16e Jaargang. WOENSDAG 6 MEI 1925 No. 4937 e xeicbeKe Sou/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. "Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Ge'üluBtreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaKng van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 zt Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 1G - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 r POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Gewona adverlentlën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Medcdeolingen wordt hot n dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverl.nllën. van ten hoogste 80 woorden, waarip betrekkingen w«*den aangeboden of gevraagd, huur en ven hnur, koop en verkoop 10.50. Git nummer bestaat uit twee bladen. BUITENLAND V Ons Program van Actie. Wij hebben gisteren het verkiezingspro- gram van den Vrijheidsbond afgedrukt. Het program van een partij zegt niet alles als men wil: zegt ook niet veel, maar moet toch in ieder geval wat zeggen. Hel program van een partij dient althans op eenige voorname punten van Staatsbe leid, concrete, practische oplossingen te ge ven wil liet vcddoen aan wat men er mi nimaal van mag eischen. Eu nu kan bij een vergelijking tusschen de Vrijheidbondsche „stembus-eisclien" en liet Katholieke Program van Actie 1925 het laatste den toets der critiek, wat de practi sche waarde betreft 't mag mot gerust heid verklaard schitterend doorslaan." En v'et alleen wat de practische waarde betreft óók wat aangaat de logi sche lijn en de consequentie in het geheel. 'I Lijkt ons goed, ons program van actie hier nog eens af te drukken. Met handhaving, voor zoover niet reeds verwezenlijkt, van het program van 13 •lei 1922, worden voor de eerstvolgende 'ogislalieve periode door de R. K. Partij 'uoral de volgende punten op den voor bond gesteld 1. Handhaving en doorvoering der liristelijjce beginselen in de huwelijks wetgeving. 2. Handhaving, zoo mogelijk doorvoe- ïng van de gelijkstelling van openbaar en -ijzonder onderwijs. Zoo spoedig mogelijk invoering van het levende leerjaar, mede in verband met de Arbeidswetgeving. 3. Voortgezet herstel en behoud van het :i aandeel evenwicht. Verlaging allereerst van die bcteslingem, welke het zwaarst op do on- en minver mogenden drukken, of de noodzakelijke kapitaalvorming het meest tegenhouden. Meer vrïjsTcTTmg ol attrcic vuur gruoxvr gezinnen. Geleidelijke afschaffing van indirecte belastingen op eerste levensbehoeften. Vermindering van de successiebelasting bijvererving in de rechte lijn en in de eeT- sle graden van bloedverwantschap. Invoering van verteringsbelastingen op middelen van gemak en weelde. Herziening van het Bezoldigingsbesluit voor zoover daarin onbillijkheden of on juistheden voorkomen. A Krachtige medewerking met de plan nen van den Volkenhond dio met de voorstellen van Benedictus XV volkomen overeenstemmen tor oplossing van in ternationale geschillen door scheidsrech terlijke uitspraken, en ter gelijktijdige en woderzijdsche vermindering van bewape ningen. 5, Do organisatie van legér en vloot dient beperkt te zijn tot hetgeen noodza kelijk is voor de handhaving der neutra liteit en de verdediging der onafhanke lijkheid binnen de grenzen door even- te oelo internationale regelingen te stellen. Zoo mogelijk samenvoeging van de de- parlementen van Oorlog en Marine. G, Bevordering van zoodanige ontwik keling dor arbeidswetgeving, dat steeds meer de regelingen betreffende de arbeids verhoudingen in bedrijf en onderneming getroffen kunnen worden door do organi saties van werkgevers en werknemers, al of niet door speciaal daartoe gekozen col lege's, behoudens goedkeuring en toezicht door de overheid binnen de grenzen door tl? wet gesteld. Wettelijke regeling van de collectieve arbeidsovereenkomst, inclusief de moge lijkheid tot verbindend-verklaring. De uitvoering der sociale verzekeringen worde, voor zoover mogelijk, opgedragen aan do samenwerkende organisaties van werkgevers en arbeiders. Met dien ver stande, dat de Slaat aansprakelijk is voor de uitbetaling der schadeloosstelling en dat beroep open slaat op een buiten de partijen van overheidswege aangewezen rechter. Doorvoering der Arbeidswet 1919, naar mate de economische toestand dit moge lijk maakt. 7. De belemjnering van de vrijheid van godsdienstoefening nedergelegd in artikel 123 van het Regeeringsreglement voor Netl.-Indië worde weggenomen. 8. Meer overheidszorg voor het behoud van de schoonheid van stad en land. Dit program van actie moge nu niet door gekozenen en kiezers na dc verkiezing wor den vergeten maar beiden als leid draad bij hun beoordeeling van de parle mentaire zaken voor den geest blijven slaan! Er is aan de samenstelling van ons pro gram veel zorg besteed. En 't heeft ander daad to veel waarde, clan dat er alleen maar bij de slembus over gesproken zou worden. België. De Regeeringscrisis. De houding der Liberalen. Do politieke toestand in verband met de ministercrisis is verwarder dan ooit. In verband met het onhoudbare van den toestand begint zich bij do liberalen een zekere verandering voor te doen. Zij voelen geleidelijk, dat een onthoudingspolitiek hun fataal gaat worden. Zij zouden zich gaarne conigszins losmaken van den dwang der ongelukkige motie, die zij daags na de verkiezingen hebben aangenomen en die gericht was tegen, alle deelneming aan welke regeeringscombinalie ook. Do libe rale senatoren zouden zelfs reeds onder ling overeengekomen zijn, hun rogecrings- oppositie te doen vervallen en te trachten deze zienswijze ook te doen aannemen door do liberale kamerleden in een verga dering, die morgen zal plaats hebben. Óp hun beurt zullen heden de socialisten den toestand bespreken. Zij wahopen nog steeds niet aan de mogelijkheid van sa menstelling eener z.g. democratische regee ring mét de katholieken, doch zoolang de democratische elementen dezer laatste partij zich niet losscheuren, is daar voor eerst niet aan te denken. Sommige liberalen zouden om de regee- rings-verantwoordelijkheid ten opzichte van het kiezerscorps to neutraliseeren gaarne een driepartijdigo regoering zien tot stand komen. Ouitschland. De Dawes-lecning. Volgens de Daily Mail heeft de Duilsche. regeering bijna de gehecle Dawes-Ieeuing verbruikt en is zij voornemens tegen het einde van dit jaar een nieuwe leening van 1500 millioen goudmark aan te vragen. Frankrijk. De verkeersstaking te Parijs. De directie geeft toe. Gisteren is te Parijs het tram- en auto bus-personeel in staking gegaan. Hoewel do staking niet algemeen was en de dienst kon worden voortgezet, heeft do directie toch toegegeven, zoodat in den avond de staking al weer werd opgeheven. Bulgarije. De politieke toestand. Bij een poging om (c ontvluchten werd de communistische leider Iwan Raschoff te Boergas neergeschoten. Een uit tien man bestaande communis tische bende heeft gepoogd, de spoorweg brug bij Son in de lucht te laten vliegen, De aanslag werd echter verijdeld. De da ders zijn gevlucht. De Bulgaarsclie regeering heeft een me morandum gezonden aan de leden van de kleine entente, omtrent de mogelijkheid van invoering van den algemeenen dienst plicht, teneinde in de toekomst oen com munistische revolutie te onderdrukken. Estland. Communistenactie. Verscheidene arrestaties. Volgens te Stockholm ontvangen berich ten hebben de bolsjewiki ook te Roval in Estland getracht óen putsch op touw te zetten. Bij huiszoekingen werden notulen van vergaderingen gevonden, waaraan de leiders der communistische partij in Let land en een vertegenwoordiger der Com animistische Internationale deelgenomen hebben. Doz9 vertegenwoordiger van Mos kou en vooraanstaande Letlandsche com munisten zijn gearresteerd. Op een plek aan do spoorlijn Reval Riga, waar een regeeringslrein moest pas- seeren, werd een bom gevonden. Rusland. De terugkeer van Trotzki. Ingrijpende wijzigingen te wachten. In Moskbu spelen zich dezer dagen al lerlei belangrijke gebeurtenissen af. Volgens den correspondent van de „Vos- sische Ztg." is de terugkomst van Trotski niet als tijdelijk, maar als duurzaam aan te zien. Men verwacht, dat hij wederom een leidende plaats zal innemen en wel op economisch gebied. De groote moeilijkheid, die zich reeds vroeger eenmaal liet gelden is de begren zing van do volmachten, waarmee men hem orakleeden wil. Men wil geen econo misch dictator van hem maken, maar men verwacht toch, dat hij liet werk van zulk een dictator leveren zal. Er wordt aan go- dacht hem aan het hoofd te stellen van de z.g. commissie, voor arbeid en landsverde diging, na deze commissie eerst geheel ge reorganiseerd te hebben. Alen zal hot mi litaire doel van de laak van dit lichaam willen uitschakelen en er binnen- en bui- tcnlandsclien handel voor in de plaats stel len. Deze plannen zijn echter nog vaag. Zeker is echter, dat Trotzki blijven zal. De „Vossischo Ztg." voorziet, dat op den duur een viermanschap Trotzki, Stalinin, Kameneff on Dschorzinsky het tegenwoor dig driemanschap Stalinin, Karmeneff, Zienovieff op zij zal dringen. Intusschcn hebben er in de naaste toe komst allerlei belangrijke vergaderingen plaats. De rij wordt geopend docr de vol tallige zitting van het Russisch federatief uitvoerend bewind. Daarna komt liet roo- de congres van do Russische federatie bij elkander, vervolgens het roode congres .■an do gcheele sovjet-unie. De beraadsla gingen der beide eerstgenoemde lichamen zullen zich vooral bezig houden met de Russische grondwet. Dezo beoogt het bondskarakter van den staat duidelijker dan tot nu toe bet geval was tot uiting to brongen. In dezen boud zal Rusland onge- eer de rol spelen van Pruisen in liet vroegero Duitsclio rijk; bet houdt de bui- teulandsche zaken, dc posterijen, den te legraafdienst, den buitenlandschen handel en het leger in handen. Het getal der volkscommissarissen wordt van 17 op ïl teruggebracht. Tot den bond zullen twee nieuwe Aziatische republieken toetreden en wel Uzbekistan en Turkmenistan. Voor het overige slaan zeer belangrijke economische maatregelen voor do deur. Men erkent, dat Rusland nog door en door landbouwstaat is en men wil daarom het zwaartepunt van het staatshuishouden van de steden naar het platteland overbrengen. Dit zal gepaard moeten gaan "mét een diep ingrijpende reorganisatie van den goheelcn boerenstand. Andere dislocatie van de cavalerie langs de westgrens. Kaar een B. T. A.-bericht ïlit Reval meldt, is op een bijeenkomst van de com mandanten van de cavalerie van het Roo- dislocatie van de ïa'Tdlfrie Ja»,„n do gren zen van Polen en Roemenië, waarbij do verdeeling gericht zou zijn tegen Bessara- biö, terwijl men voor Juli of Augustus do mogelijkheid voorziet van een militaire actie. Marokko. De strijd met de Moren. Samenwerking tusschen F r a n kr ij k en Spanje? De „Chicago Tribune" meldt uit Madrid, dat do huidige militaire operaties in Fransch Marokko de voorbereidingen zijn voor belangrijke acties in liet eind van Mei als wanneer maarschalk Lyautey langs de Mergha zal oprukken en met Primo de Rivera zal samenwerken, die dan aan het front van Alliucemas zal opcreeren. De schepen voor het aan land zetten der Spanjaarden zijn reeds in Engeland ge kocht en liet noodige materiaal wordt thans te Malaga bijeengebracht. De definitieve overeenkomst voor ge meenschappelijke operaties is door den Spaanschen ambassadeur te Parijs geslo ten, die te Scvilla koning Alfons en Primo de Rivera ontmoette. Spanje on Frankrijk willen hel streven van Abd el Krim om keizer van Marokko te worden den kop indrukken. De reden voor bet optreden van Abd el Krim. De correspondent van do „Daily Tele graph" te Tanger meldt eveneens bijzon derheden omtrent den strijd in Fransch Marokko tegen de aanhangers van Abd el Krim, die over de-gelieele lengte van het front van de Wergha, een rivier in het noorden van Fransch Marokko- invallen l-ebben gedaan. De plaats Fez, van waaruit dc colonne van generaal Colombat oprukt, is niet de hoofdstad Fez, maar een andere plaats van dien naam aan de Wergha, dus noordelijker. Het doel van deze en een tweede colonne is den terugtocht der inval lers af le snijden. De correspondent noemt liet vreerad, dat in een tijd nu er aanwij zingen zijn, dat de volgelingen van Abd el Krim op het puilt slaan.de Spanjaarden in liet gebied van Tetoean aan te vallen, hij toelaat, dat zijn mannen op liet front v de Wergha het aan den stok krijgen met de Fransche troepen. Dit optreden k; worden verklaard uit liet feit naar men ziet een andere lezing dan die van den ..Times"-nian dat het lieele land onder de macht van Abd el Kriin aan hongers nood lijdt. De defensieve lijn van generaal Primo de Rivera belet, dat dit volk van de kuststeden uit voorzien wordt. Dit, ge voegd bij het mislukken van den oogst van verleden jaar, hoeft de Rifbewoners er toe gebracht strooptochten te doen omler de stammen aan do oevers der Mergha, een der rijkste gebieden van heel Marokko Abd el Krim erkent niet dat dezo stammen- de Beni Zeroeal en de Boni Oeri ignel, op Fransch gebied gevestigd zijn Tn vroeg jaren is kof de gewoonte der Rifbewonr geweest, naar ditzelfde gebied sirooptor ten te doen, wanneer lmn eigen scham- oogst onvoldoende bleek voor huil behoef ten. Do Franschen hebben de verplichting liet land van stammen als deze. welke zich onderworpen hebben, te verdedigen en de invallers le straffen. Egypte. De moord op den Sirdar. De Wafd gecompromitteerd? De correspondent van do „Daily Tele graph" to Kaïro meldt dat Sjafik Man soor, een vroegere afgevaardigde, die be trokken is bij den moord op den sirdar, Sir Lee Stack, verklaard hoeft dat het gold dat hij aan de moordenaars heeft uitge deeld, afkomstig was van drie der bekend ste Wafd-leden, onder wie, naar de cor respondent verneemt, zich Falhallah Ba- rakat pasja, de vroegero minister van Bin- nenlandsche Zaken, en penningmeester van liet Wafdbestuur, bevindt. Deze onthulling heeft groot opzien gebaard. China De politieke toestand. Verdachte bewegingen van Generaal Feng. Volgons den correspondent van de „Dai ly Telegraph" to Peking is men in do hoofdstad ongerust in verband mot zekere activiteit van den christengoneraal Feng Julisiang. Feng houdt op liet oogonblik verblijf le Kalgan, aan don voet van don pas, die naar bet Mongoolsolio plateau leidt, waarheen hij, naar bij verklaart was gegaan om do troebele politieke sfeer van Peking te ontvluchten. Thans is echter aan het licht gekomen, dal zijn vertrek •en gevaarlijke activiteit verborgt en dat hij druk bozig is met liet verzamelen van machinegeweren, geweren on munitie, die hein uit Sovjet-Rusland via Kiachta en Urga worden toegezonden en ergens in de woestijn van Gobi worden opgeslagen, van waar kameolconvooien» ze naar verschil Ven? «mi ten verder vorvoc- Brazilië. De troebelen in Brazilië. De opstandelingcu in don staat Sao Paulo (Brazilië) hebben naar officieel bericht wordt in de Parana-rivier een Paragnay'sch stoomschip vermeesterd, met de bedoeling, er mee naar Mn Ito Grassa le varen. Bestorming van oen kazern e. De Braziliaanseho bladen melden, dat een 30-tal individuen gisteren trachtte de kazerne van liet 3e regiment le Rio do Janeiro in storm le veroveren. Zij werden afgeslagen en munen de vlucht. Eenige af gevaardigden der oppositie moeten door deze geschiedenis gecompromitteerd zijn. BII«Nr.ilLAHD TWEEDE KAMER. Kameroverzicht. De Olympiade. Bij den aanvang der vergadering zalen een aantal Ministers achter de Regeerings- tafel. Ze gingen echter de eon na den ander weor Wig ook Minister Colijn naar- imilo liuu tegenwoordigheid niet meer weid vereisclit bij de afhandeling urn hot elftal conclusies en hel drietal Jkleime ontwerpjes, die aan de voortzetting der Olympiade-dis cussies voorafgingen, up Minister De Vis eer na. Eu do Minister van Onderwijs. Kunsten en Wetens'."happen bleef alleen. Zooals le voorzien was na de proefstemniing van Vrijdag, werd dc motie-Schaper, orn de Mi nisters van Financiën en van Buitenlui.d- ficlie Zaken uit te noodigen de beraadsla gingen over liet Olympisch millioen bij le wonen, verworpen. 25 leden waren voor, 59 togen. Van do Katholieke fractie stond ren twee de bestrijder op, namelijk de lieer Van Vuttren, die evenals de lieer Bullen prinei- jiieolo beschouwingen vrijwel ter zijde liet eu in hoofdzaak opmerkingen maakte \ai financieelen aard, om aan le toonsn, dat d financieele opzet van hel Olympisch Gu miló zeer onzeker en onveilig is; dal lm voorstel der Rcgeeriug weinig in overeen stemming is met de soberheid, welke dn Rcgeeriug wil betrachten en doen betrach ten en voorts scherp contrasteert met de harde maatregelen, welke om wille van hot financieel evenwicht moesten worden geno men. Het gerucht was inmiddels gaan loepen, dat de gehecle Katholieke fractie zou tegen stemmen. "I Bleek evenwel, dal dit gerucht onjuist is. De heer Romans die ook als Ge deputeerde van Noord-Ho'land, in liet bij zonder belast mei de financieele aangele genheden, het voorstel om een provincial Mibshlie van een Ion te verloenen. had ver dedigd, b'eck voorstander, zelfs warm voor stander Hij bleek van meeirng. dat, zelfs als het'millioen geheel zou worden opge vorderd door liet waarhoiMmids wal HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De terugkeer van Trotzki in Moskou. De strijd in Marokko. Samenwerking tusschen Frankrijk en Spanje tegen Abd- el-Krlm? BINNENLAND De voortgezette behandeling van het voorstel tot subsidie-verleenen aan de Olympische Spelen (Kamerverslag, Over zicht en Laatste Berichten). Een wijziging van het ontwerp-weeldo- bclasting. De officieclc uitslag van de stemming over het Politiek Advies Deze is gelijk aan wat wij reeds hebben medegedeeld. Het voorloopiu verslag van de Tweede Kamer over wijziging van art. 3 der La- geronderwijswet 1920. (Moderne taal op de lagere school). De 5de tijdelijke tentoonstelling te Heem stede (Land- en Tuinbouw). nog niot zeker is hel geld nog niet ver loren zou zijn. doch zelfs ruim zou terug-* komen, voornamelijk doordat de Olympiade nog jaren na 1928 ren gunstigen invloed zon uitoefenen op hel vreemdelingenver keer. Do lieer Boon kreeg van den heer Ro mans den goeden raad, de motie legen hot sl el'en der voorwaarde dal niot op Zondag middag zal worden gespeeld, in te trokken, Ofschoon ook de heer Romans nie!> -e- voclt voor den puriteimchcn Zonde en niet kan inzien dat de sport wed.'>1 Gjdeu zouden bohooren lot de om".na te oiiGnau- ningen, gevoelde hij evenmin vóór de mo tie. En wel omdat dez. het subsidievnor.-tei ernsGg iu "evaar zou kunnen brengen Wij verwijzen den lezer verder naar het verslag en eventueel onder La at sir Bench- ten. H-K. KAMc.HUfc.ri 1 hhlc. Lciuti,, Belangrijke mededeeling voor de locale Kiesverenigingen. De R. X. Kamer-Central.- Leider, heeft aan de Besturen der tot den Knmorkios- kring heiden hehoorende locale R. K. Kiesvoreeniguigen een circulaire gericht, waaraan het volgende is ontleend: Aangezien de kas onzer vereeniging het toelaat, zijn wij voornemens de besturen Ier aangesloten locale It. K Kiesvereeni- gingen, zooveel doenlijk- terzijde te slaan in hun actie voor de a s. Kamerverkie zingen. o on te stellen, waarin wordt aaugcapoord te stemmen op No. 1 van do lloomsclie lijst, welke circulaire geschikt zal zijn ter verspreiding onder de I! K. Kiezers. Vóór 15 Mei gelieve U aan liet seereta i iaat Ie Gouda (Karnemelksloot 58) op to geven hoeveel stuks U u nicht te ontvan gen. Lot op den datum! Ten tweede zult II van ons ontvnngon een zeker aantal verkiezing^ brochures, uitgegeven door „Fulura" le Leiden. Hel aantal dezer brochures zal geregeld worden in verhouding tot liet aantal aan gevraagde circulaires. Mochten do koslon van een en ander hooger blijken dan ouzo kas toelaat, dan zal een evenredige vermin dering in de aantellen moeten worden toe gepast. hetgeen U wol aan ons zult witten (.verlaten. Ten derde zal elk beslimr worden I zonden een brochure getiteld: t Voorle-en en thans der Katholieken in Nederland", welke brochure in de pers algemeen als zeer leerzaam is geroemd Men tele het boekje zooveel mogelijk circuleeren. Verder wordt gewezen op de groote po litieke meeting Donderdag 21 Mei (Memel- vaartdag) le Gouda. DE WEELDEBELASTING. Een gewijzigd ontwerp. De Begeering zal haar nog v'iór het ein de van de tegenwoordige parlementaire periode te verwachten Memorie van Ant woord op het Voorloopig V.-r.dag nopens hel wetsontwerp lot invoering van eeno Weeldebelasting doen vergezeld gaan van een gewijzigd wetsontwerp, waarin zal worden voorgesteld om overeenkomstig l.ot denkbeeld van den M idd.-n .land raad «en deel van dc We«ddebe|:i-ling bij do joon te heffen. De Commissaris-vacature in Overijsel. De be noem i n g is in o e i I ij k. Uit Overijsel vernemen wij. dut naar^ii geering op moeilijkheden sluit hij d vulling van hot ambt van Commi> ar Koningin. flliri i hol ie iM'blM dijke loemd. dio vei niet te wille: et bekend, of biiu. s te versacht' n. I der O.Geil I Ka-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1