MÜ&NDAG 8 JUNI 1925
No. 4963
Bureaux: RAPENBURG No. 1G - LEIDEN
buitenland
16e Jaargang.
3)c SieAdóehd (Sou/uMit
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week ff 2.60 per kwartaal,
ranqo per post ff 2.95 per kwartaal.
Iet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
rijdbaar tegen betaMng van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nmmnera 5 ct, met Geïllustreerd
- 9 «t
)©A
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewono advortenliën 30 een» per regnt,
Voor Ingezonden Alededeelingen wordt het
e dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën, van ten hoogste SO woorden, wanna
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ve>
huur, koop en wrkoop 10.50.
nummsr bestaat uit twee
iliden.
Oi«
In eenheid.
j trekken op voor de a.a. verkiezing
1 J u 1 i. Wij, Katholieke kiezers en
lezeressen, in een vast-aangesloten één-
fid.
at
oüo 1
ck<
old
'jj stemmen op de Katholieke lijst, wei-
lijst ons allen te zamen vereenigt.
zijn onder ons verschillende „denk-
ïlilingen", er zijn er die wat vlugger en
langzamer marcheeren, maar ten
komen allen te zamen in de éénheid
de Katholieke Staatspartij, welke tot
Srukkiug is gebracht ih de ééne Katho-
lijst.
verband hiermede wil „Do Volks-
rant" nog eens in herinnering brengen,
bekende sociaal-democraat Herman
lijermans op zijn ziekbed aan mevr.
ItaliëVan Embden verklaarde.
iHij zeide dit:
„Henriet Holst en Gorter zijn afgezakt
den zijstroom. Ik beweer niet, dat ik
lijk heb en zij ongelijk; maar, waar ze
penen, dat ze opgaan in de massa, ver-
jscn ze zich. Ze zitten op eigen troon-
zijn afgezonderde intellectueelen. Wat
kun kwalijk neem, is hun wegloopen uit
groote partij. Dat doet men niet. Ook
wit dikwijls vol wrok. Ondanks alles:
blijft hij elkaar; óók al krijg je geen
[lijk, en al voel je dat als schade voor
geheel".
Dit was op het einde van 1924.
Stenhuis, een andere sociaal-democraat,
ernstig meeningsverschil had met par-
genooten, verklaarde korten tijd later de
ijdbijl op te bergen, om niet tijdens de
fticzingen de partij-eenheid in gevaar
brengen.
Van den vijand kan men leer en.
En hier kunnen de Katholieken
irzoover zij nog niet van de noodzake-
jklieicl om hij de stemming een éénheid
Yorinen overtuigd zijn leeren van bo-
ngenoemdo tegenstanders.
Moet vast staan: Wij trekken 1 Juli
!t i
België.
De crisis opgelost.
Een katholiek-socialistisch
ministerie.
Saterdag den geheelen dag en gistermid
dag heeft het congres van de sociahsti-
>ho partij de kwestie besproken, of men
aede zal werken aan een katholiek-soc a-
slisch ministerie, dan wel oen dergelijke
pinatie van de hand moet w'jzen. Oa-
evepr 1200 afgevaardigden hebben do bij-
f ienkoinst bijgewoond, welke niet voor de
pers toegankelijk was.
.Vandexvelde heeft samenwerking met de
atholicken bepleit. Naar zijn oordeel zal
geen vermindering van gezag voor do
rJcialistische partij beteekenen. „Ik hen
overtuigd, zeide Vander velde, dat deze sa-
nenwerking de bezegeling zal zijn van de
[verwinning, welke de socialisten op 5
April j.L hebben behaald."
Verscheidene Waalsche afgevaardigden
l zich tegen het voorstel van ander-
gelcant. Zij verklaarden geen ver
trouwen te hebben in de democratie der
teohlschen, die zich democraten noemen.
Zij zeiden voorts, de Vlaamsche neigin-
gen van de rechtsche democraten te wan
trouwen. „De arbeidersklasse, betoogden
zij, zal niets begrijpen van een verbond
met hen, die wij heden nog als de groot-
do tegenstanders van de democratie voor
stellen."
Het debat is om vijf uur gesloten. Ver
bolgens is men to:t de stemming overge-
ffonn, waarhij iedere afgevaardigde een
?Mtal stemmen kon uitbrengen, evenredig
$an de sterkte der door hem vertegenwoor-
organisaües.
J congres heeft de ministerieel©
menwerking met de katholieken daarop
mot 495. 4-81 tegen 108.325 stemmen en
21.952 onthoudingen, goedgekeurd. De
vercisohte meerderheid van twee derde ia
dus belangrijk overschreden en-Poullet kan
vandaag of morgen zijn ministerie defini
tief samenstellen.
Duitschland.
De geali. ontwapeningsnota.
Duitsche persstemmen.
Do Duitsche bladen leggen een kalme
Verontwaardiging over de ontwapenings-
no,a aan den dag.
„Vorwarts" schrijft: In hel zevende
jaar na het beëindigen van den krijg herj
'Mort deze nota Duitschland er nog eens
°P de pijnlijkste wijze aan, dat het een
°yorwonnen staat is. Een tot in alle klei-
rogheden doordringende inmenging in onze
interne aangelegenheden door vreemdet-
''ngen zou moreel nog te verdedigen zijn,
wanneer deze inmenging uitging van een
«togere mocht, die boven alle staten ge
steld is en alle staten met dezelfde maat
meet. Verder meent het blad, dat zoo alge-
meene ontwapening het ideaal van den vol
kenhond is, de practijk toch maar daarop
neerkomt, dat alleen do verslagen volken
moeten ontwapenen en voort moeten gaan
zich te ontwapenen, zooals de overwin
naars dat aan de hand van hun uitleg van
het Versaillesverdrag voorschrijven.
De entente, aldus de „Vorwarts", meent
overtredingen tegen het ontwapeningsdic
taat vastgesteld te hebben, welke een voor
den algemeenen vrede gevaarlijk karakter
dragen. Uit hetgeen zij echter aan overtre
dingen opsomt blijkt, dat zij zich aan grove
overdrijving schuldig maakt. Do „Vor
warts" baalt natuurlijk de hinnenlandsche
politiek er ook bij en verwijt den naticma-
len, dat zoo deze slechts niet bestonden de
nota er ook wel niet zou zijn.
De „Vossiscke" kan natuurlijk niet nala
ten hetzelfde te doen en spreekt er haar
voldoening over uit, dat de nota het sol
daatje spelen van de jeugd verbiedt. Af
gaande op het feit, dal het meer dan vijf
maanden geduurd heeft voor de entente het
over 20 bladzijden druk eens kon worden
en dat de nota gemeenschappelijk overhan
digd werd, constateert de „Vossische", dat
de eenheid den ook meer dan schijn moet
zijn. Uit den toon van de nota maakt zij
verder op, dat de entente bereid is met
Duitschland in politieke onderhandeling te
treden.
Zelfs de „Vossische" moet' overigens er
kennen, dat een aantal van de gepiaakte
verwijten een bijzonder kleingeestig ka
rakter draagt. Zelfs een leek op -militair
gebied krijst het gevoel, dat de entente alle
mogelijke kleinigheden bij elkaar heeft ge
sleept. oïh aldus een lange lijst te kunnen
opmaken- en daarmede indruk te maken.
Deze peuterigheden passen slecht bij den
toon van de nota en de indrukwekkende
plechtigheid, waarmede zij overhandigd
werd.
Voor het „Berliner Tageblatt" komt het
er voor alles op aan, of Duitschland bij in
williging van do enlente-oischen Keulen
ontruimd kan krijgen. In den zedelijk en
nationaal gedwongen t lestfmd
land li fel" in de eerste plaats de vraag ot
de go5telde eischcn rechtvaardig zijn, maar
of zij inderdaad wel uitgevoerd kunnen,
warden. Hierbij moet de mogelijkheid on
der het oog worden gezien, dat door. wille
keurige uillegging van do gedane conces
sies de ontruimingslermijn telkens weer.
opnieuw verschoven wordt. Dat is volgens
het „Berl. Ta<mbl", des Poedels kern en
daarover zullen in de eerstvolgende weken
de onderhandelingen draaien.
Nog geen datum van antwoord.
Aan de Berlijnsohe regeering-bureaux
verklaart men, dat het nog niet mogelijk
is, den termijn aan te geven binnen welken
de oniwapeüingsnota beantwoord zal wor
den. Z.oodra de departementen tot een de
finitieve conclusie zijn gekomen, zal de
ministerraad opnieuw bijeenkomen. In den
loop van de komende week zal te Berlijn
een conferentie van de minister-presiden
ten der Duitsche landen gehouden worden,
waartoe ook personen, op wier oordeel
men prijs stelt, uilgenoodigd worden. Het
is niet te verwachten, dat het. Div.tsche
antwoord binnen veertien dagen gereed zal
zijn. Uit de commentaren in de rechtsöhe
bladen blijkt, dat Generaal von Seeckt
dreigt zijn ontslag te nemen, indien de
Organisatie van het leger en in het hijzon
der van het opperbevel gewijzigd wordt,
zooals de ontwapeningsnota dat verlangt.
Van regeeringszijde wordt er op gewezen,
dat de positie van Generaal von Seeckt
vastgelegd is in een Rijkswet, die aan den.
gezantenraad te Parijs is voorgelegd, alvo
rens zij door den Rijksdag is aangenomen.
Denemarken.
Het arbeidersconflict geëindigd.
Vandaag hervatting van den
arbeid.
Volgens bericht uit Kopenhagen is het
arbeidsconflict in Deneraarken bijgelegd.
De uitsluiting en de stakingen zonnen
heden worden opgeheven.
Het arbeidsbureau deelt mede, dat heide
partijen het bemiddelingsvoorstel van
Juni hebben aanvaard.
tot 20 jaren gevangenisstraf; de twee an
deren kregen lichtere straffen.
Een gevaarlijk „beroep".
De koning van Spanje heeft meer aan
slagen overleefd dan welke andere mo
narch ook. Zijn geheele leven is als met
complotten omringd en tweemaal is hij
ternauwernood aan den dood ontsnapt.
In het paleis te Madrid heeft de koning
een museum aangelegd van „souvenirs",
welke heni er steeds aan herinneren, hoe»
gevaarlijk zijn „beroep" is.
Op een tafeltje slaat o.m. een fleschje,
dat speciaal voor het doel gemaakt was
om hem te vergiftigen, toen hij nog slechts
een baby van acht maanden was.
Op oen andere tafel liggen de .fragmen
ten van de hom, welke op zijn huwelijksdag
te Madrid naar hem geworpen werd, ter
wijl iels verder een versplinterd paneel
siaat van het rijtuig, waarin hij en Lom-
het'te Parijs reden, toen door 'n anarchist
een bom onder he' rijtuig werd geworpen.
In een hoek slaat een opgezet paard, dat
hij de ontploffing gedood werd.
Aan den muur hangen de dolken en re
volvers, welke door de politie in verband
met aanslagen op. zijn leven in beslag zijn
genomen.
In dezöjfde kamer bevinden zich ook dê
souvenirsi van zijn auto-ongelukken. Tel
kenmale als de koning in botsing komt met
een paal, oen boom of een huis, laat hij
een stuk van de hinderpaal "naar het pa-
Ie: smuseura brengen;
's Koning-s moed is legendarisch. Toen
op zijn huwelijksdag, 31 Mei 1906, een
bom, in een bouquet verborgen, naar het
rijtuig van den koning en >zijn bruid ge
worpen werd, werd een stuk van een Por-
lugeeseho onderscheiding, welke de koning
op de horst droeg, afgerukt. Hij opende
kccüdoedig het portier van het rijtuig en
slapte de -straat op, terwijl hij met de
eene hand de koningin ondersteunde en
met de andere het volk tod kalmte aan-
orde. Rij dozen aanslag werden 23 per-,
i n gedood en 99 gewond.
het
Spanje.
Het complot tegen koning Alfonso,
Meer dan honderd arrestatie
Reizigers uit Barcelona deelcn mede, dat
de arrestatie van Jong-Cataloniërs voort
duurt. Reed9 zijn er meer dan honderd in
hechtenis genomen. Men gelooft evenwel,
dat de meesten hunner na den terugkeer
van den koning t'o Madrid weer in vrijheid
zullen worden gesteld, daar hun arresta
tie slechts een voorzorgsmaatregel was ia
verhand met hol ontdckle complot tegen
den koning.
Het „Journal" verneemt uit Madrid,
dat de voornaamste aanstichters-van liet
complot te Barcelona tegen den Komnk ij
ken trein terecht hebben gestaan voor den
krijgsraad. Vier van hen zijn veroordeeld
Een opstand op Somos.
Grieks c.h e troepen naar
eiland gezonden.
De gebroeders G'sytagis, invloedrijke te
enstanders van Venizelos op het eiland
Sainos, hebben eon coup dotal ondernomen
en met hun aanhangers het eiland m toe
genomen. He! telegraafkantoor op Sa-
s heeft de verbinding met het vasteland
erbroken Hen eskader van S torpodoja-
.,err is naar Sainos verlrokken met een
bataljon Athoensche icpuWikeinsche gar
de. uitgerust met machinegeweren, aan
boord. Ook van Mytilone zijn troepen ge-
zonden.
Albanië.
De opstand in Albanië.
Volgens een bericht uit Tirana is de op-
eland in Zuid-Albanië onderdrukt. De re
bellie breidt zich echter in Noord Albanië
bij Pr!/.rond en Skoetavi nog verder uit.
Egypte.
Oc moord op den sirdar.
Verscheidene doodvonnissen
Alle beklaagden in het proces in zake
den moord op den Sirdar zijn ter dood
veroordeeld, met uitzondering van den
chauffeur van den auto, waarm do moor
denaars ontkwamen, die tot twee jaar ge
vangenisstraf werd veroordeeld.
Marokko.
De strijd met de Nlooren.
Tegenslagen der F ranse hen.
Havas seint uit-Fez:
Troepenverzamelingen worden op ver
scheidene punten van 't front gesignaleerd
De Itiffianen vielen Vrijdagmorgen een
post to Bibane aan.
De Fransclien gaven de posten Ker en
Aster op, na hun legermateriaal daar ver
uield te hebben.
De operatie werd in goede orde uitge
voerd, onder bestemming van artillerie-
versperringsvuur en een krachtige lucnt-
m Do ^Riffianen vielen een detachement
aan, belast roet de verzekering der veilig
heid van do linkerflank.
Op de andore flanken ontwikkelden zich
in den namiddag levendige gevechten,
Straatgevechten te Kanton.
Te Kanton hadden straatgevechten
plaats. De Kantonneezen dreven de Yoen-
naneezen uit de stad. Gevreesd -wordt dat
een algemeeno staking zal worden uitge
roepen. Do telegrafische verbinding met
Hongkong is verbroken.
De „Times" meldt uit Hongkong: De
troepen uit Kwangsi hebben zich thans
vereenigd met de anti-communisten uit
Yoennan.
De anti-communisten beheerschen Kan
ton, terwijl de communisten het eiland Ho-
nam. nabij Kanton, in hun macht hebben.
De arbeiders staken uit sympathie met
de communisten. De anti-eommuni.sten
kunnen daardoor geen trein transporten
doen plaats hebben.
De communisten hebben in het geheim
een vligetuig van de vliegschool te Hong
kong gekregen, met hetwelk zij gedurende
den nacht een tocht naar Kanton wilden
maken; doch het vliegtuig stortte nabij de
grens van Hongkong neer en werd ver
nield.
Te Shanghai.
Volgens berichten uit Shanghai blijft
do toestand zeer ernstig. De staking is vrij
algemeen en de onlusten duren voort, ter
wijl er ook gebrek aan levensmiddelen be
gint te komen, zoodat de buitenlanders in
hoofdzaak van geconserveerde levensmid
delen in blik moeten leven.
A a n m o e d i g i n gv a n Moskou.
De communistische organisaties in Rus
land zenden aan de Chineesche opstande
lingen voortdurende golukwenschen en
aanmoedigende telegrammen, ten einde
hen op to wekken den strijd voort te zet-
totdat zij de buitenlandscho imperia
listen volkomen hebben verdreven. Het is
opmerkelijk, dat in al deze aansporingen
aan de Gbineezen alleen een beroep wordt
gedaan op het nationalistisch, gevoel tegen
over de buitenlanders, terwijl do zuiver
communistische idealen voorloopig niet
genoemd worden, met het #oog op de psy-
bologic der Ghineesche massa's.
BHUri-B»-*
HET VOORNAAMSTE NBEUWS.
BUITENLAND.
De Belgische kabinetscrisis is door het
besluit der socialisten tol samenwerking
met de Katholieken opgelost.
De ontvangst der ontwapeninysnota in
Duitschland.
Het gevaarlijke „beroep" van kening
van Spanje.
De onrust in China neemt nog steeds too
Moskou zendt telegrammen van aanmoedi
ging.
BINNENLAND.
Voorstel van Ged. Staten van Zuid-Hol
land inzake de heffing van opcenten.
Te Tilburg heeft een ontslagen krank*
zinnige een moordaanslag gepleegd op een
man en diens vrouw. (Gemengde Berich
ten, 2de blad).
Zware branden. Bij een brand to
Ameland Is een kind in de vlammen om
gekomen. (Gemengde Berichten, 2de Blad).
Gevallen van verdrinking. Een vader
verdonken bij het redden van zijn kind
(Gemengde Berichten, 2do blad).
DE RIJNSTREEK
ZOETERWOUDE.
EERSTE PLECHTIGE H. MIS.
BELASTING-OPCENTEN IN
ZUID-HOLLAND.
Ged. Slaton van Zuid-Holland stollen
aan do Prov. Statenvergadering voor te
toesluiten ter bestrijding van de uilgaven
dor provincie over bot dienstjaar 1Mb te
heffen 20 opcenten op de hoofdsom tier
grondbelasting voor gebouwde- en inge
bouwde eigendommen over 102G; _U op
centen op de hoofdsom der personeele be
lasting over 1026: 1 opcent op de hoofd
som dor vermogens en inkomstenbelasting.
Gevaar voor de Nationale Veiligheid
Bij het bestuur der plaatselijke IL-K.
Kiesvereenicing „Recht en Plicht te Delft
is door een 'der leden de volgende mwlie in-
gediend:
De R.-K. Kiesvereniging enz.;
kennis genomen hebbende van de oprich
ting der N. V. Hollandscho Industrie- en
Handelsmaatschappij te Foyenoord, welke
maatschappij zich o.a. toelegt op het ver
vaardigen van geschut;
kennis genomen hebbende van de onder-
handelingen van B. on W. van Dordrecht
met oen te Weenon gevestigde N V. lor
zake van grondverkoop door bedoeldo ge
meente, waarop door de genoemde buiten
landscho firma een munitiefabriek zal wor
den opgericht;
van oordeel, dat de ontwikkeling dor
particuliere oorlogsindustrie op Iseder-
landsch gebied een gevaar kan opleveren
voor de nationale veiligheid, verzoekt ue
R.-K. Kamerfractie met aandrang in dezen
ernstig te onderzoeken en alle krachten aan
te wenden, opdat onze nationale veiligheid
op geenerlei wijze kan worden geschaad.
Derde Internationaal Congres der
Christelijke Vakbeweging.
Het derde Congres van liet Internatio
naal Christelijk Vakverbond zal op 17, 18
en '19 September te Luzern, in Zwitserland,
bijeenkomen. -
Aan dit congres zal evenals in 1922 te
Innsbruck wederom een conferentie der
christelijke vakinternationales en een inter
nationale conferentie der christelijke ar
beidsters verbonden worden. Deze beide
conferenties vinden op 16 September
plaats.
Meerdere vakinternationales zullen op 14
China.
toenemende onrust.
Hef gevaar wordt steeds grooler.
De beweging te Peking.
De militaire maatregelen der groote mo
gendheden. waarbij Engeland vooraangaat
doen tic Chineesche agitatie en de haat
tegen de vreemdelingen toenemen. De be
woging te Peking kan doop militair ge
liefd niet worden onderdrukt. Het gevaar
neemt daardoor voortdurend toe.
en 15 September een eigen bestuursverga
dering houden.
Hel Landgoed „Zypendaal" te Arn
hem is door de Ned. Kunstzijdefabriek
aangekocht; een groot deel aan Arnhem in
bruikleen afgestaan voor openhaar park.
Te 'e-Gravenliage is overleden gone-
raal-majoor P. Huizer, oud sous-chef van
den generaïen staf.
T)o gewone audiëntie van den minis
ter van arbeid, handel en nijverheid zal
op Donderdag a s. niet plaats hebben
De Woieeriv. t-aer W. f|. Vcrstcescn.
Het was Zaterdag in do namiddag to
zien dat er in ons anders zoo rustige dorp
iets bijzonders zou gebeuren. Dien morgen
was do Wclecrw. heer W. Q. Versloegen,
een zoon der Parochie, door Z. D. II (har
Bisschop van Haarlem tot Priester gewijd.
Van huis tot huis wapperden de vlag
gen met de geel-witto wimpels, en vele to-
gen naar de grens dor gemeente nabij do
I.ammerbrug, om getuige te zijn bij do in
tocht van den neomist, die vandaar onder
leiding van een huldigingseommissie fees
telijk zou worden ingehaald.
Na aankomst van den oeriv. neomist met
diens familie vertrok de reeds vooraf op
gestelde stoet, voorafgegaan door vier com
missieleden te paard; een voor deze gele
genheid georganiseerde fanfare, de gym-
nastiekvereeniging, een 40-tal ruiters te
paard en bijna 50 fietsers, allen me geel
witte petten en sjerpen. Hierop volgden c o
open rijtuigen: in hot eerste hadden plaats
genomen de edelachtbare hoer burgemees
ter P. Wap, en de hoeren dr. Kortman en
J Schouten, hoofd der R.-K. Jongens
school; in liet volgende waren gezeten een
4-lal bruidjes met bloemen, m hot ..de oe
Eerw neomist en diens moedor, de Hon„-
eorw. heer Deken J. C. F Jansen en do
wclecrw. lieer kapelaan J. P Doeswuk,
neef van de neomist. In de. volgende rij
tuigen andere familieleden en commissiele
den, o.a. de wclcorw. lieer kapelaan W.
v. Dicst en de Zeereerw. heer pator Beruar-
dinus Post s.s.c.c.
De leerlingen van de Jongens- en J us-
jesscholen. die in de nabijheid der Pasloria
waren opgesteld, brachten de eerw. u"o-
mist een bloemenhulde en zongen de jon
ge Priester een hartelijk welkom toe. Hoor
twee leerlingen van ,1e Meisjesschool werd
oen schoone won-ali opgezegd, waai
,m.„s alle kinderen Zijncerw. went ver
zocht zijn eerste priesterzegen Ie geven.
Door een leerling van de ll.-K. •'""ken-
school werd een mooi gedicht voorgeniu-
Hiorna sprak de wclecrw. lieer G. V. v
Dicst. de leider van do» schitterend go
slaagde huldiging eentge hartelijke «oor
den tot zijn vriend, den pas gewijden t"
ter. .f d •/«- voo
i De eerw. neomist geironen op