ge Jaargang. DINSDAG 24 MAART 1925 No. 4901 x^idóclve 0oti/£a/nt gONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 10 cent per week 12.50 per kwartaal, ye Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, per post 1 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver mar tegen beting van 50 ct. per kwartaal, bij voor ging. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd jsblad 9 zt. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllën 30 cent per regel- Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverhinffën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen w«*den aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop eu verkoop 10.50. ■■Inmei* bestaat Kit twee Zij, die zich met I April a.s. jjLeidsche Courant" wenschen bonneeren, ontvangen tot dien de courant gratis. Het politiek advies, publiceert de Katholieke pers politiek advies, i onzer lezers zullen, nu niet meer lezen, doch eerst het tweede blad Jit nummer ter hand neinen, om te hoe dat advies er nu wel uit ziet. zonder gevaar naast de waarheid meen en wij dit wel te mogen zeg- dal,* wat het advies voor den Kieskring den betreft, allen, na kennisne er van, verwonderd zullen zijn! iwonderd" dat is een uitdrukking, li zeker juist, alhoewel niet volledig stemming weergeeft, ïonderd toch zullen allen zijn, daar advies, zooals het er nu uitziet, niet verwacht had. Men mist er b.v. sa naam van minister Aalberse, die Overijssel blijkt gesteld te zijn. Ieder bovendien ook een of ander candidaat advies, of ziet althans dezen candi- plaats naar achteren toegewezen, hij voor'hen een plaats meer naar had verondersteld. aEes geeft aanleiding tot verwonde- stemming van verwondering nu be niet in te sluiten ontovredenhe'd; tan ook meenen, dat het zóó beter is, oen had verwacht! En zoo zullen getwijfeld kiezers in onzen Kieskring token. Bij anderen echter zal de ver- ring wèl gepaard gaan met een ge- a ontevredenheid. willen ons, voor vandaag althans, en over cenig verder commentaar iet politiek advies behoudens deze pmerkingen. ontevreden is, behoeft met op ivies te stemmen! Bondsvoorzitter, mr. A. baron van er<reu, schreef in een artikel in ,,Do Zaterdagavond o.m. het volgende: in het advies steeds moet gevolgd? a, dan zou de stemming geen zin heb- a, ook het werk van het Adviseerend met alle nauwgezetheid, met alle met alle toewijding verricht, is en menschenwerk, moet dus kunnen gecorrigeerd, en zulks kan geschie- oar de k'ezers bij de stemming, il dus iemand, dat A., niet-geadvi- meer waarborg b:edt, dat de door Katholieken in de Tweede Kamer te ötn taak zal worden volbracht, dan b personen, wel op het politiek ad- voorkomend, en dat dus het belang partij en land vraagt, dat A op de ifve lijst wordt gebracht, dan is het leen zijn recht, maar zijn' plicht zijn ïg in de Kiesvereenig'ng kenbaar te met bijvoeding der gronden, waar- steunt. Dan wordt dus die zaak in de MGnig'mg besproken, als op de wijze H de waarborgen als boven aangege- mrden argumenten vernomen voor en til de meerderheid der Kiesvereeni- Üo mooninc niet dee'len, dan zal toch ventueel verzoek niet mogen worden |erd, om die meening, vergezeld van cn tegen aangevoerde gronden, ter s te brengen van de Kiesvereenigin- süoorende tot de rroen waarb'nnen fel stemmen, uitgebracht op niet-ge- ïrie cand:daten, wordt samenge- leelal zal het verzoek n;et behoeven &den gedaan, wijl door middel van het doel volkomen zal kunnen wor- weikt. Wordt liet echter gedaan, dan naar we vertrouwen, de besturen [iesvereeni gingen hunne loyale mede- T" hebben te verleen en," «tover de beer v. W. 'zal bv. een geadviseerde candidaat "Nnen terugtrekken van bet politiek °ra „vrije" candidaat te worden, fe verband met dit laatste willen wij opmerken, tot we%e zonderlingheden huidig Kiesreglement leidt Op het de vier Zuid -Ho1! ndsoh e Kieskrin- ffeer gecombineerde advies z;jn de eerste plaatsen voor de definitieve "u het meeste be1*'-- de vorive keer 'de wij vijf zetels. Nu is als no. 4 ''Seerd prnf. Veraart, en als no 5 dr "Wst Wie aan dr. Kortenborst «ns wil geven moet dat doen door Prof. Veraart een nog be'ere kans te En, aangezien vele geestver- ton d- Kortenborst wel n:et in een Schuitje zul1 en varen met prof. staan deze, a^s bet advies er zoo als nu (a^s n.l. geen geadvi- bodanken) voor een'lastig pro- l willen len slotte de kiezers alleen «Cnisiig in overweging geven: met hun beoordeeling van, met hun critiek op het politiek advies niet Al te vlu°- te zijn. Het Advigeerend College mag op z'n minst hierop aanspraak maken, dat men n:et als 't ware a priori al gaat beweren, dat zijn werk moet worden gecorrigeerd. BUITENLAND De Veiligheidskwesfie. Een Itaiiaansch voorstel? Frankrijk buiten gesloten. Volgens den Parijschen correspondent van de „Daily Chronicle" zou Italië aan Engeland een voorstel hebben gedaan tot het sluiten van een drievoudig veiligheids verdrag buiten Frankrijk om. Chamberlain zou hiervan de .Fransche regeering onmiddellijk op de hoogte heb ben gesteld en de plotselinge reis van den Franschen ambassadeur te Londen naar Parijs zou hiervan het gevolg zijn geweest Deze nieuwe anti-Fransche actie der Italiaansche regeering kan natuurlijk van grooteu invloed zijn op do verdere hou ding van het kabinet-Herriot. Welke de. derde mogendheid is, die aan het drievoudig verbond zou deelnemen, zegt do „Chronicle" niet. Het blad wijst erop, dat Chamberlain volkomen correct handelde, door zich onmiddellijk met Pa rijs in verbinding te stellen. Uit Londen seint Reuter evenwel, dat men daar i« welingelichte kringen geen geloof liocht aan deze Italiaansche voor stellen. Optimistische verwachtingen te Londen. In goed ingelichte Britscliè kringen is men van meening, dat nog voor Septem ber een oplossing van het veiligheidspro bleem zal worden gevonden, zoodat Enge land in staat zal zijn den Volkenbond bij zijn eerstvolgende vergadering een ander voorstel aan te bieden, in de plaats van het door Engeland verloochende protocol van Gerieve. Duitsehland, Het conflict te Berlijn. Ongegronde vrees. De geruchten over oneenigheid tusschen de Duitsch-nationale rijksdagfractie en den minister van Builenlandsche Zaken Stresemann, zijn ongegrond gebleken. In het bijzonder bij den linkervleugel der fractie heerscht groote verbittering over de garantievoorslellen van Stresemann, aan Frankrijk gedaan. In deze kringen beschouwt men het strijdig met de natio nale eer, dat Duitschland ongedwongen en uit vrije beweging verklaart, zijn aanspra ken op Elzas-Lotharingen op te geven. Onder den drang van de linksche ele menten van de Duitsch-nationale rijks dagfractie is een vergadering gehouden om deze kwestie te bespreken. Men be sloot in deze vergadering aan Stresemann een brief te zenden, waarin de Duitsch- nationalen aan hun bezwaren uiting zou den geven. Op grond hiervan word een bijeenkomst gehouden met de leiders der Duitsch-nationale fractie, Stresemann en rijkskanselier Luther. Het resultaat hiervan is geweest, dat de fractie heeft te kennen gegeven, ook verder de builenlandsche politiek van het tegenwoordige kabinet te zullen steunen. De. bezadigde elementen in de Duitsch- nationale partij hebben nog steeds de overhand. Bovendien zou een kabinets crisis op dit oogenblik voor het land cn de Duitsch-nationalen in dit verzet volhar- gelijk staan. Het is duidelijk, dat menga- rantievoorstellen, die eenmaal gedaan zijn, en die te Londen cn te Parijs het onderwerp van besprekingen vormen, niet plotseling weer kan intrekken. Zouden de Duitschnationalen in dit verzet volhar den, dan zou er onmiddellijk in den Rijksdag een nieuwe meerderheid zijn om de politiek van Stresemann voort te zetten Zoowel de socialisten als de democra ten zijn voorstanders van een garantie pact en zij wenschen niets liever dan on middellijk tot de regeeringscoalitie toe te treden, als de Duitsch-nationalen zich zouden terugtrekekn. Ook is de laatste week voor de presidentsverkiezing aller minst het goede phychologische moment om een kabinetscrisis uit te lokken. De Duitsch-nationalen zouden slechts een ze kere nederlaag van Jarres bereiken. Aan de democratische pers komen do berich ten over die oneenigheid in de Duitsch- nationale fractie natuurlijk zeer gelegen. Werkelijk gevaar zou Stresemann ech ter alleen dan dreigen, als zijn garantie- voorstellen zonder resultaat mochten blij ven. Dan zouden niet alleen de Duitsch- nationalen, maar ook rijksdagleden van andere fracties hem dit uiterst kwalijk nemen. In die kringen is men de meening toegedaan, dat deze belangrijke voorstel len slechts gedaan mochten worden, als de betrokken minister zich te voren vol doende rekenschap had gegeven voor bet welslagen daarvan. Frankrijk. De leekenwetgeving. Een schrijven van den aartsbisschop van Lyon Volgens de „Tel." beeft de kardinaal aartsbisschop van Lyon een schrijven ge richt tot Herriot, waarin hij zegt: „Moreel staat de Kerk en haar dienaren boven uwe beleedigingen. Gij noemt u li beraal maar uwe daden zijn in tegenstel ling tot uw woorden". De kardinaal wijst er voorts op, dat de kinderen in de ge meentelijke weeshuizen verhinderd wor den hun godsdienstplichten na te komen en dat R.-K. opvoedingsgestichten wor den -gebruikt, om neutraal onderwijs- te geven. Italië. De verjaardag van het Fascisme. Bij gelegenheid van den zesden verjaar dag van de stichting van het fascisme op 1.1. Zondag hadden in alle steden van Ita lië groote plechtigheden plaats. De her denking droeg te Rome een speciaal ka- raktor. Een Fascistische internationale? Via Berlijn wordt uit Rome gemeld, dat de Italiaansche fascisten de oprienting van een fascistische internationale voor- bereiden en aansluiting zoeken bij. de in Geneve opgerichte anti-bolsjewistische liga Bulgarije. De strijd tegen de communisten. Zes Kamerleden van hun functie ontheven. Aan de „Köln. Ztg." -wordt uit Sofia gemeld, dat de Sobranje na een langdurige discussie zes communistische afgevaar digden, die de zitting niet bijwoonden, op grond der nieuwe wet ter bescherming van den Staat van bun mandaat vervallen heeft verklaard. Drastische maatregelen. Hetzelfde blad verneemt uit Sofia, dat een ca. 30 man sterke communistische groep, die te Kulkusj bij Sjoemen de ra denrepubliek had afgekondigd, door de legeeringslroepen werd vernietigd. In de omgeving werden 300 personen gearres teerd. ZuidSlavië. De vervolging van Raditsj. De akte van beschuldiging. De officieuze „Vreme" meldt, dat het O. M. te Agram gereed is met de acte van beschuldiging tegen Raditsj (den kort vóór de verkiezingen gearresteerden lei der der Kroatische boerenpartij). Deze wordt daarin beschuldigd van hoogver raad, majesteitsschennis, opruiing tot mui terij en rebellie, overtreding van de wet tot bescherming van den staat en versto ring van de openbare orde en rust, een en ander begaan door zijn betrekkingen met Moskou en de Macèdonische revolutionaire organisaties en door zijn verstandhouding iriet vertegenwoordigers van Hongarije te Londen: tenslotte door zijn redevoeringen en verklaringen in het openbaar en zijn agitatie tegen bet militairisme. Roemenië. Het Bessarabische vraagstuk. Russische toebereidselen aan do grens. In politieke kringen van Roemenië heerscht wederom een groeiende bezorgd heid ten aanzien van de houding van Rus land inzake Bessarabië. Sovjet-Rusland zou zich uitrusten, om niet alleen Bessa rabië, maar ook een deel van BoekowiDa ten Noorden van de Proeth van Roemenië los te scheuren. Uit verschillende voor teekenen wordt afgeleid, dat Moskou de eerste de beste gelegenheid zal benutten om den slag te wagen. Naar te Boekarest verluidt, hebben aan do Roemeensche grens sedert weken reeds sterke troepenverschuivingen plaats. Er worden straten, spoorwegen en loop graven aangelegd, welke slechts een stra tegisch doel kunnen hebben. Bessarabië en I ongeveer geheel Roemenië worden over stroomd met Russische spionnen, de roe bel rolt als nooit te voren. Het is frap pant, welke groote offers aan geld Moskou brengt. De Russische agitatie baart den Roeme nen in Bessarabië groote bezorgdheid, daar bun activiteit tegen Rusland zeer wordt verlamd door de sovjelagitators, die ronduit verklaren, dat Rusland op allen, die zich tegen een hereeniging van Bessa rabië met Rusland verzeilen, een vreese- lijke wraak zal nemen. Een gevolg van de bezorgdheid in het land is de achteruit gang van den handel, terwijl met het stij gende getal werkloozen, die geen onder steuning van rogeeringswego genieten, do verbittering van breede kringen, welke door de sovjetpropagandisten hpndig te gen do Roemeensche regeering worden uitgespeeld, toeneemt. Rusland schijnt het Roemeensche volk economisch en moreel te willen vermur wen om dan bij den slag gemakkelijk spel te hebben. Hoe het ook zij, aan den poli- tieken hemel van bet Oosten hangt nog steeds de Bessarabische onweerswolk. Rusland. Sovjet-autoriteiten verongelukt. Een regeeringsvliegtuig bij Tiflis neergestort. Nabij Tiflis is een voor Soechoem be stemd vliegtuig in brand geraakt en neer gestort. Hierbij zijn om het leven geko men: Miassnikof, lid van het bestuur van het Centrale uitvoerend bewind der Sovjet Unie, lid van den Oorlogsraad en vice- president van den Volksraad der Trans- kaukasiche federatie, Mogilefski, voorzit ter van de buitengewone commissie voor Transkaukasië en Atarbekof, gevolmach tigde van de post- en telegraaf-commissie der sovjet unie voor Transkaukasië en voorts twee vliegeniers. De verongelukte leden der Kaukasische regeering waren op weg naar Soechoem, ten eiude de opening van een sovjetcon- gres bij te wonen. In Transkaukasië is een rouw van 24 uur afgekondigd. Turkije. Constantinopel of Angora? Het besluit der groote mogendheden, dat haar gezanten gewoonlijk verblijf zul len houden te Constantinopel, beeft on der de Turken ontstemming gewekt. Een der Turksche bladen publiceert een artikel, waarin verklaard wordt,dat de gezanten permanent in Angora moeien komen wonen. Een nota over deze aangelegenheid is voorgelegd aan de geallieerde missies. Do nota wijst er op, dat de permanente te genwoordigheid van de gezanten in do hoofdstad in overeenstemming is met de internationale wellen en gebruiken, en dat er geen reden of mogelijkheid is, daar van in bet geval van Turkije af te wijken De mogendheden worden er aan herinnerd dat alle faciliteiten zijn aangeboden voor den aanbouw van legatiegebouwen te An gora. En de opmerking wordt gemaakt, dat het onmogelijk is te zeggen, hoe lang nog de bestaande delegatie van het Turk sche ministerie van Buitenlandscbo Zaken bij de Verheven Porte to Constantinopel gehandhaafd zal worden. De nota besluit, met de hoop uit te drukken, dat de ver plaatsing van de gezantschappen naar Angora zoo spoedig mogelijk zal plaats hebben. Egypte. een verrassing te cairo. Het parlement geopend. Zag li loei Pasja president. Zooals men weet bobben cenige dagen geleden in Egypte parlementsverkiezingen plaats gehad, die leidden tot oen parle ment, waarvan ongeveer de helft uit aan hangers van Zaghloel Pasja bestond. Gis teren is het parlement door-» den koning geopend. De premier Ziwar Pasja las de troonrede voor en werd herhaaldelijk toe gejuicht. Do Kamer koos daarop met 125 tegen 85 stemmen Zaghloel Pasja tot pre sident. Door deze benoeming werd oen eritieke toestand geschapen. Onmiddellijk diende het ministerie van Ziwar Pasja zijn ontslag in bij den koning, welk ont slag de koning evenwel niet aanvaardde. Het kabinet trok toen op aandringen van den koning zijn ontslagaanvrage in en adviseerde hem tot ontbinding van het parlement over te gaan. Het parlement ontbonden. Binnen 12 uur. Het einde van het pas geopende parle ment kwam vrij onverwacht. Ziwar Pasja trad de vergaderzaal bin nen, waar men bezig was met de verkie zing van den censor. Hij liet de verkiezing stop zetten en las het ontbindingsdecrect voor, dat met geschreeuw en gejuich door de Zagloolisten werd begroet. Do afge vaardigden verlieten snel de vergader zaal. Het parlement had nauwelijks 12 uur geleefd. De tegenwoordige regeering zal de re- geeringszaken blijven voortzetten tot het nieuwe parlement bijeen is gekomen. De nieuwe verkiezingen zijn bepaald op 23 Mei. BlldNfJLAHD HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Een Itaiiaansch voorstel inzake de vei-* ligheidskwestie? Het conflict tusschen Luther en Strese^ mann en de Duitsch-nationalen loopt nogn al los. Het Egyptische parlement geopend ea weer ontbonden. BINNENLAND. Het politiek advies. (2de blad) De opheffing van den Raad van Arbeid te Gouda. Benoemingen in het Bisdom Haarlem. (Kerkn.) Bekroningen Voorjaars-Bloemententoon- stelling te Heemstede. (2de blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina bevat o.m.: Lord Cur- zon. t Gastentoonstelling te 's-Graven- hage. Het eerste „bergspoor" in ons land. Kijkjes op het voetbalveld. Van de tot het gebied van dozen Raad behoorende gemeenten gaan over naar den. Raad van Arbeid te Leiden: Benlhirzen, Bleiswijk, Bodegraven, Boskoop, Moer- Kapelle, Zegwaard, Zevenhui zon en Zoo- termeer. Voorts gaan er 3 gemeenten over naar den Raad van Arbeid te Rotterdam en G gemeenten naar dio te Dordrecht. Gouds en de rest van het gebied zijn ondergod bracht bij den Raad van Arbeid te Utrecht, welke Raad te Gouda ten behoeve van bet publiek een b'jkantoor zal openen. Vragen van Kamerleden. Do zalmzegenvisscli er i,i Door don heer Lovink is lot den Minis ter van Binnenlaudsche Zaken en Land bouw de volgende schriftelijke vraag ge richt. Is de Minister bereid mede Ie doelen, ot het door hem bij de mondelinge behande ling van hoofdstuk V der staatsbegrooliiift 1925, af deeling visscherijen, toegezegd 6 overleg met do visscbers van de bovenri* vieren in zake de wenschelijkbeid van. dt invoering van een nachtelijke sluiting van zes uur voor de zalmzegcnvisscberijon reeds beeft plaats gevonden en, zoo ja, waartoe de overweging van de bij dal (•verleg door de bovenvUsehors aangevoer de argumentenJioeft geleid? Dc Koningin naar Amsterdam. Het „Hbl." verneemt, dat de Koninklijks famiTe dit jaar baar bezoek aan Amster dam later zal brengen dan gcwoonVjk Het voornemen bestaat, dat Koningin, Prins en Prinses in den loop van de tweede week in Mei naar do hoofdstad zu'len komen om er een gehcelc wc-ek te vertoeven Een vorstelijke qift van dc Rockefeller Fun dation. Naar het ,,U. D." verneemt is door da Rockefeller Funclation een belangrijke giU toegezegd voor den bouw van een nieuw pharmacologisch laboratorium ten behoe ve van professor Magnus, in verband waarmede verwacht mag worden, dat deze hoogleraar voor den hem aangeboden leerstoel aan do Univcrsitct te Heidelberg bedanken zal. Ned. pleegouders naar Oostenrijk. Blijkens een mcdedceling van het Woon-* sche Korr.-Bureau beeft het bestuur der vcreeniging Oesterreich-Holland le M ee nen zich bezig gehouden met hel plan eener gezelschapsreis van Nedcrlandscho pleegouders van Oostcnrijkscho kinderen naar Oostenrijk. Do tre'n zou op 29 Mei a.s. to Weenen aankomen en het bezoek zou tot 8 Juni duren. Men stelt z-ch voor den deelnemers, wier aantal tot 5 a 600 be-- perkt moet blijven, do voornaamste be-* zienswaardigheden van Weenen te laten zien. opheffing raad van arbeid gouda Verschenen is bet K. B. van 11 Maart 1925 S. No. 73 houdende opheffing met ingang van 1 April a.s. van den Raad van Arbeid te Gouda. KERKNIEUWS. benoemingen. Z D. H. de Bisschop van Haarlem beeft benoemd tot Pastoor te Krommenie den WelEerw. heer J. P. J. Romans on tot Pastoor te Hoek van Holland den Wel Eerw. heer F. A. Burwinkel: voorts tot kapelaan te Rotterdam (IT. Barbara, den Wcl.Eerw. heer H. H. Brouwer; Amster dam (O. L. Vr. v. Lourdes) den WclLcrw. heer P. G. Bottelier; te Wateringen WelEerw. heer n. J. Bangerl, die assistent was te Noorden; te Dordrecht (TL oni- facius) den WelEerw. beer P. Kemper; te Ovcrvcen den WelEerw. heeer A. v- d. Burg, die kapelaan was to VMsainpen; te Schiedam (0. L. Vr. Visitatie) f'Q4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1