aanvang is dit aantal personen zeer
groot geweest, docli naderhand zijn allen
zonder verwijl vrijgelaten, die konden be
wijzen niet bij de onlusten betrokken te
zijn geweest. Op liet oogenblik bedraagt
het aantal gearresteerden in liet geheel
3194 tegen wie een vervolging zal worden
ingesteld.
Ten einde deze zaak zoo snel mogelijk af
te wikkelen is het administratief rechts
kundig personeel vervijfvoudigd.
Do autoriteiten geven toe, dat bij het uit
breken der onlusten door particulieren en
kele personen zijn gearresteerd, welke ech
ter later werden vrijgelaten. Toegegeven
moet. evenwel worden,, dat niet bekend is,
wat. van negentien dezer personen gewor
den is. De regeering betreurt dit oprecht,
doch verklaart, dat het dooi* den bijzonde
re»" toestand na den aanslag niet mogelijk
was, dergelijke onregelmatigheden le voor
komen.
Rusland.
Ontevredenheid der arbeiders.
Een dreigen rad revolutie?
Volgens berichten uit Moskou zou daar
een revolutie dreigen van de zijde der ver-
oenigde arbeiders en hoeren, die dreigen
de roede republiek omver te werpen, onbe
reden als. zij zijn omdat de sovjelregee-
ring, die terwijl cle Russische arbeiders en
hoeren honger en gebrek lijden, groote be
dragen besteedt om GUüheesche, Deensche
en andere buitenland se he stakers -le hel
pen.
Deze voorspelling wordt gedaan in de
kolommen van het weekblad ..People", ho't-
*welk een ongecensureerd bericht bevat van
zijn correspondent (o Moskou. Volgens het
blad, zou thans de sovjetregeering voor
de eerste maal in de geschiedenis bedre'-gd
orden door een samengaan van arbeiders
en boeren.
Hot blad deelt voorts als bijzonderheid
mede, dat, terwijl do regeringsambtenaren
vrije woning, automobielen, dienstboden,
enz. hebben er 1.369 000 werklooze nrdus-
■el© arbeiders zi.in. waarvan slechts 15
pet. staatssteun geniet. Mat het oog op de
zen toestand moeten de locale comitó.'s van
het sovjet-bursa u ter bv-.-trijding der werk
loosheid openlijk tegen. Moskou in mistand
zijn gekomen. De la als-Ie dagen lebben in
de Moskovische fa.br ok on arbeidershijeen-
komsten plaats gehad, waar scherpe aan
vallen op do leiders werden gedaan, we
gens het ver'eenen van steun n*n bui
tenlanders, die naar verhei'1'
heler ee^'lncerd zi.in.
Marokko.
De strijd mei de Monreit.
A 'i g o na een offensief te g on F c z.
Een telegram uil Fez meldt, dat Abdnel-
Krim voornemens is, een algemeen offen
sief tegen Fez te ondernemen, en dat hij,
zijn propaganda overal uitstrekkend, een.
brief heeft gericht tot de stammen, welke
den sultan trouw zijn gebleven, waarin
hij hun spoedig bevrijding aankondigt en
verklaart, dat Frankrijk geen man meer
naar Marokko zal zenden, maar alleen nog
kanonnen en vliegtuigen. Hij verbiedt on
der -bedreiging met confiscatie van hun
goederen het vertrek der Rifkabyle» naar
A-lgerie en beveelt don terugkeer aan de
aldaar vertoevende; Kabylen. Indien de
reis over land niet. mogelijk is. moeten zij
over zee reizen.
De Spanjaarden zijn, naar gemeld
wordt, in de nabijheid van. Alhucemas be
zig een groot offensief op touw te zetten.
Een aanval der R i f f s hij
T e t o e a n.
In de nabijheid van Te toean werd een
aanval der Marokkanen, die tracht ton do
Spaanécho linies te doorbreken, met groote
verliezen aan do zijde van den vijand af
geslagen. De Spaansche ver'ie zen Indroe
gen slechts 50 man.
China.
De. troebelen in China.
Het bloedbad te Kanton.
Door de innenvng van Kanton door de
roodo troepen, wor ti do slechts 18 mijlen
van Kanton verwijderde, grootst'' Br tsohe
havenstad in het verre Oosten, Hongkong,
ernstig bedreigd.
In Kanton is do toestand tamelijk rustig.
De roode troepen, bestaande uit Kanlonee-
zen en aangevoerd door Russische officie
ren, handhaven krachtig het bezit der stad.
Onder do vluchtende Joenan-trocpen moet
een groot bloedbad zijn aangericht. De
Joonaneezen moeten door het woedende
gepeupel op verschrikkelijke wijze zijn
vermoord. Het aantal slachtoffers moet
ongeveer 700 bedragen. De Europeesche
wijk te Kanton, die voornamelijk door En-
•gelschen wordt bewoond, is naar het
schijnt veilig.
In Kioe Kiang, waar, zooals reeds ge
meld, het Britsche en Japansche consu
laat en de kantoren van eenige scheep
vaartsmaatschappijen zijn bestormd en
voor een deel verwoest, trachten do Chi-
neesche autoriteiten bij het horstellen van
de orde hulp te verlc-cnen. Gi.-teren is al
daar de Britsche kanonneerboot „Gaat"
aangekomen. Bovendien ligt een. Japan
sche torpedoboot-floltiljo gereed om de
Jang Tse Kiang op te varen. De gezanten-
wijk te Peking is met prikkeldraadversper
ringen on met machinegeweren in staat
van verdediging gebracht.
Groote hetoogingon te Peking.
De grootste betooging sedert het begin
der onlusten heeft gistermiddag te Peking
plaats gevonden. Een ontelbare schare stu
denten, kooplieden, winkeliers en arbeiders
nam hier aan deel. De stoet marcheerde
langs het ministerie van Buitenlandsoho.
Zaken. Gcëischt werd, de relaties met En
geland te verbreken, en voorts zelfbestuur
voor Hankow. Ook werd de regeering ge
last, krachtige maatregelen te nemen te
gen de buifenlandsche concessies.
Uit Knifong wordt gemold, dat de toe
stand aldaar hoogst ernstig is, zoodat de
vreemdelingen do stad verlaten.
Te Tientsin hebben 25.000 studenten oen
betooging gehouden in de inhoorlingonwijk
ten einde hun sympathie met de stakers te
Sjanghai te toonen. De politie, welke door
troepen versterkt was, wist de orde te
handhaven.
De Japansche admiraal te
Sjanghai vraagt versterking.
De - Japansche admiraal to Sjanghai
heeft met het oog op den toostend getele
grafeerd om vier eerste klasse torpedoja
gers. De uiterlijke vreedzaamheid in
Sjangluv )>A'"ifi' de pnmReilen or toe ge
leid, instructies Ie geven lot het terugtrek
ken van oen deel der gewapende raaelit.
De algemeene opinie echter acht elke toe-
onvendheM on mavii-"V
De zeeliodenstaking blijft zich irlbrei-
den: alle kustschepcn zijn opgelegd.
Een -beambte van do eleclricileilswerlcen
te* Shanghai is gis (eren door Ghineezen
vermoord, toen hij juist huiten de bui ten-
la diry nederzetting reed.
De pensioenwetten.
Verslag Eerste Kamer.
Onderscheidene leden van de Eerste
Kamer hadden volgens het Voorloppig
Verslag ernstige bezwaren tegen deze
ontwerpen. Zij beteokenen een schending
van rechten, die wettelijk vastgelegd wa
ren bij do Pensioenwet 1922.
De pensioenen, die door de verlaging
der tracteraenten loeli reeds zoo vermïn-
derd worden, worden nog meer verkort.
Het bedenicelijkstë in de wijziging der
pensioomvellon voor land- en zeemacht is
volgens vele loden de terugwerkende
kracht, die er aan wordt, gegeven.
Er wordt van hen, die een nieuwe, be
trekking hebben, 90 pet. ingehouden van
wat er overblijft, als men hot salaris van
de betrekking, waarin men gcpetisionneord
werd, aftrekt van het pensioen, vermeer
derd mot hot salaris der nieuwe betrekking
Het is hierbij mogelijk, dat liet gobeele
popsioen verloren gaat. Evenmin is liet te
verdedigen, dat de dienstjaren in do
tropen doorgebracht, niet meer dubbel
tellen.
Een tweede groo'. onrecht ts de be
snoeiing van het recht der wachtgelders,
terwijl een derde 'groote onrechtvaardigheid
'betreft de zaak van de oiul-gepensioneor-
den. Hier was nu de gelegenheid geweest
aan hen iets goed te maken.
Pensioenregeling voor het spoorweg
personeel.
V e r a 1 a g Eerste Karae r.
Bij hot afdeelingsonderzoek in de Eer
ste Kamer werd dooi' eenige leden de late
indiening betreurd, tengevolge waarvan
duizenden van het personeel en bun ge-
iinon, alsmede weduwen en weezen, in
diepe armoede hebben verkeerd.
Het ontwerp geeft voorts reden tot
groote teleurstelling. Het beheer van het
fonds blijft geheel in banden der spoor
weg-directie, ie.rwiil liet personeel van me
debeheer is uitgesloten.
De verslechteringen voor liet Rijksper
soneel worden automatisch op hei spoor
wegpersoneel toegepast. Het vuil "venwel
op, dat niet, evenals voor het Rijksperso
neel geschiedt, de afloopende kortingen
aan het spoorwegpersoneel zullen worden
gerestitueerd. -
Indien 'de Regooriug gelijke behandeling
voorstaat, dan zal ook dit zeker dienen le
geschieden.
Ton zeerste woj'd voorts betreurd, dat
geen regeling is getroffen om diegenen van
het spoorwegpersoneel, die door het be
drijfsrisico sneller aan afkeuring bloot
staan, een behoorlijk pensioen te verzeke
ren. Waarom têllon voorts de dienstjaren
bij de diverse spoorwegmaatschappijen
doorgebracht, waarvan do exploitatie in
later jaren is overgenomen, niet mede bij
de berekening van liet persioen?
Ook wen: rlilen eenige leden van deze
gelegenheid gebruik te maken om aan to
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
In België onderhandelt men over een
drie-partijen-kabinet.
De troebelen in China.
De eerste hulpexpeditie voor Amundsen
is met haar werk begonnen. (Buitenl. Be-<
richten).
BINNENLAND.
Een rede van Mgr. Dr. Nolens (2de
blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina bevat o.m.r De Hu-go
de Groot-tentoonstelling Verschillende
sportkiekjes De a.s. lustrumfeesten te -
Leiden.
dringen nu eindelijk eens recht te doen te
genover de ontslagenen van 1903, die voor
geen pensioen in aanmerking konden ko
men.
Verscheidene andere leden vonden voor
dit laatste geen aanleiding.
Jaarloonen Posterijen.
De volgende jaarloonen zijn va: li, leid
voor Leerling-kantoorbedienden, leerling-
telegrafisten, leerling-telefonisten bij don
interloealen dienst, adspirant-bureel-amb-
tenaren en adspirant-teekenaars: op 1.7 en
18 jaar in oen gemeente le klasse, indien
de standplaats ten opzichte van het gezin,
waartoe de ambtenaar behoort, zoodanig
is gelegen, dat hij/zij bij dat gezin kan in
wonen. 800; op 19 jaar f 000, op 20 jaar
1000, op 21 jaar f 1100 indien zulks
niet het geval is, zijn deze bedragen on
derscheidenlijk 1000, 1000, lOOo en
1100. Voor leerling-telefonisten bij den
localen dienst en tijdelijke schrijvers is het
jaarloon vastgesteld op 1.7 cn 18 jaar 700
op 10 jaar 800, op 20 jaar 000, op 21
jaar 1000, indien de standplaats ten op-
"Zi'clito van de woonplaats van het jjezin,
waartoe de ambtenaar bekoort, zoodanig
is gelegen, dat hij-'zij bij dat gezin kan
inwonen: is zulks niet liet geval,*dan be
draagt het jaarloon op 17 en 18 jaar ƒ900
op 19 jaar f 900, op 20 jaar 900 en or
21 jaar f 1000.
Al deze bedragen worden met onder-'
scheiden!ijk 4 cn 8 pet. verminderd voor
lger'e"Mi'i'p 2e en 3o klasse.
Uit de bouwvakken
De s ta-k i n g
I).- /alei-dag gebonden bespreking m
-den riihslxuniddolaar mr. Fruytiöï mei de.
vertegenwoordigers der werkgevers- en
werknemersorganisaties in de bouwvak
ken, beeft niet tot opheffing der bouwvak-
slaking te Den Haag, geleid. De conces-
sies waartoe beide partijen genegen ble
ken te zijn, waren niet van dien aard dat
een accoord le bereiken viel. Do werkne
mers verkiezen niet toe te geven, vóór do
oorspronkelijk door hen gestelde eisclien
geheel zijn ingewilligd. De slaking duurt
dus na aclit weken onveranderd voort.
!n dc steenbakkerijen.
Dé staking.
Eenige steenfabrikanten, onder v. ie do
firma Bakhuis te Olsl en Veessen en do
firma Van Hasselt te Kampen, stellen zich
op het standpunt, dat hunnerzijds van het
teekenen van een contract in geen geval
sprake zal zijn. De rijksbemiddolaar, do
heer Van IJselstoin achtte bij dezen stand
van zaken de leans op oplossing van het
conflict gering.
Do werknemersorganisaties handhaaf
den hun eisch van hot leekonen van het
contract, doch hun eisch van 10 pet. loons-
verlfooging schijnt niet te worden gehand
haafd. Do elders geëischte loonsverhooging
can 5 pet. is in deze streek reeds 'ver
leend.
Van arbeiderszijde wordt gemold, dat
aan verschillende fabrieken den stakers
is medegedeeld, dat zij, indien het werk
Maandagmorgen 1.1. niet hervat was, ont-
lagen-zouden zijn.
De ongeorganiseerde stakers hebben gis
teren oen uitkeoring ontvangen uit het
bedrag, verzameld op steunlijsten.
De R 'j h
Zaterdag
Rijksben ïidiie'
ötein, oud-mi
beidsconflict
ken patroons
cl d e la ar grijpt i n.
i-crden te Deventer de
(lo lieer Van U-sol-
i', met cl o bij het nr-
e sleeninduslvio bet
de afgevaardigden
le
den arbeidersbond.
Bij do langdurige onderhandelingen
deed dc Rijksbem ddelaar vonvstoll u. die
door beide partijen in overweging z jn ge
nomen.
Voor dc volgende conferentie is nog geen
tijcl of plaats bepaald.
Fusie van glasfabrieken te Maastricht.
n van de hangende fusieplan-»
afdeeling Kristal- én GlaAa-
Tei