16e Jaargang. MAANDAG 11 MEI 1925 No, 4941 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN 3)e£*2idóelve(Bou/&Mi£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling >r Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. dco per pose f 2.93 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver ghaar tegen betaKng van 50 ct. per kwartaal, bij voor- etaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd dagsblad 9 zt. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gawona advorlentiön 30 cent per rsgel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het - dubbele van het tariof berekend. s Kleine advert.nliön, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen wmden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. I nummer bestaat uit twee aden. Over politieke partijen. )r gebeuren onder de Katholieken, met do wanneer zij te zamen zijn in poli- li verband, wel eens dingen, die niet llioliek zijn. r vallen wel eens onderlinge bejege nen op (e merken, welko nu juist niet 'zijn, dat ze de aandacht trekken door groot© mate van broederlijkheid. )at moeten wij erkennen. Het te ont- nen, zou op de eerste plaats nadeelig voor onszelf: wie zijn fouten niet in maakt ook allerminst kans deze te beleren. tra ar, als wij dat eerst hebben toegege- on er o n s z e 1 f een verwijt van heb- gemaakt, mogen wij wel constateeren, andere partijen ons in dit opzicht 3 te verwijten hebben )o Katholieke Staatspartij mag, on- ïks de door eigen leden op liaar uitge- ende critiek, velen nog ten voorbeeld teldl 5n speciaal als wij de broederlijkheid -,ien bij do socialistische partijen, die tc broederlijkheid in de vlag schrijven en speciaal als wij daar de „democra- gadeslaan, dan lijken in de Katho- ;e partij alle onderlinge ruzietjes in rgelijking daarbij een gezegende eens- dudheid. en dan staat de democratische •ichting onzer partij, wat betreft keuze ii bestuurders en candidaten in verte- nvoordigende lichamen, vooraan! ij overdrijven geen speldeknop; men ;e in dit nummer maar 'ns liet verslag n de Communistische Partij! it in de Katholieke Staatspartij, o p cli zelf beschouwd, verbeteringen nnen worden aangebracht, wij erkennen Maar dat de Katholieke Staatspartij, verhouding tot andere par- ,en, een indruk van minderwaardig- id onder eenigerlei opzicht zou maken, I kan niemand beweren; het tegendeel veeleer waarl BUSTE^LAND De Veiligheidskwestie. De ontruiming der Kcuisclie zone, el FransChe en hot BritSche standpunt. |Hot groote verschilpunt in de .Fransche Engelsche opvattingen omtrent de tot uitsohland te richten nota was, dat. de igelsche regeering een bepaalden datum lor de ontruiming van de Keulsche zone tarin wilde zetten, namelijk 15 Angus- terwijl de Fransche die intruiming ilile laten afhangen van liet voldoen aan verplichtingen. Werd dezer dagen bericht, dat Briand ?n compromis-voorstel zou doen, waarin ij deze Fransche eisch zou laten verval- n, thans meldt „Havas" het volgende: Volgens de „Petit Parisien" zouden rankrijk en Engeland het er over eens ju geworden," dat geen vaste datum voor ontruiming der Keulsche zone moet orden vastgesteld. De ontruiming zal Ion (s hebben, zoodra Duitschland de ont- aneningsclausules van het vredesverdra; il zijn nagekomen. De weinige meeningsvcrschillcn, welke og (ussclien Parijs en Londen bestaan, ïtreffen' de belangrijkheid, den omvang n de omschrijving van de tekortkomm en. waaraan Duitschland een einde zal loeten maken, .voordat de ontruiming mo .'lijk zal zijn. België. Het Belgische kabinet. Een onderhoud met V ander vijvere. Vandevijvere, die zooals men weet de fuming van een kabinet op zich heeft ge- omen, heeft in het onderhoud, dat hij ■atpi-dagnamiddag een aantal journalis- en heeft toegestaan, zijn bedoelingen uit- engezet: „Mijn plannen" zoo zeide hij „zijn zeer eenvoudig. Ik wil geen groe- encoalitie, slechts een regeering, waarbij 11e partij-politiek uitgesloten is. Ik zal nij bepalen tot de nationale en sociale roblemen, waarvoor het land zich ge kaatst ziet. Ik zal in mijn kabinet alle alholieko ministers opnemen, die deel lil maakten van het kabinet-Theunis en ik al de liberale ministers, die geweigerd icbben zitting in mijn ministerie te nemen vervangen door niet-parlementaire per- loonlijkkeden. Het zou voorbarig zijn, 'eeds nu de namen van do ministers te looiiien. Ik geloof, dat mijn kabinet Dins dagavond geconstitueerd zal zijn". Het is zeker, datr Vandevvijvere de por- efeullle van Buitenlandscho Zaken op zich jal nomen; die van Wetenschappen en kunsten zal worden toegewezen aan den beer Wodan, secretaris-generaal van het ministerie van Etonomische Aangelegen- -ken en professor aan de universiteit van Brussel. Het ministerie van Defensie zal komen onder generaal Kestens of gene raal Hellebout. Do portefeuille van Finan ciën zal naar alle waarschijnlijkheid op gedragen worden aan den heer Janssen, directeur van do Banque Nationale. De heer- Janssen heeft deel uitgemaakt van de Volkcnbondscommissie, welke zich met het financieel herstel van Oostcnrük heeft bezig gehouden. Duitschland. riindenburgs ontvangst te Berlijn. Het program van heden. Vanavond arriveert rijkspresident Hin denburg te Berlijn. Het programma van de ontvangst is tot in alle finesses gere geld. Om bij zessen arriveert de trein met den salonwagen van den rijkspresident aan het station Heerstrasse en zal Hin denburg op het perron door den rijkskan selier, den minister van binnennlandsche zaken, dep pol Diepresident van Berlijn en twee staats-secretarissen worden wolkom geheeten. In vier auto's gaat het kleine gezelschap, geëscorteerd door 20 politie agenten op motorrijwielen naar de Bran denburger Tor, waar de agenten op motor rijwielen worden vervangen door 40 man bereden politie, die den rijkspresidënt in draf naar het paleis van den rijkskanse lier zullen begeleiden. Langs beide zijden van den eenige kilometers laugen weg zullen zich leden van een 100 vcreenigin- gen en rechtsche organisaties, waaronder de Stahlhelm, de Jungdoutschen Orden,' de Bismarck Bund, De Vikinger, de Bis marck Jugend, de Frontbann enz, voorts sport- en turnvereenigingen, studenten corporaties, verschillende officiersbonden, vaderlandsche vereenigingen enz. alles te zamen een goede 180.000 man, in vier ge lederen opstellen, met vaandels, vlaggen en muziek. Het behoeft geen betoog, dat de rijks president hier alleen de oude rijkskleuren zwart-wit-roodc te zien zal krijgen, daar de repuhlikeinsche organisatie „Rijksba nier zwart-vood-goud" cnie republikein- sche sludenlencprporaties ypmcis hebben geweigerd aan deze huldehelooging voor Hindenburg deel te nemen. Als de auto met den rijkspresident voor bijkomt, spelen alle muziekkorpsen den Fridericus Rex-marsch. Evenals in de dagen, onraiddclijk aan de presidentsverkiezing voorafgaande, wekken ook thans de bladen van rechts weer hun lezers op, de zwarl-wit-roode vlag uit te stoken. De democratische par tij roept ook al haar leden op den rijks- president te (oonen, hoe groot de aanhang van do republiek is, door overal de nieu we rijksvlag lïit te steken. De rijksregeering heeft bepaald, dat op den dag van Hindenburgs beëedigiug, morgen, allo openbare gehouwen in liet geheclo Rijk zullen vlaggen. Onregelmatigheden bij de verkiezinq. De justitie in de zaak gemengd. De Duitsche sociaal-democraten hebben een bezwaarschrift ingediend tegen de keuzo van rijkspresident Hindenburg, daar er bij de verkiezingen onregelmatigheden zouden hSbben plaats gehad. De commis sie voor controle heeft dit bezwaarschrift verworpen, omdat deze onregelmatigheden, ook al zouden zij werkelijk geschied zijn, toch geen verandering in de keuze zouden brengen. Desniettemin beeft de commissie een aantal door de sociaal-democraten aange voerde gevallen van beïnvloeding van kie zers en dergelijke zoo ernstig geacht, dat zij ze ter kennis van de „Staatsanwalt- seliaft" heeft gebracht, met het verzoek een nader onderzoek naar de gegrondheid van deze klachten in te stellen. De vertrouwensmotie voor Braun. Haar intrinsieke heteckeni De Vrijdag gehouden stemming in den Pruisischen Landdag heeft de politieke si tuatie in Pruisen en in het Rijk geenszins verhelderd. Zooals hekend, werd de motie van wan trouwen tegen den socialistische minister president met geringe meerderheid verwor pen. Deze meerderheid zou nog kleiner zijn geweest, indien een aantal leden van de Volkspartij zich niet van stemming had onthouden. Het is duidelijk, dat de Volkspartij niet gewild heeft, dat het kabinet-Braim ten val werd gebracht. Dit feit trekt de aandacht van do geheele Berlijnsche pers. Men ziet er in een eerste consequentie van Hindën- burg's verkiezing tot president. Zooals men weet, werd Hindenburg tegen dr. Sfvese- mann'is advies candidaat gesteld en Hin denburg's overwinning bnlcekent, dat de leiding bij do rechterzijde van de Volks partij in handen der Duilsch-Natioualen is overgegaan. Hindenburg weigert, mol zijn partij een bijwagen van do Duitseh-Nalio- nalen 1e worden en zoolef daarom loenade ring tot hot Centrum. Het Centrum wil evenmin nieuwe verkiezingen in Pruisen, die het opnieuw zouden dwingen. mot do sociaal-domoi ralische partij hand in hand te gaan. Blijkbaar is in Pruisen oen com promis in voorbereiding, dat zal leiden, hetzij tot de oudo „groote Coalitie", waar in de Volkspartij, hot Gentrum, do Demo craten en do Socialisten vertegenwoordigd waren, lielzij tot do arbeidsgemeenschap van dr. Marx, die zich uitstrekt van de Duitsch-Nationalon lot de socialisten. Met het oog op do houding der Du:tsch-Nat:o- na1© Partii is de laatstgenoemde oploss:ng we: ni g waarsol i i n! ij Ir. Voorloop;g z;jn ivcuwe verkiezingen in Pruisen van do haan. Ponhner niet vermoord. De geruchten, dat do voormalir'o Beier- selie politie-nresidenl Poeh nor, .die. gelijk men weet, bij oen aulomohielongeluk om het Wen is gekomen, vermoord zou ziin. thans uitdrukkeliii- - -'--nro- Frankrijk. De nemeentere"J«"erkie- «i. De horstemmingen. Gister hebben de herstemmingen voor de Fransche gemeenteraden plaats gehad. Volgens de om 1.30 bekende uitslagen, boekt het linksche Cartel een kleine winst. Het schijnt dat de communisten O'"1 de can didaten van liet Cartel gestemd hebben. De Jcar.ne d,Arc-vierieg te Parijs. Een rustig verloop. Parijs was gisteren in feestdos for eere van Jeanne d'Arc. In de parken en straten waren hot. blauw-on-wit-kWiren met het rood van de republiek vereenigd. De plechtigheden ziin volger^ het tradt- tioneelo programma der laa,(J,n "-ren ver- loopeu. De eenige afwijking was, dat een zeer sterke politiemacht op de heen was, zoowel rondom de Place de Bivoli als rondom de Place do St.-Auenst'n Fr hoeft zich geen enkel ernstig incident voorge daan, hoewel dit wel eenige malen gedreigd heeft. Bulgarije. De politieke onrust. Weer een organisatie ontdekt. Drie Russische communisten, wier na^- men nog niet gepubliceerd zijn, zijn Ir j het overschrijden van do grens gearresteerd. De autoriteiten hebben te Wralza een uit 72 leden bestaande communistische samen zweringsorganisatie ontdekt. Volgens een bericht van hot dagblad „Sora"*is de advocaat Dimiter Geörgief, de leider van (le cömmuivslische samonzwe- ringsorganisaties in Zuid-Bulgarijc, bij een poging om hem te arresteeron door do politie doodgeschoten, daar hij go wapenden tegenstand bood. Roemenië. De Kie ne Entente confereert. Een nieuw garantie-protocol. De conferentie der Kleine Entente, welke Zaterdag te Boekarest is geopend en om vat de ministers van huitenlandsche zaken van TsjecTio-Slowakije, Joego-Sbivië en Roemenië, heeft besloten een nieuw pro tocol van garanties uit to werken ter ver vanging» van het protocol van Geneve, dat door de Britsche regeering verworpen is Tevens besloot de conferentie geen enko'e vergrooting van de militaire macht in Bul garije toe te staan dan strikt noodzakelijk is. Het verzoek van Sofia om de vorming van een -geregeld leger toe te staan werd dus verworpen. Polen. Communistische aanslagen. In het WoUiyniscliG stadje Klewan bij Loesk is Vrijdag een groote brand uitge broken, waardoor volgens de laatste be richten het grootste gedeelte van genoemde plaats is verwoest Ook een groote houtza gerij, dicht bij Klewan gelogen, is een prooi der vlammen geworden. Men zou hier, naar verluidt, weer met oen cominu nislisrhon aanslag te doen hebben groote le^er verzameld heeft te Darbon- karritsj en een tweede legermacht verza melt bij Riomarlin. Hij bereidt een offen sief voor. Uit Tëloean wordt gemeld, dat twee schepen ladingen graan en oorlogsmate riaal gelost hebben voor do Riffs. BINNENLAND Marokko. De strijd iegen do Moorcn. Een groot Fransch offensief. Maarschalk Lvautey bereidt een groot offensief voor om de Riffs, die op Fransch gebied zijn binnengedrongen, te verdrijven. Gemeld wordt, dat nóg twee regimenten en batterijen zware artillerie dezer dagen naar Marokko zullen worden gezonden. Nadere bijzonderheden. De „Daily Telegraph" meldt uit Tnuger: De situatie op het. front van Oewergha ds. naar gemeld wordt, Tiislig. Do Fransclien consolideoren hun politic welke zij gewon nen hebben. Een groote vijandelijke krijgs macht viel Freydenburgs leger aan. bezette de hoogten bij Tanoelat en sloeg de tegen aanvallen na een verbitterd gevecht af. Gemold wordt uit de Spaansche zone, dat Ahd-el-Krim's luitenant Khiriron oen zeer De militaire pensioenwetten. Op 1 Juli a. s. inwerkingtred! ng Aan de Mem. van Antwoord aan de Tweede Ivamor betreffende de wetsont werpen lot wijziging der Militaire pen sioenwetten ontleenen wij het volgende: Voor wat betreft do vraag, welke plan nen er bij do Rcgooring thans, en bij aan neming van het aanhangige ontwerp tot wijziging der Dienstplichtwet, inzake de afvloeiing bestaan, wordt medegedeeld,dat er geen plannen bestaan voor een massa ontslag. Worden do voorstellen, betreffen de het voorocjfenings-insliluut aangeno men, dan zal het daarbij werkzaam zijnde beroepspersoneel, dat geleidelijk overcom pleet mocht komen, in het gewone verloop worden open omen. Een spoedige regeling van de rechtspo sitie voor de militairen van de Landmacht kan nog niet in uitzicht worden gesteld. De door eenige leden uitgesproken wen- schelijkheid. om hij aanvaarding van liet voorstel tot de invoering van het uitge steld pensioen, als tegenwicht de leeftijds grens, genoemd in art. 2 sub 4A, te stol len op ten hoogste 45 jaar, kan niet wor den beaamd. Het komt do Regeering niet geraden voor, om de bepalingen, betreffende vast stelling van den pensioengrondslag voor de militairen op dezelfde wijze lo regelen, als voor de burgolijko ambtenaren is go- schied. Het voorstel tot schrapping van art. 15 dor Pensibenwet voor de landmacht, wordt teruggenomen. De vrijgevigheid van hel fl.mnahrjiliiiiJJ/lo c(oIca] Inv hair-nan- sionneermg Kan niet worden ge hand haal u De datum van inwerkingtreding der wijzigingen is nader bepaald op 1 Julia.s. Dit geldt .ook voor de Pensioenwet voor de zeemacht en de militaire weduwemvct 1922. Het vooroefeningsstelsel. De bezuiniging in elk geval van beteek'enis. In een nota, naar aanleiding van het verslag der Tweede Kamer over het wets ontwerp tot wijziging van de Dienstplicht wet, antwoordt de minister van Oorlog- nader op eenige in dat verslag gestelde vragen. Hij geeft toe, dat het onder het nieuwe stelsel der vooroefeningen zal kunnen voorkomen, dat in een bepaald jaar, in een bepaalde plaats of streek, door gerin gd aanmelding, geen klasse kan worden gevormd. Volgens het geldende stelsel is dit echter ook hot geval, en, dat thans de mogelijkheden daarop grooter zouden zijn kan z.i. niet op goeden grond worden beweerd. De te verkrijgen bezuiniging kan niet worden geraamd, daar er geen basis voor eenige schatting aanwezig is: niettemin kan worden gezdgd. dat de bezuiniging van beleekenis zal zijn. Uit het loodgietersbedrijf. Het collectief contract. Hel collectief contract in het loodgie tersbedrijf met de verschillende melaal- bewerkersbonden in do le klas gemeenten n.l. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Haarlem, is wederom met 1 jaar verlengd en wel tot 1 Mei 1926. Communistisch Congres Zaterdag is te Amsterdam het Zondag voortgezette Communistisch Congres door den heer D. Wijnkoop geopend. Aan de orde werd dadelijk gesteld de bo noeming van het presidium. Rotterdam stelt voor te benoemen de heeren Wijnkoop en do Visser. Amster dam stelt voor ook le benoemen van der Glas. Met handen opsteken werd besloten tot i het tweeledig presidium. Gekozen werden de heeren Wijnkoop en do Visser. Aan de orde komen daarna de verhandelingen omtrent de Hollandsche partijkwestie in Moskou. Nadat drie kwartier is gediscussieerd over de orde, deelt de voorzitter mee, dat Sneevliet tot dit congres was genoodigd, omdat hij een groot aandeel heeft gehad in tie werkzaamheden van de zoogenaam de minderheid. Deze hoeft de uitnoodiglng geweigerd, omdat de partijgenooten Bouw man en Brandsteeder niet werden uifge- noodigd. Het woord is vervolgens aan den heer Wijnkoop, die mededeelt, in Moskou h standpunt van do partij uiteengezet hebben. De verschillen in de Hullandsche partij liggen in de vakvereenigingskw ties. Lu vcL> -ajiJ.iv huiden is de vak HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND In de kwestie van do ontruiming der Keulsche zone schijnt het Fransche stand punt gezegevierd te hebben Vandaag wordt Hindenburg te Berlijn! ontvangen. De conferentie der Kleine Entente heeft besloten een nieuw garantie-protocol uit te werken. Een ernstig schecpsongeluk op de Mis- sissipi; 21 personen verdronken. (Buiten landscho Berichten). Bij Mannheim is een auto door een trein gegrepen, waarbij 11 personen zijn gedood (Buitoni. Berichten). BINNENLAND De Nederlandsche Jubilc-Bedevaart naar Rome (2de blad). De militaire pensioenwetten treden 1 Juli in werking. De oneenigheid in de Communistische Partij. beweging aangesloten aan de roede vak- internationale. Het verdoelen van de Kamerfractie kan spr. niet aanvaarden. Spr. kan dan ook niet treden ia dio punten van de Moskousche resolutie, n 1. een secretaris van do partij, aangewezen door de minderheid, een splitsing in de Kamerdelegatie, on oen redactio aan het partijblad door de minderheid. Vervolgens is het woprd aan den heer Seegers, die het standpunt van de min derheid uiteenzet. Verder zot spr. nog uiteen dat de partij leiding van het N.A.S. niet steunt zooals dat noodig is. slisshig van clê'1 l^-AvriHcW''fiPR-iW11iV' J'Cr spr., sabotage van dat besluit. Dit op treden boteekent zich verzetten tegen do communistische discipline. De voorzitter de Vi.-.-er zet uiteen dat Moskou zoo - mogelijk een ander partij bestuur kan aanstellen, maar bij Moskou gaan wij nooit vandaan. (Applaus). Voor het debat haddon zich 55 sprei.'-i s opgegeven. Zondagochtend werden de disou i -s voortgezet. Wij ontleenen hier een en ander uit h -t verslag in „De -Courant", niet omdat do G. P. zoo "belangrijk is, maar omdat men daardoor weer 'ns oen kijkje krijgt op den geest, die onder deze mensetien hnorscht. De heer Geton, lid van hot partijbestuur, was de eerste spreker, die meende te mo gen constateeren, dat er eigenlijk geen communistische partij meer is. Jaren zijn we achteruit. Er zijn geen twe'c partij genooten meer, die elkaar vertrouwen. Do partij begint te lijken op een bijeengeraapt zoodje communisten, die allen op eigen houtje werken. Do heer Van 't Revo wekt© hot congres op in den lande propaganda te maken voor de candidaatstelling van arbeiders hij- de verkiezingen. Bij de debatten ontstond er herhaalde lijk geweldig tumult, b.v. toen de heer Brommert (P. B.i aan het woord was. fn de eerste, plaats lókte zijn mededeeling, dat liet H.B. van „De Zaaier" (de jeugd organisatie) nooit bijeenkomt, prolesten uit. Daarna behandelde spr. de gevoerde anti-oorlogsactie, ondernomen op uitnoo- diging van Moskou. Op 'n verzoek om mo« dewerking antwoordde het N.A.S., dat liet N.A.S. do partij, den B. K. S. P. en ani dere lichamen tot samenwerking wilde uitnoodigen. Geschreeuw: Dat lieg je! De heer Van Riel: Alles was toen reedt bedorven(Interrupties.) De heer Brommert: Dat de slagen j in komen is hier wel te merken! Geroep'. Schande! De heer Van Lakerveld tot Brommert! Leugenaar! De voorzitter (nu de heer De Visser) noemt het een schandaal, een dollehuis, zooals men hier te keer gaat. (Lawaai.) De heer Brommert constateerde, dat.in het werk van de oppositie geen enkele principieele lijn te bemerken is en dat de partij zich niet laat dwingen in de sectio van het N.A.S. Nieuw tumult verwekte direct hierna een door de congivsnioerdcrheid hcvotig- do mcdedeeling van don voorzitter, dat niet toegelaten kan worden een spn^-'r van huilen het congres hier alsnog aan het woord te laten, waartoe een lijst op het congres circuleerde. De heer Wijnkoop verwierp vers.-lullen- de incindenteel h-cen hem ingebrachte be- 1 sclraidigingen: een f'-it is. dat Wijnkoop'® Moskou op de cacdidatenlijst voor de Ka mer gezet is ondanks oen protest 1 n 1 Duitsche zijde; onjuist is het tot spr ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1