LeiÉciis Courant'
weede Blad
Maandag 25 Mei 1925
ET GEHEIM VAN DE ZEE.
n mrmsgasg—aH—
UIT DE PERS
DE GOUDEN STANDAARD.
■t beteekent eigenlijk de terugkeer van
land tot den gouden standaard? zal
reen in den laatsten tijd, naar aanloi-
van de desbetreffende mededeeling
tgd hebben.
De Nederlander wordt de
als volgt beantwoord:
den grond der zaak dit: dat de gul-
j?eer automatisch wordt gebonden aan
w goudwaarde.
aagt men, wat de goudwaarde van den
»n beteekent, dan leert men dit mis-
II n het best kennen uit het volgende,
stelle zich eens voor eon primitieve
tschappij, waarin geld onbekend is
aarin goederen en diensten in natura
>'g fikaar geruild worden.
spoedig komt in zulk een maatschap-
ie ehoefte aan een maatstaf ter bepa-
van de onderlinge waardeverhouding
;s [oederen en diensten.
d< eveel kippen wegen op tegen een
el d? Hoeveel pond rogge tegen een
2, lerij? Hoevee! pint melk tegen een
E8 arbeid?
>t ligt voor de hand, de waarde van dit
- te herleiden tot de waarde van een
dezer goederen, bijv. van een pond
p; dit laatste dus te gebruiken als
aa staf of „waardemeter" en bij het rail-
t« >er steeds te vragen, hoeveel pond
eenig goed of eenige dienst waard is.
„ld wordt dan steeds in rogge,
men kan daarbij nog een stapje verder
door gemakkelijk te hanteeren voor-
eAjes, bijv. papiertjes, in omloop te
gen, die ten allen tijde tegen een pond
e kunnen worden ingewisseld, en waar
ei men dus op eenvoudige wijze juist zoo
ponden kan uittellen als het te ont-
.en goed waard is.
één ding zal men echter moeten let-
x De waarde van goederen en diensten
1 randerlijk. Dit geldt óók van het goed,
i men als waardemeter kiest. Om on-
ige en schadelijke prijsfluctuaties te
komen, zal het dus zaak zijn, een goed
waardemeter te kiezen waarvan de
n rde zoo standvastig mogelijk is.
8' at nu in ons voorbeeld de rogge is,
i de beschaafde landen van vóór den
>g geweest het goud.
de uitruiling van goederen en dien-
werd berekend, hoeveel gram goud
IH goed en elke dienst waard was. Het
lji1 scheen wegens zijn betrekkelijke
rdevastheid als handelsartikel, hier-
•bet meest geschikt.
aar daar 't al even slecht gaat, elkaar
11 tdnrend met goud als met rogge te
igolcn, werd gebruik gemaakt van
'f teenheden, die een vastgestelde goud-
rde hadden en die dan ook ten allen
tegen de hoeveelheid goud, die zij ver-
nwoordigen, konden worden ingewis-
eulden bijv. de munteenheid van
land vertegenwoordigde een waar-
"j ïan 0.6048 gram goud. Een bankbiljet
f 100 was dns in te wisselen tegen
8 gram gomj. (Het gouden tientje be-
dan ook tmtelijk 6.048 gram goud),
e munteenheden van andere beschaaf-
landen. het pond sterling, de mark, de
ie, de dollar, zaten op soortgelijke wijze
aan het goud.
at wil dus zeggen, dat de munteenhe-
van a,l die landen, ook van het onze,
vooraf bepaalde goudwaarde hadden,
zij automatisch behielden, doordat zij
oogenblik konden worden ingewisseld
gnud-cruantum dat zij vertegenwoor
den of, wat op hetzelfde neerkomt, in
tenlandsche vorderingen op een gelijk
dguantum (d.w.z. buitenlandsch inwis-
iaar papier).
)e oorlog kwam en scheurde zooals
't uitgedrukt heeft „dit gouden ver-
rsnet uit elkaar".
)e uitvoer van het. goud werd door de
oog
het 1
Begecring verboden; de inwisselbaarheid
der bankbiljetten in goud verloor daardoor
haar beteekenis en hield op. De munteen
heden der verschillende landen werden m.
a w. losgemaakt van haar goudbasis en
moesten op eigen beenen staan.
„Dat dit velen harer zeer slecht bekomen
is, behoeft hier niet te worden herinnerd.
Feitelijk kan gezegd, dat op het vasteland
van Europa alleen Zweden en Nederland
de goudwaarde van hun munteenheid vrij
wel hebben gehandhaafd zonder den vroe-
geren ruggesteun van den gouden stan
daard in het eigen land en in de overige
landen, waarmede een geregeld ruilver
keer plaats had.
Dit laatste beteekent natuurlijk niet
bet zij terloops opgemerkt, dat de koop
kracht van den gulden niet gedaald is. Dit
hebben wij wel anders ondervonden. Doch
die daling vond haar oorzaak in de waar
devermindering van het grtid tegenover de
goederen. Deze laatste waardeverminde
ring trof uiteraard de koopkracht óók van
den gulden. Maar in zijn verhouding te
genover het goud heeft ons ruilmiddel, in
tegenstelling tot de meeste van zijn collega's
zich vrijwel staande gehouden."
Sedert enkele jaren, toen meer geregelde
toestanden in de wereld schenen terug te
keeren, is nu in verschillende landen de
vraag aan de orde, of het niet gewenscht
is tot den gouden standaard terug te koe
ren, d w.z. het uitvoerverbod van goud
op te heffen. (Men kan daarbij hetzij de
vóór-oorlogsche goudpariteit aannemen,
hetzij een ander*, zooals met name ln lan
den met sterk-gedaalde valuta het geval
zou moeten zijn).
De schrijver in de „Ned." wijst er, in
verband hiermee op, dat daarover moe-
ïïingsverschi! is ontstaan. Meer dan één
schrijver heeft namelijk het standpunt
ingenomen: „Terugkeer tot den gouden
standaard is heel mooi, maar niet een
zijdige terugkeer. Wanneer alle, of althans
een belangrijk deel der beschaafde landen,
daartoe in staat en geneigd zijn, zal het
oogenblik tot terugkeer zijn aangebroken.
Niet eerder."
En in Engeland is een principieele be
strijding van den terugkeer geleverd door
prof. Keynes, op grond, dat het goud sinds
1914 zijn waarde-vasthsid heeft verloren
en er weinig kans is, dat het die ooit te
rugkrijgt.
„Zooals men weet, heeft Keynes den
strijd in Engeland verloren en is men
thans ook daar te lande tot den gouden
standaard teruggekeerd.
Dat Nederland zich daarbij heeft aan
gesloten, zal hier te lande wel bij niemand
bestrijding vinden. Reeds eenigen tfjd gele
den werd door mr. Vissering, den presi
dent der NedeHandscke Bank, zonder te
genspraak verklaard dat de Nederland-
sche politiek ten opzichte van den gouden
standaard zich in hoofdzaak naar de En-
gelsche zou behooren te richten. Al is het
belangwekkend kennis te nemen van de
scherpzinnige argumenten die door een
man als Keynes in Engeland tegen den
maatregel zijn aangevoerd, en zal daarin
misschien op den duur ook wel iets waars
blijken te liggen voor onze beslissing
heeft dit alles niet veel beteekenis. Vast
staat, dat hoe» méér groote landen, en
vooral landen aie op financieel terrein den
toon aangeven, tot den gouden standaard
terugkeeren, des te geringer de op te wer
pen bezwaren in de praktijk zullen blijken
te wegen .Nu het Britsche Rijk met zijn
koloniën zich naast Amerika hebben be-
schaard, is de weg naar het goud in ieder
geval weer veiliger geworden, kan van
„eenzijdigon terugkeer" nauwelijks meer
sprake zijn, en moesten daarom voor ons
dubbel .wegen de voordeelen van moreelen
en psychologischen aard, die aan de af
sluiting van het bange tijdperk, dat in
Augustus 1914 geopend werd, ook in dit
opzicht verbonden zijn."
BIMH^WLAWD
R. K. KAMERCENTRALE. LEIDEN.
Politieko Landdag. Propaganda
geschriften.
Aan de besturen der aangesloten plaat
selijke kiesvereen'gingen is namens het
Bestuur van bovengenoemde Centrale de
volgende circulaire gericht:
Wij vestigen Uw aandacht op den Poli-
tieken Landdag, welke Zaterdag 20 Juni
a s., des middags te twee uur vanwege den
Algemeenen Bond van R. K. Rijkskie^
kring-organisaties te Utrecht gehouden
wordt in do grooto zaal van het Jaarbeurs
gebouw. Als spreker zal optreden de Wel-
Eerw. Pater Cassianus Hontzen O.F.M.
en ook de Kamerpresident Mr. Dr. D. A.
P. N. Kooien zal tot de vergadering het
woord richten.
De bedoeling van het Bondsbestuur is,
dat deze bijeenkomst er een zal wezen van
R. K. Kiezeressen en Kiezers uit het ge-
heele land, dus niet slechts van de afge
vaardigden ter 's morgens te houden alge-
meene vergadering en van de belangstel
lenden uit den omtrek, doch van leden van
zooveel mogelijk R K. Kfesvereenigingen
uit het gansche land
In dit rerbaiid wekken wij er toe op,
te zorgen dat van iedere kiesvereeniging
in onzen Kieskring minstens één afge
vaardigde ter vergadering zij, opdat ook
Leiden daar een goed figuur make onder
de andere kieskringen.
Toegangskaarten zijn gratis te bekomen
bij den Secretaris (Karnemelksloot 58) te
Gouda, die gaarne aan vele aanvragen za!
voldoen.
En nu onze propaganda..
Op ons aanbod van gratis circulaires
met propaganda ^lectuur hebben 33 kles-
veveenigingen geantwoord met het aan-
vrneren van flinke aantallen en wel die te:
Alkemade (Centrale), Bleiswijk, Bodo-
gravou. Boskoop. Gouda, Haastrecht, Hil-
legnrn. Katwijk a. d. Rijn, Leiden, Leider
dorp, Leidschendam, Lisse, Nieuwerkerk
a. d. IJsse', Nieuwkoop, Nieuwveen,
Noordwijk, Noordwijkerhout, Nootdorp,
Oegstgeest, Pijnakker. Reeuwijk, Rijns
burg, Schiebroek, Schoonhoven, Stomp-
wijk-Veenweg, Ter Aar, Veur, Voorscho
ten* Waddinxveon, Warmond, Wassenaar,
Zevenhoven en Zoeterwoude.
Aan alle aanvragen om circulaires zal
ten volle worden voldaan, doch onze geld
middelen lieten niet toe ook aldus te han
delen met de toegezegde brochures. Deze
worden toegezonden tot een derde deel van
het aantal circulaires, wat echter wel vol
doende mag worden geacht, wijl immers
de boekjes niet zoozeer bestemd zijn om
huis aan huis te worden bezorgd, maar
dienst moeten doen bij het huisbezoek en
ter verspreiding bij personen, die ze 't
meest noodig hebben.
Met de verzending zal zoo snel mogelijk
worden aangevangen.
Van 18 kiesvereeniglngon hebben we nog
geen opgaaf ontvangen en wel van die te:
Alphen a. d. Rijn, Bergschenhoek, Berkel
en Rodenrijs, Hazerswoude, Hilligersberg,
Koudekerk a. d. Rijn, Leimuiden-Rijnsa-
terwoude. Moordrecht, Noorden, Oudewa-
ter, Sassenheim, Stomp wijk, Voorburg,
Voorhout, Woerden, Woubrugge, Zoeter-
meer-Zegwaart en Zwammerdam.
Wij stellen de besturen dier vereenigin
gen intussohen in de gelegenheid, alsnog
hun aanvrage in te izenden. Niemand ver-
zuime dit toch, want de propaganda voor
de Kamerverkiezingen vraagt ons aller
ijverige medewerking.
DE LAND ARBEIDERS WET.
Het verkrijgen van een „plaatsje."
De verplichte bijdrage op 16
gesteld.
Verschenen Is thans de Memorie van
Antwoord van de Tweede Kamer ln zake
het wetsontwerp tot wijziging van de Land
arbeiderswet.
Ook na kennisneming van de bezwaren
in het voorloopig verslag tegen de betref
fende voorstellen geopperd, blijven de mi
nisters van Binnenlandsche Zaken, Land
bouw en van Financiën, van meening, dat
er aanleiding bestaat om de bepalingen der
Landarbeiderswet te herzien.
Wat betreft het ln eigendom verstrekken
van onroerend goed door middel van de
Landarbeiderswet, wordt opgemerkt, dat
hiertoe niet is overgegaan, dan nadat uit
het ondrzoek door de Staatscommissie voor
den landbouw overduidelijk was gebleken,
dat in de kringen van belanghebbenden al
gemeen de eigendom als rechtsvorm het
meest werd gewenscht
De practijk heeft tot heden, zoo wordt
gezegd, deze verwachtingen niet gelogen
straft.
De kennisneming van de bezwaren,
welke zeer vele leden hadden tegen een
verhooging van de verplichte bijdrage tot
20 nCt. van de kosleD van ..een plaatsje"
heeft den minister aanleiding gegeven, te
overwegen, of niet een middenweg te vin
don ware tusschen het oorspronkelijke
voorstel en de thans bestaande regeling.
Zij hebben gemeend goed te doen om in
het algemeen een verhooging van de bij-
drogen voor te stellen, doch uitzondering
in bijzondere gevallen toe te laten. Als
norm is vastgesteld een bijdrage van 15
pCt. van de koopsom van het plaatsje, ter
wijl in gevallen, waarin de landarbeider
kan aantoonen, dat hij niet bemiddeld ge
noeg is, om dat bedrag op te brengen, en
waarin het plaatsje, ook bij toekenning
van een voorschot, van tot 90 pCt. van den
kostprijs, een voldoend onderpand biedt,
met een bijdrage van 10 pCt. kan worden
genoegen genomen.
Ook ten aanzien van de voorgestelde
verandering in de bepaling van de rente
voet, hebben de ministers, na overweging
van de daartegen ingebrachte bezwaren
getracht, een middenweg te vinden.
Het denkbeeld van oen wisselenden
rentevoet is daarbij losgelaten. Aan den
bestaanden rentevoet van 4 pCt. kon eoh-
ter niet worden vastgehouden, zoodat thans
een geringe verhooging, n.m. tot 4Yt pCt.
wordt voorgesteld. De ministers hebben
zich daarbij laten leiden door de gedachte,
dat het renteverlies, hetwelk ook bij deze
rente door het Rük wordt geleden, mag
worden verantwoord met een beroep op 't
algemeen belang, gelegen in de verschaf
fing van onroerend goed aan landarbei
ders.
Naar aanleiding van de voorstellen tot
verruiming in stede van beperking der be
palingen van de Landarbeiderswet, door
eenige leden gedaan, wordt o.m. opge
merkt, dat het karakter van „arbeider",
thans uitgedrukt door de woorden „in
loondienst" niet losgelaten kan worden,
zonder de wettelijke regeling, welke na uit
voerig onderzoek ln haar werking is be
perkt, tot die personen, wier bijzondere
maatschappelijke positie hen aanspraak
deed maken op hulp van overheidswege,
geweld aan te doen.
Voorts merken de ministers nog op, dat
do Landarbeiderswet niet ten doel heeft
het verleenen van steun aan kleine boeren
en hen, die dit willen worden, doch ver
sterking van de economische positie van
den landarbeider. De verwezenlijking van
dit doel kan geschieden met inachtneming
van het belang van een goede bebouwing
van den bodem. Bezwaar meenen de minis
ters te moeten maken, tegen de uitspraak
van sommie^ leden, dat de wet uitsluitend
ten doel heeft het bevorderen van het be
houd van voldoende arbeidskrachten op
het nlatteland.
Een verhooging van de leeftijdsgrens van
50 jaar, zooals door sommige leden werd
bepleit, achten de ministers niet wonsche-
lijk, gezien de geringe kans, dat de land
arbeider van ouderen leeftijd van de voor
deelen van het plaatsje ln vollen omvang
nog kan genieten. (Behoudens vervroegde
aflossing is dit eerst na 30 jaar bet geval.)
Letteren en Kunst
J. H. Wijsmuller t.
Te Amsterdam is overleden de schilder
Jan Hildebrand Wijsmuller, die 13 Fe
bruari j.l. nog gehuldigd ia ter gelegen
heid van zijn verjaardag.
Wijsmuller werd in 1855 te Amsterdam
geboren. Hij schilderde landschappon en
stadsgezichten en werkte te Brussel, den
Haag, Amsterdam en 's zomers ook in
Blaricum. Verschillende van zijn werken
hangen in musea ln ons land en het bui
tenland, o.a. in het museum Mesdag, het
Rijksmuseum, Teylers Stichting en in de
verzameling van de Koningin
LAMP- EN TUINBOUW
Het mond- en klauwzeer In Zweden.
In een half Jaar 0.7 van den
veestapel gestorven.
Blijkens uit Zweden ontvangen tele
grammen is gedurende de zes maanden
van November tot April 0.7 van den
Zweedschen veestapel aan mond- en klauw
zeer gestorven.
(Volgens de veetelling van 1 Juni 1919
bestond de Zweedsche veestapel uit 2*
millioen stuks rundvee, li millioen srha-
ÜIT DK RADIO-WERELD
Wat er vanavond le hooren.ie
Ö.2Ó uur Hamburg 395 M. Conoert
5.S0 Hilversum 1050 M. Vóór-avond
concert. 1. Morohe russe (Gan-
it c). 2. Ouverture „Fledermaus'*
(Strauss). 8. Mon rève (Wald-
teufel). 4. La fill® de Mad. An*
got (Lecoo). 6. Adelaide (Beet
hoven). Van 67 uur Kinder
uurtje.
5.85 Eiffeltoren 2600 M. Concert.
5.50 München 485 M. Concert
0.50 Miinohen 485 M. Concert.
6.55 Alle Britsohe stations: Rede
ran den eersten minister Bald
win.
7.20 Hamburg 395 M Liederen-
avond.
7 20 Londen 3C5 >1. en Chelmsford
1600 M. „Back to 1913."
Marsh „The Middy" („The
Marriage Market", Jaoobi).
.\Daballa Qoo Goo" („Oh, Oh,
Lelphlne", Caryll) „In Bond
Stroet" („The Girl on the Film"
Slrmay). Selection, „The Pink
l ady" (Caryll). „Steady, Fred-
<iy" („The Girl on the Film",
Sirmay). „When I Was Lit
tle Lass" („The Danoing Mis
tress", Monckton). „Yea. I
Think So" Selection, „Oh. Oh,
Delphlne" (Caryll). „Posing
for Venus" („Oh, Oh, Pelphi-
ne"). „I Don 't Believe in Fai
ries Now" („The Marriage
Market"). Selection, „The Dan
cing Mistress". „Hide and
Seek" („The Pink Lady", Ca
ryll). „Fly Away, Jack" (..The
Dancing Mistress"). „The Vi
car of Mirth". Selection „The
Girl on thp Film".
7.20 Birmingham 475 M Muziek ea
tooneel.
7.20 Manchester 875 M Militaire
muziek.
7.20 Newcastle 400 kt. Concert.
7.85 Bournemouth 385 M. Concert.
7.85 Brussel 265 M. Fragmenten uit'
„Grand Mogol", operette.
7.50 Berlijn 500 M. Gedichten van
Fontane.
7.50 Munster 410 M. Concert.
7.50 Rome 425 M. Nieuws en con
cert.
8 05 Radio-Paris 1750 M. „Les Vio-
loneux" en „Les deux sveu-
gles", operetten van Offenbach.
9.A'dam 1050 M. Concert van de
Een rad' ff" spelers.
Een merkwaardig staaltje van radio-
omroep werd onlangs in Zuid-Afrika ver
toond. Een violist, 40 mijl verwijderd van
het radio-omroep-station te Johannesburg,
werd per telefoonlijn verbonden met hot
omroepstation waar de piano h 1 'ing
aan de overgebrachte vioolmuziek toege
voegd werd en de muziek zoodoeudo com
pleet aan den omroep-'/onder werd overge
geven. De luisteraars b. merkten niets ïan
deze gescheiden opstelling van de rausl-
ceerenden. terwijl deren in oen paar hoofd
telefoons verbonden aan een klein, ont-
vang-inrichting, eikaars stvI M"" hoo-
ren en begeleiden.
Naar de „Wireless-World" 'ecloelt,
zal binnenkort een dergelijke proef geno
men worden met een trio, waarvan bijv. de
piano in Johannisburg, de cello in Durban
en de violist in Knapstad zal zijn. Met be
langstelling wordt do uitslag van dit expe
riment. dat nieuwe banen voor den radio*
omroep ope. t. fneiumi i lezler
pen, Tc''pn "T.nrA varken*,
zoodat het verlies, afgaande op deze cij
fers, gemiddeld zou bedragen: 18.000 run
deren, 10.000 schapen, 1000 geiten en
6000 varkens, te zanien dus 3400 beesten)
Veiling te H i 11 e g o m op 23 Mei vaa
Hyacinthen, onder directie van de Coöp.
Veilingvereeniging voor Bloembollenkweo-
kers H. B G. te Lisse.
Gewas vrij goed Veel bel in Ui" oil
groote kooplust. Voor Gertrude wenl op
een moment 150 por bed besteed
De opbrengst der voiling was pi.rn.
FEUILLETON.
door ANURó SAVIQNON
Geautoriseerde vertaling
(Nadruk verboden)
Toen begon ik de reden te begrijpen,
de geheimzinnige bekoring van de zee,
zelfs haar meest ongevoelige en bru
iste dienaren tot haar betooverde sla^
maakt. Een groote rust was gevolgd op
"t oorverdoovend lawaai van eenige ml-
''en geleden. De bemanning lag uit te
slon op de voorsteven, terwijl Mengham
aatte met Galais en m'n oom, die aan
t roer stond. Hier en daar droef boven
1 water nog een lichte damp; elders dook
n op, of ontwaarde men de rook-
U|m van oen stoomschip. Van tijd tot tijd
^m een sterke golf, die van mijlen ver
ek te komen, met een rustig geruisoh
grollen en ging zich begraven in de rot-s-
M Van kust. Terwijl we zoo voorb-f
aden wees een matroos met z'n arm een
.5?nd voorwerp aan en daarna nog vor-
dtend?. andere. Alle hoofden wendden
5 naar do aangewezen richting, ook
Ingham had het gezien. De oude zee-
mor wisselde mot m'n oom een bliik
riri gedachte flikkerde aan wat in
jmg. Corson, die een beetje terzijde
i, S^s'aan, kwam naderbij.
ir£?u me niks verwonderen, verklaarde
^00, als daar ginds één dezer dagen
eurd was De mist is bij Penn alle
machtig dik geweest, en 't schijnt dat men
gisterenavond een boot den heelen nacht
heeft liooren fluiten.
Zouden we 't wagen? vroeg m'n oom
Mij goed, zei Mengham. Allo! als de
bliksem, twee man hier, commandeerde
hij. Jij Higant en verder Guillon.... en
geen grappen onderweg.
Ik had er heel wat voor gegeven wan
neer ik met die twee in de sloop had mo
gen springen. Zouden ze de eerste zijn,
om getuigen te wezen van de ramp, die
daar had plaats gehad? Het nieuws er
van zou zioh later langs de kust versprei
den, wanneer men hier en daar een lijk
vond aangespoeld tegen de pieren, als
stomme getuigen van een treurspel,, dat
in een mistigen nacht was afgespeeld. In
derdaad dreven eenige verspreide voor
werpen op het water. Maar het geluk was
niet met ons; men rapporteerde alleen
twee kisten, waarcan de eene leege fles-
schen bevatte, en de andere gepekeld
vleesch. En daar Mengham van oordeel
was, dat men al tijd genoeg vermorst had,
zeilden we om Kaap Quessant heen om
weldra op een kabellengte van Roc-Hir
aan te komen. Het ankeren was op die
plaats vrij moeilijk: we waren nog in het
ruime sop en de diepte was er aanzienlijk
Nochtans, toen het anker gegrepen had,
legde Mengham aan Calais uit, dat hij
z'n schip juist kruiselings gebracht had,
boven het wrak van de Siamees, 'n stoom-
soblp v. 1500 ton en dat de kiel van de
„Zeemeeuw" zich vrijwel bevond op de
hoogte van de machinekamer. -
Het is acht jaar geleden, vervolgde
hij, dat ik hier voor 't eerst gewerkt heb,
een paar maanden na de schipbreuk. In
een paar dagen tijds heb ik er 80 schuitjes
tin uitgehaald en voor tien duizend franc
aan Indisch noten-wortelhout. 2 jaar later
de machine, en bronzen slaven. De om
standigheden hebben me later verhinderd
hier nog eens terug te komen, maar 't zou
me zeer verwonderen wanneer ik me een
duimbreed vergist had in de plaatsbepa
ling. En uit z'n portefeuille haalde hij een
schets die hij vroeger geteekend had en
die de ligging van Jiet schip voorstelde,
met een aanduiding van de lading; hier
tin en brons, daar kostbare houtsoorten
en wat verder koopmansgoederen, die door
het water bedorven waren; balen katoen,
zijden stoffen, kisten met thee en spece
rijen en zakken rijst.
Je zal zien, zei Calais, tegen mij, ter
wijl hij mij met den elleboog aanstootte,
dat wij er pal bovenop zitten. En werke
lijk: de eerste de beste duiker, die naar
beneden was gegaan, overtuigde ons van
de nauwkeurigheid van de berokening van
Mengham. Binnen 'n kwartier na z'n afda
ling in zee, vroeg Gorsen door vijf rukken
aan de lijn, waardoor wij met hem in ver
binding bloven, om 'n hijschtouw, waar
aan hij weldra een schuitje tin bevestigd
had. De dag begon dus goed; op het eer
ste volgden vijftien andere schuitjes,
ieder ter waarde van 120 franc.
Maar bij z'n tweede onderduiking
stuurde Corsen ons achtereenvolgens drie
tonnen met ijzerwerk, waarvoor wij de
windas moesten gebruiken. En daarna
kregen we nog een anker, 'n hijschma-
chine die van de brug van het wrak was
losgemaakt, met z'n rade'rkast, z'n cylin
ders en z'n heel© takflage, en ten slotte
kwam nog een gedeelte van het verdek
naar boven, wat een iieele moeilijke ope
ratie was, vanwege do lengte.
Wanneer een stuk van groote afmeting
op hot punt stond boven water te komen,
trachtte men te radon wat het wel mocht
zijn. Een zeker gejuich vergezelde altijd
z'n verschijnen. De plcntersten lieten niet
na zich af te vragen of de haken en ket
tingen sterk genoeg zouden zijn om bet
ontzaglijke gewicht te houden.
Opgepast, schreeuwde Mengham,
daar komt een zwaar stuk en hij liep van
het eene einde van de „Zeemeeuw" naar
het andere, terwijl hij elke onderdeel van
de werkzaamheden aanwees, de inspan
ning van de manschappen regelde, z'n be
velen liet donderen, en goedkeuringen uit
deelde. En toen het gevaarte, waarvan de
enorme afmetingen ons het uitzicht be
lemmerde, zweefde boven onze boot, die
er geheel door in schaduw kwam en over
stroomd werd met water, kon niemand
nalaten er even aan te denken dat een
breuk van een kabel of een verkeerd uit
gevoerde beweging voldoende zou zijn, om
ons allen onder zijn gewicht te verplette
ren. Vandaar een verdubbelde inspanning,
de gespannen aandacht van een ieder en
soms die indrukwekkende stilte, waarin
men alleen het gezuig van do luchtpomp
hoorde, 't geknars van de poelies en het
eentonige getik van de pallen van do
windas.
In 't vuur van den arbeid maakte een
geweldige wedijvor zich van ieder mees
ter, maar altijd beheerschte de stem van
den gezagvoerder de samenwerking der
verschillende krachten. Af en toe in geest
drift over een geslaagde manoeuvre,
maakt" iiii lui >.v.ev-i'de ^eyaniie 'U
complimentje over z'n handelbaarheid:
„je bent toch een goed beest", „je gedraagt
je fatsoenlijk". Maar daarentegen zagen
we ook dikwijls z'n gezicht versomberen
van woede en schold hij het uit.
Zweotend van vermoeienis, kwalijk rie
kend van zeewater en modder en mof
rauwe stem, de inspanning van z'n man<
nen aanwakkerende, ijsbeerde hij op ea
neer, riep nu eens „bravo", deelde dan
weer standjes uit op z'n strenge en sar
castische manier, nu eens vermetel en
dan weer voorzichtig.
Heel dikwijls hielp hij zelf ook een
handje mee. En riep dan op een onderda-
nigen of vriendschappelijken toon, de
hulp ln van het ijzer, liet hout, de kettin
gen, die hij aansprak als waren het leven
de wezens, die hij vroeg om het tenminste
nog een oogenblikje uit te houden met een
hardnekkigen weerstand.
Nu eens brulde hij van woede, dan weef
sprak hij op een klagenden toon.
Ik heb hom bij 'n gebroken takel zien
huilen zooals je huilt bij 't verlies van een
vriend.
En altijd was hij in 't hoetat van don
arbeid onder do bedreiging van de gewel
dige brokstukken die boven z'n hoof£
zwoefden, blootgesteld aan de breuk vaa
een takel, lachend, pochend en vloekend.
Zoozeer, dat iedereen van de ijverigste toi
de luiste zich lieten meesleepen door zijn
voorbeeld van activiteit en hun best deden
zijn voorbeeld na te volgen, terwijl de
meest bekvvaamsten hun bewondering
voor den oude^j man niet onder stoelen of
banken staken.
(Wordt vervolgd*
