jaargang.
DINSDAG 26 ME! 1925
No. 4953
NEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
n 10 cent per week 12.50 per kwartaaL
genten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
post 8 2.95 per kwartaal,
jtreerd Zondagsblad is voor de Abonné'3 ver
gen betaüng van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
9
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
iminw ■wi'iw ■wbiimw witHqgBiMi^iiitfJUJMaEgg^aai
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenlidn 30 cent per regel.
Voor Ingezonden MedeckajKngen wordt het
n dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertenllën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wenden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur. koop en verkoop 10.50.
mei* bestaat uct twee
UITENLAND
Volkenbond.
3e wapenconferentie.
tikgassenoorlog.
ilitaire commissie van de wa-
jnferentie heeft de Duitsche af-
ron Eckliardt, in de naam van
ng, verklaard, dat Duitsehland
;en conventie te leekenen voor
van don chemischen oor-
laring wekte in de conferentie-
jrijpolijkerwijze groot opzien,
het verloop van deze zit ling der
commissie, welke evenals alle
commissies, met gesloten deu
nt, wordt nog liet volgends ver-
de agenda stond een. gewijzigd
jcli voorstel, waarbij zich de
lende partijen zouden verplich-
ndel in stikgassen eu allo vloei-
rerbic-den, „welke uitshiitend tot
oorlogsoperaties bestemd zijn."
islavische militaire gedelegeerd
rdc. dat dit voorstel hem niet
daar het er voor oorlogvoeren-
nnnder op aankomt, dat de han-
Lsscn wordt verboden, als wel
orlog zelf.
tsche militaire gedelr -^prde,
helis. legde daarop een verkla-
ïl hij zich bij het Amerikaan-
lol kon aansluiten. Het Ameri-
oorstel leek hem er toe hesternd,
rieele belangen te beschermen
groot aantal clienvsche sloffen
0 zoowel voor oorlogs- als voo'
nden dienen, waarónder hij
1 chloor wüde noemen.
viel de Joegoslavische gede'.e-
Duitsche delegatie direct aan en
)e Duitsche gedelegeerde heeft
neden zich uit te si)reken over
imste kwestre, liet verbod
log zelf. hoewel Duitsehland de
op zich heeft genomen, niet
ürlogsmiddelen zijn toevlucht te
lar Duitsehland." zoo ging de
oort, de sterkste chemische
«1 ter wereld is, die <-<ver ontzag
en beschikt, moe' ik conslatee-
rijfel daarover bl'jft beslaan
'ond de leider der Duitsche dek
dding, om aangezien het hier
van politiek karakter betrof,
e zoo groote sensatie te weeg
verklaring voor den dag ko-
als volgt luidde: .„Duitsehland
tonder eenig voorbehoud lot elke
ale regel'ng toe te treden, welke
m verdwijnen van den stikgas
gericht is„Door deze verkla-
vervolgde Von Eckliardt,
rle opmerking van den Joego-
gedelegeerden een bevredigend
te heblien gegeven, betreffende
e verplichting van Duitsehland
ijn toevlucht te nemen tot een
[klaring van Eckliardt werd van
met name ook door de Fran-
Brilsche de'ogatie met. levendige
roet en vormde nog langen tijd
vorp van de besprekingen in de
gen van het Volkenbondshuis
Veilitjheidskwestie,
Fransche ontwerp-nota.
en nadere inlichtingen
verschaft,
jd met de berichten der laatste
liet tegendeel beweren, zijn de
lichtingen, door de Britsche re-
ivraagd, ten aanzien van eenige
n liet ontwerp der Fransche mo
ver een veiligheidsverdrag, nog
Britsche overheden ingekomen,
en verneemt is de Britsche re-
I besluit gekomen, dat verschil
len in ^et ontwerp eenigen twij
ten aangaande de wijze waarop
zou kunnen worden betrokken in
'lelde arbitrage over de verclra-
België.
De nieuwe crisis.
Pogingen van Max.
onale Raad van de liberale par-
de vraag besproken of Max al
goed beeft gedaan door op zich
oen poging te doen tot het sa-
van een nieuw* kabinet,
jtësies waren zeer levendig. Ten
met 73 tegen 10 stemmen een
Benomen, waarin de houding,
door de linksche liberalen
de regeering Vandervijvere
r'l wordt'. Gezien de huidige si-
int de Raad voorts de mogelijk-
"eeringscrisis op te lossen door
!,'lling van een extraparlemen
tair overgangskabinet, hetwelk de partij
zal beoordeelen naar zijn samenstelling en
zijn program.
De houding der socialisten.
Het bureau van algemeenën raad der
socialistische partij is gistermiddag op
verzoek van Vandervelde bijeengekomen
voor het onderzoek van den toestand, welke
thans geschapen is door het feit, dat Max
(liberaal) aanvaard heeft een nieuw mi
nisterie samen te stellen.
Het bureau lieeft zich tegen de formule'
van een extra-parlementair ministerie
uitgesproken. Hot heeft zich niet uitge
sproken over de mogelijkheid van een par
lementair drie partijen-kabinet.
Het bureau beeft voorts tegen Woensdag
den algemcenen raad der socialistische
partij bijeengeroepen. Deze zal beslissen
over de houding, door de socialistische
partij aan te nemen.
Vandervelde (socialisten) en Poullet
(Vlaamsche rechterzijde) bobben zich te
gen Max' plannen tot. vorming van een ex
tra-parlementair kabinet verklaard.
Het schijnt, thans, dat Max de volgende
oplossing zal voorstellen: een ministerie
samengesteld uit acht parlementariërs
(vier katholieken en vier socialisten), en
twee persoonlijkheden buiten het parle
ment. doch met liberale politieke denkbeel
den. Een dergelijk ministerie zou een bui
tengewoon en tijdelijk karakter hebben en
slechts dienen, om de begrootim? te doen
aannemen en verschillende urgente aan
gelegenheden af te doen.
Frankrijk.
De Marokko-debatien.
Tot Woensdag 11 i t g e s l c 1 d.
De Kamer is gisteren belangrijker ge
weest door wal er niet plaats vond, dan
doo;: wat er verhandeld werd, schrijft de
„Msb.",
Zooals men weet,Vlag het in het voorne
men van interpellanien en regéering gis
teren onmiddellijk de discussies over de
Marokko-interpellatio in behandeling te
nemen. Evenwel hadden de leden van de
meerderheid zeer weinig gelegenheid ge
had de koppen bij elkaar te steken om hun
houding vast tc stellen.
De socialisten, die bemerkt hadden dat
een deel van de oppositie en misschien wel
de geheele oppositie de regeering zou
steunen in het Marokkodebat, vreesden,
dat liun eigen aanval het kartel zou uit
eenslaan en aan de regeering een wissel
meerderheid zou geven, waardoor een bur
gerlijke concentratie mogelijk zou worden.
Tot groote woede van de communisten heb
ben de socialisten daarom besloten liet de
bat te doen verdagen tot a.s. Woensdagen
de Kamer ging daarmede accoord. Zij de
den dit in de hoop, voor dien tijd een uit
weg te vinden, waardoor radicalen en so
cialisten bij elkaar zouden kunnen blijven.
Door dit uitstel heeft dus de zaak veel
van haar belangrijkheid verloren. Het
scherpe anti-Pamlevé-karakter is er daar
door aan ontnomen en de mogelijkheid, om
tegen de regeering storm te loopen en Her-
riot terug te roepen is voorloopig verke
ken. De positie van het ministerie is daar
door versterkt, te meer daar de radicalen
uit de provincie van het bezoek aan hun
district zijn teruggekeerd met al zeer
weinig animo om de socialistische belasting
plannen te steunen. Ook Gaillaux zit daar
door. vaster in het zadel.
Caillaux' plannen.
De Senaat keurt de begrootin
van Financiën goed.
De Senaat is gisteren voortgegaan met
de behandeling van de begrooting. Gisteren
was het de beurt van de begrooting van
Financiën, welke dit jaar 22 milliard be
draagt, waarvan 19 milliard .voor de ren
tebetaling der staatsschulden.
De financieele commissie gaat accoord
met den minister van financiën eu stelt
aan den Senaat een politiek van beperking
in de begrooting voor.
Caillaux verklaarde, dat hij een legen-
stander is van iedere overdracht van mo
nopolies, en dat hij zich zal beijveren die
op een zoo commercieel mogelijke basis te
plaatsen, zooclat zij hun volle rendement
geven. Hij zal voortgaan met do verwe
lijking van talrijke verbeteringen, zoodra
de groote financieele problemen opgelost
zijn. De begrooting werd daarna aangeno
men.
Melen met twee maten.
1 Zooals te voorzien was heeft de kartel-
regeering, die veertien dagen geleden den
Jeanne-d'Arc-stoet verbood, Zondag den
I communistischen optocht naar den munt
der gefedereerden op Père Laehaise toe
gelaten.
Den geheelen middag trokken de com
munisten met ontrolde roode banieren,
door hamer en sikkel gedekt, over het
kerkhof en de uitgebreide politiemacht was
bescheiden op een afstand gehouden.
De socialisten, die vroeger alleen dio be
tooging ter herinnering aan de Mei-gebeur
tenissen van 1871 organiseerden. waren
1 weinig talrijk, nog geen twee duizend man.
De communisten daarentegen, die in mili
tair geordende massa's optrokken, vorm
den een enormen stoet.
Italië.
Fascistische relletjes.
Bloedige botsingen in
Noord-Italië.
In het Koorden van Italië zijn opnieuw
hevige onlusten voorgevallen tusschen fas
cisten en hun tegenstanders.
Kabij Rovigo werd Donderdagavond een
fascist gedood en een ander levensgevaar
lijk gewond. Als represaille vielen de fas
cisten in de naburige stad Adria hun te
genstanders aau, verwo.csten het huis van
oen advocaat en ook den winkel van twee
broeders, behoorende tot de republikein-
sche partij. De beide broeders verdedigden
zich met jachtgeweren en dooden een van
de fascistische aanvallers.. De broeders
werden terstond gearresteerd door mili
tairen, die echt-u' door de fascisten wer
den overweldigd. Een der gebroeders word
door hen gedood on do andore levensge
vaarlijk gewond.
Hoewel de mv\', Jer van Binnenlnndsche
Zaken na Kv-ledcoling van deze gebeurte
nis in de K-mor den fascisten afried re
presailles of wraak te namen, geschiedde
dat toch in versohei Vuo plaatsen. De bu
reaux van katholieke K -h n. ahmmde de
clubs en woningen v n tog--- Iers
w erden verwoe -
Gisteren vaa d -n da f - i t n van
Ferrara en Bol i.a een v
waarbij de verkoop van alle
sche bladen werd v.ri.-c lm
Roemenië.
Een revolutie voer K rrMë in de maak?
Het program voor den opstand.
Een B. T. A.-hov'r vla Kopenhagen
uit iMoskou weet te w -n. dat een ster
ke Sovjettroepenmacht „met 35.000 sa
bels" geconcentreerd is aan de gr.-ns van
Bessarabië. vl
Het plan zou zijn op een gegeven c-ogea-
biik op een toeken van Moskou op ver
schillende punten in Bessaraloë tegelijk
opstanden te doen uitbreken. De opstande
lingen zouden dan hun broeders int de re
publiek Moldavië te lmlp roepen, zoo gaat
het verhaal voort, en in hun plaats zou
de gebeele roode cavalerie komen. De sov
jetrepubliek zou dan worde.'- f. s mdigd
en het land zou bij do rep :l'; k Moldavië
worden gevoegd.
Volgens het plan zou de r-:v.«V.chls
48 uur duren.
Albanië.
Een dreigende rimuifi?.
Fan Noli weer terug?
Uit Weenen wordt gemeld, dat een nieu
we Albaneesclie revolutie ieder oogonblik
dreigt uit te breken. Volgens betrouwbare
berichten uit Valona via personen, die in
verbinding staan mot het departement
van buitenlandsche zaken te Belg ra
verkeert Achmed Bey Zogoe in een moei
lijk parket.
In Zuid-Albanië lieerscht reeds een
groote chaos. Talrijke gewapende bonden
plunderen het land. Te Belgrado is be
richt ontvangen, dat Fan Noli, de vroege
re verbannen premier, hulp heeft verkre
gen van Italië en oen nieuwe oc ••ng zal
doen om de Albanoesrbo regow i -
le werpen.
Marokko.
De strijd met de Moorcn.
Een tweede offensief.
De Matin" verneemt uit Fez: Volgons
mededeeeling van Hcusch, stafchef, is het
eerste gedeelte van bet offensief tegen de
Biff-troepen thans geëindigd.
De Fransche troepen zullen nu een
tweede actie beginnen, nog krachtiger dan
de eerste, om de «Hammen der Fransche
zone, welken Abd-el Kriin zijn heerschap
pij had opgelegd le bevrijden en de Riffs
uit het Fransche gebied te-werpen.
De Franse hen ontrn irn e n
eenige posten.
De Fransche (roepen ontruimden, vol
gens een officieel bericht, zes kleine pos
ten nabij de Wergha. Deze posten waren
voortdurend omsingeld en konden slechts
met groot gevaar regelmatig van levens
middelen voorzien Worden.
Gen era ai Gambay, die den weg naar Al
giers blokkeert, heeft nieuwe vrnvlm-kin-
gen ontvangen.
Amerika.
Ongeregeldheden op Martinique.
Do o d e n e n g e w o n d e n b ij de
v a r k i e z i n g e n.
Telegrammen uit Martinique molden,
dat ernstige ongeregeldheden hebben
plaats gehad, gedurende de 'orkiezingen,
waarbij verschilleede personen werden
gedood en gewond. Ouder de godooden
zijn drie leden van den Algemcenen Raad
BINNENLAND
De arbeid in üroodbakkerijen.
Intrekking wijziging
Bakkerswet.
Naar men verneemt zal binnenkort het
bij de Tweede Kamer aanhangige wetsont
werp tot wijziging van de bepalingen der
Arbeidswet betreffende den arbeid in
broodbakkerijen door de regeering worden
teruggenomen.
Afschaffing pasvisa voor Duitse! rs.
Een tegenspraak.
In tegenstelling met bet bericht, dat de
afschaffing van do pasvisa voor Duitschcrs
afstuit op de vrees van het departement
van arbeid voor oen onbelemmerde concur
rentie op de arbeidsmarkt, vernemen wij
bet volgende:
In een zeer onlangs gehouden conferen
tie van de directeuren der arbeidsbeurzen
in Nederland is unaniem de meening te
kennen gegeven, dat aan de visavcrplick-
tingen zoo spoedig mogelijk oen einde dient
te worden gemaakt. Den directeur van den
onder liet departement van arbeid ressor-
teerenden rijksdienst der arbeidsbemidde
ling en werkloosheidsverzekering is ver
zocht deze. algeraeone opvatting onverwijld
te bevoegdcr plaatse kenbaar te maken.
Tvi-'i alleen vond men handhaving van de
papieren grensboomen praktisch van geen
bei'vk"ms meer. omdat na bet herstel van
do valutavérhouding wering uit een oog
punt van ongewenschto concurrentie op de
arbeidsmarkt zoldcp moor voorkomt, maar
ook achtte men op grond van deskundige
voorlichting de voordeeion van een onbe
lemmerd verkeer in de naaste toekomst
voel groot or voor de Ncderlandsche werk
zoekenden naar Duitsehland dan voor de
Duilscliers, die naar ons land trekken.
Bovendien sorteert de maatregel in zijn
huidige toepassing toch niet 't gewenschte
effect, omdat do gevallen, dal op clandes
tiene wijze, krachtens een onjuiste voor
stelling van zaken, buiten de gangbare,
regelen om Duifscho arbeidskrachten liier
kunnen komen werken, haast nog grooler
zullen zijn dan de gevallen, die binnen bet
gezichtsveld der offieieele organen vallen.
Uit het Stucadoorsbedrijf.
Collectief Arbeidscontract.
Tusschen den Ned. Stucadoors-pafroons-
hond, den Ned. R.-K. Bond van Stuca-
doors-patroons „St. Anlouius" en den Alg.
Ncdorl. Stucad oorsbon cl, den Ncd. R.-K.
Bouwvakarbeidersbond „St. Joseph" en
den Ned. Christ. Bouwarbeidorsbond ts
?en collectieve arbeidsovereenkomst aange
gaan. waarvan de voornaamste bepalingen
de volgende zijn:
De contracteerende vereenigingen ver
klaren zich aansprakelijk voor alle hande
lingen ter uitvoering van do door hen ge
nomen beslissingen, waardoor inbreuk
wordt gemaakt op de bepalingen dezer
overeenkomst. Zij verklaren zich eveneens
aansprakelijk voor allo handelingen van
haar leden, waardoor inbreuk wordt ge
maakt op de bepalingen dezer overeen
komst, tenzij deze bundelingen buiten voor
kennis der contracteerende vereenigingen,
of in strijd met lmar sluiten zijn ver
richt.
Als regel zal de 45-urige werkweek gel
den. Indien de plaatselijke verhoudingen
in de bouwvakken dit noodzakelijk maken,
zal ook door de sluoadoors 43 uur per
week worden gewerkt, mits hieromtrent
overleg is gepleegd tusschen de honden. Ge
schillen. hieromtrent ontstaan, zullen wor
den beslist door de arbitrage-commissie.
In bijzondere gevallen ter beoordeeling;
van den werkgever, is de werknemer ge
houden langer te werken dan den in dit
contract' vast ges tel den werktijd.
Daarvoor zullen hun de volgende vcr-hoo-
gngen van en hoven liet uurloon worden
betaald:
1. Voor bet werk na liet eindigen van
den gewonen werktiid voor liet eerste,
tweedp en derde uur 25 pC.L:
2. Voor de volgende uren tot het uur,
waarop do gewone werktijd begint 50 nCt.:
3. Voor hr>t verrichten van werk op Zon
dag 100 pfU
Tndien de werknemer bezworen heeft
kan hij niet verplicht worden tol Zondags-
arbeid.
"Wanneer op R.-K. feestdagen geen ar
beid wordt verricht, zal geen loon worden
uitbetaald.
Hef uurloon ^a' ieerf van de volslagen
vaklieden arbeiders vul-ens de gemeenten
van 83 lot 74 el mor de slueadoors-
opporliodon van 83 tot 52 el.
fisr.hi
Crmrhuni
Louis de V j s s e v v o t
Te Amsterdam is Zondag d.
rentie van de Communistisr
Nederland gehouden,
na het congres oirtsl;
treden van het grootste
bestuur als gevolg vat
ten van dil congres
u{gesproken veto. De Tribune meldt daar
omtrent dat een aantal leden van do :-.i •••!•-
Partij.
r oo v z i (ter.
rlijcon fe-
inislische Partij in
in verband met de
ne siInatie, het af
deel van het partij
het over de heslui-
door de Exeeuti
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
Een opzienbarende verklaring van den
Duitschen gedelegeerde ter wapenhandels
conferentie.
De pogingen van Max om een Belgisch
nrtnisterle te formeeren.
De Marokko-debatten In de Fransch6
Kamer uitgesteld.
Dreigende revolutie in Albanië.
Amundsen nog niet terug. Twee Ameri-
kaansche luchtschepen zullen* hem gaan
zoeken. (Buitenlandsche Berichten).
BINNENLAND.
Nog twee Heiligverklaringen (2de blad)'
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerknieuws, 2de blad).
De generaal der Paters Passionisterï
(Kerknieuws, 1ste blad).
Het-wetsontwerp tot wijziging van d»
bepalingen der Arbeidswet betreffende den
arbeid in broodbakkerijen zal binnenkort
door de regeering worden terugegenomen.
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina plaatsen wc deze week
inplaats van Dinsdag op Woensdag.
derheid der partij uit solidariteit met het
afgetreden bestuur, geweigerd hebben een
verantwoordelijke functie te aanvaarden.
Ondanks deze moeilijkheden is do confe
rentie er in geslaagd-, overeenkomstig df
besluiten- der cominittern, een partijbon
stuur samen le stellen, waarin de mevr'er-;
beid en de minderheid evenredig verlegcn-<
woordigd zijn. Het partijbestuur is. na- -
dat liet in een vergadering na de con foren--
1io de functies verdeeld had. nis volgt sn-f
mengesteld: L. de Visser, voorzitter, A'ex
Wins, Tj. Seegers, secretarissen, B. van
Biel, A. de Vries. H. van der Glas. 2e
voorzitter, L. Lekvelt. Per fors, D. Schclker,
H. van Wel'zen. Volgens besluit van de
uitgebreide Executieve worden de partijbe
sturen van kleine secties, niet meer in een
politiek- en organisatorisch bureau ver
deeld. maar wordt een presidium uit het
partijbestuur benoemd. Dit presidium be
staat uit de Visser, Srogers. van Riel, de
Vries en Wins.
Als vertegenwoord'eer van de indoncsi-
scbo zusterpartij heeft Semaoen zitting in
liet partijbestuur, terwijl de vorlegenwooiM
diger van do Zaaier nog moei worden aan
gewezen.
Hot partijbestuur heeft benoemd tot ro-<
dacleuron van de Tribune A. Wins en Tl
van Riel. Na den terugkeer van Van
'l Reve uit de gevangenis zal het partijbe
stuur een eventuêcle nieuwe regeling tof
redaetiebureelo onder de oo"on zien.
De Huurcommissie te Amsterdam
Zeer onlangs hoert de regeering aan hel
gemeentebestuur van Amsterdam officieel
gevraagd, hoe het dacht over de cventucele
opheffing der huurcommissie te Amsler-t
dam.
Op deze vraag is, meldt het Hbld., na
mens het college van B. en W. met grooto
stelligheid geantwoord, dat de toestand van
do woningmarkt aldaar van dien aard 13,
dat van opheffing van die commissie voor
alsnog geen sprake* mag zijn.
Uit den Haagschen Gemeenteraad
Do Gemeenteraad van 's-Gravenhagó
heeft besloten dit jaar geen zakelijke be-
ddrijfsbelasting te heffen. De vermenigvuK
digingsfaclor is gesteld op 1.2 (v. j. 1.3).
KERKNSEUWS.
DE NIEUWE GENERAAL DER
PASSIONISTEN
Men seint aan het „Huisgezin" uil Ro
me dato 25 Mei:
De Hoogeerw. pater Leo Kerkels, een
Nederlander, is heden gekozen als gene
raal der Passionisten.
De nieuwe generaal werd in 1882 ge-
horen en vertoeft sedert 1907 te Rome, de
laatste 5 jaren als procurator van den ge
neraal
Do paters Passionisten bobben in ons
land twee kloosters, te Mook bij Nijmegen
en te Haastrecht bij Gouda.
To Mook is hel noviciaat gevestigd en
te Haastrecht het juvenaat voor Neder
land. - -
Sedert April 1924 vormen de Noder-
lamlsclio Passionisten oen zelfstandige
provinci
D»
rde der Passionwlen telt 125 kloos-
>rschillende landen
Xederland^clie K. -Kui len is
nvd de missie van Noord-Bul-
i,i r Mgr. Thcelcn, bisschop i3
tsiouh
