ge jaargang.
DONDERDAG 11 JUNI 1925
No. 9466
9e £cicbelve (Sou/temt
gONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 10 cent per week 12.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
cö per post 2.05 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
baar tegen beta&ng van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
ltaling. Afzonderlijke nttmmers 5 ct., met GeïllnBtreerd
ajrsblad 9 at.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTiE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverientlën 30 cent per regel*
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertenSiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wwrden aangeboden of gevraagd, hüur en vei>
huur, koop en verkoop fO.50.
nummer bestaat wit twrea
Ik doe niet aan politiek".
zijn nog Katholieken, die dit verkla-
en zelfs behoefte gevoelen, om er in
„•termen van te getuigen: ze moeten
dien héélen rommel niks hebben! Na
uitspraak trekt men clan smakelijk
'n sigaar of pijp of gaat op z'n dooie
ik zitten, met de welvoldaanheid van
ad, die iets goecls gezegd heeft en die
heter, althans verstandiger gevoelt
.jl-looze van z'n medeburgers, onder
er zijn, dienota bene zoo onnoo-
jjn om uren en uren van hun vrijen
voor de politiek op te offeren!
met een. dergelijke uitspraak achten
)l r zich natuurlijk van ontslagen, .om
op de hoogte te stellen van wat men
doen, om op 1 Juli goed te stemmen
denken er, natuurlijk, zelfs niet over,
anderen in hun omgeving eenigen
etl uit te oefenen, tenzij dan den in-
van hun eigen onverschilligheid,
luiken mogen toch wel eens bedenken,
ij wel niet aan politiek kunnen doen,
de politiek daarom niet ben
oslaten!
zij mogen dat bedenken als K a h o-
e n!
st nog eens, lioo Paus Leo XIII in
encycliek „-Immortals Bei" die onver-
'jfiéidvoor de politiek veroordeelde:
Over het algemeen zou zich geheel
houden van deelneming aan s taats
en evenzeer een^fout moeien heeten,
wanneer men weigerde zich in het
inbaar belang eenigen arbeid of eenige
cite te getroosten. En dat nog wel
meer hierom, wijl de Katholieken
de vermaningen der leer zelve, die
belijden, tot een eerlijke en trouwe be-
iiging der openbare zaak worden
ifrcKpoord, terwijl, waar zij zich ont
luien, anderen gemakkelijk het roer in
uden krijgen, wier wereldbeschouwing
ai groofen waarborg voor het geluk
den Slaat oplevert. Het zon ook
od'ottig kunnen zijn voor Lot CKrio.
dom; immers zij, die kwalijk gezind
(0 n jegens- de Kerk, zouden veel, zij die
haar goed gezind zijn, zouden
r weinig vermogen,",
fiweegt deze woorden geeft ze in
k weging aan de onverschilligen, en al-
ra zullen doen, wat zij kunnen in lnm
om te propageeren:
MT WOENSDAG 1 JULI OP LIJST
No. 23 (KOOLEN).
indirecte belastingen.
ij wezen er gisteren op, dat do S. D:
allerminst, recht heeft, om den
sclien partijen van.... zakkenrollerij
schuldigen, omdat zij indirecte belas-
opleggenAllerminst recht, om-
ooals wij opmerkten, bij voorbeeld
jnsterdam de sociaal-democratische
ïoudcr Wibaut een millioen of tien
uit de bedrijven haalt, indirecte be
ngen dus.
ai' weet een ieder, hoe de Katholieke
tspartij als zoodanig over indirecte
itiugen denkt? Wat zij haar Kamer
vaardigden in dit opzicht als program
actie voor de eerstvolgende parlemen-
i periode voorschrijft; waartoe deze
hebben verplicht?
Is niet onmogelijk, dat zulks niet
reen meer bekend is. En daarom lijkt
ons goed, liter nog eens af te drukken
belangrijke financieele paragraaf (pa
raaf 3) van liet program van actie der
K. Staatspartij.
Voortgezet herstel en behoud var
net financieel evenwicht.
Verlaging allereerst van die belas
tingen, welke het zwaarst op de on-
cn minvermogenden drukken, of
i noodzakelijke kapitaalvorming het
meest tegenhouden.
Meer vrijstelling of aftrek voor
gi'oote gezinnen.
Geleidelijke afschaffin
l-^an indirecte belastingen
PP eerste levensbohoef-
t o n.
Vermindering van de successiebe
lasting bij vererving in de rechte lijn
en in Ge eerste graden van bloedver
wantschap.
Invoering van verteringsbelasting
°P middelen van gemak en weelde.
Herziening van het Bezoldigingsbe
sluit voor zoover daarin onbillijkhe
den of onjuistheden voorkomen.
f'i hebben de zinsnede betreffende de
jiecte belastingen gespatieerd. Alle
P'ecle belastingen ineens afschaffen
jgosteld, dat het in zich gewenscht zou
t zou in Ge gegeven omstandigheden
J '"'mogelijks zijn. Maar hot program
ki ^aatsPai'tij geeft aan liet be-
waarna te streven in de eerst-
jar®n plicht der R. K. Karaer-
l„le za' Z|jn: geleidelijke afschaf-
p de indirecte belastingen op eer-
®v6 n s behoeft en,
BUITENLAND
De Veiligheidskwestie.
Het accoord van Genève.
De Labourpartij tegen de
overeenkomst.
De socialistische leiders hebben besloten,
zich tegen de overeenkomst van Briand en
Chamberlain te verzetten, daar hierdoor
individneele overeenkomsten tusschen af
zonderlijke naties inplaats van het protocol
an Genève en van het covenant, van den
volkenbond komen. Ramsay MacDonald
heeft aan den parlementairen mede
werker van de „Daily Herald" gezegd, dat
de geheele arbeiderspartij de overeen
komst tusschen Chamberlain en Briand
afkeurt, daar deze het begin beteekent,
niet van een overeenkomst om den alge-
meenen vrede te verzekeren, doch van
individueele afspraken voor waarborgen,
waardoor de vrede niet zal worden bevor
derd, doch een oorlogsatmosfeer zal wor
den geschapen.
Het Engelsche volk ^al de overeenkomst
niet steunen als het weet, welke lasten
deze overeenkomst zal opleggen on welk
risico men daarbij op zich neemt.
Het officieus e Ha va s-b e r i ch t
In de Engelsche bladen blijft de tus
schen Briand en Chamberlain gesloten
overeenkomst het, voornaamste onderwerp
der beschouwingen uitmaken. Een gedeel
te der bladen oefent scherpe critiek op de
Franscbe officiense lezing, en vreest dat
daarvan een nadeelige reactie op de open
bare meening in Duitschland het gevolg
zal &ijn.
De Berlijnsche correspondenten der
bladen wijzen op de afwijzende li onding
do geheele Dia.il;,sche pers, die na-'
drukkelijk betoogt, dal het pact onder alle
omstandigheden wederkeerig moet zijn.
De liberale bladen toonen zich nog steeds
weinig op hun gemak, en oefenen critiek
op de gedragslijn der Franscbe politiek,
die toeliet dat een dergelijk officieus com
munique in de wereld werd gezonden,
voordat nog de Franscbe nnta aan
ïanci werd overnanaigd.
Het Duitsche aanbod, aldus schrijft de
„Westminster Gazette", verdient een be
tere ontvangst dan dat onhandige bericht.
Door de daarin vervatte aanwijzingen
worden zeer ernstige vraagstukken aan de
de gesteld. Indien men aan dit bericht
geloof schenkt, dan heeft de Regeering ge
daan, wat niemand had verwacht. De
Franschen wenschten een anti-Duitsch
pact, dat door geen Engelsche regeering
onderteekend kan worden, Men zal nog
enkele dagen moeten wachten, alvorens
men den aard der verplichtingen kan be-
oordeelen, welke Engeland heeft aangedaan
Het is ondenkbaar, dat Engeland een
militair verbond met België en Frankrijk
zou sluiten, ook al wordt dit zoo aanlokke
lijk mogelijk met de vlag van den volken
bond getooid.
Zoolang niet de juiste inhoud van het
antwoord der Engelsche regeering aan
Frankrijk is gepubliceerd, zullen wij vast
houden aan het geloof, dat het officieuse
Franscbe bericht een verdraaiing van de
feiten heeft gegeven.
De „Daily News" schrijft, dat de toe
stand wordt beheerscht door de vraag,
welke verplichtingen Engeland voor het
sluiten van een pact' met Duitschland
heeft aangegaan.
'Voorzoover het de Rijngrens betreft, is
Engeland verplicht, deze niet alleen tegen
een Duitschen aanval, maar ook tegen een
Franschen aanval te beschermen. De toe
stand is deze, dat tot nu toe geen bindende
verplichtingen zijn aangegaan.
Verklaringen van'Baldwin.
In de Lagerhuiszitting van gisteren leg
de do Britsche premier Baldwin, naar aan
leiding van een vraag van sir Robert Ha
milton een verklaring af betreffende' het
voorgestelde veiligheidspact. Ik begrijp
volkomen het verlangen van het Huis,
zeide Baldwin, zoo spoedig mogelijk deze
kwestie te bespreken. Ik heb dan ook
reeds het noodige gedaan, opdat terstond
na den terugkeer van Chamberlain uit
Genève inlichtingen dienaangaande aan
het Huis kunnen worden verstrekt. Voor
het oogenblik verzoek ik echter aan het
Huis geduld te hebben en tevreden te zijn
met mijn verklaring, dat tot op heden nog
geen veiliglieidspact is onderteekend,
dat het ook niet zal worden afgesloten
zonder dat het Lagerhuis in de gelegen
heid is geweest hierover diepgaande dis
cussies to houden.
Intusschen, ging Baldwin voort, komt
liet mij met het oog op bepaalde misver
standen, welke in de openbare meening
zijn ontstaan, gewenscht voor er don na
druk op te leggen, dat tusschen de Fran
scbe en Engelsche regeeringen, na zorg
vuldig onderzoek van de Duitsche voorstel
len van 9 Februari aan Frankrijk, met
betrekking- tot bepaalde ossentieele pun
ten, die hiermede in verhand staan, volle
overeenstemming is bereikt.
Er bestaat verder, zeide Baldwin, alle
grond voor de onderstelling, dat ook Bel
gië en Italië aan het pact. zullen deelne
men. De overeenstemming dëi' régoeringen
aangaande het pact zal'"door Frankrijk
aan Duitschland worden medegedeeld. In
dien Duitschland gelooft deze opvatting te
kunnen deelen zal de weg open staan voor
directe en wederkeerige onderhandelingen
tusschen de bij de Rijngrens betrokken
geallieerde machten eenerzijds en Duitsch
land anderzijds, op den grondslag van ge
lijkgerechtigdheid.
De betrokken overeenkomst draagt een
strikt wederkeerig karakter en is dus niet
van eenzijdigen aard, zooals men mis
schien uit sommige berichten zot kunnen
opmaken.
Volkenbond.
De Wapenconferentie te Genève.
De stikgas-conventie aan
genomen.
De algemeene commissie van de confe
rentie in zake den handel in wapenen enz.
heeft het protocol over het verbod van den
stikgassen- en van den baderie-oorlog, in
eindstemming met algemeene stemmen
aangenomen.
België.
De ministerieele crisis.
Er hebben verscheidene vergaderingen
van katholieken plaats gehad en de Waal-
sche katholieke Kamerleden hebben op
dracht ontvangen tegen de regetfring-Poul-
lét te stemmen.
De twee nog vacante portefeuilles in het
kabinet zijn nog niét bezet'. Er wordt ge
zegd, dat een rechtsche minderheid ont
stemd is over het feit, dat de katholieken
in het kabinet met de minder belangrijke
portefeuilles genoegen hebben genomen.
Frankrijk.
Doodsbedreiging tegen Schranieck.
Een rechtsvervolging
ingesteld.
Minister Schr'ameck hoeft een rechtsver
volging ingesteld tegen Charles Maurras,
één der directeuren van da-„Action Frrw*~
De heer Maurras luid n.I. in de „Action
Francais e" een brief gepubliceerd, aan
minister Schranieck gericht, waarin hij
wees op de vele moorden, waaraan de „Ac
tion FranSso" reeds beeft blootgestaan.
Maurras stelde minister Schranieck
persoonlijk verantwoordelijk en had ge
dreigd, wanneer do minister maatregelen
nam, waardoor de leden van de „Action
Frangaise" niet meer gewapend zouden
mogen zijn, een boerp te zullen doen op
één van de leden om Schranieck dood te
schieten.
De rechtsvervolging is ingesteld op grond
van bedreiging met doodslag, waarop een
minimum van drie jaar staat.
De zaak maakt te Parijs natuurlijk
grooteu indruk en nien verwacht vol on
geduld bet proces.
Herriot blijft burgemeester van Lyon.
Na op hem uitgeoefende jajessié hoeft
Herriot zijn ontslagaanvrage als burge
meester Min Lyon ingetrokken.
Spanje.
De actie der revolutionairen.
Eep officieel communiqué spreekt, naar
het B. T. A. uit Madrid meldt, de berich
ten tegen omtrent moordaanslagen en
ontploffingen in Barcelona en vonnissen
van den krijgsraad. Het eenige juiste is de
ontdekking van een plan tot een aanslag
op de spoorlijn BarcelonaSar igossa,
welke tot arrestaties leidde.
Italië,
Matteotti-herdenking.
Geen incidenten.
Dc verjaardag van de vermoording van
Malteotti is gisteren, voorzoover bekend,
zonder incidenten verloopen. Op de plaats
aan de Tiber, waar Malteotti werd over
vallen en waar het volk een kruis heeft
geschilderd, was een aldeeling soldaten
geposteerd, die iederen toegang beletten
Ook het parlementsgebouw is afgezet. De
ochtend-editie van de oppositiebladen, wel
ke artikelen bevatten ter herdenking van
Matleotti, zijn in beskïg genomen, o.a. de
„Stampa" te Turijn en de „Corrieré della
Sera" te Milaan.
Een bijzonder cachet kreeg de dag door
de omstandigheid, dat de koning in de
ochtenduren den leider van de oppositie
partijen Amendola in audiëntie heeft ont
vangen en met hem een langdurig onder
houd heeft gehad. In den loop van den na
middag zijn voorts nog twee oppositie-af-
geVaardigden, Cesari en de Gaspari door
den koning ontvangen.
Marokko.
De Tangerzöne.
Invallen van Spanjaarden.
Zooals men weet is de zone van Tanger
internationaal. Dezer dagen hebben echter
weer eenige Moorsche soldaten van het
Spa an sc he grensleger een inval in deze
zone gedaan en er allerlei wandaden be
dreven.
De inboorlingen van de naburige dorpen
hebben opnieuw krachtig geprotesteerd bij
de autoriteiten te Tanger en de bescher
ming geëisebt, welke den dorpelingen ge
garandeerd is, doch dio het internationale
Tanger onmogelijk schijnt te kunnen ver-
leenen.
Daar do jongste gebeurtenissen hebben
plaats geliad in een tijd, dat de ontevre
denheid in Tanger op het hoogst is, moeten
de incidenten sterk worden betreurd.
Een bedreiging van
Abd-el-Krim.
Do ,,Times"-correspondent te Tanger
heeft van leiders der Riff-troepen nabij
Tanger do mededeeling gekregen, dat de
partijgenoolen van Abd-el-Krim en do na
burige Jaballa-slammen tot nu toe altijd
do Tanger-zone hebben gerespecteerd in
het geloof, dat haar internationaal karak
ter de neutraliteit van dit gebied garan
deerde. De voortdurende invallen van do
Spaansche troepen binnen de zone van
Tanger hebben echter bewezen, dat die
neutraliteit niet bestaat. Tenzij do Euro-
peesche mogendheden het leven en do be
zittingen van do inwoners van de Tanger
ine kunnen beschermen, zullen do troe
pen van Abd-el-Krim zelf de laak op zich
nemen om de orde in de Tanger-zone te
handhaven en zullen die (rrfepen niet lan
ger die zone respentceren. De leiders heb
ben den „Times"-cörrespondent verzocht,
deze mcüGii>: '-:"rr te publiceereu.
Do Spaansche auVorneiieii. bedacht
zijn op mogelijke aanvallen in deze rich
ting, hebben hun grenzen krachtig ver
sterkt.
De opgebrachte Duitsche schepen.
In verhand met het bericht uit Parijs,
dat do s.s. „Leipzig'' en „Dordtmuud" door
do Franschen naar Agadir opgebracht
zijn, wordt uit Berlijn gemeld, dal tot deze
inbeslagname werd besloten, omdat het
aan Duitsche schepen nog steeds verboden
-ren zonder spe-
was niet aangevraagd.
Beide.schepen zullen vermoedelijk tegen
betaling van boete weder vrijgelaten wor
den.
Arabië.
De actie der Wahabis.
Nieuwe dreigende gevaren.
Naar de „Vossische" uit Gouslantinopel
verneemt, staat Arabië opnieuw op het
punt in vuur en vlam uit le breken.
Imam Jaliia van Yemen heeft in do door
hem veroverde havenstad Hodeida een
modern uitgerust leger van 35.000 man
ter been gebracht en staat op liet punt aan
het hoofd daarvan naar Mekka op te ruk
ken, teneinde in den strijd tusschen ko
ning Alif on Ibn Saud in te grijpen. De
verslagen Ibn Asir is niet in staat Jaliia
den doortocht te betwisten.
Ibn Saud lieert in Londen groote hoe
veelheden krijgsmatoriaal aangekocht,
welke volgens een bericht van do „Vossi-
sche -Zlg." op smokkelsclicpcn naar zijn
toestemming worden gebracht.
China.
De stakingsonlusfèn.
Uitbreiding der beweging.
De sc heepsstaking te Sjanghai breidt
zich uit. De schepen van sommige maat
schappijen zijn reeds opgelegd, andere zijn
zonder lading vertrokken. Vertegenwoor
digers der stakers hebben zich naar Nan
king en Sjingiaug begeven, ten einde pres
sie uit te oefenen op de bemanning van de
vreemde schepen, welke aldaar in de ha
ven liggen. Ook de schepen van de groole
vaart vervoeren, wegens onvoldoenden
aanvoer, slechts gedeeltelijke ladingen.
In Foetsjau hebben de studenten een de
monstralie gehouden. Ook hier is de alge
meene staking geproclameerd.
Uit Canton wordt gemeld, klat de vreem
delingen de gevaarlijke zones ontruimd
hebben.
Ook in Peking hebben de sluilenlen een
massa demonstratie georganiseerd. Zij
dwongen karrevoerders en riksjawmannen
vlaggen met o'pruiende opschriften mede
te voeren. Verder deelden zij op ruime
schaal legen de vreemdelingen gerichte
schotschriften uit, waarin de gebeurtenis
sen in Sjanghai cle grootste wreedheid uit
de geschiedenis van het menschdom wor
den genoemd.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Engelsche Labourpartij heeft zich
tegen het accoord van Genève verklaard.
Critiek op het officieuse Havas-bcricht.
Verklaringen van Baldwin.
Incidenten in de Tanger-zone.
Nieuwe oorlogsactiviteit in Arabië.
BINNENLAND.
Voorloopig Verslag van de Eerste Ka
mer over het wetsontwerp van mej. Wes
terman (Fransch op de lagere school).
Rlgjjfr.MLftMD
EERSTE KAMER
Overzicht.
Bestuursinrichting voor Iniiiê
De Krr.-le Kamer had gisteren ten ui
gebreid menu voor zich. Do lioofci.v hoi
was de wijziging van het Regocringsrcgl'
ment voor Nederlnndscli-Indië, met de b
doeling om de Indische bestuursinrichting
in overeenstemming to brengen met" do
jongste Grondwetsédilie.
De woordvoerders der verschillende
fracties hielden zich trouw aan houding
en standpunt en aan de hetoogen hunner
geestverwanten in de Tweede Kamer.
Men is nog niet tot een beslissing gck(H
men. j
WIE 1 JULI NIET THUIS IS
Nogmaals willen wij hier de vraag stol
len en beantwoorden.
Wat beeft hij le doen, die den len Juli
in een andere gemeente wensebt le stom
men dan die, waar hij op de kiezerslijst
voorkomt?
Uiterlijk veertien dagen vóór den stem
dag, dus op z'n laatst Woensdag 17 Juni,
het verlangen daartoe kenbaar le maken
ter secretarie van de gemeente, waar uien
woont, waar men werkt; waar men tijdelijk
verblijft, in één woord in onverschillig
welke geiiieohtè.
Op elke gemeenle-sFërëkit-fe- Van., jm-.i i u
helpen en helpt men u
Dient men zulk een aanvraag in voor
een andere laueenle dan waar men woont,
dan zal men ren adres hebben op to geven,
waar de oproepiiigskaart bezorgd khn
worden: het familielid, bij wien men thuis
is, het hotel of pension waar men is gelo
geerd, den werkgever bij wien men werkt
of oen kennis tor plaatse, enz.
Van den teekenaar Jan Go'otte is een
vorkiezingsrocIariK'plaat verschenen om do
Roomsche kiezers op' te wekken bij den
a.s. stembusstrijd hun stem uit le brengen
op de katholieke lijst.
Het hoofdmotief van deze p'sru \orn)t
een geharnast strijder met het zwaard iu
do viest.
In de andere hand draagt hij don lau
werkrans der overwinning, waarin de
Grieksehe initialen g en v. beduidend dat
onze kracht ligt in den Christus.
leuze', die ons ter overwinning inoel voeren
eiVwaarom de strijd gaat.
Deze lenzo luidt: Christus' vrede in
Christus' rijk.'
De verldczingsplaal is versehiU
lende kieskring-secrelar ,j v« r- oiulni.
Meerdere exemplaren zi.ii. .zon'.uw de
ooi-raad strekt, verkrijgbaar bij bet
Bondssécretnriaat
tegen voornilbeta
exemplaar.
Do locale kiesverenigingen doen het
beste zich ten deze 'lot het eigen rijkskh-s-
kringspi-rotarinat te richion.
Fransch op de lagere school.
Het Voorloopig Verslag van do
Eerste Kamer.
Aan het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer van Mej. Weslierman tot wijziging
vail art. 3 der Lager Onderwijswet 1920,
wordt het. volgende ontleend:
Tegen dit wetsvoorstel werden bij liet
onderzoeken in de afdeelingen door zeer
vele leden min of meer overwegende be
zwaren to berde gebracht.
In de eerste plaats verklaarden die le
den zich daarmede geenszins to kunnen
vereenigen, die principieel het toe alen
van een vreemde taal .als leervak op de
lagere school afkeurden.
Andere leden namen een urn der star
standpunt in. Zij zouden niet ongeneigd
zijn, op liet eenmaal genomen besluit lot
^afschaffing van het.Fransch als leervak
op de lagere school terug lo komen, zon dit
inderdaad gewenscht mocht blijken, Vol
gons hen kan de tijd daartoe echter nog
volstrekt niet zijn aangebroken, daar het
nog niet. mogelijk is, zich een behoorlijk
oordeel le vormen aangaande de werking
dier afschaffing.
Vele leden gevoelden weliswaar de grooU
ste sympathie voor het denkbeeld, dat me-
juffrouw Westerinan in liaar inifioliof-
voorstel waarschijnlijk heeft willen W->
lichamen t.w. de wederinvoering van
het Fransch op de lagere school maar
zij meenden toch, dat het voor-lel. zooals
hot. daar ligt, en dat door dc. Eerste Ke
rnei- niet kan worden geamendeerd, be
zwaarlijk zal kunnen worden aanvaard
Vrijheid, om een andere taal dan de
Fran -die toe te laten, kwam dezen a-Jen
bepaald ongewenscht voor.
Aangezien in hel onderhavige
verkrijgbaar hij
(e 's-Hertogenho-iJi,
ng van lp cis. per
