16e Jaargang.
VRIJDAG 27 MAART 1925
No. 4904
5)e Ccicbdie Sou/ïoi nt
ABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling
Leiden 10 cent per week 12.50 per kwartaal,
s onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Leo per post I 2.95 per kwartaal. 1
Geïllustreerd Zondagsblad 13 voor de AbonnG'a ver-
ijbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
ietaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
iagsblad 9 et.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen -
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEP
"twone advertentie
Voor Ingezonden Mede.
dubbele van het t
Kleine adverluntlön, van ten
betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, huur en
hnnr, koop en verkoop 10.50,
IS BEDRAAGT:
30 cent per regebl
lingen wordt het
ef berekend. 5
oogste 30 woorden,
waarin'
en ven)'
I nummer bestaat uit drie
laden.
'Persoonlijk inzicht en partij
eenheid.
Er is in de socialistische pers een pole-
iiek gevoerd over de houding door do
Ifrsto Kamer aan te nemen tegenover den
bmertijd.
Iq „De Voorwaarts" betoogde "de heer
Jannes, dat de sociaal-democraten in de
krsle Kamer vóór het wetsontwerp heb-
stemmen, eenvoudig omdat de
hoede Kamer het heeft aaugenomen. Te-
pq den aldus uitgesproken volkswil in-
«n mag van geen sociaal-democraat
?rsleld worden, 'n Allergekst stand-
fint: de Eerste Kamer een marionettcn-
;ilpge! „Het Volk" kwam daar tegen dan
terecht in verzet. Het blad zegt niet,
il de sociaal-democratische Senatoren te-
pn het wetsontwerp zouden moeten stem-
icn; maar vóór stemmen om de door „De
iwrwaarls" aangegeven reden, deze re
entering lijkt het socialistisch hoofdor-
iian al te zonderling; en wij zijn het er
te eens.
Het blad oischt voor „onze Eerste Kamer
tien" vrijhoud op, en zegt, dat deze op die
fr'neid (e meer aanspraak mogén maken,
iüidat onze Tweede Kamerfractie (wat
tn Zomertijd betreft) verdeeld stemde."
Doch dan lezen we ook in „Het Volk":_
„Overigens spreekt het van zelf, dat in
een geval, waarin onze 22 Tweede Ka
merleden eenstemmig zijn, de waar-
ctpjnlijkheid groot is dat ouzo 11 Eer-
ile Kamerleden er evenzoo over denken,
omdat dan allicht een beginsel richting
geeft.
deze laatste bewering willen wij evon
ageere».
de 22 sociaal-democratische Tweede
awerleden eenstemmig zijn zou er al-
ipht oen beginsel richting ge-
?u
feiten wijzen anders uit of: een
ilenstaander begrijpt van wat sociaal-
iiaocratische beginselen eischen ten
nenma'e niets!
Herhaaldelijk toch zijn de socialistische
«ede Kamerleden eenstemmig, terwijl
en er met geen mogelijkheid een sociaal-
;mocrat:sch beginsel achter kan zoeken.
Voor hetzelfde verschijnsel*staat men ook
lak in gemeenteraden.
Wij hooren meermalen aan Katho-
?ke afgevaardigden die eenstemmigheid
:r sociaal-democraten als voorbeeld slél-
k
Maar, al moge 't ook waar zijn. dat on-
ir de onzen, zoo gauw bet niet onmiddel-
ik een beginsel betreft, dikwijls een te
Note vrijheid en al te weinig o ens tem-
Ikheid kan worden waargenomen die
ialistisclie eenheid is toch ook benscb
model!
Persoonlijk inzicht natuurlijk: ah
ft wa a r 1 ij k in z i cb t is, verkregen
bestudering der zaak is een te kost-
lar goed, dan dat het om andere dan
«wichtige redenen •zou mogen
irden prijsgegeven door hem, die in een'
'tegenwoordigend lichaam de belangen
gemeenschap naar eer en geweten
eofl te d'enen en te behartigen,
fusschen de onderdrukking van alle
frsoonlijk inzicht door te ver-cioorge-
'Tilo partij-discipline eenerz'jds en een
om geen partij-eenheid bekommerend
dividualisme anderzijds moet de midi-
«li w e g worden gekozen.
Gezond verstand, behoorlijke ontwikke-
«f en eerlijke bedoeling, oprechte toe-
ijding kunnen den afgevaardigden dien
aanwijzen.
BUITOILAND
De Veiligheidskwestie.
De Duitsche velligheidsvoörstellen.
Een tweede memorandum.
'Go diplomatieke medewerker van de
kily Telegraph" weet omtrent de Duit
se veiligheidsvcorstellen nog mede te
*kn, dat Duitschland een tweede memo-
Kduni aan de geallieerde regeeringen zal
101 toekomen, Avaarin de grondslagen
""den zijn vastgelegd voor een arbitra-
^erdrag, waardoor eventueele geschil-
Jmet Duitschlands oostelijke of weste-
naburen zouden worden geregeld. Dit
®drag moet principieel de vraag regelen
conflicten tusschen do betreffende
An vf!or Gen v^i'Plicbte beslechting ge-
^*t zijn en welke kwesties slechts voor
facultatieve arbitrage-commissie kun-
borden gebracht.
mer verwijzing naar art. 13 van het
^nbondsstatuut zou de Duitsche re-
"'2 van plan zijn, de volgende catego-
yan twistpunten aan het Verplichte
gerecht te onderwerpen:
Je interpretatie van een verding.
..kwesties het volkenrecht belKoffende
I «et vaststellen van een feit. dat, in
dien bewezen, een schending van een in
ternationale verdragsverplichting zou in
houden.
4. Het vaststellen van aard en omvang
der schadevergoeding, die voor zulk een
schending van het verdrag gegeven zou
moeten worden.
Om tegemoet te komen aan de bozwaron
die tegen een verstrekkende uitbreiding
van het verplichte scheidsgerecht aanwe
zig zijn, zou de Duitsche regeering verder
voornemens zijn de volgende kwesties van
de verplichte arbitrage uit te sluiten:
i. conflicten die de nationale onafhan
kelijkheid van staten betreffen:
b. conflicten over de territoriale inte
griteit der staten;
c. conflicten die de hoogste en meest vi
tale belangen van den staat raken.
Het zou aan 't arbitragehof zijn overge
laten om vast te stellen" of een twistpunt
onder een der drie categorieën valt en
dientengevolge niet bij het verplichte
scheidsgerecht zal belmoren.
Als regel voor de handelingen van hel
Hof van Arbitrage zouden de bepalingen
van art. 38 van bet nieuwe protocol van
het Haagsche Hof gebruikt worden, vol
gens welke internationale conventies vol
kenrechtelijke regelen en algemeene rechts
begrippen die door de gecfviliscerdc vol
ken worden erkend, toepassing zullen vin
den.
Voor de behandeling der kwesties a-e,
zou pen arbitrage-commissie ingesteld
moeten worden, bestaande uit eeu gelijk
aantal leden, die door de beide in aanmer
king komende landen worden benoemd.
Verder uit een neutralen voorzitter en zoo
noodig een aantal neutrale assessoren.
Deze commissie zou het recht hebben on
der do autoriteit van den. Volkenbond de
twistpunten te bestuderen on aan de ver
schillende staten voorstellen voor een
compromis-oplossing te doen.
Deze compromis-oplossing is voor de
betrokken staten niet bindend, maar er
zou een bepaling gemaakt moeten worden,
dat gedurende het. onderzoek van de ar
bitrage-commissie en gedurende een aan
tal maanden na het verstrekken van hot
rapport der commissie, partijen gebonden
zijn van iedere oorlogs-maatregel af te
zien, zoodat de Volkenbondsraad of de ple
naire zitting van den Volkenbond gelegen
heid zou hebben in overeenstemming met
de regelen van het Volkenbondsstatuut op
nieuw een poging te doen om een oplos.-
sing te vinden.
Hei standpunt van Polen.
Verklaringen van Skrzynski
Do Poolsebe minister van buitenland
sche z^ken, Skrzynski, heeft in de commis
sie voor buitenlandsche zaken te War
schau rapport uitgebracht omtrent zijn
bezoeken te Genève en to Parijs.
Ter zake van Duitschlands garantie-
voorstellen zeide bij, dat Polen voor de
definitieve verzekering Aan zijn grenzen,
niet anders verlangt dan de waarborgen,
welke aan Frankrijk zijn gegeA-en.
De houding van do Fransche regeering
is volkomen duidelijk, Avant Frankrijk is
zich beAvust van de wederzijdsche solida
riteit en do gemecnschappelijko belangen,
Avelkc gelijkelijk worden bedreigd door de
Duitsche voorstellen.
Wij stellen volkomen vertrouwen in de
Fransche regoering. Bij mijn jongste be
sprekingen met Herriot ben ik er van over
tuigd, dat hij begrip hoeft voor onze be-
langen-gemeonschap.
Mijn laatste verblijf te Parijs zal er toe'
bijdragen onze gevoelens van vriendschap
en broederschap voor Frankrijk te ver
sterken, waarin het den onwanbelbaren
pijler kan zien A'an zijn defensief stelsel
en den eeiiigen effecticA'en waarborg voor
zijn veiligheid.
Mijn conferenties met Chamberlain heb
ben mij de volkomen zekerheid gege\*en,
dat de Britschc regeering geen plannen
koestert tot herziening Aran onze huidige
grenzen. De Britsche regeering wil slechts
do blijvende stabilisatie van Europa en
geeft er zich dan ook rekenschap van, dat
tornen aan onze grenzen thans zou be-
teekenen met vuur te spelen in een kruit
kamer.
De houding van Polen is duidelijk; ze
is gebaseerd op het vredesverdrag. Noch
nu, noch ooit zal Polen de mogelijkheid
erkennen A'an een discussie over ziju gren
zen.
De veiligheid van Polen is vóór alles ge
baseerd op zijn gewapende macht, vol
doende versterkt door zijn bondgenoot
schappen.
Wij zijn bereid, welwillend elk En-
gelsch voorstel, gegrond op het verdrag
van Versailles en blijvende binnen het
kader van het pact Aan den volkenbond,
to onderzoeken.
Polen is zeker A'an zijn rechten, zeker
A'an zijn geallieerden, zeker van den on-
AA-rikbaren wil van zijn volk, dat rustig wil
leren op ziju geboortegrond en in zijn
eigen land.
Duitschland.
De Pruisische crisis.
Een verscherping van de crisis
De Pruisische crisis is gisteren nog ver
scherpt, doordat do permanente commis
sie van den landdag bijeengeroepen werd,
om oen paar besluiten te nemen en de
rcchtschc groepen zich hiertegen verzet
ten.
Dit verzet vindt ziju reden daarin, dat
de nationaal-socialisten niet in de per
manente commissie vertegenwoordigd zijn
en de regeering er dus kans heeft op een
meerderheid.
Bovendien verlangden de rechtsche groe
pen dat, zoo er toch een zitting moet plaats
2'hebben, de minister-president tegenwoor
dig zou zijn. Toen zij hun zin niet konden
doordrijven, begonnen zij de zitting te sa-
fcotoeren, hetgeen er Aveinig toe bijdroeg
om de reeds zoo gespannen verhoudingen
te kalmecrcn.
In verband met dit incident in de per-
manonto commissie van den Pruisischen
landdag hebben do partijen der coalitie
van Weimar minister-president Marx te
legrafisch naar Berlijn geroepen.
Frankrijk.
Duitsch in de Fransche Kamer.
Dinsdag heeft zich het merkAvaardige
geval voorgedaan, dat een lid der Fran
sche Kamer zich bij een rede in de Kamer
van een andere taal dan bét Franscb be
diend heeft. Het was de communistische
afgevaardigde van den Beneden-Rijn,
Hüher, die in het Elzassiscli sprak. Hij
werd toegejuicht door zijn collega's uit den
Elzas, de eenigen, die lïera verstonden, al
Avaron zij dan zijn politieke tegenstanders.
Na afloop zijner rede overhandigde Hüher
een uittreksel er Aan in het Franscb, dat
A'oorgelezen werd en waaruit bleek, dat
hij een pleidooi had gehouden voor hand
having van het Duitsch als officiecle taal
naast het Franscb.
Ewge*STïib
De Zomertijd.
Zooals gisteren reeds in eeja telegram
gemeld, is de beraadslaging door de com
missie van het Lagerhuis over het wets
ontwerp betreffende permanente invoering
van den zomertijd geëindigd en zal het
ontwerp zonder amendement bij het Huis
Avorden ingediend. De samensteller van het
ontwerp zal de regeering vragen, of schik
kingen kunnen worden gemaakt, dat het
ontwerp de oA'erige stadia zoo spoedig
mogelijk k^n doorloopen, opdat de zomer
tijd dit jaar op 5 April in werking kan
treden, den datum, die voor Frankrijk en
België is vastgesteld, in plaats A*an op 19
April, zooals thans is geregeld.
Naar men verneemt, is liet moeilijk een
zoodanig verzoek in te willigen Avegens het
feit, dat de spoorwegen en andere hierbij
betrokken organen van meening zijn, dat
er geen lijd genoeg is gelaten, om de noo-
dige wijzigingen aan te brengen in de tijds-
tabellen en andere schikkingen te maken,
wanneer de datum vervroegd wordt.
Do Tirnes zegt, dat bet evenwel zeker
is, dat 't ontwerp zal worden aangenomen
vóór het zomer-reces, opdat do Zomertijd
kan eindigen op den eersten Zondag
morgen in October.
Zwitserland.
Een nieuwe kanselier.
Do Bondsvergadering (Stendenraad en
Nat. Raad) heeft den vice-kanselier Robert
Kaislin tot bondskanselier gekozen.
italië.
Mussolini.
Mussolini is geheel hersteld. Hij woonde
do kamerzitting bij, waar hij met toe
juichingen werd ontA'angen.
Toen de communisten een tegen-mani
festatie beproefden kwam het tot een vuist
gevecht.
Do kamervoorzitter verwelkomde^ den
minister-president.
Bulgarije.
De communistische actie.
Dagelijks nieuwe complotten
ontdekt.
Te Sofia en in do provincie worden
dagelijks nieuwe samenzweringen van
communisten en A*an leden van den Boe
renbond ontdekt. Te Roestsjoek, Tirnovo,
Gabrowo en Sogliewo zijn de autoriteiten
communistische samenzweringen op het
spoor gekomen, welke met elkaar en met
Sofia in A'erband staan.
Turkije.-
De missie van Frankiin Bouillon te Angora
Geruchten over een Franse k
Turkse he Entente.
Te Angora winnen de geruchten A'cld dat
een van de voornaamste bedoelingen van
het bezoek van Franklin Bouillon de voor
bereiding A'an een FranscbTiirksche
Entente is. Duidelijke informatie is echter
niet beschikbaar tor bevestiging dezer ge
ruchten, en er dient op te worden gewe
zen, dat zulk een stap van do zijde van
Turkije een volledigen ommekeer zou me
debrengen in de buitenlandsche politiek,
welke tot nog too door het kabinet van An
gora is voorgestaan, n.m.l. dat Turkije niet
geneigd is, in al te nauwe betrekkingen
met een der groote mogendheden to treden
en dat het onpartijdige ATiendschap met
de geheele wereld nastreeft.
Palestina.
Lord Balfour te Jeruzalem.
De staking der Arabieren.
'Aan een verslag van de aankomst van
lord Balfour to Jeruzalem in de „Times"
ontleenen "wij nog de volgende bijzonder-,
heden:
Do dag ging zonder incidenten voorbij.
Er waren voorzorgsmaatregelen getroffen
met liet oog op de mogelijkheid dat vijan
dige betoogingen A'an den kant der Arabie
ren een botsing tot geA'olg zouden hebben
tusschen de tegenover elkaar staande ge
meenschappen. Doch een paar kleino
groepjes jop den Jaffaweg om lord Balfour
to zien voorbijtrekken niet medegeteld,
Avaren er njet meer mensclien op straat
clan op een geAvonon dag. Reeds vroeg in
den morgen Avas het kantoor van de Ara
bische executieve met zwart doek gedra
peerd, evenals de Aoornaamstc Arabische
huizen, terwijl vele Arabieren zwarte ro
zetten of dasjes droegen, doch de zwarte
vlaggen werden eenigermate geneutrali
seerd door de helgekleurde Grieksche
vlaggen, die waren uitgestoken ter eero
van den Griekschen nationalen feestdag.
In de ommuurde stad waren allo winkels
van Mohammedanen en Christenen geslo
ten, terwijl de Joden voorzichtigheidshalve
hetzelfde deden, doch in de zuiver Jood-
scbe wiiken werden de winkels de een na
den ander heropend, terwijl tegen den
avond ook enkele Mohammedanen bun
zaken hervatten, omdat naar zij zeidén
do dag der staking voorbij_w&
T)e winkersfaking was stellig doeltref
fend: het gezicht van de voornaamste stra
ten van oud-Jeruzalem zonder een levende
ziel erin en met alle winkels gesloten
maakte do plaats tot een werkelijk verla
ten stad.
Anderzijds is de staking van koetsiers
en huurrijtuigen mislukt, zoodat do po
ging om hot A'erkeer to verlammen een
fiasco Averd.
De Arabieren blijken zeer tevreden over
het resultaat A'an hun houding. Zij zeggen
dat het niet in de bedoeling ligt strubbe
lingen te veroorzaken, noch om publieke
dejnonstraties to houden, of een actie to
voeren die in staat is do tegenover elkaar
staande groepen te prikkelen. Hun optre
den had 'alleen de bedoeling aan te toonen
clat de vijandigheid jegens de Britsche po
litiek zich niet beperkt tot de agitators
ouder do Arabieren, doch dat ook do ge
matigde en ordelie\endo elementen groot
bezwaar hebben tegen deze politiek.'
Amerika.
De Amerikaansche ontwapenings
conferentie.
Senator Borah pessimistisch.
President Goolidgo beeft geconfereerd
met senator Borah en de commissie voor
Buitenlandsche Zaken uit den Senaat, in
verband met de plannen der Ver. Staten
ten opzichte van een nieuwe ontwapenings
conferentie, Senator Borah betwijfeldo of
de tegenwoordige situatie van Europa een
succes der conferentie wel zou \-crzekcren.
BINNENLAND
EERSTE KAMER.
Overzicht.
Medegedeeld werd, dat het wetsontwerp
tot afschaffing van den Zomertijd op Don
derdag 2 April in openbare behandeling
komt.
Voortgezet werd vervolgens de behande
ling van (1e Indische bcgrooting.
Minister De Graaf dankt voor do
hem gebrachte hulde. Wat op het gebied
A'an onderwijs, gezondheid en openbare
werken is bereikt, is te danken aan do
NederlandscUo autoriteiten. Do grens van
belastingdruk is bereikt. Uitgezien moet
worden naar verzachting, met name van
de inkomstenbelasting. Zezuiniging en stij
ging van inkomsten zijn noodzakelijk.
Spr. bestrijdt de motic-Cramer in zako
uitA'oerrechten op beA'olkinsrubber. Even
zeer bestrijdt hij de motic-Cramer betref
fende een progressieA'o vennootschapsbe
lasting.
Dat bij de inlandsche bevolking vrees
bestaat A'oor bijzondere scholen, ontkent hij.
In de toekomst zal de dienst voor do
volksgezondheid moeten worden uitge
breid. Een onderzoek naar den arbeids
toestand bij inlandsche werkgeA'ers is ge-
Avenscht. Zonder te overdrijven, bohooren
de circulaires aan ambtenaren te worden
HET VOORi 1AJMBSTE NIEUWS.
BI1HTENLAN9.
Een (weede memorandum van Duitscly
land Inzake zijn velligheidsvoörstellen.
Pruisisch#
Een verscherping van
crisis.
De missie van Franklin Bouillon naad
Angora. j
Ernstig mljnongoluk te Merlebach Iff
Lotharingen. (Buitenl. Berichten.)
Overeenstemming bereikt In do Zweed*
sche arbeidsconflicten (Telegrammen).
t
BINNENLAND.
Eerste Kamer Indische begrooting.
Postbegrooting.
Tweede Kamer Wijziging pensioen*
wet.
De tweede tijdelijke tentoonstelling to
Heemstede (3de blad).
LEIDEN.
Wij verwijzen naar een artikel in het
tweede blad over de Roomsche sport"
beoefening te Leiden.
Onze Geïllustreerde Paqina
De photo-pagina bevat o.m.: Prijsrebus
Bezoek Koningin-Moeder aan liet Roo-
do Kruis-ziekenhuis te 's-Gravenhago
Oud-minister J. C. Jansen t Internatio-
nale conferentie voor do scholvisscherij.
gehandhaafd. Interneeringsmaatregelcil
zijn In Indië niet gewenscht. Do kweatia
van al of niet voortzetting van de residen-
tenconferentio blijft ter beoordeeling van
den geuverneur-gencraal. Do lankmoedig
heid der politie, zoo dikwijls gesard, heeft
spreker meermalen verwonderd.
Spreker zal losweeking van Indië van
het Nederlandsche gezag krachtig tegen*
gaan.
Inzake bet hoogovenbedrijf kan h(
geen nadere mededeelingen doen.
Spreker kan ten opzichte van benooi
ming van ambtenaren geen onderscheid
maken tusschen te Utrecht en te Leidefl
opgelcido studenten. De Indische bevol
king weet van Leiden en deti Leidscheff
geest niets af. In dit stadium van onder
zoek moet spreker zich A'an verdere me
dedeelingen over Indische leerstoelen te
Utrecht onthouden.
Inzake art. 123 van het regeeringsro*
glemont zoekt spreker een allen bevredi
gende oplossing.
De heeren Van Embdon (V- H)»
Cramer (S. D.) on H a a z e v o e t
(R. K.) repliceerden.
De Kamer verwierp mét 19 tegen 9
stemmen een tweetal moties A-an den heer
Cramer.
Na de pauze beeft de Postbegrooling
maar kort do aandacht van de Kamer
gehad. Wel bad do beer Polak (S. D.)
vrij uitvoerig criliek geoefend op de aest-
lietischo verzorging van de „gelukstele
grammen", buitenlandsche briefkaarten en
postzegels, on avcI had de lieer Moltma-
kor (S. D.) getracht al terlei personeelsza
ken ter sprake 1e brengen en ook 's minis
ters beleid inzake het verbroken overleg
met den G. R. P. T. T., doch minister
Van Swaay .mankte het kort. Hij ver- 1
klaarde, dat het Hoofdbestuur niet ver-
antwoordelijk was voor het uiterlijk def
gelukstelegrammen, dat door de jeugdor
ganisaties was A'erzorgd. Over do postze
gels zijn „eersteklas" deskundigen ent
„eersteklas" kunstenaars gehoord. En nu
heeft men nog aanmerkingen? De minister
verzekerde, dat bij nog nooit zooveel mi
sère mot de postzegels had beleefd dan
nadat zo ter verzorging in handen van
kunstenaars waren gegeven. Don heer
Moltmaker antwoordde minister Van
Swaay diens délailopmcrkingen voor
bijgaand dat lien er niet aan denkt eed
nieuwe commissie te benoemen, om het,
resultaat van het werk der vier reorgani
satie-commissies nogmaals te bezien. Van
reorganisatie zou dan heelemaal geen
sprake meer zijn, meende de minister. En
ten slotte liet hij duidelijk morken, dat hij
er niet aan denkt bet contact met dea
C. B. P. T. T. weer te herstellen.
Do postbegrooting werd zonder hoofde*
lijke stemm'ng aangenomen.
Do vergadering werd verdaagd tot
Woensdag 1 April des aA-onds half negen.
TWEEDE KAMER.
Overzicht.
De Per.sioenAvet 1922 is vari baar inAver-
kinglreding af niet houdbaar gebleken. 11
Do Regoering erkent zulks openlijk eö
hot feit kan niet ontkend worden. Thana
drukt reeds op het Rijk een last van 27
milliocn 'a jaars, een bedrag dat geleide*
lijk zal stijgen tot 61 rnillioen in 1957, om
eerst daarna to gaan dalen. Mot hot Pon-
