16e Jaargang. DINSDAG 9 JUNI 1925 No. 4964 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN B1K!t!£9IILAND ABONNEMENTSPRIJS bodraagj bij vooruitbetaling or Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal, nco per P03* 2.95 per kwartaal, t Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver- ebaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij" voor- fetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.s met Geïllustreerd dagblad 9 Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon-sen Feestdagen I. TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II I nummer bestaat uit twee idea* DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Gewone advertentiën 30 cenl per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverl«n«iën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, huur en ver» huur, koop en verkoop 10.50. Niet Socialistisch en niet Liberaal laar zijn Katholieken, die in hun clizélf volkomen gegronde afkeer het socialisme bij hun afwerende kou- g tegenover deze dwaling zóó scherp l die éóne zijde kijken, dat zij schijnen rergelen, dat daar aan den anderen it nog het liberalisme als een dreigend aar slaat. n in hun eenzijdige bestrijding van socialisme loopen zij zelfs nu en dan [kelijk de kans door een uitlooper, een .•post- van het liberalisme te worden kieesterd en gevangen genomen, lat is natuurlijk verkeerd. Evenals het teerd is, zoodanig anti-liberaal te zijn, men het er maar op schijnt te wagen, len rooden hoek te worden ingerekend Vij zijn evenzeer anti-liberaal als li-socialistisch. Beide stellingen staan -el onder direcUgodsdienstig als onder [omisch, sociaal en politiek opzicht enover ons. Ie aanslaande verkiezingen gaat ook niet één Katholieke stem naar een beide stelsels of een van hun beider jikeeringen! Dat moet vast staan! Idzo houding te dien opzichte is ge- kelijker, aangenamer, dan die van e geloofgenooten in België, ij de verkiezingen hebben, natuurlijk, kdeze alleen en uitsluitend te stem- op Katholieke candidaten. aar 11 a de verkiezingen staan de liolieke gekozenen daar voor de vraag: Werking met liberalen of met socia- ,'n. De Katholieken hebben in België zonder eigen schuld de meerder- verloren. een der twee andere partijen er in België drie groote partijen een holickc, een liberale en een Belgisch tkliedenverbond heeft een meer- ïeid. „eren, ook niet beide samen met de tholieken, zooals door een paar Kabi- len na den oorlog is gebleken en staan de Katholieken de laatste kee- na een verkiezing voor de bovenge- tde moeilijke vraag. an 1020 tot 1925 hebben de Katholie- met de Liberalen geregeerd. En, zooals n in de rubriek Buitenland heeft gele- is nu een Kabinet gevormd, bestaan- uit R.-K. en Socialisten. Wants chap tusschen Katholieken en iialisten mag men daaruit echter niet duiten evenmin als het vorig Bel ch Kabinet gegrond was op verwant- iaii tusschen Katholieken en Liberalen schreeuw laten intimideeren, is de partij misschien zelfs nu nog aantrekkelijker ge worden dan onder de oude leiding! En de godsdiengt-kaat wordt er ook ze ker niet minder op in de partij! In een der laatste nummers van het partijblad „De Tribune" wordt voorgezet de vertaling van een Duitsche persiflage op het „Onze Vader", zoo ergerlijk, dat wij het beneden onze waardigheid en die van onze lezers achten, commentaar d -Top te geven. Wij bidden niet: Vergeef ons onze zonden. Wij zullen onszelf onz' scliuH v en. Vergeien zal ons zijn alle schuld Op libt moment Dat wij bet mes tusschen de ribben Van onzen verdrukker zullen hebben gestoken. Dan zal de geest van knechtschap in ons gewurgd zijn. Enz. Wie, welke katholiek kan er nog onver schillig zijn voor den uitslag van de ver kiezing op 1 Juli, als hij zulke dingen leest?.Wij denken aan pater Borro- maeus de Groeve, die in zijn schitterende verkiezingsrede onlangs te Leiden gehou den verklaarde, dat alleen reeds do gedach te aan het godslasterlijke stelsel van het communsme hem in gloeiende geestdrift zette voor de verkiezingen, teneinde sterk te maken de partij, die daar recht tegen over staat! BUITENLAND f Daar en hier. 'ocialislische propagandisten zullen de [menwerking van Roomsch en Rood in nu gevormde Belgische Kabinet-Poul- wel uitspelen, en op hun manier toe- ;sen op de politiek in ons Vaderland. In het bovenstaande hebben wij. echter erls duidelijk gemaakt, dat zij daartoe et liet recht hebben. Wij worden gelukkig in ons land 8'iet pr do keuze gesteld om een regeering te ïmen heizij met liberalen, hetzij met icialisteu. Doch daarenboven is bet Bel- sch Werkliedenverbond geheel anders an de Nederlandsche S. D. A. P. Zeer recht merkt „De Tijd" van gisteren dit in een artikel, waarin het blad o. m. jhrijft: i.De Belgische Werliedenpartij is i D. A. P. In 't verkiezingsprogram der lelgisclie socialisten is met geen woord an socialisatie gerept. En van nationale fcliyaponing zijn de Belgische socialisten «slist tegenstanders. Zij vragen alléén dat lc militaire diensttijd, die nu 13 maanden wordt verminderd. Afschaffing of Penbaarmaking van het geheim militair erbond met 'Frankrijk, dat onder socia listische bewind in 1920 is tot stand geko- iieu, en vermindering van het legercontin- .ent, dat in vredestijd 55.000 man per aar is (in Nederland 10.500), wordt door 'e Belgische socialisten niet gevraagd. Waarmede wij maar willen zeggen, dat leiders der S. D. A. P. wel zóó ver- ilandig zullen zijn, zich niet te beroepen 'P het „voorbeeld" van hun Belgische par- tigenootou, die straks een oorlogsbegroo- van plus minus één milliard francs 'aan verdedigen." balen wij deze feiten goed onthouden! V Het Communisme. Er zijn er misschien, die meenen, dat de j-mnniunisten nu de meer ontwikkelde <h Van Ravesteyn en Wijnkoop uit de lei- 'n? zijn, en deze is overgegaan aan L. de v'SSGl; met. t\,en welsprekende bijnaam van •-'-outjo Bulk" -geen gevaar meer zullen Ntuoh. Voor velen, die zich door luid ge Da Veiligheidskwestie. HET GARANTIE-PACT Overeenstemming tusschen Chamberlain en Briand Het Frans che antwoord zal zeer spoedig overhandigd worden Chamberlain, de Brilsche minister van imhmi te ueftPve'luer sui gezeten. Gisteren heeft Chamberlain het Britsche antwoord op de beide nota's der Franscbe regeering, welke einde dér vo rige week naar Londen zijn gezonden, Overhandigd. Dit antwoord, dat beschouwd kan worden als het resultaat der tusschen de beide ministers gehouden besprekin gen, is door Briand onmiddellijk telegra fisch en per koerier aan Painlevé door gezonden. Briand beeft verklaard, dat de overeen stemming tusschen de Franscbe en En- gelsche regeeringen over het aan Duitsch- land te zenden antwoord op het Duitsche voorstel inzake het veiligheidspact volko men is. De laatste geschilpunten tusschen Chamberlain en Briand betroffen, naar men verneemt, inzonderheid de kwestie van Duitschlands toetreding tot den Vol kenbond, do rol van den Volkenbondsraad in het garantiepact en de kwestie van de beslissing over liet begrip aanvaller in geval van een conflict tusschen Duitsch- land en zijn Oostelijke naburen. Deze laatste kwestie moet bijzondere moeilijkheden hebben opgeleverd, welke evenwel, naar gemeld wordt, in principe zijn geregeld. Briand heeft gisteravond bij een ont vangst van* persvertegenwoordiger, die hij gcmeenscbapelijk met den Britschon mi nister van Buitenlandsche Zaken hield do mededeeling over de verkregen over eenstemming omtrent bet antwoord aan Dn it schland bevestigd. De nota zal zeer spoedig, binnen twee of drie dagen, naar Berlijn verzonden worden. Briand zeide bet vaste vertrou wen te koesteren, dat men op de basis daarvan tot overeenstemming met Duitsch- land zal komen. Aando Duitsche regee ring geeft de nota vrijmoedig en loyaal een gelegenheid mede te werken aan het vredeswerk, waarvan hij hoonte, dat het uiterst solide zal blijken te zijn. Chamberlain verklaarde zich met deze uiteenzettingen volkomen accoord. Op een vraag betreffende de rol, die den Volkenbond in liet. pact is 'toegedacht, ant woordde Briand met instemming van Chamberlain, dat het tocli zeer natuurlijk was, dat aan den Volkenbond een belang rijken taak wordt toegewezen in een vre deswerk, welks voltooiing men juist in bot milioeu van Genève bad tot stand ge bracht. Het accoord. Het. thans tusschen Frankrijk, Engeland en België tot stand gekomen accoord houdt in -het formeel© besluit van Engeland, om de Rijngrens, als vastgesteld in liet verdra'g van Versailles, te garandeeren. Engeland zal iedere schending door Duitschland van de territoriale en militaire clausules be treffende de Rijngrens als 'n -casus belli beschouwen. Om deze grens te garandeeren verbindt Engeland zicli aan Frankrijk en België het geheel van zijn militaire; mari tieme en luchtstrijdkrachten ter beschik king te stellen. Ten aanzien van de oost grenzen van DuiIschland, verklaart Enge land nadrukkelijk zijn trouw aan de bepa lingen en verplichtingen van het verdrag van Versailles. D© Poolsche en Tsjechische grenzen blijven onder de bescherming van bet Vol- kenbondspact. Engeland laat aan Frankrijk volkomen vrijheid, om aan zijn algemeene verpl:ch- tingen, gemeen aan alle leden van den Vol kenbond, den vorm to geven, die het 't meest past in het belang van zijn geallieer den. Natuurlijk moet daarbij iedere con ventie in overeenstemming blijven met den geest en de letter van het Volkenbondspact. In geval ten slotte zijn bondgenooten in het Oosten het voorwerp zouden zijn van een duidelijken aanval, zal Frankrijk het recht hebben de gedemilitariseerde Rijn- zone te gebruiken als operatieyeld, ten ein de-zijn bondgenooten sleun te' verleenen. De toelating van Duitschland tot den Vol kenbond zal eerst plaats kunnen hebben op den dag, dat bet veiligheidspact, geheel in overeenstemming met de hierboven ge noemde voorwaarden, door Duitschland zal zijn onderteekend. Derhalve is Briand thans in staat gesteld, aan Berlijn den t'ekst van 't Franscbe antwoord op het Duitsche voorstel in zake het veiligheids pact mede te deelen. De oniwapeningsnota- Een Amorikaansch oordeel. De „New York World" schrijft dat de Entente met haar -eischen vervat in de ontwapeningsnota, zeer waarschijnlijk wel bmnen de perken is gebleven van de haar door het verdrag van Versailles verleende rechten; zij moet echter niet verwachten, dat Amerika eenige bewondering of res pect voelt voor een polit:ek, als die waar- van.de nota een uiting is. Het blad besluit: dit is geen politiek van vrede, haar eenige resultaat in Amerika kan slechts zijn, dat het gevoel van onzekerheid en onveiligheid nog grot her wordt. Het nuTuwc'Üabmet. Negen ministers reeds benoemd. De nieuwe Belgische premier Poullot beeft gisteravond de parlementaire ver slaggevers ontvangen: ,,Ik had gehoopt, zeide hij, U heden avond de samenstelling van mijn ministe rie te kunnen mededoelen. Op bet oogenblik zijn 9 van de 11 portefen'l'es toegewezen: die van Landsverdediging en Koloniën moeien nog worden toegewezen.'' De Kamers zullen voor 16 dezer worden bijeengeroenon om de regeringsverklaring aan te hooren. De moeilijkheden, waarmede men ie kampen beeft bij de keuze van den minis ter van Landsverdediging, spruiten voort uit de kweslie van den duur van den mili- ta'ren diensttijd. Generaal Kestens, op wiens medewerking men had gerekend, heeft de portefeuille geweigerd. De minister van Koloniën van het afge treden kabinet, Carton, weigert deel uit te maken van de nieuwe combinatie. Tot dusverre z'jn de volgende porte feuilles toegewezen: Poullet (Kafh.) premier en Economi sche AangelegenhedenVandevelde (Soc*) vice-premier en Buifenlandschè Za ken, Tscboffen (Kath.) Justitie; An- s e o.l e (Soc.) SpoorwegenWauters (Soc.) Arbeid en Industrie; Janssen (Kath.) Financiën; Laboulle (Soc.) Binnenlandsclie Zaken; De L i e d e k e r- k e (Kath.) Landbouw en Openbare Wer ken: Huysmans (Soc.) Kunsten en We tenschappen. Een gevaarlijke combinatie. Naar aanleiding van het door d© Ka tholieke politici genomen besluit om'samen 1© regecren met de socialisten schrijft Taxander in het R. K. „Handelsblad van Antwerpen": „Om al de redenen, die wij hebben doen kennen in onze vorige artikelen, is het ons niet mogelijk, ook maar eenige vreugde aan den dag te leg.gen, over de stemming van do rechterzijde. Wij blijven nwenen. dat de meerderheid oen zeer gewaagd besluit genomen heeft, hetwelk z'j eens diep betreuren zal, als zij het niet duur zal moeten bekoopen. Wij hebben die oplossing bekampt, niet uit gevoelsredenen, maar omdat wij haar verkeerd en gevaarlijk achten en met an deren nu"rv. n„i n„ze partij ntet alleen de gebroken pollen moet betalen der slech te kiezingen van 5 April. "Wij kunnen d" ine el re den oplossing, die wij als slecht hebben afgeschilderd, onmo gelijk goed vinden, omdat de meerderheid ze aannam, te meer nog daar er bij de 73 vqoi'slemmers nog veel zijn, die uit gela tenheid „ja" hebben gezegd. Wij hopen, dat do ministerieel® verkla ring waarmee de nieuwe regeering voor de •kamer zal komen, aan niemand zijne gela tenheid zal doen betreuren. Wij moeten die verklaring afwachten; zij zal beslissen, of er cene scheuring in de rechterzijde zal ontstaan. En zelfs indien zij bevrediging schenkt, zal men goed doe», een oog in 't zeil te houden. i Overigens blijven wij overtuigd, dat de crisis enkel voor zekeren tijd is verscho ven en dat zij opnieuw zal uitbreken, wan neer de ongeduld i gen onder de socialisten het wachten zullen beu worden. Intussclien zullen de socialisten al den tijd gehad hebben, om uit de thans onaf wendbare combinatie, al bet voordeel te trekken, dat zij voor hunne partij mee brengt." Duitschland. Generaal von Seeckt. In tegenstelling met de geruchten, dal generaal Von Seeckt in verband met de geallieerde oniwapeningsnota voornemens zou izijn af te treden, kan thans gemeld worden dat het r.ijksweerniinislor?e deze berichten categorisch tegen spreek l Denemarken. Het arbeidsconflict geëindigd. 7.000.000 werkdagen verloren. Na elf weken van strijd werd gisteren de "arbeid in geheel Denemarken hervat. Zoo wel arbeiders als werkgevers waren ver heugd, dat zij den arbeid konden hervat ten en den langen strijd aan de vergetel heid overgeven. In de haven van Kopen hagen is het werk weer in vollen gang en de schepen worden opjreuw op regelma tige wijze geladen. In totaal zijn er 7.000.000 werkdagen verloren gegaan, die meer dan 200.000.000 kr. hebben gekost. Turkije. Een complot in Constantinopel. 60 personen g e a r r e s t e e r d. Volgens een telegram uit Conslanïirfopel bflfiff .de oqjifie aldaar 60 personen gcar- suilan. Hun wordt ton laste gelegu ur«c- hooren tot een monarchistische samen zwering. welke ten doel beeft, den sulfan weer op den troon te brengen. Marokko. De strijd niet de Mooren. F o n succes der R i f f s. Uit Fez wordt gemeld, dat de Riffkahy- len den voornaamsten top van bel Bibane- gebergle li ebben bezet. China. De onrustige toestand. Russisch geld. De Daily mail meldt uit Shanghai: De verbazingwekkende onthullingen over den Bolsjewistisch en invloed hebben oneenigheid teweegebrncht onder de Chi- neescbe studenten en agitators over de verdeeling van de Sovjetfondsen. Het is bewezen, dat een som van 6000 p.st. be taald is aan de Chinoesche Communisti sche Partij, blijkbaar als schadelooss! ling voor de betrekkingen der gedoode studenten. Een aantal studenten, -lal geen aandeel ontvangen heeft, beschuldigt de communistische leiders slechts weinig Ponden uitgekeerd te hebben en de wst in eigen zak gosioken te hebben. De anti-communisten beschuldigen de communisten de patriottische beweging te exploiteeren voor eigen geldgewin. De toestand te Shanghai. Er is wat de staking betreft geen wij ziging in den toestand te Shanghai geko men. De tegen de vreemdelingen verichle beweging in Shanghai neemt toe; de toe stand is zeer ernstig. De .vreemdelingen behelpen zich zelf en houden den telefoondienst al saw da he' eleeIricit.eiIsbedrijf in gang. De toestand te Kanton. De Times-correspondent te Washington meld! hot volgende: Weliswaar is voorals nog de voorstelling overdreven, dat er een spoedige oorlog tusschen Rusland en Ja pan dreigt, waartoe de sovjol-regoering zich zou Bedienen van den christen-gene raal Feng als werktuig en Japan van Tsjang-tso-lin, doch te Washington is oen officieel bericht, ri.l. van den Amcrikaan- schen consul-generaal te Kanton, luiden de, dat het binnen anderhalven dag in of bij'Kanton zal. komen tot een veldslav lus sch en de troepen uit Joennan en de aan hangers van de Kóoominglang-parlij. (De ze laatsten zijn radicalen, die sympathie hebben voor de sovjets.) Weliswaar zijn de Koeominglang-strijdors minder in aantal, doch zij zijn beter bewapend en hebben kans het te winnen. Gebeurt dit dan komen Kanton en de omstreken onder de macht der sovjets. I-Iet natuurlijke gevolg van een dergelij HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Overeenstemming bereikt tusschen Chamberlain en Briand over het ant woord op de Duitsche veiligheidsvoorstel- len. Het antwoord zal over 2 d 3 dagen aan Duitschland worden overhandigd. Negen van de elf ministers van het nieuwe Belgische kabinet. Het Dcensche arbeidsconflict is gisteren geëindigd. BINNENLAND Rapport van Curatoren in het Failiisse-^ ment Spaarfonds voor Bodemcultuur. (Fi nancieel® Berichten, 2de Blad). De invoer van bloembollen in de Ver* eenigde Staten. (Land- en Tuinbouw, 2de Blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photopagina geeft o.m. (e zien: Zil- eren jublieum van ïnr. Marcbant als Ka merlid. Het nieuwe gemeente-ziekenhuis te Katwijk. Eenige sportfoto's, o.a. van de roeiwedstrijden te Alphen aan den Rijn. ke gebeurtenis zou zijn, dat tot in liet noorden van China komt tot gevechten o i zóó groote schaal dat zij als een Russiscb- Japanschen oorlog zouden kunnen worden betiteld. De Tweede Kamer-verkiezingen De candidaten der R. K. St ;i a I s-P a r 1 ij Zooals men weel, was hei gisteren uo laatste dag, waarop gelegenheid bestond Isi'au'f Sj'i iil'f'jh fCJ.IM11n I i i - De Huurwetten. De Haags che Raad tegen introkking. Als men nagaat, dat tic Haagsclie l»nad isicren den gelioolon middag heeft gewijd „an do bespreking van een advies aan den minister van Arbeid, inzake opheffing di>r huurwetten voor de huurgrens van wonin gen van 500 en meer por jaar, vraagt men zich af, hoeveel dagen het Parlement dan wel naar evenredigheid zal moeten besteden, als het over de verdwijning dezer eelbestreden en toegejuichte crisiswetlen zal gaan. Ook bet college van B. en W. vertoonde verdeeldheid. Nadat eerst de burgemeester, Patijn, namens de meerderheid van het. college, voor afschaffing van de huurwet- ton voor woningen boven de 100 had ge pleit, kwam wethouder Vrijonhoek, namens de minderheid, die rode finaal abreken. Na lange discussie word het praeadvies van B. en W. advies tot intrekking der huurwetten hoven f 400 met 20 tegen 15 stemmen verworpen. Hierna ontstond nog emig debet over do vraag of een molie-Droogleever Forluyu huurgrens tot f 500 nog in stemming ge bracht moest worden. Hiervan werd echter afgezien na de mededeeling van den voor zitter, (lat B. en W. in hun advies aan do regeering zullen mededeel en, dat de lm ui zich niet tegen intrekking mot or-ge!mu- teerde huurgrens heeft verklaard. Uit het Schildersbedrijf. De actie. Men zendt ons het voFend Dezer dagen vergaderde het Landelijk Comité van Actie uit do werknemersbon den ter bespreking van (lo actie in hot schildersbedrijf. Allereerst kwam lor sprake het afwijzen door de Besturen der Schilderspatronns- bonden van de bemiddeling, aangeboden door Jhr. Wittert van Hoogland. Het comité meende hieruit te mogen eoncludeeren een buitengewone starheid der besturen, temeer waar de werknemers organisaties zich bereid hadden verklaaul, deze bemiddeling te aanvaarden. Blijkbaar ligt het in de bedoeling <«ev werkgevers, aldus was do meening van het Comité, dat deze strijd maar tot het bittere einde moet worden gevoerd, waar mode uiteraard de belangen van de bij het bedrijf betrokkenen en het bedrijf zou, niet zijn gebaat Een motiveering dezer afwijzing, zooais die van de zijde der patroons in de Nieuwe Rotterdamsche Courant wordt gegeven, is naar het oordeel van meergenoemd comi té, allés behalve sterk. Daarin wordt betoogd dat ongeveer gezellen individueel® contracten hebben "oleokencl en dat, zoodat niet was ge-» schicd, de uitsluiting voor de deur stond,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1