16e jaargang. MAANDAG 4 MEI 1925 No 4935 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 ceai per week S 2.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL Franco per post f 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor afbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 st. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen t Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TE.L. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewons advertontiön 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het duëbolo van het tarief berekend. r Kleine advertontlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, buur co ver* huur, koop en wrkoop 10.50. Hit nummer bestaat uit twee bladen. V De Vrijheidsbond op het ver kiezingspad. Tic Vrijheidsbond (Liberale Staatspartij) heeft Zaterdag en gisteren te Scheveningen zijn jaarvergadering gehouden. Dc Voorz., mr. H. G. Dresselhuys, heeft die bijeenkomst geopend met een lange rede, een propaganda-speech om bij de a.s. verkiezingen liberaal te stemmen, waarin wij echter missen, wat wij nu eens zoo graag zouden hebben -willen hooren en met zoo veel belangstelling zouden hebben vernomen: een uiteenzetting van wat het liberalisme in onzen tijd, als bet weer regeermacht of meer diroeten invloed on 's lands bestuur zou krijgen, zou meenen tot stand te kunnen brengen. Wij missen zulk ecu uiteenzetting, tenzij men daarvoor wil aanvaarden enkele algemeene bewerin gen. als b v dat het liberalisme beter dan de clericale of kerkelijke partijen de „geestelijke ontbinding, die bijna altijd tot ontbinding van slaat en maatschappij voerf'zal kunnen voorkomen!.... Met optimisme ziet de leider van den Vrijheidsbond de verkiezingen tegemoet althans, bij spreekt alsof bet liberalisme Kift) terugslag nu zeker als voorbij mag be schouwen en in opwaartsche richting gaat. Maar thans schijnt mij voor dc Neder- Jandscbe liberalen geen reden te bestaan 0111 de stembus te vreezen. Ieder land lieeft zijn eigen stroomingen en zijn eigen omstandigheden. Zoo al ook hier in 1022 de tegenwind blies, die onze vrienden in Engeland en België later zooveel desaster gebracht heeft, er zijn redenen om aan te nemen, dat èen goed deel van liet Nodorlandsche volk na het duidelijke fiasco der laatste drie jaren van rechts- roode politiek, zal begrijnen welk een belangrijke taak liet liberalisme in dc naaste toekomst juist in Nederland te vervullen heeft. Die „rcchls-roode politiek" der laatste 'drie jaren hebben wij ook wel 'ns anders hooren betitelen; wij hebben ook wel 'ns hooren spreken over 'n rechts-1 i b e r a 1 e po)it;"k van den laatslen tijd. En do ambtenaren en allen, wier inkomen door regeeringsmaalregelen is ingekrompen ge worden, zullen er wel van onschrikken, als zij die politiek reebts-r o o d boorden noe men! Zou ook bier de waarheid in bet midden liggen? En 't is buitengewoon gemakkelijk om te gewagen van een ..duidelijk fiasco", wan neer men beoordeelen moet een regeering, die in den allermoeilijksten tijd bet land beeft moeten besturen, en dus niet beeft kunnen ontwijken, naar rechts en naar links vijanden te niaken met een zulk oen oordeel vangt men dan altijd een massa ontevredenen op! Onzerzijds willen wij deze coalitie- regiering niet vrij pleiten van onvolkomen heden en smelten maar constateeren, eerstens, dat een regeeriner. samengesteld uit de partijen der linkerzijde, hoe dan I ook, het zeker niet krachtens hare begin- selén beter zou hebben gedaan. En, vcrvol- |gens. dat wii bii de a.s. stembus niet zoo- !zeor optrekken voor deze rechtsclie rogee- ring, als wel om te voorkomen, dat libera lisme of socialisme voor ons oecono- miscb en geestelijk beide even verwerpe- I lijk in ons land zouden gaan over- heersehen. BUITENLAND België. Nog geen kabinet. Ook d c Broqueville niet. I Graaf de Broqueville beeft afgezien van j de opdracht, een ministerie te vormen. Do I toestand is tlians buitengewoon gecom- i pliceerd. Hij beeft den koning medege- deeld, dat hij niet den noodigen steun heeft gevonden ia het parlement. Men is thans in een impasse geraakt, en j de zaak zal waarschijnlijk uitloopen op i Kamerontbinding. Vandaag is het een maand geleden, dat bet kabinet-Thounis j ontslag nam. De uitslag der verkiezing. Verkeerde tellingen. Be commissies, die belast zijn met bet j controleer en der verkiezingsuitslagen van de provincies Brabant en Luik hebben een hecle reeks vergissingen ontdekt die door gaans in bet nadeel der Katholieken zijn uitgevallen. Alleen Ie Brussel zouden niet minder dan duizend stemmen verkeerd berekend zijn. Bat kan natuurlijk belangrijke wijzi- I gingen tot gevolg hebben, indien dc kamer 1 toelating geeft tot de volledige verificatie dor stembiljetten van beide provincies. HAt zou zelfs niet uiige-loten zijn. dat de Isoei'Iisteil dan twee zetels zouden moeten I afslaan aan de Katholieken. Duitsciiland. Dc financicele schandalen. Julius Barmat's er nst ig o toestand. Een correspondentiebureau schrijft om trent den toestand van Julius Barraat, dat na bet onderzoek der doktoren op Bunder- dag 1.1 prof. dr. Krantz verklaarde, dat Julius Barmat niet naar bet huis van be waring mocht worden teruggebracht, doch in do Charité moest" blij ven. Be rechter van instructie was bereid desbetreffende maatregelen te nemen, doch stuitte op te genstand bij den Oberstaat.sanwalt, die verklaarde, dat bij geen beambten ter be waking van Barmat ter beschikking liad. Bientengevolge moest Barmat nof* denzelf den dag naar Moabit teruggebracht wor den. Toen Julius Barmat Vrijdag door zijn advocaat werd bezocht, werd hij door de zen aangetroffen in een bijzonder lijden den toestand. Zijn voeten moeten bijna lam zijn en hij bad bovendien grooten bloed- aandrang naar bet hoofd, zoodat men hem slaapmiddelen moest geven. Hij is ook niet in slaat zich op te richten en vertoont ver lammingsverschijnselen. Thans hebben zijn advocaten een schriftelijk verzoek aan den rechter van instructie gericht, waarin er op wordt gewezen, dat de verdediger Bahn reeds op 12 Februari de aandacht er op bad gevestigd, dat Barmat ernstig leed aan een zenuwziekte en er levensgevaar voor hem cfteigde. Beze verklaring werd eenige dagen geleden door den gevangenisarts dr. Burger bevestigd. Be verdediging be weert, dat Julius Barmat voor zijn gchee- le leven is geknakt en in een toestand ver keert, welke niet langer mag worden ge duld, daar hem anders hetzelfde lot zou treffen als dr. Hoefle. Frankr De communistisu imitatie. Be organisatie der commu nistische s t r ij d m a c li t. Bo „Matin" geeft nadere bijzonderheden omtrent de documenten, die onlangs tij dens de huiszoekingen in communistische kringen, zijn gevonden. Zij zouden liet be staan bewijzen van z.g. „stormtroepen", samengesteld uit 800 jongelieden van auto matische revolvers voorzien. Tevens wordt vastgesteld dat een mili tant propagandist uit Moskou via Amerika 30.000 dollars heeft ontvangen, welke bij beeft verdeeld onder bepaalde perso nen, die er recus voor afgaven. De gemeenteraadsverkiezingen. Een kleine vooruitgang van bet linkse li e blok. Be eerste berichten over de gemeente raadsverkiezingen, welke gisteren in Frankrijk hebben plaats gehad, toonen dat er drukker gestemd is dan bij de laatste verkiezingen. Om 10 uur gisteravond wa ren 30 uitslagen te Parijs bekend, die geen verandering brachten in den huidigen politieken toestand. Volgens liet definitieve resultaat van do gemeenteraadsverkiezing iu de stad Parijs bobben de partijen noch winsten noch ver liezen geboekt. Er is slechts 1 lid meer gekozen. Be resultaten uit de provincies zijn over 't meerendeel nog niet volledig, doch momenteel kan worden vastgesteld, dat bet linksclie blok een kleine vooruit gang geboekt heeft, vooral in Bordeaux, Perpignan, Lyon en Straatsburg. In Lyon is Herriot herkozen. Be voorsteden van Parijs toonen een ongunstige stemming voor de communisten aan. In Parijs zijn 40 afgevaardigden gekozen. Er moeten 31 herstemmingen plaats hebben. Gekozen zijn 4 conservatieven en liberalen, 11 re publikeinen, 19 links-republikeinen, 5 on afhankelijke radicalen, 1 radicaal-socialist 6 socialisten, 2 communisten en 1 republi- keinsche socialist. Zooals reeds gemeld, is geen verandering in de samenstelling ge komen. Een incident op Corsica Volgens de Fransche bladen beeft zich tijdens den verkiezingsdag een incident voorgedaan op Corcisa, waar bij oen vecht partij 2 personen in een stemlokaal wer den gedood en 3 lot 4 gewond. Hongarije Steun aan cx-keizerin Zita. Naar verluidt, zal de volkenbond zijn bemiddeling verleenen voor het bijeen brengen van een fonds uit de vroegere sta ten van de OostenrijkHongaarsche mo narchie ten behoeve van ex-keizerin Zita, die in behoeftige omstandigheden ver keert. Be diplomatieke correspondent der „Baily Tel." maakt naast dit bericht nog de opmerking, dal hij er aan twijfelt, of de idee van zulk een bijdrage wel in een van de suceessiestaien uitgezonderd natuur lijk Hongarije aanmoediging zal vinden Een betaling van een poii.-ii en uit de in komsten van den Hongaarse hen staat zou echter de sanctie noodig hebben van den commissaris-generaal van den volkenbond voor de Hongaarsche financKm. Be volkenbondsraad moet worden uitge nood igd deze zaak te oritetzocken. Bulgarije. Dc aanslag in de kathedraal. Het v e r li oo r voor de n k r ij g s r aad Vrijdag begon het proces voor den krijgsraad tegen de personen, die er van beschuldigd worden, den aanslag in de ka thedraal. te hebben gepleegd. Toegang tot de zaal was bijna alleen aan journalisten toegestaan. Bo krijgsraad bestond uit drie hoofdof ficieren, den auditeur-militair en een kapi tein, terwijl een andere kapitein fungeer-- de als verdediger der beklaagden. Als neven-aanklagers fungeerden zes advocaten, optredend namens den staat en de slachtoffers, wier schadeloosstelling 12 millioen beloopt. Bovendien vraagt de kerk een schadeloosstelling van 5 millioen. Om 10 uur verschijnen de rechters in dc zaal. waarna de beklaagden worden binnengeleid. Hierbij zijn do bekende agita tor, Friedemann, 'n kleine magere man mot uitpuilende oogen. de koster der kerk, Zagorsky, een groote magere man met op den rug gebonden banden. Hij is geheel geknakt. Verder Koeff. een gedrongen kleine figuur, met zware kettingen gebon den, en voorts 2 jongelieden, die den kos ter hebben verborgen. Pelrini, Grant- seharff, Bimitroff, Abadjeff en Kosskofka zijn voortvluchtig, doch om hun afwezig heid vast te stellen wordt ook hun zaak behandeld. Ban worden de getuigen opgeroepen. Van de zes en veertig ontbreken er vier. Na voorlezing der acte van beschuldiging vangt hot verhoor aan. Het eerst wordt do koster gehoord. Hij legt een volledige be kentenis af. Voor zijn aandeel in do sa menzwering heeft bh 12000 leva ontvan gen. „Abadjeff, die de ontploffincsmidde- len in dc kerk bracht vertelde mij", zoo zeide hij, „dat do connmmi.stische partij te Sofia beschikt© ovo- J goed gewa pende leden, die onmiddellijk na de explo sie in do kathedraal een revolutionaire re geering zouden instellen". Beo koster vertelde uitvoerig, hoo bij do ontplofflngsmiddelen had verborgen, hoo hij er vast aan bad geloofd, dat de com munisten van hem een belangrijk persoon zouden maken in de communistische re geering. en boe voorts zijn persoonlijke veiligheid zou zijn gewaarborgd, doordien hij, als de aanslag mislukte, met een Joe goslavische postauto naar Rusland zou worden gebracht. Hij vertelde ook, dat bij kennis had ge dragen van den overval op den koning, en kele dagen voor do -cxplos:e in do kathe draal en dat hem ook de moord op den af gevaardigde Georgieff te voren was bekend geweest. Verder deelde hij mede, dat deze moord speciaal was gepleegd om den ko ning. hot kalrnet en de hooge officieren in de Kathedraal te brengen. Be beklaagde Friedemann ontkende elke schuld. Hij verklaarde, dat hij via" don hoofd raddraaier Jankof f voortdurend groo te sommen geld, meest in dollars, kreeg, omtrent welker herkomst hij n ets wist. Hij vermoedde evenwel, dat de bedragen uit Ween en kwamen. Met deze somuien. alleen in Maart ten bedrage van 400 000 leva, werden talrijke personen betaald. In totaal zijn 5000 communisten in groe pen van elk O man, georganisee d. Omtrent de samenwerking van communisten en boe- renbonden wist bij niets anders te vertel len, dan dat er besprekingen tusschen den commun'stischen le der Manoff en een lid van den boerenbond Kosoffskki, hadden plaats gevonden. Niettemin hebben do communistische or ganisaties instructies gekregen, om wan neer do opstand zou zijn bewerkstelligd, er voor te zorgen, dat de boerenbonden niet de leiding in handen zouden "krijgen. Betreffende do internationale medewer king word Friedemann ten slotte met go- sloten deuren gehoord. Polen. Communisicnactie. Het slachtoffer van zijn eigen kwaadwilligheid. Naar uit Warschau wordt gemeld, heeft daar in de woning van een communistisch journalist een ontploffing plaats gehad, waardoor do journali.M ernstig werd ge wend. Bij de huiszoeking welke daarop volgde, vond do politie een hoeveelheid ont plofbare stoffen voor het vervan d' on van een helscho machine, Marokko. OORLOG MET FRANKRIJK. De Riffs in Fransch-Marokko. Be eerste aanvallen afgeslagen. Het onvermijdelijke is thans gebeurd. lus wordt -• :i d uit Rabat. Be terugtrekking van de Spaanschc troe pen naar «Ie kust in den jon o ten herfst beeft Abd-el-Krim in staat gesteld in de Fransche zone binnen*te vallen. Heden is hij inderdaad op voet van oorlog met Frankrijk. Het zou onverstandig zijn to trachten het feit te verbloemen, dat gedu rende de eerste dagen van do week de toe- i stand ernstig was. Alle beschikbare Fran sche en Moorscbo troepen werden onmid- doLlijk naar de bedreigde districten gezon den en vier bataljons uit Algiers erheen ge dirigeerd. Sedert Woensdag echter-,te de toestand aanmerkelijk verbeterd, Brie co lonnes opereoren thans tegen do Rif-Kaby- len en de stammen die hen ondersteunen. Op hot WesleLjk front zijn de inboorlin gen reeds met succes teruggeslagen tot do grens van de Spaanse he zone, na enkele ernstige gevechten. In liet centrum conccntreeren zich de Fransche en protectoraat-t roepen op El Arba-Tissa, ongeveer 40 K.M. ten N.O. van Fez, waar de aanwezigheid van groote contigenten Moorscbo troepen wordt ge meld. Reeds zijn sterke afdeelingen daar van door bomaanvallen uit de lucht be stookt Verder naar be; Oosten, ton X. van Tpz.i, hebben de Franseben oveneens succes ge had. Op liet oogenbllk zijn over liet gelieele front in actie 18 bataljons infanterie, O es- k «drons cavalere en 12 batterijen artille rie. Hoewel do vijandelijkheden reeds sedert lang verwacht weidon. is deze plotselinge inval toch nog een verrassing geweest. In het geheel schijnen 4000 Rifbowonora erbij betrokken te zijn, waarvan een niet gering aantal liehoort tot de eerege'do troepen van Abd-el-Krim, die gewond z«:n aan mo derne oorlo"smetl«©den. Nog 4000 B:ffi worden in reserve gehoud- n hij de grers van do Spaanschc zone on houden zich naar beweerd wordt bezie met de verster king van de grensvalleien. Be laak van de autoriteiten in hel Fran sche protectoraat, is niet gemakkelijk want niet alleen moet hel protectoraat bevrijd worden van den vijand, maar tevens moet do Noordelijke strook tot aan de Spaanschc grens bezet worden mol een voldoende macht om helleven en de l*ez:ttingen van do bevolking te beveiligen tegen verdere ni- vallon van do Rif-bewoners. ITet onmiddellijke gevaar .schijnt evenwel voorbij te zün. Be toestand baart de regce- ring van liet Fransche protectoraat toch nog zorg, hoewel ek gevaar van een op stand binnen liet Fraifsche gebied geweken schijnt te zijn. Amerika. De drankbestrijding in Indiana. Een ware terreur. Nadat dc nieuwe drastische bepalingen van de proliibiliewet in Indiana geduren de een week in werking zijn geweest; zijn op grond van die wet 250 personen gear resteerd. Zij zullen waarschijnlijk gevan genisstraffen moeien ondergaan van 30 da gen tot f» maanden Bo vorvolgingsainbte- naren hebben een ware terreur ingesteld Ook het in l>ezit hehlien van oude voorraden wordt gestraft en zelfs wanneer do drank is gekocht op voorschrift van ren genees heer wordt een vervolging ingesteld. Er wordt s'tvhts één uitzondering gemaakt, ul. voor drank voor kerkelijke doeleinden. Men gaat. zoover, dat wanneer een poli tieagent zweert, dat hij wee', dat iemand sterken drank vernietigd heeft, dit als een 'voldoende bewijsgrond moot worden be schouwd voor liet bezit van sterken drank! BINNENLAND Koninklijke besluiten Burgemeesters Benoemd tot burgemeester van Belfeld W. E. H. Janssen. Notariaat Op zijn verzoek is ingetrokken liet K. TL, houdende benoeming van W. II. van de Poll, tot notaris te Oudc-Wetering, ge meente Alkemade. Groote Openluchtmeeting te Gouda. Op Donderdag 21 Mei. Op initiatief van de Federatie van R. K. Propaganda-Clubs in don Statcn- kieskring Gouda, zal, in verband met de a.s. Tweede Kamerverkiezing, op Donder dag 21 Mei a.s. (Hemelvaartsdag) op hot terrein der B. K. Vodbalvercf-niging „D. O. N. K.'\ aan den Graaf FJorisweg, tc Gouda, een groote Roomsclie Openlucht- meeting worden gehouden. Na afloop van de meeting zal er. bege leid door een drietal muziekcorpsen, met vaandels en transparanten een rondgang door' de stad worden gehouden, waarna tot slot in de kerk van O. L. Vrouw He melvaart een kort Lof zal plaats hebben. Als sprekers zullen optreden: dc weleer waarde pator Borromcus do Groeve o.f.m do weleerw. pater B. Proest o.p. (Rotter dam). de hoogcdclgestr. lieer ir. M. Fe- ber, lid van do Tweede Kamer der Sta ten Generaal, en vermoed lijk dc hoogge leerde heer prof. dr. AIpl». Steger. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Dc Broqueville heeft de opdracht tot vorming van een Belgisch kabinet terug gegeven. De yemeentcraads-verkiczingen in Frankrijk. Een kleine vooruitgang van het linksche blok. De daders van den aanslag in dc kathe draal te Sofia voor den krijgsraad. Abd-el-Krim in oorlog met Frankrijk. Aanvallen van de Riffs in Fransch-Ma* rokko afgeslagen. Onder hot Lof in de kerk van O. L. Vrouw Hemelvaart, zal hot slotwoord worden uitgesproken door den weloerw. lieer W. G. G. M. van Alphen. geest, advi seur der Federatie van R. K. Propaganda» Clubs in den Stnfenkieskrlng Gouda Dc F cf' -tctenli! H. -• -i:g Helder Haarlem. Aan de ,.N. Haarl. Git." wordt mede gedeeld, dal een bestuurslid van den Kies kring Helder het plan hooft opgevat den Kieskring Helder bij de verkiezingen zelf standig te laten optreden mot v. d. Bilt als indidaai Het Kamerlid Feber. Naar aanleiding van een bericht van de „Bes." (dat zij weder iu twijfel trokken) dat Dl». Feher als niet-herkozen Kamerlid weer naar Indiö zal gaan. meldt men nnn do „Msbd." dat van een terugk. r van de beer Febor nog en is Het hooyleet uarschao van d- Vcrsluys. Naar de „Tel." verneemt, heeft Br .hm Vorsluys. zijn benoeming lot gewoon hoog» Ireraar in de morphologisoho zoölogie aan de fuivi rsiloil te Woenen aangenomen In verband hiermede zal dr. Versluvs be danken voor zijn benoeming tot hoog* leernnr in dc zoölogie aan dc Amsterdam* cl ie l'n nteit. Dc Rotterdanische pensioenkortin.j. Van God. Staten ontvingen B. en \V Botterdam een schrijven van den volg don inhoud: „Onder verwijzing eer u mede te doelen, vergadering van bed regelende hel verba,- dat het eigi gehecht P» en, lebben wij do 1 college in zijn do verordening bijdragen voor ■dk.nring heeft iiurentegen ontmoetde ve effende liet verhaal van bijdr; weduwen- en weezenpensioo zij tllHIIK luidt. I"i o zwaar Volgens art. 2 g.•- door inhouding op de inkomsten, welke de danig geniet, van een zonaU nl In liet •biedt wedde of imbtennnr als zoo- bedrag van 3 •rhaaï ndero an den pensioensgrondslag of do som van de pensioensgrondslagen voor liet weduwen- en weezen pensioen niet dien verstande, dat het ingehouden bedrag niet moer zal bedragen van Itiö. Boor deze bepaling wordt in strijd met de Pensioen wet 1922 de maximum pensioen grond slag. waarop verhaal kan worden toege past. verschoven van 3000 naar f 4700. Wij verzoeken u een wijziging van dn verordening te bevorderen, waardoor, dit bezwaar wordt ondervangen." Dit schrijven van Ged. Staten moet, naar het oordeel vail B. oil W, worden verdaan dat het geen gevolg geven aan de uilnoo- diging, daarin verval, tot resultaat zal heb ben de formeele niel-»oedkeuring van de betrekkelijke verordening. Zonder een Oor deel uit Ie spreken over het „overwegend bezwaar" van Ged. Slaton togen hot ge nomen raadsbesluit, heeft, naar het ge voelen van 11 en W., hel vragen van voor ziening, in welken vorm ook. zulke eigen aardige bezwaren, dal daarvan in de ge geven omstandigheden moet worden afge zien. Naar aanleiding van* hel solnijvon vai, Ged. Staten iiieenen B. en W. den r ml lo moeten raden, aan de uitno'odiging van Ged. Stalen gevolg te geven. B m W. m«o- non. dat de eenige praeli-« he oplossing, om de beoogde bezuiniging alsnog te bekomen, is om thans te bepalen, dat voor weduwen- en weezen pensioen 3!j gekort OVer een bedrag van ten hoogste zulks met dien verstande, dat deze ling zal ingaan op 15 Mej a Fen minderheid is ii.Hissel.on van deel dal het niet op den weg van liet lege ligt ter zake voorstellen te doen B. en W. doen den raad rordt I'M Ml, kor- 1- rstel in den hierbove liet college afl Men kent lieke lectuur do Propaganda. Ie boekenrekje in onze kerken rderlieid met I.; Iu Anu Binghainptoi met verlof lid Urn ti. hun

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1